The Project Gutenberg eBook ofLa TronpretendantojThis ebook is for the use of anyone anywhere in the United States and most other parts of the world at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this ebook or online atwww.gutenberg.org. If you are not located in the United States, you will have to check the laws of the country where you are located before using this eBook.Title: La TronpretendantojAuthor: Henrik IbsenTranslator: Odd TangerudRelease date: August 29, 2008 [eBook #26480]Most recently updated: January 4, 2021Language: Esperanto*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK LA TRONPRETENDANTOJ ***
This ebook is for the use of anyone anywhere in the United States and most other parts of the world at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this ebook or online atwww.gutenberg.org. If you are not located in the United States, you will have to check the laws of the country where you are located before using this eBook.
Title: La TronpretendantojAuthor: Henrik IbsenTranslator: Odd TangerudRelease date: August 29, 2008 [eBook #26480]Most recently updated: January 4, 2021Language: Esperanto
Title: La Tronpretendantoj
Author: Henrik IbsenTranslator: Odd Tangerud
Author: Henrik Ibsen
Translator: Odd Tangerud
Release date: August 29, 2008 [eBook #26480]Most recently updated: January 4, 2021
Language: Esperanto
*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK LA TRONPRETENDANTOJ ***
Henrik IbsenLA TRONPRETENDANTOJ(Kongs-emnerne)1864Tradukis: Odd TangerudEldonejo: Jec Scandinavia a/s
(Kongs-emnerne)
1864
Tradukis: Odd Tangerud
Eldonejo: Jec Scandinavia a/s
LA TRONPRETENDANTOJ
ROLOJ:
La agado okazas en la unua duono de la 13a jarcento.
åprononciĝas kiel Esperantao.
åprononciĝas kiel Esperantao.
VortklarigoNidaros: La antikva nomo de la nuna urbo Trondhejmo.Skule estas jarlo (= grafo), la sama vorto kiel la anglaearl. Frato de reĝo Inge.hirdo: (norvega vorto) = gvardio de la reĝo kaj de estroj.Eyrating: parlamenta kunsido sur Eyri, loka, liberaera kunvenejo ĉe Nidaros.ting (esperantlingve: tingo - nova vorto) = parlamento ankoraŭ en Islando (Allþing) kaj Norvegio (Storting).La Birkibejnoj estas politika, militista aro, kiu gajnis en la intercivitana milito.La Slittungoj sekvis la tronpretendanton Erling Steinvegg, filo de Magnus Erlingsson.La Vårbelgoj (vestitaj per feloj printempe feligitaj) estis la partio, kiun Skule fondis, kiam li rompis kun la birkibejnoj, al kiuj lia tuta parencaro apartenis.La Bagloj estis politika partio kaj militistaro defendantaj la eklezion.La Ribbungoj estis sekvantoj de Sigurd Ribbung, tronpretendanto.Ranagubernio: Nuntempa Båhuslen en Svedlando.Hålogalando: Meza parto de norda Norvegio.Viken: Malnova nomo de la Oslo fjordo ĝis Kungälv en Svedlando.Trondhejmo estas la ok etaj gubernioj ĉirkaŭ la Trondhejmfjordo.Vermlando: lima lando inter Norvegio kaj Svedlando oriente de la Oslo-fjordo.Opplando: Gubernio inter la lago Mjøsa kaj la Dovre-montaro.Borg: Gubernio tute sude en orienta Norvegio ĉe la urbo Sarpsborg.Ile-kampoj, ĉe Nidaros.varg: norvega vorto = lupo.Kapinsulo: Norveglingve “Hovedøya” — insulo en la fjordo ĉe Oslo.Harald Belhararo: (Harald Hårfagre) — La unua reĝo de tuta Norvegio.Elgjarnes: = Elnes — terpinto en la komunumo Asker okcidente de Oslo.Ejkaberg: Monteto apud orienta Oslo.Låka: Bieno norde de Oslo.Elgisetro: Monaĥejo sude de Nidaros.Hladakabo: Kabo en la trondhejma fjordo ĉe Nidaros.
Nidaros: La antikva nomo de la nuna urbo Trondhejmo.
Skule estas jarlo (= grafo), la sama vorto kiel la anglaearl. Frato de reĝo Inge.
hirdo: (norvega vorto) = gvardio de la reĝo kaj de estroj.
Eyrating: parlamenta kunsido sur Eyri, loka, liberaera kunvenejo ĉe Nidaros.
ting (esperantlingve: tingo - nova vorto) = parlamento ankoraŭ en Islando (Allþing) kaj Norvegio (Storting).
La Birkibejnoj estas politika, militista aro, kiu gajnis en la intercivitana milito.
La Slittungoj sekvis la tronpretendanton Erling Steinvegg, filo de Magnus Erlingsson.
La Vårbelgoj (vestitaj per feloj printempe feligitaj) estis la partio, kiun Skule fondis, kiam li rompis kun la birkibejnoj, al kiuj lia tuta parencaro apartenis.
La Bagloj estis politika partio kaj militistaro defendantaj la eklezion.
La Ribbungoj estis sekvantoj de Sigurd Ribbung, tronpretendanto.
Ranagubernio: Nuntempa Båhuslen en Svedlando.
Hålogalando: Meza parto de norda Norvegio.
Viken: Malnova nomo de la Oslo fjordo ĝis Kungälv en Svedlando.
Trondhejmo estas la ok etaj gubernioj ĉirkaŭ la Trondhejmfjordo.
Vermlando: lima lando inter Norvegio kaj Svedlando oriente de la Oslo-fjordo.
Opplando: Gubernio inter la lago Mjøsa kaj la Dovre-montaro.
Borg: Gubernio tute sude en orienta Norvegio ĉe la urbo Sarpsborg.
Ile-kampoj, ĉe Nidaros.
varg: norvega vorto = lupo.
Kapinsulo: Norveglingve “Hovedøya” — insulo en la fjordo ĉe Oslo.
Harald Belhararo: (Harald Hårfagre) — La unua reĝo de tuta Norvegio.
Elgjarnes: = Elnes — terpinto en la komunumo Asker okcidente de Oslo.
Ejkaberg: Monteto apud orienta Oslo.
Låka: Bieno norde de Oslo.
Elgisetro: Monaĥejo sude de Nidaros.
Hladakabo: Kabo en la trondhejma fjordo ĉe Nidaros.
UNUA AKTO(Bergen. La ĝardeno ĉe la Kristpreĝejo. En la fono la preĝejo, la alta portalo vidiĝas de la spektantoj. Maldekstre antaŭe starasHåkon Håkonsson, Dagfinn Bonde, Vegard el Veradal, Ivar Boddekaj pluraj vasaloj kaj estroj. Ĝuste kontraŭe de li starasSkule jarlo, Gregorius Jonsson, Pål Flidakaj aliuloj el la viroj de la jarlo. Pli malantaŭe samflanke vidiĝasSigurd Ribbungkun sia sekvantaro, kaj pli malantaŭe de liGutorm Ingasonkun pluraj estroj. La enirejoj de la preĝejo estas gardataj de gvardistoj; la homamaso plenigas la tutan preĝejan ĝardenon; multuloj sidas supre en la arboj kaj sur la preĝeja muro; aspekte ĉiuj en streĉo atendas iun okazaĵon. El la preĝejaj turoj de la urbo sonoriĝas de fore kaj de proksime.)SKULE JARLO(mallaŭte kaj senpacience alGregorius Jonsson)Pro kio ili lantas tiel longe tie interne?GREGORIUS JONSSONSilente; nun komenciĝas la himno.(De interne de la fermita preĝejo aŭdiĝas sono de trombonoj:)ĤORO DE MONAĤOJ KAJ MONAĤINOJDomine coelik.t.p.(Dum la kanto la preĝeja pordo malfermiĝas de interne; en la antaŭa halo vidiĝasepiskopo Nikolasĉirkaŭita depastrojkajmonaĥoj.)EPISKOPO NIKOLAS(tretas antaŭen al la pordo, kaj anoncas kun bastono levita:)Nun Inga el Vartejg portas feran fajropruvon por Håkon reĝpretendanto!(La preĝejo denove fermiĝas; interne la kanto daŭras.)GREGORIUS JONSSON(mallaŭte al la jarlo)Voku al sankta Olaf por tio, kio estas ĝusta.SKULE JARLO(rapide kaj deturnante)Ne nun. Pli bone ne memorigi lin pri mi.IVAR BODDE(kaptas la brakon deHåkon)Preĝu al la Sinjoro via Dio, Håkon Håkonsson.HÅKONNe bezoniĝas; mi estas certa pri li.(La kanto de la preĝejo sonas pli forte; ĉiuj nudigas la kapojn kaj multaj genuas kaj preĝas.)GREGORIUS JONSSON(al la jarlo)Tiu ĉi estas grava horo por vi kaj por multuloj.SKULE JARLO(rigardas atente al la preĝejo)Grava horo por Norvegio.PÅL FLIDA(proksima al la jarlo)Nun ŝi tenas la ruĝan feron.DAGFINN BONDE(proksima al Håkon)Ili alvenas laŭ la preĝeja elirejo.IVAR BODDEKristo ŝirmu viajn purajn manojn, Inga reĝpatrino!HÅKONPor tiu ĉi momento ŝi estu honorata mian tutan vivon.SKULE JARLO(kiu streĉe aŭskultis, subite ekparolas)Ĉu ŝi kriis? Ĉu ŝi faligis la feron?PÅL FLIDA(iras supren)Mi ne scias kio estis.GREGORIUS JONSSONLa virinoj ploras laŭte en la antaŭhalo.ĤORO EL LA PREĜEJO(ekkantas jubile)Gloria in excelsis deo!(La portalo ekmalfermiĝas;Ingaelvenas, akompanata demonaĥinoj, pastrojkajmonaĥoj.)INGA(sur la preĝeja ŝtuparo)Dio juĝis! Vidu tiujn ĉi manojn; per ili mi portis la feron.VOĈOJ INTER LA POPOLAMASOIli estas puraj kaj blankaj kiel antaŭe!ALIAJ VOĈOJEĉ pli belaj!LA TUTA HOMA AROLi certe estas la filo de Håkon Sverrisson!HÅKON(ĉirkaŭbrakas ŝin)Dankon, dankon, vi alte benata!EPISKOPO NIKOLAS(preterpasas la jarlon)Malsaĝe estis efektivigi la ruĝferan fajropruvon.SKULE JARLONe, sinjoro episkopo. Diodevisparoli en tiu ĉi afero.HÅKON(profunde tuŝita, tenasIngaper la mano)Nun tio do estas farita, tio al kio ĉiu talento en mi laŭte alvokis, — tio sub kio mia koro tordis kaj turnis sin —DAGFINN BONDE(eksteren al la homamaso)Jes, rigardu tiun virinon, kaj pripensu nun, vi, kiuj estas ĉi tie! Kiu dubis pri ŝia vorto, antaŭ ol iuj bezonis ke oni dubu?PÅL FLIDALa dubo flustris en ĉiuj ĉambretoj ekde la momento kiam Håkon tronpretendanto kiel infano portiĝis en la kortegon de reĝo Inge.GREGORIUS JONSSONKaj lastan vintron ĝi kreskis al krio, kaj sonis super la lando norde kaj sude; tion mi opinias ke ĉiu ajn povas atesti.HÅKONPlej bone povas mi mem tion atesti. Tial mi ja cedis al la konsiloj de multaj fidelaj amikoj, kaj klinis min tiel profunde, kiel neniu alia reĝe elektita viro faris de longe. Mi pruvis per fajropruvo mian naskiĝon, pruvis mian rajton, kiel filo de Håkon Sverrisson, preni landon kaj regnon herede. Ne volas mi ĉi tie esplori pli proksime, kiu nutris la dubon kaj faris ĝin laŭtvoĉa, kiel la parenco de la jarlo diras; sed tion mi scias, ke amare mi suferis sub ĝi. Mi estis reĝe elektita ekde la infaneco, sed povran reĝan honoron oni atestis al mi, eĉtiekie oni opinius, ke mi plej sekure kuraĝus atendi ĝin. Mi nur memorigas lastan pentekostan dimanĉon en Nidaros, kiam mi iris al la altaro por oferi, kaj la ĉefepiskopo turnis sin, kaj pretendis ne vidi min, por eviti saluti, kiel estas la kutimo saluti reĝojn. Tamen tiaĵojn mi facile tolerus; sed vera milito estus eksplodonta en la lando, kaj ĝin mi devus haltigi.DAGFINN BONDEBone povas esti por reĝoj aŭskulti al saĝaj konsiloj; sed semiakonsilo estus aŭskultita en tiu ĉi afero, tiam ne estus per ruĝa fero, sed per malvarma ŝtalo, ke Håkon Håkonsson dividus la rajton inter si kaj siaj malamikoj.HÅKONRegu vin, Dagfinn;tiodecas al tiu viro, kiu regu la landon.SKULE JARLO(kun subtila rideto)Reĝa malamiko estas oportune nomi ĉiun, kiu kontraŭas la reĝan volon. Mi tamen opinias, ketiuestas al la reĝo plej malutila, kiu malkonsilas al li pruvi sian rajton al la reĝa nomo.HÅKONKiu scias. Se estus mia rajto nur, kiun ni ĉi tie pritraktadus, povus okazi, ke mi ne aĉetus ĝin tiel kare; sed ni devas rigardi pli alten; ĉi tie temas pri vivotasko kaj devo. Mi sentas tion alte kaj varme ene en mi, kaj mi ne hontas pro tion diri, — mi sole estas tiu, kiu povas gvidi la landon al la plej supera stato en ĉi tiuj tempoj; — reĝa naskiĝo generas reĝan devon —SKULE JARLOTroviĝas pluruloj ĉi tie, kiuj donas al si mem tian belan ateston.SIGURD RIBBUNGMi faras, kaj kun same bona kialo. Mia avo estis reĝo Magnus Erlingsson —HÅKONJes, se via patro, Erling Steinvegg, estus filo de reĝo Magnus; sed la plimulto neas tion, kaj ĝis nun neniu portis la fajropruvon por tiu pretendo.SIGURD RIBBUNGLa Ribbungoj elektis min reĝo, kaj faris tion libervole, dum Dagfinn Bonde kaj aliaj Birkibejnoj minacigis por vi reĝan nomon.HÅKONJes, tiel vi mizerigis Norvegion, ke la devenulo de Sverre devis minace progresi.GUTORM INGASONDevenulo de Sverre estas mi same certe kiel vi —DAGFINN BONDESed ne en rekta linio viron post viro.EPISKOPO NIKOLASEstas inaj generaciaj eroj intertie, Gutorm.GUTORM INGASONMi tamen scias, ke Inge Bårdsson, mia patro, estis leĝe elektita reĝo super Norvegio.HÅKONĈar troviĝis neniu, kiu sciis, ke la nepo de Sverre estis en vivo. De la tago, kiamtioevidentiĝis, Inge estris la regnon, kiel kuratoro por mi, ne alicele.SKULE JARLOTio ne povas esti dirata en vero; sian tutan tempon Inge estis reĝo kun ĉiu leĝa potenco kaj sen rezervo. Ke Gutorm malgrandan rajton havas, povas esti sufiĉe vera; ĉar li naskiĝis nelegitime; sed mi estas la legitime naskita frato de reĝo Inge, kaj la leĝo estas por mi, kiam mi postulas kaj prenos plenan heredon post li.DAGFINN BONDEHo, sinjoro jarlo, plenan heredon Vi certe prenis, kaj tion ne nur la parencaran posedaĵon, sed ĉiujn posedaĵojn kiujn Håkon Sverrisson postlasis.EPISKOPO NIKOLASNe ĉion, bona Dagfinn. Honoru la veron: — reĝo Håkon retenis broĉon kaj tiun oran ringon, kiun li portas sur sia brako.HÅKONLasu tion kiel estas; per la helpo de Dio mi bone regajnos havaĵojn. Kaj nun, vasaloj kaj leĝistoj, Vi preĝejaj fratoj kaj estroj kaj hirdanoj, nun estas tempo por voki al regna kunsido, kiel decidite estas. Kun ligitaj manoj mi sidis ĝis ĉi tiu tago; mi pensas, ke neniu viro volas mallaŭdi, ke mi sopiras malligi ilin.SKULE JARLOPluruloj statas kiel Vi, Håkon Håkonsson.HÅKON(atentiĝas)Sinjoro jarlo, kion Vi aludas?SKULE JARLOMi pensas, ke ĉiuj ni pretendantoj havas la saman kialon por sopiri. Ni ĉiuj estis same streĉe ligitaj; ĉar neniu el ni sciis kiom foren lia rajto valoris.EPISKOPO NIKOLASMalsekure estis pri la aferoj de la eklezio kiel pri tiuj de la lando; sed nun faru verdikton la leĝo de sankta reĝo Olaf.DAGFINN BONDE(duonlaŭte)Novaj ruzaĵoj!(La viroj deHåkonarigas sin.)HÅKON(devigas sin al trankvilo, kaj iras kelkajn paŝojn al lajarlo)Mi volas kredi, ke mi ne kaptis Vian opinion. La fajropruvo pruvis mian alodan rajton al la regno, kaj tial mi ne komprenas ion alian ol tio, ke la regna kunsido devu doni leĝan forton al la elekto de mi kiel reĝon, kio jam okazis en Eyrating antaŭ ses jaroj.PLURAJ INTER LA VIROJ DE LA JARLO KAJ DE SIGURDNe, ne, — ni neas!SKULE JARLOTia neniam estis la penso, kiam decidiĝis havi regnan kunsidon ĉi tie. Pere de la fajropruvo Vi ankoraŭ ne gajnis la regnon, sed nur pruvis Vian rajton hodiaŭ, prezenti Vin inter ni aliaj pretendantoj, kaj validigi la pretendon, kiun Vi opinias havi —HÅKON(regas sin)Tio do mallonge kaj klare signifas, ke dum ses jaroj mi senrajte portis nomon de reĝo, kaj dum ses jaroj, Vi jarlo, sen rajto regis la landon kiel kuratoro por mi.SKULE JARLONeniel. Iu devis porti la nomon de reĝo, kiam mia frato estis mortinta. La Birkibejnoj, kaj pleje Dagfinn Bonde, agis por Via pretendo, kaj efektivigis la elekton de Vi, antaŭ ol ni aliuloj povis antaŭenigi niajn postulojn.EPISKOPO NIKOLAS(alHåkon)La jarlo opinias, ke tiu elekto donis al Vi rajton uzi la reĝan potencon sed ne posedan rajton.SKULE JARLOVi havis ĉiujn rajtojn; sed kaj Sigurd Ribbung kaj Gutorm Ingason kaj mi konsideras nin esti same proksimaj heredantoj, kiel Vi; kaj nun la leĝo dividu inter ni kaj diru, kiu firme prenu la heredon por ĉiuj tempoj.EPISKOPO NIKOLASVere dirite la jarlo havas bonan kialon por sia opinio.SKULE JARLOFajropruvoj kaj regnaj kunvenoj estis ambaŭ pli ol unu fojon proponitaj dum tiuj ĉi jaroj, sed ĉiam io intervenis. Kaj, sinjoro Håkon, se Vi opiniis, ke Via rajto estis senskue firma je la unua reĝa elekto, kial Vi tamen donis Vian aprobon, ke la fajropruvo nun fariĝu?DAGFINN BONDE(incitita)Tiru glavon, reĝanoj, kaj lasuĝindividi!MULTAJ EL LA HIRDO(sturmas antaŭen)Frapu per glavoj la malamikojn de la reĝo.SKULE JARLO(krias al la siaj)Neniun mortigu! Neniun vundigu! Nur tenu ilin for.HÅKON(retenas la siajn)Eningu la glavon ĉiu viro, kiu ĝin tiris! Ingu la glavon, mi diras!(trankvile)Vi dekoble malbonigas la staton por mi per tia impeto.SKULE JARLOTiel viroj atakas virojn en la tuta lando. Jen Vi vidas, Håkon Håkonsson; nun mi opinias ke plej bone montriĝis, kion Vi devos fari, se la paco kaj la vivo de homoj gravas por Vi.HÅKON(post mallonga pripensado)Jes — mi tion vidas.(prenasIngaper la mano kaj turnas sin al unu el tiuj, kiuj staras ĉe li)Torkell, vi estis fidela viro en la hirdo de mia patro; prenu ĉi tiun virinon hejmen al via loĝejo, kaj estu bona al ŝi; — ŝi estis ege kara al Håkon Sverrisson. — Dio benu vin, mia patrino, — mi devas iri al regna kunveno nun.(Ingapremas lian manon kaj foriras kunTorkell. Håkonsilentas momenton, poste antaŭen tretas kaj diras klare)La leĝo verdiktu; nur ĝi. Vi Birkibejnoj, kiuj ĉeestis en Eyrating, kaj elektis min reĝo, Vi estas nun liberigitaj de la ĵuro, kiun Vi ĵuris al mi tie. Vi Dagfinn, vi ne plu estas mia marŝalo; mi ne volas kunveni kun marŝalo aŭ hirdo, ne kun reĝanoj aŭ kun alĵuritaj bataluloj; mi estas malriĉa viro; mia tuta heredaĵo estas broĉo kaj tiu ora ringo; — tio estas povra posedaĵo por salajri la servojn de tiom da bonaj viroj. Nu, Vi aliaj pretendantoj, nun ni estas egalaj; mi volas nenion havi por stari antaŭe al Vi, krom la rajto kiun mi ricevis desupre, —tiunmi nek povas, nek volas dividi kun iu. — Sonorigu por regna kunveno, kaj tiam Dio verdiktu kaj la leĝo de sankta reĝo Olaf.(Eliras kun siaj viroj maldekstren; soniĝas korno kaj trumpeto tre fore.)GREGORIUS JONSSON(al la jarlo, kiam la amaso estas ekforiranta)Dum la fajropruvo ŝajnis al mi, ke vi estas timema, sed nun vi aspektas ĝoje kaj esperplene.SKULE JARLO(kontente)Ĉu vi vidis, ke li havis la okulojn de Sverre kiam li parolis? Bona estos la elekto ĉu vi elektos lin aŭ min kiel reĝon.GREGORIUS JONSSON(maltrankvile)Sed ne cedu. Pensu pri ĉiuj tiuj kiuj falos kun Via afero.SKULE JARLOJen mi staras sur la fundamento de leĝo kaj juro; nun mi ne kaŝas min por la sanktulo.(eliras maldekstren kun sia sekvantaro)EPISKOPO NIKOLAS(rapidigas sin postDagfinn Bonde)Certe ordiĝos, bona Dagfinn, ordiĝos; — sed tenu la jarlon tre fore de la reĝo, kiam li estos elektita; — nur tenu lin tre fore!(Ĉiuj eliras maldekstren malantaŭ la preĝejon.)HALO EN LA REĜA KORTEGO(Maldekstre antaŭe estas malalta fenestro; dekstre enireja pordo; fone pli granda pordo, kiu kondukas al la reĝa halo. Apud la fenestro staras tablo; cetere seĝoj kaj benkoj.)(Sinjorino RagnhildkajMargretevenas elde la pli malgranda pordo;Sigridbaldaŭ sekvas.)SINJORINO RAGNHILDEnen ĉi tie.MARGRETEJes, ĉi tie estas plej mallume.SINJORINO RAGNHILD(iras al la fenestro)Kaj jen ni povas rigardi malsupren al la Tingejo.MARGRETE(singarde rigardas eksteren)Jes, tie malantaŭ la preĝejo ili ĉiuj estas kunvenintaj.(turnas sin en ploro)Tie malsupre nun okazos tio, kio tiros tiom multe post si.SINJORINO RAGNHILDKiu morgaŭ regos ĉi tie en la halo?MARGRETEHo, silentu. Tian pezan tagon mi neniam pensus vivi.SINJORINO RAGNHILDĜi devus veni; stari kiel reĝa kuratoro ne estis sufiĉa tasko porli.MARGRETEJes — ĝi devis veni; la nura reĝa nomo ne estus sufiĉa por li.SINJORINO RAGNHILDPri kiu vi parolas?MARGRETEPri Håkon.SINJORINO RAGNHILDMi parolis pri la jarlo.MARGRETENe vivas pli elstaraj viroj ol tiuj du.SINJORINO RAGNHILDVidu Sigurd Ribbung! Kiel inside li sidas, — ĝuste kiel lupo en kateno.MARGRETEJes vidu —! Li interplektas la manojn antaŭ si sur la glavsupro, kaj ripozas la mentonon sure.SINJORINO RAGNHILDLi mordas siajn lipharojn kaj ridas —.MARGRETEKiel aĉe li ridas.SINJORINO RAGNHILDLi scias, ke neniu volas antaŭenigi lian pretendon; — estastio, kio malicigas lin. — Kiu estas tiu leĝisto, kiu nun parolas?MARGRETEEstas Gunnar Grjonbak.SINJORINO RAGNHILDĈu li estas por la jarlo?MARGRETENe, li certe estas por la reĝo —SINJORINO RAGNHILD(rigardas ŝin)Por kiu estas li, vi diras?MARGRETEPor Håkon Håkonsson.SINJORINO RAGNHILD(rigardas eksteren; post mallonga deteno)Kie sidas Gutorm Ingason, — lin mi ne vidas.MARGRETEMalantaŭ siaj viroj,tieplej malsupre — en piedlonga mantelo.SINJORINO RAGNHILDJes, tie.MARGRETEAspektas kvazaŭ li hontas —SINJORINO RAGNHILDEstas pro sia patrino.MARGRETETiel ne faris Håkon.SINJORINO RAGNHILDKiu parolas nun?MARGRETE(rigardas eksteren)Tord Skolle, leĝisto de Ranagubernio.SINJORINO RAGNHILDĈuliestas por la jarlo?MARGRETENe — por Håkon.SINJORINO RAGNHILDKiel neskueble la jarlo sidas aŭskultante.MARGRETEHåkon aspektas trankvil-silente — sed tamen forte.(vigle)Se starus ĉi tie viro de fore veninta, li konus la du inter ĉiuj la mil aliuloj.SINJORINO RAGNHILDVidu, Margrete; Dagfinn Bonde lokigas orumitan seĝon por Håkon —MARGRETEPål Flida lokigas similan al ĝi malantaŭ la jarlon —SINJORINO RAGNHILDLa viroj de Håkon volas tion malhelpi!MARGRETELa jarlo firme tenas la seĝon —!SINJORINO RAGNHILDHåkon parolas kolere al li —(fuĝas kun krio de la fenestro)Ho, Jesuo Kristo! Ĉu vi vidis la okulojn — kaj la ridon —! Ne, tio ne estis la jarlo!MARGRETE(kiu en timego sekvis ŝin)Ankaŭ ne Håkon! Nek la jarlo nek Håkon!SIGRID(ĉe la fenestro)Ho aĉe, aĉe!MARGRETESigrid!SINJORINO RAGNHILDĈu vi estas ĉi tie?SIGRIDTiel profunden ili devas preni la vojon laŭ desube, por gajni al la reĝa seĝo.MARGRETEHo, preĝu kun ni, ke ĉio turniĝu al la plej bona.SINJORINO RAGNHILD(pala kaj konsterne alSigrid)Ĉu vi vidis lin —? Ĉu vi vidis mian edzon —? La okulojn kaj la ridon, — mi ne rekonus lin.SIGRIDĈu li aspektis kiel Sigurd Ribbung!SINJORINO RAGNHILD(mallaŭte)Jes, li aspektis kiel Sigurd Ribbung!SIGRIDĈu li ridis kiel Sigurd?SINJORINO RAGNHILDJes, jes!SIGRIDDo ni ĉiuj devas preĝi!SINJORINO RAGNHILD(kun malespera forto)La jarlodevasesti elektata reĝo! Difektiĝas lia animo, se li ne fariĝos la plej elstara viro en la lando!SIGRID(pli forte)Sekve ni ĉiuj devas preĝi!SINJORINO RAGNHILDTŝŝ, kio estastio!(ĉe la fenestro)Kiaj krioj! Ĉiuj viroj ekstaris; ĉiuj standardoj kaj blazonoj svingiĝas en la vento.SIGRID(kaptas ŝian brakon)Preĝu, virino! Preĝu por via edzo!SINJORINO RAGNHILDJes, sankta Olaf, donu al li la tutan potencon en tiu ĉi lando!SIGRID(sovaĝe)Neniun — neniun! Alie li ne saviĝos?SINJORINO RAGNHILDLidevashavi la potencon. Ĉio bona en li ĝermos kaj floros, se li ricevos ĝin. — Elrigardu, Margrete! Aŭskultu!(retiras sin paŝon malantaŭen)Jen leviĝas ĉiuj manoj por ĵuro!MARGRETE(aŭskultas ĉe la fenestro)SINJORINO RAGNHILDDio kaj sankta Olaf, por kiu estas tio?SIGRIDPreĝu!MARGRETE(aŭskultas kaj per suprenlevita mano donas signon por silento)SINJORINO RAGNHILD(post iom)Parolu!(De la Tingejo sonoriĝas laŭte en korno kaj trumpeto.)SINJORINO RAGNHILDDio kaj sankta Olaf, por kiu tio estas?(Mallonga paŭzo.)MARGRETE(Turnas la kapon kaj diras:)Nun ili prenis Håkon Håkonsson kiel reĝon.(La muziko por la reĝa procesio eksonas, unue mallaŭte, poste pli kaj pli proksime.Sinjorino Ragnhildkroĉas sin plorante alSigrid, kiu silente kondukas ŝin eksteren dekstre;Margreterestas senmova, starante apogata apud la fenestrokrado. La reĝaj ŝildistoj malfermas la grandajn pordojn; oni rigardas en la halon, kiu iom post iom pleniĝas de la procesiantoj venantaj de la Tingejo.)HÅKON(turnas sin ĉe la pordo alIvar Bodde)Portu al mi la plumon kaj vakson kaj silkon, — pergamenon mi havas ĉi ene.(iras vigle al la tablo kaj elmetas kelkajn rulojn da pergameno)Margrete, nun mi estas reĝo!MARGRETEMi salutas mian sinjoron kaj reĝon.HÅKONDankon! —(rigardas ŝin, kaj prenas ŝian manon.)Pardonu! Mi ne pensis pri tio, ke ofendiĝas Vi du.MARGRETE(tiras al si la manon)Ne ofendiĝas mi, — Vi certe estas reĝe naskita.HÅKON(vigle)Jes, ĉu ne ĉiu homo devas diri tion, kiu memoras, kiel mirinde Dio kaj la sanktuloj savis min el ĉio malbona? Jaraĝa la Birkibejnoj portis min super la montojn en frosto kaj veteraĉo, kaj meze inter tiuj, kiuj insidis kontraŭ mia vivo. En Nidaros mi saviĝis sendomaĝa for de la Bagloj, kiam ili bruligis la urbon kaj mortigis tiomajn el niaj viroj, dum reĝo Inge mem apenaŭ savis sin surŝipen grimpante laŭ la ankroŝnurego.MARGRETEVi spertis maldolĉan junecon.HÅKON(rigardas ŝin skrutinie)Imagiĝas al mi, ke Vi estus povinta fari ĝin pli milda.MARGRETEMi?HÅKONVi povus esti al mi bona edukfratino ĉiujn tiujn jarojn, kiam ni kreskis kune.MARGRETESed ne okazis tiel.HÅKONNe — tiel ne okazis; — ni ja rigardis unu la alian, ambaŭ de sia angulo, sed malofte ni kunparolis —(senpacience)Kien li malaperis?(Ivar Boddevenas kun la skribiloj)Jen vi estas; donu!(Håkoneksidas ĉe la tablo kaj skribas. Iom poste envenasSkule jarlo; post liDagfinn Bonde, episkopo NikolaskajVegard Veradal.)HÅKON(ekrigardas kaj malsupren metas la plumon)Sinjoro jarlo, ĉu vi scias kion jen mi skribas!(La jarlo proksimiĝas)Estas al mia patrino; mi dankas ŝin por ĉio bona, kaj kisas ŝin mil fojojn — jen en la letero, Vi komprenas. Ŝi sendiĝos orienten al Borgarsyssel, kaj vivu tie kun reĝa honoro.SKULE JARLOVi ne volas reteni ŝin en la reĝa kortego.HÅKONŜi estas tro kara por mi, jarlo; — reĝo ne devas havi ĉe si iun, kiu estas tro kara por li; reĝo devas agi kun liberaj manoj, stari sola, ne esti kondukata, ne logata. Estas tiom plibonigenda en Norvegio.(daŭrigas skribi)VEGARD VERADAL(mallaŭte alepiskopo Nikolas)Estismiakonsilo, tio ĉi pri Inga reĝpatrino.EPISKOPO NIKOLASMi tuj konis Vin laŭ la konsilo.VEGARD VERADALSed nun pagon por pago.EPISKOPO NIKOLASAtendu. Mi tenos kion mi promesis.HÅKON(donas la pergamenojn alIvar Bodde)Kunplektu, kaj portu mem al ŝi kun multaj koraj salutoj —.IVAR BODDE(ĵetinte ekrigardon en la pergamenon)Sinjoro — jam hodiaŭ, Vi skribas —!HÅKONNun la vento estas favora; ĝi blovas suden laŭ la fjordo.DAGFINN BONDE(malrapide)Memoru, sinjoro reĝo, ke ŝi kuŝis la tutan nokton sur la altarŝtupo en preĝo kaj fasto.IVAR BODDEKaj certe ŝi estas laca post la fajropruvo.HÅKONVere, vere; — mia bona kara patrino —!(pripensas)Jes, se ŝi estas tro laca, ŝi atendu ĝis morgaŭ.IVAR BODDEVia volo plenumiĝos.(antaŭenmetas alian pergamenon)Sed jen la aliaĵo, sinjoro.HÅKONLa aliaĵo? — Ivar Bodde, mi ne povas.DAGFINN BONDE(montras al la letero alInga)Vi tamen povis tion.IVAR BODDEĈio peka estu rompota.EPISKOPO NIKOLAS(kiu intertempe proksimiĝis)Ligu nun la manojn de la jarlo, reĝo Håkon.HÅKON(mallaŭte)Ĉu Vi opinias, ketioestas necesa.EPISKOPO NIKOLASVi neniam aĉetos pacon por la lando pli malkare.HÅKONMi do povas. Al mi la plumo!(skribas)SKULE JARLO(al la episkopo, kiu iras dekstren)Aspekte la reĝo klinas al Vi la orelon.EPISKOPO NIKOLASPor Via avantaĝo.SKULE JARLOĈu tion Vi diras?EPISKOPO NIKOLASAntaŭ vespero Vi dankos min.(Li malproksimiĝas.)HÅKON(etendas la pergamenon)Legu tion, jarlo.SKULE JARLO(legas; rigardas la reĝon en surprizo, kaj diras duonlaŭte:)Vi rompas ĉiun rilaton kun Kanga la juna?HÅKONKun Kanga, kiun mi amis super ĉio en la mondo. De hodiaŭ ŝi neniam estu renkontata sur la vojo de la reĝo.SKULE JARLOGrava estas tio, kion Vi jen faras, Håkon — mi scias el mi mem, kiom tio kostas —HÅKONFor kiu ajn, kiu estas tro kara al la reĝo. — Kunligu la leteron.(donas ĝin alIvar Bodde)EPISKOPO NIKOLAS(klinas sin super la seĝon)Sinjoro Reĝo, nun vi gajnis etapon al la amikeco de la jarlo.HÅKON(etendas al li la manon)Dankon, episkopo Nikolas; vi konsilis al mi la plej bonan. Petu favoron, kaj ĝi al vi doniĝos.EPISKOPO NIKOLASVi volas?HÅKONTion mi promesas al Vi je mia reĝa vorto.EPISKOPO NIKOLASDo faru Vegard Veradal administranto en Hålogalando.HÅKONVegard? Li certe estas la plej fidela amiko, kiun mi havas; malvolonte mi sendas lin tiel foren de mi.EPISKOPO NIKOLASLa reĝa amiko devas esti reĝe pagata. Ligu la jarlon tiel, kiel mi konsilis, kaj vi estos sekura por ĉiuj tempoj.HÅKON(prenas folion de pergameno)Vegard havu la administradon en Hålogalando.(skribante)Jen mi donas al li mian reĝan leteron pri tio.(La episkopo malproksimiĝas.)SKULE JARLO(proksimiĝas al la tablo)Kion Vi jen skribas?HÅKON(etendas al li la folion)Legu.SKULE JARLO(legas kaj rigardas la reĝon pripense)Vegard Veradal? En Hålogalando?HÅKONEn la norda regiono, kiu estas vakanta.SKULE JARLOĈu Vi ne memoras, ke ankaŭ Andres Skjaldarband administras tie norde? Tiuj du estas amaraj malamikoj; — Andres Skjaldarband tenas sin al mi —HÅKON(ridetas kaj ekstaras)Kaj Vegard al mi. Tial tiuj du paciĝu plej eble frue. De nun ne devas esti iu malakordo inter la viroj de la reĝo kaj tiuj de la jarlo.EPISKOPO NIKOLASHm, tio ĉi povus baldaŭ iri erarvoje!(proksimiĝas en maltrankvilo)SKULE JARLOVi pensas profunde kaj saĝe, Håkon.HÅKON(varme)Skule jarlo, hodiaŭ mi prenis de Vi la regnon, — sed lasu vian filinon dividi ĝin kun mi!SKULE JARLOMian filinon!MARGRETEDio!HÅKONMargrete, — ĉu Vi volas esti reĝino?MARGRETE(silentas)HÅKON(prenas ŝian manon)Respondu al mi.MARGRETE(mallaŭte)Mi volonte estu Via edzino.SKULE JARLO(kun manpremo)Paco kaj konsento elkore.HÅKONDankon!IVAR BODDE(alDagfinn)Laŭdo al la ĉielo; nun tagiĝas.DAGFINN BONDEMi preskaŭ kredas. Tiel bone mi neniam antaŭe ŝatis la jarlon.EPISKOPO NIKOLAS(malantaŭe)Ĉiam surgarde, bona Dagfinn, — ĉiam surgarde.IVAR BODDE(alVegard)Nun Vi estas administranto en Hålogalando; jen estas la reĝa mano por tio.(donas al li la leteron)VEGARD VERADALMi poste dankos la reĝon por lia graco.(volas foriri)EPISKOPO NIKOLAS(haltigas lin)Andres Skjaldarband estas akra ulo; ne lasu Vin subiĝi.VEGARD VERADALĜis nun ĝi ne sukcesis por iu.(eliras)EPISKOPO NIKOLAS(sekvas )Estu kiel roko kaj siliko kontraŭ Andres Skjaldasband, — kaj cetere kunprenu mian benon.IVAR BODDE(kiu atendis malantaŭ la reĝo kun la pergamenoj en la mano)Jen la leteroj, sinjoro —HÅKONBone; donu ilin al la jarlo.IVAR BODDEAl la jarlo? ĈuVine volas surmeti la sigelon?HÅKONTion la jarlo ja kutime faras; — li havas la sigelon.IVAR BODDE(mallaŭte)Jes ĝis nun, — tiom longe kiom li estis Via kuratoro; — sednun!HÅKONNunkiel antaŭe; — la jarlo havas la sigelon.(malproksimiĝas)SKULE JARLODonu al mi la leterojn, Ivar Bodde.(Iras al la tablo kun ili, elprenas la regnan sigelon, kiun li portas kaŝita en la zono, kaj sigelas dum tio kio sekvas)EPISKOPO NIKOLAS(duonlaŭte)Håkon Håkonsson estas reĝo — kaj la jarlo havas la sigelon de la reĝo; — certe aranĝiĝos, aranĝiĝos.HÅKONKion Vi diras, sinjoro episkopo?EPISKOPO NIKOLASMi diras, Dio kaj Sankto Olaf gardas sian sanktan eklezion.(iras en la reĝan halon)HÅKON(proksimiĝas alMargrete)Saĝa reĝino povas efiki grandajn agojn en la lando; Vin mi kuraĝis sekure elekti, ĉar mi scias ke vi estas saĝa.MARGRETENurtio!HÅKONKion vi aludas?MARGRETENenion, nenion, sinjoro.HÅKONKaj Vi ne riproĉas min, kvankam Vi malkaptis belajn dezirojn pro mi?MARGRETEMi ne malkaptis belajn dezirojn pro Vi.HÅKONKaj Vi volas stari proksime al mi, kaj doni al mi bonajn konsilojn?MARGRETEMi volonte volas stari proksime al Vi.HÅKONKaj doni al mi bonajn konsilojn. Dankon pro tio; konsiloj de virinoj utilas al ĉiu viro; kaj de nun mi havas neniun alian ol Vi, — mian patrinon mi devis forsendi —MARGRETEJes, ŝi estis al vi tro kara.HÅKONKaj mi estas reĝo. Adiaŭ, Margrete! Vi ankoraŭ estas tro juna; sed venontan someron nia geedziĝa festo okazos. — kaj de tiu momento mi promesas teni Vin ĉe mi en ĉiu deca fido kaj honoro.MARGRETE(ridetas malĝoje)Jes, mi scias ke daŭros longe ĝis Vi sendos min for.HÅKON(vigle)Sendi Vin for? Tion mi neniam faros!MARGRETE(kun larmoplenaj okuloj)Ne, tion Håkon faros nur pri tiuj, kiuj estas al li tro karaj.(iras al la elireja pordo.Håkonpenseme postrigardas ŝin.)SINJORINO RAGNHILD(de dekstre)La reĝo kaj la jarlo tiom longe ĉi tie! La timo mortigas min; — Margrete, kion la reĝo diris kaj faris?MARGRETEHo, multe! Laste li nomis administranton kaj reĝinon.SINJORINO RAGNHILDVi, Margrete!MARGRETE(ĉirkaŭbrakas la kolon de la patrino)Jes!SINJORINO RAGNHILDVi fariĝos reĝino!MARGRETENur reĝino; — Sed mi pensas ke mi tamen estas ĝoja pro tio.(Ŝi kaj la patrino kune eliras dekstre.)SKULE JARLO(alIvar Bodde)Jen niaj leteroj; portu ilin al la reĝa patrino kaj al Kanga.(Ivar Boddeklinas sin kaj foriras.)DAGFINN BONDE(ĉe la hala pordo)La ĉefepiskopo de Nidaros deziras komuniki al reĝo Håkon Håkonsson sian omaĝon!HÅKON(spiras per plena brusto)Fine mi estas reĝo de Norvegio.(iras en la halon)SKULE JARLO(kaŝas la reĝan sigelon en la zonon)Sedmiregas landon kaj regnon.Kurteno
(Bergen. La ĝardeno ĉe la Kristpreĝejo. En la fono la preĝejo, la alta portalo vidiĝas de la spektantoj. Maldekstre antaŭe starasHåkon Håkonsson, Dagfinn Bonde, Vegard el Veradal, Ivar Boddekaj pluraj vasaloj kaj estroj. Ĝuste kontraŭe de li starasSkule jarlo, Gregorius Jonsson, Pål Flidakaj aliuloj el la viroj de la jarlo. Pli malantaŭe samflanke vidiĝasSigurd Ribbungkun sia sekvantaro, kaj pli malantaŭe de liGutorm Ingasonkun pluraj estroj. La enirejoj de la preĝejo estas gardataj de gvardistoj; la homamaso plenigas la tutan preĝejan ĝardenon; multuloj sidas supre en la arboj kaj sur la preĝeja muro; aspekte ĉiuj en streĉo atendas iun okazaĵon. El la preĝejaj turoj de la urbo sonoriĝas de fore kaj de proksime.)
SKULE JARLO(mallaŭte kaj senpacience alGregorius Jonsson)Pro kio ili lantas tiel longe tie interne?
GREGORIUS JONSSONSilente; nun komenciĝas la himno.
(De interne de la fermita preĝejo aŭdiĝas sono de trombonoj:)
ĤORO DE MONAĤOJ KAJ MONAĤINOJDomine coelik.t.p.
(Dum la kanto la preĝeja pordo malfermiĝas de interne; en la antaŭa halo vidiĝasepiskopo Nikolasĉirkaŭita depastrojkajmonaĥoj.)
EPISKOPO NIKOLAS(tretas antaŭen al la pordo, kaj anoncas kun bastono levita:)Nun Inga el Vartejg portas feran fajropruvon por Håkon reĝpretendanto!
(La preĝejo denove fermiĝas; interne la kanto daŭras.)
GREGORIUS JONSSON(mallaŭte al la jarlo)Voku al sankta Olaf por tio, kio estas ĝusta.
SKULE JARLO(rapide kaj deturnante)Ne nun. Pli bone ne memorigi lin pri mi.
IVAR BODDE(kaptas la brakon deHåkon)Preĝu al la Sinjoro via Dio, Håkon Håkonsson.
HÅKONNe bezoniĝas; mi estas certa pri li.
(La kanto de la preĝejo sonas pli forte; ĉiuj nudigas la kapojn kaj multaj genuas kaj preĝas.)
GREGORIUS JONSSON(al la jarlo)Tiu ĉi estas grava horo por vi kaj por multuloj.
SKULE JARLO(rigardas atente al la preĝejo)Grava horo por Norvegio.
PÅL FLIDA(proksima al la jarlo)Nun ŝi tenas la ruĝan feron.
DAGFINN BONDE(proksima al Håkon)Ili alvenas laŭ la preĝeja elirejo.
IVAR BODDEKristo ŝirmu viajn purajn manojn, Inga reĝpatrino!
HÅKONPor tiu ĉi momento ŝi estu honorata mian tutan vivon.
SKULE JARLO(kiu streĉe aŭskultis, subite ekparolas)Ĉu ŝi kriis? Ĉu ŝi faligis la feron?
PÅL FLIDA(iras supren)Mi ne scias kio estis.
GREGORIUS JONSSONLa virinoj ploras laŭte en la antaŭhalo.
ĤORO EL LA PREĜEJO(ekkantas jubile)Gloria in excelsis deo!
(La portalo ekmalfermiĝas;Ingaelvenas, akompanata demonaĥinoj, pastrojkajmonaĥoj.)
INGA(sur la preĝeja ŝtuparo)Dio juĝis! Vidu tiujn ĉi manojn; per ili mi portis la feron.
VOĈOJ INTER LA POPOLAMASOIli estas puraj kaj blankaj kiel antaŭe!
ALIAJ VOĈOJEĉ pli belaj!
LA TUTA HOMA AROLi certe estas la filo de Håkon Sverrisson!
HÅKON(ĉirkaŭbrakas ŝin)Dankon, dankon, vi alte benata!
EPISKOPO NIKOLAS(preterpasas la jarlon)Malsaĝe estis efektivigi la ruĝferan fajropruvon.
SKULE JARLONe, sinjoro episkopo. Diodevisparoli en tiu ĉi afero.
HÅKON(profunde tuŝita, tenasIngaper la mano)Nun tio do estas farita, tio al kio ĉiu talento en mi laŭte alvokis, — tio sub kio mia koro tordis kaj turnis sin —
DAGFINN BONDE(eksteren al la homamaso)Jes, rigardu tiun virinon, kaj pripensu nun, vi, kiuj estas ĉi tie! Kiu dubis pri ŝia vorto, antaŭ ol iuj bezonis ke oni dubu?
PÅL FLIDALa dubo flustris en ĉiuj ĉambretoj ekde la momento kiam Håkon tronpretendanto kiel infano portiĝis en la kortegon de reĝo Inge.
GREGORIUS JONSSONKaj lastan vintron ĝi kreskis al krio, kaj sonis super la lando norde kaj sude; tion mi opinias ke ĉiu ajn povas atesti.
HÅKONPlej bone povas mi mem tion atesti. Tial mi ja cedis al la konsiloj de multaj fidelaj amikoj, kaj klinis min tiel profunde, kiel neniu alia reĝe elektita viro faris de longe. Mi pruvis per fajropruvo mian naskiĝon, pruvis mian rajton, kiel filo de Håkon Sverrisson, preni landon kaj regnon herede. Ne volas mi ĉi tie esplori pli proksime, kiu nutris la dubon kaj faris ĝin laŭtvoĉa, kiel la parenco de la jarlo diras; sed tion mi scias, ke amare mi suferis sub ĝi. Mi estis reĝe elektita ekde la infaneco, sed povran reĝan honoron oni atestis al mi, eĉtiekie oni opinius, ke mi plej sekure kuraĝus atendi ĝin. Mi nur memorigas lastan pentekostan dimanĉon en Nidaros, kiam mi iris al la altaro por oferi, kaj la ĉefepiskopo turnis sin, kaj pretendis ne vidi min, por eviti saluti, kiel estas la kutimo saluti reĝojn. Tamen tiaĵojn mi facile tolerus; sed vera milito estus eksplodonta en la lando, kaj ĝin mi devus haltigi.
DAGFINN BONDEBone povas esti por reĝoj aŭskulti al saĝaj konsiloj; sed semiakonsilo estus aŭskultita en tiu ĉi afero, tiam ne estus per ruĝa fero, sed per malvarma ŝtalo, ke Håkon Håkonsson dividus la rajton inter si kaj siaj malamikoj.
HÅKONRegu vin, Dagfinn;tiodecas al tiu viro, kiu regu la landon.
SKULE JARLO(kun subtila rideto)Reĝa malamiko estas oportune nomi ĉiun, kiu kontraŭas la reĝan volon. Mi tamen opinias, ketiuestas al la reĝo plej malutila, kiu malkonsilas al li pruvi sian rajton al la reĝa nomo.
HÅKONKiu scias. Se estus mia rajto nur, kiun ni ĉi tie pritraktadus, povus okazi, ke mi ne aĉetus ĝin tiel kare; sed ni devas rigardi pli alten; ĉi tie temas pri vivotasko kaj devo. Mi sentas tion alte kaj varme ene en mi, kaj mi ne hontas pro tion diri, — mi sole estas tiu, kiu povas gvidi la landon al la plej supera stato en ĉi tiuj tempoj; — reĝa naskiĝo generas reĝan devon —
SKULE JARLOTroviĝas pluruloj ĉi tie, kiuj donas al si mem tian belan ateston.
SIGURD RIBBUNGMi faras, kaj kun same bona kialo. Mia avo estis reĝo Magnus Erlingsson —
HÅKONJes, se via patro, Erling Steinvegg, estus filo de reĝo Magnus; sed la plimulto neas tion, kaj ĝis nun neniu portis la fajropruvon por tiu pretendo.
SIGURD RIBBUNGLa Ribbungoj elektis min reĝo, kaj faris tion libervole, dum Dagfinn Bonde kaj aliaj Birkibejnoj minacigis por vi reĝan nomon.
HÅKONJes, tiel vi mizerigis Norvegion, ke la devenulo de Sverre devis minace progresi.
GUTORM INGASONDevenulo de Sverre estas mi same certe kiel vi —
DAGFINN BONDESed ne en rekta linio viron post viro.
EPISKOPO NIKOLASEstas inaj generaciaj eroj intertie, Gutorm.
GUTORM INGASONMi tamen scias, ke Inge Bårdsson, mia patro, estis leĝe elektita reĝo super Norvegio.
HÅKONĈar troviĝis neniu, kiu sciis, ke la nepo de Sverre estis en vivo. De la tago, kiamtioevidentiĝis, Inge estris la regnon, kiel kuratoro por mi, ne alicele.
SKULE JARLOTio ne povas esti dirata en vero; sian tutan tempon Inge estis reĝo kun ĉiu leĝa potenco kaj sen rezervo. Ke Gutorm malgrandan rajton havas, povas esti sufiĉe vera; ĉar li naskiĝis nelegitime; sed mi estas la legitime naskita frato de reĝo Inge, kaj la leĝo estas por mi, kiam mi postulas kaj prenos plenan heredon post li.
DAGFINN BONDEHo, sinjoro jarlo, plenan heredon Vi certe prenis, kaj tion ne nur la parencaran posedaĵon, sed ĉiujn posedaĵojn kiujn Håkon Sverrisson postlasis.
EPISKOPO NIKOLASNe ĉion, bona Dagfinn. Honoru la veron: — reĝo Håkon retenis broĉon kaj tiun oran ringon, kiun li portas sur sia brako.
HÅKONLasu tion kiel estas; per la helpo de Dio mi bone regajnos havaĵojn. Kaj nun, vasaloj kaj leĝistoj, Vi preĝejaj fratoj kaj estroj kaj hirdanoj, nun estas tempo por voki al regna kunsido, kiel decidite estas. Kun ligitaj manoj mi sidis ĝis ĉi tiu tago; mi pensas, ke neniu viro volas mallaŭdi, ke mi sopiras malligi ilin.
SKULE JARLOPluruloj statas kiel Vi, Håkon Håkonsson.
HÅKON(atentiĝas)Sinjoro jarlo, kion Vi aludas?
SKULE JARLOMi pensas, ke ĉiuj ni pretendantoj havas la saman kialon por sopiri. Ni ĉiuj estis same streĉe ligitaj; ĉar neniu el ni sciis kiom foren lia rajto valoris.
EPISKOPO NIKOLASMalsekure estis pri la aferoj de la eklezio kiel pri tiuj de la lando; sed nun faru verdikton la leĝo de sankta reĝo Olaf.
DAGFINN BONDE(duonlaŭte)Novaj ruzaĵoj!
(La viroj deHåkonarigas sin.)
HÅKON(devigas sin al trankvilo, kaj iras kelkajn paŝojn al lajarlo)Mi volas kredi, ke mi ne kaptis Vian opinion. La fajropruvo pruvis mian alodan rajton al la regno, kaj tial mi ne komprenas ion alian ol tio, ke la regna kunsido devu doni leĝan forton al la elekto de mi kiel reĝon, kio jam okazis en Eyrating antaŭ ses jaroj.
PLURAJ INTER LA VIROJ DE LA JARLO KAJ DE SIGURDNe, ne, — ni neas!
SKULE JARLOTia neniam estis la penso, kiam decidiĝis havi regnan kunsidon ĉi tie. Pere de la fajropruvo Vi ankoraŭ ne gajnis la regnon, sed nur pruvis Vian rajton hodiaŭ, prezenti Vin inter ni aliaj pretendantoj, kaj validigi la pretendon, kiun Vi opinias havi —
HÅKON(regas sin)Tio do mallonge kaj klare signifas, ke dum ses jaroj mi senrajte portis nomon de reĝo, kaj dum ses jaroj, Vi jarlo, sen rajto regis la landon kiel kuratoro por mi.
SKULE JARLONeniel. Iu devis porti la nomon de reĝo, kiam mia frato estis mortinta. La Birkibejnoj, kaj pleje Dagfinn Bonde, agis por Via pretendo, kaj efektivigis la elekton de Vi, antaŭ ol ni aliuloj povis antaŭenigi niajn postulojn.
EPISKOPO NIKOLAS(alHåkon)La jarlo opinias, ke tiu elekto donis al Vi rajton uzi la reĝan potencon sed ne posedan rajton.
SKULE JARLOVi havis ĉiujn rajtojn; sed kaj Sigurd Ribbung kaj Gutorm Ingason kaj mi konsideras nin esti same proksimaj heredantoj, kiel Vi; kaj nun la leĝo dividu inter ni kaj diru, kiu firme prenu la heredon por ĉiuj tempoj.
EPISKOPO NIKOLASVere dirite la jarlo havas bonan kialon por sia opinio.
SKULE JARLOFajropruvoj kaj regnaj kunvenoj estis ambaŭ pli ol unu fojon proponitaj dum tiuj ĉi jaroj, sed ĉiam io intervenis. Kaj, sinjoro Håkon, se Vi opiniis, ke Via rajto estis senskue firma je la unua reĝa elekto, kial Vi tamen donis Vian aprobon, ke la fajropruvo nun fariĝu?
DAGFINN BONDE(incitita)Tiru glavon, reĝanoj, kaj lasuĝindividi!
MULTAJ EL LA HIRDO(sturmas antaŭen)Frapu per glavoj la malamikojn de la reĝo.
SKULE JARLO(krias al la siaj)Neniun mortigu! Neniun vundigu! Nur tenu ilin for.
HÅKON(retenas la siajn)Eningu la glavon ĉiu viro, kiu ĝin tiris! Ingu la glavon, mi diras!(trankvile)Vi dekoble malbonigas la staton por mi per tia impeto.
SKULE JARLOTiel viroj atakas virojn en la tuta lando. Jen Vi vidas, Håkon Håkonsson; nun mi opinias ke plej bone montriĝis, kion Vi devos fari, se la paco kaj la vivo de homoj gravas por Vi.
HÅKON(post mallonga pripensado)Jes — mi tion vidas.(prenasIngaper la mano kaj turnas sin al unu el tiuj, kiuj staras ĉe li)Torkell, vi estis fidela viro en la hirdo de mia patro; prenu ĉi tiun virinon hejmen al via loĝejo, kaj estu bona al ŝi; — ŝi estis ege kara al Håkon Sverrisson. — Dio benu vin, mia patrino, — mi devas iri al regna kunveno nun.(Ingapremas lian manon kaj foriras kunTorkell. Håkonsilentas momenton, poste antaŭen tretas kaj diras klare)La leĝo verdiktu; nur ĝi. Vi Birkibejnoj, kiuj ĉeestis en Eyrating, kaj elektis min reĝo, Vi estas nun liberigitaj de la ĵuro, kiun Vi ĵuris al mi tie. Vi Dagfinn, vi ne plu estas mia marŝalo; mi ne volas kunveni kun marŝalo aŭ hirdo, ne kun reĝanoj aŭ kun alĵuritaj bataluloj; mi estas malriĉa viro; mia tuta heredaĵo estas broĉo kaj tiu ora ringo; — tio estas povra posedaĵo por salajri la servojn de tiom da bonaj viroj. Nu, Vi aliaj pretendantoj, nun ni estas egalaj; mi volas nenion havi por stari antaŭe al Vi, krom la rajto kiun mi ricevis desupre, —tiunmi nek povas, nek volas dividi kun iu. — Sonorigu por regna kunveno, kaj tiam Dio verdiktu kaj la leĝo de sankta reĝo Olaf.(Eliras kun siaj viroj maldekstren; soniĝas korno kaj trumpeto tre fore.)
GREGORIUS JONSSON(al la jarlo, kiam la amaso estas ekforiranta)Dum la fajropruvo ŝajnis al mi, ke vi estas timema, sed nun vi aspektas ĝoje kaj esperplene.
SKULE JARLO(kontente)Ĉu vi vidis, ke li havis la okulojn de Sverre kiam li parolis? Bona estos la elekto ĉu vi elektos lin aŭ min kiel reĝon.
GREGORIUS JONSSON(maltrankvile)Sed ne cedu. Pensu pri ĉiuj tiuj kiuj falos kun Via afero.
SKULE JARLOJen mi staras sur la fundamento de leĝo kaj juro; nun mi ne kaŝas min por la sanktulo.(eliras maldekstren kun sia sekvantaro)
EPISKOPO NIKOLAS(rapidigas sin postDagfinn Bonde)Certe ordiĝos, bona Dagfinn, ordiĝos; — sed tenu la jarlon tre fore de la reĝo, kiam li estos elektita; — nur tenu lin tre fore!
(Ĉiuj eliras maldekstren malantaŭ la preĝejon.)
(Maldekstre antaŭe estas malalta fenestro; dekstre enireja pordo; fone pli granda pordo, kiu kondukas al la reĝa halo. Apud la fenestro staras tablo; cetere seĝoj kaj benkoj.)
(Sinjorino RagnhildkajMargretevenas elde la pli malgranda pordo;Sigridbaldaŭ sekvas.)
SINJORINO RAGNHILDEnen ĉi tie.
MARGRETEJes, ĉi tie estas plej mallume.
SINJORINO RAGNHILD(iras al la fenestro)Kaj jen ni povas rigardi malsupren al la Tingejo.
MARGRETE(singarde rigardas eksteren)Jes, tie malantaŭ la preĝejo ili ĉiuj estas kunvenintaj.(turnas sin en ploro)Tie malsupre nun okazos tio, kio tiros tiom multe post si.
SINJORINO RAGNHILDKiu morgaŭ regos ĉi tie en la halo?
MARGRETEHo, silentu. Tian pezan tagon mi neniam pensus vivi.
SINJORINO RAGNHILDĜi devus veni; stari kiel reĝa kuratoro ne estis sufiĉa tasko porli.
MARGRETEJes — ĝi devis veni; la nura reĝa nomo ne estus sufiĉa por li.
SINJORINO RAGNHILDPri kiu vi parolas?
MARGRETEPri Håkon.
SINJORINO RAGNHILDMi parolis pri la jarlo.
MARGRETENe vivas pli elstaraj viroj ol tiuj du.
SINJORINO RAGNHILDVidu Sigurd Ribbung! Kiel inside li sidas, — ĝuste kiel lupo en kateno.
MARGRETEJes vidu —! Li interplektas la manojn antaŭ si sur la glavsupro, kaj ripozas la mentonon sure.
SINJORINO RAGNHILDLi mordas siajn lipharojn kaj ridas —.
MARGRETEKiel aĉe li ridas.
SINJORINO RAGNHILDLi scias, ke neniu volas antaŭenigi lian pretendon; — estastio, kio malicigas lin. — Kiu estas tiu leĝisto, kiu nun parolas?
MARGRETEEstas Gunnar Grjonbak.
SINJORINO RAGNHILDĈu li estas por la jarlo?
MARGRETENe, li certe estas por la reĝo —
SINJORINO RAGNHILD(rigardas ŝin)Por kiu estas li, vi diras?
MARGRETEPor Håkon Håkonsson.
SINJORINO RAGNHILD(rigardas eksteren; post mallonga deteno)Kie sidas Gutorm Ingason, — lin mi ne vidas.
MARGRETEMalantaŭ siaj viroj,tieplej malsupre — en piedlonga mantelo.
SINJORINO RAGNHILDJes, tie.
MARGRETEAspektas kvazaŭ li hontas —
SINJORINO RAGNHILDEstas pro sia patrino.
MARGRETETiel ne faris Håkon.
SINJORINO RAGNHILDKiu parolas nun?
MARGRETE(rigardas eksteren)Tord Skolle, leĝisto de Ranagubernio.
SINJORINO RAGNHILDĈuliestas por la jarlo?
MARGRETENe — por Håkon.
SINJORINO RAGNHILDKiel neskueble la jarlo sidas aŭskultante.
MARGRETEHåkon aspektas trankvil-silente — sed tamen forte.(vigle)Se starus ĉi tie viro de fore veninta, li konus la du inter ĉiuj la mil aliuloj.
SINJORINO RAGNHILDVidu, Margrete; Dagfinn Bonde lokigas orumitan seĝon por Håkon —
MARGRETEPål Flida lokigas similan al ĝi malantaŭ la jarlon —
SINJORINO RAGNHILDLa viroj de Håkon volas tion malhelpi!
MARGRETELa jarlo firme tenas la seĝon —!
SINJORINO RAGNHILDHåkon parolas kolere al li —(fuĝas kun krio de la fenestro)Ho, Jesuo Kristo! Ĉu vi vidis la okulojn — kaj la ridon —! Ne, tio ne estis la jarlo!
MARGRETE(kiu en timego sekvis ŝin)Ankaŭ ne Håkon! Nek la jarlo nek Håkon!
SIGRID(ĉe la fenestro)Ho aĉe, aĉe!
MARGRETESigrid!
SINJORINO RAGNHILDĈu vi estas ĉi tie?
SIGRIDTiel profunden ili devas preni la vojon laŭ desube, por gajni al la reĝa seĝo.
MARGRETEHo, preĝu kun ni, ke ĉio turniĝu al la plej bona.
SINJORINO RAGNHILD(pala kaj konsterne alSigrid)Ĉu vi vidis lin —? Ĉu vi vidis mian edzon —? La okulojn kaj la ridon, — mi ne rekonus lin.
SIGRIDĈu li aspektis kiel Sigurd Ribbung!
SINJORINO RAGNHILD(mallaŭte)Jes, li aspektis kiel Sigurd Ribbung!
SIGRIDĈu li ridis kiel Sigurd?
SINJORINO RAGNHILDJes, jes!
SIGRIDDo ni ĉiuj devas preĝi!
SINJORINO RAGNHILD(kun malespera forto)La jarlodevasesti elektata reĝo! Difektiĝas lia animo, se li ne fariĝos la plej elstara viro en la lando!
SIGRID(pli forte)Sekve ni ĉiuj devas preĝi!
SINJORINO RAGNHILDTŝŝ, kio estastio!(ĉe la fenestro)Kiaj krioj! Ĉiuj viroj ekstaris; ĉiuj standardoj kaj blazonoj svingiĝas en la vento.
SIGRID(kaptas ŝian brakon)Preĝu, virino! Preĝu por via edzo!
SINJORINO RAGNHILDJes, sankta Olaf, donu al li la tutan potencon en tiu ĉi lando!
SIGRID(sovaĝe)Neniun — neniun! Alie li ne saviĝos?
SINJORINO RAGNHILDLidevashavi la potencon. Ĉio bona en li ĝermos kaj floros, se li ricevos ĝin. — Elrigardu, Margrete! Aŭskultu!(retiras sin paŝon malantaŭen)Jen leviĝas ĉiuj manoj por ĵuro!
MARGRETE(aŭskultas ĉe la fenestro)
SINJORINO RAGNHILDDio kaj sankta Olaf, por kiu estas tio?
SIGRIDPreĝu!
MARGRETE(aŭskultas kaj per suprenlevita mano donas signon por silento)
SINJORINO RAGNHILD(post iom)Parolu!(De la Tingejo sonoriĝas laŭte en korno kaj trumpeto.)
SINJORINO RAGNHILDDio kaj sankta Olaf, por kiu tio estas?
(Mallonga paŭzo.)
MARGRETE(Turnas la kapon kaj diras:)Nun ili prenis Håkon Håkonsson kiel reĝon.
(La muziko por la reĝa procesio eksonas, unue mallaŭte, poste pli kaj pli proksime.Sinjorino Ragnhildkroĉas sin plorante alSigrid, kiu silente kondukas ŝin eksteren dekstre;Margreterestas senmova, starante apogata apud la fenestrokrado. La reĝaj ŝildistoj malfermas la grandajn pordojn; oni rigardas en la halon, kiu iom post iom pleniĝas de la procesiantoj venantaj de la Tingejo.)
HÅKON(turnas sin ĉe la pordo alIvar Bodde)Portu al mi la plumon kaj vakson kaj silkon, — pergamenon mi havas ĉi ene.(iras vigle al la tablo kaj elmetas kelkajn rulojn da pergameno)Margrete, nun mi estas reĝo!
MARGRETEMi salutas mian sinjoron kaj reĝon.
HÅKONDankon! —(rigardas ŝin, kaj prenas ŝian manon.)Pardonu! Mi ne pensis pri tio, ke ofendiĝas Vi du.
MARGRETE(tiras al si la manon)Ne ofendiĝas mi, — Vi certe estas reĝe naskita.
HÅKON(vigle)Jes, ĉu ne ĉiu homo devas diri tion, kiu memoras, kiel mirinde Dio kaj la sanktuloj savis min el ĉio malbona? Jaraĝa la Birkibejnoj portis min super la montojn en frosto kaj veteraĉo, kaj meze inter tiuj, kiuj insidis kontraŭ mia vivo. En Nidaros mi saviĝis sendomaĝa for de la Bagloj, kiam ili bruligis la urbon kaj mortigis tiomajn el niaj viroj, dum reĝo Inge mem apenaŭ savis sin surŝipen grimpante laŭ la ankroŝnurego.
MARGRETEVi spertis maldolĉan junecon.
HÅKON(rigardas ŝin skrutinie)Imagiĝas al mi, ke Vi estus povinta fari ĝin pli milda.
MARGRETEMi?
HÅKONVi povus esti al mi bona edukfratino ĉiujn tiujn jarojn, kiam ni kreskis kune.
MARGRETESed ne okazis tiel.
HÅKONNe — tiel ne okazis; — ni ja rigardis unu la alian, ambaŭ de sia angulo, sed malofte ni kunparolis —(senpacience)Kien li malaperis?(Ivar Boddevenas kun la skribiloj)Jen vi estas; donu!
(Håkoneksidas ĉe la tablo kaj skribas. Iom poste envenasSkule jarlo; post liDagfinn Bonde, episkopo NikolaskajVegard Veradal.)
HÅKON(ekrigardas kaj malsupren metas la plumon)Sinjoro jarlo, ĉu vi scias kion jen mi skribas!(La jarlo proksimiĝas)Estas al mia patrino; mi dankas ŝin por ĉio bona, kaj kisas ŝin mil fojojn — jen en la letero, Vi komprenas. Ŝi sendiĝos orienten al Borgarsyssel, kaj vivu tie kun reĝa honoro.
SKULE JARLOVi ne volas reteni ŝin en la reĝa kortego.
HÅKONŜi estas tro kara por mi, jarlo; — reĝo ne devas havi ĉe si iun, kiu estas tro kara por li; reĝo devas agi kun liberaj manoj, stari sola, ne esti kondukata, ne logata. Estas tiom plibonigenda en Norvegio.(daŭrigas skribi)
VEGARD VERADAL(mallaŭte alepiskopo Nikolas)Estismiakonsilo, tio ĉi pri Inga reĝpatrino.
EPISKOPO NIKOLASMi tuj konis Vin laŭ la konsilo.
VEGARD VERADALSed nun pagon por pago.
EPISKOPO NIKOLASAtendu. Mi tenos kion mi promesis.
HÅKON(donas la pergamenojn alIvar Bodde)Kunplektu, kaj portu mem al ŝi kun multaj koraj salutoj —.
IVAR BODDE(ĵetinte ekrigardon en la pergamenon)Sinjoro — jam hodiaŭ, Vi skribas —!
HÅKONNun la vento estas favora; ĝi blovas suden laŭ la fjordo.
DAGFINN BONDE(malrapide)Memoru, sinjoro reĝo, ke ŝi kuŝis la tutan nokton sur la altarŝtupo en preĝo kaj fasto.
IVAR BODDEKaj certe ŝi estas laca post la fajropruvo.
HÅKONVere, vere; — mia bona kara patrino —!(pripensas)Jes, se ŝi estas tro laca, ŝi atendu ĝis morgaŭ.
IVAR BODDEVia volo plenumiĝos.(antaŭenmetas alian pergamenon)Sed jen la aliaĵo, sinjoro.
HÅKONLa aliaĵo? — Ivar Bodde, mi ne povas.
DAGFINN BONDE(montras al la letero alInga)Vi tamen povis tion.
IVAR BODDEĈio peka estu rompota.
EPISKOPO NIKOLAS(kiu intertempe proksimiĝis)Ligu nun la manojn de la jarlo, reĝo Håkon.
HÅKON(mallaŭte)Ĉu Vi opinias, ketioestas necesa.
EPISKOPO NIKOLASVi neniam aĉetos pacon por la lando pli malkare.
HÅKONMi do povas. Al mi la plumo!(skribas)
SKULE JARLO(al la episkopo, kiu iras dekstren)Aspekte la reĝo klinas al Vi la orelon.
EPISKOPO NIKOLASPor Via avantaĝo.
SKULE JARLOĈu tion Vi diras?
EPISKOPO NIKOLASAntaŭ vespero Vi dankos min.(Li malproksimiĝas.)
HÅKON(etendas la pergamenon)Legu tion, jarlo.
SKULE JARLO(legas; rigardas la reĝon en surprizo, kaj diras duonlaŭte:)Vi rompas ĉiun rilaton kun Kanga la juna?
HÅKONKun Kanga, kiun mi amis super ĉio en la mondo. De hodiaŭ ŝi neniam estu renkontata sur la vojo de la reĝo.
SKULE JARLOGrava estas tio, kion Vi jen faras, Håkon — mi scias el mi mem, kiom tio kostas —
HÅKONFor kiu ajn, kiu estas tro kara al la reĝo. — Kunligu la leteron.(donas ĝin alIvar Bodde)
EPISKOPO NIKOLAS(klinas sin super la seĝon)Sinjoro Reĝo, nun vi gajnis etapon al la amikeco de la jarlo.
HÅKON(etendas al li la manon)Dankon, episkopo Nikolas; vi konsilis al mi la plej bonan. Petu favoron, kaj ĝi al vi doniĝos.
EPISKOPO NIKOLASVi volas?
HÅKONTion mi promesas al Vi je mia reĝa vorto.
EPISKOPO NIKOLASDo faru Vegard Veradal administranto en Hålogalando.
HÅKONVegard? Li certe estas la plej fidela amiko, kiun mi havas; malvolonte mi sendas lin tiel foren de mi.
EPISKOPO NIKOLASLa reĝa amiko devas esti reĝe pagata. Ligu la jarlon tiel, kiel mi konsilis, kaj vi estos sekura por ĉiuj tempoj.
HÅKON(prenas folion de pergameno)Vegard havu la administradon en Hålogalando.(skribante)Jen mi donas al li mian reĝan leteron pri tio.(La episkopo malproksimiĝas.)
SKULE JARLO(proksimiĝas al la tablo)Kion Vi jen skribas?
HÅKON(etendas al li la folion)Legu.
SKULE JARLO(legas kaj rigardas la reĝon pripense)Vegard Veradal? En Hålogalando?
HÅKONEn la norda regiono, kiu estas vakanta.
SKULE JARLOĈu Vi ne memoras, ke ankaŭ Andres Skjaldarband administras tie norde? Tiuj du estas amaraj malamikoj; — Andres Skjaldarband tenas sin al mi —
HÅKON(ridetas kaj ekstaras)Kaj Vegard al mi. Tial tiuj du paciĝu plej eble frue. De nun ne devas esti iu malakordo inter la viroj de la reĝo kaj tiuj de la jarlo.
EPISKOPO NIKOLASHm, tio ĉi povus baldaŭ iri erarvoje!(proksimiĝas en maltrankvilo)
SKULE JARLOVi pensas profunde kaj saĝe, Håkon.
HÅKON(varme)Skule jarlo, hodiaŭ mi prenis de Vi la regnon, — sed lasu vian filinon dividi ĝin kun mi!
SKULE JARLOMian filinon!
MARGRETEDio!
HÅKONMargrete, — ĉu Vi volas esti reĝino?
MARGRETE(silentas)
HÅKON(prenas ŝian manon)Respondu al mi.
MARGRETE(mallaŭte)Mi volonte estu Via edzino.
SKULE JARLO(kun manpremo)Paco kaj konsento elkore.
HÅKONDankon!
IVAR BODDE(alDagfinn)Laŭdo al la ĉielo; nun tagiĝas.
DAGFINN BONDEMi preskaŭ kredas. Tiel bone mi neniam antaŭe ŝatis la jarlon.
EPISKOPO NIKOLAS(malantaŭe)Ĉiam surgarde, bona Dagfinn, — ĉiam surgarde.
IVAR BODDE(alVegard)Nun Vi estas administranto en Hålogalando; jen estas la reĝa mano por tio.(donas al li la leteron)
VEGARD VERADALMi poste dankos la reĝon por lia graco.(volas foriri)
EPISKOPO NIKOLAS(haltigas lin)Andres Skjaldarband estas akra ulo; ne lasu Vin subiĝi.
VEGARD VERADALĜis nun ĝi ne sukcesis por iu.(eliras)
EPISKOPO NIKOLAS(sekvas )Estu kiel roko kaj siliko kontraŭ Andres Skjaldasband, — kaj cetere kunprenu mian benon.
IVAR BODDE(kiu atendis malantaŭ la reĝo kun la pergamenoj en la mano)Jen la leteroj, sinjoro —
HÅKONBone; donu ilin al la jarlo.
IVAR BODDEAl la jarlo? ĈuVine volas surmeti la sigelon?
HÅKONTion la jarlo ja kutime faras; — li havas la sigelon.
IVAR BODDE(mallaŭte)Jes ĝis nun, — tiom longe kiom li estis Via kuratoro; — sednun!
HÅKONNunkiel antaŭe; — la jarlo havas la sigelon.(malproksimiĝas)
SKULE JARLODonu al mi la leterojn, Ivar Bodde.(Iras al la tablo kun ili, elprenas la regnan sigelon, kiun li portas kaŝita en la zono, kaj sigelas dum tio kio sekvas)
EPISKOPO NIKOLAS(duonlaŭte)Håkon Håkonsson estas reĝo — kaj la jarlo havas la sigelon de la reĝo; — certe aranĝiĝos, aranĝiĝos.
HÅKONKion Vi diras, sinjoro episkopo?
EPISKOPO NIKOLASMi diras, Dio kaj Sankto Olaf gardas sian sanktan eklezion.(iras en la reĝan halon)
HÅKON(proksimiĝas alMargrete)Saĝa reĝino povas efiki grandajn agojn en la lando; Vin mi kuraĝis sekure elekti, ĉar mi scias ke vi estas saĝa.
MARGRETENurtio!
HÅKONKion vi aludas?
MARGRETENenion, nenion, sinjoro.
HÅKONKaj Vi ne riproĉas min, kvankam Vi malkaptis belajn dezirojn pro mi?
MARGRETEMi ne malkaptis belajn dezirojn pro Vi.
HÅKONKaj Vi volas stari proksime al mi, kaj doni al mi bonajn konsilojn?
MARGRETEMi volonte volas stari proksime al Vi.
HÅKONKaj doni al mi bonajn konsilojn. Dankon pro tio; konsiloj de virinoj utilas al ĉiu viro; kaj de nun mi havas neniun alian ol Vi, — mian patrinon mi devis forsendi —
MARGRETEJes, ŝi estis al vi tro kara.
HÅKONKaj mi estas reĝo. Adiaŭ, Margrete! Vi ankoraŭ estas tro juna; sed venontan someron nia geedziĝa festo okazos. — kaj de tiu momento mi promesas teni Vin ĉe mi en ĉiu deca fido kaj honoro.
MARGRETE(ridetas malĝoje)Jes, mi scias ke daŭros longe ĝis Vi sendos min for.
HÅKON(vigle)Sendi Vin for? Tion mi neniam faros!
MARGRETE(kun larmoplenaj okuloj)Ne, tion Håkon faros nur pri tiuj, kiuj estas al li tro karaj.(iras al la elireja pordo.Håkonpenseme postrigardas ŝin.)
SINJORINO RAGNHILD(de dekstre)La reĝo kaj la jarlo tiom longe ĉi tie! La timo mortigas min; — Margrete, kion la reĝo diris kaj faris?
MARGRETEHo, multe! Laste li nomis administranton kaj reĝinon.
SINJORINO RAGNHILDVi, Margrete!
MARGRETE(ĉirkaŭbrakas la kolon de la patrino)Jes!
SINJORINO RAGNHILDVi fariĝos reĝino!
MARGRETENur reĝino; — Sed mi pensas ke mi tamen estas ĝoja pro tio.(Ŝi kaj la patrino kune eliras dekstre.)
SKULE JARLO(alIvar Bodde)Jen niaj leteroj; portu ilin al la reĝa patrino kaj al Kanga.(Ivar Boddeklinas sin kaj foriras.)
DAGFINN BONDE(ĉe la hala pordo)La ĉefepiskopo de Nidaros deziras komuniki al reĝo Håkon Håkonsson sian omaĝon!
HÅKON(spiras per plena brusto)Fine mi estas reĝo de Norvegio.(iras en la halon)
SKULE JARLO(kaŝas la reĝan sigelon en la zonon)Sedmiregas landon kaj regnon.
Kurteno
DUA AKTO(La festena halo en la reĝa kortego en Bergen. Arka fenestro meze sur la fona muro. Laŭ tiu estas estrado kun sidlokoj por la virinoj. Ĉe la maldekstra longa muro staras la reĝa seĝo kelkajn ŝtupojn super la planko; meze sur la kontraŭa muro estas granda enireja pordo. Standardoj, blazonoj, ŝildoj, armiloj kaj multkoloraj tapiŝoj pendas sur la murkolonoj kaj de la eltranĉita ligna plafono. Ĉirkaŭe en la halo staras tabloj por trinkaĵoj kun kruĉoj, trinkkornoj, kaj pokaloj.)(Reĝo Håkonsidas sur la estrado ĉeMargrete, Sigrid, sinjorino Ragnhildkaj multaj altrangaj virinoj.Ivar Boddestaras malantaŭ la seĝo de la reĝo. Ĉirkaŭ la trinkaĵ-tabloj la viroj de la reĝo kaj la jarlo kun gastoj sidantaj sur benkoj. Ĉe la plej antaŭa tablo dekstre sidas inter aliulojDagfinn Bonde, Gregorius JonssonkajPål Flida.Skule jarlokajepiskopo Nikolasludas ŝakon ĉe tablo maldekstre. La servistoj de la jarlo alvenas kaj eliras portantaj trinkaĵojn. El apuda ĉambro aŭdiĝas muziko dum la sekvaj scenoj.)DAGFINN BONDENun pasas jam la kvina tago, kaj ankoraŭ la servistoj same rapide surtabligas plenajn kruĉojn.PÅL FLIDANeniam estis la kutimo de la jarlo malsatigi siajn gastojn.DAGFINN BONDEJa aspektas tiel. Pri tia glora reĝa nupto neniam antaŭe rakontiĝis en Norvegio.PÅL FLIDASkule jarlo ja neniam antaŭe donis filinon edzine.DAGFINN BONDEVere, vere; la jarlo estas potenca viro.HIRDANODisponas la trionon de la regno. Tio estas pli ol iu ajn jarlo havis pasinte.PÅL FLIDALa parto de la reĝo tamen estas pli granda.DAGFINN BONDEPri tio ni ne parolu ĉi tie; nun ni estas amikoj kaj bone repacigitaj.(trinkas kunPål.)Lasu la reĝon esti reĝo kaj la jarlon jarlo.PÅL FLIDA(ridas)Facile aŭdiĝas de vi, ke vi estas reĝano.DAGFINN BONDETio devas ankaŭ la jarlanoj esti.PÅL FLIDANeniam tio. Ni ĵuris ĵuron al lajarlo, sed ne al la reĝo.DAGFINN BONDETio povos ankoraŭ okazi.EPISKOPO NIKOLAS(mallaŭte al la jarlo dum la ludado)Ĉu vi aŭdas, kion Dagfinn Bonde diras?SKULE JARLO(ne suprenrigardante)Mi tamen aŭdas.GREGORIUS JONSSON(rigardas signifoplene alDagfinn)Ĉu la reĝo ion tian pripensas?DAGFINN BONDENu nu, — lasu tion; — neniu malakordo hodiaŭ.EPISKOPO NIKOLASLa reĝo volas ĵure ligi viajn virojn, jarlo.GREGORIUS JONSSON(pli forte)Ĉu la reĝo ion tian pripensas, mi demandas?DAGFINN BONDEMi ne respondas. Ni trinku por paco kaj amikeco inter la reĝo kaj la jarlo. La biero estas bona.PÅL FLIDAĜi ankaŭ havis bonan tempon por fermenti.GREGORIUS JONSSONTri fojojn la jarlo pretigis la nupton; tri fojojn la reĝo promesis veni, — tri fojojn li trompis.DAGFINN BONDEMallaŭdu la jarlon protio; li donis al ni sufiĉon por prizorgi en Viken.PÅL FLIDASigurd Ribbung donis al vi ankoraŭ pli por prizorgi en Vermlando, laŭ tio kio diriĝas.DAGFINN BONDE(flamiĝe)Jes, kiu estis tiu, kiu liberigis Sigurd Ribbung?GREGORIUS JONSSONSigurd Ribbung forkuris de ni en Nidaros, tio estas konata por ĉiuj.DAGFINN BONDESed ne estas konata por iuj, ke Vi malhelpis lin.EPISKOPO NIKOLAS(al la jarlo, kiu pripensas iun movon)Ĉu vi aŭdas, jarlo, — estis Vi, kiu ellasis Sigurd Ribbung.SKULE JARLO(movas)Tiu kanto estas malnova.GREGORIUS JONSSON(alDagfinn)Mi tamen pensis, ke vi aŭdis pri la islandano, Andres Torsteinsson, amiko de Sigurd Ribbung —DAGFINN BONDEJes; kiam Sigurd estis forkurinta, Vi pendigis la islandanon, tion mi scias.EPISKOPO NIKOLAS(movas kaj diras ridante al la jarlo:)Nun mi frapas la peonon, sinjoro jarlo.SKULE JARLO(aŭdeblete)Frapu ĝin; peono ne multe valoras.(movas pecon)DAGFINN BONDEJes, tion la islandano spertis, kiam Sigurd Ribbung forkuris al Vermlando.(Subpremata rido inter la reĝanoj; la interparolo daŭras mallaŭte; tuj poste envenas viro, kiu flustras alGregorius Jonsson.)EPISKOPO NIKOLASKaj nun mi faras jenan movon; kaj vi estas perdinta.SKULE JARLOAspektas tiel.EPISKOPO NIKOLAS(kliniĝante malantaŭen en la seĝo)Vi ne bone defendis la reĝon dum la lastaj movoj.SKULE JARLO(falfrapas la pecojn kaj ekstaras)Post longe mi laciĝis esti reĝdefendanto.GREGORIUS JONSSON(proksimiĝas kaj diras mallaŭte:)Sinjoro Jarlo, Jostein Tamb informas, ke nun la ŝipo kuŝas preta por forvelo.SKULE JARLO(mallaŭte)Bone.(elprenas sigelitan pergamenon)Jen la letero.GREGORIUS JONSSON(skuas la kapon)Jarlo, jarlo, — ĉutioestas konsilinda?SKULE JARLOKio?GREGORIUS JONSSONĜi portas la reĝan sigelon.SKULE JARLOEstas por la bono de la reĝo ke mi agas.GREGORIUS JONSSONDo lasu al la reĝo mem rifuzi la oferton.SKULE JARLOTion li ne faros, se li povos decidi. Ĉiuj liaj pensoj kaj atento estas turnataj al subjugo de la Ribbungoj; tial li volas sekurigi sin en ĉiuj flankoj.GREGORIUS JONSSONSaĝa povas esti tio, kion Vi nun faras, — sed estas danĝera.SKULE JARLOLasu tion al mi. Sendu la leteron, kaj diru al Jostein, ke li tuj forvelu.GREGORIUS JONSSONFariĝos kiel Vi ordonas.(eliras dekstre kaj revenas iom poste)EPISKOPO NIKOLAS(al la jarlo)Aspekte Vi havas multon prizorgendan.SKULE JARLOSed bagatelan dankon.EPISKOPO NIKOLASLa reĝo ekstaris.(Håkonproksimiĝas; ĉiuj viroj ekstaras de ĉe la tabloj.)HÅKON(al la episkopo)Ege devas ĝojigi nin, kiel sana kaj forta Vi tenis Vin ĉi tiujn gajajn tagojn.EPISKOPO NIKOLASEkflagras kelkfoje, sinjoro reĝo; tamen ne longe daŭros. Mi kuŝis malsana la tutan vintron.HÅKONNu ja, — Vi vivis fortan vivon, riĉan je multaj famaj agoj.EPISKOPO NIKOLAS(skuas la kapon)Ho, estas limo por tio; mi havas ankoraŭ multon nefaritan. Ke mi scius, ĉu mi havus tempon por ĉio.HÅKONLa vivantoj devas preni heredon post tiuj, kiuj foriras, estiminda sinjoro; ni ĉiuj ja volas la plej bonan por lando kaj popolo.(turnas sin al la jarlo)Io ege mirigas min; neniu el niaj administrantoj en Hålogalando venis al la edziĝfesto.SKULE JARLOJes, vere; Andres Skjaldarband mi certe atendis.HÅKON(ridetante)Kaj ankaŭ Vegard Veradal.SKULE JARLOAnkaŭ Vegard, jes.HÅKON(ŝerce)Kaj mi esperas, ke Vi estus lin pli bone akceptinta, ol antaŭ sep jaroj sur la kajo en Oslo, kiam Vi pikis lian vangon, tiel ke la glavo mem eltranĉis sin.SKULE JARLO(ridas sinĝene)Jes, kiam Gunnulf, via patrinflanka onklo, haktranĉis la rektan manon de Sira Ejliv, mia plej bona amiko kaj konsilanto.EPISKOPO NIKOLAS(gaje)Kaj kiam Dagfinn Bonde kaj la hirdanoj starigis noktan gardon sur la reĝa ŝipo, kaj diris, ke la reĝo ne estas sekura sub la defendo de la jarlo!HÅKON(serioze)Tiuj tagoj estas forpasintaj kaj forgesitaj.DAGFINN BONDE(proksimiĝas)Nun ni povas sonorigi por armilludo malsupre sur la ludejo, se plaĉas al Vi, sinjoro.HÅKONBone. Hodiaŭ ni akceptas ĉiun ĝojon; morgaŭ ni denove komencos pensi pri la Ribbungoj kaj la jarlo en la Orkadoj.EPISKOPO NIKOLASJes, li ja rifuzas pagi la imposton?HÅKONSe mi havus la Ribbungoj for de la nuko, mi mem velus okcidenten.(Håkoniras al la estrado, etendas la manon alMargretekaj kondukas ŝin elen dekstre; iom post iom la aliuloj sekvas.)EPISKOPO NIKOLAS(alIvar Bodde)Aŭskultu iomete. Kiu estas tiu viro nomita Jostein Tamb?IVAR BODDEEstas ĉi tie maristo el la Orkadoj, kiu tiel nomiĝas.EPISKOPO NIKOLASEl la Orkadoj? Nu tiel. Kaj nun li velos hejmen.IVAR BODDEJes, li ja tion faros.EPISKOPO NIKOLAS(pli silente)Kun valora kargo, Ivar Bodde!IVAR BODDEGreno kaj teksaĵoj, mi opinias.EPISKOPO NIKOLASKaj letero de Skule jarlo.IVAR BODDE(ekmire)Al kiu?EPISKOPO NIKOLASMi ne scias; — kun reĝa sigelo —IVAR BODDE(kaptas lian brakon)Sinjoro episkopo, — ĉu estas kiel vi diras?EPISKOPO NIKOLASTŝŝ, ne miksu min en tiun aferon.(malproksimiĝas)IVAR BODDEDo mi tuj devas —! Dagfinn Bonde! Dagfinn! Dagfinn —!(premas sin tra la amaso ĉe la elirpordo)EPISKOPO NIKOLAS(simpatiante alGregorius Jonsson)Neniu tago sen domaĝo al iu pri havaĵo aŭ libereco!GREGORIUS JONSSONPri kiu nun?EPISKOPO NIKOLASPovra maristo, — Jostein Tamb ŝajnas al mi, ke oni nomis lin.GREGORIUS JONSSONJostein —?EPISKOPO NIKOLASDagfinn Bonde volas malpermesi al li forveli.GREGORIUS JONSSONĈu Dagfinn volas malpermesi al li, vi diras?EPISKOPO NIKOLASĜuste nun li eliris.GREGORIUS JONSSONPardonu min, sinjoro, mi devas rapidiĝi —EPISKOPO NIKOLASJes, faru tion, bona vasalo! — Dagfinn Bonde estas tiom ekfurioza.(Gregorius Jonssonrapidegas elen dekstre inter la restanta ĉeestantaro; nurSkule jarlokajepiskopo Nikolasrestas en la halo.)SKULE JARLO(paŝas en pensoj tien kaj reen; subite li kvazaŭ vekiĝas; li rigardas ĉirkaŭe kaj diras:)Kiel silente subite fariĝis.EPISKOPO NIKOLASLa reĝo eliris.SKULE JARLOKaj ĉiuj homoj sekvis lin.EPISKOPO NIKOLASĈiuj krom Vi.SKULE JARLOEstas io granda, tio, esti reĝo.EPISKOPO NIKOLAS(singarde)Ĉu Vi ŝatus provi tion, jarlo?SKULE JARLO(ridetas serioze)Miestasprovinta tion; ĉiun dormgravedan nokton mi estas reĝo en Norvegio.EPISKOPO NIKOLASSonĝoj avertas.SKULE JARLOIli ankaŭ tentas.EPISKOPO NIKOLASApenaŭ Vin. Pasinte, tion mi povas kompreni; — sed nun, kiam Vi havas la trionon de la regno, regas kiel la unua viro en la lando kaj estas la patro de la reĝino —SKULE JARLOPleje nun, — pleje nun.EPISKOPO NIKOLASNenion kaŝu! Konfesu; ĉar Vi certe portas grandan suferon.SKULE JARLOPleje nun, kiel mi diras.Tioestas la granda kondamno, kiu premkuŝas sur mia vivo; stari tiel proksime al la stato plej alta — nur fenda faŭko disigas — salto transen, — aliflanke estas reĝa nomo kaj purpura mantelo kaj trono kaj potenco kaj ĉio; ĉiun tagon mi havas tion antaŭ la okuloj — sed neniam transvenos.EPISKOPO NIKOLASVere, vere, jarlo.SKULE JARLOKiam ili elektis Guthorm Sigurdsson kiel reĝon, mi estis en la plena forto de mia juneco; tiam estis kvazaŭ laŭte kriis en mi: For, tiu infano, —miestas la matura, forta viro! — sed Guthorm estis filo de reĝo; estis faŭko inter mi kaj la trono.EPISKOPO NIKOLASVi ne kuraĝis —SKULE JARLOPoste Erling Steinvegg salutiĝis kiel reĝo de la Slittungoj. Tiam denove kriis ene en mi: Skule estas pli granda estro ol Erling Steinvegg! Sed mi estus devinta rompi kun la Birkibejnoj; —tioestis la faŭko tiam.EPISKOPO NIKOLASKaj Erling fariĝis reĝo de la Slittungoj, kaj poste por la Ribbungoj, kaj Vi atendis!SKULE JARLOMi atendis la morton de Guthorm.EPISKOPO NIKOLASKaj Guthorm mortis, kaj Inge Bårdsson, Via frato, fariĝis reĝo.SKULE JARLOJen mi atendis la morton de mia frato. Li estis malsana ekde la unua paŝo; ĉiun matenon, kiam ni renkontiĝis por la sankta meso, mi sidis kaŝrigardante, ĉu la malsano ne estus pli grava. Ĉiu ektiro de doloro pasanta sur lia vizaĝo estis por mi kiel bloveto en la velo kaj portis min pli proksimen al la trono. Ĉiu ĝemspiro kiu malakrigis lian suferon kaj angoron, sonis por mi kiel korno kaj klariono fore sub la deklivoj, kiel mesaĝoj venantaj de fore por anonci, ke nun mi devus preni la regadon. Tiel mi elŝiris kun radiko kaj fibroj ĉiun koran fratan penson; kaj Inge mortis, kaj Håkon venis, — kaj la Birkibejnoj prenislinkiel reĝon.EPISKOPO NIKOLASKaj Vi atendis.SKULE JARLOŜajnis al mi, ke devus veni helpo de supre. Mi sentis la reĝan forton en mi, kaj mi maljuniĝis; ĉiu tago kiu pasis, estis tago, kiu preniĝis el mia vivotasko. Ĉiun vesperon mi pensis: Morgaŭ okazos mirakla signo, kiu faligos lin kaj metos min sur la vakan seĝon.EPISKOPO NIKOLASMalgranda estis tiam la potenco de Håkon; li estis nur infano; mankis nur paŝo, nenio pli, sed Vi ne alpaŝis.SKULE JARLOTiu paŝo tamen estis granda; ĝi estus min disigita de mia tuta parencaro kaj ĉiuj miaj amikoj.EPISKOPO NIKOLASJesjenla afero, Skule jarlo, —jenla malbeno, kiu estas kuŝinta super Via vivo. Vi volas havi ĉiujn vojojn malfermaj en ekstrema bezono, — Vi ne kuraĝas rompi ĉiujn pontojn, kaj nur reteni unu, defendi nur tiun, kaj venki aŭ falitie. Vi metas kaptilojn por Via malamiko, Vi konstruas kaptilon por lia piedo, kaj pendigas akrajn glavojn super lian kapon, Vi ŝutas venenon en ĉiuj pelvoj, kaj Vi elmetis centojn da retoj; sed se li riskos kaptiĝi en unu el ili, Vi ne kuraĝas tiri la ŝnuron; se li etendas la manon por la veneno, Vi opinias, ke estas pli sekure se li falos sub la glavo; se eblas kapti lin matene, Vi trovas, ke estos pli bone ke okazu vespere.SKULE JARLO(rigardas lin serioze)Kaj kion Vi volus fari, sinjoro episkopo?EPISKOPO NIKOLASNe parolu pri mi; mia tasko estas ĉarpenti la reĝajn seĝojn en ĉi tiu lando, ne sidi tie supre estrante popolon kaj regnon.SKULE JARLO(post mallonga paŭzo)Respondu al mi pri io, estimata sinjoro, sed respondu en vero. Kial Håkon tiel senskue antaŭeniras sur la rekta vojo? Li ne estas pli klera ol Vi, ne pli kuraĝa ol mi.EPISKOPO NIKOLASKiu faras la plej grandan agon en la mondo?SKULE JARLOTion faras la plej elstara viro.EPISKOPO NIKOLASSed kiu estas la plej elstara viro?SKULE JARLOLa plej kuraĝa.EPISKOPO NIKOLASTion diras la estro. Pastro dirus la plej kredanta, — saĝulo dirus, ke estas la plej sperta. Sed estas neniu el ili, jarlo. La plejfeliĉaviro estas la plej granda. La plej granda estas tiu, kiu faras la plej grandajn agojn;li, al kiu la postuloj de la epoko venas kiel en ardo, naskas pensojn, kiujn li mem ne komprenas, kaj kiuj montras al li la vojon, kies celon li mem ne konas, sed kiun li tamen iras, kajdevasiri, ĝis li aŭdas la popolon krii en ĝojo, kaj li ĉirkaŭrigardas gapante kaj mire, kaj komprenas, ke li faris grandfaron.SKULE JARLOJes, en tio estas la neskuebla certeco de Håkon.EPISKOPO NIKOLASEstastio, kion la romanoj nomisingenium. — Mi ne estas precipe lerta en latino; sed tio nomiĝasingenium.SKULE JARLO(unue pensema; poste en kreskanta eksciteco)Håkon estus kreita el alia materialo ol mi? Estus el la feliĉuloj? — Jes, ĉu ne ĉio prosperas por li? Ĉu ne ĉio adaptiĝas al la plej bona por li? Eĉ la kamparano tion spertas; li diras, ke la arboj du fojojn portas fruktojn, kaj la birdoj kovas ovojn du fojojn ĉiun someron dum Håkon estas reĝo. La vilaĝaro en Vermlando, kiun li brulrabis, ĝi kuŝas brilanta kun novkonstruitaj domoj, kaj la grenspikoj sur ĉiuj kampoj svingiĝas peze en la vento. Estas kvazaŭ la sango kaj la cindro sterkigas tie, kie Håkon tramarŝas militire; estas kvazaŭ la Sinjoro kovras per rikoltaĵo, kion Håkon subtretis; estas kvazaŭ la sanktaj potencoj rapidigas sin forigi ĉiun pekon post li. Kaj kiel facile li ja fariĝis reĝo! Li bezonis, ke Inge mortus frue, kaj Inge mortis; li bezonis protekton kaj defendon, kaj liaj viroj protektis kaj defendis lin; li bezonis feran fajropruvon, kaj lia patrino venis kaj portis ĝin por li.EPISKOPO NIKOLAS(en senvola ekkrio)Sed ni — ni du —!SKULE JARLOVi?EPISKOPO NIKOLASJes Vi — Vi do!SKULE JARLOHåkon havas la rajton, episkopo.EPISKOPO NIKOLASLi havas la rajton, ĉar li estas la feliĉulo; — la plej granda feliĉo estastiu, havi la rajton. Sed per kiu rajto ricevis Håkon la rajton, kaj ne Vi?SKULE JARLO(post mallonga paŭzo)Estas aferoj pri kiuj mi volas preĝi al Dio, ke li savu min el pensoj pri ili.EPISKOPO NIKOLASĈu Vi neniam vidis bildon en la Kristpreĝejo en Nidaros? Ĝi prezentas la diluvon, kiu kreskas kaj superakvigas ĉiujn montojn, ke restas nur unu pinto. Tie supren grimpas tuta parencaro, patro kaj patrino kaj filo kaj edzino de filo kaj infanoj; — kaj la filo tiras la patron malsupren en la inundan akvon por gajni starejon, kaj li volas malsuprentiri ankaŭ la patrinon, — kaj edzinon kaj ĉiujn infanojn, por atingi supren mem; — ĉar tie supre estas piedlarĝa spaco;tieli povas teni sin horon. — Tiu, jarlo, estas la sagao de la saĝeco, kaj la sagao de ĉiu saĝulo.SKULE JARLOSed la rajto!EPISKOPO NIKOLASLa filohavisla rajton. Li havis forton kaj deziron vivi; — sekvu vian deziron kaj uzu vian kapablon, tiun rajton havas ĉiuj.DUKO SKULEAl tio, kio bona estas, jes.EPISKOPO NIKOLASLudado kun vortoj! Ne ekzistas bono kaj malbono, ne supre kaj malsupre, ne alte kaj malalte. Tiajn vortojn Vi devas forgesi; alie Vi neniam faros la lastan paŝon, neniam saltas trans la faŭkon.(mallaŭte kaj insiste)Vi ne devas malami aron aŭ aferon, ĉar la aro aŭ la afero volastion ĉikaj netion; sed Vi malamu ĉiun viron en la aro, ĉar li kontraŭas Vin; kaj Vi malamu ĉiujn tiujn, kiuj staras subtene al afero, ĉar la afero ne antaŭenigas Vian volon. Ĉio, kion Vi povas uzi, estas bona, — ĉio, kio metas transversajn trunkojn sur Vian vojon, estas malbona.DUKO SKULE(rigardas antaŭ si pripensante)Kiom mi ja pagis por tiu reĝa seĝo, al kiu mi tamen ne atingis — kaj kiom li pagis por ĝi, li, kiu nun sidas tie sekura! Mi estis juna kaj forlasis mian belan sekretan amon, por edzigi min en potencan parencaron. Mi preĝis al la sanktuloj, ke doniĝu al mi filon, — mi ekhavis nur filinojn.EPISKOPO NIKOLASHåkonricevas filojn, jarlo, — nur vidu!DUKO SKULE(iras al la fenestro dekstre)Jes, — ĉio adaptiĝas por Håkon.EPISKOPO NIKOLAS(sekvas lin)Kaj Vi, Vi volas lasi Vin mallibera forpeli de la feliĉo Vian tutan vivon! Ĉu Vi estas blinda? Ĉu Vi ne vidas, ke estas pli forta potenco ol la Birkibejnoj, kiuj staras malantaŭ Håkon kaj favoras lian agon? Li ricevas la helpon de supre, de tiuj, kiuj estas Viaj enviantoj ekde la naskiĝo! Kaj por tiuj enviantoj Vi kurbas Vin! Ekstaru, viro; ĝibigu la dorson! Por kio Vi alie ricevis Vian nebrideblan animon? Memoru, ke la unua farego en la mondo fariĝis de iu, kiu ekstaris kontraŭ potencan regnon!DUKO SKULEKiu?EPISKOPO NIKOLASLa anĝelo kiu ekstaris kontraŭ la lumon!DUKO SKULEKaj kiu ĵetiĝis en la faŭkon de la abismo —EPISKOPO NIKOLAS(sovaĝe)Kaj kreis regnon tie, kaj fariĝis reĝo, potenca reĝo, — pli potenca ol kiu ajn el la miloj da — jarloj tie supre!(falglitas sur la benkon apud la trinkotablo)DUKO SKULE(rigardas lin longe, kaj diras:)Episkopo Nikolas, ĉu Vi estas io pli aŭ io malpli ol homo?EPISKOPO NIKOLAS(ridetas)Mi estas en stato de senkulpeco; mi ne konas diferencon inter bono kaj malbono.DUKO SKULE(duone al si mem)Kial ili metis min en la mondon, se ili ne volis ordigi la vivon pli bone por mi? Håkon tiel firme kaj neskueble fidas sin mem; — ĉiuj liaj viroj firme kaj neskueble fidas lin —EPISKOPO NIKOLASMutiĝu pri tio ke Vi ne havas tian fidon en Vi mem! Parolu kvazaŭ Vi ĝin havas; ĵuru laŭte kaj sankte, ke Vi havas ĝin, — kaj ĉiuj fidos Vin.DUKO SKULESe mi havus filon! Se mi havus filon, kiu povus preni la grandan heredon post mi!EPISKOPO NIKOLAS(vigle)Jarlo, — se Vi havus filon?DUKO SKULEMi neniun havas.EPISKOPO NIKOLASHåkon ricevos filojn.DUKO SKULE(pugnigas la manojn)— kaj estas reĝe naskita!EPISKOPO NIKOLAS(ekstaras)Jarlo, — se li ne tia estus?DUKO SKULELi tion ja pruvis; la fera fajropruvo —EPISKOPO NIKOLASKaj se li tia ne estus — spite al la fajropruvo?DUKO SKULEĈu vi volas diri, ke Dio mensogis, kiam li sukcesigis la fajropruvon?EPISKOPO NIKOLASPor kio Inga el Vartejg kuraĝis provoki Dian verdikton?DUKO SKULEKe tiu infano, kiun ŝi naskis oriente en Borgarsyssel, estas filo de Håkon Sverrisson.EPISKOPO NIKOLAS(kapsignas, ĉirkaŭrigardas kaj diras mallaŭte:)Kaj se nun reĝo Håkon ne estus tiu infano?DUKO SKULE(ektretas paŝon malantaŭen)Ĉiopova —!(regas sin)Nepenseble.EPISKOPO NIKOLASAŭskultu al mi, jarlo. Mi havas sepdek ses jarojn; komencas malsupren dekliviĝi nun por mi, kaj tiun ĉi aferon mi ne kuraĝas kunporti tien transen —DUKO SKULEParolu, parolu! Ĉu li ne estas filo de Håkon Sverrisson?EPISKOPO NIKOLASAŭskultu min. Ne estis konatigite, kiam Inga estis graveda. Håkon Sverrisson estis ĵus mortinta, kaj verŝajne ŝi timis Inge Bårdsson, kiu tiam estis reĝo, kaj Vin, — nu ja, ankaŭ la Baglojn, mi opinias. Ŝi naskis sekrete en la domo de Trond pastro, oriente en la komunumo de Heggen, kaj naŭ tagojn poste ŝi veturis hejmen; sed la reĝa infano restis tutan jaron ĉe la pastro, kaj ŝi ne kuraĝis atenti pri ĝi, kaj neniu escepte de Trond kaj liaj du filoj ion sciis.DUKO SKULENu ja, — kaj sekve?EPISKOPO NIKOLASKiam la infano estis jaraĝa, ne eblis plu subteni la sekreton. Inga malkaŝis la aferon al Erlend el Husaby, — maljuna Birkibejno de la tempo de Sverre — Vi scias.DUKO SKULENu?EPISKOPO NIKOLASLi kaj aliaj estroj el la Opplandoj prenis la infanon, iris mezvintre trans la montaron kun ĝi, kaj portis ĝin al la reĝo, kiu tiam sidis en Nidaros.DUKO SKULEKaj Vi tamen povas diri, ke —?EPISKOPO NIKOLASKomprenu! Granda danĝero estus por simpla pastro eduki reĝan infanon. Tuj post kiam la infano naskiĝis, li tial konfesis al unu el siaj superuloj en la eklezio, kaj demandis lian konsilon. Tiu lia superulo ordonis al Trond sekrete interŝanĝi du infanojn, sendi la ĝustan reĝan filon al sekura loko, kaj doni al Inga la malĝustan, se ŝi aŭ la Birkibejnoj poste postulus la reĝan filon.DUKO SKULE(ekcitita)Kaj kiu estis tiu hundo, kiu donis tian konsilon?EPISKOPO NIKOLASEstis mi.DUKO SKULEVi? Jes, Vi ĉiam malamis la parencaron de Sverre.EPISKOPO NIKOLASŜajnis al mi malsekure por la reĝa filo veni inter Viajn manojn.DUKO SKULESed la pastro?EPISKOPO NIKOLASPromesis fari, kiel mi ordonis.DUKO SKULE(kaptas lian brakon)Kaj Håkon estas la malĝusta?EPISKOPO NIKOLASSe la pastro tenis sian promeson.DUKO SKULESeli tenis ĝin?EPISKOPO NIKOLASTrond pastro forvojaĝis el la lando la saman vintron, kiam la infano venis al reĝo Inge. Li vojaĝis al la tombo de Tomas Beckett, kaj poste restis en Anglio ĝis sia morto..DUKO SKULELi forvojaĝis el la lando, Vi diras! Do li interŝanĝis la infanojn, kaj timis venĝon de la Birkibejnoj.EPISKOPO NIKOLASAŭ lineinterŝanĝis ilin, kaj timis venĝon demi.DUKO SKULEPri kiu ebleco kredas Vi?EPISKOPO NIKOLASAmbaŭ eblecoj estas same kredeblaj.DUKO SKULESed la filoj de la pastro kiujn Vi menciis?EPISKOPO NIKOLASIli vojaĝis kun la krucmilitantoj al la sankta lando.DUKO SKULEKaj neniu aŭdis ion pri ili poste?EPISKOPO NIKOLASJes.DUKO SKULEKie ili estas?EPISKOPO NIKOLASIli dronis en la Greka Maro forvojaĝante.DUKO SKULEKaj Inga —?EPISKOPO NIKOLASNenion scias, nek pri la konfeso de la pastro, nek pri mia konsilo.DUKO SKULEŜia infano havis nur naŭ tagojn, kiam ŝi forlasis ĝin, Vi diris?EPISKOPO NIKOLASJes; kaj la infano, kiun ŝi revidis, estis pli ol unujara —SKULE JARLODo estas neniu en la mondo, kiu povas lumigi en tio ĉi!(paŝadas forte kelkajn fojojn tien kaj reen)Ĉiopova Dio, ĉu tio povas esti vero? Håkon — la reĝo — li, kiu regas la tutan landon kaj regnon, li ne estus la alodnaskito! — Kaj kial tio ne estas sufiĉe kredebla? Ĉu ne ĉiu sukceso mirinde sekvis lin, — — kial ne ankaŭ tio, preniĝi kiel infano el dometo de povra kamparano kaj metiĝi en lulilon de la reĝa infano —EPISKOPO NIKOLASDum la tuta popolo kredas, ke li estas la filo de la reĝo —SKULE JARLOSedli memkredas tion, episkopo, —tioestas lia vera feliĉo,tioestas lia zono de forto!(iras al la fenestro)Jen vidu, kiel bele li sidas sur la ĉevalo, Neniu sidas kiel li. Ridiĝas kaj brilas en liaj okuloj; li rigardas elen en la tagon, kvazaŭ li scius sin kreita por iri antaŭen, ĉiam antaŭen.(turnas sin al la episkopo)Mi estas reĝa brako, eble ankaŭ reĝa kapo; sed li estas la tuta reĝo.EPISKOPO NIKOLASKaj eble tamen ne estas.SKULE JARLONe, — eble tamen ne.EPISKOPO NIKOLAS(metas la manon sur lian ŝultron)Jarlo, aŭskultu min —SKULE JARLO(daŭrigas elrigardi)Tie sidas la reĝino. Håkon parolas dolĉe al ŝi; ŝi fariĝas ruĝa kaj pala laŭvice el ĝojo. Li prenis ŝin edzine, ĉar estis saĝe elekti la filinon de la plej potenca viro en la lando. Ne ekzistis tiam varma penso por ŝi en lia koro; — sed tio venos; al Håkon sekvas la feliĉo. Ŝi lumos super lia vivo —(haltas kaj ekkrias en surprizo)Kio estastio?EPISKOPO NIKOLASKio?SKULE JARLODagfinn Bonde fortege rompis tra la amaso, kiu staras ĉirkaŭe. Nun li donas iun mesaĝon al la reĝo.EPISKOPO NIKOLAS(rigardas elen malantaŭ la jarlo)Aspekte Håkon fariĝas kolera; — ĉu ne? Li pugnigas la manon —SKULE JARLOLi rigardas ĉi tien, — kio tio povas esti?(volas eliri)EPISKOPO NIKOLAS(retenas lin)Jarlo, aŭskultu, — troviĝus maniero certiĝi pri la rajto de Håkon.SKULE JARLOManiero, Vi diras?EPISKOPO NIKOLASAntaŭ sia morto Trond pastro redaktis leteron pri sia agado, kaj prenis sakramenton sur tio, ke estas vero, kion li tie skribis.SKULE JARLOKaj tiu letero, — kompatema Dio, — kie ĝi estas?EPISKOPO NIKOLASVi devas do scii, ke —(rigardas al la pordo)Tŝŝ, la reĝo venas.SKULE JARLOLa letero, episkopo, — la letero!EPISKOPO NIKOLASJen la reĝo.(Håkonenvenas, sekvata de sia hirdo kaj multaj gastoj. Tuj posteMargreteaperas; ŝi estas en tima emocio, kaj volas rapidiĝi al la reĝo, sed malhelpiĝas desinjorino Ragnhild, kiu kune kun aliaj virinoj akompanis ŝin.Sigridtenas sin iom aparte en la fono. La viroj de la jarlo aspektas maltrankvile, kaj ariĝas dekstraflanke, kieSkulestaras, tamen iom malantaŭe.)HÅKON(en forta interna ekscito)Skule jarlo, kiu estas reĝo en ĉi tiu lando?SKULE JARLOĈu kiu estas reĝo?HÅKONTiel mi demandis. Mi havas la nomon de reĝo, sed kiu havas la reĝan potencon?SKULE JARLOLa reĝa potenco devas esti tie, kie estas la reĝa rajto.HÅKONTiel devus esti; sed ĉu estas tiel?SKULE JARLOĈu Vi asignas min antaŭ tribunalo?HÅKONMi faras; ĉar tiun rajton mi havas antaŭ ĉiu homo en la regno.SKULE JARLOMi fidas, ke mi povas respondeci por miaj faroj.HÅKONBone por ĉiuj, se tiel estas.(suprenpaŝas ŝtupon kie staras la reĝa seĝo, kaj subtenas sin al la seĝobrako)Jen mi staras kiel Via reĝo kaj demandas: Ĉu Vi scias, ke Jon jarlo en la Orkadoj faris insurekcion kontraŭ min?SKULE JARLOJes.HÅKONKe li rifuzas pagi al mi la imposton?SKULE JARLOJes.HÅKONKaj ĉu estas vero, ke Vi sinjoro jarlo, hodiaŭ sendis leteron al li?SKULE JARLOKiu diras tion?IVAR BODDEMi diras.DAGFINN BONDEJostein Tamb ne kuraĝis rifuzi kunpreni ĝin, ĉar la reĝa sigelo surestis.HÅKONVi skribas al la malamikoj de la reĝo, kaj surmetas la reĝan sigelon, kvankam la reĝo ne scias, kio tie estas skribita!SKULE JARLOTiel mi faris dum multaj jaroj kun Via aprobo.HÅKONJes, kiam mi estis sub Via kuratoreco.SKULE JARLONeniam Vi havis damaĝon pro tio. Jon jarlo skribis al mi, kaj petis mian intervenon; li proponis interkonsenton, sed sur malhonestaj kondiĉoj por la reĝo. La militiro al Vermlando ĝene premis Vian animon; se Vi mem agus nun, Jon jarlo forsavus sin tro facile, — mi povas pli bone ordigi la aferon.HÅKONVi deziris ordigi la aferon mem. — Kaj kion Vi respondis?SKULE JARLOLegu mian leteron.HÅKONDonu ĝin!SKULE JARLOMi pensis, ke Vi havas ĝin?DAGFINN BONDEVi certe scias pli ĝuste ol tiel. Gregorius Jonsson estis pli rapidpieda. Kiam ni venis sur la ŝipon, la letero estis malaperinta.SKULE JARLO(turnas sin alGregorius Jonsson)Sinjoro vasalo, donu la leteron al la reĝo.GREGORIUS JONSSON(alproksimiĝas maltrankvila)Aŭskultu min —!SKULE JARLOKio nun?GREGORIUS JONSSON(mallaŭte)Vi memoras, ke tie estis akraj vortoj pri la reĝo.SKULE JARLOPri ili mi scias respondi. La leteron!GREGORIUS JONSSONMi ne havas ĝin.SKULE JARLOVi ne havas ĝin!GREGORIUS JONSSONDagfinn Bonde estis tuj ĉe niaj kalkanoj. Mi kaptis la leteron de Jostein Tamb, ligis ŝtonon al ĝi —SKULE JARLONu?GREGORIUS JONSSONĜi nun kuŝas sur la fundo de la fjordo.SKULE JARLOMalbone — malbone Vi jen agis.HÅKONMi atendas la leteron, sinjoro jarlo!SKULE JARLOMi ne povas elmeti ĝin.HÅKONVine povas?SKULE JARLO(faras paŝon pli proksimen al la reĝo)Mi estas tro fiera por ekskuzi min per tio, kion Viaj viroj nomus preteksto —HÅKON(regas sian ekflamiĝan koleron)Kaj jen kio? —SKULE JARLOMallonge kaj bone; — mi ne elmetas ĝin; — mine volaselmeti ĝin.HÅKONVi do spitas min!SKULE JARLOSe ne povas alie esti, — nu ja, mi spitas Vin.IVAR BODDE(forte)Nun, sinjoro reĝo, nun mi pensas, ke neniu bezonas pli da atestoj!DAGFINN BONDENe, nun mi pensas, ke Vi konas la temperamenton de la jarlo.HÅKON(malvarme al la jarlo)Bonvolu doni la reĝan sigelon al Ivar Bodde.MARGRETE(rapidas kun plektitaj manoj al la podio, kie staras la reĝo)Håkon, estu mia milda kaj indulgema edzo!HÅKON(faras ordonan brakmovon al ŝi; ŝi kaŝas sian vizaĝon en sian vualon, kaj reen returnas al sia patrino.)SKULE JARLO(alIvar Bodde)Jen la reĝa sigelo.IVAR BODDETio ĉi estus la lasta vespero de la festeno. Ĝi finiĝis per prema doloro por la reĝo; sed devus iam tiel fini; kaj mi opinias, ke ĉiu fidela viro devas ĝoji, ke okazis.SKULE JARLOKaj mi opinias, ke ĉiu fidela viro devas profunde koleriĝi, ke pastro tiel ekstaras inter ni Birkibejnoj; — jes, Birkibejnoj, ĉar mi estas Birkibejno samebone kiel la reĝo kaj liaj viroj. Mi estas el la sama parencaro, la parencaro de Sverre, la reĝa parencaro, — sed Vi, pastro, Vi starigis muron el malfido ĉirkaŭ la reĝo, kaj baris min ekstere de li; tia estis Via ago dum multaj jaroj.PÅL FLIDA(incite al la ĉirkaŭstarantoj)Viroj de la jarlo! Ĉu ni toleru tiaĵon pli longe?GREGORIUS JONSSON(antaŭen)Ne, ni ne povas kaj ne volas tion toleri. Nun tio devas esti klare dirata, — neniu el la viroj de la jarlo povas servi la reĝon kun plena fido kaj amo, tiom longe ke Ivar Bodde paŝadas en la reĝa korto incitante galon inter ni.PÅL FLIDAPastro! Mi minacas vin pri vivo kaj membroj, kie ajn kie mi renkontos vin, sur libera kampo, surŝipe, aŭ en nesankta domo!MULTAJ JARLANOJAnkaŭ mi! Ankaŭ mi! Vi estu senpaca por ni!IVAR BODDEDio malpermesu, ke mi staru inter la reĝo kaj tiom multaj potencaj estroj. — Håkon, mia alta sinjoro, mi scias en mi mem, ke mi servis Vin en plena fido. Pri la jarlo mi avertis Vin, tio estas vero; sed se mi iam faris al li maljustecon, Dio devas pardoni min pri tio. Nun ne estas io pli farenda por mi en la kortego; jen Via sigelo; prenu ĝin en Viajn proprajn manojn; antaŭ longe ĝi estus devinta kuŝi tie.HÅKON(kiu malsuprenpaŝis de la podio)Vi restos!IVAR BODDEMi ne povas. La konscienco mordus kaj riproĉus min tagon kaj nokton, se mi tion farus. Pli grandan malfeliĉon neniu homo povus kaŭzi en ĉi tiuj tempoj, ol starigi sin inter la reĝo kaj la jarlo.HÅKONIvar Bodde, mi ordonas vin resti!IVAR BODDEEĉ se la sankta reĝo Olaf ekstarus el la arĝenta ĉerko, kaj ordonis min resti, mi tamen devus foriri nun.(metas la sigelon en la manon de la reĝo)Adiaŭ, mia nobla sinjoro! Dio progresigu kaj benu viajn agojn!(eliras dekstren tra la aro da homoj)HÅKON(sombra; al la jarlo kaj liaj viroj)Jen mi perdis fidelan amikon pro Vi; grandan rekompencon Vi devas oferti, se Vi volas ripari la perdon.SKULE JARLOMi ofertas min mem kaj ĉiujn miajn.HÅKONMi preskaŭ timas, ke pli bezoniĝas. Mi nun bezonas arigi ĉirkaŭ mi ĉiujn tiujn, kiujn mi povas plene fidi. Dagfinn Bonde, tuj sendu mesaĝon norden al Hålogalando; Vegard Veradal estu reen vokata ĉi tien.DAGFINN BONDE(kiu staris iom malantaŭe en interparolo kun vojaĝvestita viro, kiu envenis, proksimiĝas, kaj diras skuita:)Vegard ne povas veni, sinjoro.HÅKONEl kio vi tion scias?DAGFINN BONDEĴus estis mesaĝo pri li.HÅKONKion ĝi informas?DAGFINN BONDEKe Vegard Veradal estas mortigita.MULTAJ VOĈOJMortigita!HÅKONKiu mortigis lin?DAGFINN BONDEAndres Skjaldarband, la amiko de la jarlo.(Mallonga paŭzo; la viroj flustras maltrankvile inter si.)HÅKONKie estas la sendito?DAGFINN BONDE(kondukas la viron antaŭen)Jen, sinjoro reĝo.HÅKONKia kaŭzo estis por la mortigo?SENDITOTion neniu certe scias. Ili interparolis pri la laponia imposto, kaj subite Andres eksaltis, kaj donis al li mortigan vundon.HÅKONĈu antaŭe estis kverelo inter ili?SENDITOKelkfoje. Andres ofte diris, ke saĝa konsilanto elsude, skribis al li, ke li estu kiel roko kaj siliko kontraŭ Vegard Veradal.DAGFINN BONDEEge strange; — antaŭ ol Vegard forvelis, li rakontis al mi, ke saĝa konsilanto estis dirinta, keliestu kiel roko kaj siliko kontraŭ Andres Skjaldarband.EPISKOPO NIKOLAS(kraĉante)Fi al tiaj konsilantoj!HÅKONNi ne volas plu esplori, el kiu radiko tio ĉi devenas. Du fidelaj animoj mi perdis hodiaŭ. Mi povus plori por Vegard; sed ĉi tie bezoniĝas pli ol ploro; nun estas pri vivo kontraŭ vivo. Sinjoro jarlo, Andres Skjaldarband estas Via ĵurinta fidelulo; Vi ofertis al mi helpon kiel rekompencon por Ivar Bodde. Mi persistas je Via vorto, kaj atendas ke Vi volas efektivigi la punon por tiu ĉi krimo.SKULE JARLOMalbonaj anĝeloj certe ekstaras inter ni du hodiaŭ. Al kiu ajn el miaj viroj mi permesus, ke Vi venĝus pro la mortigo —HÅKON(streĉita)Nu?SKULE JARLOSed ne al Andres Skjaldarband.HÅKON(ekscite)Ĉu vi volas defendi la mortiginton?SKULE JARLOTiunmortiginton mi devas defendi.HÅKONKaj la kialo —?SKULE JARLOTiun neniu scios krom Dio en la ĉielo.EPISKOPO NIKOLAS(mallaŭte alDagfinn)Mi scias ĝin.DAGFINN BONDEKaj mi suspektas ĝin.EPISKOPO NIKOLASDiru nenion, bona Dagfinn!HÅKONJarlo, mi volas plej eble longe kredi, ke ne estas seriozo, kion Vi jen diras al mi —SKULE JARLOSe estus mia propra patro, kiun Andres Skjaldarband mortigus, li tamen irus libere. Vi ne devas demandi pli.HÅKONBone. Do ni devas mem agi laŭ propra iniciativo!SKULE JARLO(kun esprimo de timo)Reĝo! tio fariĝos sangoverŝo ambaŭflanke!HÅKONDo okazu; la puno estu plenumata.SKULE JARLOĜineestu plenumata! — Ĝi nepovasesti plenumata!EPISKOPO NIKOLASNe, en tio la jarlo pravas.HÅKONKaj tion Vi diras, honorinda sinjoro?EPISKOPO NIKOLASAndres Skjaldarband prenis la krucon.HÅKON kaj SKULE JARLOPrenis la krucon!EPISKOPO NIKOLASKaj estas jam forvelinta el la lando.SKULE JARLOBone estas tio por ni ĉiuj.HÅKONLa tago kliniĝas, la geedziĝa festeno nun finiĝu. Mi dankas Vin, sinjoro jarlo, por ĉiu honoro, kiu estas al mi montrita en ĉi tiu tempo. — Vi veturos al Nidaros, mi opinias?SKULE JARLOEstas mia intenco.HÅKONKaj mi al Viken. — Se vi, Margrete, pli deziras resti ĉi tie en Bergen, tion faru.MARGRETEKien vi velos, mi akompanos, ĝis vi tion malpermesos.HÅKONBone, do akompanu.SIGRIDDisiĝas nun la parencaro.(genuas antaŭHåkon)Montru al mi favoron, sinjoro reĝo!HÅKONEkstaru, sinjorino Sigrid; kion Vi petas estu plenumata.SIGRIDMi ne povas akompani la jarlon al Nidaros. La monaĥinejo en Rejn estos konsekrata; skribu al la ĉefepiskopo, — influu por ke mi fariĝu abatino tie.SKULE JARLOVi, mia fratino?HÅKONVi volas preni la vualon!SIGRID(ekstaras)Depost la sanga nokto en Nidaros, kiam okazis mia nupto, kaj la Bagloj venis kaj morthakis mian fianĉon, kaj multajn centojn kun li, dum la urbo brulis en ĉiuj anguloj, — tiam estis kvazaŭ la sango kaj la fajro faris mian vidon malakra kaj estingita por la ekstera mondo. Sed mi ekhavis forton por vidi tion, kion neniu alia ekvidas, — kaj ion mi nun vidas — grandan tempon de teruro por la lando!SKULE JARLO(ekscite)Ŝi estas malsana! Ne atentu ŝin.SIGRIDRiĉa rikolto maturiĝos por li, kiu rikoltas en mallumo. Ĉiuj virinoj en Norvegio havus nun nur unu solan taskon, — genui en monaĥinejoj kaj en preĝejoj, kaj preĝi — preĝi tage kaj nokte!HÅKON(skuita)Ĉu estas aŭgurdoto aŭ anima malsano, kiu tiel parolas?SIGRIDAdiaŭ, mia frato, — ni renkontiĝos ankoraŭ unu fojon.SKULE JARLO(senvole)Kiam?SIGRID(mallaŭte kaj malrapide)Kiam vi prenos la kronon; kiam estos granda danĝero, — kiam vi bezonos min en via plej intensa mizero!(eliras dekstre kunMargrete, sinjorino Ragnhildkaj la virinoj)HÅKON(post mallonga paŭzo, tiras la glavon, kaj diras kun firma kaj trankvila decido:)Ĉiuj viroj de la jarlo faru ĵuron.SKULE JARLO(ekscitite)Ĉutioestas via firma decido!(preskaŭ petante)ReĝoHåkon, tion ne faru!HÅKONNeniu jarlano forvelu de Bergen, antaŭ ol li estos ĵurinta fidon al la reĝo.(foriras kun sia hirdo. Ĉiuj escepte de la episkopo kaj la jarlo sekvas)EPISKOPO NIKOLASLi tuŝis Vin per maldolĉaj manoj hodiaŭ.SKULE JARLO(silentas kaj rigardas konsternita post la reĝon)EPISKOPO NIKOLAS(pli forte)Kaj eble li tamen ne estas reĝe naskita.SKULE JARLO(turnas sin subite en forta eksciteco, kaj kaptas la brakon de la episkopo)La konfeso de Trond pastro — kie ĝi estas?EPISKOPO NIKOLASLi sendis ĝin al mi de Anglio, antaŭ ol li mortis; mi ne scias kun kiu, — kaj mi ne ricevis ĝin.SKULE JARLOSed ĝi estu trovata!EPISKOPO NIKOLASTion mi firme kaj plene opinias.SKULE JARLOKaj se Vi ĝin trovos, tiam Vi donos ĝin en miajn manojn?EPISKOPO NIKOLASTion mi promesas.SKULE JARLOTion Vi ĵuru je Via anima savo?EPISKOPO NIKOLASTion mi ĵuras je mia anima savo.SKULE JARLOBone; ĝis tiam mi volas kontraŭi al Håkon, kie tio povos okazi silente kaj sekrete. Devas esti malhelpata, ke li fariĝu pli potenca ol mi, kiam la lukto komencos.EPISKOPO NIKOLASSed se montriĝos, ke li estas la ĝusta reĝido, — kio jen?SKULE JARLOTiam mi devos provi preĝi — preĝi por humila animo por servi lin, kiel honesta estro kaj laŭ mia povo.EPISKOPO NIKOLASKaj se li estas la malĝusta?SKULE JARLOTiam li cedu por mi! Reĝan nomon kaj reĝan seĝon, hirdon kaj armeon, imposton kaj ŝiparon, urbojn kaj kastelojn, ĉion mi volas havi.EPISKOPO NIKOLASLi rifuĝos al Viken —SKULE JARLOMi pelos lin el Viken!EPISKOPO NIKOLASLi firmstariĝos en Nidaros.SKULE JARLOMi sturmos Nidaros!EPISKOPO NIKOLASLi enfermigas sin en la sankta preĝejo de Olaf —SKULE JARLOMi rompos la preĝejan pacon —EPISKOPO NIKOLASLi fuĝos supren sur la ĉefaltaron, kaj kroĉos sin firme al la ĉerko de Olaf —SKULE JARLOMi tiros lin de la altaro, eĉ se mi devos kuntiri la sanktan ĉerkon —EPISKOPO NIKOLASSed ankoraŭ li havos la kronon sur la kapo, jarlo!SKULE JARLOMi defrapos la kronon per mia glavo!EPISKOPO NIKOLASSed se ĝi fiksiĝis tro firme —?SKULE JARLONu do, en la nomo de Dio aŭ Satano — tiam mi frapos ankaŭ la kapon!(eliras dekstre)EPISKOPO NIKOLAS(postrigardas lin, kapklinas malrapide kaj diras:)Nu ja — ja — tiel mi ŝatas la jarlon!Kurteno
(La festena halo en la reĝa kortego en Bergen. Arka fenestro meze sur la fona muro. Laŭ tiu estas estrado kun sidlokoj por la virinoj. Ĉe la maldekstra longa muro staras la reĝa seĝo kelkajn ŝtupojn super la planko; meze sur la kontraŭa muro estas granda enireja pordo. Standardoj, blazonoj, ŝildoj, armiloj kaj multkoloraj tapiŝoj pendas sur la murkolonoj kaj de la eltranĉita ligna plafono. Ĉirkaŭe en la halo staras tabloj por trinkaĵoj kun kruĉoj, trinkkornoj, kaj pokaloj.)
(Reĝo Håkonsidas sur la estrado ĉeMargrete, Sigrid, sinjorino Ragnhildkaj multaj altrangaj virinoj.Ivar Boddestaras malantaŭ la seĝo de la reĝo. Ĉirkaŭ la trinkaĵ-tabloj la viroj de la reĝo kaj la jarlo kun gastoj sidantaj sur benkoj. Ĉe la plej antaŭa tablo dekstre sidas inter aliulojDagfinn Bonde, Gregorius JonssonkajPål Flida.Skule jarlokajepiskopo Nikolasludas ŝakon ĉe tablo maldekstre. La servistoj de la jarlo alvenas kaj eliras portantaj trinkaĵojn. El apuda ĉambro aŭdiĝas muziko dum la sekvaj scenoj.)
DAGFINN BONDENun pasas jam la kvina tago, kaj ankoraŭ la servistoj same rapide surtabligas plenajn kruĉojn.
PÅL FLIDANeniam estis la kutimo de la jarlo malsatigi siajn gastojn.
DAGFINN BONDEJa aspektas tiel. Pri tia glora reĝa nupto neniam antaŭe rakontiĝis en Norvegio.
PÅL FLIDASkule jarlo ja neniam antaŭe donis filinon edzine.
DAGFINN BONDEVere, vere; la jarlo estas potenca viro.
HIRDANODisponas la trionon de la regno. Tio estas pli ol iu ajn jarlo havis pasinte.
PÅL FLIDALa parto de la reĝo tamen estas pli granda.
DAGFINN BONDEPri tio ni ne parolu ĉi tie; nun ni estas amikoj kaj bone repacigitaj.(trinkas kunPål.)Lasu la reĝon esti reĝo kaj la jarlon jarlo.
PÅL FLIDA(ridas)Facile aŭdiĝas de vi, ke vi estas reĝano.
DAGFINN BONDETio devas ankaŭ la jarlanoj esti.
PÅL FLIDANeniam tio. Ni ĵuris ĵuron al lajarlo, sed ne al la reĝo.
DAGFINN BONDETio povos ankoraŭ okazi.
EPISKOPO NIKOLAS(mallaŭte al la jarlo dum la ludado)Ĉu vi aŭdas, kion Dagfinn Bonde diras?
SKULE JARLO(ne suprenrigardante)Mi tamen aŭdas.
GREGORIUS JONSSON(rigardas signifoplene alDagfinn)Ĉu la reĝo ion tian pripensas?
DAGFINN BONDENu nu, — lasu tion; — neniu malakordo hodiaŭ.
EPISKOPO NIKOLASLa reĝo volas ĵure ligi viajn virojn, jarlo.
GREGORIUS JONSSON(pli forte)Ĉu la reĝo ion tian pripensas, mi demandas?
DAGFINN BONDEMi ne respondas. Ni trinku por paco kaj amikeco inter la reĝo kaj la jarlo. La biero estas bona.
PÅL FLIDAĜi ankaŭ havis bonan tempon por fermenti.
GREGORIUS JONSSONTri fojojn la jarlo pretigis la nupton; tri fojojn la reĝo promesis veni, — tri fojojn li trompis.
DAGFINN BONDEMallaŭdu la jarlon protio; li donis al ni sufiĉon por prizorgi en Viken.
PÅL FLIDASigurd Ribbung donis al vi ankoraŭ pli por prizorgi en Vermlando, laŭ tio kio diriĝas.
DAGFINN BONDE(flamiĝe)Jes, kiu estis tiu, kiu liberigis Sigurd Ribbung?
GREGORIUS JONSSONSigurd Ribbung forkuris de ni en Nidaros, tio estas konata por ĉiuj.
DAGFINN BONDESed ne estas konata por iuj, ke Vi malhelpis lin.
EPISKOPO NIKOLAS(al la jarlo, kiu pripensas iun movon)Ĉu vi aŭdas, jarlo, — estis Vi, kiu ellasis Sigurd Ribbung.
SKULE JARLO(movas)Tiu kanto estas malnova.
GREGORIUS JONSSON(alDagfinn)Mi tamen pensis, ke vi aŭdis pri la islandano, Andres Torsteinsson, amiko de Sigurd Ribbung —
DAGFINN BONDEJes; kiam Sigurd estis forkurinta, Vi pendigis la islandanon, tion mi scias.
EPISKOPO NIKOLAS(movas kaj diras ridante al la jarlo:)Nun mi frapas la peonon, sinjoro jarlo.
SKULE JARLO(aŭdeblete)Frapu ĝin; peono ne multe valoras.(movas pecon)
DAGFINN BONDEJes, tion la islandano spertis, kiam Sigurd Ribbung forkuris al Vermlando.
(Subpremata rido inter la reĝanoj; la interparolo daŭras mallaŭte; tuj poste envenas viro, kiu flustras alGregorius Jonsson.)
EPISKOPO NIKOLASKaj nun mi faras jenan movon; kaj vi estas perdinta.
SKULE JARLOAspektas tiel.
EPISKOPO NIKOLAS(kliniĝante malantaŭen en la seĝo)Vi ne bone defendis la reĝon dum la lastaj movoj.
SKULE JARLO(falfrapas la pecojn kaj ekstaras)Post longe mi laciĝis esti reĝdefendanto.
GREGORIUS JONSSON(proksimiĝas kaj diras mallaŭte:)Sinjoro Jarlo, Jostein Tamb informas, ke nun la ŝipo kuŝas preta por forvelo.
SKULE JARLO(mallaŭte)Bone.(elprenas sigelitan pergamenon)Jen la letero.
GREGORIUS JONSSON(skuas la kapon)Jarlo, jarlo, — ĉutioestas konsilinda?
SKULE JARLOKio?
GREGORIUS JONSSONĜi portas la reĝan sigelon.
SKULE JARLOEstas por la bono de la reĝo ke mi agas.
GREGORIUS JONSSONDo lasu al la reĝo mem rifuzi la oferton.
SKULE JARLOTion li ne faros, se li povos decidi. Ĉiuj liaj pensoj kaj atento estas turnataj al subjugo de la Ribbungoj; tial li volas sekurigi sin en ĉiuj flankoj.
GREGORIUS JONSSONSaĝa povas esti tio, kion Vi nun faras, — sed estas danĝera.
SKULE JARLOLasu tion al mi. Sendu la leteron, kaj diru al Jostein, ke li tuj forvelu.
GREGORIUS JONSSONFariĝos kiel Vi ordonas.
(eliras dekstre kaj revenas iom poste)
EPISKOPO NIKOLAS(al la jarlo)Aspekte Vi havas multon prizorgendan.
SKULE JARLOSed bagatelan dankon.
EPISKOPO NIKOLASLa reĝo ekstaris.
(Håkonproksimiĝas; ĉiuj viroj ekstaras de ĉe la tabloj.)
HÅKON(al la episkopo)Ege devas ĝojigi nin, kiel sana kaj forta Vi tenis Vin ĉi tiujn gajajn tagojn.
EPISKOPO NIKOLASEkflagras kelkfoje, sinjoro reĝo; tamen ne longe daŭros. Mi kuŝis malsana la tutan vintron.
HÅKONNu ja, — Vi vivis fortan vivon, riĉan je multaj famaj agoj.
EPISKOPO NIKOLAS(skuas la kapon)Ho, estas limo por tio; mi havas ankoraŭ multon nefaritan. Ke mi scius, ĉu mi havus tempon por ĉio.
HÅKONLa vivantoj devas preni heredon post tiuj, kiuj foriras, estiminda sinjoro; ni ĉiuj ja volas la plej bonan por lando kaj popolo.(turnas sin al la jarlo)Io ege mirigas min; neniu el niaj administrantoj en Hålogalando venis al la edziĝfesto.
SKULE JARLOJes, vere; Andres Skjaldarband mi certe atendis.
HÅKON(ridetante)Kaj ankaŭ Vegard Veradal.
SKULE JARLOAnkaŭ Vegard, jes.
HÅKON(ŝerce)Kaj mi esperas, ke Vi estus lin pli bone akceptinta, ol antaŭ sep jaroj sur la kajo en Oslo, kiam Vi pikis lian vangon, tiel ke la glavo mem eltranĉis sin.
SKULE JARLO(ridas sinĝene)Jes, kiam Gunnulf, via patrinflanka onklo, haktranĉis la rektan manon de Sira Ejliv, mia plej bona amiko kaj konsilanto.
EPISKOPO NIKOLAS(gaje)Kaj kiam Dagfinn Bonde kaj la hirdanoj starigis noktan gardon sur la reĝa ŝipo, kaj diris, ke la reĝo ne estas sekura sub la defendo de la jarlo!
HÅKON(serioze)Tiuj tagoj estas forpasintaj kaj forgesitaj.
DAGFINN BONDE(proksimiĝas)Nun ni povas sonorigi por armilludo malsupre sur la ludejo, se plaĉas al Vi, sinjoro.
HÅKONBone. Hodiaŭ ni akceptas ĉiun ĝojon; morgaŭ ni denove komencos pensi pri la Ribbungoj kaj la jarlo en la Orkadoj.
EPISKOPO NIKOLASJes, li ja rifuzas pagi la imposton?
HÅKONSe mi havus la Ribbungoj for de la nuko, mi mem velus okcidenten.
(Håkoniras al la estrado, etendas la manon alMargretekaj kondukas ŝin elen dekstre; iom post iom la aliuloj sekvas.)
EPISKOPO NIKOLAS(alIvar Bodde)Aŭskultu iomete. Kiu estas tiu viro nomita Jostein Tamb?
IVAR BODDEEstas ĉi tie maristo el la Orkadoj, kiu tiel nomiĝas.
EPISKOPO NIKOLASEl la Orkadoj? Nu tiel. Kaj nun li velos hejmen.
IVAR BODDEJes, li ja tion faros.
EPISKOPO NIKOLAS(pli silente)Kun valora kargo, Ivar Bodde!
IVAR BODDEGreno kaj teksaĵoj, mi opinias.
EPISKOPO NIKOLASKaj letero de Skule jarlo.
IVAR BODDE(ekmire)Al kiu?
EPISKOPO NIKOLASMi ne scias; — kun reĝa sigelo —
IVAR BODDE(kaptas lian brakon)Sinjoro episkopo, — ĉu estas kiel vi diras?
EPISKOPO NIKOLASTŝŝ, ne miksu min en tiun aferon.(malproksimiĝas)
IVAR BODDEDo mi tuj devas —! Dagfinn Bonde! Dagfinn! Dagfinn —!(premas sin tra la amaso ĉe la elirpordo)
EPISKOPO NIKOLAS(simpatiante alGregorius Jonsson)Neniu tago sen domaĝo al iu pri havaĵo aŭ libereco!
GREGORIUS JONSSONPri kiu nun?
EPISKOPO NIKOLASPovra maristo, — Jostein Tamb ŝajnas al mi, ke oni nomis lin.
GREGORIUS JONSSONJostein —?
EPISKOPO NIKOLASDagfinn Bonde volas malpermesi al li forveli.
GREGORIUS JONSSONĈu Dagfinn volas malpermesi al li, vi diras?
EPISKOPO NIKOLASĜuste nun li eliris.
GREGORIUS JONSSONPardonu min, sinjoro, mi devas rapidiĝi —
EPISKOPO NIKOLASJes, faru tion, bona vasalo! — Dagfinn Bonde estas tiom ekfurioza.
(Gregorius Jonssonrapidegas elen dekstre inter la restanta ĉeestantaro; nurSkule jarlokajepiskopo Nikolasrestas en la halo.)
SKULE JARLO(paŝas en pensoj tien kaj reen; subite li kvazaŭ vekiĝas; li rigardas ĉirkaŭe kaj diras:)Kiel silente subite fariĝis.
EPISKOPO NIKOLASLa reĝo eliris.
SKULE JARLOKaj ĉiuj homoj sekvis lin.
EPISKOPO NIKOLASĈiuj krom Vi.
SKULE JARLOEstas io granda, tio, esti reĝo.
EPISKOPO NIKOLAS(singarde)Ĉu Vi ŝatus provi tion, jarlo?
SKULE JARLO(ridetas serioze)Miestasprovinta tion; ĉiun dormgravedan nokton mi estas reĝo en Norvegio.
EPISKOPO NIKOLASSonĝoj avertas.
SKULE JARLOIli ankaŭ tentas.
EPISKOPO NIKOLASApenaŭ Vin. Pasinte, tion mi povas kompreni; — sed nun, kiam Vi havas la trionon de la regno, regas kiel la unua viro en la lando kaj estas la patro de la reĝino —
SKULE JARLOPleje nun, — pleje nun.
EPISKOPO NIKOLASNenion kaŝu! Konfesu; ĉar Vi certe portas grandan suferon.
SKULE JARLOPleje nun, kiel mi diras.Tioestas la granda kondamno, kiu premkuŝas sur mia vivo; stari tiel proksime al la stato plej alta — nur fenda faŭko disigas — salto transen, — aliflanke estas reĝa nomo kaj purpura mantelo kaj trono kaj potenco kaj ĉio; ĉiun tagon mi havas tion antaŭ la okuloj — sed neniam transvenos.
EPISKOPO NIKOLASVere, vere, jarlo.
SKULE JARLOKiam ili elektis Guthorm Sigurdsson kiel reĝon, mi estis en la plena forto de mia juneco; tiam estis kvazaŭ laŭte kriis en mi: For, tiu infano, —miestas la matura, forta viro! — sed Guthorm estis filo de reĝo; estis faŭko inter mi kaj la trono.
EPISKOPO NIKOLASVi ne kuraĝis —
SKULE JARLOPoste Erling Steinvegg salutiĝis kiel reĝo de la Slittungoj. Tiam denove kriis ene en mi: Skule estas pli granda estro ol Erling Steinvegg! Sed mi estus devinta rompi kun la Birkibejnoj; —tioestis la faŭko tiam.
EPISKOPO NIKOLASKaj Erling fariĝis reĝo de la Slittungoj, kaj poste por la Ribbungoj, kaj Vi atendis!
SKULE JARLOMi atendis la morton de Guthorm.
EPISKOPO NIKOLASKaj Guthorm mortis, kaj Inge Bårdsson, Via frato, fariĝis reĝo.
SKULE JARLOJen mi atendis la morton de mia frato. Li estis malsana ekde la unua paŝo; ĉiun matenon, kiam ni renkontiĝis por la sankta meso, mi sidis kaŝrigardante, ĉu la malsano ne estus pli grava. Ĉiu ektiro de doloro pasanta sur lia vizaĝo estis por mi kiel bloveto en la velo kaj portis min pli proksimen al la trono. Ĉiu ĝemspiro kiu malakrigis lian suferon kaj angoron, sonis por mi kiel korno kaj klariono fore sub la deklivoj, kiel mesaĝoj venantaj de fore por anonci, ke nun mi devus preni la regadon. Tiel mi elŝiris kun radiko kaj fibroj ĉiun koran fratan penson; kaj Inge mortis, kaj Håkon venis, — kaj la Birkibejnoj prenislinkiel reĝon.
EPISKOPO NIKOLASKaj Vi atendis.
SKULE JARLOŜajnis al mi, ke devus veni helpo de supre. Mi sentis la reĝan forton en mi, kaj mi maljuniĝis; ĉiu tago kiu pasis, estis tago, kiu preniĝis el mia vivotasko. Ĉiun vesperon mi pensis: Morgaŭ okazos mirakla signo, kiu faligos lin kaj metos min sur la vakan seĝon.
EPISKOPO NIKOLASMalgranda estis tiam la potenco de Håkon; li estis nur infano; mankis nur paŝo, nenio pli, sed Vi ne alpaŝis.
SKULE JARLOTiu paŝo tamen estis granda; ĝi estus min disigita de mia tuta parencaro kaj ĉiuj miaj amikoj.
EPISKOPO NIKOLASJesjenla afero, Skule jarlo, —jenla malbeno, kiu estas kuŝinta super Via vivo. Vi volas havi ĉiujn vojojn malfermaj en ekstrema bezono, — Vi ne kuraĝas rompi ĉiujn pontojn, kaj nur reteni unu, defendi nur tiun, kaj venki aŭ falitie. Vi metas kaptilojn por Via malamiko, Vi konstruas kaptilon por lia piedo, kaj pendigas akrajn glavojn super lian kapon, Vi ŝutas venenon en ĉiuj pelvoj, kaj Vi elmetis centojn da retoj; sed se li riskos kaptiĝi en unu el ili, Vi ne kuraĝas tiri la ŝnuron; se li etendas la manon por la veneno, Vi opinias, ke estas pli sekure se li falos sub la glavo; se eblas kapti lin matene, Vi trovas, ke estos pli bone ke okazu vespere.
SKULE JARLO(rigardas lin serioze)Kaj kion Vi volus fari, sinjoro episkopo?
EPISKOPO NIKOLASNe parolu pri mi; mia tasko estas ĉarpenti la reĝajn seĝojn en ĉi tiu lando, ne sidi tie supre estrante popolon kaj regnon.
SKULE JARLO(post mallonga paŭzo)Respondu al mi pri io, estimata sinjoro, sed respondu en vero. Kial Håkon tiel senskue antaŭeniras sur la rekta vojo? Li ne estas pli klera ol Vi, ne pli kuraĝa ol mi.
EPISKOPO NIKOLASKiu faras la plej grandan agon en la mondo?
SKULE JARLOTion faras la plej elstara viro.
EPISKOPO NIKOLASSed kiu estas la plej elstara viro?
SKULE JARLOLa plej kuraĝa.
EPISKOPO NIKOLASTion diras la estro. Pastro dirus la plej kredanta, — saĝulo dirus, ke estas la plej sperta. Sed estas neniu el ili, jarlo. La plejfeliĉaviro estas la plej granda. La plej granda estas tiu, kiu faras la plej grandajn agojn;li, al kiu la postuloj de la epoko venas kiel en ardo, naskas pensojn, kiujn li mem ne komprenas, kaj kiuj montras al li la vojon, kies celon li mem ne konas, sed kiun li tamen iras, kajdevasiri, ĝis li aŭdas la popolon krii en ĝojo, kaj li ĉirkaŭrigardas gapante kaj mire, kaj komprenas, ke li faris grandfaron.
SKULE JARLOJes, en tio estas la neskuebla certeco de Håkon.
EPISKOPO NIKOLASEstastio, kion la romanoj nomisingenium. — Mi ne estas precipe lerta en latino; sed tio nomiĝasingenium.
SKULE JARLO(unue pensema; poste en kreskanta eksciteco)Håkon estus kreita el alia materialo ol mi? Estus el la feliĉuloj? — Jes, ĉu ne ĉio prosperas por li? Ĉu ne ĉio adaptiĝas al la plej bona por li? Eĉ la kamparano tion spertas; li diras, ke la arboj du fojojn portas fruktojn, kaj la birdoj kovas ovojn du fojojn ĉiun someron dum Håkon estas reĝo. La vilaĝaro en Vermlando, kiun li brulrabis, ĝi kuŝas brilanta kun novkonstruitaj domoj, kaj la grenspikoj sur ĉiuj kampoj svingiĝas peze en la vento. Estas kvazaŭ la sango kaj la cindro sterkigas tie, kie Håkon tramarŝas militire; estas kvazaŭ la Sinjoro kovras per rikoltaĵo, kion Håkon subtretis; estas kvazaŭ la sanktaj potencoj rapidigas sin forigi ĉiun pekon post li. Kaj kiel facile li ja fariĝis reĝo! Li bezonis, ke Inge mortus frue, kaj Inge mortis; li bezonis protekton kaj defendon, kaj liaj viroj protektis kaj defendis lin; li bezonis feran fajropruvon, kaj lia patrino venis kaj portis ĝin por li.
EPISKOPO NIKOLAS(en senvola ekkrio)Sed ni — ni du —!
SKULE JARLOVi?
EPISKOPO NIKOLASJes Vi — Vi do!
SKULE JARLOHåkon havas la rajton, episkopo.
EPISKOPO NIKOLASLi havas la rajton, ĉar li estas la feliĉulo; — la plej granda feliĉo estastiu, havi la rajton. Sed per kiu rajto ricevis Håkon la rajton, kaj ne Vi?
SKULE JARLO(post mallonga paŭzo)Estas aferoj pri kiuj mi volas preĝi al Dio, ke li savu min el pensoj pri ili.
EPISKOPO NIKOLASĈu Vi neniam vidis bildon en la Kristpreĝejo en Nidaros? Ĝi prezentas la diluvon, kiu kreskas kaj superakvigas ĉiujn montojn, ke restas nur unu pinto. Tie supren grimpas tuta parencaro, patro kaj patrino kaj filo kaj edzino de filo kaj infanoj; — kaj la filo tiras la patron malsupren en la inundan akvon por gajni starejon, kaj li volas malsuprentiri ankaŭ la patrinon, — kaj edzinon kaj ĉiujn infanojn, por atingi supren mem; — ĉar tie supre estas piedlarĝa spaco;tieli povas teni sin horon. — Tiu, jarlo, estas la sagao de la saĝeco, kaj la sagao de ĉiu saĝulo.
SKULE JARLOSed la rajto!
EPISKOPO NIKOLASLa filohavisla rajton. Li havis forton kaj deziron vivi; — sekvu vian deziron kaj uzu vian kapablon, tiun rajton havas ĉiuj.
DUKO SKULEAl tio, kio bona estas, jes.
EPISKOPO NIKOLASLudado kun vortoj! Ne ekzistas bono kaj malbono, ne supre kaj malsupre, ne alte kaj malalte. Tiajn vortojn Vi devas forgesi; alie Vi neniam faros la lastan paŝon, neniam saltas trans la faŭkon.(mallaŭte kaj insiste)Vi ne devas malami aron aŭ aferon, ĉar la aro aŭ la afero volastion ĉikaj netion; sed Vi malamu ĉiun viron en la aro, ĉar li kontraŭas Vin; kaj Vi malamu ĉiujn tiujn, kiuj staras subtene al afero, ĉar la afero ne antaŭenigas Vian volon. Ĉio, kion Vi povas uzi, estas bona, — ĉio, kio metas transversajn trunkojn sur Vian vojon, estas malbona.
DUKO SKULE(rigardas antaŭ si pripensante)Kiom mi ja pagis por tiu reĝa seĝo, al kiu mi tamen ne atingis — kaj kiom li pagis por ĝi, li, kiu nun sidas tie sekura! Mi estis juna kaj forlasis mian belan sekretan amon, por edzigi min en potencan parencaron. Mi preĝis al la sanktuloj, ke doniĝu al mi filon, — mi ekhavis nur filinojn.
EPISKOPO NIKOLASHåkonricevas filojn, jarlo, — nur vidu!
DUKO SKULE(iras al la fenestro dekstre)Jes, — ĉio adaptiĝas por Håkon.
EPISKOPO NIKOLAS(sekvas lin)Kaj Vi, Vi volas lasi Vin mallibera forpeli de la feliĉo Vian tutan vivon! Ĉu Vi estas blinda? Ĉu Vi ne vidas, ke estas pli forta potenco ol la Birkibejnoj, kiuj staras malantaŭ Håkon kaj favoras lian agon? Li ricevas la helpon de supre, de tiuj, kiuj estas Viaj enviantoj ekde la naskiĝo! Kaj por tiuj enviantoj Vi kurbas Vin! Ekstaru, viro; ĝibigu la dorson! Por kio Vi alie ricevis Vian nebrideblan animon? Memoru, ke la unua farego en la mondo fariĝis de iu, kiu ekstaris kontraŭ potencan regnon!
DUKO SKULEKiu?
EPISKOPO NIKOLASLa anĝelo kiu ekstaris kontraŭ la lumon!
DUKO SKULEKaj kiu ĵetiĝis en la faŭkon de la abismo —
EPISKOPO NIKOLAS(sovaĝe)Kaj kreis regnon tie, kaj fariĝis reĝo, potenca reĝo, — pli potenca ol kiu ajn el la miloj da — jarloj tie supre!(falglitas sur la benkon apud la trinkotablo)
DUKO SKULE(rigardas lin longe, kaj diras:)Episkopo Nikolas, ĉu Vi estas io pli aŭ io malpli ol homo?
EPISKOPO NIKOLAS(ridetas)Mi estas en stato de senkulpeco; mi ne konas diferencon inter bono kaj malbono.
DUKO SKULE(duone al si mem)Kial ili metis min en la mondon, se ili ne volis ordigi la vivon pli bone por mi? Håkon tiel firme kaj neskueble fidas sin mem; — ĉiuj liaj viroj firme kaj neskueble fidas lin —
EPISKOPO NIKOLASMutiĝu pri tio ke Vi ne havas tian fidon en Vi mem! Parolu kvazaŭ Vi ĝin havas; ĵuru laŭte kaj sankte, ke Vi havas ĝin, — kaj ĉiuj fidos Vin.
DUKO SKULESe mi havus filon! Se mi havus filon, kiu povus preni la grandan heredon post mi!
EPISKOPO NIKOLAS(vigle)Jarlo, — se Vi havus filon?
DUKO SKULEMi neniun havas.
EPISKOPO NIKOLASHåkon ricevos filojn.
DUKO SKULE(pugnigas la manojn)— kaj estas reĝe naskita!
EPISKOPO NIKOLAS(ekstaras)Jarlo, — se li ne tia estus?
DUKO SKULELi tion ja pruvis; la fera fajropruvo —
EPISKOPO NIKOLASKaj se li tia ne estus — spite al la fajropruvo?
DUKO SKULEĈu vi volas diri, ke Dio mensogis, kiam li sukcesigis la fajropruvon?
EPISKOPO NIKOLASPor kio Inga el Vartejg kuraĝis provoki Dian verdikton?
DUKO SKULEKe tiu infano, kiun ŝi naskis oriente en Borgarsyssel, estas filo de Håkon Sverrisson.
EPISKOPO NIKOLAS(kapsignas, ĉirkaŭrigardas kaj diras mallaŭte:)Kaj se nun reĝo Håkon ne estus tiu infano?
DUKO SKULE(ektretas paŝon malantaŭen)Ĉiopova —!(regas sin)Nepenseble.
EPISKOPO NIKOLASAŭskultu al mi, jarlo. Mi havas sepdek ses jarojn; komencas malsupren dekliviĝi nun por mi, kaj tiun ĉi aferon mi ne kuraĝas kunporti tien transen —
DUKO SKULEParolu, parolu! Ĉu li ne estas filo de Håkon Sverrisson?
EPISKOPO NIKOLASAŭskultu min. Ne estis konatigite, kiam Inga estis graveda. Håkon Sverrisson estis ĵus mortinta, kaj verŝajne ŝi timis Inge Bårdsson, kiu tiam estis reĝo, kaj Vin, — nu ja, ankaŭ la Baglojn, mi opinias. Ŝi naskis sekrete en la domo de Trond pastro, oriente en la komunumo de Heggen, kaj naŭ tagojn poste ŝi veturis hejmen; sed la reĝa infano restis tutan jaron ĉe la pastro, kaj ŝi ne kuraĝis atenti pri ĝi, kaj neniu escepte de Trond kaj liaj du filoj ion sciis.
DUKO SKULENu ja, — kaj sekve?
EPISKOPO NIKOLASKiam la infano estis jaraĝa, ne eblis plu subteni la sekreton. Inga malkaŝis la aferon al Erlend el Husaby, — maljuna Birkibejno de la tempo de Sverre — Vi scias.
DUKO SKULENu?
EPISKOPO NIKOLASLi kaj aliaj estroj el la Opplandoj prenis la infanon, iris mezvintre trans la montaron kun ĝi, kaj portis ĝin al la reĝo, kiu tiam sidis en Nidaros.
DUKO SKULEKaj Vi tamen povas diri, ke —?
EPISKOPO NIKOLASKomprenu! Granda danĝero estus por simpla pastro eduki reĝan infanon. Tuj post kiam la infano naskiĝis, li tial konfesis al unu el siaj superuloj en la eklezio, kaj demandis lian konsilon. Tiu lia superulo ordonis al Trond sekrete interŝanĝi du infanojn, sendi la ĝustan reĝan filon al sekura loko, kaj doni al Inga la malĝustan, se ŝi aŭ la Birkibejnoj poste postulus la reĝan filon.
DUKO SKULE(ekcitita)Kaj kiu estis tiu hundo, kiu donis tian konsilon?
EPISKOPO NIKOLASEstis mi.
DUKO SKULEVi? Jes, Vi ĉiam malamis la parencaron de Sverre.
EPISKOPO NIKOLASŜajnis al mi malsekure por la reĝa filo veni inter Viajn manojn.
DUKO SKULESed la pastro?
EPISKOPO NIKOLASPromesis fari, kiel mi ordonis.
DUKO SKULE(kaptas lian brakon)Kaj Håkon estas la malĝusta?
EPISKOPO NIKOLASSe la pastro tenis sian promeson.
DUKO SKULESeli tenis ĝin?
EPISKOPO NIKOLASTrond pastro forvojaĝis el la lando la saman vintron, kiam la infano venis al reĝo Inge. Li vojaĝis al la tombo de Tomas Beckett, kaj poste restis en Anglio ĝis sia morto..
DUKO SKULELi forvojaĝis el la lando, Vi diras! Do li interŝanĝis la infanojn, kaj timis venĝon de la Birkibejnoj.
EPISKOPO NIKOLASAŭ lineinterŝanĝis ilin, kaj timis venĝon demi.
DUKO SKULEPri kiu ebleco kredas Vi?
EPISKOPO NIKOLASAmbaŭ eblecoj estas same kredeblaj.
DUKO SKULESed la filoj de la pastro kiujn Vi menciis?
EPISKOPO NIKOLASIli vojaĝis kun la krucmilitantoj al la sankta lando.
DUKO SKULEKaj neniu aŭdis ion pri ili poste?
EPISKOPO NIKOLASJes.
DUKO SKULEKie ili estas?
EPISKOPO NIKOLASIli dronis en la Greka Maro forvojaĝante.
DUKO SKULEKaj Inga —?
EPISKOPO NIKOLASNenion scias, nek pri la konfeso de la pastro, nek pri mia konsilo.
DUKO SKULEŜia infano havis nur naŭ tagojn, kiam ŝi forlasis ĝin, Vi diris?
EPISKOPO NIKOLASJes; kaj la infano, kiun ŝi revidis, estis pli ol unujara —
SKULE JARLODo estas neniu en la mondo, kiu povas lumigi en tio ĉi!(paŝadas forte kelkajn fojojn tien kaj reen)Ĉiopova Dio, ĉu tio povas esti vero? Håkon — la reĝo — li, kiu regas la tutan landon kaj regnon, li ne estus la alodnaskito! — Kaj kial tio ne estas sufiĉe kredebla? Ĉu ne ĉiu sukceso mirinde sekvis lin, — — kial ne ankaŭ tio, preniĝi kiel infano el dometo de povra kamparano kaj metiĝi en lulilon de la reĝa infano —
EPISKOPO NIKOLASDum la tuta popolo kredas, ke li estas la filo de la reĝo —
SKULE JARLOSedli memkredas tion, episkopo, —tioestas lia vera feliĉo,tioestas lia zono de forto!(iras al la fenestro)Jen vidu, kiel bele li sidas sur la ĉevalo, Neniu sidas kiel li. Ridiĝas kaj brilas en liaj okuloj; li rigardas elen en la tagon, kvazaŭ li scius sin kreita por iri antaŭen, ĉiam antaŭen.(turnas sin al la episkopo)Mi estas reĝa brako, eble ankaŭ reĝa kapo; sed li estas la tuta reĝo.
EPISKOPO NIKOLASKaj eble tamen ne estas.
SKULE JARLONe, — eble tamen ne.
EPISKOPO NIKOLAS(metas la manon sur lian ŝultron)Jarlo, aŭskultu min —
SKULE JARLO(daŭrigas elrigardi)Tie sidas la reĝino. Håkon parolas dolĉe al ŝi; ŝi fariĝas ruĝa kaj pala laŭvice el ĝojo. Li prenis ŝin edzine, ĉar estis saĝe elekti la filinon de la plej potenca viro en la lando. Ne ekzistis tiam varma penso por ŝi en lia koro; — sed tio venos; al Håkon sekvas la feliĉo. Ŝi lumos super lia vivo —(haltas kaj ekkrias en surprizo)Kio estastio?
EPISKOPO NIKOLASKio?
SKULE JARLODagfinn Bonde fortege rompis tra la amaso, kiu staras ĉirkaŭe. Nun li donas iun mesaĝon al la reĝo.
EPISKOPO NIKOLAS(rigardas elen malantaŭ la jarlo)Aspekte Håkon fariĝas kolera; — ĉu ne? Li pugnigas la manon —
SKULE JARLOLi rigardas ĉi tien, — kio tio povas esti?(volas eliri)
EPISKOPO NIKOLAS(retenas lin)Jarlo, aŭskultu, — troviĝus maniero certiĝi pri la rajto de Håkon.
SKULE JARLOManiero, Vi diras?
EPISKOPO NIKOLASAntaŭ sia morto Trond pastro redaktis leteron pri sia agado, kaj prenis sakramenton sur tio, ke estas vero, kion li tie skribis.
SKULE JARLOKaj tiu letero, — kompatema Dio, — kie ĝi estas?
EPISKOPO NIKOLASVi devas do scii, ke —(rigardas al la pordo)Tŝŝ, la reĝo venas.
SKULE JARLOLa letero, episkopo, — la letero!
EPISKOPO NIKOLASJen la reĝo.
(Håkonenvenas, sekvata de sia hirdo kaj multaj gastoj. Tuj posteMargreteaperas; ŝi estas en tima emocio, kaj volas rapidiĝi al la reĝo, sed malhelpiĝas desinjorino Ragnhild, kiu kune kun aliaj virinoj akompanis ŝin.Sigridtenas sin iom aparte en la fono. La viroj de la jarlo aspektas maltrankvile, kaj ariĝas dekstraflanke, kieSkulestaras, tamen iom malantaŭe.)
HÅKON(en forta interna ekscito)Skule jarlo, kiu estas reĝo en ĉi tiu lando?
SKULE JARLOĈu kiu estas reĝo?
HÅKONTiel mi demandis. Mi havas la nomon de reĝo, sed kiu havas la reĝan potencon?
SKULE JARLOLa reĝa potenco devas esti tie, kie estas la reĝa rajto.
HÅKONTiel devus esti; sed ĉu estas tiel?
SKULE JARLOĈu Vi asignas min antaŭ tribunalo?
HÅKONMi faras; ĉar tiun rajton mi havas antaŭ ĉiu homo en la regno.
SKULE JARLOMi fidas, ke mi povas respondeci por miaj faroj.
HÅKONBone por ĉiuj, se tiel estas.(suprenpaŝas ŝtupon kie staras la reĝa seĝo, kaj subtenas sin al la seĝobrako)Jen mi staras kiel Via reĝo kaj demandas: Ĉu Vi scias, ke Jon jarlo en la Orkadoj faris insurekcion kontraŭ min?
SKULE JARLOJes.
HÅKONKe li rifuzas pagi al mi la imposton?
SKULE JARLOJes.
HÅKONKaj ĉu estas vero, ke Vi sinjoro jarlo, hodiaŭ sendis leteron al li?
SKULE JARLOKiu diras tion?
IVAR BODDEMi diras.
DAGFINN BONDEJostein Tamb ne kuraĝis rifuzi kunpreni ĝin, ĉar la reĝa sigelo surestis.
HÅKONVi skribas al la malamikoj de la reĝo, kaj surmetas la reĝan sigelon, kvankam la reĝo ne scias, kio tie estas skribita!
SKULE JARLOTiel mi faris dum multaj jaroj kun Via aprobo.
HÅKONJes, kiam mi estis sub Via kuratoreco.
SKULE JARLONeniam Vi havis damaĝon pro tio. Jon jarlo skribis al mi, kaj petis mian intervenon; li proponis interkonsenton, sed sur malhonestaj kondiĉoj por la reĝo. La militiro al Vermlando ĝene premis Vian animon; se Vi mem agus nun, Jon jarlo forsavus sin tro facile, — mi povas pli bone ordigi la aferon.
HÅKONVi deziris ordigi la aferon mem. — Kaj kion Vi respondis?
SKULE JARLOLegu mian leteron.
HÅKONDonu ĝin!
SKULE JARLOMi pensis, ke Vi havas ĝin?
DAGFINN BONDEVi certe scias pli ĝuste ol tiel. Gregorius Jonsson estis pli rapidpieda. Kiam ni venis sur la ŝipon, la letero estis malaperinta.
SKULE JARLO(turnas sin alGregorius Jonsson)Sinjoro vasalo, donu la leteron al la reĝo.
GREGORIUS JONSSON(alproksimiĝas maltrankvila)Aŭskultu min —!
SKULE JARLOKio nun?
GREGORIUS JONSSON(mallaŭte)Vi memoras, ke tie estis akraj vortoj pri la reĝo.
SKULE JARLOPri ili mi scias respondi. La leteron!
GREGORIUS JONSSONMi ne havas ĝin.
SKULE JARLOVi ne havas ĝin!
GREGORIUS JONSSONDagfinn Bonde estis tuj ĉe niaj kalkanoj. Mi kaptis la leteron de Jostein Tamb, ligis ŝtonon al ĝi —
SKULE JARLONu?
GREGORIUS JONSSONĜi nun kuŝas sur la fundo de la fjordo.
SKULE JARLOMalbone — malbone Vi jen agis.
HÅKONMi atendas la leteron, sinjoro jarlo!
SKULE JARLOMi ne povas elmeti ĝin.
HÅKONVine povas?
SKULE JARLO(faras paŝon pli proksimen al la reĝo)Mi estas tro fiera por ekskuzi min per tio, kion Viaj viroj nomus preteksto —
HÅKON(regas sian ekflamiĝan koleron)Kaj jen kio? —
SKULE JARLOMallonge kaj bone; — mi ne elmetas ĝin; — mine volaselmeti ĝin.
HÅKONVi do spitas min!
SKULE JARLOSe ne povas alie esti, — nu ja, mi spitas Vin.
IVAR BODDE(forte)Nun, sinjoro reĝo, nun mi pensas, ke neniu bezonas pli da atestoj!
DAGFINN BONDENe, nun mi pensas, ke Vi konas la temperamenton de la jarlo.
HÅKON(malvarme al la jarlo)Bonvolu doni la reĝan sigelon al Ivar Bodde.
MARGRETE(rapidas kun plektitaj manoj al la podio, kie staras la reĝo)Håkon, estu mia milda kaj indulgema edzo!
HÅKON(faras ordonan brakmovon al ŝi; ŝi kaŝas sian vizaĝon en sian vualon, kaj reen returnas al sia patrino.)
SKULE JARLO(alIvar Bodde)Jen la reĝa sigelo.
IVAR BODDETio ĉi estus la lasta vespero de la festeno. Ĝi finiĝis per prema doloro por la reĝo; sed devus iam tiel fini; kaj mi opinias, ke ĉiu fidela viro devas ĝoji, ke okazis.
SKULE JARLOKaj mi opinias, ke ĉiu fidela viro devas profunde koleriĝi, ke pastro tiel ekstaras inter ni Birkibejnoj; — jes, Birkibejnoj, ĉar mi estas Birkibejno samebone kiel la reĝo kaj liaj viroj. Mi estas el la sama parencaro, la parencaro de Sverre, la reĝa parencaro, — sed Vi, pastro, Vi starigis muron el malfido ĉirkaŭ la reĝo, kaj baris min ekstere de li; tia estis Via ago dum multaj jaroj.
PÅL FLIDA(incite al la ĉirkaŭstarantoj)Viroj de la jarlo! Ĉu ni toleru tiaĵon pli longe?
GREGORIUS JONSSON(antaŭen)Ne, ni ne povas kaj ne volas tion toleri. Nun tio devas esti klare dirata, — neniu el la viroj de la jarlo povas servi la reĝon kun plena fido kaj amo, tiom longe ke Ivar Bodde paŝadas en la reĝa korto incitante galon inter ni.
PÅL FLIDAPastro! Mi minacas vin pri vivo kaj membroj, kie ajn kie mi renkontos vin, sur libera kampo, surŝipe, aŭ en nesankta domo!
MULTAJ JARLANOJAnkaŭ mi! Ankaŭ mi! Vi estu senpaca por ni!
IVAR BODDEDio malpermesu, ke mi staru inter la reĝo kaj tiom multaj potencaj estroj. — Håkon, mia alta sinjoro, mi scias en mi mem, ke mi servis Vin en plena fido. Pri la jarlo mi avertis Vin, tio estas vero; sed se mi iam faris al li maljustecon, Dio devas pardoni min pri tio. Nun ne estas io pli farenda por mi en la kortego; jen Via sigelo; prenu ĝin en Viajn proprajn manojn; antaŭ longe ĝi estus devinta kuŝi tie.
HÅKON(kiu malsuprenpaŝis de la podio)Vi restos!
IVAR BODDEMi ne povas. La konscienco mordus kaj riproĉus min tagon kaj nokton, se mi tion farus. Pli grandan malfeliĉon neniu homo povus kaŭzi en ĉi tiuj tempoj, ol starigi sin inter la reĝo kaj la jarlo.
HÅKONIvar Bodde, mi ordonas vin resti!
IVAR BODDEEĉ se la sankta reĝo Olaf ekstarus el la arĝenta ĉerko, kaj ordonis min resti, mi tamen devus foriri nun.(metas la sigelon en la manon de la reĝo)Adiaŭ, mia nobla sinjoro! Dio progresigu kaj benu viajn agojn!(eliras dekstren tra la aro da homoj)
HÅKON(sombra; al la jarlo kaj liaj viroj)Jen mi perdis fidelan amikon pro Vi; grandan rekompencon Vi devas oferti, se Vi volas ripari la perdon.
SKULE JARLOMi ofertas min mem kaj ĉiujn miajn.
HÅKONMi preskaŭ timas, ke pli bezoniĝas. Mi nun bezonas arigi ĉirkaŭ mi ĉiujn tiujn, kiujn mi povas plene fidi. Dagfinn Bonde, tuj sendu mesaĝon norden al Hålogalando; Vegard Veradal estu reen vokata ĉi tien.
DAGFINN BONDE(kiu staris iom malantaŭe en interparolo kun vojaĝvestita viro, kiu envenis, proksimiĝas, kaj diras skuita:)Vegard ne povas veni, sinjoro.
HÅKONEl kio vi tion scias?
DAGFINN BONDEĴus estis mesaĝo pri li.
HÅKONKion ĝi informas?
DAGFINN BONDEKe Vegard Veradal estas mortigita.
MULTAJ VOĈOJMortigita!
HÅKONKiu mortigis lin?
DAGFINN BONDEAndres Skjaldarband, la amiko de la jarlo.
(Mallonga paŭzo; la viroj flustras maltrankvile inter si.)
HÅKONKie estas la sendito?
DAGFINN BONDE(kondukas la viron antaŭen)Jen, sinjoro reĝo.
HÅKONKia kaŭzo estis por la mortigo?
SENDITOTion neniu certe scias. Ili interparolis pri la laponia imposto, kaj subite Andres eksaltis, kaj donis al li mortigan vundon.
HÅKONĈu antaŭe estis kverelo inter ili?
SENDITOKelkfoje. Andres ofte diris, ke saĝa konsilanto elsude, skribis al li, ke li estu kiel roko kaj siliko kontraŭ Vegard Veradal.
DAGFINN BONDEEge strange; — antaŭ ol Vegard forvelis, li rakontis al mi, ke saĝa konsilanto estis dirinta, keliestu kiel roko kaj siliko kontraŭ Andres Skjaldarband.
EPISKOPO NIKOLAS(kraĉante)Fi al tiaj konsilantoj!
HÅKONNi ne volas plu esplori, el kiu radiko tio ĉi devenas. Du fidelaj animoj mi perdis hodiaŭ. Mi povus plori por Vegard; sed ĉi tie bezoniĝas pli ol ploro; nun estas pri vivo kontraŭ vivo. Sinjoro jarlo, Andres Skjaldarband estas Via ĵurinta fidelulo; Vi ofertis al mi helpon kiel rekompencon por Ivar Bodde. Mi persistas je Via vorto, kaj atendas ke Vi volas efektivigi la punon por tiu ĉi krimo.
SKULE JARLOMalbonaj anĝeloj certe ekstaras inter ni du hodiaŭ. Al kiu ajn el miaj viroj mi permesus, ke Vi venĝus pro la mortigo —
HÅKON(streĉita)Nu?
SKULE JARLOSed ne al Andres Skjaldarband.
HÅKON(ekscite)Ĉu vi volas defendi la mortiginton?
SKULE JARLOTiunmortiginton mi devas defendi.
HÅKONKaj la kialo —?
SKULE JARLOTiun neniu scios krom Dio en la ĉielo.
EPISKOPO NIKOLAS(mallaŭte alDagfinn)Mi scias ĝin.
DAGFINN BONDEKaj mi suspektas ĝin.
EPISKOPO NIKOLASDiru nenion, bona Dagfinn!
HÅKONJarlo, mi volas plej eble longe kredi, ke ne estas seriozo, kion Vi jen diras al mi —
SKULE JARLOSe estus mia propra patro, kiun Andres Skjaldarband mortigus, li tamen irus libere. Vi ne devas demandi pli.
HÅKONBone. Do ni devas mem agi laŭ propra iniciativo!
SKULE JARLO(kun esprimo de timo)Reĝo! tio fariĝos sangoverŝo ambaŭflanke!
HÅKONDo okazu; la puno estu plenumata.
SKULE JARLOĜineestu plenumata! — Ĝi nepovasesti plenumata!
EPISKOPO NIKOLASNe, en tio la jarlo pravas.
HÅKONKaj tion Vi diras, honorinda sinjoro?
EPISKOPO NIKOLASAndres Skjaldarband prenis la krucon.
HÅKON kaj SKULE JARLOPrenis la krucon!
EPISKOPO NIKOLASKaj estas jam forvelinta el la lando.
SKULE JARLOBone estas tio por ni ĉiuj.
HÅKONLa tago kliniĝas, la geedziĝa festeno nun finiĝu. Mi dankas Vin, sinjoro jarlo, por ĉiu honoro, kiu estas al mi montrita en ĉi tiu tempo. — Vi veturos al Nidaros, mi opinias?
SKULE JARLOEstas mia intenco.
HÅKONKaj mi al Viken. — Se vi, Margrete, pli deziras resti ĉi tie en Bergen, tion faru.
MARGRETEKien vi velos, mi akompanos, ĝis vi tion malpermesos.
HÅKONBone, do akompanu.
SIGRIDDisiĝas nun la parencaro.(genuas antaŭHåkon)Montru al mi favoron, sinjoro reĝo!
HÅKONEkstaru, sinjorino Sigrid; kion Vi petas estu plenumata.
SIGRIDMi ne povas akompani la jarlon al Nidaros. La monaĥinejo en Rejn estos konsekrata; skribu al la ĉefepiskopo, — influu por ke mi fariĝu abatino tie.
SKULE JARLOVi, mia fratino?
HÅKONVi volas preni la vualon!
SIGRID(ekstaras)Depost la sanga nokto en Nidaros, kiam okazis mia nupto, kaj la Bagloj venis kaj morthakis mian fianĉon, kaj multajn centojn kun li, dum la urbo brulis en ĉiuj anguloj, — tiam estis kvazaŭ la sango kaj la fajro faris mian vidon malakra kaj estingita por la ekstera mondo. Sed mi ekhavis forton por vidi tion, kion neniu alia ekvidas, — kaj ion mi nun vidas — grandan tempon de teruro por la lando!
SKULE JARLO(ekscite)Ŝi estas malsana! Ne atentu ŝin.
SIGRIDRiĉa rikolto maturiĝos por li, kiu rikoltas en mallumo. Ĉiuj virinoj en Norvegio havus nun nur unu solan taskon, — genui en monaĥinejoj kaj en preĝejoj, kaj preĝi — preĝi tage kaj nokte!
HÅKON(skuita)Ĉu estas aŭgurdoto aŭ anima malsano, kiu tiel parolas?
SIGRIDAdiaŭ, mia frato, — ni renkontiĝos ankoraŭ unu fojon.
SKULE JARLO(senvole)Kiam?
SIGRID(mallaŭte kaj malrapide)Kiam vi prenos la kronon; kiam estos granda danĝero, — kiam vi bezonos min en via plej intensa mizero!(eliras dekstre kunMargrete, sinjorino Ragnhildkaj la virinoj)
HÅKON(post mallonga paŭzo, tiras la glavon, kaj diras kun firma kaj trankvila decido:)Ĉiuj viroj de la jarlo faru ĵuron.
SKULE JARLO(ekscitite)Ĉutioestas via firma decido!(preskaŭ petante)ReĝoHåkon, tion ne faru!
HÅKONNeniu jarlano forvelu de Bergen, antaŭ ol li estos ĵurinta fidon al la reĝo.(foriras kun sia hirdo. Ĉiuj escepte de la episkopo kaj la jarlo sekvas)
EPISKOPO NIKOLASLi tuŝis Vin per maldolĉaj manoj hodiaŭ.
SKULE JARLO(silentas kaj rigardas konsternita post la reĝon)
EPISKOPO NIKOLAS(pli forte)Kaj eble li tamen ne estas reĝe naskita.
SKULE JARLO(turnas sin subite en forta eksciteco, kaj kaptas la brakon de la episkopo)La konfeso de Trond pastro — kie ĝi estas?
EPISKOPO NIKOLASLi sendis ĝin al mi de Anglio, antaŭ ol li mortis; mi ne scias kun kiu, — kaj mi ne ricevis ĝin.
SKULE JARLOSed ĝi estu trovata!
EPISKOPO NIKOLASTion mi firme kaj plene opinias.
SKULE JARLOKaj se Vi ĝin trovos, tiam Vi donos ĝin en miajn manojn?
EPISKOPO NIKOLASTion mi promesas.
SKULE JARLOTion Vi ĵuru je Via anima savo?
EPISKOPO NIKOLASTion mi ĵuras je mia anima savo.
SKULE JARLOBone; ĝis tiam mi volas kontraŭi al Håkon, kie tio povos okazi silente kaj sekrete. Devas esti malhelpata, ke li fariĝu pli potenca ol mi, kiam la lukto komencos.
EPISKOPO NIKOLASSed se montriĝos, ke li estas la ĝusta reĝido, — kio jen?
SKULE JARLOTiam mi devos provi preĝi — preĝi por humila animo por servi lin, kiel honesta estro kaj laŭ mia povo.
EPISKOPO NIKOLASKaj se li estas la malĝusta?
SKULE JARLOTiam li cedu por mi! Reĝan nomon kaj reĝan seĝon, hirdon kaj armeon, imposton kaj ŝiparon, urbojn kaj kastelojn, ĉion mi volas havi.
EPISKOPO NIKOLASLi rifuĝos al Viken —
SKULE JARLOMi pelos lin el Viken!
EPISKOPO NIKOLASLi firmstariĝos en Nidaros.
SKULE JARLOMi sturmos Nidaros!
EPISKOPO NIKOLASLi enfermigas sin en la sankta preĝejo de Olaf —
SKULE JARLOMi rompos la preĝejan pacon —
EPISKOPO NIKOLASLi fuĝos supren sur la ĉefaltaron, kaj kroĉos sin firme al la ĉerko de Olaf —
SKULE JARLOMi tiros lin de la altaro, eĉ se mi devos kuntiri la sanktan ĉerkon —
EPISKOPO NIKOLASSed ankoraŭ li havos la kronon sur la kapo, jarlo!
SKULE JARLOMi defrapos la kronon per mia glavo!
EPISKOPO NIKOLASSed se ĝi fiksiĝis tro firme —?
SKULE JARLONu do, en la nomo de Dio aŭ Satano — tiam mi frapos ankaŭ la kapon!(eliras dekstre)
EPISKOPO NIKOLAS(postrigardas lin, kapklinas malrapide kaj diras:)Nu ja — ja — tiel mi ŝatas la jarlon!
Kurteno