IVEX VITA MS. SANCTI ANIANI EPISCOPI AURELIANENSIS
Du Chesne: Historiae Francorum Scriptores Coaetanei (1636), Vol. I, p. 521.
Hunorum gens perfida vaginâ suae habitationis egressa, crudelitate saevissima in plurimarum gentium frendebat pericula. Cuius ad satiandam rabiem, truculentus Attila tenebat regiam dignitatem. Cúmque vulgatum esset in populo, quòd suae ferocitatis impetu Gothis obviam properans, extenderet ad amnem Ligericum, ut subversis Aurelianensium moenibus, satiaret suae malitiae incrementa. Tunc vir Domini Anianus, non ut in defensione hominum speraret elegit, sed Apostolicae memor sententiae, qua per beatum Petrum praecipimur, Subditi estote propter Dominum, sive Regi quasi praecellenti, sive Ducibus, quasi ab eo missis ad vindictam malefactorum, laudem verò bonorum. Arelatensem urbem expetere decrevit, et Aiecium Patritium, qui sub Romano Imperio in Galliis Rempublicam gubernabat, videndum expetuit, ut ei furorem rebellium cum periculo suorum civium intimaret.
Itaque Arelatum veniens, multos Domini repperit Sacerdotes, qui ob varias necessitates adventantes, videre non poterant faciem Iudicis ob fastum potentiaesecularis. Sed cùm sanctus advenisset ibidem Anianus, divina gratiâ inspirante commonitus, protinus egressus est obviam supplex Aiecius. Et quem pompa regia Imperialibus fascibus reddebat inclytum, Sacerdotalis gratia reddidit ad sibi conciliandum subiectum. Quem cùm ille benigniter inquisisset, cur vir sanctus laborem tam longi itineris assumpsisset, ille prudenti usus alloquio, vel egregii praedicatoris exemplo, priùs pro aliorum utilitatibus omnia petens obtinuit, et tunc demum causam adventus sui auribus principalibus intimavit. Simulque plenus prophetiae spiritu, VIII. Kal. Iulii diem esse praedixit, quo bestia crudelis gregem sibi creditum laniandum decerneret. Petens ut tunc praedictus Patricius veniendo succurreret. Videns Aiecius florem torrentis eloquii, acumen ingenii in viro Dei sanctitatis gratiâ comitante, omnia praestitit, quicquid Sacerdos expetiit, et benignè se venire ut ille suggesserat repromisit. Quo obtento, vir Domini valedicens seculi Principi, ad propriam regressus est civitatem: et plebem suam, quae de Pastoris moerebat absentia, spiritalia confortabat in gaudia; praeparante populo iterum omnia, quae ad repellenda hostium iacula, portis, muris, vel turribus fuerant opportuna.——:.
Nec post longum interim intervallum cruentus Attila murorum vallans ambitum, omne suae malitiae argumentum in iamdictae civitatis convertit interitum. Sed Pontifex fixus in Domino, per muri ambulatorium Sanctorum gestans pignora, suavi vocis organo more cantabat Catholico. Interim hostilis exercitus tela iactabat instantiùs, atque cum arietibus latera muri crebris quatiebat impulsibus. Tunc fugiente adEcclesiam populo, sanctus Anianus forti eos animo esse monebat in Domino, numquam fuisse deceptum quicumque firmiter sperasset in Christo. Ipse verò festinanter murum ascendit, et tacitus respexit ad coelum, ac pias aures Domini intima prece pulsavit. Cúmque sibi divinum auxilium adesse sensisset, repentè contra barbaros expuit. Tantáque subitò cum sputo eodem moles pluviae descendit, et impiorum impetum triduana inundatione compressit, ut nequaquam se ullus pugnaturus ex hostibus transferre in locum alterum potuisset.——:.
Cessante igitur nimbo profluo, sanctus Anianus ad Attilae pergit tentorium, pro sibi commisso rogaturus populo. Spretus à perfido responso contrario, civitatis sese retulit claustro. Postera autem die, apertis portarum repagulis, Attilae Proceres ingressi sunt Aurelianis. Sortéque ad dividendum populum missa, onerabat plaustra innumera de plebis capta substantia. Iubens crudelis impietas, ut immineret subditis dura captivitas. Cúmque sanctus Anianus populum ammoneret, ut nec sic quoque desperarent de Domino, nihílque esse Deo invalidum, qui suos tueri praevalet etiam sub momento: repentè more prophetico sanctus Anianus est translatus à Domino, atque in eodem loco, ubi Aiecius Patricius cum suo degebat exercitu, secum pariter Torsomodo[87]Rege Gothorum, ostensus militi talia dedit mandata Patricio. “Vade, inquit, et dic filio meo Aiecio, quia si hodie ad civitatem adesse distulerit venire, iam crastina nihil proderit.” His dictis, statim recessit. Et quia divina virtute hoc opus actum fuerat, miles sapiens recognovit. Statímque ad Aiecium pergens,rem per ordinem pandit. Tunc ille laetus redditus, et victoria iam securus, utpote divina revelatione commonitus, unà cum Theodoro et Torsomodo[88]Regibus, vel suo ac Gothorum exercitu, equum ascendit, ac concitus pergit. Nec mora Aurelianis pervenit, hostes imparatos repperit. Tantaeque caedis stragem super eos exercuit, ut nulli dubium fieret, quin meritis Aniani Pontificis flexus ad misericordiam Dominus Rex coelestis vindictam hanc exerceret per suos satellites, quos honore ditaverat Regiae dignitatis. Itáque alii succubuerunt gladiis, alii coacti timore tradebant se gurgiti Ligeris, sortituri finem mortis. Sanctus verò Anianus plures per suam precem eripuit, quos coram se trucidandos aspexit. Reddens scilicet bona pro malis, multi ne morerentur obtinuit, nisi quos repentinus hostium furor oppressit. Reliqua pars Hunorum, quae ibidem prostrata non cecidit, fugae praesidium expetunt: donec iudicante Domino, in loco qui vocatur Mauriacus trucidanda gladiis mortis sententiam expectaret.——:.
FOOTNOTES:[87]Al. Torismodo.[88]Torismodo.
[87]Al. Torismodo.
[87]Al. Torismodo.
[88]Torismodo.
[88]Torismodo.
PRINTED IN GREAT BRITAIN BYWM. BRENDON AND SON, LTD., PLYMOUTH