KVINA AKTO

KVINA AKTO(La plej fora parto de la ĝardeno dedoktoro Wangelapud la karasi-lago. Kreskanta somernokta krepusko.)(Arnholm,Bolette,LyngstrandkajHilde, en boato, puŝas sin per stango de maldekstre antaŭen laŭ la bordo.)HILDEJen ni povas facile salti teren!ARNHOLMNe, ne, ne faru!LYNGSTRANDMi ne povas salti, fraŭlino.HILDEVi, Arnholm, ĉu ankaŭ vi ne povas salti?ARNHOLMPrefere ne.BOLETTENi albordiĝu ĉe la baneja ŝtuparo.(Ili puŝas stange dekstren.)(Sammomente venasBallestedde dekstre sur la vojeto, portante muziknotojn kaj ĉaskornon. Li salutas al tiuj en la boato, turnas sin kaj parolas al ili. Respondoj aŭdiĝas de pli kaj pli fore de ekstere.)BALLESTEDKion vi diras? — Jes certe estas pro la angla vaporŝipo. Ĉar estas la lasta fojo ke ĝi venas ĉi-jare. Sed se vi volas ĝui la muzikon, vi ne devas atendi tro longe.(vokas)Kion?(agitas la kapon)Mi ne povas aŭdi kion vi diras!(Ellidakun ŝalo sur la kapo venas de maldekstre akompanata de doktoroWangel.)WANGELSed kara Ellida, — mi asertas al vi, — ni ankoraŭ havas abundan tempon.ELLIDANe, ne, — ni ne havas! Kiun ajn momenton li povas veni.BALLESTED(ekster la barilo)Ho jen, bonan vesperon, sinjoro doktoro! Bonan vesperon, sinjorino!WANGEL(rimarkas lin)Ho, ĉu estas vi? Ĉu estu muziko ankaŭ ĉi-nokte?BALLESTEDJes. La “Korn-asocio” intencas aŭdigi sin. Ne mankas festaj okazaĵoj nuntempe. Ĉi-nokte okazos por la anglo.ELLIDALa anglo! Ĉu ĝi jam vidiĝas?BALLESTEDAnkoraŭ ne. Sed ĝi ja venas de interne — de inter la insuloj. Ĝi povas veni antaŭ ol ni atentas.ELLIDAJes, — ĝuste tiel estas.WANGEL(duone alEllida)Ĉi-nokte estas la lasta vojaĝo. Kaj ĝi neniam plu revenos.BALLESTEDMalĝojiga penso, sinjoro doktoro. Sed tial ni ja al ĝi faru honoron. Ho jes, ho jes! Baldaŭ finiĝos la ĝojiga somera tempo. Baldaŭ ĉiuj markoloj estos fermitaj, kiel diriĝas en la tragedio.ELLIDAĈiuj markoloj fermitaj, — jes.BALLESTEDMalĝojige pripensi. Ni estis la gajaj infanoj de la somero dum semajnoj kaj monatoj. Estas premige akcepti la malhelan sezonon. Jes, komence, mi pensas. Ĉar la homojpovasakli — a — klimatigi sin, sinjorino Wangel. Jes, ĝuste kion ili povas.(Li salutas kaj foriras maldekstren.)ELLIDA(rigardas trans la fjordon)Ho, tiu doloriga streĉo! Tiu ĉi ekscita duona horo antaŭ la decido.WANGELEstas do definitive decidite, ke vi volas mem paroli kun li?ELLIDAMidevasmem paroli kun li. Ĉar estas ja en libereco, ke mi faru mian elekton.WANGELVi ne havas elekton, Ellida. Vi ne havas permeson elekti. Mi ne permesas al vi.ELLIDALa elekton vi ne povos malhelpi. Nek vi, nek iu alia. Vi povos malpermesi al mi forvojaĝi kun li, — sekvi lin, — se mi tiel elektos. Vi povos reteni min ĉi tie per forto. Kontraŭ mia volo. Tion vi povos. Sed ke mi elektas, — elektas interne en mia animo, — elektas lin kaj ne vin, — se mi tiel volos kaj elektos, tion vi ne povos malhelpi.WANGELNe, vi pravas. Tion mi ne povos malhelpi.ELLIDAKaj mi ja havas nenion por kontraŭstari! Ĉi-hejme estas ja nenio, kio allogas kaj ligas min. Mi estas ja tute senradika en via domo, Wangel. La infanojn mi ne posedas. Ne posedas iliajn animojn, mi aludas. Neniam posedis ilin. — Kiam mi forvojaĝos, —semi do forvojaĝos, aŭ kun li ĉi-nokte — aŭ morgaŭ al Skjoldvik, mi eĉ ne havas ŝlosilon por redoni, — eĉ ne sciigon por postlasi, nek pri unu aŭ pri iu alia afero. Tiel senradika mi estas en via domo. Tiel tute ekster ĉio mi estis de la unua momento.WANGELVi ja mem volis.ELLIDANe, mi ne volis. Mi nek volis nek ne volis. Mi ja simple lasis ĉion tiel fariĝi, kiel mi ĝin trovis la tagon kiam mi venis. Estas vi — kaj neniu alia, — kiu volis havi ĉion tiel.WANGELMi intencis aranĝi ĉion plej bone por vi.ELLIDAHo jes, Wangel, mi ja bone scias! Sed estas venĝo en tio. Io kio venĝas sin. Ĉar nun troviĝas ĉi tie neniu liganta forto, — neniu apogo por mi, — neniu helpo, — neniu allogo al tio, kio estus nia kuna interna posedo.WANGELMi komprenas, Ellida. Kaj tial vi ja de morgaŭ rericevos vian liberecon. De tiam vi vivu vian propran vivon.ELLIDAKajtionvi nomas mian propran vivon! Ho ne, mia propra, vera vivo erarvojiĝis, kiam mi akceptis vivon kune kun vi.(pugnige premas la manojn en timo kaj maltrankvilo)Kaj nun, — ĉi-nokte — post duona horo — venos li, kiun mi perfidis — li, al kiu mi tenus min senrompe, kiel li tenis sin al mi! Nun li venos kaj ofertas al mi — la lastan kaj solan fojon — revivi la vivon, — vivi mian propran, veran vivon, la vivon, kiu timigas kaj allogas — kaj pri kiu mi nepovasrezigni. Ne libere!WANGELGuste tial vi bezonas, ke via edzo — kaj ankaŭ via kuracisto — prenas potencon sur vi — kaj agas en via nomo.ELLIDAJes, Wangel, mi bone komprenas. Ho, ne miskredu, ke foje estas momentoj, kiam ŝajnas al mi, ke estus paco kaj savo kaŭri intime ĉe vi — kaj provi spiti ĉiujn allogajn kaj timigajn fortojn. Sed eĉ tion mi ne kapablas. Ne, ne, — mi ne kapablas!WANGELVenu, Ellida, — ni iomete promenadu kune.ELLIDAMi volus. Sed mi ne kuraĝas. Ĉar li ja diris, ke mi atendu lin ĉi tie.WANGELVenu. Vi ankoraŭ havas bonan tempon.ELLIDAJes, ĉu vi opinias?WANGELSufiĉan tempon, mi diras.ELLIDADo ni iomete promenadu.(Ili eliras antaŭe dekstre. Sammomente venasArnholmkajBoletteantaŭen apud la supra bordo de la lageto.)BOLETTE(rimarkas la forirantojn)Jen vidu —!ARNHOLM(mallaŭte)Tŝ, — lasu ilin foriri.BOLETTEĈu vi komprenas, kio estas inter ili la lastajn tagojn?ARNHOLMĈu vi ion rimarkis?BOLETTEĈu mi rimarkis!ARNHOLMIon aparte?BOLETTEHo jes. Plurajn okazaĵojn. Ĉu vi ne?ARNHOLMHo, mi ne ĝuste scias —BOLETTEJes, certe vi faris. Sed vi ne volas priparoli.ARNHOLMMi opinias, ke estus bone por via duonpatrino fari tiun vojaĝeton.BOLETTEĈu?ARNHOLMJes, ĉu ne estus bone por ĉiuj, ke ŝi povu foje elveni?BOLETTESe morgaŭ ŝi transloĝiĝos al Skjoldvik, ŝi certe neniam revenos al ni.ARNHOLMSed, kara Bolette, kial vi do tiel pensas?BOLETTEJes, tion mi firme opinias. Atentu nur! Vi vidos, — ŝi neniam revenos. Almenaŭ ne dum mi kaj Hilde estas en la domo.HILDEAnkaŭ Hilde?BOLETTENu, kun Hilde eblus. Ĉar ŝi ja ankoraŭ estas nur infano. Kaj funde ŝi adoras ŝin, mi opinias. Sed pri mi estas alie, vidu. Duonpatrino, kiu ne estas multe pli aĝa ol oni mem —ARNHOLMKara Bolette, — por vi eble daŭrus nur mallonga tempo ĝis vi elvenus.BOLETTE(vigle)Ĉu vere! Vi do parolis kun patro?ARNHOLMAnkaŭ tio, jes.BOLETTENu, — kaj kion li diris!ARNHOLMHm, — via patro estas ja forte okupata per aliaj pensoj ĉi tiujn tagojn —BOLETTEJes, jes, la samon mi ja antaŭe diris.ARNHOLMSed tiom mi eltiris el li, ke vi ne devas atendi iun helpon de li.BOLETTENeniun —!ARNHOLMLi profunde klarigis al mi sian staton. Opiniis, ke tute ne eblus por li.BOLETTE(riproĉe)Kaj vi tamen havis koron por stari tie min trompante.ARNHOLMVere mi ne faris, kara Bolette. Dependas tute de vi mem — ĉu vi deziras elveni aŭ ne.BOLETTEKio dependas de mi mem, vi aludas?ARNHOLMKe vi elvenos en la mondon? Lernos kion vi pleje ŝatas. Partoprenos en ĉio, kion vi sopiras ĉi-hejme. Vivos la vivon sub pli helaj kondiĉoj, Bolette. Kion vi al tio diras?BOLETTE(kunfrapas la manojn)Ho, granda Dio —! Sed ja tute neeblas, tio ĉi. Ĉar patro nek volas, nek povas, do —. Ĉar mi ja ne havas iun alian en la tuta mondo al kiu min turni.ARNHOLMĈu vi ne povus decidigi vin akcepti asiston de via malju — de via antaŭa instruisto?BOLETTEDe vi, Arnholm! Ĉu vi volus —?ARNHOLMHelpi vin? Jes, kore volonte. Kaj per konsilo kaj per ago. Fidu tion. — Ĉu vi aprobas? Ĉ u? Ĉu vi akceptas?BOLETTEĈu mi akceptas! Povi eliri, — vidi la mondon, — lerni ion profunde! Ĉion kio staris antaŭ mi kiel la granda, feliĉiga neebleco —!ARNHOLMJes, tio povos nun fariĝi realaĵo por vi. Se vi mem volas.BOLETTEKaj al tiu nedirebla feliĉo vi volas helpi min! Ho ne, — sed diru ĉupovasmi akcepti tian oferton de fremda homo?ARNHOLMDe mi vi povas akcepti, Bolette. De mi vi povas akcepti kion ajn.BOLETTE(kaptas liajn manojn)Jes, preskaŭ ŝajnas al mi, ke mi povas! Mi ne scias kiel estas; sed —(ekkrias)Ho, mi povus kaj ridi kaj plori pro ĝojo! Pro feliĉo! Ho, — ĉu povos mi tamen vere vivi. Mi komencis timi, ke la vivo preterirus min.ARNHOLMPro tio vi ne bezonas timi, kara Bolette. Sed nun vi devas diri al mi tute sincere — ĉu estas io — io, kio ligas vin ĉi tie?BOLETTELigas min? Ne, nenio.ARNHOLMNenio ajn?BOLETTENe, tute ne. Tio signifas, — patro ja iamaniere ligas min. Kaj ankaŭ Hilde. Sed —ARNHOLMNu, — vian patron vi ja foje devas forlasi. Kaj Hilde iam ja ankaŭ iros sian propran vojon tra la vivo. Tio estas ja nur demando de tempo. Nenio alia. Sed alie do estas nenio, kio ligas vin, Bolette? Neniu rilato?BOLETTENe, tute ne. Pro tio mi povus ja forvojaĝi kien ajn.ARNHOLMJes, ĉar tiel estas, kara Bolette, — vi povos forvojaĝi kun mi.BOLETTE(manfrapas)Ho Dio en la ĉielo, — kia feliĉo por pripensi!ARNHOLMĈar mi esperas, ke vi plene fidas min?BOLETTEJes, efektive!ARNHOLMKaj vi kuraĝas senrezerve konfidi vin mem kaj vian estontecon en miajn manojn, Bolette? Ĉu ne? Vi kuraĝas?BOLETTEHo jes, certe! Kial ne? Ĉu eblas alie pensi! Vi, kiu estis mia maljuna instruisto — mia instruisto en pasintaj tagoj, mi pensas.ARNHOLMNe nur tial. Al tiu flanko de la afero mi ne atentas. Sed —. Nu, — vi do estas libera, Bolette. Neniu rilato ligas vin. Kaj mi nun demandas vin — se vi volus — volus ligi vin al mi — por la vivo?BOLETTE(retiras sin pro timo)Ho, — kion vi diras!ARNHOLMPor la vivo, Bolette. Ĉu vi volas fariĝi mia edzino.BOLETTE(duone al si mem)Ne, ne, ne! Ne eblas! Tute ne eblas!ARNHOLMĈu tute ne eblus por vi, ke —?BOLETTESed vi vere tute ne povas intenci kion vi diras, sinjoro Arnholm!(rigardas lin)Aŭ —. Tamen —. Ĉu estis tiel vi intencis — kiam vi proponis fari tiom por mi?ARNHOLMAŭskultu min iomete, Bolette. Aspekte mi surprizis vin forte.BOLETTEHo, kiel tiaĵo — de vi, — kiel ĝi ne povus — surprizi min!ARNHOLMVi pravas. Vi ja ne sciis — ne povis scii, ke mi faris tiun ĉi vojaĝon pro vi.BOLETTEVi venis ĉi tien pro — pro mi!ARNHOLMJes, mi faris, Bolette. Ĉi-printempe mi ricevis leteron de via patro. Kaj en ĝi estas diraĵo, kiu igis min kredi — hm —, ke vi daŭre havis vian antaŭan instruiston en — en iom pli ol amika memoro.BOLETTEKiel patro povis skribi tiaĵon!ARNHOLMNe estis tiel, kiel li intencis. Sed mi kaptiĝis en la imago, ke ĉi tie sopiradis juna knabino, ke mi revenu. — Ne, vi ne interrompu min, kara Bolette! Kaj, — vi ja komprenas, — ke kiam oni, kiel mi, ne plu staras en la veraj jaroj de juneco, tiam tia kredo — aŭ imago — faras ege fortan impreson. Kreskis en mi viva — dankema inklino al vi. Ŝajnis al mi, ke mi devis vojaĝi al vi. Revidi vin. Diri al vi, ke mi havas la samajn sentojn, kiujn mi imagis, ke vi portis por mi.BOLETTESed ĉar vi nun scias, ke tiel ne estis! Ke estis miskompreno!ARNHOLMNe aliiĝas, Bolette. Via bildo, — tia, kian mi ĝin portas en mi, — restos ĉiam kolorigita kaj stampita de la animstato, en kiun la miskompreno metis min. Eble vi ne komprenas. Sed tiel estas.BOLETTENeniam mi imagis, ke tiaĵo okazu.ARNHOLMSed ĉar nun montriĝas, ke okazas? Kion vi nun diras, Bolette? Ĉu vi povis decidigi vin, — nu, fariĝi mia edzino?BOLETTEHo, aspektas al mi tute neeble, sinjoro Arnholm. Vi, kiu estis mia instruisto! Mi ne povas imagi alian rilaton al vi.ARNHOLMNu ja, — ĉar ŝajnas al vi tute neeble, ke vi povus —. Do la rilato restos neŝanĝita, kara Bolette.BOLETTEKiel, vi pensas?ARNHOLMKompreneble mi tamen restas ĉe mia propono. Mi prizorgos, ke vi elvenos por vidi la mondon. Por lerni ion kion vi ŝatas. Vivi en sekuraj, sendependaj kondiĉoj. Vian postan estontecon mi ankaŭ sekurigos, Bolette. Ĉar en mi vi ĉiam havos bonan, fidelan, fidindan amikon. Pri tio estu certa!BOLETTEHo Dio, — sinjoro Arnholm, — ĉio fariĝis ja nun tute neebla.ARNHOLMĈu ankaŭ tio neeblas?BOLETTEJes, vi ja povas imagi! Post tio kion vi diris, — kaj post la respondo, kiun mi donis al vi —. Ho, vi ja mem povas kompreni, ke nun neeblas por mi akcepti tiom multe de vi! Nenion en la mondo povos mi akcepti de vi. Neniam post tio ĉi!ARNHOLMVi do preferas sidi ĉi-hejme lasante la vivon preterpasi vin?BOLETTEHo, dolorigas pripensi!ARNHOLMĈu vi rezignu vidi ion el la mondo ekstere? Rezignu pri ĉio, kion laŭ vi mem vi postsopiradas? Scii ke ekzistas ege multo, — kaj tamen neniam konatiĝi kun ĝi? Pripensu, Bolette.BOLETTEJes, jes, — vi vere pravas, sinjoro Arnholm.ARNHOLMKaj jen, — kiam via patro ne plu vivas, — tiam eble stari senhelpa kaj sola en la mondo. Aŭ eble devante vin doni al alia viro, — kiun vi — eble — ankaŭ ne amas.BOLETTEHo jes, — mi ja komprenas la veron — en tio kion vi diras. Sed tamen —! Aŭ eble tamen —?ARNHOLM(rapide)Nu!BOLETTE(rigardas lin dubeme)Ĉu eble tamen ne estus neeble —.ARNHOLMKio, Bolette!BOLETTEKe eblus, — akcepti — tion, — kion vi proponis.ARNHOLMĈu vi pensas, ke vi tamen povus laŭvole —? Ke vi tamen povus permesi al mi la ĝojon helpi vin kiel fidela amiko?BOLETTENe, ne, ne! Neniam tio! Ĉartioestus tute neebla. — Ne, sinjoro Arnholm, — do prefere prenu min.ARNHOLMBolette! Vi tamen volas!BOLETTEJes, — mi opinias — ke mi volas.ARNHOLMVi do tamen volas fariĝi mia edzino!BOLETTEJes. Se vi daŭre opinias, ke — ke vi devas preni min.ARNHOLMSe mi opinias —!(kaptas ŝiajn manojn)Ho, dankon, — dankon, Bolette! Kion vi alie diris, — via antaŭa dubemo, — tio ne timigas min. Se mi ankoraŭ ne gajnis vian tutan koron, mi tamen scios gajni ĝin. Ho, Bolette, mi portos vin sur la manoj!BOLETTEKaj mi povos vidi la mondon. Povos vivi la vivon. Jen kion vi promesis al mi.ARNHOLMJen al kio mi restas.BOLETTEKaj mi povos lerni ĉion, kion mi ŝatas.ARNHOLMMi mem estu via instruisto. Kiel antaŭe, Bolette. Memoru la lastan jaron en la lernejo —.BOLETTE(silente kaj profunde en si mem)Imagu, — scii sin libera — veni en la fremdan mondon. Kaj ne bezoni timi pro la estonteco. Ne antaŭtimi pro la stulta enspezo —.ARNHOLMNe, pri tio vi neniam bezonos disipi pensojn. Kaj — ĉu ne, kara Bolette, —tioestas ege bona stato? Ĉu?BOLETTEJes. Efektive estas. Ĝuste kaj vere.ARNHOLM(metas la brakojn ĉirkaŭ ŝian talion)Ho, vi vidos, kiel hejmece kaj agrable ni ĉion aranĝu kune! Kaj kiel bone kaj sekure kaj intime ni du kunvivu, Bolette!BOLETTEJes, ankaŭ mi komencas —. Funde mi opinias — ke tio ĉi eblos.(rigardas dekstren kaj liberigas sin)Ah! Nepre nenion diru!ARNHOLMKio estas, kara?BOLETTEHo, estas la kompatinda —.(montras eksteren)Vidu tie.ARNHOLMVia patro —?BOLETTENe, la juna skulptisto. Li promenadas tie kun Hilde.ARNHOLMNu, Lyngstrand. Kio estas al li?BOLETTEHo, vi ja scias, kiel malforta kaj malsana li estas.ARNHOLMJes, se ne estas nura imagaĵo.BOLETTEHo ne, estas ja vero. Li certe ne longe eltenos. Sed tio estas eble la pli bona por li.ARNHOLMKara, kieltioestus la pli bona?BOLETTEJes, ĉar — certe nenio fariĝos el lia arto. — Ni foriru antaŭ ol ili venos.ARNHOLMKore bonvole, mia kara Bolette.(HildekajLyngstrandvenas de apud la lago.)HILDEHej, — hej! Ĉu la gesinjoroj ne volas atendi nin?ARNHOLMBolette kaj mi prefere iros iom antaŭe.(Li kajBoletteeliras maldekstre.)LYNGSTRAND(ridas silente)Estas tre amuze ĉi tie nuntempe. Ĉiuj iras ja duope. Ĉiam duope.HILDE(postrigardas ilin)Mi ĵurus, ke li petadas ŝian manon.LYNGSTRANDĈu? Ĉu vi ion tian rimarkis?HILDEHo jes. Ne estas malfacile, — kiam oni uzas siajn okulojn.LYNGSTRANDSed fraŭlino Bolette ne akceptas lin. Mi certas.HILDENe. Ĉar ŝi trovas, ke li aspektas tre maljuna. Kaj ŝi ankaŭ kredas, ke li baldaŭ fariĝos kalva.LYNGSTRANDNu, ne estas sole protio. Ŝi tamen ne volus akcepti lin.HILDEKiel vi povas tion scii?LYNGSTRANDJes, ĉar estas aliulo, al kiu ŝi promesis pensi.HILDENur pensi?LYNGSTRANDDum li estas for, jes.HILDEHo, do eble estas vi mem, pri kiu ŝi pensadu!LYNGSTRANDPovus esti.HILDEĈu ŝi promesis al vi?LYNGSTRANDJes, imagu, — ŝi promesis! Sed vi ne devas diri al ŝi, ke vi scias.HILDEHo, Dio gardu mian buŝon. Mi estos muta kiel la tombo.LYNGSTRANDMi trovas, ke estas vere afable de ŝi.HILDEKaj kiam vi revenos hejmen, — ĉu vi volas fianĉinigi ŝin? Kaj poste vin edzigi al ŝi?LYNGSTRANDNe, tio ne bone konvenus. Ĉar mi ja ne kuraĝas pensi pri tiaĵo la unuajn jarojn. Kaj kiam mi fine estos sukcesinta, ŝi estos ja tro maljuna por mi, mi pensas.HILDESed vi tamen volas, ke ŝi restadas ĉi tie pensante pri vi?LYNGSTRANDJes, ĉar multe utilas al mi. Por mi kiel artisto, vi komprenas. Kaj ŝi povas ja facile tion fari, ŝi, kiu mem ne havas veran vivotaskon. — Sed ĝentila de ŝi tio ja tamen estas.HILDEĈu vi opinias, ke vi laboros pli rapide pri la artaĵo, kiam vi scias, ke Bolette sidas ĉi tie pensante pri vi?LYNGSTRANDJes, tion mi imagas. Scii, ke ie en la mondo juna, bela kaj silenta virino, kiu revadas pri mi —. Mi pensas, ke devas esti io — io —. Jes, mi ne vere scias kiel nomi ĝin.HILDEVi eble pensas — ekscita?LYNGSTRANDEkscita? Ho jes. Ekscita estas la vorto, kiun mi serĉis. Aŭ io tia.(rigardas ŝin dum momento)Vi, vi estas inteligenta, fraŭlino Hilde. Vere tre inteligenta vi estas. Kiam mi revenos hejmen, vi havos proksimume la saman aĝon kiel via fratino nun. Eble vi tiam ankaŭ aspektos kiel via fratino nun aspektas. Kaj eble vi tiam havos la saman animon, kian ŝi nun havas. Ke vi tiam estos fariĝinta kvazaŭ ŝi kaj vi mem — en unu staturo por tiel paroli.HILDEĈu vi tion dezirus?LYNGSTRANDMi ne certe scias. Jes, mi kredas. Sed nun — dum tiu ĉi somero — mi preferas, ke vi nur similu al vi mem. Ĝuste tia kia vi estas.HILDEVi ŝatas min pli bone tia, ĉu?LYNGSTRANDJes, mi tre ŝatas vin tia.HILDEHm, — diru, vi kiu estas artisto, — ĉu vi ŝatas, ke mi ĉiam iras hele somervestita?LYNGSTRANDJes, tion mi vere ŝatas.HILDEĈu vi trovas, ke la helaj koloroj konvenas al mi?LYNGSTRANDJes, vere delikate la helo konvenas al vi, laŭ mia gusto.HILDESed diru, — vi, kiu estas artisto, — kiel laŭ vi mi aperus en nigra koloro?LYNGSTRANDEn nigra, fraŭlino Hilde?HILDEJes, tute en nigra. Ĉu vi trovas, ke mi aperus bela en ĝi?LYNGSTRANDNigra ja ne estas por la somertempo. Cetere vi aperus bela ankaŭ en nigra. Ĝuste vi kun via aspekto.HILDE(rigardas antaŭen)En nigra ĝis la kolo. — Nigra punta kolumo. — Nigraj gantoj. — Kaj longa nigra ŝalo malantaŭen.LYNGSTRANDSe vi tiel vestus vin, fraŭlino Hilde, mi dezirus esti pentristo — kaj mi pentrus junan, delikatan funebrantan vidvinon.HILDEAŭ junan, funebrantan fianĉinon.LYNGSTRANDJes, por tio vi konvenus pli bone. Sed vi do ne dezirus vesti vin tiel?HILDEMi ne scias. Sed ŝajnas al mi ekscite.LYNGSTRANDEkscite?HILDEEkscite pripensi, jes.(subite montras maldekstren)Ho, vidujen!LYNGSTRAND(rigardas tien)La granda angla vaporŝipo! Kaj tute ĉe la kajo!(WangelkajEllidavenas antaŭen apud la lageto.)WANGELNe, mi certigas al vi, kara Ellida, — vi miskomprenas!(vidas la aliajn)Nu, vi du estas ĉi tie? Ĉu ne, sinjoro Lyngstrand, — ĝi ankoraŭ ne estas en vido?LYNGSTRANDLa granda anglo?WANGELJes!LYNGSTRAND(montras)Jen ĝi kuŝas, sinjoro doktoro.ELLIDAAh —! Mi ja sciis.WANGELJam venis!LYNGSTRANDKvazaŭ ŝtelisto en la nokto, oni povus diri. Tute silente, senbrue.WANGELVi devas akompani Hilde al la kajo. Rapidiĝu! Ŝi certe volas aŭskulti la muzikon.LYNGSTRANDJes, ni ĵus estis irontaj, sinjoro doktoro.WANGELNi aliaj eble sekvos poste. Post iom ni venos.HILDE(flustras alLyngstrand)Ankaŭ tiuj du iras duope.(Ŝi kajLyngstrandiras tra la ĝardeno maldekstren. La kornmuziko aŭdiĝas fore ĉe la fjordo dum tio kio sekvas.)ELLIDAJam venis! Li estas ĉi tie! Jes, jes, — mi sentas.WANGELPrefere eniru, Ellida. Lasu min paroli kun li sola.ELLIDAHo, — ne eblas! Ne eblas, mi diras!(ekkrias)Ah, — ĉu vi vidas lin, Wangel!(La fremdulovenas de maldekstre kaj haltas sur la vojeto ekster la barilo.)LA FREMDULO(salutas)Bonan vesperon. Jen mi denove estas, Ellida.ELLIDAJes, jes, jes, — la horo venis.LA FREMDULOVi estas preta por forvojaĝi, ĉu? Aŭ ĉu ne?WANGELVi ja mem vidas, ke ŝi ne estas.LA FREMDULOMi ne demandas pri vojaĝvestoj aŭ aliaj tiaĵoj. Eĉ ne plenaj valizoj. Ĉio kion ŝi bezonos por la vojaĝo, mi havas surŝipe. Ankaŭ por kabino mi zorgis.(alEllida)Mi do demandas vin, ĉu vi estas preta min akompani, — en libereco min akompani?ELLIDA(petante)Ho, ne demandu min! Ne tentu min tiel!(Ŝipfajfilo aŭdiĝas en la foro.)LA FREMDULONun fajfas la unuan fojon surŝipe. Vi nun devas diri jes aŭ ne.ELLIDA(tordas la manojn)Decido! Decido por la tuta vivo! Neniam plu reŝanĝi!LA FREMDULONeniam! Post duona horo estos tro malfrue.ELLIDA(rigardas lin eviteme kaj esplore)Kial vi tiel necedige tiras min al vi?LA FREMDULOĈu ne vi, kiel mi, sentas ke ni du apartenas unu al la alia?ELLIDAPro tiu promeso, ĉu?LA FREMDULOLa promeso neniun ligas. Nek viron, nek virinon. La kialo ĉar mi tiel necedige tenas vin al mi, estas ke mi nenion alianpovas.ELLIDA(malrapide kaj treme)Kial vi ne venis pli frue?WANGELEllida!ELLIDA(ekkrias)Ho, — tio kio tiras kaj tentas kaj logas — enen en la nekonateco! La potenco de la tuta maro koncentrita en tio sola!(La fremdulotransgrimpas la barelon.)ELLIDA(kaŝas sin malantaŭWangel)Kio estas? Kion vi volas?LA FREMDULOMi vidas — kaj mi aŭdas, Ellida, — ke fine vi tamenminelektas.WANGEL(paŝas kontraŭ lin)Mia edzino ne havas elekton. Mi rajtas elekti por ŝi kaj havas ŝin en mia zorgado. Zorgado, jes! Se vi ne retiros vin de ĉi tie, — el la lando, — kaj neniam revenos, — ĉu vi tiam scias al kio vi riskigos vin?ELLIDANe, ne, Wangel! Ne tion!LA FREMDULOKion vi volas fari al mi?WANGELMi volas enkarcerigi vin — kiel krimulon! Tuj! Jam antaŭ ol vi surŝipiĝos! Ĉar mi scias pri la murdo en Skjoldvik.ELLIDAHo, Wangel, — kiel povas vi —!LA FREMDULOAl tio mi estas preta. Kaj tial —(tiras revolveron el la brustpoŝo)— tial mi ankaŭ provizis min per tiu ĉi.ELLIDA(ĵetas sin antaŭWangel)Ne, ne, — ne mortigu lin! Prefere min!LA FREMDULONek vin, nek lin. Estu trankvila. Tiu ĉi estas por propra uzo. Ĉar mi volas vivi kaj morti kiel libera homo.ELLIDA(en kreskanta ekscito)Wangel! Lasu min diri al vi, — diri, kaj li aŭskultu! Vi ja povas reteni min ĉi tie! Por tio vi havas potencon kaj rimedojn! Kaj vi ankaŭ faros! Sed mian animon, — ĉiujn miajn pensojn, — mian logantan sopiron kaj mian avidon, —tiujnvi ne povas ligi! Ili volas aspiri kaj celi — elen en la nekonatecon, — por kio mi estas kreita — kaj kiun vi fermis por mi!WANGEL(en silenta doloro)Mi vidas, Ellida! Paŝon post paŝo vi glitas for de mi. La postulo pri tio senfina kaj senlima — kaj pri la neatingebla, — ĝi fine pelos vian animon tute en la noktan nigron.ELLIDAHo jes, jes, — mi sentas — kvazaŭ nigraj sensonaj flugiloj super mi!WANGELAl tio ĝi ne venu. Ne troviĝas alia savo por vi. Almenaŭ mi neniun alian vidas. Tial — tial mi lasas — la negocon nun tuj refariĝi. — Nun vi povas elekti vian vojon — en plena — plena libereco.ELLIDA(momenton fiksrigardas lin kvazaŭ muta)Ĉu vero, — vero, — kion vi diras! Ĉu tiel vi pensas — el via plej interna koro!WANGELJes, — el mia plej interna, suferanta koro mi tion pensas.ELLIDAKaj ĉu vipovas? Ĉu vi povas permesi ke tiookazu!WANGELJes, mi povas. Mi povas — ĉar mi amas vin tiel arde.ELLIDA(mallaŭte kaj treme)Tiel proksime — tiel intime — mi do ligiĝis al vi!WANGELTion efikis la jaroj kaj nia kuna vivo.ELLIDA(kunfrapas la manojn)Kaj mi, — kiu tion ne perceptis!WANGELViaj pensoj sekvis aliajn vojojn. Sed nun do, — nun vi estas komplete liberigita de mi kaj de la mia. Kaj de la miaj. Nun via ĝusta vivo povas — remetiĝi sur — sur sian ĝustan spuron. Ĉar nun vi povas libere elekti. Kaj sub propra respondeco, Ellida.ELLIDA(kaptas sian kapon per la manoj kaj rigardas antaŭen alWangel)Libere kaj — sub respondeco! Ankaŭ sub respondeco? — Estas transformo en tio ĉi!(La ŝipfajfilo denove aŭdiĝas.)LA FREMDULOĈu vi aŭdas, Ellida! Nun fajfas la lastan fojon. Venu do!ELLIDA(turnas sin al li, rigardas lin fikse kaj diras per forta voĉo:)Neniam mi sekvos vin post tio ĉi!LA FREMDULOVi ne sekvos!ELLIDA(kroĉas sin alWangel)Ho, — neniam mi forlasos vin post tio ĉi!WANGELEllida, — Ellida!LA FREMDULODo finite?ELLIDAJes! Finite por ĉiam!LA FREMDULOMi klare vidas. Estas io, kio estas pli forta ol mia volo.ELLIDAVia volo nenion plu potencas super mi. Por mi vi estas morta viro, — kiu revenis el la maro. Kaj tien reiros. Sed mi ne plu timas vin. Kaj vi min ne plu logas.LA FREMDULOAdiaŭ, sinjorino.(Li svingas sin trans la barilon.)De nun vi ne estas pli ol — trapasinta ŝippereo en mia vivo.(Li eliras maldekstren.)WANGEL(rigardas ŝin dum momento)Ellida, — via animo estas kiel la maro. Ĝi havas kaj fluson kaj malfluson. Kio kaŭzis la transformon?ELLIDAHo, ĉu vi ne komprenas, ke la transformo venis, — ke la transformodevisveni — kiam mi povis elekti en libereco.WANGELKaj la nekonateco, — ĝi ne logas vin pli?ELLIDANek logas, nek timigas. Mi povis rigardi en ĝin, — iri en ĝin, — se mi mem estus volinta. Nun mi povis elekti. Tial mi ankaŭ povis rezigni.WANGELMi komencas kompreni vin — iom post iom. Vi pensas kaj perceptas en bildoj — kaj en videblaj aperaĵoj. Via sopiro kaj aspiro al la maro, la logo al li, — al tiu fremda viro, — estis esprimo de vekiĝanta kaj kreskanta postulo pri libereco en vi. Nenio alia.ELLIDAHo, mi ne scias, kion diri al tio. Sed vi estis bona kuracisto por mi. Vitrovis, — kaj vi kuraĝisuzila ĝustan rimedon — lasolan, kiu povis helpi min.WANGELJes, — en la ekstrema peno kaj danĝero ni kuracistoj kuraĝas multe. — Sed nun vi do revenos al mi, Ellida?ELLIDAJes, kara, fidela Wangel, — nun mi revenos al vi. Nun mi povas. Ĉar nun mi venos al vi en libereco, — libervole, kaj sub respondeco.WANGEL(rigardas ŝin kore)Ellida! Ellida! Ho, imagu, ke nun ni du povos vivi tute unu por la alia —ELLIDA— kaj kun kunaj memoroj. Viaj — kiel ankaŭ miaj.WANGELJes, ĉu ne, vi kara!ELLIDA— kaj por niaj du infanoj, Wangel!WANGELNiajvi nomas ilin!ELLIDATiuj, kiujn mi ne posedas, sed kiujn mi scios gajni.WANGELNiaj —!(kisas ĝoje kaj rapide ŝiajn manojn)Ho, — senfinan dankon pro tiu vorto!(Hilde,Ballested,Lyngstrand,ArnholmkajBolettevenas de maldekstre en la ĝardenon.)(Samtempe multaj el lajunulojde la urbo kajsomergastojekstere sur la vojeto.)HILDE(duonlaŭte alLyngstrand)Jen vidu — kiel novgefianĉiĝinte ŝi kaj patro aspektas!BALLESTED(kiu aŭdis ŝian eldiron)Estas somera tempo, fraŭlineto.ARNHOLM(rigardas alWangelkajEllida)Nun la anglo forvojaĝas.BOLETTE(iras al la barilo)De ĉi tie oni povas plej bone vidi ĝin.LYNGSTRANDLa lasta vojaĝo ĉi-jare.BALLESTEDBaldaŭ ĉiuj markoloj estos fermitaj, kiel diras la poeto. Estas malĝojige, sinjorino Wangel! Kaj nun ni ja ankaŭ perdos vin por ioma tempo. Morgaŭ vi ja transloĝiĝos al Skjoldvik, mi aŭdas.WANGELNe, — ne okazos. Ĉar ĉi-nokte ni du redecidis.ARNHOLM(rigardas ilin alterne)Ah, — vere!BOLETTE(venas antaŭen)Patro, — ĉu estas vero!HILDE(proksimiĝas alEllida)Ĉu vi tamen restos ĉe ni!ELLIDAJes, kara Hilde, — se vi volas havi min.HILDE(luktante inter ploro kaj ĝojo)Ho! — imagu — ĉu mi volas —!ARNHOLM(alEllida)Sed tio ĉi estas ja vera surprizo —!ELLIDA(ridetas serioze)Nu, jen vidu, sinjoro Arnholm —. Ĉu vi memoras, — ni parolis pri tio hieraŭ? Kiam oni fariĝis surtera estaĵo, — oni ne facile trovos la vojon reen — al la maro. Kaj ankaŭ ne al la mara vivo.BALLESTEDSed estas ja ĝuste kiel pri mia mara virino!ELLIDAProksimume, jes.BALLESTEDNur kun tiu diferenco kela marvirino — ŝi mortos. La homoj, kontraŭe, — ili povas sin aklam-aklimatizi. Jes, jes, — mi certigas al vi, sinjorino Wangel, — ilipovassin a-kli-matizi!ELLIDAJes, en libereco ili povas, sinjoro Ballested.WANGELKaj sub respondeco, kara Ellida.ELLIDA(rapide, etendas al li la manon)Ĝustetielestas.(La granda vaporŝipo glitas sensone elen de la fjordo. La muziko aŭdiĝas pli proksime sur la tero.)

(La plej fora parto de la ĝardeno dedoktoro Wangelapud la karasi-lago. Kreskanta somernokta krepusko.)

(Arnholm,Bolette,LyngstrandkajHilde, en boato, puŝas sin per stango de maldekstre antaŭen laŭ la bordo.)

HILDEJen ni povas facile salti teren!

ARNHOLMNe, ne, ne faru!

LYNGSTRANDMi ne povas salti, fraÅ­lino.

HILDEVi, Arnholm, ĉu ankaŭ vi ne povas salti?

ARNHOLMPrefere ne.

BOLETTENi albordiĝu ĉe la baneja ŝtuparo.

(Ili puŝas stange dekstren.)

(Sammomente venasBallestedde dekstre sur la vojeto, portante muziknotojn kaj ĉaskornon. Li salutas al tiuj en la boato, turnas sin kaj parolas al ili. Respondoj aŭdiĝas de pli kaj pli fore de ekstere.)

BALLESTEDKion vi diras? — Jes certe estas pro la angla vaporŝipo. Ĉar estas la lasta fojo ke ĝi venas ĉi-jare. Sed se vi volas ĝui la muzikon, vi ne devas atendi tro longe.(vokas)Kion?(agitas la kapon)Mi ne povas aŭdi kion vi diras!

(Ellidakun ŝalo sur la kapo venas de maldekstre akompanata de doktoroWangel.)

WANGELSed kara Ellida, — mi asertas al vi, — ni ankoraŭ havas abundan tempon.

ELLIDANe, ne, — ni ne havas! Kiun ajn momenton li povas veni.

BALLESTED(ekster la barilo)Ho jen, bonan vesperon, sinjoro doktoro! Bonan vesperon, sinjorino!

WANGEL(rimarkas lin)Ho, ĉu estas vi? Ĉu estu muziko ankaŭ ĉi-nokte?

BALLESTEDJes. La “Korn-asocio” intencas aŭdigi sin. Ne mankas festaj okazaĵoj nuntempe. Ĉi-nokte okazos por la anglo.

ELLIDALa anglo! Ĉu ĝi jam vidiĝas?

BALLESTEDAnkoraŭ ne. Sed ĝi ja venas de interne — de inter la insuloj. Ĝi povas veni antaŭ ol ni atentas.

ELLIDAJes, — ĝuste tiel estas.

WANGEL(duone alEllida)Ĉi-nokte estas la lasta vojaĝo. Kaj ĝi neniam plu revenos.

BALLESTEDMalĝojiga penso, sinjoro doktoro. Sed tial ni ja al ĝi faru honoron. Ho jes, ho jes! Baldaŭ finiĝos la ĝojiga somera tempo. Baldaŭ ĉiuj markoloj estos fermitaj, kiel diriĝas en la tragedio.

ELLIDAĈiuj markoloj fermitaj, — jes.

BALLESTEDMalĝojige pripensi. Ni estis la gajaj infanoj de la somero dum semajnoj kaj monatoj. Estas premige akcepti la malhelan sezonon. Jes, komence, mi pensas. Ĉar la homojpovasakli — a — klimatigi sin, sinjorino Wangel. Jes, ĝuste kion ili povas.

(Li salutas kaj foriras maldekstren.)

ELLIDA(rigardas trans la fjordon)Ho, tiu doloriga streĉo! Tiu ĉi ekscita duona horo antaŭ la decido.

WANGELEstas do definitive decidite, ke vi volas mem paroli kun li?

ELLIDAMidevasmem paroli kun li. Ĉar estas ja en libereco, ke mi faru mian elekton.

WANGELVi ne havas elekton, Ellida. Vi ne havas permeson elekti. Mi ne permesas al vi.

ELLIDALa elekton vi ne povos malhelpi. Nek vi, nek iu alia. Vi povos malpermesi al mi forvojaĝi kun li, — sekvi lin, — se mi tiel elektos. Vi povos reteni min ĉi tie per forto. Kontraŭ mia volo. Tion vi povos. Sed ke mi elektas, — elektas interne en mia animo, — elektas lin kaj ne vin, — se mi tiel volos kaj elektos, tion vi ne povos malhelpi.

WANGELNe, vi pravas. Tion mi ne povos malhelpi.

ELLIDAKaj mi ja havas nenion por kontraŭstari! Ĉi-hejme estas ja nenio, kio allogas kaj ligas min. Mi estas ja tute senradika en via domo, Wangel. La infanojn mi ne posedas. Ne posedas iliajn animojn, mi aludas. Neniam posedis ilin. — Kiam mi forvojaĝos, —semi do forvojaĝos, aŭ kun li ĉi-nokte — aŭ morgaŭ al Skjoldvik, mi eĉ ne havas ŝlosilon por redoni, — eĉ ne sciigon por postlasi, nek pri unu aŭ pri iu alia afero. Tiel senradika mi estas en via domo. Tiel tute ekster ĉio mi estis de la unua momento.

WANGELVi ja mem volis.

ELLIDANe, mi ne volis. Mi nek volis nek ne volis. Mi ja simple lasis ĉion tiel fariĝi, kiel mi ĝin trovis la tagon kiam mi venis. Estas vi — kaj neniu alia, — kiu volis havi ĉion tiel.

WANGELMi intencis aranĝi ĉion plej bone por vi.

ELLIDAHo jes, Wangel, mi ja bone scias! Sed estas venĝo en tio. Io kio venĝas sin. Ĉar nun troviĝas ĉi tie neniu liganta forto, — neniu apogo por mi, — neniu helpo, — neniu allogo al tio, kio estus nia kuna interna posedo.

WANGELMi komprenas, Ellida. Kaj tial vi ja de morgaÅ­ rericevos vian liberecon. De tiam vi vivu vian propran vivon.

ELLIDAKajtionvi nomas mian propran vivon! Ho ne, mia propra, vera vivo erarvojiĝis, kiam mi akceptis vivon kune kun vi.(pugnige premas la manojn en timo kaj maltrankvilo)Kaj nun, — ĉi-nokte — post duona horo — venos li, kiun mi perfidis — li, al kiu mi tenus min senrompe, kiel li tenis sin al mi! Nun li venos kaj ofertas al mi — la lastan kaj solan fojon — revivi la vivon, — vivi mian propran, veran vivon, la vivon, kiu timigas kaj allogas — kaj pri kiu mi nepovasrezigni. Ne libere!

WANGELGuste tial vi bezonas, ke via edzo — kaj ankaŭ via kuracisto — prenas potencon sur vi — kaj agas en via nomo.

ELLIDAJes, Wangel, mi bone komprenas. Ho, ne miskredu, ke foje estas momentoj, kiam ŝajnas al mi, ke estus paco kaj savo kaŭri intime ĉe vi — kaj provi spiti ĉiujn allogajn kaj timigajn fortojn. Sed eĉ tion mi ne kapablas. Ne, ne, — mi ne kapablas!

WANGELVenu, Ellida, — ni iomete promenadu kune.

ELLIDAMi volus. Sed mi ne kuraĝas. Ĉar li ja diris, ke mi atendu lin ĉi tie.

WANGELVenu. Vi ankoraÅ­ havas bonan tempon.

ELLIDAJes, ĉu vi opinias?

WANGELSufiĉan tempon, mi diras.

ELLIDADo ni iomete promenadu.

(Ili eliras antaÅ­e dekstre. Sammomente venasArnholmkajBoletteantaÅ­en apud la supra bordo de la lageto.)

BOLETTE(rimarkas la forirantojn)Jen vidu —!

ARNHOLM(mallaŭte)Tŝ, — lasu ilin foriri.

BOLETTEĈu vi komprenas, kio estas inter ili la lastajn tagojn?

ARNHOLMĈu vi ion rimarkis?

BOLETTEĈu mi rimarkis!

ARNHOLMIon aparte?

BOLETTEHo jes. Plurajn okazaĵojn. Ĉu vi ne?

ARNHOLMHo, mi ne ĝuste scias —

BOLETTEJes, certe vi faris. Sed vi ne volas priparoli.

ARNHOLMMi opinias, ke estus bone por via duonpatrino fari tiun vojaĝeton.

BOLETTEĈu?

ARNHOLMJes, ĉu ne estus bone por ĉiuj, ke ŝi povu foje elveni?

BOLETTESe morgaŭ ŝi transloĝiĝos al Skjoldvik, ŝi certe neniam revenos al ni.

ARNHOLMSed, kara Bolette, kial vi do tiel pensas?

BOLETTEJes, tion mi firme opinias. Atentu nur! Vi vidos, — ŝi neniam revenos. Almenaŭ ne dum mi kaj Hilde estas en la domo.

HILDEAnkaÅ­ Hilde?

BOLETTENu, kun Hilde eblus. Ĉar ŝi ja ankoraŭ estas nur infano. Kaj funde ŝi adoras ŝin, mi opinias. Sed pri mi estas alie, vidu. Duonpatrino, kiu ne estas multe pli aĝa ol oni mem —

ARNHOLMKara Bolette, — por vi eble daŭrus nur mallonga tempo ĝis vi elvenus.

BOLETTE(vigle)Ĉu vere! Vi do parolis kun patro?

ARNHOLMAnkaÅ­ tio, jes.

BOLETTENu, — kaj kion li diris!

ARNHOLMHm, — via patro estas ja forte okupata per aliaj pensoj ĉi tiujn tagojn —

BOLETTEJes, jes, la samon mi ja antaÅ­e diris.

ARNHOLMSed tiom mi eltiris el li, ke vi ne devas atendi iun helpon de li.

BOLETTENeniun —!

ARNHOLMLi profunde klarigis al mi sian staton. Opiniis, ke tute ne eblus por li.

BOLETTE(riproĉe)Kaj vi tamen havis koron por stari tie min trompante.

ARNHOLMVere mi ne faris, kara Bolette. Dependas tute de vi mem — ĉu vi deziras elveni aŭ ne.

BOLETTEKio dependas de mi mem, vi aludas?

ARNHOLMKe vi elvenos en la mondon? Lernos kion vi pleje ŝatas. Partoprenos en ĉio, kion vi sopiras ĉi-hejme. Vivos la vivon sub pli helaj kondiĉoj, Bolette. Kion vi al tio diras?

BOLETTE(kunfrapas la manojn)Ho, granda Dio —! Sed ja tute neeblas, tio ĉi. Ĉar patro nek volas, nek povas, do —. Ĉar mi ja ne havas iun alian en la tuta mondo al kiu min turni.

ARNHOLMĈu vi ne povus decidigi vin akcepti asiston de via malju — de via antaŭa instruisto?

BOLETTEDe vi, Arnholm! Ĉu vi volus —?

ARNHOLMHelpi vin? Jes, kore volonte. Kaj per konsilo kaj per ago. Fidu tion. — Ĉu vi aprobas? Ĉ u? Ĉu vi akceptas?

BOLETTEĈu mi akceptas! Povi eliri, — vidi la mondon, — lerni ion profunde! Ĉion kio staris antaŭ mi kiel la granda, feliĉiga neebleco —!

ARNHOLMJes, tio povos nun fariĝi realaĵo por vi. Se vi mem volas.

BOLETTEKaj al tiu nedirebla feliĉo vi volas helpi min! Ho ne, — sed diru ĉupovasmi akcepti tian oferton de fremda homo?

ARNHOLMDe mi vi povas akcepti, Bolette. De mi vi povas akcepti kion ajn.

BOLETTE(kaptas liajn manojn)Jes, preskaŭ ŝajnas al mi, ke mi povas! Mi ne scias kiel estas; sed —(ekkrias)Ho, mi povus kaj ridi kaj plori pro ĝojo! Pro feliĉo! Ho, — ĉu povos mi tamen vere vivi. Mi komencis timi, ke la vivo preterirus min.

ARNHOLMPro tio vi ne bezonas timi, kara Bolette. Sed nun vi devas diri al mi tute sincere — ĉu estas io — io, kio ligas vin ĉi tie?

BOLETTELigas min? Ne, nenio.

ARNHOLMNenio ajn?

BOLETTENe, tute ne. Tio signifas, — patro ja iamaniere ligas min. Kaj ankaŭ Hilde. Sed —

ARNHOLMNu, — vian patron vi ja foje devas forlasi. Kaj Hilde iam ja ankaŭ iros sian propran vojon tra la vivo. Tio estas ja nur demando de tempo. Nenio alia. Sed alie do estas nenio, kio ligas vin, Bolette? Neniu rilato?

BOLETTENe, tute ne. Pro tio mi povus ja forvojaĝi kien ajn.

ARNHOLMJes, ĉar tiel estas, kara Bolette, — vi povos forvojaĝi kun mi.

BOLETTE(manfrapas)Ho Dio en la ĉielo, — kia feliĉo por pripensi!

ARNHOLMĈar mi esperas, ke vi plene fidas min?

BOLETTEJes, efektive!

ARNHOLMKaj vi kuraĝas senrezerve konfidi vin mem kaj vian estontecon en miajn manojn, Bolette? Ĉu ne? Vi kuraĝas?

BOLETTEHo jes, certe! Kial ne? Ĉu eblas alie pensi! Vi, kiu estis mia maljuna instruisto — mia instruisto en pasintaj tagoj, mi pensas.

ARNHOLMNe nur tial. Al tiu flanko de la afero mi ne atentas. Sed —. Nu, — vi do estas libera, Bolette. Neniu rilato ligas vin. Kaj mi nun demandas vin — se vi volus — volus ligi vin al mi — por la vivo?

BOLETTE(retiras sin pro timo)Ho, — kion vi diras!

ARNHOLMPor la vivo, Bolette. Ĉu vi volas fariĝi mia edzino.

BOLETTE(duone al si mem)Ne, ne, ne! Ne eblas! Tute ne eblas!

ARNHOLMĈu tute ne eblus por vi, ke —?

BOLETTESed vi vere tute ne povas intenci kion vi diras, sinjoro Arnholm!(rigardas lin)Aŭ —. Tamen —. Ĉu estis tiel vi intencis — kiam vi proponis fari tiom por mi?

ARNHOLMAÅ­skultu min iomete, Bolette. Aspekte mi surprizis vin forte.

BOLETTEHo, kiel tiaĵo — de vi, — kiel ĝi ne povus — surprizi min!

ARNHOLMVi pravas. Vi ja ne sciis — ne povis scii, ke mi faris tiun ĉi vojaĝon pro vi.

BOLETTEVi venis ĉi tien pro — pro mi!

ARNHOLMJes, mi faris, Bolette. Ĉi-printempe mi ricevis leteron de via patro. Kaj en ĝi estas diraĵo, kiu igis min kredi — hm —, ke vi daŭre havis vian antaŭan instruiston en — en iom pli ol amika memoro.

BOLETTEKiel patro povis skribi tiaĵon!

ARNHOLMNe estis tiel, kiel li intencis. Sed mi kaptiĝis en la imago, ke ĉi tie sopiradis juna knabino, ke mi revenu. — Ne, vi ne interrompu min, kara Bolette! Kaj, — vi ja komprenas, — ke kiam oni, kiel mi, ne plu staras en la veraj jaroj de juneco, tiam tia kredo — aŭ imago — faras ege fortan impreson. Kreskis en mi viva — dankema inklino al vi. Ŝajnis al mi, ke mi devis vojaĝi al vi. Revidi vin. Diri al vi, ke mi havas la samajn sentojn, kiujn mi imagis, ke vi portis por mi.

BOLETTESed ĉar vi nun scias, ke tiel ne estis! Ke estis miskompreno!

ARNHOLMNe aliiĝas, Bolette. Via bildo, — tia, kian mi ĝin portas en mi, — restos ĉiam kolorigita kaj stampita de la animstato, en kiun la miskompreno metis min. Eble vi ne komprenas. Sed tiel estas.

BOLETTENeniam mi imagis, ke tiaĵo okazu.

ARNHOLMSed ĉar nun montriĝas, ke okazas? Kion vi nun diras, Bolette? Ĉu vi povis decidigi vin, — nu, fariĝi mia edzino?

BOLETTEHo, aspektas al mi tute neeble, sinjoro Arnholm. Vi, kiu estis mia instruisto! Mi ne povas imagi alian rilaton al vi.

ARNHOLMNu ja, — ĉar ŝajnas al vi tute neeble, ke vi povus —. Do la rilato restos neŝanĝita, kara Bolette.

BOLETTEKiel, vi pensas?

ARNHOLMKompreneble mi tamen restas ĉe mia propono. Mi prizorgos, ke vi elvenos por vidi la mondon. Por lerni ion kion vi ŝatas. Vivi en sekuraj, sendependaj kondiĉoj. Vian postan estontecon mi ankaŭ sekurigos, Bolette. Ĉar en mi vi ĉiam havos bonan, fidelan, fidindan amikon. Pri tio estu certa!

BOLETTEHo Dio, — sinjoro Arnholm, — ĉio fariĝis ja nun tute neebla.

ARNHOLMĈu ankaŭ tio neeblas?

BOLETTEJes, vi ja povas imagi! Post tio kion vi diris, — kaj post la respondo, kiun mi donis al vi —. Ho, vi ja mem povas kompreni, ke nun neeblas por mi akcepti tiom multe de vi! Nenion en la mondo povos mi akcepti de vi. Neniam post tio ĉi!

ARNHOLMVi do preferas sidi ĉi-hejme lasante la vivon preterpasi vin?

BOLETTEHo, dolorigas pripensi!

ARNHOLMĈu vi rezignu vidi ion el la mondo ekstere? Rezignu pri ĉio, kion laŭ vi mem vi postsopiradas? Scii ke ekzistas ege multo, — kaj tamen neniam konatiĝi kun ĝi? Pripensu, Bolette.

BOLETTEJes, jes, — vi vere pravas, sinjoro Arnholm.

ARNHOLMKaj jen, — kiam via patro ne plu vivas, — tiam eble stari senhelpa kaj sola en la mondo. Aŭ eble devante vin doni al alia viro, — kiun vi — eble — ankaŭ ne amas.

BOLETTEHo jes, — mi ja komprenas la veron — en tio kion vi diras. Sed tamen —! Aŭ eble tamen —?

ARNHOLM(rapide)Nu!

BOLETTE(rigardas lin dubeme)Ĉu eble tamen ne estus neeble —.

ARNHOLMKio, Bolette!

BOLETTEKe eblus, — akcepti — tion, — kion vi proponis.

ARNHOLMĈu vi pensas, ke vi tamen povus laŭvole —? Ke vi tamen povus permesi al mi la ĝojon helpi vin kiel fidela amiko?

BOLETTENe, ne, ne! Neniam tio! Ĉartioestus tute neebla. — Ne, sinjoro Arnholm, — do prefere prenu min.

ARNHOLMBolette! Vi tamen volas!

BOLETTEJes, — mi opinias — ke mi volas.

ARNHOLMVi do tamen volas fariĝi mia edzino!

BOLETTEJes. Se vi daŭre opinias, ke — ke vi devas preni min.

ARNHOLMSe mi opinias —!(kaptas ŝiajn manojn)Ho, dankon, — dankon, Bolette! Kion vi alie diris, — via antaŭa dubemo, — tio ne timigas min. Se mi ankoraŭ ne gajnis vian tutan koron, mi tamen scios gajni ĝin. Ho, Bolette, mi portos vin sur la manoj!

BOLETTEKaj mi povos vidi la mondon. Povos vivi la vivon. Jen kion vi promesis al mi.

ARNHOLMJen al kio mi restas.

BOLETTEKaj mi povos lerni ĉion, kion mi ŝatas.

ARNHOLMMi mem estu via instruisto. Kiel antaŭe, Bolette. Memoru la lastan jaron en la lernejo —.

BOLETTE(silente kaj profunde en si mem)Imagu, — scii sin libera — veni en la fremdan mondon. Kaj ne bezoni timi pro la estonteco. Ne antaŭtimi pro la stulta enspezo —.

ARNHOLMNe, pri tio vi neniam bezonos disipi pensojn. Kaj — ĉu ne, kara Bolette, —tioestas ege bona stato? Ĉu?

BOLETTEJes. Efektive estas. Äœuste kaj vere.

ARNHOLM(metas la brakojn ĉirkaŭ ŝian talion)Ho, vi vidos, kiel hejmece kaj agrable ni ĉion aranĝu kune! Kaj kiel bone kaj sekure kaj intime ni du kunvivu, Bolette!

BOLETTEJes, ankaŭ mi komencas —. Funde mi opinias — ke tio ĉi eblos.(rigardas dekstren kaj liberigas sin)Ah! Nepre nenion diru!

ARNHOLMKio estas, kara?

BOLETTEHo, estas la kompatinda —.(montras eksteren)Vidu tie.

ARNHOLMVia patro —?

BOLETTENe, la juna skulptisto. Li promenadas tie kun Hilde.

ARNHOLMNu, Lyngstrand. Kio estas al li?

BOLETTEHo, vi ja scias, kiel malforta kaj malsana li estas.

ARNHOLMJes, se ne estas nura imagaĵo.

BOLETTEHo ne, estas ja vero. Li certe ne longe eltenos. Sed tio estas eble la pli bona por li.

ARNHOLMKara, kieltioestus la pli bona?

BOLETTEJes, ĉar — certe nenio fariĝos el lia arto. — Ni foriru antaŭ ol ili venos.

ARNHOLMKore bonvole, mia kara Bolette.

(HildekajLyngstrandvenas de apud la lago.)

HILDEHej, — hej! Ĉu la gesinjoroj ne volas atendi nin?

ARNHOLMBolette kaj mi prefere iros iom antaÅ­e.

(Li kajBoletteeliras maldekstre.)

LYNGSTRAND(ridas silente)Estas tre amuze ĉi tie nuntempe. Ĉiuj iras ja duope. Ĉiam duope.

HILDE(postrigardas ilin)Mi ĵurus, ke li petadas ŝian manon.

LYNGSTRANDĈu? Ĉu vi ion tian rimarkis?

HILDEHo jes. Ne estas malfacile, — kiam oni uzas siajn okulojn.

LYNGSTRANDSed fraÅ­lino Bolette ne akceptas lin. Mi certas.

HILDENe. Ĉar ŝi trovas, ke li aspektas tre maljuna. Kaj ŝi ankaŭ kredas, ke li baldaŭ fariĝos kalva.

LYNGSTRANDNu, ne estas sole protio. Åœi tamen ne volus akcepti lin.

HILDEKiel vi povas tion scii?

LYNGSTRANDJes, ĉar estas aliulo, al kiu ŝi promesis pensi.

HILDENur pensi?

LYNGSTRANDDum li estas for, jes.

HILDEHo, do eble estas vi mem, pri kiu ŝi pensadu!

LYNGSTRANDPovus esti.

HILDEĈu ŝi promesis al vi?

LYNGSTRANDJes, imagu, — ŝi promesis! Sed vi ne devas diri al ŝi, ke vi scias.

HILDEHo, Dio gardu mian buŝon. Mi estos muta kiel la tombo.

LYNGSTRANDMi trovas, ke estas vere afable de ŝi.

HILDEKaj kiam vi revenos hejmen, — ĉu vi volas fianĉinigi ŝin? Kaj poste vin edzigi al ŝi?

LYNGSTRANDNe, tio ne bone konvenus. Ĉar mi ja ne kuraĝas pensi pri tiaĵo la unuajn jarojn. Kaj kiam mi fine estos sukcesinta, ŝi estos ja tro maljuna por mi, mi pensas.

HILDESed vi tamen volas, ke ŝi restadas ĉi tie pensante pri vi?

LYNGSTRANDJes, ĉar multe utilas al mi. Por mi kiel artisto, vi komprenas. Kaj ŝi povas ja facile tion fari, ŝi, kiu mem ne havas veran vivotaskon. — Sed ĝentila de ŝi tio ja tamen estas.

HILDEĈu vi opinias, ke vi laboros pli rapide pri la artaĵo, kiam vi scias, ke Bolette sidas ĉi tie pensante pri vi?

LYNGSTRANDJes, tion mi imagas. Scii, ke ie en la mondo juna, bela kaj silenta virino, kiu revadas pri mi —. Mi pensas, ke devas esti io — io —. Jes, mi ne vere scias kiel nomi ĝin.

HILDEVi eble pensas — ekscita?

LYNGSTRANDEkscita? Ho jes. Ekscita estas la vorto, kiun mi serĉis. Aŭ io tia.(rigardas ŝin dum momento)Vi, vi estas inteligenta, fraŭlino Hilde. Vere tre inteligenta vi estas. Kiam mi revenos hejmen, vi havos proksimume la saman aĝon kiel via fratino nun. Eble vi tiam ankaŭ aspektos kiel via fratino nun aspektas. Kaj eble vi tiam havos la saman animon, kian ŝi nun havas. Ke vi tiam estos fariĝinta kvazaŭ ŝi kaj vi mem — en unu staturo por tiel paroli.

HILDEĈu vi tion dezirus?

LYNGSTRANDMi ne certe scias. Jes, mi kredas. Sed nun — dum tiu ĉi somero — mi preferas, ke vi nur similu al vi mem. Ĝuste tia kia vi estas.

HILDEVi ŝatas min pli bone tia, ĉu?

LYNGSTRANDJes, mi tre ŝatas vin tia.

HILDEHm, — diru, vi kiu estas artisto, — ĉu vi ŝatas, ke mi ĉiam iras hele somervestita?

LYNGSTRANDJes, tion mi vere ŝatas.

HILDEĈu vi trovas, ke la helaj koloroj konvenas al mi?

LYNGSTRANDJes, vere delikate la helo konvenas al vi, laÅ­ mia gusto.

HILDESed diru, — vi, kiu estas artisto, — kiel laŭ vi mi aperus en nigra koloro?

LYNGSTRANDEn nigra, fraÅ­lino Hilde?

HILDEJes, tute en nigra. Ĉu vi trovas, ke mi aperus bela en ĝi?

LYNGSTRANDNigra ja ne estas por la somertempo. Cetere vi aperus bela ankaÅ­ en nigra. Äœuste vi kun via aspekto.

HILDE(rigardas antaŭen)En nigra ĝis la kolo. — Nigra punta kolumo. — Nigraj gantoj. — Kaj longa nigra ŝalo malantaŭen.

LYNGSTRANDSe vi tiel vestus vin, fraŭlino Hilde, mi dezirus esti pentristo — kaj mi pentrus junan, delikatan funebrantan vidvinon.

HILDEAŭ junan, funebrantan fianĉinon.

LYNGSTRANDJes, por tio vi konvenus pli bone. Sed vi do ne dezirus vesti vin tiel?

HILDEMi ne scias. Sed ŝajnas al mi ekscite.

LYNGSTRANDEkscite?

HILDEEkscite pripensi, jes.(subite montras maldekstren)Ho, vidujen!

LYNGSTRAND(rigardas tien)La granda angla vaporŝipo! Kaj tute ĉe la kajo!

(WangelkajEllidavenas antaÅ­en apud la lageto.)

WANGELNe, mi certigas al vi, kara Ellida, — vi miskomprenas!(vidas la aliajn)Nu, vi du estas ĉi tie? Ĉu ne, sinjoro Lyngstrand, — ĝi ankoraŭ ne estas en vido?

LYNGSTRANDLa granda anglo?

WANGELJes!

LYNGSTRAND(montras)Jen ĝi kuŝas, sinjoro doktoro.

ELLIDAAh —! Mi ja sciis.

WANGELJam venis!

LYNGSTRANDKvazaŭ ŝtelisto en la nokto, oni povus diri. Tute silente, senbrue.

WANGELVi devas akompani Hilde al la kajo. Rapidiĝu! Ŝi certe volas aŭskulti la muzikon.

LYNGSTRANDJes, ni ĵus estis irontaj, sinjoro doktoro.

WANGELNi aliaj eble sekvos poste. Post iom ni venos.

HILDE(flustras alLyngstrand)AnkaÅ­ tiuj du iras duope.

(Ŝi kajLyngstrandiras tra la ĝardeno maldekstren. La kornmuziko aŭdiĝas fore ĉe la fjordo dum tio kio sekvas.)

ELLIDAJam venis! Li estas ĉi tie! Jes, jes, — mi sentas.

WANGELPrefere eniru, Ellida. Lasu min paroli kun li sola.

ELLIDAHo, — ne eblas! Ne eblas, mi diras!(ekkrias)Ah, — ĉu vi vidas lin, Wangel!

(La fremdulovenas de maldekstre kaj haltas sur la vojeto ekster la barilo.)

LA FREMDULO(salutas)Bonan vesperon. Jen mi denove estas, Ellida.

ELLIDAJes, jes, jes, — la horo venis.

LA FREMDULOVi estas preta por forvojaĝi, ĉu? Aŭ ĉu ne?

WANGELVi ja mem vidas, ke ŝi ne estas.

LA FREMDULOMi ne demandas pri vojaĝvestoj aŭ aliaj tiaĵoj. Eĉ ne plenaj valizoj. Ĉio kion ŝi bezonos por la vojaĝo, mi havas surŝipe. Ankaŭ por kabino mi zorgis.(alEllida)Mi do demandas vin, ĉu vi estas preta min akompani, — en libereco min akompani?

ELLIDA(petante)Ho, ne demandu min! Ne tentu min tiel!

(Ŝipfajfilo aŭdiĝas en la foro.)

LA FREMDULONun fajfas la unuan fojon surŝipe. Vi nun devas diri jes aŭ ne.

ELLIDA(tordas la manojn)Decido! Decido por la tuta vivo! Neniam plu reŝanĝi!

LA FREMDULONeniam! Post duona horo estos tro malfrue.

ELLIDA(rigardas lin eviteme kaj esplore)Kial vi tiel necedige tiras min al vi?

LA FREMDULOĈu ne vi, kiel mi, sentas ke ni du apartenas unu al la alia?

ELLIDAPro tiu promeso, ĉu?

LA FREMDULOLa promeso neniun ligas. Nek viron, nek virinon. La kialo ĉar mi tiel necedige tenas vin al mi, estas ke mi nenion alianpovas.

ELLIDA(malrapide kaj treme)Kial vi ne venis pli frue?

WANGELEllida!

ELLIDA(ekkrias)Ho, — tio kio tiras kaj tentas kaj logas — enen en la nekonateco! La potenco de la tuta maro koncentrita en tio sola!

(La fremdulotransgrimpas la barelon.)

ELLIDA(kaŝas sin malantaŭWangel)Kio estas? Kion vi volas?

LA FREMDULOMi vidas — kaj mi aŭdas, Ellida, — ke fine vi tamenminelektas.

WANGEL(paŝas kontraŭ lin)Mia edzino ne havas elekton. Mi rajtas elekti por ŝi kaj havas ŝin en mia zorgado. Zorgado, jes! Se vi ne retiros vin de ĉi tie, — el la lando, — kaj neniam revenos, — ĉu vi tiam scias al kio vi riskigos vin?

ELLIDANe, ne, Wangel! Ne tion!

LA FREMDULOKion vi volas fari al mi?

WANGELMi volas enkarcerigi vin — kiel krimulon! Tuj! Jam antaŭ ol vi surŝipiĝos! Ĉar mi scias pri la murdo en Skjoldvik.

ELLIDAHo, Wangel, — kiel povas vi —!

LA FREMDULOAl tio mi estas preta. Kaj tial —(tiras revolveron el la brustpoŝo)— tial mi ankaŭ provizis min per tiu ĉi.

ELLIDA(ĵetas sin antaŭWangel)Ne, ne, — ne mortigu lin! Prefere min!

LA FREMDULONek vin, nek lin. Estu trankvila. Tiu ĉi estas por propra uzo. Ĉar mi volas vivi kaj morti kiel libera homo.

ELLIDA(en kreskanta ekscito)Wangel! Lasu min diri al vi, — diri, kaj li aŭskultu! Vi ja povas reteni min ĉi tie! Por tio vi havas potencon kaj rimedojn! Kaj vi ankaŭ faros! Sed mian animon, — ĉiujn miajn pensojn, — mian logantan sopiron kaj mian avidon, —tiujnvi ne povas ligi! Ili volas aspiri kaj celi — elen en la nekonatecon, — por kio mi estas kreita — kaj kiun vi fermis por mi!

WANGEL(en silenta doloro)Mi vidas, Ellida! Paŝon post paŝo vi glitas for de mi. La postulo pri tio senfina kaj senlima — kaj pri la neatingebla, — ĝi fine pelos vian animon tute en la noktan nigron.

ELLIDAHo jes, jes, — mi sentas — kvazaŭ nigraj sensonaj flugiloj super mi!

WANGELAl tio ĝi ne venu. Ne troviĝas alia savo por vi. Almenaŭ mi neniun alian vidas. Tial — tial mi lasas — la negocon nun tuj refariĝi. — Nun vi povas elekti vian vojon — en plena — plena libereco.

ELLIDA(momenton fiksrigardas lin kvazaŭ muta)Ĉu vero, — vero, — kion vi diras! Ĉu tiel vi pensas — el via plej interna koro!

WANGELJes, — el mia plej interna, suferanta koro mi tion pensas.

ELLIDAKaj ĉu vipovas? Ĉu vi povas permesi ke tiookazu!

WANGELJes, mi povas. Mi povas — ĉar mi amas vin tiel arde.

ELLIDA(mallaŭte kaj treme)Tiel proksime — tiel intime — mi do ligiĝis al vi!

WANGELTion efikis la jaroj kaj nia kuna vivo.

ELLIDA(kunfrapas la manojn)Kaj mi, — kiu tion ne perceptis!

WANGELViaj pensoj sekvis aliajn vojojn. Sed nun do, — nun vi estas komplete liberigita de mi kaj de la mia. Kaj de la miaj. Nun via ĝusta vivo povas — remetiĝi sur — sur sian ĝustan spuron. Ĉar nun vi povas libere elekti. Kaj sub propra respondeco, Ellida.

ELLIDA(kaptas sian kapon per la manoj kaj rigardas antaŭen alWangel)Libere kaj — sub respondeco! Ankaŭ sub respondeco? — Estas transformo en tio ĉi!

(La ŝipfajfilo denove aŭdiĝas.)

LA FREMDULOĈu vi aŭdas, Ellida! Nun fajfas la lastan fojon. Venu do!

ELLIDA(turnas sin al li, rigardas lin fikse kaj diras per forta voĉo:)Neniam mi sekvos vin post tio ĉi!

LA FREMDULOVi ne sekvos!

ELLIDA(kroĉas sin alWangel)Ho, — neniam mi forlasos vin post tio ĉi!

WANGELEllida, — Ellida!

LA FREMDULODo finite?

ELLIDAJes! Finite por ĉiam!

LA FREMDULOMi klare vidas. Estas io, kio estas pli forta ol mia volo.

ELLIDAVia volo nenion plu potencas super mi. Por mi vi estas morta viro, — kiu revenis el la maro. Kaj tien reiros. Sed mi ne plu timas vin. Kaj vi min ne plu logas.

LA FREMDULOAdiaŭ, sinjorino.(Li svingas sin trans la barilon.)De nun vi ne estas pli ol — trapasinta ŝippereo en mia vivo.

(Li eliras maldekstren.)

WANGEL(rigardas ŝin dum momento)Ellida, — via animo estas kiel la maro. Ĝi havas kaj fluson kaj malfluson. Kio kaŭzis la transformon?

ELLIDAHo, ĉu vi ne komprenas, ke la transformo venis, — ke la transformodevisveni — kiam mi povis elekti en libereco.

WANGELKaj la nekonateco, — ĝi ne logas vin pli?

ELLIDANek logas, nek timigas. Mi povis rigardi en ĝin, — iri en ĝin, — se mi mem estus volinta. Nun mi povis elekti. Tial mi ankaŭ povis rezigni.

WANGELMi komencas kompreni vin — iom post iom. Vi pensas kaj perceptas en bildoj — kaj en videblaj aperaĵoj. Via sopiro kaj aspiro al la maro, la logo al li, — al tiu fremda viro, — estis esprimo de vekiĝanta kaj kreskanta postulo pri libereco en vi. Nenio alia.

ELLIDAHo, mi ne scias, kion diri al tio. Sed vi estis bona kuracisto por mi. Vitrovis, — kaj vi kuraĝisuzila ĝustan rimedon — lasolan, kiu povis helpi min.

WANGELJes, — en la ekstrema peno kaj danĝero ni kuracistoj kuraĝas multe. — Sed nun vi do revenos al mi, Ellida?

ELLIDAJes, kara, fidela Wangel, — nun mi revenos al vi. Nun mi povas. Ĉar nun mi venos al vi en libereco, — libervole, kaj sub respondeco.

WANGEL(rigardas ŝin kore)Ellida! Ellida! Ho, imagu, ke nun ni du povos vivi tute unu por la alia —

ELLIDA— kaj kun kunaj memoroj. Viaj — kiel ankaŭ miaj.

WANGELJes, ĉu ne, vi kara!

ELLIDA— kaj por niaj du infanoj, Wangel!

WANGELNiajvi nomas ilin!

ELLIDATiuj, kiujn mi ne posedas, sed kiujn mi scios gajni.

WANGELNiaj —!(kisas ĝoje kaj rapide ŝiajn manojn)Ho, — senfinan dankon pro tiu vorto!

(Hilde,Ballested,Lyngstrand,ArnholmkajBolettevenas de maldekstre en la ĝardenon.)

(Samtempe multaj el lajunulojde la urbo kajsomergastojekstere sur la vojeto.)

HILDE(duonlaŭte alLyngstrand)Jen vidu — kiel novgefianĉiĝinte ŝi kaj patro aspektas!

BALLESTED(kiu aŭdis ŝian eldiron)Estas somera tempo, fraŭlineto.

ARNHOLM(rigardas alWangelkajEllida)Nun la anglo forvojaĝas.

BOLETTE(iras al la barilo)De ĉi tie oni povas plej bone vidi ĝin.

LYNGSTRANDLa lasta vojaĝo ĉi-jare.

BALLESTEDBaldaŭ ĉiuj markoloj estos fermitaj, kiel diras la poeto. Estas malĝojige, sinjorino Wangel! Kaj nun ni ja ankaŭ perdos vin por ioma tempo. Morgaŭ vi ja transloĝiĝos al Skjoldvik, mi aŭdas.

WANGELNe, — ne okazos. Ĉar ĉi-nokte ni du redecidis.

ARNHOLM(rigardas ilin alterne)Ah, — vere!

BOLETTE(venas antaŭen)Patro, — ĉu estas vero!

HILDE(proksimiĝas alEllida)Ĉu vi tamen restos ĉe ni!

ELLIDAJes, kara Hilde, — se vi volas havi min.

HILDE(luktante inter ploro kaj ĝojo)Ho! — imagu — ĉu mi volas —!

ARNHOLM(alEllida)Sed tio ĉi estas ja vera surprizo —!

ELLIDA(ridetas serioze)Nu, jen vidu, sinjoro Arnholm —. Ĉu vi memoras, — ni parolis pri tio hieraŭ? Kiam oni fariĝis surtera estaĵo, — oni ne facile trovos la vojon reen — al la maro. Kaj ankaŭ ne al la mara vivo.

BALLESTEDSed estas ja ĝuste kiel pri mia mara virino!

ELLIDAProksimume, jes.

BALLESTEDNur kun tiu diferenco kela marvirino — ŝi mortos. La homoj, kontraŭe, — ili povas sin aklam-aklimatizi. Jes, jes, — mi certigas al vi, sinjorino Wangel, — ilipovassin a-kli-matizi!

ELLIDAJes, en libereco ili povas, sinjoro Ballested.

WANGELKaj sub respondeco, kara Ellida.

ELLIDA(rapide, etendas al li la manon)Äœustetielestas.

(La granda vaporŝipo glitas sensone elen de la fjordo. La muziko aŭdiĝas pli proksime sur la tero.)

Back to IndexNext