1Het is waarschijnlijk, dat Schopenhauer een meer dan speculatief belang bij deze zaak had. Bloch heeft goede gronden gevonden om te meenen, dat Schopenhauer zelf in 1813 syphilis kreeg, en dat dit een factor was die er toe bijdroeg zijn opvatting van de wereld te vormen en zijn constitutioneel pessimisme te bevestigen (Medizinische Klinik, Nos. 25 en 26, 1906).↑2Havelburg, bij Senator en Kaminer,Health and Disease in Relation to Marriage, deel 1, p. 186–189.↑3Dit is de zeer bepaalde overtuiging van Lowndes na een ondervinding van vier en vijftig jaar in het behandelen van venerische ziekten in Liverpool (British Medical Journal, Feb. 9, 1907, p. 334). Verder wordt ze bevestigd door het feit (als het een werkelijk feit is) dat sedert 1876 zoowel de kindersterfte als de algemeene sterfte door syphilis in Engeland afneemt.↑4“Er is niet de minste twijfel aan, dat syphilis toeneemt in Londen, te oordeelen naar het hospitaalwerk alleen”, zegt Pernes (British Medical Journal, March 30, 1907). Syphilis heerschte echter ook zeer veel, een paar eeuwen geleden, en er is geen reden om met zekerheid aan te nemen, dat ze tegenwoordig méér heerscht.↑5Zie b.v., A. Neisser,Die experimentelle Syphilisforschung, 1906, en E. Hoffmann (die samenging met de ontdekking vanSchaudinn),Die Aetiologie der Syphilis, 1906; D’Arcy Power,A System of Syphilis, 1908, enz.; F. W. Mott, “Pathology of Syphilis in the Light ofModernResearch”,British Medical Journal, February 20, 1909; ook,Archives of Neurology and Psychiatry, deel IV, 1909.↑6Er is eenig verschil van opinie over dit punt, en hoewel het waarschijnlijk schijnt te zijn, dat vroege en grondige behandeling de ziekte gewoonlijk in een paar jaar geneest en verdere complicaties hoogst onwaarschijnlijk maakt, is het niet mogelijk, zelfs onder de meest gunstige omstandigheden, met absolute zekerheid iets over de toekomst te zeggen.↑7“Dat syphilis geweest is, en nog is, een van de voornaamste oorzaken van de physieke degeneratie in Engeland, kan niet ontkend worden, en het is een feit, dat van alle kanten erkend wordt”, schrijft Luitenant-Kolonel Lambkin, de commandant van het Londensche Garnizoens-Hospitaal voor venerische ziekten. “Te worstelen met de syphilis onder de burgerbevolking van Engeland moest het voornaamste doel zijn van hen, die belang stellen in de meest brandende kwestie, de physieke degeneratie van ons ras” (British Medical Journal, August 19, 1905).↑8F. W. Mott, “Syphilis as a Cause of Insanity”,British Medical Journal, October 18, 1902.↑9Het kan zelden in meer dan tachtig percent van de gevallen bewezen worden, maar in twintig percent van oude gevallen van syphilis is het gewoonlijk onmogelijk sporen te vinden van de ziekten of een geschiedenis ervan te verkrijgen. Crocker vond, dat hij maar in tachtig percent van absoluut zekere syphilitische huidziekten een geschiedenis kon verkrijgen van syphilitische infectie, en Mott vond precies hetzelfde percentage in absoluut zekere syphilitische hersenveranderingen; Mott meent (bv. “Syphilis in Relation to the Nervous System”,British Medical Journal, January 4, 1908), dat syphilis de essentieele oorzaak is van algemeene paralyse en van tabes.↑10Andry,La Semaine Médicale, 26 Juni, 1907. Als Europeanen syphilis overbrengen naar landen, die bewoond worden door menschen van een lager ras, dan zijn de resultaten dikwijls zeer veel erger dan bovengenoemde. Zoo vond Lambkin, als resultaat van een speciale zending, om onderzoek te doen naar de syphilis in Uganda, dat in sommige districten wel negentig percent van de menschen aan syphilis lijden en dat vijftig tot zestig percent van de kindersterfte het gevolg is van deze oorzaak. Uganda wordt bewoond door de Baganda, een stam, intelligent, krachtig en goed georganiseerd, totdat zij door de syphilis in het volle genot kwamen van de beschaving en van het Christendom; dit laatste is (zooals Lambkin zegt) in hooge mate de oorzaak geweest van het verspreiden van de ziekte, doordat het maatschappelijke gewoonten omverwerpt en de vrouwen vrij maakt. Het Christendom is machtig genoeg om een oude moraal omver te werpen, maar niet machtig genoeg om een nieuwe op te bouwen (British Medical Journal, October 3, 1908, p. 1037).↑11Zelfs binnen de grenzen van het Engelsche leger vindt men in Indië (H. C. French,Syphilis in the Army, 1907), dat venerische ziekten tienmaalmeer voorkomen onder Engelsche troepen dan onder de troepen, die door inboorlingen gevormd worden. Als men de uit de volken zelf voortkomende legers niet mederekent, blijkt uit statistieken van ziekenhuizen en sterftetabellen, dat de Vereenigde Staten verreweg bovenaan staan, wat het veel voorkomen van venerische ziekten betreft; ze worden gevolgd door Engeland, dan Frankrijk en Oostenrijk, Rusland en Duitschland.↑12Er bestaat geen strijd over den ouderdom van de gonorrhoe in de oude wereld, zooals over de syphilis. Ongetwijfeld was de ziekte al heel vroeg bekend. Zelfs Esar Haddon, de bekende koning van Assyrië, over wien in het Oude Testament gesproken wordt, werd door de priesters behandeld voor een kwaal, die, naar beschreven wordt in de op steenen geschreven mededeelingen van dien tijd, alleen gonorrhoe kan geweest zijn. Deze ziekte was ook bekend aan de oude Egyptenaren, en kwam blijkbaar veel voor, want zij vermeldden allerlei voorschriften voor de behandeling ervan. (Oefele, “Gonorrhoe 1350 vor Christi Geburt”,Monatshefte für Praktische Dermatologie, 1899, p. 260).↑13Zie:Memorandum by Sydney Stephenson, Report of Ophthalmia Neonatorum Committee,British Medical Journal, May 8, 1909.↑14Het veelvuldig verspreid zijn van deze droeve gevolgen der gonorrhoe wordt b.v. in een uitgebreide verhandeling van Taylor,American Journal Obstetrics, January 1, 1908 uiteengezet.↑15Neisser vermeldt cijfers, die betrekking hebben op het veel voorkomen van de gonorrhoe in Duitschland, Senator en Kaminer,Health and Disease in Relation to Marriage, deel II, p. 486–492.↑16Lancet, September 23, 1882. Wat vrouwen aangaat, heeft Dr. Francis Ivens (British Medical Journal, Juni 19, 1909) in Liverpool gevonden, dat 14 percent van de gynaecologische gevallen blijk gaven van de aanwezigheid van gonorrhoe. De patienten waren gewoonlijk arme fatsoenlijke getrouwde vrouwen. Waarschijnlijk is het aantal zoo groot, doordat Liverpool een drukke zeehaven is, maar het is minder dan de taxatie van Sänger op 18 percent.↑17E. H. Grandin,Medical Record, May 26, 1906.↑18E. W. Cushing, “Sociological Aspects of Gonorrhoea”,TransactionsAmericanGynecological Society, vol.XXII, 1897.↑19Alleen in heel kleine gemeenschappen, geregeerd door een autocratische macht met absolute autoriteit om toestanden te controleeren en menschen van beide seksen te onderzoeken, heeft reglementeering eenig effect.Dit wordt door Dr. W. E. Harwood aangetoond, die het systeem beschrijft, dat hij organiseerde in de mijnen van deMinnesotaIron Company(Journal American Medical Association, December 22, 1906). De vrouwen in de bordeelen op het grondgebied van deze onderneming waren van den laagsten stand, en er heerschte veel ziekte. Zorgvuldig onderzoek van de vrouwen werd ingesteld, en contrôle op de mannen, die, zoodra zij ziek werden, verplicht waren te zeggen, door welke vrouw zij geïnfecteerd waren geworden. De vrouw moest de rekening van den dokter betalen van den man, dien zij geïnfecteerd had, en zelfs zijn onderhoud, als hij voor zijn werk ongeschikt was, en de vrouwen werden gedwongen een fonds te onderhouden voor haar eigen verplegingskosten, als die noodig waren. Op deze wijze werden venerische ziekten, hoewel ze niet geheel uitgeroeid werden, toch aanmerkelijk verminderd.↑20Een duidelijke en begrijpelijke uiteenzetting van den tegenwoordigen stand van zaken wordt door Iwan Bloch gegeven,Das Sexualleben unserer Zeit, hoofdst. XIII–XV. Hoezeer het systeem van politieregeling zonder resultaat is, zelfs in Duitschland, waar inmenging van de politie in zoo hooge mate verdragen wordt, kan duidelijk blijken uit het geval van Mannheim. Hier is de reglementeering van de prostitutie zeer streng en grondig; toch toonde een nauwkeurig onderzoek van de dokters van Mannheim (waarvan er tweeen negentig in bijzonderheden gaande verslagen inzonden), in 1905 aan, dat van de zes honderd gevallen van venerische ziekten bij mannen, bijna de helft opgedaan was bij prostituées. Ongeveer de helft van de overige gevallen van infectie, (bijna een kwart van het geheel) had plaats gevonden door kellnerinnen en buffetjuffrouwen; dan volgden dienstmeisjes (Lion en Loeb, inSexualpädagogik,the Proceedings of the Third German Congress for Combating Venereal Diseases, 1907, p. 295).↑21Een zesde, minder talrijke klasse zou men hier aan toe kunnen voegen van de jonge meisjes, dikwijls niet meer dan kinderen, die verkracht zijn door mannen, die meenen, dat omgang met een maagd een geneesmiddel is voor hardnekkige venerische ziekte. In Amerika wordt dit dikwijls geloofd door Italianen, Chineezen, negers, enz. W. Travis Gibb, de medicus, die de onderzoekingen doet voor de New Yorksche maatschappij ter voorkoming van wreedheid aan kinderen, heeft meer dan 900 kinderen, die verkracht waren, onderzocht (maar een klein aantal van de gevallen, die werkelijk voorkomen, zegt hij), en vindt, dat dertien percent venerische ziekten hebben. Een tamelijk groot aantal van deze gevallen, onder meisjes van twaalf tot zestien jaar zijn, naar hij zegt, gewillige slachtoffers. Ook Dr. Flora Pollack, van de polikliniek van het Johns Hopkins Hospital, taxeert, dat in Baltimore alleen van 800 tot 1.000 kinderen tusschen den leeftijd van een en vijftien ieder jaar met venerische ziekten wordengeïnfecteerd. Het grootste aantal, vindt zij, is op den leeftijd van zes, en de voornaamste oorzaak schijnt te zijn, niet wellust, maar bijgeloof.↑22Voor een bespreking van de geërfde syphilis zie men b.v. Clement Lucas,Lancet, February 1, 1908.↑23Veel kwaad is in sommige landen gedaan door de dwaze en verkeerde gewoonte van genootschappen en ziektekassen om geen notitie te nemen van venerische ziekten, en geen vrije medische hulp te verschaffen of ziekte-toelage aan die leden, die er aan lijden. Deze gewoonte heerschte bv. in Weenen tot 1907, toen er een meer humane en verlichte gedragslijn ingevoerd werd, en venerische ziekten op hetzelfde niveau geplaatst werden als andere ziekten.↑24Actieve maatregelen tegen de venerische ziekten werden in Zweden ingevoerd in het begin van de vorige eeuw; ook verplichte en kostelooze behandeling. Verplichte aangifte werd vele jaren geleden in Noorwegen ingevoerd, en in 1907 verminderde het aantal gevallen van venerische ziekten zeer; er is verplichte behandeling.↑25Zie bv. Morrow,Social Diseases and Marriage, hoofdst. XXXVII.↑26Een commissie van de Medical Society van New-York, in 1902 benoemd om deze kwestie te overwegen, bracht rapport uit ten gunste van de aangifte zonder namen en adressen te geven, en Dr. C. R. Drysdale, die een werkzaam aandeel nam in de Internationale Conferentie in Brussel van 1899 raadde een dergelijk plan aan voor Engeland,British Medical Journal, Februari 3, 1900.↑27Zoo werd in München, in 1908 een man, die een dienstmeisje met gonorrhoe geïnfecteerd had, om deze reden voor tien maanden naar de gevangenis gezonden. De stand der meeningen in Duitschland tegenwoordig over dit onderwerp wordt geresumeerd door Bloch,Sexualleben unserer Zeit, p. 424.↑28A. Després,La Prostitution à Paris, p. 191.↑29F. Aurientis,Etude Médico-légale sur la jurisprudence actuelle à propos de la Transmission des Maladies Venériennes, Thèse de Paris, 1906.↑30In Engeland kan tegenwoordig “een echtgenoot, die willens en wetens zijn vrouw infecteert met een venerische ziekte, niet strafrechterlijk veroordeeld worden, nòch wegens aanranding, nòch wegens het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel”(N. Geary,The Law of Marriage, p. 479). Dit werd besloten in 1888, in het geval vanR. v. Clarence, door negen tegen vier rechters (Court for the Consideration of Crown Cases Reserved).↑31Het moderne democratische gevoel kant zich er tegen, dat een prostituée opgesloten zou kunnen worden, alleen omdat zij ziek is. Maar er kan niet de minste redelijke twijfel aan zijn, dat, als een geïnfecteerde prostituée een ander persoon infecteert, en niet in staat is de zeer hooge schadevergoedingen te betalen, die in zulk een geval gevraagd moesten worden, zij opgesloten behoorde te worden en aan een behandeling onderworpen. Dat is noodig in het belang van de gemeenschap. Maar faciliteiten voor medische behandeling zijn ook noodig, om te voorkomen dat er een premie gesteld wordt op het begaan van de overtreding, die kostelooze behandeling en onderhoud voor een prostituée zonder middelen ten gevolge zou hebben.↑32Er is echter door het Parijsche Hof van Appel beslist, dat, als een man trouwt, als hij weet, dat hij lijdende is aan een venerische ziekte en die ziekte op zijn vrouw overbrengt, dit een voldoende oorzaak is voor echtscheiding (Semaine Médicale, Mei, 1896).↑33Het groote boekdeel, getiteldSexualpädagogik, dat de verhandelingen van het derde van deze congressen bevat, gaat nauwelijks in op het speciale onderwerp der venerische ziekten, en is gewijd aan de kwesties, die zich bezig houden met de algemeene sexueele opvoeding van jonge menschen, die, zooals vele van de sprekers hebben staande gehouden, beginnen moet met het kind aan den schoot van zijn moeder.↑34“Werklieden, soldaten, en zoo voort”, merkt Neisser op (Senator en Kaminer,Health and Disease in Relation to Marriage, vol. II, p. 485) “kunnen gemakkelijker meisjes van hun eigen stand vinden, die geen prostituée zijn, en toch bereid met hen in liefdesbetrekkingen te treden, die uitloopen op sexueelen omgang, en daarom zijn zij minder blootgesteld aan het gevaar van infectie, dan zij, die bijna uitsluitend hun toevlucht moeten nemen tot prostituées”. (Zie ook Bloch,Sexualleben unserer Zeit, p. 437).↑35De aard van zulke lezingen en hoever zij gaan moeten, wordt volkomen beschreven in de Verhandelingen van het Derde Congres van het Duitsche Genootschap ter Bestrijding van Venerische Ziekten,Sexualpädagogik, 1907.↑36Ik laat buiten beschouwing, als buiten het bestek van dit werk, de hulpmiddelen, die bij het onderdrukken van venerische ziekten geleverd worden door de veelbelovende nieuwe methoden, die men eerst nu begint te begrijpen. (Zie, b.v. Metchnikoff,The New Hygiene, 1906).↑37Max von Niessen, “Herr Doktor, darf ich heiraten?”Mutterschutz, 1906, p. 352.↑
1Het is waarschijnlijk, dat Schopenhauer een meer dan speculatief belang bij deze zaak had. Bloch heeft goede gronden gevonden om te meenen, dat Schopenhauer zelf in 1813 syphilis kreeg, en dat dit een factor was die er toe bijdroeg zijn opvatting van de wereld te vormen en zijn constitutioneel pessimisme te bevestigen (Medizinische Klinik, Nos. 25 en 26, 1906).↑2Havelburg, bij Senator en Kaminer,Health and Disease in Relation to Marriage, deel 1, p. 186–189.↑3Dit is de zeer bepaalde overtuiging van Lowndes na een ondervinding van vier en vijftig jaar in het behandelen van venerische ziekten in Liverpool (British Medical Journal, Feb. 9, 1907, p. 334). Verder wordt ze bevestigd door het feit (als het een werkelijk feit is) dat sedert 1876 zoowel de kindersterfte als de algemeene sterfte door syphilis in Engeland afneemt.↑4“Er is niet de minste twijfel aan, dat syphilis toeneemt in Londen, te oordeelen naar het hospitaalwerk alleen”, zegt Pernes (British Medical Journal, March 30, 1907). Syphilis heerschte echter ook zeer veel, een paar eeuwen geleden, en er is geen reden om met zekerheid aan te nemen, dat ze tegenwoordig méér heerscht.↑5Zie b.v., A. Neisser,Die experimentelle Syphilisforschung, 1906, en E. Hoffmann (die samenging met de ontdekking vanSchaudinn),Die Aetiologie der Syphilis, 1906; D’Arcy Power,A System of Syphilis, 1908, enz.; F. W. Mott, “Pathology of Syphilis in the Light ofModernResearch”,British Medical Journal, February 20, 1909; ook,Archives of Neurology and Psychiatry, deel IV, 1909.↑6Er is eenig verschil van opinie over dit punt, en hoewel het waarschijnlijk schijnt te zijn, dat vroege en grondige behandeling de ziekte gewoonlijk in een paar jaar geneest en verdere complicaties hoogst onwaarschijnlijk maakt, is het niet mogelijk, zelfs onder de meest gunstige omstandigheden, met absolute zekerheid iets over de toekomst te zeggen.↑7“Dat syphilis geweest is, en nog is, een van de voornaamste oorzaken van de physieke degeneratie in Engeland, kan niet ontkend worden, en het is een feit, dat van alle kanten erkend wordt”, schrijft Luitenant-Kolonel Lambkin, de commandant van het Londensche Garnizoens-Hospitaal voor venerische ziekten. “Te worstelen met de syphilis onder de burgerbevolking van Engeland moest het voornaamste doel zijn van hen, die belang stellen in de meest brandende kwestie, de physieke degeneratie van ons ras” (British Medical Journal, August 19, 1905).↑8F. W. Mott, “Syphilis as a Cause of Insanity”,British Medical Journal, October 18, 1902.↑9Het kan zelden in meer dan tachtig percent van de gevallen bewezen worden, maar in twintig percent van oude gevallen van syphilis is het gewoonlijk onmogelijk sporen te vinden van de ziekten of een geschiedenis ervan te verkrijgen. Crocker vond, dat hij maar in tachtig percent van absoluut zekere syphilitische huidziekten een geschiedenis kon verkrijgen van syphilitische infectie, en Mott vond precies hetzelfde percentage in absoluut zekere syphilitische hersenveranderingen; Mott meent (bv. “Syphilis in Relation to the Nervous System”,British Medical Journal, January 4, 1908), dat syphilis de essentieele oorzaak is van algemeene paralyse en van tabes.↑10Andry,La Semaine Médicale, 26 Juni, 1907. Als Europeanen syphilis overbrengen naar landen, die bewoond worden door menschen van een lager ras, dan zijn de resultaten dikwijls zeer veel erger dan bovengenoemde. Zoo vond Lambkin, als resultaat van een speciale zending, om onderzoek te doen naar de syphilis in Uganda, dat in sommige districten wel negentig percent van de menschen aan syphilis lijden en dat vijftig tot zestig percent van de kindersterfte het gevolg is van deze oorzaak. Uganda wordt bewoond door de Baganda, een stam, intelligent, krachtig en goed georganiseerd, totdat zij door de syphilis in het volle genot kwamen van de beschaving en van het Christendom; dit laatste is (zooals Lambkin zegt) in hooge mate de oorzaak geweest van het verspreiden van de ziekte, doordat het maatschappelijke gewoonten omverwerpt en de vrouwen vrij maakt. Het Christendom is machtig genoeg om een oude moraal omver te werpen, maar niet machtig genoeg om een nieuwe op te bouwen (British Medical Journal, October 3, 1908, p. 1037).↑11Zelfs binnen de grenzen van het Engelsche leger vindt men in Indië (H. C. French,Syphilis in the Army, 1907), dat venerische ziekten tienmaalmeer voorkomen onder Engelsche troepen dan onder de troepen, die door inboorlingen gevormd worden. Als men de uit de volken zelf voortkomende legers niet mederekent, blijkt uit statistieken van ziekenhuizen en sterftetabellen, dat de Vereenigde Staten verreweg bovenaan staan, wat het veel voorkomen van venerische ziekten betreft; ze worden gevolgd door Engeland, dan Frankrijk en Oostenrijk, Rusland en Duitschland.↑12Er bestaat geen strijd over den ouderdom van de gonorrhoe in de oude wereld, zooals over de syphilis. Ongetwijfeld was de ziekte al heel vroeg bekend. Zelfs Esar Haddon, de bekende koning van Assyrië, over wien in het Oude Testament gesproken wordt, werd door de priesters behandeld voor een kwaal, die, naar beschreven wordt in de op steenen geschreven mededeelingen van dien tijd, alleen gonorrhoe kan geweest zijn. Deze ziekte was ook bekend aan de oude Egyptenaren, en kwam blijkbaar veel voor, want zij vermeldden allerlei voorschriften voor de behandeling ervan. (Oefele, “Gonorrhoe 1350 vor Christi Geburt”,Monatshefte für Praktische Dermatologie, 1899, p. 260).↑13Zie:Memorandum by Sydney Stephenson, Report of Ophthalmia Neonatorum Committee,British Medical Journal, May 8, 1909.↑14Het veelvuldig verspreid zijn van deze droeve gevolgen der gonorrhoe wordt b.v. in een uitgebreide verhandeling van Taylor,American Journal Obstetrics, January 1, 1908 uiteengezet.↑15Neisser vermeldt cijfers, die betrekking hebben op het veel voorkomen van de gonorrhoe in Duitschland, Senator en Kaminer,Health and Disease in Relation to Marriage, deel II, p. 486–492.↑16Lancet, September 23, 1882. Wat vrouwen aangaat, heeft Dr. Francis Ivens (British Medical Journal, Juni 19, 1909) in Liverpool gevonden, dat 14 percent van de gynaecologische gevallen blijk gaven van de aanwezigheid van gonorrhoe. De patienten waren gewoonlijk arme fatsoenlijke getrouwde vrouwen. Waarschijnlijk is het aantal zoo groot, doordat Liverpool een drukke zeehaven is, maar het is minder dan de taxatie van Sänger op 18 percent.↑17E. H. Grandin,Medical Record, May 26, 1906.↑18E. W. Cushing, “Sociological Aspects of Gonorrhoea”,TransactionsAmericanGynecological Society, vol.XXII, 1897.↑19Alleen in heel kleine gemeenschappen, geregeerd door een autocratische macht met absolute autoriteit om toestanden te controleeren en menschen van beide seksen te onderzoeken, heeft reglementeering eenig effect.Dit wordt door Dr. W. E. Harwood aangetoond, die het systeem beschrijft, dat hij organiseerde in de mijnen van deMinnesotaIron Company(Journal American Medical Association, December 22, 1906). De vrouwen in de bordeelen op het grondgebied van deze onderneming waren van den laagsten stand, en er heerschte veel ziekte. Zorgvuldig onderzoek van de vrouwen werd ingesteld, en contrôle op de mannen, die, zoodra zij ziek werden, verplicht waren te zeggen, door welke vrouw zij geïnfecteerd waren geworden. De vrouw moest de rekening van den dokter betalen van den man, dien zij geïnfecteerd had, en zelfs zijn onderhoud, als hij voor zijn werk ongeschikt was, en de vrouwen werden gedwongen een fonds te onderhouden voor haar eigen verplegingskosten, als die noodig waren. Op deze wijze werden venerische ziekten, hoewel ze niet geheel uitgeroeid werden, toch aanmerkelijk verminderd.↑20Een duidelijke en begrijpelijke uiteenzetting van den tegenwoordigen stand van zaken wordt door Iwan Bloch gegeven,Das Sexualleben unserer Zeit, hoofdst. XIII–XV. Hoezeer het systeem van politieregeling zonder resultaat is, zelfs in Duitschland, waar inmenging van de politie in zoo hooge mate verdragen wordt, kan duidelijk blijken uit het geval van Mannheim. Hier is de reglementeering van de prostitutie zeer streng en grondig; toch toonde een nauwkeurig onderzoek van de dokters van Mannheim (waarvan er tweeen negentig in bijzonderheden gaande verslagen inzonden), in 1905 aan, dat van de zes honderd gevallen van venerische ziekten bij mannen, bijna de helft opgedaan was bij prostituées. Ongeveer de helft van de overige gevallen van infectie, (bijna een kwart van het geheel) had plaats gevonden door kellnerinnen en buffetjuffrouwen; dan volgden dienstmeisjes (Lion en Loeb, inSexualpädagogik,the Proceedings of the Third German Congress for Combating Venereal Diseases, 1907, p. 295).↑21Een zesde, minder talrijke klasse zou men hier aan toe kunnen voegen van de jonge meisjes, dikwijls niet meer dan kinderen, die verkracht zijn door mannen, die meenen, dat omgang met een maagd een geneesmiddel is voor hardnekkige venerische ziekte. In Amerika wordt dit dikwijls geloofd door Italianen, Chineezen, negers, enz. W. Travis Gibb, de medicus, die de onderzoekingen doet voor de New Yorksche maatschappij ter voorkoming van wreedheid aan kinderen, heeft meer dan 900 kinderen, die verkracht waren, onderzocht (maar een klein aantal van de gevallen, die werkelijk voorkomen, zegt hij), en vindt, dat dertien percent venerische ziekten hebben. Een tamelijk groot aantal van deze gevallen, onder meisjes van twaalf tot zestien jaar zijn, naar hij zegt, gewillige slachtoffers. Ook Dr. Flora Pollack, van de polikliniek van het Johns Hopkins Hospital, taxeert, dat in Baltimore alleen van 800 tot 1.000 kinderen tusschen den leeftijd van een en vijftien ieder jaar met venerische ziekten wordengeïnfecteerd. Het grootste aantal, vindt zij, is op den leeftijd van zes, en de voornaamste oorzaak schijnt te zijn, niet wellust, maar bijgeloof.↑22Voor een bespreking van de geërfde syphilis zie men b.v. Clement Lucas,Lancet, February 1, 1908.↑23Veel kwaad is in sommige landen gedaan door de dwaze en verkeerde gewoonte van genootschappen en ziektekassen om geen notitie te nemen van venerische ziekten, en geen vrije medische hulp te verschaffen of ziekte-toelage aan die leden, die er aan lijden. Deze gewoonte heerschte bv. in Weenen tot 1907, toen er een meer humane en verlichte gedragslijn ingevoerd werd, en venerische ziekten op hetzelfde niveau geplaatst werden als andere ziekten.↑24Actieve maatregelen tegen de venerische ziekten werden in Zweden ingevoerd in het begin van de vorige eeuw; ook verplichte en kostelooze behandeling. Verplichte aangifte werd vele jaren geleden in Noorwegen ingevoerd, en in 1907 verminderde het aantal gevallen van venerische ziekten zeer; er is verplichte behandeling.↑25Zie bv. Morrow,Social Diseases and Marriage, hoofdst. XXXVII.↑26Een commissie van de Medical Society van New-York, in 1902 benoemd om deze kwestie te overwegen, bracht rapport uit ten gunste van de aangifte zonder namen en adressen te geven, en Dr. C. R. Drysdale, die een werkzaam aandeel nam in de Internationale Conferentie in Brussel van 1899 raadde een dergelijk plan aan voor Engeland,British Medical Journal, Februari 3, 1900.↑27Zoo werd in München, in 1908 een man, die een dienstmeisje met gonorrhoe geïnfecteerd had, om deze reden voor tien maanden naar de gevangenis gezonden. De stand der meeningen in Duitschland tegenwoordig over dit onderwerp wordt geresumeerd door Bloch,Sexualleben unserer Zeit, p. 424.↑28A. Després,La Prostitution à Paris, p. 191.↑29F. Aurientis,Etude Médico-légale sur la jurisprudence actuelle à propos de la Transmission des Maladies Venériennes, Thèse de Paris, 1906.↑30In Engeland kan tegenwoordig “een echtgenoot, die willens en wetens zijn vrouw infecteert met een venerische ziekte, niet strafrechterlijk veroordeeld worden, nòch wegens aanranding, nòch wegens het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel”(N. Geary,The Law of Marriage, p. 479). Dit werd besloten in 1888, in het geval vanR. v. Clarence, door negen tegen vier rechters (Court for the Consideration of Crown Cases Reserved).↑31Het moderne democratische gevoel kant zich er tegen, dat een prostituée opgesloten zou kunnen worden, alleen omdat zij ziek is. Maar er kan niet de minste redelijke twijfel aan zijn, dat, als een geïnfecteerde prostituée een ander persoon infecteert, en niet in staat is de zeer hooge schadevergoedingen te betalen, die in zulk een geval gevraagd moesten worden, zij opgesloten behoorde te worden en aan een behandeling onderworpen. Dat is noodig in het belang van de gemeenschap. Maar faciliteiten voor medische behandeling zijn ook noodig, om te voorkomen dat er een premie gesteld wordt op het begaan van de overtreding, die kostelooze behandeling en onderhoud voor een prostituée zonder middelen ten gevolge zou hebben.↑32Er is echter door het Parijsche Hof van Appel beslist, dat, als een man trouwt, als hij weet, dat hij lijdende is aan een venerische ziekte en die ziekte op zijn vrouw overbrengt, dit een voldoende oorzaak is voor echtscheiding (Semaine Médicale, Mei, 1896).↑33Het groote boekdeel, getiteldSexualpädagogik, dat de verhandelingen van het derde van deze congressen bevat, gaat nauwelijks in op het speciale onderwerp der venerische ziekten, en is gewijd aan de kwesties, die zich bezig houden met de algemeene sexueele opvoeding van jonge menschen, die, zooals vele van de sprekers hebben staande gehouden, beginnen moet met het kind aan den schoot van zijn moeder.↑34“Werklieden, soldaten, en zoo voort”, merkt Neisser op (Senator en Kaminer,Health and Disease in Relation to Marriage, vol. II, p. 485) “kunnen gemakkelijker meisjes van hun eigen stand vinden, die geen prostituée zijn, en toch bereid met hen in liefdesbetrekkingen te treden, die uitloopen op sexueelen omgang, en daarom zijn zij minder blootgesteld aan het gevaar van infectie, dan zij, die bijna uitsluitend hun toevlucht moeten nemen tot prostituées”. (Zie ook Bloch,Sexualleben unserer Zeit, p. 437).↑35De aard van zulke lezingen en hoever zij gaan moeten, wordt volkomen beschreven in de Verhandelingen van het Derde Congres van het Duitsche Genootschap ter Bestrijding van Venerische Ziekten,Sexualpädagogik, 1907.↑36Ik laat buiten beschouwing, als buiten het bestek van dit werk, de hulpmiddelen, die bij het onderdrukken van venerische ziekten geleverd worden door de veelbelovende nieuwe methoden, die men eerst nu begint te begrijpen. (Zie, b.v. Metchnikoff,The New Hygiene, 1906).↑37Max von Niessen, “Herr Doktor, darf ich heiraten?”Mutterschutz, 1906, p. 352.↑
1Het is waarschijnlijk, dat Schopenhauer een meer dan speculatief belang bij deze zaak had. Bloch heeft goede gronden gevonden om te meenen, dat Schopenhauer zelf in 1813 syphilis kreeg, en dat dit een factor was die er toe bijdroeg zijn opvatting van de wereld te vormen en zijn constitutioneel pessimisme te bevestigen (Medizinische Klinik, Nos. 25 en 26, 1906).↑2Havelburg, bij Senator en Kaminer,Health and Disease in Relation to Marriage, deel 1, p. 186–189.↑3Dit is de zeer bepaalde overtuiging van Lowndes na een ondervinding van vier en vijftig jaar in het behandelen van venerische ziekten in Liverpool (British Medical Journal, Feb. 9, 1907, p. 334). Verder wordt ze bevestigd door het feit (als het een werkelijk feit is) dat sedert 1876 zoowel de kindersterfte als de algemeene sterfte door syphilis in Engeland afneemt.↑4“Er is niet de minste twijfel aan, dat syphilis toeneemt in Londen, te oordeelen naar het hospitaalwerk alleen”, zegt Pernes (British Medical Journal, March 30, 1907). Syphilis heerschte echter ook zeer veel, een paar eeuwen geleden, en er is geen reden om met zekerheid aan te nemen, dat ze tegenwoordig méér heerscht.↑5Zie b.v., A. Neisser,Die experimentelle Syphilisforschung, 1906, en E. Hoffmann (die samenging met de ontdekking vanSchaudinn),Die Aetiologie der Syphilis, 1906; D’Arcy Power,A System of Syphilis, 1908, enz.; F. W. Mott, “Pathology of Syphilis in the Light ofModernResearch”,British Medical Journal, February 20, 1909; ook,Archives of Neurology and Psychiatry, deel IV, 1909.↑6Er is eenig verschil van opinie over dit punt, en hoewel het waarschijnlijk schijnt te zijn, dat vroege en grondige behandeling de ziekte gewoonlijk in een paar jaar geneest en verdere complicaties hoogst onwaarschijnlijk maakt, is het niet mogelijk, zelfs onder de meest gunstige omstandigheden, met absolute zekerheid iets over de toekomst te zeggen.↑7“Dat syphilis geweest is, en nog is, een van de voornaamste oorzaken van de physieke degeneratie in Engeland, kan niet ontkend worden, en het is een feit, dat van alle kanten erkend wordt”, schrijft Luitenant-Kolonel Lambkin, de commandant van het Londensche Garnizoens-Hospitaal voor venerische ziekten. “Te worstelen met de syphilis onder de burgerbevolking van Engeland moest het voornaamste doel zijn van hen, die belang stellen in de meest brandende kwestie, de physieke degeneratie van ons ras” (British Medical Journal, August 19, 1905).↑8F. W. Mott, “Syphilis as a Cause of Insanity”,British Medical Journal, October 18, 1902.↑9Het kan zelden in meer dan tachtig percent van de gevallen bewezen worden, maar in twintig percent van oude gevallen van syphilis is het gewoonlijk onmogelijk sporen te vinden van de ziekten of een geschiedenis ervan te verkrijgen. Crocker vond, dat hij maar in tachtig percent van absoluut zekere syphilitische huidziekten een geschiedenis kon verkrijgen van syphilitische infectie, en Mott vond precies hetzelfde percentage in absoluut zekere syphilitische hersenveranderingen; Mott meent (bv. “Syphilis in Relation to the Nervous System”,British Medical Journal, January 4, 1908), dat syphilis de essentieele oorzaak is van algemeene paralyse en van tabes.↑10Andry,La Semaine Médicale, 26 Juni, 1907. Als Europeanen syphilis overbrengen naar landen, die bewoond worden door menschen van een lager ras, dan zijn de resultaten dikwijls zeer veel erger dan bovengenoemde. Zoo vond Lambkin, als resultaat van een speciale zending, om onderzoek te doen naar de syphilis in Uganda, dat in sommige districten wel negentig percent van de menschen aan syphilis lijden en dat vijftig tot zestig percent van de kindersterfte het gevolg is van deze oorzaak. Uganda wordt bewoond door de Baganda, een stam, intelligent, krachtig en goed georganiseerd, totdat zij door de syphilis in het volle genot kwamen van de beschaving en van het Christendom; dit laatste is (zooals Lambkin zegt) in hooge mate de oorzaak geweest van het verspreiden van de ziekte, doordat het maatschappelijke gewoonten omverwerpt en de vrouwen vrij maakt. Het Christendom is machtig genoeg om een oude moraal omver te werpen, maar niet machtig genoeg om een nieuwe op te bouwen (British Medical Journal, October 3, 1908, p. 1037).↑11Zelfs binnen de grenzen van het Engelsche leger vindt men in Indië (H. C. French,Syphilis in the Army, 1907), dat venerische ziekten tienmaalmeer voorkomen onder Engelsche troepen dan onder de troepen, die door inboorlingen gevormd worden. Als men de uit de volken zelf voortkomende legers niet mederekent, blijkt uit statistieken van ziekenhuizen en sterftetabellen, dat de Vereenigde Staten verreweg bovenaan staan, wat het veel voorkomen van venerische ziekten betreft; ze worden gevolgd door Engeland, dan Frankrijk en Oostenrijk, Rusland en Duitschland.↑12Er bestaat geen strijd over den ouderdom van de gonorrhoe in de oude wereld, zooals over de syphilis. Ongetwijfeld was de ziekte al heel vroeg bekend. Zelfs Esar Haddon, de bekende koning van Assyrië, over wien in het Oude Testament gesproken wordt, werd door de priesters behandeld voor een kwaal, die, naar beschreven wordt in de op steenen geschreven mededeelingen van dien tijd, alleen gonorrhoe kan geweest zijn. Deze ziekte was ook bekend aan de oude Egyptenaren, en kwam blijkbaar veel voor, want zij vermeldden allerlei voorschriften voor de behandeling ervan. (Oefele, “Gonorrhoe 1350 vor Christi Geburt”,Monatshefte für Praktische Dermatologie, 1899, p. 260).↑13Zie:Memorandum by Sydney Stephenson, Report of Ophthalmia Neonatorum Committee,British Medical Journal, May 8, 1909.↑14Het veelvuldig verspreid zijn van deze droeve gevolgen der gonorrhoe wordt b.v. in een uitgebreide verhandeling van Taylor,American Journal Obstetrics, January 1, 1908 uiteengezet.↑15Neisser vermeldt cijfers, die betrekking hebben op het veel voorkomen van de gonorrhoe in Duitschland, Senator en Kaminer,Health and Disease in Relation to Marriage, deel II, p. 486–492.↑16Lancet, September 23, 1882. Wat vrouwen aangaat, heeft Dr. Francis Ivens (British Medical Journal, Juni 19, 1909) in Liverpool gevonden, dat 14 percent van de gynaecologische gevallen blijk gaven van de aanwezigheid van gonorrhoe. De patienten waren gewoonlijk arme fatsoenlijke getrouwde vrouwen. Waarschijnlijk is het aantal zoo groot, doordat Liverpool een drukke zeehaven is, maar het is minder dan de taxatie van Sänger op 18 percent.↑17E. H. Grandin,Medical Record, May 26, 1906.↑18E. W. Cushing, “Sociological Aspects of Gonorrhoea”,TransactionsAmericanGynecological Society, vol.XXII, 1897.↑19Alleen in heel kleine gemeenschappen, geregeerd door een autocratische macht met absolute autoriteit om toestanden te controleeren en menschen van beide seksen te onderzoeken, heeft reglementeering eenig effect.Dit wordt door Dr. W. E. Harwood aangetoond, die het systeem beschrijft, dat hij organiseerde in de mijnen van deMinnesotaIron Company(Journal American Medical Association, December 22, 1906). De vrouwen in de bordeelen op het grondgebied van deze onderneming waren van den laagsten stand, en er heerschte veel ziekte. Zorgvuldig onderzoek van de vrouwen werd ingesteld, en contrôle op de mannen, die, zoodra zij ziek werden, verplicht waren te zeggen, door welke vrouw zij geïnfecteerd waren geworden. De vrouw moest de rekening van den dokter betalen van den man, dien zij geïnfecteerd had, en zelfs zijn onderhoud, als hij voor zijn werk ongeschikt was, en de vrouwen werden gedwongen een fonds te onderhouden voor haar eigen verplegingskosten, als die noodig waren. Op deze wijze werden venerische ziekten, hoewel ze niet geheel uitgeroeid werden, toch aanmerkelijk verminderd.↑20Een duidelijke en begrijpelijke uiteenzetting van den tegenwoordigen stand van zaken wordt door Iwan Bloch gegeven,Das Sexualleben unserer Zeit, hoofdst. XIII–XV. Hoezeer het systeem van politieregeling zonder resultaat is, zelfs in Duitschland, waar inmenging van de politie in zoo hooge mate verdragen wordt, kan duidelijk blijken uit het geval van Mannheim. Hier is de reglementeering van de prostitutie zeer streng en grondig; toch toonde een nauwkeurig onderzoek van de dokters van Mannheim (waarvan er tweeen negentig in bijzonderheden gaande verslagen inzonden), in 1905 aan, dat van de zes honderd gevallen van venerische ziekten bij mannen, bijna de helft opgedaan was bij prostituées. Ongeveer de helft van de overige gevallen van infectie, (bijna een kwart van het geheel) had plaats gevonden door kellnerinnen en buffetjuffrouwen; dan volgden dienstmeisjes (Lion en Loeb, inSexualpädagogik,the Proceedings of the Third German Congress for Combating Venereal Diseases, 1907, p. 295).↑21Een zesde, minder talrijke klasse zou men hier aan toe kunnen voegen van de jonge meisjes, dikwijls niet meer dan kinderen, die verkracht zijn door mannen, die meenen, dat omgang met een maagd een geneesmiddel is voor hardnekkige venerische ziekte. In Amerika wordt dit dikwijls geloofd door Italianen, Chineezen, negers, enz. W. Travis Gibb, de medicus, die de onderzoekingen doet voor de New Yorksche maatschappij ter voorkoming van wreedheid aan kinderen, heeft meer dan 900 kinderen, die verkracht waren, onderzocht (maar een klein aantal van de gevallen, die werkelijk voorkomen, zegt hij), en vindt, dat dertien percent venerische ziekten hebben. Een tamelijk groot aantal van deze gevallen, onder meisjes van twaalf tot zestien jaar zijn, naar hij zegt, gewillige slachtoffers. Ook Dr. Flora Pollack, van de polikliniek van het Johns Hopkins Hospital, taxeert, dat in Baltimore alleen van 800 tot 1.000 kinderen tusschen den leeftijd van een en vijftien ieder jaar met venerische ziekten wordengeïnfecteerd. Het grootste aantal, vindt zij, is op den leeftijd van zes, en de voornaamste oorzaak schijnt te zijn, niet wellust, maar bijgeloof.↑22Voor een bespreking van de geërfde syphilis zie men b.v. Clement Lucas,Lancet, February 1, 1908.↑23Veel kwaad is in sommige landen gedaan door de dwaze en verkeerde gewoonte van genootschappen en ziektekassen om geen notitie te nemen van venerische ziekten, en geen vrije medische hulp te verschaffen of ziekte-toelage aan die leden, die er aan lijden. Deze gewoonte heerschte bv. in Weenen tot 1907, toen er een meer humane en verlichte gedragslijn ingevoerd werd, en venerische ziekten op hetzelfde niveau geplaatst werden als andere ziekten.↑24Actieve maatregelen tegen de venerische ziekten werden in Zweden ingevoerd in het begin van de vorige eeuw; ook verplichte en kostelooze behandeling. Verplichte aangifte werd vele jaren geleden in Noorwegen ingevoerd, en in 1907 verminderde het aantal gevallen van venerische ziekten zeer; er is verplichte behandeling.↑25Zie bv. Morrow,Social Diseases and Marriage, hoofdst. XXXVII.↑26Een commissie van de Medical Society van New-York, in 1902 benoemd om deze kwestie te overwegen, bracht rapport uit ten gunste van de aangifte zonder namen en adressen te geven, en Dr. C. R. Drysdale, die een werkzaam aandeel nam in de Internationale Conferentie in Brussel van 1899 raadde een dergelijk plan aan voor Engeland,British Medical Journal, Februari 3, 1900.↑27Zoo werd in München, in 1908 een man, die een dienstmeisje met gonorrhoe geïnfecteerd had, om deze reden voor tien maanden naar de gevangenis gezonden. De stand der meeningen in Duitschland tegenwoordig over dit onderwerp wordt geresumeerd door Bloch,Sexualleben unserer Zeit, p. 424.↑28A. Després,La Prostitution à Paris, p. 191.↑29F. Aurientis,Etude Médico-légale sur la jurisprudence actuelle à propos de la Transmission des Maladies Venériennes, Thèse de Paris, 1906.↑30In Engeland kan tegenwoordig “een echtgenoot, die willens en wetens zijn vrouw infecteert met een venerische ziekte, niet strafrechterlijk veroordeeld worden, nòch wegens aanranding, nòch wegens het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel”(N. Geary,The Law of Marriage, p. 479). Dit werd besloten in 1888, in het geval vanR. v. Clarence, door negen tegen vier rechters (Court for the Consideration of Crown Cases Reserved).↑31Het moderne democratische gevoel kant zich er tegen, dat een prostituée opgesloten zou kunnen worden, alleen omdat zij ziek is. Maar er kan niet de minste redelijke twijfel aan zijn, dat, als een geïnfecteerde prostituée een ander persoon infecteert, en niet in staat is de zeer hooge schadevergoedingen te betalen, die in zulk een geval gevraagd moesten worden, zij opgesloten behoorde te worden en aan een behandeling onderworpen. Dat is noodig in het belang van de gemeenschap. Maar faciliteiten voor medische behandeling zijn ook noodig, om te voorkomen dat er een premie gesteld wordt op het begaan van de overtreding, die kostelooze behandeling en onderhoud voor een prostituée zonder middelen ten gevolge zou hebben.↑32Er is echter door het Parijsche Hof van Appel beslist, dat, als een man trouwt, als hij weet, dat hij lijdende is aan een venerische ziekte en die ziekte op zijn vrouw overbrengt, dit een voldoende oorzaak is voor echtscheiding (Semaine Médicale, Mei, 1896).↑33Het groote boekdeel, getiteldSexualpädagogik, dat de verhandelingen van het derde van deze congressen bevat, gaat nauwelijks in op het speciale onderwerp der venerische ziekten, en is gewijd aan de kwesties, die zich bezig houden met de algemeene sexueele opvoeding van jonge menschen, die, zooals vele van de sprekers hebben staande gehouden, beginnen moet met het kind aan den schoot van zijn moeder.↑34“Werklieden, soldaten, en zoo voort”, merkt Neisser op (Senator en Kaminer,Health and Disease in Relation to Marriage, vol. II, p. 485) “kunnen gemakkelijker meisjes van hun eigen stand vinden, die geen prostituée zijn, en toch bereid met hen in liefdesbetrekkingen te treden, die uitloopen op sexueelen omgang, en daarom zijn zij minder blootgesteld aan het gevaar van infectie, dan zij, die bijna uitsluitend hun toevlucht moeten nemen tot prostituées”. (Zie ook Bloch,Sexualleben unserer Zeit, p. 437).↑35De aard van zulke lezingen en hoever zij gaan moeten, wordt volkomen beschreven in de Verhandelingen van het Derde Congres van het Duitsche Genootschap ter Bestrijding van Venerische Ziekten,Sexualpädagogik, 1907.↑36Ik laat buiten beschouwing, als buiten het bestek van dit werk, de hulpmiddelen, die bij het onderdrukken van venerische ziekten geleverd worden door de veelbelovende nieuwe methoden, die men eerst nu begint te begrijpen. (Zie, b.v. Metchnikoff,The New Hygiene, 1906).↑37Max von Niessen, “Herr Doktor, darf ich heiraten?”Mutterschutz, 1906, p. 352.↑
1Het is waarschijnlijk, dat Schopenhauer een meer dan speculatief belang bij deze zaak had. Bloch heeft goede gronden gevonden om te meenen, dat Schopenhauer zelf in 1813 syphilis kreeg, en dat dit een factor was die er toe bijdroeg zijn opvatting van de wereld te vormen en zijn constitutioneel pessimisme te bevestigen (Medizinische Klinik, Nos. 25 en 26, 1906).↑2Havelburg, bij Senator en Kaminer,Health and Disease in Relation to Marriage, deel 1, p. 186–189.↑3Dit is de zeer bepaalde overtuiging van Lowndes na een ondervinding van vier en vijftig jaar in het behandelen van venerische ziekten in Liverpool (British Medical Journal, Feb. 9, 1907, p. 334). Verder wordt ze bevestigd door het feit (als het een werkelijk feit is) dat sedert 1876 zoowel de kindersterfte als de algemeene sterfte door syphilis in Engeland afneemt.↑4“Er is niet de minste twijfel aan, dat syphilis toeneemt in Londen, te oordeelen naar het hospitaalwerk alleen”, zegt Pernes (British Medical Journal, March 30, 1907). Syphilis heerschte echter ook zeer veel, een paar eeuwen geleden, en er is geen reden om met zekerheid aan te nemen, dat ze tegenwoordig méér heerscht.↑5Zie b.v., A. Neisser,Die experimentelle Syphilisforschung, 1906, en E. Hoffmann (die samenging met de ontdekking vanSchaudinn),Die Aetiologie der Syphilis, 1906; D’Arcy Power,A System of Syphilis, 1908, enz.; F. W. Mott, “Pathology of Syphilis in the Light ofModernResearch”,British Medical Journal, February 20, 1909; ook,Archives of Neurology and Psychiatry, deel IV, 1909.↑6Er is eenig verschil van opinie over dit punt, en hoewel het waarschijnlijk schijnt te zijn, dat vroege en grondige behandeling de ziekte gewoonlijk in een paar jaar geneest en verdere complicaties hoogst onwaarschijnlijk maakt, is het niet mogelijk, zelfs onder de meest gunstige omstandigheden, met absolute zekerheid iets over de toekomst te zeggen.↑7“Dat syphilis geweest is, en nog is, een van de voornaamste oorzaken van de physieke degeneratie in Engeland, kan niet ontkend worden, en het is een feit, dat van alle kanten erkend wordt”, schrijft Luitenant-Kolonel Lambkin, de commandant van het Londensche Garnizoens-Hospitaal voor venerische ziekten. “Te worstelen met de syphilis onder de burgerbevolking van Engeland moest het voornaamste doel zijn van hen, die belang stellen in de meest brandende kwestie, de physieke degeneratie van ons ras” (British Medical Journal, August 19, 1905).↑8F. W. Mott, “Syphilis as a Cause of Insanity”,British Medical Journal, October 18, 1902.↑9Het kan zelden in meer dan tachtig percent van de gevallen bewezen worden, maar in twintig percent van oude gevallen van syphilis is het gewoonlijk onmogelijk sporen te vinden van de ziekten of een geschiedenis ervan te verkrijgen. Crocker vond, dat hij maar in tachtig percent van absoluut zekere syphilitische huidziekten een geschiedenis kon verkrijgen van syphilitische infectie, en Mott vond precies hetzelfde percentage in absoluut zekere syphilitische hersenveranderingen; Mott meent (bv. “Syphilis in Relation to the Nervous System”,British Medical Journal, January 4, 1908), dat syphilis de essentieele oorzaak is van algemeene paralyse en van tabes.↑10Andry,La Semaine Médicale, 26 Juni, 1907. Als Europeanen syphilis overbrengen naar landen, die bewoond worden door menschen van een lager ras, dan zijn de resultaten dikwijls zeer veel erger dan bovengenoemde. Zoo vond Lambkin, als resultaat van een speciale zending, om onderzoek te doen naar de syphilis in Uganda, dat in sommige districten wel negentig percent van de menschen aan syphilis lijden en dat vijftig tot zestig percent van de kindersterfte het gevolg is van deze oorzaak. Uganda wordt bewoond door de Baganda, een stam, intelligent, krachtig en goed georganiseerd, totdat zij door de syphilis in het volle genot kwamen van de beschaving en van het Christendom; dit laatste is (zooals Lambkin zegt) in hooge mate de oorzaak geweest van het verspreiden van de ziekte, doordat het maatschappelijke gewoonten omverwerpt en de vrouwen vrij maakt. Het Christendom is machtig genoeg om een oude moraal omver te werpen, maar niet machtig genoeg om een nieuwe op te bouwen (British Medical Journal, October 3, 1908, p. 1037).↑11Zelfs binnen de grenzen van het Engelsche leger vindt men in Indië (H. C. French,Syphilis in the Army, 1907), dat venerische ziekten tienmaalmeer voorkomen onder Engelsche troepen dan onder de troepen, die door inboorlingen gevormd worden. Als men de uit de volken zelf voortkomende legers niet mederekent, blijkt uit statistieken van ziekenhuizen en sterftetabellen, dat de Vereenigde Staten verreweg bovenaan staan, wat het veel voorkomen van venerische ziekten betreft; ze worden gevolgd door Engeland, dan Frankrijk en Oostenrijk, Rusland en Duitschland.↑12Er bestaat geen strijd over den ouderdom van de gonorrhoe in de oude wereld, zooals over de syphilis. Ongetwijfeld was de ziekte al heel vroeg bekend. Zelfs Esar Haddon, de bekende koning van Assyrië, over wien in het Oude Testament gesproken wordt, werd door de priesters behandeld voor een kwaal, die, naar beschreven wordt in de op steenen geschreven mededeelingen van dien tijd, alleen gonorrhoe kan geweest zijn. Deze ziekte was ook bekend aan de oude Egyptenaren, en kwam blijkbaar veel voor, want zij vermeldden allerlei voorschriften voor de behandeling ervan. (Oefele, “Gonorrhoe 1350 vor Christi Geburt”,Monatshefte für Praktische Dermatologie, 1899, p. 260).↑13Zie:Memorandum by Sydney Stephenson, Report of Ophthalmia Neonatorum Committee,British Medical Journal, May 8, 1909.↑14Het veelvuldig verspreid zijn van deze droeve gevolgen der gonorrhoe wordt b.v. in een uitgebreide verhandeling van Taylor,American Journal Obstetrics, January 1, 1908 uiteengezet.↑15Neisser vermeldt cijfers, die betrekking hebben op het veel voorkomen van de gonorrhoe in Duitschland, Senator en Kaminer,Health and Disease in Relation to Marriage, deel II, p. 486–492.↑16Lancet, September 23, 1882. Wat vrouwen aangaat, heeft Dr. Francis Ivens (British Medical Journal, Juni 19, 1909) in Liverpool gevonden, dat 14 percent van de gynaecologische gevallen blijk gaven van de aanwezigheid van gonorrhoe. De patienten waren gewoonlijk arme fatsoenlijke getrouwde vrouwen. Waarschijnlijk is het aantal zoo groot, doordat Liverpool een drukke zeehaven is, maar het is minder dan de taxatie van Sänger op 18 percent.↑17E. H. Grandin,Medical Record, May 26, 1906.↑18E. W. Cushing, “Sociological Aspects of Gonorrhoea”,TransactionsAmericanGynecological Society, vol.XXII, 1897.↑19Alleen in heel kleine gemeenschappen, geregeerd door een autocratische macht met absolute autoriteit om toestanden te controleeren en menschen van beide seksen te onderzoeken, heeft reglementeering eenig effect.Dit wordt door Dr. W. E. Harwood aangetoond, die het systeem beschrijft, dat hij organiseerde in de mijnen van deMinnesotaIron Company(Journal American Medical Association, December 22, 1906). De vrouwen in de bordeelen op het grondgebied van deze onderneming waren van den laagsten stand, en er heerschte veel ziekte. Zorgvuldig onderzoek van de vrouwen werd ingesteld, en contrôle op de mannen, die, zoodra zij ziek werden, verplicht waren te zeggen, door welke vrouw zij geïnfecteerd waren geworden. De vrouw moest de rekening van den dokter betalen van den man, dien zij geïnfecteerd had, en zelfs zijn onderhoud, als hij voor zijn werk ongeschikt was, en de vrouwen werden gedwongen een fonds te onderhouden voor haar eigen verplegingskosten, als die noodig waren. Op deze wijze werden venerische ziekten, hoewel ze niet geheel uitgeroeid werden, toch aanmerkelijk verminderd.↑20Een duidelijke en begrijpelijke uiteenzetting van den tegenwoordigen stand van zaken wordt door Iwan Bloch gegeven,Das Sexualleben unserer Zeit, hoofdst. XIII–XV. Hoezeer het systeem van politieregeling zonder resultaat is, zelfs in Duitschland, waar inmenging van de politie in zoo hooge mate verdragen wordt, kan duidelijk blijken uit het geval van Mannheim. Hier is de reglementeering van de prostitutie zeer streng en grondig; toch toonde een nauwkeurig onderzoek van de dokters van Mannheim (waarvan er tweeen negentig in bijzonderheden gaande verslagen inzonden), in 1905 aan, dat van de zes honderd gevallen van venerische ziekten bij mannen, bijna de helft opgedaan was bij prostituées. Ongeveer de helft van de overige gevallen van infectie, (bijna een kwart van het geheel) had plaats gevonden door kellnerinnen en buffetjuffrouwen; dan volgden dienstmeisjes (Lion en Loeb, inSexualpädagogik,the Proceedings of the Third German Congress for Combating Venereal Diseases, 1907, p. 295).↑21Een zesde, minder talrijke klasse zou men hier aan toe kunnen voegen van de jonge meisjes, dikwijls niet meer dan kinderen, die verkracht zijn door mannen, die meenen, dat omgang met een maagd een geneesmiddel is voor hardnekkige venerische ziekte. In Amerika wordt dit dikwijls geloofd door Italianen, Chineezen, negers, enz. W. Travis Gibb, de medicus, die de onderzoekingen doet voor de New Yorksche maatschappij ter voorkoming van wreedheid aan kinderen, heeft meer dan 900 kinderen, die verkracht waren, onderzocht (maar een klein aantal van de gevallen, die werkelijk voorkomen, zegt hij), en vindt, dat dertien percent venerische ziekten hebben. Een tamelijk groot aantal van deze gevallen, onder meisjes van twaalf tot zestien jaar zijn, naar hij zegt, gewillige slachtoffers. Ook Dr. Flora Pollack, van de polikliniek van het Johns Hopkins Hospital, taxeert, dat in Baltimore alleen van 800 tot 1.000 kinderen tusschen den leeftijd van een en vijftien ieder jaar met venerische ziekten wordengeïnfecteerd. Het grootste aantal, vindt zij, is op den leeftijd van zes, en de voornaamste oorzaak schijnt te zijn, niet wellust, maar bijgeloof.↑22Voor een bespreking van de geërfde syphilis zie men b.v. Clement Lucas,Lancet, February 1, 1908.↑23Veel kwaad is in sommige landen gedaan door de dwaze en verkeerde gewoonte van genootschappen en ziektekassen om geen notitie te nemen van venerische ziekten, en geen vrije medische hulp te verschaffen of ziekte-toelage aan die leden, die er aan lijden. Deze gewoonte heerschte bv. in Weenen tot 1907, toen er een meer humane en verlichte gedragslijn ingevoerd werd, en venerische ziekten op hetzelfde niveau geplaatst werden als andere ziekten.↑24Actieve maatregelen tegen de venerische ziekten werden in Zweden ingevoerd in het begin van de vorige eeuw; ook verplichte en kostelooze behandeling. Verplichte aangifte werd vele jaren geleden in Noorwegen ingevoerd, en in 1907 verminderde het aantal gevallen van venerische ziekten zeer; er is verplichte behandeling.↑25Zie bv. Morrow,Social Diseases and Marriage, hoofdst. XXXVII.↑26Een commissie van de Medical Society van New-York, in 1902 benoemd om deze kwestie te overwegen, bracht rapport uit ten gunste van de aangifte zonder namen en adressen te geven, en Dr. C. R. Drysdale, die een werkzaam aandeel nam in de Internationale Conferentie in Brussel van 1899 raadde een dergelijk plan aan voor Engeland,British Medical Journal, Februari 3, 1900.↑27Zoo werd in München, in 1908 een man, die een dienstmeisje met gonorrhoe geïnfecteerd had, om deze reden voor tien maanden naar de gevangenis gezonden. De stand der meeningen in Duitschland tegenwoordig over dit onderwerp wordt geresumeerd door Bloch,Sexualleben unserer Zeit, p. 424.↑28A. Després,La Prostitution à Paris, p. 191.↑29F. Aurientis,Etude Médico-légale sur la jurisprudence actuelle à propos de la Transmission des Maladies Venériennes, Thèse de Paris, 1906.↑30In Engeland kan tegenwoordig “een echtgenoot, die willens en wetens zijn vrouw infecteert met een venerische ziekte, niet strafrechterlijk veroordeeld worden, nòch wegens aanranding, nòch wegens het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel”(N. Geary,The Law of Marriage, p. 479). Dit werd besloten in 1888, in het geval vanR. v. Clarence, door negen tegen vier rechters (Court for the Consideration of Crown Cases Reserved).↑31Het moderne democratische gevoel kant zich er tegen, dat een prostituée opgesloten zou kunnen worden, alleen omdat zij ziek is. Maar er kan niet de minste redelijke twijfel aan zijn, dat, als een geïnfecteerde prostituée een ander persoon infecteert, en niet in staat is de zeer hooge schadevergoedingen te betalen, die in zulk een geval gevraagd moesten worden, zij opgesloten behoorde te worden en aan een behandeling onderworpen. Dat is noodig in het belang van de gemeenschap. Maar faciliteiten voor medische behandeling zijn ook noodig, om te voorkomen dat er een premie gesteld wordt op het begaan van de overtreding, die kostelooze behandeling en onderhoud voor een prostituée zonder middelen ten gevolge zou hebben.↑32Er is echter door het Parijsche Hof van Appel beslist, dat, als een man trouwt, als hij weet, dat hij lijdende is aan een venerische ziekte en die ziekte op zijn vrouw overbrengt, dit een voldoende oorzaak is voor echtscheiding (Semaine Médicale, Mei, 1896).↑33Het groote boekdeel, getiteldSexualpädagogik, dat de verhandelingen van het derde van deze congressen bevat, gaat nauwelijks in op het speciale onderwerp der venerische ziekten, en is gewijd aan de kwesties, die zich bezig houden met de algemeene sexueele opvoeding van jonge menschen, die, zooals vele van de sprekers hebben staande gehouden, beginnen moet met het kind aan den schoot van zijn moeder.↑34“Werklieden, soldaten, en zoo voort”, merkt Neisser op (Senator en Kaminer,Health and Disease in Relation to Marriage, vol. II, p. 485) “kunnen gemakkelijker meisjes van hun eigen stand vinden, die geen prostituée zijn, en toch bereid met hen in liefdesbetrekkingen te treden, die uitloopen op sexueelen omgang, en daarom zijn zij minder blootgesteld aan het gevaar van infectie, dan zij, die bijna uitsluitend hun toevlucht moeten nemen tot prostituées”. (Zie ook Bloch,Sexualleben unserer Zeit, p. 437).↑35De aard van zulke lezingen en hoever zij gaan moeten, wordt volkomen beschreven in de Verhandelingen van het Derde Congres van het Duitsche Genootschap ter Bestrijding van Venerische Ziekten,Sexualpädagogik, 1907.↑36Ik laat buiten beschouwing, als buiten het bestek van dit werk, de hulpmiddelen, die bij het onderdrukken van venerische ziekten geleverd worden door de veelbelovende nieuwe methoden, die men eerst nu begint te begrijpen. (Zie, b.v. Metchnikoff,The New Hygiene, 1906).↑37Max von Niessen, “Herr Doktor, darf ich heiraten?”Mutterschutz, 1906, p. 352.↑
1Het is waarschijnlijk, dat Schopenhauer een meer dan speculatief belang bij deze zaak had. Bloch heeft goede gronden gevonden om te meenen, dat Schopenhauer zelf in 1813 syphilis kreeg, en dat dit een factor was die er toe bijdroeg zijn opvatting van de wereld te vormen en zijn constitutioneel pessimisme te bevestigen (Medizinische Klinik, Nos. 25 en 26, 1906).↑
2Havelburg, bij Senator en Kaminer,Health and Disease in Relation to Marriage, deel 1, p. 186–189.↑
3Dit is de zeer bepaalde overtuiging van Lowndes na een ondervinding van vier en vijftig jaar in het behandelen van venerische ziekten in Liverpool (British Medical Journal, Feb. 9, 1907, p. 334). Verder wordt ze bevestigd door het feit (als het een werkelijk feit is) dat sedert 1876 zoowel de kindersterfte als de algemeene sterfte door syphilis in Engeland afneemt.↑
4“Er is niet de minste twijfel aan, dat syphilis toeneemt in Londen, te oordeelen naar het hospitaalwerk alleen”, zegt Pernes (British Medical Journal, March 30, 1907). Syphilis heerschte echter ook zeer veel, een paar eeuwen geleden, en er is geen reden om met zekerheid aan te nemen, dat ze tegenwoordig méér heerscht.↑
5Zie b.v., A. Neisser,Die experimentelle Syphilisforschung, 1906, en E. Hoffmann (die samenging met de ontdekking vanSchaudinn),Die Aetiologie der Syphilis, 1906; D’Arcy Power,A System of Syphilis, 1908, enz.; F. W. Mott, “Pathology of Syphilis in the Light ofModernResearch”,British Medical Journal, February 20, 1909; ook,Archives of Neurology and Psychiatry, deel IV, 1909.↑
6Er is eenig verschil van opinie over dit punt, en hoewel het waarschijnlijk schijnt te zijn, dat vroege en grondige behandeling de ziekte gewoonlijk in een paar jaar geneest en verdere complicaties hoogst onwaarschijnlijk maakt, is het niet mogelijk, zelfs onder de meest gunstige omstandigheden, met absolute zekerheid iets over de toekomst te zeggen.↑
7“Dat syphilis geweest is, en nog is, een van de voornaamste oorzaken van de physieke degeneratie in Engeland, kan niet ontkend worden, en het is een feit, dat van alle kanten erkend wordt”, schrijft Luitenant-Kolonel Lambkin, de commandant van het Londensche Garnizoens-Hospitaal voor venerische ziekten. “Te worstelen met de syphilis onder de burgerbevolking van Engeland moest het voornaamste doel zijn van hen, die belang stellen in de meest brandende kwestie, de physieke degeneratie van ons ras” (British Medical Journal, August 19, 1905).↑
8F. W. Mott, “Syphilis as a Cause of Insanity”,British Medical Journal, October 18, 1902.↑
9Het kan zelden in meer dan tachtig percent van de gevallen bewezen worden, maar in twintig percent van oude gevallen van syphilis is het gewoonlijk onmogelijk sporen te vinden van de ziekten of een geschiedenis ervan te verkrijgen. Crocker vond, dat hij maar in tachtig percent van absoluut zekere syphilitische huidziekten een geschiedenis kon verkrijgen van syphilitische infectie, en Mott vond precies hetzelfde percentage in absoluut zekere syphilitische hersenveranderingen; Mott meent (bv. “Syphilis in Relation to the Nervous System”,British Medical Journal, January 4, 1908), dat syphilis de essentieele oorzaak is van algemeene paralyse en van tabes.↑
10Andry,La Semaine Médicale, 26 Juni, 1907. Als Europeanen syphilis overbrengen naar landen, die bewoond worden door menschen van een lager ras, dan zijn de resultaten dikwijls zeer veel erger dan bovengenoemde. Zoo vond Lambkin, als resultaat van een speciale zending, om onderzoek te doen naar de syphilis in Uganda, dat in sommige districten wel negentig percent van de menschen aan syphilis lijden en dat vijftig tot zestig percent van de kindersterfte het gevolg is van deze oorzaak. Uganda wordt bewoond door de Baganda, een stam, intelligent, krachtig en goed georganiseerd, totdat zij door de syphilis in het volle genot kwamen van de beschaving en van het Christendom; dit laatste is (zooals Lambkin zegt) in hooge mate de oorzaak geweest van het verspreiden van de ziekte, doordat het maatschappelijke gewoonten omverwerpt en de vrouwen vrij maakt. Het Christendom is machtig genoeg om een oude moraal omver te werpen, maar niet machtig genoeg om een nieuwe op te bouwen (British Medical Journal, October 3, 1908, p. 1037).↑
11Zelfs binnen de grenzen van het Engelsche leger vindt men in Indië (H. C. French,Syphilis in the Army, 1907), dat venerische ziekten tienmaalmeer voorkomen onder Engelsche troepen dan onder de troepen, die door inboorlingen gevormd worden. Als men de uit de volken zelf voortkomende legers niet mederekent, blijkt uit statistieken van ziekenhuizen en sterftetabellen, dat de Vereenigde Staten verreweg bovenaan staan, wat het veel voorkomen van venerische ziekten betreft; ze worden gevolgd door Engeland, dan Frankrijk en Oostenrijk, Rusland en Duitschland.↑
12Er bestaat geen strijd over den ouderdom van de gonorrhoe in de oude wereld, zooals over de syphilis. Ongetwijfeld was de ziekte al heel vroeg bekend. Zelfs Esar Haddon, de bekende koning van Assyrië, over wien in het Oude Testament gesproken wordt, werd door de priesters behandeld voor een kwaal, die, naar beschreven wordt in de op steenen geschreven mededeelingen van dien tijd, alleen gonorrhoe kan geweest zijn. Deze ziekte was ook bekend aan de oude Egyptenaren, en kwam blijkbaar veel voor, want zij vermeldden allerlei voorschriften voor de behandeling ervan. (Oefele, “Gonorrhoe 1350 vor Christi Geburt”,Monatshefte für Praktische Dermatologie, 1899, p. 260).↑
13Zie:Memorandum by Sydney Stephenson, Report of Ophthalmia Neonatorum Committee,British Medical Journal, May 8, 1909.↑
14Het veelvuldig verspreid zijn van deze droeve gevolgen der gonorrhoe wordt b.v. in een uitgebreide verhandeling van Taylor,American Journal Obstetrics, January 1, 1908 uiteengezet.↑
15Neisser vermeldt cijfers, die betrekking hebben op het veel voorkomen van de gonorrhoe in Duitschland, Senator en Kaminer,Health and Disease in Relation to Marriage, deel II, p. 486–492.↑
16Lancet, September 23, 1882. Wat vrouwen aangaat, heeft Dr. Francis Ivens (British Medical Journal, Juni 19, 1909) in Liverpool gevonden, dat 14 percent van de gynaecologische gevallen blijk gaven van de aanwezigheid van gonorrhoe. De patienten waren gewoonlijk arme fatsoenlijke getrouwde vrouwen. Waarschijnlijk is het aantal zoo groot, doordat Liverpool een drukke zeehaven is, maar het is minder dan de taxatie van Sänger op 18 percent.↑
17E. H. Grandin,Medical Record, May 26, 1906.↑
18E. W. Cushing, “Sociological Aspects of Gonorrhoea”,TransactionsAmericanGynecological Society, vol.XXII, 1897.↑
19Alleen in heel kleine gemeenschappen, geregeerd door een autocratische macht met absolute autoriteit om toestanden te controleeren en menschen van beide seksen te onderzoeken, heeft reglementeering eenig effect.Dit wordt door Dr. W. E. Harwood aangetoond, die het systeem beschrijft, dat hij organiseerde in de mijnen van deMinnesotaIron Company(Journal American Medical Association, December 22, 1906). De vrouwen in de bordeelen op het grondgebied van deze onderneming waren van den laagsten stand, en er heerschte veel ziekte. Zorgvuldig onderzoek van de vrouwen werd ingesteld, en contrôle op de mannen, die, zoodra zij ziek werden, verplicht waren te zeggen, door welke vrouw zij geïnfecteerd waren geworden. De vrouw moest de rekening van den dokter betalen van den man, dien zij geïnfecteerd had, en zelfs zijn onderhoud, als hij voor zijn werk ongeschikt was, en de vrouwen werden gedwongen een fonds te onderhouden voor haar eigen verplegingskosten, als die noodig waren. Op deze wijze werden venerische ziekten, hoewel ze niet geheel uitgeroeid werden, toch aanmerkelijk verminderd.↑
20Een duidelijke en begrijpelijke uiteenzetting van den tegenwoordigen stand van zaken wordt door Iwan Bloch gegeven,Das Sexualleben unserer Zeit, hoofdst. XIII–XV. Hoezeer het systeem van politieregeling zonder resultaat is, zelfs in Duitschland, waar inmenging van de politie in zoo hooge mate verdragen wordt, kan duidelijk blijken uit het geval van Mannheim. Hier is de reglementeering van de prostitutie zeer streng en grondig; toch toonde een nauwkeurig onderzoek van de dokters van Mannheim (waarvan er tweeen negentig in bijzonderheden gaande verslagen inzonden), in 1905 aan, dat van de zes honderd gevallen van venerische ziekten bij mannen, bijna de helft opgedaan was bij prostituées. Ongeveer de helft van de overige gevallen van infectie, (bijna een kwart van het geheel) had plaats gevonden door kellnerinnen en buffetjuffrouwen; dan volgden dienstmeisjes (Lion en Loeb, inSexualpädagogik,the Proceedings of the Third German Congress for Combating Venereal Diseases, 1907, p. 295).↑
21Een zesde, minder talrijke klasse zou men hier aan toe kunnen voegen van de jonge meisjes, dikwijls niet meer dan kinderen, die verkracht zijn door mannen, die meenen, dat omgang met een maagd een geneesmiddel is voor hardnekkige venerische ziekte. In Amerika wordt dit dikwijls geloofd door Italianen, Chineezen, negers, enz. W. Travis Gibb, de medicus, die de onderzoekingen doet voor de New Yorksche maatschappij ter voorkoming van wreedheid aan kinderen, heeft meer dan 900 kinderen, die verkracht waren, onderzocht (maar een klein aantal van de gevallen, die werkelijk voorkomen, zegt hij), en vindt, dat dertien percent venerische ziekten hebben. Een tamelijk groot aantal van deze gevallen, onder meisjes van twaalf tot zestien jaar zijn, naar hij zegt, gewillige slachtoffers. Ook Dr. Flora Pollack, van de polikliniek van het Johns Hopkins Hospital, taxeert, dat in Baltimore alleen van 800 tot 1.000 kinderen tusschen den leeftijd van een en vijftien ieder jaar met venerische ziekten wordengeïnfecteerd. Het grootste aantal, vindt zij, is op den leeftijd van zes, en de voornaamste oorzaak schijnt te zijn, niet wellust, maar bijgeloof.↑
22Voor een bespreking van de geërfde syphilis zie men b.v. Clement Lucas,Lancet, February 1, 1908.↑
23Veel kwaad is in sommige landen gedaan door de dwaze en verkeerde gewoonte van genootschappen en ziektekassen om geen notitie te nemen van venerische ziekten, en geen vrije medische hulp te verschaffen of ziekte-toelage aan die leden, die er aan lijden. Deze gewoonte heerschte bv. in Weenen tot 1907, toen er een meer humane en verlichte gedragslijn ingevoerd werd, en venerische ziekten op hetzelfde niveau geplaatst werden als andere ziekten.↑
24Actieve maatregelen tegen de venerische ziekten werden in Zweden ingevoerd in het begin van de vorige eeuw; ook verplichte en kostelooze behandeling. Verplichte aangifte werd vele jaren geleden in Noorwegen ingevoerd, en in 1907 verminderde het aantal gevallen van venerische ziekten zeer; er is verplichte behandeling.↑
25Zie bv. Morrow,Social Diseases and Marriage, hoofdst. XXXVII.↑
26Een commissie van de Medical Society van New-York, in 1902 benoemd om deze kwestie te overwegen, bracht rapport uit ten gunste van de aangifte zonder namen en adressen te geven, en Dr. C. R. Drysdale, die een werkzaam aandeel nam in de Internationale Conferentie in Brussel van 1899 raadde een dergelijk plan aan voor Engeland,British Medical Journal, Februari 3, 1900.↑
27Zoo werd in München, in 1908 een man, die een dienstmeisje met gonorrhoe geïnfecteerd had, om deze reden voor tien maanden naar de gevangenis gezonden. De stand der meeningen in Duitschland tegenwoordig over dit onderwerp wordt geresumeerd door Bloch,Sexualleben unserer Zeit, p. 424.↑
28A. Després,La Prostitution à Paris, p. 191.↑
29F. Aurientis,Etude Médico-légale sur la jurisprudence actuelle à propos de la Transmission des Maladies Venériennes, Thèse de Paris, 1906.↑
30In Engeland kan tegenwoordig “een echtgenoot, die willens en wetens zijn vrouw infecteert met een venerische ziekte, niet strafrechterlijk veroordeeld worden, nòch wegens aanranding, nòch wegens het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel”(N. Geary,The Law of Marriage, p. 479). Dit werd besloten in 1888, in het geval vanR. v. Clarence, door negen tegen vier rechters (Court for the Consideration of Crown Cases Reserved).↑
31Het moderne democratische gevoel kant zich er tegen, dat een prostituée opgesloten zou kunnen worden, alleen omdat zij ziek is. Maar er kan niet de minste redelijke twijfel aan zijn, dat, als een geïnfecteerde prostituée een ander persoon infecteert, en niet in staat is de zeer hooge schadevergoedingen te betalen, die in zulk een geval gevraagd moesten worden, zij opgesloten behoorde te worden en aan een behandeling onderworpen. Dat is noodig in het belang van de gemeenschap. Maar faciliteiten voor medische behandeling zijn ook noodig, om te voorkomen dat er een premie gesteld wordt op het begaan van de overtreding, die kostelooze behandeling en onderhoud voor een prostituée zonder middelen ten gevolge zou hebben.↑
32Er is echter door het Parijsche Hof van Appel beslist, dat, als een man trouwt, als hij weet, dat hij lijdende is aan een venerische ziekte en die ziekte op zijn vrouw overbrengt, dit een voldoende oorzaak is voor echtscheiding (Semaine Médicale, Mei, 1896).↑
33Het groote boekdeel, getiteldSexualpädagogik, dat de verhandelingen van het derde van deze congressen bevat, gaat nauwelijks in op het speciale onderwerp der venerische ziekten, en is gewijd aan de kwesties, die zich bezig houden met de algemeene sexueele opvoeding van jonge menschen, die, zooals vele van de sprekers hebben staande gehouden, beginnen moet met het kind aan den schoot van zijn moeder.↑
34“Werklieden, soldaten, en zoo voort”, merkt Neisser op (Senator en Kaminer,Health and Disease in Relation to Marriage, vol. II, p. 485) “kunnen gemakkelijker meisjes van hun eigen stand vinden, die geen prostituée zijn, en toch bereid met hen in liefdesbetrekkingen te treden, die uitloopen op sexueelen omgang, en daarom zijn zij minder blootgesteld aan het gevaar van infectie, dan zij, die bijna uitsluitend hun toevlucht moeten nemen tot prostituées”. (Zie ook Bloch,Sexualleben unserer Zeit, p. 437).↑
35De aard van zulke lezingen en hoever zij gaan moeten, wordt volkomen beschreven in de Verhandelingen van het Derde Congres van het Duitsche Genootschap ter Bestrijding van Venerische Ziekten,Sexualpädagogik, 1907.↑
36Ik laat buiten beschouwing, als buiten het bestek van dit werk, de hulpmiddelen, die bij het onderdrukken van venerische ziekten geleverd worden door de veelbelovende nieuwe methoden, die men eerst nu begint te begrijpen. (Zie, b.v. Metchnikoff,The New Hygiene, 1906).↑
37Max von Niessen, “Herr Doktor, darf ich heiraten?”Mutterschutz, 1906, p. 352.↑