DE SCHMINKDOOS.Liefhebberijen zijn toch altijd wel aardig. Timmeren bijvoorbeeld en draaien en zoo. Dat heb ’k zelf ondervonden, zijdelings. Opdezemanier:’t Zomerde. ’t Werd vervelend in de stad als in ’n kapellen-verzameling. ’k Ging dus naar buiten.’k Koos Geeswijk. Dat was «je», want je kon ’t haast niet vinden. Eerst ging je natuurlijk per trein. Dan per stoomtram. Dan met ’n paardentrammetje in aanleg. Eindelijk nog ’n stukje zoo maar. Dan was je er, sóms.Je vond er hei, naar allen kant, in alle kleuren, overal. ’k Zat dus maarin de warande van m’n hotelletje. Daar zag je de hei óók en op je gemak. Wat zal een mensch zich moe maken?Maar op ’n vrééslijk mooien dag ging ’k toch wandelen. Als je ook buiten bent! ’k Kwam, langs hei, óver hei, dóor hei, aan ’n weggetje, waar ’n villa stond. ’k Had ’t ding nog nooit gezien. Natuurlijk niet! Want ’t lag àchter m’n hotel en ’k zat altijd aan den voorkant. Voor omdraaien was ’k te lui.’k Verwonderde me, wat dat ding daar op dat weggetje deed tusschen al die hei. Toen zag ’k hèm.’k Herkende ’m eerst niet. Hij was veranderd, heelemaal bruingebrand. Net ’n Arabier. ’nHei-Arabier.Hij kwam op me toe met uitgestoken hand (de andere hield-ie in z’n zak, uit verveling). Hij had ’n fluweelenbuis aan en ’n tamelijke broek. Z’n schoenen waren in geen week gepoetst.«Wat doe jij hier?» vroeg ’k verbaasd. Want ’k had ’m als student gekend, vóór jaren. Toen was-ie altijd akelig gesoigneerd. In dàt opzicht constateerde ’k althans verbetering.«Schilderen» antwoordde-ie onverschillig. «Maar....» (en z’n oogen flikkerden op!) «’k timmer ook wel».«Timmeren?» vroeg ’k.«Ja», zei-ie, haast nijdig. «Natuurlijk. Je kunt niet altijd schilderen. Dan ga je dood».’k Had daar geen ondervinding van, dus sprak ’m niet tegen.«Kom binnen» deed-ie weer vriendelijk.’k Trad ’t tuintje in. ’t Zag er verwaarloosduit, als z’n schoenen. Ik màg zoo’n wildigheidje wel.«Ga mee» zei-ie kort.’k Dacht, dat-ie me z’n «villa» wou laten zien. Maar ’t viel mee. Hij bracht me àchter, voorbij z’n moestuin.Daar stond z’n atelier.«Ha!» zei ’k. «Je werk. ’k Ben benieuwd».«Ach wat» mompelde-ie weer onverschillig. En hij liet z’n atelier links liggen. En bracht me in ’t schuurtje er naast.«Hier timmer ’k» zei-ie stralend.«Hum» deed ’k neutraal. ’k Nam ’m eens aandachtig op. ’k Vond ’m wat vreemd. En ’k begreep ’m niet goed.«Timmeren?» vroeg ’k weer. «Enje schildert?»«Ook» bromde-ie ontstemd. «Daar!»«En lóopt je zaak?» informeerde ’k belangstellend.«Wélke zaak?»«Wel, je timmer-zaak natuurlijk».«O, dat is liefhebberij» lichtte-ie me eindelijk in. «M’n vak is schilderen».Ha, ’k wàs er nu dan toch. Gelukkig!«’k Had ’t moeten begrijpen» verontschuldigde ’k me. «Jullie artisten zijn altijd onpractisch. Laat me je werk nu eens zien».Hij krabde zich ’t weelderige haar.«’k Heb den laatsten tijd niet veel gemaakt» zei-ie, half verlegen.«Zoo? Lui geweest?»«Dat niet» legde-ie uit. «Maar ’t vindt zoo weinig aftrek, weet je».«Ja» troostte ’k ’m. «Dat is in de stad net zoo. Maar je hebt toch wel wàt?»«O, jawel».Hij keek rond.«Kijk» wees-ie me dan. «Die stoof. ’n Moeilijk onderwerp. Vijf gaatjes».«’n Stilleven?» vroeg ’k nog.Maar hij bedoelde ’n héúsche stoof, die-ie getimmerd had. Hij nam ’t ding op, liet ’t me zien. ’t Bleek ’n zeer schetsmatige stoof. Eiglijk moest ’t nog stoof wórden. Of misschien ’n sigarendoos. ’t Was twijfelachtig.«Maar ’k vroeg naar je werk, je échte» maakte ’k me warm. «Al zijn ’t maar studies, ’n krabbel. Daar smul ’k van».«O!» haalde-ie z’n schouders op. «Als je dan bepaald wil. Maar.... ’t is zoo vervelend!»Hij duwde ’n deur open. We stonden in z’n atelier.’k Snuffelde rond. Koeien, halve koeien, koeien in aanzet, koeien in opzet, koeien in eerste lijn. Ook portretten. Affe, half-voltooide, verdoezelde, schemerende. ’n Enkele maal was ’t niet volkomen duidelijk, of ’n koe bedoeld werd dan wel ’n portret. Ook ’n paar landschappen, veel gras, érg groen. ’k Hoùd niet van groen. Ieder z’n smaak. Hij had gelijk. ’t Wàs.... vervelend.«Kom toch hier» hoorde ’k uit de schuur. Beukers—o, ja, eindelijk herinnerde ’k me z’n naam. ’k Zat er al over in—was weer terug naar z’n zagen en schaven en spijkers. Andermaal gaf ’k ’m gelijk. Die onménschlijke koeien!M’n hei-vriend peuterde met ’n beitel aan ’n plank. Uit z’n zak stak ’n drilboor.«Timmeren is heerlijk» sprak-ie als ’n kind.«’k Kan ’t me begrijpen» stemde ’k toe. Als je ook geen keuze had dan tusschen dat en.... dat andere!«Kijk» wou-ie me winnen voor z’n liefhebberij. Maar ’k moest even naar buiten. ’k Zag nòg die portretten!’k Heb Beukers die vacantie-week nog ’n paar keer bezocht. Hij was getrouwd, had drie kinderen, was dus compleet.«En bevalt ’t u hier buiten nogal, mevrouw?» vroeg ’k in den vorm.Z’n vrouw zei er niet veel op, keek maar naar de hei. Dàt is ’t, wat ’k tegen ’t huwelijk heb. Er zijn altijdtweemenschen voor noodig. En lichtdat er dan één op een of andere manier bij te kort komt.Bij m’n tweede bezoek al was Beukers minder opgewekt. Hij deed afgetrokken, melancholisch.«Wat heb je?» vroeg ’k op den man af.Toen lei-ie me z’n hart bloot. ’t Kwam door z’n liefhebberij. Hij wist er geen weg meer mee. Hij wou timmeren, zagen, schaven, maar wàt? In Geeswijk kende-ie niemand. Z’n vrouw had al drie stoven, in z’n atelier stonden nòg meer lijsten (hoogst primitieve!) dan schilderijen, en z’n kinderen had-ie reeds met zòòveel houten speelgoed verrast, dat ze er niet meer van wenschten te accepteeren. Daar zàt m’n Arabier.«’n Moeilijk geval», peinsde ik. Kon ’k ’m maar helpen!Daar schoot me iets te binnen. ’k Zag licht!«Kerel», zei ik, «als je us ’n schminkdoos voor me maakte?»Beukers’ oogen fonkelden. En de krul in z’n baard leek me meer geaccentueerd.«’n Schminkdoos, zeg je?» vroeg-ie zenuwachtig.«Ja», ging ’k door, verheugd om die vondst. «De mijne is stuk. Je weet, ’k speel ’s winters comedie. ’k Wou wel graag ’n nieuwe hebben. Maar ’t moet ’n beetje ’n stevige zijn, zie je? Want er wordt op reis nogal mee gesold en gegooid. Doè je?»Hij was opgestaan, blij, verward. «Maar is dat niet moeilijk, zoo’n doos?» aarzelde-ie nog.«Wel nee, kerel», sprak ’k ’m moedin. «’k Zal je natuurlijk precies opgeven, hoè ’k ’m hebben moet. Dat is voor jou ’n peulschilletje. Jij met je gereedschap!»«Kom mee!» deed-ie opeens enthousiast. «We beginnen».We gingen weer naar de schuur. Beukers haalde ’n vervaarlijk timmermans-potlood uit, nam groote vellen papier en tot driemaal ontwierpen we ’n schets. De eerste leek op ’n verhuiswagen, de tweede op ’n hondenhok, de derde had ièts van ’n schminkdoos.«Kijk», lei ’k uit. «Hier ’n laadje voor pruiken. Daar ruimte voor handdoeken. Hier berg ’k m’n poeierdoos. Daar schmink-rommel. En boven....»Beukers kon ’t niet bijhouden. ’t Duizelde ’m. ’k Begon opnieuw. Nogeens. Nog eens. Toen was-ie er eindelijk zoo wat achter. Maar z’n notities moesten nog gerangschikt. Dan kwam ’t wel in orde.Dien middag bleef ’k eten. We praatten tot diep in den nacht over ’t plan. Beukers had wèrk!Die schminkdoos bracht ’n algeheele verandering in Beukers’ leven. Voor dag en dauw was-ie in de weer, sloot zich op in z’n schuur. Daar werd niemand toegelaten, ook ik niet. ’t moest ’n verrassing voor me blijven. Z’n vrouw en kinderen zàgen ’m niet.«Kerel, je overwerkt je», zei ’k beangst, toen ’k na de koffie weer eens bij ’m opliep. «Laten we ’n fietstochtje maken. Dat zal je opfrisschen».Hij vond ’t goed. En we zijn gaantrappen. Verschrikkelijk! Als zoo’n hei-Arabier er eenmaal ’n gangetje in zet! ’k Moest wel mee, want ’k had ’t plannetje voorgesteld. Maar ’k zag geen heilig huisje, of ’k stapte even af. En dronk wat. En hìj dronk wat. Enìkbetaalde. Zoo wàs Beukers nu eenmaal, erg aan den zuinigen kant.Voor ’k uit Geeswijk vertrok, heb ’k ’m bij me te dineeren gevraagd in m’n hotel—z’n vrouw was dien dag toevallig niet erg lekker. ’k Heb ’m iets heel fijns voorgezet. Iemand die ook zoo aardig voor je is! En ’n flesch! En ’n sigaar! En ’n likeurtje! Enfin, ’k haalde uit.«Wordt-ie mooi?» vroeg ’k nieuwsgierig.«’n Pracht-stuk!» betoogde Beukers. ’k Liet nóg twee likeurtjes komen.«’t Zal wel ’n erg peuterwerk voor je zijn», informeerde ’k verder.Beukers zette ’n paar oogen op als de koeien (halve, heele en de andere) in z’n atelier.«Peuterwerk?» vroeg-ie verbaasd, «’k Heb geen handen meer aan m’n lijf».«Zwaar hout?» opperde ’k.«Vreeslijk zwaar», stemde-ie toe. ’k Liet champagne aanrukken.Thuis vertelde ’k m’n vrouw van de schminkdoos, welke in aantocht was. Ze was niet mee naar Geeswijk geweest wegens familie-omstandigheden. Zoo heette ’t tenminste. Maar ’t geheim zat ’m hierin, dat ze wel ’n straat- en ’n strandpakje, maar geen hei-costuum had. En dan gaat gèèn vrouw naar Geeswijk.«Aardig voor je», zei ze vriendelijk, «zoo’n doos».«Ja», zei ’k blij.De schminkdoos kwam maar niet. ’k Wachtte, weken, weken. Toen vergat ’k ’t ding.Op ’n Zondagmorgen—de meid was uit, dus ’k moest zelf open doen—hield er ’n wagen van ’t spoor voor onze deur stil. ’k Ging de trap af. Wat kon dat zijn?«Asjeblieft, meneer», zeien twee mannen, zonder stem meer, zoo sjouwden ze. «Afteekenen». En ze zetten iets voor m’n huis, onbeschrijflijk!«Wat moet dat?» vroeg ’k onthutst. «Geen aardigheid alsjeblieft. Je bent verkeerd».«Toch niet, meneer». En ze lazen ’t adres op.’k Monsterde ’t monster, ’t gevaarte. Zat er ’n piano in dat getimmerte? En wat ’n ijzerbeslag en ’n hangslot!«Waar komt dat vandaan?» vroeg ’k nog, verward.«Uit Geeswijk, meneer».Toen begreep ’k. ’t Was de schminkdoos....Voor twee kwartjes wilden de mannen de brandkast wel naar boven hijschen. Maar dan moesten ze ook nog ’n fleschje bier. ’k Stemde toe in alles.M’n vrouw was bleek van den schrik. Zelf stond ’k met stomheid geslagen.Er was ’n briefje bij. ’k Las ’t, werktuiglijk.«Amice,Hierbij je schminkdoos. ’k Hoop, dat er ruimte genoeg is voor de handdoeken. Je hoeft me natuurlijk alleen maar ’t hout te betalen en ’t ijzer en de andere kosten, samen ƒ 23.35. Wil je er me bepaald ’n aardigheidje voor terugsturen, ga je gang. Maar ’t hoéft niet. Gegroet!Je Beukers».’k Denk nog altijd over ’t «aardigheidje», dat ’k ’m zenden zal. Als iemand misschien eens iets weet, een of ander martelwerktuig?Met die schminkdoos kan ’k nergens meer ’n engagement krijgen. ’t Wordt te duur op reis. Zooveel vracht!We zijn er ook grooter voor gaan wonen.
DE SCHMINKDOOS.Liefhebberijen zijn toch altijd wel aardig. Timmeren bijvoorbeeld en draaien en zoo. Dat heb ’k zelf ondervonden, zijdelings. Opdezemanier:’t Zomerde. ’t Werd vervelend in de stad als in ’n kapellen-verzameling. ’k Ging dus naar buiten.’k Koos Geeswijk. Dat was «je», want je kon ’t haast niet vinden. Eerst ging je natuurlijk per trein. Dan per stoomtram. Dan met ’n paardentrammetje in aanleg. Eindelijk nog ’n stukje zoo maar. Dan was je er, sóms.Je vond er hei, naar allen kant, in alle kleuren, overal. ’k Zat dus maarin de warande van m’n hotelletje. Daar zag je de hei óók en op je gemak. Wat zal een mensch zich moe maken?Maar op ’n vrééslijk mooien dag ging ’k toch wandelen. Als je ook buiten bent! ’k Kwam, langs hei, óver hei, dóor hei, aan ’n weggetje, waar ’n villa stond. ’k Had ’t ding nog nooit gezien. Natuurlijk niet! Want ’t lag àchter m’n hotel en ’k zat altijd aan den voorkant. Voor omdraaien was ’k te lui.’k Verwonderde me, wat dat ding daar op dat weggetje deed tusschen al die hei. Toen zag ’k hèm.’k Herkende ’m eerst niet. Hij was veranderd, heelemaal bruingebrand. Net ’n Arabier. ’nHei-Arabier.Hij kwam op me toe met uitgestoken hand (de andere hield-ie in z’n zak, uit verveling). Hij had ’n fluweelenbuis aan en ’n tamelijke broek. Z’n schoenen waren in geen week gepoetst.«Wat doe jij hier?» vroeg ’k verbaasd. Want ’k had ’m als student gekend, vóór jaren. Toen was-ie altijd akelig gesoigneerd. In dàt opzicht constateerde ’k althans verbetering.«Schilderen» antwoordde-ie onverschillig. «Maar....» (en z’n oogen flikkerden op!) «’k timmer ook wel».«Timmeren?» vroeg ’k.«Ja», zei-ie, haast nijdig. «Natuurlijk. Je kunt niet altijd schilderen. Dan ga je dood».’k Had daar geen ondervinding van, dus sprak ’m niet tegen.«Kom binnen» deed-ie weer vriendelijk.’k Trad ’t tuintje in. ’t Zag er verwaarloosduit, als z’n schoenen. Ik màg zoo’n wildigheidje wel.«Ga mee» zei-ie kort.’k Dacht, dat-ie me z’n «villa» wou laten zien. Maar ’t viel mee. Hij bracht me àchter, voorbij z’n moestuin.Daar stond z’n atelier.«Ha!» zei ’k. «Je werk. ’k Ben benieuwd».«Ach wat» mompelde-ie weer onverschillig. En hij liet z’n atelier links liggen. En bracht me in ’t schuurtje er naast.«Hier timmer ’k» zei-ie stralend.«Hum» deed ’k neutraal. ’k Nam ’m eens aandachtig op. ’k Vond ’m wat vreemd. En ’k begreep ’m niet goed.«Timmeren?» vroeg ’k weer. «Enje schildert?»«Ook» bromde-ie ontstemd. «Daar!»«En lóopt je zaak?» informeerde ’k belangstellend.«Wélke zaak?»«Wel, je timmer-zaak natuurlijk».«O, dat is liefhebberij» lichtte-ie me eindelijk in. «M’n vak is schilderen».Ha, ’k wàs er nu dan toch. Gelukkig!«’k Had ’t moeten begrijpen» verontschuldigde ’k me. «Jullie artisten zijn altijd onpractisch. Laat me je werk nu eens zien».Hij krabde zich ’t weelderige haar.«’k Heb den laatsten tijd niet veel gemaakt» zei-ie, half verlegen.«Zoo? Lui geweest?»«Dat niet» legde-ie uit. «Maar ’t vindt zoo weinig aftrek, weet je».«Ja» troostte ’k ’m. «Dat is in de stad net zoo. Maar je hebt toch wel wàt?»«O, jawel».Hij keek rond.«Kijk» wees-ie me dan. «Die stoof. ’n Moeilijk onderwerp. Vijf gaatjes».«’n Stilleven?» vroeg ’k nog.Maar hij bedoelde ’n héúsche stoof, die-ie getimmerd had. Hij nam ’t ding op, liet ’t me zien. ’t Bleek ’n zeer schetsmatige stoof. Eiglijk moest ’t nog stoof wórden. Of misschien ’n sigarendoos. ’t Was twijfelachtig.«Maar ’k vroeg naar je werk, je échte» maakte ’k me warm. «Al zijn ’t maar studies, ’n krabbel. Daar smul ’k van».«O!» haalde-ie z’n schouders op. «Als je dan bepaald wil. Maar.... ’t is zoo vervelend!»Hij duwde ’n deur open. We stonden in z’n atelier.’k Snuffelde rond. Koeien, halve koeien, koeien in aanzet, koeien in opzet, koeien in eerste lijn. Ook portretten. Affe, half-voltooide, verdoezelde, schemerende. ’n Enkele maal was ’t niet volkomen duidelijk, of ’n koe bedoeld werd dan wel ’n portret. Ook ’n paar landschappen, veel gras, érg groen. ’k Hoùd niet van groen. Ieder z’n smaak. Hij had gelijk. ’t Wàs.... vervelend.«Kom toch hier» hoorde ’k uit de schuur. Beukers—o, ja, eindelijk herinnerde ’k me z’n naam. ’k Zat er al over in—was weer terug naar z’n zagen en schaven en spijkers. Andermaal gaf ’k ’m gelijk. Die onménschlijke koeien!M’n hei-vriend peuterde met ’n beitel aan ’n plank. Uit z’n zak stak ’n drilboor.«Timmeren is heerlijk» sprak-ie als ’n kind.«’k Kan ’t me begrijpen» stemde ’k toe. Als je ook geen keuze had dan tusschen dat en.... dat andere!«Kijk» wou-ie me winnen voor z’n liefhebberij. Maar ’k moest even naar buiten. ’k Zag nòg die portretten!’k Heb Beukers die vacantie-week nog ’n paar keer bezocht. Hij was getrouwd, had drie kinderen, was dus compleet.«En bevalt ’t u hier buiten nogal, mevrouw?» vroeg ’k in den vorm.Z’n vrouw zei er niet veel op, keek maar naar de hei. Dàt is ’t, wat ’k tegen ’t huwelijk heb. Er zijn altijdtweemenschen voor noodig. En lichtdat er dan één op een of andere manier bij te kort komt.Bij m’n tweede bezoek al was Beukers minder opgewekt. Hij deed afgetrokken, melancholisch.«Wat heb je?» vroeg ’k op den man af.Toen lei-ie me z’n hart bloot. ’t Kwam door z’n liefhebberij. Hij wist er geen weg meer mee. Hij wou timmeren, zagen, schaven, maar wàt? In Geeswijk kende-ie niemand. Z’n vrouw had al drie stoven, in z’n atelier stonden nòg meer lijsten (hoogst primitieve!) dan schilderijen, en z’n kinderen had-ie reeds met zòòveel houten speelgoed verrast, dat ze er niet meer van wenschten te accepteeren. Daar zàt m’n Arabier.«’n Moeilijk geval», peinsde ik. Kon ’k ’m maar helpen!Daar schoot me iets te binnen. ’k Zag licht!«Kerel», zei ik, «als je us ’n schminkdoos voor me maakte?»Beukers’ oogen fonkelden. En de krul in z’n baard leek me meer geaccentueerd.«’n Schminkdoos, zeg je?» vroeg-ie zenuwachtig.«Ja», ging ’k door, verheugd om die vondst. «De mijne is stuk. Je weet, ’k speel ’s winters comedie. ’k Wou wel graag ’n nieuwe hebben. Maar ’t moet ’n beetje ’n stevige zijn, zie je? Want er wordt op reis nogal mee gesold en gegooid. Doè je?»Hij was opgestaan, blij, verward. «Maar is dat niet moeilijk, zoo’n doos?» aarzelde-ie nog.«Wel nee, kerel», sprak ’k ’m moedin. «’k Zal je natuurlijk precies opgeven, hoè ’k ’m hebben moet. Dat is voor jou ’n peulschilletje. Jij met je gereedschap!»«Kom mee!» deed-ie opeens enthousiast. «We beginnen».We gingen weer naar de schuur. Beukers haalde ’n vervaarlijk timmermans-potlood uit, nam groote vellen papier en tot driemaal ontwierpen we ’n schets. De eerste leek op ’n verhuiswagen, de tweede op ’n hondenhok, de derde had ièts van ’n schminkdoos.«Kijk», lei ’k uit. «Hier ’n laadje voor pruiken. Daar ruimte voor handdoeken. Hier berg ’k m’n poeierdoos. Daar schmink-rommel. En boven....»Beukers kon ’t niet bijhouden. ’t Duizelde ’m. ’k Begon opnieuw. Nogeens. Nog eens. Toen was-ie er eindelijk zoo wat achter. Maar z’n notities moesten nog gerangschikt. Dan kwam ’t wel in orde.Dien middag bleef ’k eten. We praatten tot diep in den nacht over ’t plan. Beukers had wèrk!Die schminkdoos bracht ’n algeheele verandering in Beukers’ leven. Voor dag en dauw was-ie in de weer, sloot zich op in z’n schuur. Daar werd niemand toegelaten, ook ik niet. ’t moest ’n verrassing voor me blijven. Z’n vrouw en kinderen zàgen ’m niet.«Kerel, je overwerkt je», zei ’k beangst, toen ’k na de koffie weer eens bij ’m opliep. «Laten we ’n fietstochtje maken. Dat zal je opfrisschen».Hij vond ’t goed. En we zijn gaantrappen. Verschrikkelijk! Als zoo’n hei-Arabier er eenmaal ’n gangetje in zet! ’k Moest wel mee, want ’k had ’t plannetje voorgesteld. Maar ’k zag geen heilig huisje, of ’k stapte even af. En dronk wat. En hìj dronk wat. Enìkbetaalde. Zoo wàs Beukers nu eenmaal, erg aan den zuinigen kant.Voor ’k uit Geeswijk vertrok, heb ’k ’m bij me te dineeren gevraagd in m’n hotel—z’n vrouw was dien dag toevallig niet erg lekker. ’k Heb ’m iets heel fijns voorgezet. Iemand die ook zoo aardig voor je is! En ’n flesch! En ’n sigaar! En ’n likeurtje! Enfin, ’k haalde uit.«Wordt-ie mooi?» vroeg ’k nieuwsgierig.«’n Pracht-stuk!» betoogde Beukers. ’k Liet nóg twee likeurtjes komen.«’t Zal wel ’n erg peuterwerk voor je zijn», informeerde ’k verder.Beukers zette ’n paar oogen op als de koeien (halve, heele en de andere) in z’n atelier.«Peuterwerk?» vroeg-ie verbaasd, «’k Heb geen handen meer aan m’n lijf».«Zwaar hout?» opperde ’k.«Vreeslijk zwaar», stemde-ie toe. ’k Liet champagne aanrukken.Thuis vertelde ’k m’n vrouw van de schminkdoos, welke in aantocht was. Ze was niet mee naar Geeswijk geweest wegens familie-omstandigheden. Zoo heette ’t tenminste. Maar ’t geheim zat ’m hierin, dat ze wel ’n straat- en ’n strandpakje, maar geen hei-costuum had. En dan gaat gèèn vrouw naar Geeswijk.«Aardig voor je», zei ze vriendelijk, «zoo’n doos».«Ja», zei ’k blij.De schminkdoos kwam maar niet. ’k Wachtte, weken, weken. Toen vergat ’k ’t ding.Op ’n Zondagmorgen—de meid was uit, dus ’k moest zelf open doen—hield er ’n wagen van ’t spoor voor onze deur stil. ’k Ging de trap af. Wat kon dat zijn?«Asjeblieft, meneer», zeien twee mannen, zonder stem meer, zoo sjouwden ze. «Afteekenen». En ze zetten iets voor m’n huis, onbeschrijflijk!«Wat moet dat?» vroeg ’k onthutst. «Geen aardigheid alsjeblieft. Je bent verkeerd».«Toch niet, meneer». En ze lazen ’t adres op.’k Monsterde ’t monster, ’t gevaarte. Zat er ’n piano in dat getimmerte? En wat ’n ijzerbeslag en ’n hangslot!«Waar komt dat vandaan?» vroeg ’k nog, verward.«Uit Geeswijk, meneer».Toen begreep ’k. ’t Was de schminkdoos....Voor twee kwartjes wilden de mannen de brandkast wel naar boven hijschen. Maar dan moesten ze ook nog ’n fleschje bier. ’k Stemde toe in alles.M’n vrouw was bleek van den schrik. Zelf stond ’k met stomheid geslagen.Er was ’n briefje bij. ’k Las ’t, werktuiglijk.«Amice,Hierbij je schminkdoos. ’k Hoop, dat er ruimte genoeg is voor de handdoeken. Je hoeft me natuurlijk alleen maar ’t hout te betalen en ’t ijzer en de andere kosten, samen ƒ 23.35. Wil je er me bepaald ’n aardigheidje voor terugsturen, ga je gang. Maar ’t hoéft niet. Gegroet!Je Beukers».’k Denk nog altijd over ’t «aardigheidje», dat ’k ’m zenden zal. Als iemand misschien eens iets weet, een of ander martelwerktuig?Met die schminkdoos kan ’k nergens meer ’n engagement krijgen. ’t Wordt te duur op reis. Zooveel vracht!We zijn er ook grooter voor gaan wonen.
DE SCHMINKDOOS.
Liefhebberijen zijn toch altijd wel aardig. Timmeren bijvoorbeeld en draaien en zoo. Dat heb ’k zelf ondervonden, zijdelings. Opdezemanier:’t Zomerde. ’t Werd vervelend in de stad als in ’n kapellen-verzameling. ’k Ging dus naar buiten.’k Koos Geeswijk. Dat was «je», want je kon ’t haast niet vinden. Eerst ging je natuurlijk per trein. Dan per stoomtram. Dan met ’n paardentrammetje in aanleg. Eindelijk nog ’n stukje zoo maar. Dan was je er, sóms.Je vond er hei, naar allen kant, in alle kleuren, overal. ’k Zat dus maarin de warande van m’n hotelletje. Daar zag je de hei óók en op je gemak. Wat zal een mensch zich moe maken?Maar op ’n vrééslijk mooien dag ging ’k toch wandelen. Als je ook buiten bent! ’k Kwam, langs hei, óver hei, dóor hei, aan ’n weggetje, waar ’n villa stond. ’k Had ’t ding nog nooit gezien. Natuurlijk niet! Want ’t lag àchter m’n hotel en ’k zat altijd aan den voorkant. Voor omdraaien was ’k te lui.’k Verwonderde me, wat dat ding daar op dat weggetje deed tusschen al die hei. Toen zag ’k hèm.’k Herkende ’m eerst niet. Hij was veranderd, heelemaal bruingebrand. Net ’n Arabier. ’nHei-Arabier.Hij kwam op me toe met uitgestoken hand (de andere hield-ie in z’n zak, uit verveling). Hij had ’n fluweelenbuis aan en ’n tamelijke broek. Z’n schoenen waren in geen week gepoetst.«Wat doe jij hier?» vroeg ’k verbaasd. Want ’k had ’m als student gekend, vóór jaren. Toen was-ie altijd akelig gesoigneerd. In dàt opzicht constateerde ’k althans verbetering.«Schilderen» antwoordde-ie onverschillig. «Maar....» (en z’n oogen flikkerden op!) «’k timmer ook wel».«Timmeren?» vroeg ’k.«Ja», zei-ie, haast nijdig. «Natuurlijk. Je kunt niet altijd schilderen. Dan ga je dood».’k Had daar geen ondervinding van, dus sprak ’m niet tegen.«Kom binnen» deed-ie weer vriendelijk.’k Trad ’t tuintje in. ’t Zag er verwaarloosduit, als z’n schoenen. Ik màg zoo’n wildigheidje wel.«Ga mee» zei-ie kort.’k Dacht, dat-ie me z’n «villa» wou laten zien. Maar ’t viel mee. Hij bracht me àchter, voorbij z’n moestuin.Daar stond z’n atelier.«Ha!» zei ’k. «Je werk. ’k Ben benieuwd».«Ach wat» mompelde-ie weer onverschillig. En hij liet z’n atelier links liggen. En bracht me in ’t schuurtje er naast.«Hier timmer ’k» zei-ie stralend.«Hum» deed ’k neutraal. ’k Nam ’m eens aandachtig op. ’k Vond ’m wat vreemd. En ’k begreep ’m niet goed.«Timmeren?» vroeg ’k weer. «Enje schildert?»«Ook» bromde-ie ontstemd. «Daar!»«En lóopt je zaak?» informeerde ’k belangstellend.«Wélke zaak?»«Wel, je timmer-zaak natuurlijk».«O, dat is liefhebberij» lichtte-ie me eindelijk in. «M’n vak is schilderen».Ha, ’k wàs er nu dan toch. Gelukkig!«’k Had ’t moeten begrijpen» verontschuldigde ’k me. «Jullie artisten zijn altijd onpractisch. Laat me je werk nu eens zien».Hij krabde zich ’t weelderige haar.«’k Heb den laatsten tijd niet veel gemaakt» zei-ie, half verlegen.«Zoo? Lui geweest?»«Dat niet» legde-ie uit. «Maar ’t vindt zoo weinig aftrek, weet je».«Ja» troostte ’k ’m. «Dat is in de stad net zoo. Maar je hebt toch wel wàt?»«O, jawel».Hij keek rond.«Kijk» wees-ie me dan. «Die stoof. ’n Moeilijk onderwerp. Vijf gaatjes».«’n Stilleven?» vroeg ’k nog.Maar hij bedoelde ’n héúsche stoof, die-ie getimmerd had. Hij nam ’t ding op, liet ’t me zien. ’t Bleek ’n zeer schetsmatige stoof. Eiglijk moest ’t nog stoof wórden. Of misschien ’n sigarendoos. ’t Was twijfelachtig.«Maar ’k vroeg naar je werk, je échte» maakte ’k me warm. «Al zijn ’t maar studies, ’n krabbel. Daar smul ’k van».«O!» haalde-ie z’n schouders op. «Als je dan bepaald wil. Maar.... ’t is zoo vervelend!»Hij duwde ’n deur open. We stonden in z’n atelier.’k Snuffelde rond. Koeien, halve koeien, koeien in aanzet, koeien in opzet, koeien in eerste lijn. Ook portretten. Affe, half-voltooide, verdoezelde, schemerende. ’n Enkele maal was ’t niet volkomen duidelijk, of ’n koe bedoeld werd dan wel ’n portret. Ook ’n paar landschappen, veel gras, érg groen. ’k Hoùd niet van groen. Ieder z’n smaak. Hij had gelijk. ’t Wàs.... vervelend.«Kom toch hier» hoorde ’k uit de schuur. Beukers—o, ja, eindelijk herinnerde ’k me z’n naam. ’k Zat er al over in—was weer terug naar z’n zagen en schaven en spijkers. Andermaal gaf ’k ’m gelijk. Die onménschlijke koeien!M’n hei-vriend peuterde met ’n beitel aan ’n plank. Uit z’n zak stak ’n drilboor.«Timmeren is heerlijk» sprak-ie als ’n kind.«’k Kan ’t me begrijpen» stemde ’k toe. Als je ook geen keuze had dan tusschen dat en.... dat andere!«Kijk» wou-ie me winnen voor z’n liefhebberij. Maar ’k moest even naar buiten. ’k Zag nòg die portretten!’k Heb Beukers die vacantie-week nog ’n paar keer bezocht. Hij was getrouwd, had drie kinderen, was dus compleet.«En bevalt ’t u hier buiten nogal, mevrouw?» vroeg ’k in den vorm.Z’n vrouw zei er niet veel op, keek maar naar de hei. Dàt is ’t, wat ’k tegen ’t huwelijk heb. Er zijn altijdtweemenschen voor noodig. En lichtdat er dan één op een of andere manier bij te kort komt.Bij m’n tweede bezoek al was Beukers minder opgewekt. Hij deed afgetrokken, melancholisch.«Wat heb je?» vroeg ’k op den man af.Toen lei-ie me z’n hart bloot. ’t Kwam door z’n liefhebberij. Hij wist er geen weg meer mee. Hij wou timmeren, zagen, schaven, maar wàt? In Geeswijk kende-ie niemand. Z’n vrouw had al drie stoven, in z’n atelier stonden nòg meer lijsten (hoogst primitieve!) dan schilderijen, en z’n kinderen had-ie reeds met zòòveel houten speelgoed verrast, dat ze er niet meer van wenschten te accepteeren. Daar zàt m’n Arabier.«’n Moeilijk geval», peinsde ik. Kon ’k ’m maar helpen!Daar schoot me iets te binnen. ’k Zag licht!«Kerel», zei ik, «als je us ’n schminkdoos voor me maakte?»Beukers’ oogen fonkelden. En de krul in z’n baard leek me meer geaccentueerd.«’n Schminkdoos, zeg je?» vroeg-ie zenuwachtig.«Ja», ging ’k door, verheugd om die vondst. «De mijne is stuk. Je weet, ’k speel ’s winters comedie. ’k Wou wel graag ’n nieuwe hebben. Maar ’t moet ’n beetje ’n stevige zijn, zie je? Want er wordt op reis nogal mee gesold en gegooid. Doè je?»Hij was opgestaan, blij, verward. «Maar is dat niet moeilijk, zoo’n doos?» aarzelde-ie nog.«Wel nee, kerel», sprak ’k ’m moedin. «’k Zal je natuurlijk precies opgeven, hoè ’k ’m hebben moet. Dat is voor jou ’n peulschilletje. Jij met je gereedschap!»«Kom mee!» deed-ie opeens enthousiast. «We beginnen».We gingen weer naar de schuur. Beukers haalde ’n vervaarlijk timmermans-potlood uit, nam groote vellen papier en tot driemaal ontwierpen we ’n schets. De eerste leek op ’n verhuiswagen, de tweede op ’n hondenhok, de derde had ièts van ’n schminkdoos.«Kijk», lei ’k uit. «Hier ’n laadje voor pruiken. Daar ruimte voor handdoeken. Hier berg ’k m’n poeierdoos. Daar schmink-rommel. En boven....»Beukers kon ’t niet bijhouden. ’t Duizelde ’m. ’k Begon opnieuw. Nogeens. Nog eens. Toen was-ie er eindelijk zoo wat achter. Maar z’n notities moesten nog gerangschikt. Dan kwam ’t wel in orde.Dien middag bleef ’k eten. We praatten tot diep in den nacht over ’t plan. Beukers had wèrk!Die schminkdoos bracht ’n algeheele verandering in Beukers’ leven. Voor dag en dauw was-ie in de weer, sloot zich op in z’n schuur. Daar werd niemand toegelaten, ook ik niet. ’t moest ’n verrassing voor me blijven. Z’n vrouw en kinderen zàgen ’m niet.«Kerel, je overwerkt je», zei ’k beangst, toen ’k na de koffie weer eens bij ’m opliep. «Laten we ’n fietstochtje maken. Dat zal je opfrisschen».Hij vond ’t goed. En we zijn gaantrappen. Verschrikkelijk! Als zoo’n hei-Arabier er eenmaal ’n gangetje in zet! ’k Moest wel mee, want ’k had ’t plannetje voorgesteld. Maar ’k zag geen heilig huisje, of ’k stapte even af. En dronk wat. En hìj dronk wat. Enìkbetaalde. Zoo wàs Beukers nu eenmaal, erg aan den zuinigen kant.Voor ’k uit Geeswijk vertrok, heb ’k ’m bij me te dineeren gevraagd in m’n hotel—z’n vrouw was dien dag toevallig niet erg lekker. ’k Heb ’m iets heel fijns voorgezet. Iemand die ook zoo aardig voor je is! En ’n flesch! En ’n sigaar! En ’n likeurtje! Enfin, ’k haalde uit.«Wordt-ie mooi?» vroeg ’k nieuwsgierig.«’n Pracht-stuk!» betoogde Beukers. ’k Liet nóg twee likeurtjes komen.«’t Zal wel ’n erg peuterwerk voor je zijn», informeerde ’k verder.Beukers zette ’n paar oogen op als de koeien (halve, heele en de andere) in z’n atelier.«Peuterwerk?» vroeg-ie verbaasd, «’k Heb geen handen meer aan m’n lijf».«Zwaar hout?» opperde ’k.«Vreeslijk zwaar», stemde-ie toe. ’k Liet champagne aanrukken.Thuis vertelde ’k m’n vrouw van de schminkdoos, welke in aantocht was. Ze was niet mee naar Geeswijk geweest wegens familie-omstandigheden. Zoo heette ’t tenminste. Maar ’t geheim zat ’m hierin, dat ze wel ’n straat- en ’n strandpakje, maar geen hei-costuum had. En dan gaat gèèn vrouw naar Geeswijk.«Aardig voor je», zei ze vriendelijk, «zoo’n doos».«Ja», zei ’k blij.De schminkdoos kwam maar niet. ’k Wachtte, weken, weken. Toen vergat ’k ’t ding.Op ’n Zondagmorgen—de meid was uit, dus ’k moest zelf open doen—hield er ’n wagen van ’t spoor voor onze deur stil. ’k Ging de trap af. Wat kon dat zijn?«Asjeblieft, meneer», zeien twee mannen, zonder stem meer, zoo sjouwden ze. «Afteekenen». En ze zetten iets voor m’n huis, onbeschrijflijk!«Wat moet dat?» vroeg ’k onthutst. «Geen aardigheid alsjeblieft. Je bent verkeerd».«Toch niet, meneer». En ze lazen ’t adres op.’k Monsterde ’t monster, ’t gevaarte. Zat er ’n piano in dat getimmerte? En wat ’n ijzerbeslag en ’n hangslot!«Waar komt dat vandaan?» vroeg ’k nog, verward.«Uit Geeswijk, meneer».Toen begreep ’k. ’t Was de schminkdoos....Voor twee kwartjes wilden de mannen de brandkast wel naar boven hijschen. Maar dan moesten ze ook nog ’n fleschje bier. ’k Stemde toe in alles.M’n vrouw was bleek van den schrik. Zelf stond ’k met stomheid geslagen.Er was ’n briefje bij. ’k Las ’t, werktuiglijk.«Amice,Hierbij je schminkdoos. ’k Hoop, dat er ruimte genoeg is voor de handdoeken. Je hoeft me natuurlijk alleen maar ’t hout te betalen en ’t ijzer en de andere kosten, samen ƒ 23.35. Wil je er me bepaald ’n aardigheidje voor terugsturen, ga je gang. Maar ’t hoéft niet. Gegroet!Je Beukers».’k Denk nog altijd over ’t «aardigheidje», dat ’k ’m zenden zal. Als iemand misschien eens iets weet, een of ander martelwerktuig?Met die schminkdoos kan ’k nergens meer ’n engagement krijgen. ’t Wordt te duur op reis. Zooveel vracht!We zijn er ook grooter voor gaan wonen.
Liefhebberijen zijn toch altijd wel aardig. Timmeren bijvoorbeeld en draaien en zoo. Dat heb ’k zelf ondervonden, zijdelings. Opdezemanier:
’t Zomerde. ’t Werd vervelend in de stad als in ’n kapellen-verzameling. ’k Ging dus naar buiten.
’k Koos Geeswijk. Dat was «je», want je kon ’t haast niet vinden. Eerst ging je natuurlijk per trein. Dan per stoomtram. Dan met ’n paardentrammetje in aanleg. Eindelijk nog ’n stukje zoo maar. Dan was je er, sóms.
Je vond er hei, naar allen kant, in alle kleuren, overal. ’k Zat dus maarin de warande van m’n hotelletje. Daar zag je de hei óók en op je gemak. Wat zal een mensch zich moe maken?
Maar op ’n vrééslijk mooien dag ging ’k toch wandelen. Als je ook buiten bent! ’k Kwam, langs hei, óver hei, dóor hei, aan ’n weggetje, waar ’n villa stond. ’k Had ’t ding nog nooit gezien. Natuurlijk niet! Want ’t lag àchter m’n hotel en ’k zat altijd aan den voorkant. Voor omdraaien was ’k te lui.
’k Verwonderde me, wat dat ding daar op dat weggetje deed tusschen al die hei. Toen zag ’k hèm.
’k Herkende ’m eerst niet. Hij was veranderd, heelemaal bruingebrand. Net ’n Arabier. ’nHei-Arabier.
Hij kwam op me toe met uitgestoken hand (de andere hield-ie in z’n zak, uit verveling). Hij had ’n fluweelenbuis aan en ’n tamelijke broek. Z’n schoenen waren in geen week gepoetst.
«Wat doe jij hier?» vroeg ’k verbaasd. Want ’k had ’m als student gekend, vóór jaren. Toen was-ie altijd akelig gesoigneerd. In dàt opzicht constateerde ’k althans verbetering.
«Schilderen» antwoordde-ie onverschillig. «Maar....» (en z’n oogen flikkerden op!) «’k timmer ook wel».
«Timmeren?» vroeg ’k.
«Ja», zei-ie, haast nijdig. «Natuurlijk. Je kunt niet altijd schilderen. Dan ga je dood».
’k Had daar geen ondervinding van, dus sprak ’m niet tegen.
«Kom binnen» deed-ie weer vriendelijk.
’k Trad ’t tuintje in. ’t Zag er verwaarloosduit, als z’n schoenen. Ik màg zoo’n wildigheidje wel.
«Ga mee» zei-ie kort.
’k Dacht, dat-ie me z’n «villa» wou laten zien. Maar ’t viel mee. Hij bracht me àchter, voorbij z’n moestuin.
Daar stond z’n atelier.
«Ha!» zei ’k. «Je werk. ’k Ben benieuwd».
«Ach wat» mompelde-ie weer onverschillig. En hij liet z’n atelier links liggen. En bracht me in ’t schuurtje er naast.
«Hier timmer ’k» zei-ie stralend.
«Hum» deed ’k neutraal. ’k Nam ’m eens aandachtig op. ’k Vond ’m wat vreemd. En ’k begreep ’m niet goed.
«Timmeren?» vroeg ’k weer. «Enje schildert?»
«Ook» bromde-ie ontstemd. «Daar!»
«En lóopt je zaak?» informeerde ’k belangstellend.
«Wélke zaak?»
«Wel, je timmer-zaak natuurlijk».
«O, dat is liefhebberij» lichtte-ie me eindelijk in. «M’n vak is schilderen».
Ha, ’k wàs er nu dan toch. Gelukkig!
«’k Had ’t moeten begrijpen» verontschuldigde ’k me. «Jullie artisten zijn altijd onpractisch. Laat me je werk nu eens zien».
Hij krabde zich ’t weelderige haar.
«’k Heb den laatsten tijd niet veel gemaakt» zei-ie, half verlegen.
«Zoo? Lui geweest?»
«Dat niet» legde-ie uit. «Maar ’t vindt zoo weinig aftrek, weet je».
«Ja» troostte ’k ’m. «Dat is in de stad net zoo. Maar je hebt toch wel wàt?»
«O, jawel».
Hij keek rond.
«Kijk» wees-ie me dan. «Die stoof. ’n Moeilijk onderwerp. Vijf gaatjes».
«’n Stilleven?» vroeg ’k nog.
Maar hij bedoelde ’n héúsche stoof, die-ie getimmerd had. Hij nam ’t ding op, liet ’t me zien. ’t Bleek ’n zeer schetsmatige stoof. Eiglijk moest ’t nog stoof wórden. Of misschien ’n sigarendoos. ’t Was twijfelachtig.
«Maar ’k vroeg naar je werk, je échte» maakte ’k me warm. «Al zijn ’t maar studies, ’n krabbel. Daar smul ’k van».
«O!» haalde-ie z’n schouders op. «Als je dan bepaald wil. Maar.... ’t is zoo vervelend!»
Hij duwde ’n deur open. We stonden in z’n atelier.
’k Snuffelde rond. Koeien, halve koeien, koeien in aanzet, koeien in opzet, koeien in eerste lijn. Ook portretten. Affe, half-voltooide, verdoezelde, schemerende. ’n Enkele maal was ’t niet volkomen duidelijk, of ’n koe bedoeld werd dan wel ’n portret. Ook ’n paar landschappen, veel gras, érg groen. ’k Hoùd niet van groen. Ieder z’n smaak. Hij had gelijk. ’t Wàs.... vervelend.
«Kom toch hier» hoorde ’k uit de schuur. Beukers—o, ja, eindelijk herinnerde ’k me z’n naam. ’k Zat er al over in—was weer terug naar z’n zagen en schaven en spijkers. Andermaal gaf ’k ’m gelijk. Die onménschlijke koeien!
M’n hei-vriend peuterde met ’n beitel aan ’n plank. Uit z’n zak stak ’n drilboor.
«Timmeren is heerlijk» sprak-ie als ’n kind.
«’k Kan ’t me begrijpen» stemde ’k toe. Als je ook geen keuze had dan tusschen dat en.... dat andere!
«Kijk» wou-ie me winnen voor z’n liefhebberij. Maar ’k moest even naar buiten. ’k Zag nòg die portretten!
’k Heb Beukers die vacantie-week nog ’n paar keer bezocht. Hij was getrouwd, had drie kinderen, was dus compleet.
«En bevalt ’t u hier buiten nogal, mevrouw?» vroeg ’k in den vorm.
Z’n vrouw zei er niet veel op, keek maar naar de hei. Dàt is ’t, wat ’k tegen ’t huwelijk heb. Er zijn altijdtweemenschen voor noodig. En lichtdat er dan één op een of andere manier bij te kort komt.
Bij m’n tweede bezoek al was Beukers minder opgewekt. Hij deed afgetrokken, melancholisch.
«Wat heb je?» vroeg ’k op den man af.
Toen lei-ie me z’n hart bloot. ’t Kwam door z’n liefhebberij. Hij wist er geen weg meer mee. Hij wou timmeren, zagen, schaven, maar wàt? In Geeswijk kende-ie niemand. Z’n vrouw had al drie stoven, in z’n atelier stonden nòg meer lijsten (hoogst primitieve!) dan schilderijen, en z’n kinderen had-ie reeds met zòòveel houten speelgoed verrast, dat ze er niet meer van wenschten te accepteeren. Daar zàt m’n Arabier.
«’n Moeilijk geval», peinsde ik. Kon ’k ’m maar helpen!
Daar schoot me iets te binnen. ’k Zag licht!
«Kerel», zei ik, «als je us ’n schminkdoos voor me maakte?»
Beukers’ oogen fonkelden. En de krul in z’n baard leek me meer geaccentueerd.
«’n Schminkdoos, zeg je?» vroeg-ie zenuwachtig.
«Ja», ging ’k door, verheugd om die vondst. «De mijne is stuk. Je weet, ’k speel ’s winters comedie. ’k Wou wel graag ’n nieuwe hebben. Maar ’t moet ’n beetje ’n stevige zijn, zie je? Want er wordt op reis nogal mee gesold en gegooid. Doè je?»
Hij was opgestaan, blij, verward. «Maar is dat niet moeilijk, zoo’n doos?» aarzelde-ie nog.
«Wel nee, kerel», sprak ’k ’m moedin. «’k Zal je natuurlijk precies opgeven, hoè ’k ’m hebben moet. Dat is voor jou ’n peulschilletje. Jij met je gereedschap!»
«Kom mee!» deed-ie opeens enthousiast. «We beginnen».
We gingen weer naar de schuur. Beukers haalde ’n vervaarlijk timmermans-potlood uit, nam groote vellen papier en tot driemaal ontwierpen we ’n schets. De eerste leek op ’n verhuiswagen, de tweede op ’n hondenhok, de derde had ièts van ’n schminkdoos.
«Kijk», lei ’k uit. «Hier ’n laadje voor pruiken. Daar ruimte voor handdoeken. Hier berg ’k m’n poeierdoos. Daar schmink-rommel. En boven....»
Beukers kon ’t niet bijhouden. ’t Duizelde ’m. ’k Begon opnieuw. Nogeens. Nog eens. Toen was-ie er eindelijk zoo wat achter. Maar z’n notities moesten nog gerangschikt. Dan kwam ’t wel in orde.
Dien middag bleef ’k eten. We praatten tot diep in den nacht over ’t plan. Beukers had wèrk!
Die schminkdoos bracht ’n algeheele verandering in Beukers’ leven. Voor dag en dauw was-ie in de weer, sloot zich op in z’n schuur. Daar werd niemand toegelaten, ook ik niet. ’t moest ’n verrassing voor me blijven. Z’n vrouw en kinderen zàgen ’m niet.
«Kerel, je overwerkt je», zei ’k beangst, toen ’k na de koffie weer eens bij ’m opliep. «Laten we ’n fietstochtje maken. Dat zal je opfrisschen».
Hij vond ’t goed. En we zijn gaantrappen. Verschrikkelijk! Als zoo’n hei-Arabier er eenmaal ’n gangetje in zet! ’k Moest wel mee, want ’k had ’t plannetje voorgesteld. Maar ’k zag geen heilig huisje, of ’k stapte even af. En dronk wat. En hìj dronk wat. Enìkbetaalde. Zoo wàs Beukers nu eenmaal, erg aan den zuinigen kant.
Voor ’k uit Geeswijk vertrok, heb ’k ’m bij me te dineeren gevraagd in m’n hotel—z’n vrouw was dien dag toevallig niet erg lekker. ’k Heb ’m iets heel fijns voorgezet. Iemand die ook zoo aardig voor je is! En ’n flesch! En ’n sigaar! En ’n likeurtje! Enfin, ’k haalde uit.
«Wordt-ie mooi?» vroeg ’k nieuwsgierig.
«’n Pracht-stuk!» betoogde Beukers. ’k Liet nóg twee likeurtjes komen.
«’t Zal wel ’n erg peuterwerk voor je zijn», informeerde ’k verder.
Beukers zette ’n paar oogen op als de koeien (halve, heele en de andere) in z’n atelier.
«Peuterwerk?» vroeg-ie verbaasd, «’k Heb geen handen meer aan m’n lijf».
«Zwaar hout?» opperde ’k.
«Vreeslijk zwaar», stemde-ie toe. ’k Liet champagne aanrukken.
Thuis vertelde ’k m’n vrouw van de schminkdoos, welke in aantocht was. Ze was niet mee naar Geeswijk geweest wegens familie-omstandigheden. Zoo heette ’t tenminste. Maar ’t geheim zat ’m hierin, dat ze wel ’n straat- en ’n strandpakje, maar geen hei-costuum had. En dan gaat gèèn vrouw naar Geeswijk.
«Aardig voor je», zei ze vriendelijk, «zoo’n doos».
«Ja», zei ’k blij.
De schminkdoos kwam maar niet. ’k Wachtte, weken, weken. Toen vergat ’k ’t ding.
Op ’n Zondagmorgen—de meid was uit, dus ’k moest zelf open doen—hield er ’n wagen van ’t spoor voor onze deur stil. ’k Ging de trap af. Wat kon dat zijn?
«Asjeblieft, meneer», zeien twee mannen, zonder stem meer, zoo sjouwden ze. «Afteekenen». En ze zetten iets voor m’n huis, onbeschrijflijk!
«Wat moet dat?» vroeg ’k onthutst. «Geen aardigheid alsjeblieft. Je bent verkeerd».
«Toch niet, meneer». En ze lazen ’t adres op.
’k Monsterde ’t monster, ’t gevaarte. Zat er ’n piano in dat getimmerte? En wat ’n ijzerbeslag en ’n hangslot!
«Waar komt dat vandaan?» vroeg ’k nog, verward.
«Uit Geeswijk, meneer».
Toen begreep ’k. ’t Was de schminkdoos....
Voor twee kwartjes wilden de mannen de brandkast wel naar boven hijschen. Maar dan moesten ze ook nog ’n fleschje bier. ’k Stemde toe in alles.
M’n vrouw was bleek van den schrik. Zelf stond ’k met stomheid geslagen.
Er was ’n briefje bij. ’k Las ’t, werktuiglijk.
«Amice,
Hierbij je schminkdoos. ’k Hoop, dat er ruimte genoeg is voor de handdoeken. Je hoeft me natuurlijk alleen maar ’t hout te betalen en ’t ijzer en de andere kosten, samen ƒ 23.35. Wil je er me bepaald ’n aardigheidje voor terugsturen, ga je gang. Maar ’t hoéft niet. Gegroet!
Je Beukers».
’k Denk nog altijd over ’t «aardigheidje», dat ’k ’m zenden zal. Als iemand misschien eens iets weet, een of ander martelwerktuig?
Met die schminkdoos kan ’k nergens meer ’n engagement krijgen. ’t Wordt te duur op reis. Zooveel vracht!
We zijn er ook grooter voor gaan wonen.