Chapter 3

LESSON XI.

POSSESSIVE CASE OF NOUNS.

49.The prepositiondeis used to express possession or connection:

La muroj de la domo,the walls of the house.La koloroj de la floroj,the colors of the flowers.La libro de la knabo,the book of the boy (the boy's book).Branĉo de la arbo,a branch of the tree.La ĝardeno de la viroj,the garden of the men (the men's garden).

IMPERSONAL VERBS.

50.Verbs with an impersonal or indeterminate subject, as "it rains," "it is snowing," are called impersonal, because there is no actual subject, the word "it" serving merely as an introductory particle. No such particle is used with impersonal verbs in Esperanto:

Pluvas,it rains, it is raining.Neĝis hieraŭ,it snowed yesterday.

VERBS PRECEDING THEIR SUBJECTS.

51.When the verb in a sentence precedes its subject, English often uses an introductory particle, such as "there," "it." In Esperanto no such particles are needed:

Estas floroj sur la tablo,there are flowers on the table.Estis Johano, ne Alfredo, en la ĝardeno,it was John, not Alfred, in the garden.Estas domo en la kampo,there is a house in the field.Estis mi,it was I.

COORDINATING CONJUNCTIONS.

52.Words likeaŭ, kaj, nek, sed,which join words, word-groups, or sentences together are conjunctions. All the conjunctions given so far connect words, phrases, or sentences of similar rank or kind. These are called coordinating conjunctions, and the words, phrases, or sentences connected by them are said to be coordinate:

Ĉu vi marŝas aŭ kuras?(Aŭconnects the verbs.)

Ŝi iris, kaj ni estis feliĉaj.(Kajconnects the sentences.)

Nek vi nek mi vidis ĝin.(The secondnekconnects the pronouns, the first being introductory and adverbial.)

Aŭ li aŭ ŝi perdis la libron.(The secondaŭconnects the pronouns, the first being introductory and adverbial.)

Ĝi falis sur la seĝon, sed ne sur la plankon.(Sedconnects the phrases.)

Li ne ŝatis ĝin. Tamen li tenis ĝin.(Tamenconnects the sentences.)

A phrase is a word-group forming an expression, but not containing a verb, as "through the house," "of the man," "before me," etc.

Coordinating conjunctions may be further classified according to their meaning:Aŭis disjunctive, connecting alternates, and expressing separation.Kajis copulative, expressing union.Nekis disjunctive, expressing separation and also negation.Sedis adversative, expressing opposition, contrast, or modification of a previous statement.Tamenis adversative, affirming something in spite of a previous objection or concession.Do,so, then, consequently,is argumentative, expressing a logical inference or result in a somewhat conversational manner.

Vocabulary.akvo,water.amiko,friend.ankaŭ,also.bezoni,to need.dezerto,desert.fidela,faithful.mono,money.neĝi,to snow.pluvi,to rain.porti,to carry.riĉa,rich, wealthy.sablo,sand.sako,sack, bag.seka,dry.tamen,nevertheless.trinki,to drink.veni,to come.vojo,road, way.

LA ARABO EN LA DEZERTO.

Arabo iris trans grandan sekan dezerton. Kamelo, lia fidela amiko, portis lin. La kamelo ankaŭ portis belajn tapiŝojn, ĉar la arabo estis riĉa viro. La arabo havis ne nur tapiŝojn, sed ankaŭ sakojn. En la sakoj estis akvo, ĉar en la dezerto nek pluvas nek neĝas. La viro trinkis akvon, kaj ankaŭ donis akvon al sia kamelo. La kamelo marŝis kaj marŝis, sed ne venis al la domo de la arabo, ĉar ili perdis la vojon. La suno brilis, kaj la sablo de la dezerto ŝajnis varma. La arabo ne trovis la vojon, kaj baldaŭ li ne havis akvon. Tamen la kamelo marŝis kaj marŝis, kaj baldaŭ la arabo vidis sakon antaŭ si, sur la seka sablo. Li estis feliĉa kaj diris al si "Ĉu estas akvo en ĝi? Mi volas trinki, kaj volas doni akvon al mia fidela kamelo." Li ankaŭ volis lavi la tutan vizaĝon en la akvo, ĉar li estis varma. Post sia diro li kaptis la sakon, kaj komencis rigardi en ĝin. Li metis la nazon en ĝin, sed ne trovis akvon en la sako. Nek li nek lia fidela kamelo havis akvon, ĉar estis nur mono en la sako. La arabo estis kolera, ĉar li ne volis monon, li bezonis akvon. Li havis monon en sia domo en la urbo, kaj volis trovi akvon. Ĉu li tamen metis la sakon trans la kolon de sia kamelo? Ne, li ne volis meti ĝin sur sian kamelon, ĉar li estis kolera. Li ne tenis la sakon, sed ĝi falis sur la sablon, kaj kuŝis apud li. La sako nun kuŝas sur la sablo de la granda dezerto, kaj la mono estas en ĝi.

SENTENCES FOR TRANSLATION.

1. Today it is raining, but yesterday it was snowing. 2. Did your friend John carry his chair into the house? 3. I saw your good friends on the way to the city. 4. Is the large sack behind the door theirs? 5. Neither she nor her brother saw the whole city. 6. They went to the city of Boston and lost their way. 7. There are interesting houses across the street. 8. The body of a camel is large, and its neck is long. 9. The camel pushed its head into the house of the arab, and he was angry. 10. On the sand in the desert there lies a sack. 11. In the sack there is money. 12. The arab was warm, and wished to drink water. 13. He also wished to give water to the faithful camel. 14. Nevertheless, he found only money in the sack. 15. He was angry, and did not keep the sack. 16. Yesterday he wished to find money, but today he prefers water. 17. Nevertheless there is only sand in the desert. 18. He wished to come from the dry desert to the house of a faithful friend. 19. Both he and his friends are rich. 20. They went to his house yesterday, and came to theirs today. 21. They do not need money.

LESSON XII.

INDIRECT STATEMENTS.

53.A statement made indirectly by means of a clause dependent upon a verb meaning "say," "think," "know," "believe," or a similar expression, as in "I know that he came," "I hear that he is good," is called anindirect statement.(Thedirectstatement is "he came," "he is good.") An indirect statement is joined to the main verb or sentence by the subordinating conjunctionke,that.

Mi diras ke li estas bona

I say that he is good.

Johano diras ke vi venis hieraŭ

John says that you came yesterday.

Ŝi opinias ke estas mono en la sako

she thinks that there is money in the bag.

Ni vidas ke neĝas

we see that it is snowing.

A clause is a group of words including a verb, which is dependent upon or subordinate to a main verb or sentence, as "—that he came," "—when he went," "—that he is good," etc.

In English the subordinating conjunction may sometimes be omitted, either "I think that he is good," or "I think he is good," being usually permissible. But in Esperanto there is no variation, and the conjunctionkeis never omitted.

THE INDEFINITE PERSONAL PRONOUNONI.

54.When an indefinite personal pronoun is desired, as in the expressions "one knows," "they say," "people say," "you can see," etc., the indefinite personal pronounoniis used. This pronoun may also be used in translating such expressions as "it is said," "I am told," etc.:

Oni diras ke li estas riĉa,they say (one says) that he is rich.Oni vidas ke ili estas amikoj,one sees that they are friends.Mi opinias ke oni ŝatas lin,I think that people like him (that he is liked).Oni diris al mi ke estas sablo en la dezerto,I was told (people said to me) that there is sand in the desert.Oni opinias ke ŝi estas feliĉa,it is thought (one thinks) that she is happy.Ĉu oni vidis nin en la ĝardeno?Were we seen (did people see us) in the garden?Oni ŝatas agrablajn infanojn,people like agreeable children (agreeable children are liked).

THE FUTURE TENSE.

55.The future tense of the verb expresses an act or state as about to take place, or as one that will take place in future time. The ending of this tense is-os,askuros,will run,flugos,will fly,brilos,will shine.The conjugation ofestiand also ofvidiin the future tense is as follows:

mi estos,I shall be.vi estos,you will be.li (ŝi, ĝi) estos,he (she, it) will be.ni estos,we shall be.vi estos,you (plural) will be.ili estos,they will be.mi vidos,I shall see.vi vidos,you will see.li (ŝi, ĝi) vidos,he (she, it) will see.ni vidos,we shall see.vi vidos,you (plural) will see.ili vidos,they will see.

Vocabulary.aŭdi,to hear.blovi,to blow.greno,grain(wheat, corn, etc.).ke,that(conjunction).kontraŭ,against.montri,to show, to point out.norda,north, northern.nova,new.okcidenta,west, western.oni, (see54).opinii,to think, to opine.orienta,east, eastern.pluvo,rain.suda,south, southern.velki,to wilt, to wither.vento,wind.ventoflago,weathercock.vetero,weather.

LA VENTOFLAGO.

Estis varma vetero, la suno brilis, kaj suda vento blovis. Tamen la nova ventoflago sur la domo diris al si, "La sudan venton mi ne ŝatas. Mi preferas orientan venton." La vento orienta aŭdis la diron kaj ĝi venis kontraŭ la ventoflagon. Pluvis kaj pluvis, kaj oni estis kolera kontraŭ la ventoflago, ĉar ĝi montras orientan venton. Ĝi diris, "Pluvas nun, sed la greno en la kampoj bezonos sekan veteron. Oni estos kolera kontraŭ mi, ĉar mi montras orientan venton." La okcidenta vento aŭdis la ventoflagon, kaj baldaŭ venis. Ĝi ne estis forta, sed ĝi estis seka kaj agrabla vento, kaj ne portis pluvon. La viroj, virinoj, kaj junaj infanoj volis trinki, sed ili ne havis akvon. La greno kaj la floroj velkis, kaj la frukto ankaŭ falis. La nova ventoflago diris, "Oni estos kolera kontraŭ mi, ĉar ne pluvas. Oni opinios ke, ĉar mi montras okcidentan venton, la frukto falas, kaj la greno kaj floroj velkas. Mi ŝatas montri nek okcidentan nek orientan venton!" Norda vento aŭdis kaj venis al la ventoflago. La vetero ne estis agrabla, kaj la virinoj kaj la junaj infanoj ne estis varmaj. Neĝis, kaj oni estis kolera. Oni diris "La greno kaj la frukto bezonas varman veteron, sed hodiaŭ neĝas. Ni preferas la sudan venton. Ni havis ĝin, antaŭ la orienta, la okcidenta, kaj la norda ventoj. La ventoflago ne estas fidela amiko al ni. Ĝi ne montras bonajn ventojn, kaj ni volas rompi ĝin!" Oni kuris al la domo, kaptis la novan ventoflagon, kaj ankaŭ rompis ĝin. Ĝi falis, kaj kuŝis sur la vojo antaŭ la domo.

SENTENCES FOR TRANSLATION.

1. One can see that the weathercock points-out the winds. 2. They say that the west wind will be a dry wind. 3. The weathercock now shows that an agreeable south wind blows. 4. People will be angry with (against) the weathercock, because it points-out a north wind. 5. A north wind is not warm, and the grain and fruit will need a warm wind. 6. It snowed, and the young children were not warm, because the north wind blew. 7. People will like a south wind, but an east wind will carry rain. 8. Can one find money in the desert? 9. Do you think (that) he is in the house? 10. He is said to be (they say that he is) on the street. 11. It is thought (people think) that the camel is a faithful friend. 12. I am told (people tell me) that the camel has a large body, and a long neck. 13. One can see that it is not beautiful. 14. People do not like to drink warm water. 15. Nevertheless we shall drink warm water in the city. 16. It was beautiful weather yesterday, but today we shall have good weather also. 17. I think that a warm wind will blow soon. 18. My friend has a beautiful new house.

LESSON XIII.

THE DEMONSTRATIVE PRONOUNTIU.

56.The demonstrative pronountiu,that,is used to indicate a person or a definitely specified thing. The plural istiuj,those:

Tiu estas la via, kaj mi volas tiun,that is yours, and I wish that one.Tiuj estos koleraj kontraŭ vi,those will be angry with you.Li aŭdis tiujn,he heard those (persons, or things).

57.The demonstrative pronountiuis also used as apronominal adjective, in agreement with a noun:

Tiu vento estos varma,that wind will be warm.Mi vidas tiun ventoflagon,I see that weathercock.Tiuj infanoj estas junaj,those children are young.Mi trovos tiujn librojn,I shall find those books.

TENSES IN INDIRECT QUOTATIONS.

58.The verb in an indirect statement (53) or an indirect question remains in the same tense in which it would be if the statement or question were direct. (In English this is true only if the introductory verb is present or future, since after an introductory past tense the tense of the indirect quotation is changed, andam, is, are, have, willbecomewas, were, had, would,etc.)

An indirect question is introduced byĉu, whether, after verbs meaning "ask," "wonder," "know," etc.: Mi miras ĉu li venis,I wonder whether he came.Oni demandas ĉu li estas riĉa,people ask whether he is rich.

FORMATION OF FEMININE NOUNS.

59.Feminine nouns corresponding to distinctly masculine nouns such asfrato,knabo,viro, may be formed from these by inserting the suffix-in-just before the noun-ending-o:

fratino,sister(from frato,brother).knabino,girl(from knabo,boy).patrino,mother(from patro,father).virino,woman(from viro,man).

Cf.English names similarly formed from masculine names, asPauline, Josephine, Ernestine, Geraldine,etc., also GermanKönigin, queen, fromKönig, king;Löwin, lioness, fromLöwe, lion, etc.

Vocabulary.almenaŭ,at least.ĉapelo,hat.ĉielo,sky, heaven.filo,son.konstrui,to build.miri,to wonder.morgaŭ,tomorrow.nubo,cloud.ombrelo,umbrella.paroli,to talk, to speak.parko,park.preskaŭ,almost.pri,concerning, about.promeni,to take a walk.super,above.timi,to fear, to be afraid (of).tiu,that (56).zorga,careful.

EN LA PARKO.

Miaj junaj amiko kaj amikino, kaj ankaŭ ilia patrino, iris hieraŭ al la parko. La infanoj diris al la patrino ke la parko estas agrabla, kaj ke ili volas promeni en ĝi. La knabino parolis al sia frato pri la belaj floroj. Ŝi diris al li ke la floroj velkas, kaj ke la herbo en preskaŭ la tuta parko bezonas pluvon. La knabo diris hodiaŭ al mi ke hieraŭ li kaj lia fratino aŭdis la birdojn en la arboj super siaj kapoj. Li diris ke li miris pri tiuj birdoj, tamen li opinias ke la birdoj baldaŭ konstruos siajn nestojn en tiuj arboj. La infanoj promenis, kaj baldaŭ ili vidis ke grizaj nuboj venas sur la ĉielon, kaj mia juna amikino timis ke pluvos. Ŝi parolis al la patrino pri la nuboj kaj la pluvo, montris al ŝi la grizajn nubojn, kaj diris ke si volas iri al la domo. Ili komencis marŝi al la strato, kaj preskaŭ kuris, ĉar ili ne havis ombrelon. Tra la fenestroj de la domoj oni rigardis ilin, kaj la knabo miris ĉu li kaj liaj patrino kaj fratino amuzas tiujn virojn kaj virinojn. Tamen la patrino diris ke ŝi ne timas ke ŝi amuzos tiujn, sed ke ŝi timas la pluvon. Ŝi kaj la filino volas esti zorgaj pri almenaŭ la novaj ĉapeloj. La filo diris al ŝi ke li ankaŭ estas zorga, sed ke li opinias ke ne pluvos. Baldaŭ la patro venis al ili, kaj portis ombrelojn, ĉar li ankaŭ timis la pluvon. Li miris ĉu la infanoj kaj ilia patrino havas ombrelojn. Baldaŭ pluvis, sed ili estis sekaj, ĉar ili havis la ombrelojn. Morgaŭ ili ne promenos en la parko, sed iros al la urbo.

SENTENCES FOR TRANSLATION.

1. The east wind is dry and the south wind will be too warm. 2. A west wind blew against the weathercock, but the grain needed a south wind. 3 A north wind is blowing and I think that it will soon snow. 4. It (51) will be beautiful weather tomorrow, because a pleasant wind is now blowing. 5. The flowers will wither because those children gathered them. 6. They are talking about that park, but I do not wish to take-a-walk, because there are clouds in (on) the sky. 7. At least we shall take an umbrella, and my brother will hold it over our heads. 8. My sister said "Mother and I are-afraid that it will rain." 9. My young sister will be careful about that new umbrella. 10. I wonder whether she will take-a-walk tomorrow. 11. That park is pleasant and the grass is soft and green. 12. The birds are building their nests now, in those branches above our heads. 13. The sky above us is blue, and a west wind is beginning to blow. 14. I can see that weathercock, on that large house near the park. 15. Mother says that my sister will have a new hat tomorrow. 16. She will be careful of (about) that hat. 17. My father's friend is very careful of his son. 18. One sees that he is not a strong boy.

LESSON XIV.

THE DEMONSTRATIVE PRONOUNĈI TIU.

60.The demonstrative pronoun (and pronominal adjective) meaning "this" is formed by using withtiu(56) the wordĉi, which expresses the general idea of nearness or proximity. (Consequently the literal meaning ofĉi tiuisthat one nearby,that one here.) The wordĉimay either precede or follow the pronoun:

Ĉi tiu estas la mia,this is mine.Mi vidis ĉi tiun,I saw this one.Ĉu vi volas tiujn ĉi?Do you wish these?Ĉi tiu knabino estas mia fratino,this girl is my sister.Mi vidis ĉi tiujn ĉapelojn,I saw these hats.Ĉi tiuj amikoj promenos,these friends will take a walk.

61.The wordstiuandĉi tiumay be used to distinguish between persons or thingspreviouslymentioned andjustmentioned:

Gertrude kaj Mario estas en la parko. Tiu rigardas la florojn, ĉi tiu kolektas ilin.Gertrude and Mary are in the park. The former (that one) looks at the flowers, the latter (this one) gathers them.

POSSESSIVE FORM OF THE DEMONSTRATIVE PRONOUN.

62.To express possession, the demonstrative pronounstiuandĉi tiuhave the special possessive or genitive formsties,that one's, andĉi ties,this one's. The use oftiesandĉi tiesto mean "the former" and "the latter" is similar to the use oftiuandĉi tiushown in 61:

Mi iris al ties domo,I went to that one's house.Ĉi ties filoj estas junaj,this person's (this one's) sons are young.Mi ŝatas ties koloron, sed preferas ĉi tiun floron,I like that one's color, but prefer this flower.La patro kaj lia amiko parolas pri siaj domoj. Ties estas nova, sed ĉi ties ŝajnas bela,Father and his friend are talking about their houses. The former's is new, but the latter's seems beautiful.

THE SUFFIX-IL-.

63.Names of instruments, tools or utensils may be formed by adding the suffix-il-(followed by the ending-o) to roots whose meaning permits:

flugilo,wing(fromflugi,to fly).kaptilo,snare, trap(fromkapti,to catch).kudrilo,needle(fromkudri,to sew).montrilo,indicator, (clock) hand(frommontri,to point out, show).tenilo,handle(fromteni,to hold).

The root of a word is that part of it which contains the essential meaning, and to which the verb endings-i,-as,-is,-os, the noun ending-o, the adjective ending-a, etc., are attached, when no suffix intervenes. Thus,vir-is the root ofviroand ofvirino;kur-is the root ofkuri, etc.

THE EXPRESSION OF MEANS OR INSTRUMENTALITY.

64.The means or instrumentality through which an act is accomplished is expressed by use of the prepositionper:

Oni kudras per kudrilo,one sews by means of (with) a needle.La birdoj flugas per flugiloj,the birds fly by (with) wings.Li amuzas sin per tiuj bildoj,he amuses himself with (by) those pictures.Mi trovis ĝin per via helpo,I found it by (through) your help.

Vocabulary.akra,sharp.buŝo,mouth.dekstra,right (not left).ĉi(see 60).forko,fork.helpo,help.kafo,coffee.kulero,spoon.mano,hand.najbaro,neighbour.per,by means of(64).supo,soup.telero,plate.terpomo,potato.ties,that one's(62).tranĉi,to cut.tre,very, exceedingly.viando,meat.

LA MANĜO.

Hieraŭ mi miris ĉu mi havos bonan manĝon en la domo de mia amiko. Sed mi opiniis ke mi havos tre bonan manĝon, ĉar mia amiko ŝatas doni bonajn manĝojn al siaj amikoj. Oni metis tre bonan supon antaŭ mi, kaj mi manĝis tiun per granda kulero. Post la supo mi havis viandon. Ĉi tiun mi tenis per forko, kaj tranĉis per akra tranĉilo. La forko, tranĉilo kaj kulero estas manĝiloj. Mi havis ne nur viandon, sed ankaŭ novajn terpomojn. Mi tranĉis tiujn ĉi per la tranĉilo, sed mi metis ilin en la buŝon per forko. Mi tenis la forkon en la dekstra mano, kaj metis la tranĉilon trans mian teleron. Oni bezonas akran tranĉilon, sed oni ne bezonas tre akran forkon. Post la viando kaj la terpomoj, oni donis al mi freŝajn maturajn ĉerizojn. Ili kuŝis sur granda telero, kaj havis belan koloron. Ilia gusto estis ankaŭ bona. Mi preskaŭ ne diris ke mi ankaŭ havis kafon. Mi parolos morgaŭ al mia amiko pri lia kafo, kaj laŭdos ĝin. Post la manĝo, najbaro de mia amiko venis en ĉi ties domon, kaj ili parolis al mi pri siaj novaj domoj. Per la helpo de sia patro, mia amiko konstruos grandan domon. Lia najbaro volas konstrui belan sed ne tre grandan domon. Ties nova domo estos bela, sed mi opinias ke mi preferos ĉi ties domon. Mia amiko volis doni almenaŭ kafon al sia najbaro, sed li diris ke li ne volas trinki kafon. Tamen li volis persikon. Li tenis tiun en la mano, kaj manĝis tiun.

SENTENCES FOR TRANSLATION.

1. The birds have very strong wings on their bodies, but they do not have hands. 2. They will build their nests, and sing about the young birds. 3. Those children were talking to me yesterday about their cat. 4. They said that it likes to catch and eat sparrows. 5. Tomorrow it will hide (itself) behind a tree, and will catch a young sparrow. 6. The children will gather peaches in that-person's garden, and will put them upon a plate. 7. They will shake the whole tree by means of a branch. 8. The sweet fruit above them will fall upon the soft green grass. 9. The children wondered whether the cherries were ripe. 10. They seem almost ripe, and tomorrow the children will pick (gather) them, with the help of their father. 11. It is said (54) that the grain in that-man's field very [much] needs rain. 12. People also think that the flowers will wither, for (because) it did not rain yesterday or today. 13. My careful young friend will carry an umbrella in his hand tomorrow, because he fears the rain. 14. He sees those gray clouds in (on) the sky. 15. He holds the umbrella by its handle. 16. The weathercock is an indicator concerning the weather. 17. One eats meat with a fork, and soup with a spoon. 18. One holds the spoon in the right hand. 19. A knife is sharp, but one does not need a sharp fork. 20. We shall have a very good meal, and also very good coffee.

LESSON XV.

THE DEMONSTRATIVE ADJECTIVE.

65.The demonstrative adjective related to the demonstrative pronountiu(56) istia,that kind of, that sort of, such:

Tia floro estas bela,that kind of a flower is beautiful.Mi ŝatas tian viandon,I like that sort of meat.Tiaj najbaroj estas agrablaj,such (that kind of) neighbors are pleasant.Mi volas aŭdi tiajn birdojn,I wish to hear such birds.

ADVERBS DEFINED AND CLASSIFIED.

66.An adverb is a word which modifies the meaning of a verb, adjective, another adverb, or phrase. It may express manner, time, degree, negation, etc. Adverbs are either primary, as "now," "almost," or derived, as "glad-ly," "sweet-ly," The Esperanto primary adverbs given in this and in preceding lessons may be classified as follows:

(a) Temporal Adverbs (expressing time).baldaŭ,soon.hieraŭ,yesterday.hodiaŭ,today.morgaŭ,tomorrow.nun,now.tuj,immediately.(b) Adverbs of Degree.almenaŭ,at least.nur,merely.preskaŭ,almost.tre,very, much.(c) Adverbs Expressing Other Ideas.addition:ankaŭ,also.interrogation:ĉu, (30).proximity:ĉi, (60).emphasis:eĉ,even.affirmation:jes,yes.negation:ne,not, no, (27).

a.An adverb usually precedes, but may also follow, the word or words which it modifies. It must be so placed as to leave no doubt about which of two words or word-groups it is intended to modify. Thus,mi preskaŭ volis havi tiunclearly meansI almost wished to have that; butmi volis preskaŭ havi tiunmight mean either "Ialmost wishedto have that," or more probably "I wishedalmost to havethat." An example of permissible variation in the position of adverbs is shown in questions to which an affirmative answer is expected. Such questions may be put in the form of a statement, followed byĉu ne(instead of havingĉuintroduce the sentence, withnein its normal position):

Li venos, ĉu ne?He will come, will he not?La vetero estas bela, ĉu ne?The weather is beautiful, is it not?Vi aŭdis tiun diron, ĉu ne?You heard that remark, did you not?

FORMATION OF OPPOSITES.

67.If the meaning of a word is such that it can have a direct opposite, such opposite may be formed from it by use of the prefixmal-:

malalta,low, short(fromalta,high, tall).malamiko,enemy(fromamiko,friend).maldekstra,left(fromdekstra,right).malhelpi,to hinder(fromhelpi,to help).maljuna,aged, old(fromjuna,young).malnova,old, not new(fromnova,new).

Cf.Englishmalcontent, "discontented,"maladroit, "clumsy."

Vocabulary.dum,during.eĉ,even.gardi,to guard.helpi,to help, to aid.honti,to be ashamed.kara,dear.kontenta,satisfied.kuraĝa,courageous.nokto,night.povi,to be able.preni,to take.propono,proposal.respondi,to answer.ruza,sly, cunning.ŝteli,to steal.tia,that kind of(65).tuj,immediately.voĉo,voice.

LA RUZA JUNA VIRO.

Ruza juna viro kaj bona maljuna viro iris trans dezerton. Tiu havis nigran ĉevalon, ĉi tiu havis blankan ĉevalon. "Vi gardos niajn ĉevalojn dum la nokto, ĉu ne?" diris la juna viro per dolĉa voĉo al sia amiko, "Ĉar dum la nokto oni ne povos vidi mian nigran ĉevalon, sed malamikoj povos tuj vidi vian blankan ĉevalon. Oni povos ŝteli tian ĉevalon, ĉar vi estas maljuna kaj malforta, kaj ne povos malhelpi malamikojn." Tia propono ne ŝajnis agrabla al la maljuna viro. Li ne estis kontenta, tamen li ne volis perdi sian ĉevalon, ĉar li estis malriĉa. Li diris al si ke li donos sian blankan ĉevalon al la juna viro, kaj prenos ties nigran ĉevalon. Tuj li diris al ĉi tiu "Sed per via helpo mi ne perdos mian ĉevalon: mi donos la mian al vi, kaj prenos vian ĉevalon. La via estas malbela, sed ĝi estas almenaŭ nigra; vi donos ĝin al mi, ĉu ne?" "Jes," respondis la ruza juna viro, kaj li donis sian nigran ĉevalon al tiu, kaj prenis la blankan ĉevalon. "Nun," diris la maljuna viro, "Vi estas kuraĝa kaj forta, kaj vi gardos la ĉevalojn, ĉu ne? Vi povos malhelpi malamikojn per tiu granda akra tranĉilo, kaj oni ne povos ŝteli vian blankan ĉevalon." La ruza juna viro ne hontis. Li respondis "Mia kara amiko, mi nun dormos, ĉar oni ne ŝtelos blankan ĉevalon. Mi povos vidi tian ĉevalon dum la nokto, kaj malhelpi malamikojn. Sed tiu ĉevalo via (that horse of yours) havas la koloron de la nokto, kaj eĉ nun oni povas ŝteli ĝin." La malkontenta maljuna viro diris per kolera voĉo "Ĉu vi ne hontas pri tia propono?" Tamen la ruza juna viro tuj komencis dormi, kaj la maljuna viro gardis la ĉevalojn dum la tuta nokto.

SENTENCES FOR TRANSLATION.(Words to be formed with the prefix mal- are italicised.)

1. Does one eat potatoes and meat with a fork or a spoon? 2. One puts soup into the mouth by means of a spoon. 3. One cuts fruit with a knife, and puts the fruit upon a plate. 4. The coffee wascold, and I was muchdissatisfied. 5. My knife wasdull, nevertheless I almost immediately cut my (the)lefthand. 6. I was ashamed, but I think that the handle of that knife was veryshort. 7. The grass iswettoday, and I fear that we shall not be able to take a walk, even in thatsmallpark. 8. Idisliketo go-walking upon thehardstreets. 9. The courageous young man and hisagedfriend talked about theirenemies. 10. They wished to be careful about their horses. 11. The young man was very sly, and wished to sleep during the night. 12. He said that one can steal a black horse during thedarknight. 13. He said that either (aŭ) he or theoldman would guard the horses. 14. Theoldman answered that he would give to him his [own] white horse. 15. He took that one's black horse. 16. He was ashamed, and was very angry at hisfaithlessfriend. 17. But hestayed-awake, and guarded the horses.

LESSON XVI.

THE DEMONSTRATIVE ADVERB OF PLACE.

68.The demonstrative adverbs of place related to the pronounstiuandĉi tiuaretie,there, in (at) that place, andĉi tie,here, in (at) this place:

La telero estas tie,the plate is there (in that place).La libroj kuŝas ĉi tie,the books lie here (in this place).Mi trovis vin tie kaj lin tie ĉi,I found you there and him here.Tie la vetero ŝajnas tre agrabla,there the weather seems very pleasant.

69.If the verb in the sentence expresses motion toward the place indicated bytieorĉi tie, the ending-nis added to the adverb (46), formingtien,thither, there, andĉi tien,hither, here:

Li iros tien,he will go there (thither).Mi venis ĉi tien,I came here (hither).Ni estis tie, kaj venis ĉi tien,we were there and came here (hither).

ACCOMPANIMENT.

70.Accompaniment or association is expressed by the prepositionkun,with, along with:

La viro venis kun sia amiko,the man came with his friend.Mi promenos kun vi,I shall go walking with you.La knabo kun tiu viro estas lia frato,the boy with that man is his brother.

Kunmust not be confused withper(64), which expresses instrumentality, although per may often be translated by English "with." The English preposition "with" may be said to have three rather clearly defined different meanings. In the linguistic history of this word, the original meaning was "against," still shown infight with, strive with, contend with, withstand, etc. (Cf.Germanwiderstreiten, to strive with,widerhalten, to resist, etc.) Gradually this word "with" usurped the meaning of the original preposition "mid," expressing association or accompaniment (cf.Germanmit, "with", which it crowded out of the language except in one unimportant compound). The word "by" was also encroaching upon "mid" from another direction, and so "mid's" successor "with" came to be interchangeable with "by" in expressing instrumentality. Thus, English "with" indicates opposition, accompaniment, or instrumentality, for which three senses Esperanto has the three prepositionskontraŭ,kun, andper, respectively.

THE ADVERBFOR.

71.The adverbfor,away, may be used independently, asLi iris for de mi,he went away from me, but it is more frequently used as a prefix to give a sense of departure, loss or somewhat forcible removal:

foriri,to go away, to depart.forkuri,to run away, to escape.forlasi,to leave alone, to abandon, to desert.formanĝi,to eat away, to eat up.forpreni,to take away, to remove.fortrinki,to drink away, to drink up.

Cf. the prefixfor-in English "forfend,"to keep away, to avert, "forbid,"to exclude from, to command against, "forbear,"to refrain from, etc.

THE MEANING OFPOVI.

72.The verbpovi, to be able, is used to translate Englishcan, which is defective, that is, does not occur in all of the forms a verb may have:

Mi povas paroli,I am able to talk, I can talk.Mi povis paroli,I was able to talk, I could talk.Mi povos paroli,I shall be able to talk,———.Mi volas povi paroli,I wish to be able to talk,———.

Back to Index Next