Num lignatum mittimur?
Inicite huic manicas17mastigiae.
Quid hoc est negoti? quid ego deliqui?
660Rogas.
sator sartorque scelerum, et messor maxume?
Non occatorem dicere audebas prius?
nam semper occant prius quam sariunt rustici.
At tu confidenter18mihi contra astitit.
Decet innocentem servom atque innoxium
confidentem esse, suom apud erum potissimum.
Adstringite isti sultis vehementer manus.
Tuos sum, tu has quidem vel praecidi iube.
sed quid negoti est, quam ob rem suscenses mihi?
670Quia me meamque rem, quod in te uno fuit,
tuis scelestis falsidicis fallaciis
deartuasti dilaceravisti atque opes
confecisti omnes, res ac rationes meas:
ita mi exemisti Philocratem fallaciis.
illum esse servom credidi, te liberum:
ita vosmet aiebatis itaque nomina
inter vos permutastis.
Fateor, omnia
facta esse ita ut tu dicis, et fallaciis
abiisse eum abs te mea opera atque astutia;
680an, obsecro hercle te, id nunc suscenses mihi?
At cum cruciatu maxumo id factumst tuo.
Dum ne ob male facta, peream, parvi aestumo.
si ego hic peribo, ast ille ut dixit non redit,
at erit mi hoc factum mortuo memorabile,
me meum erum captum ex servitute atque hostibus
reducem fecisse liberum in patriam ad patrem,
meumque potius me caput periculo
praeoptavisse, quam is periret, ponere.
Facito ergo ut Acherunti clueas gloria.
690Qui per virtutem, periit, at non interit.
Quando ego te exemplis pessumis cruciavero
atque ob sutelas tuas te morti misero,
vel te interiisse vel periisse praedicent;
dum pereas, nihil intererit: dicant vivere.
Pol si istuc faxis, haud sine poena feceris,
si ille hue rebitet, sicut confido affore.
Pro di immortales, nunc ego teneo, nunc scio
quid hoc sit negoti. meus sodalis Philocrates
in libertate est ad patrem in patria. bene est,
700nec quisquam est mihi, aeque melius cui velim.
sed hoc mihi aegre est, me huic dedisse operam malam,
qui nunc propter me meaque verba vinctus est.
Votuin te quicquam mi hodie falsum proloqui?
Votuisti.
Cur es ausus mentiri mihi?
Quia vera obessent illi quoi operam dabam:
nunc falsa prosunt.
At tibi oberunt.
Optumest.
at erum servavi, quem servatum gaudeo.
cui me custodem addiderat erus maior meus.
sed malene id factum arbitrare?
Pessume.
710At ego aio recte. qui abs te sorsum sentio.
nam cogitato, si quis hoc gnato tuo
tuos servos faxit, qualem haberes gratiam?
emitteresne necne eum servom manu?
essetne apud te is servos aceeptissimus?
responde.
Opinor.
Cur ergo iratus mihi es?
Quia illi fuisti quam mihi fidelior.
Quid? tu una nocte postulavisti et die
recens captum hominem, nuperum novicium,
te perdocere ut melius consulerem tibi,
720quam illi, quicum una a puero aetatem exegeram?
Ergo ab eo petito gratiam istam. ducite,
ubi ponderosas crassas capiat compedes.
inde ibis porro in latomias lapidarias.
ibi quom alii octonos lapides effodiunt, nisi
cotidiano sesquiopus confeceris,
Sescentoplago nomen indetur tibi.
Per deos atque homines ego te obtestor, Hegio,
ne tu istunc hominem perduis.
Curabitur;
nam noctu nervo vinctus custodibitur,
730interdius sub terra lapides eximet:
diu ego hunc cruciabo, non uno absolvam die.
Certumne est tibi istuc?
Non moriri certius.
abducite istum actutum ad Hippolytum fabrum,
iubete huic crassas compedes impingier;
inde extra portam ad meum libertum Cordalum
in lapicidinas facite deductus siet:
atque hunc me velle dicite ita curarier,
ne qui deterius huic sit quam cui pessume est.
Cur ego te invito me esse salvom postulem?
740periclum vitae meae tuo stat periculo.
post mortem in morte nihil est quod metuam mali.
etsi pervivo usque ad summam aetatem, tamen
breve spatium est perferundi quae minitas mihi.
vale atque salve, etsi aliter ut dicam meres.
tu, Aristophontes, de me ut meruisti, ita vale;
nam mihi propter te hoc optigit.
Abducite.
At unum hoc quaeso, si huc rebitet Philocrates,
ut mi eius facias conveniundi copiam.
Periistis, nisi hunc iam e conspectu abducitis.
750Vis haec quidem hercle est, et trahi et trudi simul.
Illic est abductus recta in phylacam, ut dignus est.
ego illis captivis aliis documentum dabo,
ne tale quisquam facinus incipere audeat.
quod absque hoc esset, qui mihi hoc fecit palam,
usque offrenatum suis me ductarent dolis.
nunc certum est nulli posthac quicquam credere.
satis sum semel deceptus. speravi miser
ex servitute me exemisse filium:
ea spes elapsa est. perdidi unum filium,
760puerum quadrimum quem mihi servos surpuit,
neque eum servom umquam repperi neque filium;
maior potitus hostium est. quod hoc est scelus?
quasi in orbitatem liberos produxerim.
sequere hac. reducam te ubi fuisti. neminis
miserere certum est, quia mei miseret neminem.
Exauspicavi ex vinclis. nunc intellego redauspicandum esse in catenas denuo.
Iuppiter supreme, servas me measque auges opes,
maximas opimitates opiparasque offers mihi,
770laudem lucrum, ludum iocum, festivitatem ferias,
pompam penum, potationis saturitatem, gaudium,
nec cuiquam homini supplicare19nunc certum est mihi;
nam vel prodesse amico possum vel inimicum perdere,
ita hic me amoenitate amoena amoenus oneravit dies,
sine sacris hereditatem sum aptus effertissimam.
nunc ad senem cursum capessam hunc Hegionem, cui boni
tantum affero quantum ipsus a dis optat, atque etiam amplius.
nunc certa res est, eodem pacto ut comici servi solent.
coniciam in collum pallium, primo ex med hanc rem ut audiat:
780speroque me ob hunc nuntium aeternum adepturum cibum.
Quanto in pectore hanc rem meo magis volato,
tanto mi aegritudo auctior est in animo.
ad illum modum sublitum os esse mi hodie!
neque id perspicere quivi.
quod cum scibitur, tum per urbem inridebor.
cum extemplo ad forum advenero, omnes loquentur:
"hic illest senex doctus, quoi verba data sunt."
sed Ergasilus estne his, procul quem video?
conlecto quidem est pallio. quidnam acturust?
790Move aps te moram atque, Ergasile, age hanc rem.
eminor interminorque, ne mi obstiterit obviam
nisi quis satis diu vixisse sese homo arbitrabitur.
nam qui obstiterit, ore sistet.
Hic homo pugilatum incipit.
Facere certumst. proinde ita omnes itinera insistant sua,
ne quis in hanc plateam negoti conferat quicquam sui.
nam meus est ballista pugnus, cubitus catapultast mihi,
umerus aries, tum genu quemque icero ad terram dabo,
dentilegos omnes mortales faciam, quemque offendero.
Quae illaec eminatiost nam? nequeo mirari satis.
Faciam ut huius diei locique meique semper meminerit.20800
(802)Quid hic homo tantum incipissit facere cum tantis minis?
Prius edico, ne quis propter culpam capiatur suam:
continete vos domi, prohibete a vobis vim meam.
Mira edepol sunt, ni hic in ventrem sumpsit confidentiam.
vae misero illi, cuius cibo iste factust imperiosior.
Tum pistores scrofipasci, qui alunt furfuribus sues,
quarum odore praeterire nemo pistrinum potest:
eorum si quoiusquam scrofam in publico conspexero,
810ex ipsis dominis meis pugnis exculcabo furfures.
Basilicas edictiones atque imperiosas habet:
satur homost, habet profecto in ventre confidentiam.
Tum piscatores, qui praebent populo pisces foetidos,
qui advehuntur quadrupedanti crucianti cantherio,
quorum odos subbasilicanos omnes abigit in forum,
eis ego ora verberabo surpiculis piscariis,
ut sciant, alieno naso quam exhibeant molestiam.
tum lanii autem, qui concinnant liberis orbas oves,
qui locant caedundos agnos et duplam agninam danunt,
820qui petroni nomen indunt verveci sectario,
eum ego si in via petronem publica conspexero
et petronem et dominum reddam mortales miserrumos.
Eugepae, edictiones aedilicias hic quidem habet,
mirumque adeost ni hunc fecere sibi Aetoli agoranomum.
Non ego nunc parasitus sum, sed regum rex regalior,
tantus ventri commeatus meo adest in portu cibus
sed ego cesso hunc Hegionem onerare laetitia senem,
quo homine hominum adaeque nemo vivit fortunatior?
Quae illaec est laetitia, quam illic laetus largitur mihi?
830Heus ubi estis? ecquis hic est? ecquis hoc aperit ostium?
Hic homo ad cenam recipit se ad me.
Aperite hasce ambas fores
prius quam pultando assulatim foribus exitium adfero.
Perlubet hunc hominem colloqui. Ergasile.
Ergasilum qui vocat?
Respice.
Fortuna quod tibi nec facit nec faciet, me iubes.
sed quis est?
Respice ad me, Hegio sum.
Oh mihi,
quantum est hominum optumorum optume, in tempore advenis.
Nescio quem ad portum nactus es ubi cenes, eo fastidis.
Cedo manum.
Manum?
Manum, inquam, cedo tuam actutum.
Tene.
Gaude.
Quid ego gaudeam?
Quia ego impero, age gaude modo.
Pol maerores mi antevortunt gaudiis.21840
Iam ego ex corpore exigam omnis maculas maerorum tibi.
gaude audacter.
Gaudeo, etsi nil scio quod gaudeam.
Bene facis. iube—
Quid iubeam?
Ignem ingentem fieri.
Ignem ingentem?
Ita dico, magnus ut sit.
Quid? me, volturi,
tuan causa aedis incensurum censes?
Noli irascier.
iuben an non iubes astitui aulas, patinas elui,
22laridum atque epulas foveri foculis ferventibus?
alium pisces praestinatum abire?
Hic vigilans somniat.
Alium porcinam atque agninam et pullos gallinaceos?
Scis bene esse, si sit unde.
85023Pernam atque ophthalmiam,
horaeum, scombrum et trygonum et cetum, et mollem caseum?
Nominandi istorum tibi erit magis quam edundi copia
his apud me, Ergasile.
Mean me causa hoc censes dicere?
Nec nihil hodie nec multo plus tu hic edes, ne frustra sis.
proin tu tui cottidiani victi ventrem ad me afferas.
Quin ita faciam. ut tute cupias facere sumptum, etsi ego vetem.
Egone?
Tune.
Tum tu mi igitur erus es.
Immo benevolens.
vin te faciam fortunatum?
Malim quam miserum quidem.
Cedo manum.
Em manum.
Di te omnes adiuvant.
Nil sentio.
860Non enim es in senticeto, eo non sentis. sed iube
vasa tibi pura apparari ad rem divinam cito,
atque agnum afferri proprium pinguem.
Cur?
Ut sacrufices.
Cui deorum?
Mi hercle, nam ego nunc tibi sum summus Iuppiter,
idem ego sum Salus, Fortuna, Lux, Laetitia, Gaudium.
proin tu deum hunc saturitate facias tranquillum tibi.
Esurire mihi videre.
Mi quidem esurio, non tibi.
Tuo arbitratu, facile patior.
Credo, consuetu's puer.
Iuppiter te dique perdant.
Te hercle—mi aequom est gratias
agere ob nuntium; tantum ego nunc porto a portu tibi boni:
nunc tu mihi places.
870Abi, stultu's, sero post tempus venis.
Igitur olim si advenissem, magis tu tum istuc diceres;
nunc hanc laetitiam accipe a me, quam fero. nam filium
tuom modo in portu Philopolemum vivom, salvom et sospitem
vidi in publica celoce, ibidemque illum adulescentulum
Aleum una et tuom Stalagmum servom, qui aufugit domo,
qui tibi surripuit quadrimum puerum filiolum tuom.
Abi in malam rem, ludis me.
Ita me amabit sancta Saturitas,
Hegio, itaque suo me semper condecoret cognomine,
ut ego vidi.
Meum gnatum?
Tuom gnatum et genium meum.
Et captivom illum Alidensem?
Μὰ τὸν Ἀπόλλω.
880Et servolum
meum Stalagmum, meum qui gnatum surripuit?
Ναὶ τὰν Κόραν.
Iam credo?
Ναὶ τὰν Πραινέστην.
Venit?
Ναὶ τὰν Σιγνίαν.
Certon?
Ναὶ τὸν Φρουσινῶνα.
Vide sis.
Ναὶ τὸν Ἀλάτριον.
Quid tu per barbaricas urbes iuras?
Quia enim item asperae
sunt ut tuom victum autumabas esse.
Vae aetati tuae.
Quippe quando mihi nil credis, quod ego dico sedulo.
sed Stalagmus quoius erat tunc nationis, cum hinc abit?
Siculus.
At nunc Siculus non est, Boius est, Boiam terit:
liberorum quaerundorum causa ei, credo, uxor datast.
Dic, bonan fide tu mi istaec verba dixisti?
890Bona.
Di immortales, iterum gnatus videor, si vera autumas.
Ain tu? dubium habebis etiam, sancte quom ego iurem tibi?
postremo, Hegio, si parva iuri iurandost fides,
vise ad portum.
Facere certumst. tu intus cura quod opus est.
sume, posce, prome quid vis. te facio cellarium.
Nam hercle, nisi mantiscinatus probe ero, fusti pectito.
Aeternum tibi dapinabo victum, si vera autumas.
Unde id?
A me meoque gnato.
Sponden tu istud?
Spondeo.
At ego tuom tibi advenisse filium respondeo.
Cura quam optume potes.
900Bene ambula et redambula.
illic hinc abiit, mihi rem summam credidit cibariam.
di immortales, iam ut ego collos praetruncabo tegoribus,
quanta pernis pestis veniet, quanta labes larido,
quanta sumini absumedo, quanta callo calamitas,
quanta laniis lassitudo, quanta porcinariis.
nam si alia memorem, quae ad ventris victum conducunt, morast.
nunc ibo, ut pro praefectura mea ius dicam larido,
et quae pendent indemnatae pernae, eis auxilium ut feram.
Diespiter te dique, Ergasile, perdant et ventrem tuom,
910parasitosque omnis, et qui posthac cenam parasitis dabit.
clades, calamitasque, intemperies modo in nostram advenit domum.
quasi lupus esuriens ille metui ne in me faceret impetum.
ubi24voltus esurientis vidi, eius extimescebam impetum
nimisque hercle ego illum male formidabam. ita frendebat dentibus.
adveniens deturbavit totum cum carne carnarium:
arripuit gladium, praetruncavit tribus tegoribus glandia;
aulas calicesque omnes confregit, nisi quae modiales erant.
cocum percontabatur, possentne seriae fervescere.
cellas refregit omnis intus reclusitque armarium.
adservate istunc, sultis, servi. ego ibo, ut conveniam senem.
920dicam ut sibi penum alium adornet, siquidem sese uti volet;
nam hic quidem, ut adornat, aut iam nihil est aut iam nihil erit.