...de bootsman met over elkander geslagen armen, zoo onbewegelijk als een standbeeld.......de bootsman met over elkander geslagen armen, zoo onbewegelijk als een standbeeld....
"Vertrekken wij, mylord?" vroeg John Mangles.
"Ja, John!" antwoordde Glenarvan, meer ontroerd dan hij wilde laten blijken.
"Volle kracht!" beval John den machinist.
De stoom ontweek fluitend uit de stoompijp, de schroef beukte de golven, en ten acht ure verdwenen de laatste toppen van het eiland Tabor in de duisternis van den nacht.
Elf dagen nadat zij van het eiland was vertrokken, den 18denMaart, kreeg deDuncande amerikaansche kust in het gezigt, en den volgenden dag liet ze het anker vallen in de baai van Talcahuano.
Zij kwam daar terug na een reis van vijf maanden, gedurende welke zij, zonder afwijking den zeven en dertigsten breedtegraad volgende, de wereld was rondgereisd. De ondernemers van dien gedenkwaardigen togt, zonder wedergade in de jaarboeken derReizigers club, hadden Chili, de Pampa's, de Argentijnsche republiek, den Atlantischen oceaan, de eilanden Tristan d'Acunha, de Indische zee, de eilanden Amsterdam, Australië, Nieuw-Zeeland, het eiland Tabor en de Stille Zuidzee bereisd. Hun pogen was niet ijdel geweest: zij bragten de schipbreukelingen derBritanniamede.
Niet een der wakkere Schotten, die op de stem van hun heer waren vertrokken, ontbrak bij de oproeping, allen keerden in hun Oud-Schotland terug, en deze reis had veel overeenkomst met den "tranenloozen" slag der oude geschiedenis.
Zoodra deDuncannieuwen voorraad ingenomen had, stevende zij langs de kusten van Patagonië, voer om kaap Hoorn en stak den Atlantischen oceaan over.
Geen enkel meldenswaardig voorval had er op die reis plaats. Het jagt bevatte een geheele lading geluk. Er bestond geen geheim meer aan boord, niet eens de gevoelens, die John Mangles koesterde voor Mary Grant.
Ja toch, nog één. Mac Nabbs liep nog altijd met iets rond. Waarom hield Paganel toch altijd zoo stijf zijn kleeren gesloten, en verborg hij neus en ooren in een cache-nez? De majoor brandde van begeerte om de reden van die zonderlinge handelwijze te kennen. Maar het moet gezegd worden, Mac Nabbs mogt vragen, zinspelen, vermoedens koesteren, zooveel hij wilde, Paganel knoopte zijn jas niet los.
Zelfs niet toen deDuncande linie passeerde en het pek tusschen de naden van het dek smolt onder een warmte van vijftig graden.
"Hij is zoo verstrooid, dat hij zich verbeeldt te St. Petersburg te zijn!" zeide de majoor, toen hij den aardrijkskundige zich in een ruimen winterjas zag wikkelen, alsof het kwik in den thermometer bevroren was.
Den 9denMei eindelijk, drie en vijftig dagen na het vertrek uit Talcahuano, peilde John Mangles het kustlicht van kaap Clear. Het jagt voer het St. George-kanaal in, de Iersche zee door, en liep den 10denMei de golf van Clyde binnen. Ten elf ure ankerde het te Dumbarton. 's Namiddags ten twee ure deden de reizigers hun intogt in het kasteel Malcolm onder het vreugdegejuich der Hooglanders.
De terugkeer op Malcolm Castle.De terugkeer op Malcolm Castle.
Het stond dus geschreven, dat Harry Grant en zijn twee medgezellen gered zouden worden, dat John Mangles met Mary Grant zou huwen in de oude hoofdkerk van St. Mungo, waar de eerwaarde Paxton, na negen maanden vroeger voor het behoud des vaders te hebben gebeden, nu het huwelijk der dochter met zijn redder inzegende. Het stond dus geschreven, dat Robert een zeeman zou zijn, gelijk Harry Grant, een zeeman, gelijk John Mangles, en dat hij met hen de grootsche plannen van den kapitein weder zou opvatten onder de hooge bescherming van lord Glenarvan.
Maar stond het ook geschreven, dat Jacques Paganel niet als een oude vrijer sterven zou? Waarschijnlijk niet.
Na zijn gevaarvollen togt kon het immers niet anders, of de faam moest den roem van den geleerden aardrijkskundige uitbazuinen. Zijn verstrooidheid deed opgeld in de groote wereld van Schotland. Men betwistte hem elkaar en zijn hoofd duizelde van al de beleefdheden, die men hem bewees.
En nu bragten de buitengewone lotgevallen van den aardrijkskundige een lieftallige dertigjarige dame, niemand minder dan de nicht van Mac Nabbs, die zelve wat wonderlijk, maar goed en aardig was, het hoofd zoo op hol, dat zij hem haar hand aanbood. Daar lag een millioen in, maar dat werd verzwegen.
Paganel was volstrekt niet ongevoelig voor miss Arabella; maar toch durfde hij zich niet te verklaren.
De majoor nam de taak op zich om twee harten, die voor elkander geschapen waren, tot één te brengen. Hij zeide zelfs tegen Paganel, dat het huwelijk de "laatste verstrooidheid" was, die hij zich mogt veroorloven.
Paganel werd daardoor sterk in het naauw gebragt; maar, hoe vreemd het ook moge klinken, het noodlottige woord kwam niet over zijn lippen.
"Staat miss Arabella u niet aan?" vroeg Mac Nabbs hem telkens.
"O, majoor! zij is bekoorlijk," riep Paganel, "duizendmaal te bekoorlijk, en om u de waarheid te zeggen zou ik wel wenschen, dat zij het wat minder was! Had zij ten minste maar één gebrek."
"Wees maar gerust!" antwoordde de majoor, "zij bezit er wel meer dan één! De volmaaktste vrouw is er altijd behoorlijk mede bedeeld. Is de zaak nageklonken, Paganel?"
"Ik durf niet," hernam Paganel.
"Kom aan, geleerde vriend! waarom aarzelt gij?"
"Ik ben miss Arabella onwaardig," bleef onveranderlijk het antwoord van den aardrijkskundige.
Hij riep maar niets anders.
Toen de onhandelbare majoor hem het vuur eens na aan de schoenen gelegd had, vertrouwde hij hem eindelijk onder het zegel der geheimhouding een bijzonderheid toe, waaraan hij altijd te herkennen zou zijn, wanneer de politie hem ooit achterna zat.
"Ba," riep de majoor.
"Het is zooals ik zeg!" antwoordde Paganel.
"Wat maakt dat uit, beste vriend?"
"Denkt gij dat?"
"Integendeel! Gij zijt er nog te zonderlinger door! Dat vermeerdert uw persoonlijke verdienste. Dat maakt u tot den man zonder wederga, waarvan Arabella altijd droomt."
De majoor verloochende ook nu zijn onverstoorbaren ernst niet. Paganel was aan de vreeselijkste ongerustheid ter prooi.
Er had een kort gesprek plaats tusschen Mac Nabbs en miss Arabella.
Veertien dagen daarna werd er met veel drukte een huwelijk gesloten in de kapel van het kasteel Malcolm. Paganel was prachtig gekleed, maar tot de kin toe vastgeknoopt, en miss Arabella om te stelen.
Veertien dagen daarna werd er met veel drukte een huwelijk gesloten.Veertien dagen daarna werd er met veel drukte een huwelijk gesloten.
En dat geheim van den aardrijkskundige zou altijd in de afgronden der onbekendheid begraven zijn gebleven, wanneer de majoor er niet van gesproken had tegen Glenarvan, die het niet voor lady Helena verborg, en deze gaf er een wenk van aan mistress Mangles. Ten laatste kwam dit geheim ook ter ooren van de vrouw van Olbinett, en nu werd het wereldkundig.
Gedurende zijn driedaagsche gevangenschap bij de Maori's was Jacques Paganelgetatoeëerd, en wel van de voeten tot de schouders, en op de borst droeg hij het beeld van een wapenkundigen kiwi, met uitgespreide vlerken, die in zijn hart pikte.
Dat was het eenige voorval op zijn groote reis, waarover Paganel zich niet troostte, en dat hij nooit aan Nieuw-Zeeland vergaf. Daarom ook wilde hij, ondanks alle verzoeken en hoezeer hijzelf er naar verlangde, niet naar Frankrijk terug keeren. Hij zou gevreesd hebben de geheele Maatschappij van aardrijkskunde in zijn persoon bloot te stellen aan de aardigheden der teekenaars van spotprenten en der kleine dagbladen, wanneer hij haar een pas getatoeëerden secretaris te huis bragt.
De terugkomst van den kapitein in Schotland werd als een voor het geheele land gewigtige gebeurtenis begroet en Harry Grant de meest gevierde man van Oud-Caledonië. Zijn zoon Robert is een zeeman geworden, gelijk hij, een zeeman, gelijk kapitein John, en onder begunstiging van lord Glenarvan heeft bij het plan weder opgevat om in de Stille Zuidzee een schotsche volkplanting te stichten.
EINDE.
Lijst van illustraties
(Uit de oorspronkelijke 19deeeuwse Franse ed., door Riou.)
01. Het was een brik, de Macquarie geheeten.02. Glenarvan gallopeerde de weg naar Eden op.03. Hij werd hevig bestookt door zeven praauwen.04. Den 6den October 1769 verscheen de vermaarde Cook.05. Mulrady en Wilson legden meer dan eens het roer om.06. ... vier matrozen, goede schutters....07. Glenarvan bleef op het dek.08. De fokkemast kwam met al het tuig naar beneden.09. Hen onderste gedeelte van de steven was in de modder gezakt.10. zij lieten het anker een halve kabellengte van het schip af op tien vaam water vallen.11. Men ging aan het werk.12. De marteling van de eerwaarde Walkner.13. ... de gestrande jol werd op zijde van het vlot gehaald.14. Het werd nacht.15. De dames van de eene hand in de andere overgaand.16. Gesprek in de grot.17. Jacob Louper hield zich aan het bootje vast.18. De robben met hun ronde koppen....19. Het was de zeelandsche "kiwi."20. Het was een kano van zeventig voet lang.21. De stroom vloeide tusschen de warme bronnen door.22. 's Middags voer de geheele vloot het Taupo meer op.23. Glenarvan en zijn gezellen komen aan in de sterkte.24. Robert klom op de schouders van Wilson.25. "Taboe! Taboe!" riep Kai-Koemoe.26. Dat was het sein tot een tooneel van kannibalisme.27. De zaamgevouwen lijken werden er op geplaatst.28. Glenarvan en Lady Helena lieten zich afglijden.29. Omstreeks vijf ure brak de dag aan.30. "Ga toch zitten, mylord!"31. De hofmeester viel van den schrik achterover.32. De werklieden gebruikten eenige palen als hefboomen.33. Een vuurstroom steeg met hevige losbrandingen hemelwaarts.34. Zeer doorschijnende zoutbronnen.35. Een kogel boorde de praauw in den grond.36. De terugkomst aan boord van de Duncan.37. "Nooit! nooit!" riep Paganel uit.38. Ayrton betrad het dek met vasten stap.39. De twee vrouwen bleven met den bootsman opgesloten.40. Ayrton vergenoegde zich met de schouders op te halen.41. "Ik ben werkelijk Tom Ayrton....42. De beide kinderen van den kapitein keken bedroefd naar de lichtgevende zee....43. Op de kust stond iemand....44. "Dit eilandje is een paradijs."45. ...de bootsman met over elkander geslagen armen,zoo onbewegelijk als een standbeeld....46. De terugkeer op Malcolm Castle.47. Veertien dagen daarna werd er met veel drukte een huwelijk gesloten.