HET KOOPJE.

HET KOOPJE.«Hallo, Bob!» stond Chris ’m al uit de verte toe te juichen tusschen de rog. Bob, op ’t voorbalcon van ’t paardetrammetje, dat slechts uiterst langzaam z’n weg naar Heezum vond, wou iets terugroepen. Maar de te felle klatering der mooi gepoetste bel, waaraan de boerenslungel-koetsier trok, of-ie daar ’n fijne muziek aan z’n dorp bracht, weerhield ’m. «Hallo, hallo!» schreeuwde Chris weer. Bob knikte, woof, dat-ie ’m wel hoorde. Meteen greep-ie naar z’n hoed, want hij ving nogal wind. Dan, met ’n hevig gekners en ge-rem,hield ’t makke vervoermiddel stil. Zich bukkend, want hij stond vrij benauwd, steeg Bob van de voorplecht en de twee vrienden begroetten elkaar met groote hartelijkheid.«’k Was je wel komen halen», schreeuwde Chris; hij schreeuwde nòg, ofschoon er niet de minste reden meer voor was; maar hij was altijd wat lawaaierig, «maar je weet, hè? Ik en tijd! ’k Stond net m’n kwasten uit te spoelen, toen ’k op eens dacht: Hé, die Bob! Toen was ’t al te laat voor den trein. Ja, je moet me nemen, zooals ’k ben».Jovialig klopte-ie z’n vriend, ofschoon die ’n heel stuk langer was, ’n paar maal op den schouder. Daarbij moest-ie telkens ’n soort klim-beweging makenen wapperde z’n kap-jas, die-ie de hemel wist waarvoor droeg, of-ie vogels verschrikken wou. Dat alles paste heel goed bij z’n komische verschijning van kabouter-man met gewichtig langen baard en grooten glinster-bril, waarachter de slimme oogen voortdurend felletjes loerden. Hij had best dienst kunnen doen als grappig tuinbeeld, dat men aan ’n vijver zet als stomme bewaker van karper en goudvisch.«Hij is dezelfde nog», dacht Bob, terwijl-ie ’m van terzijde opnam. Maar verder kon-ie niet veel aandacht aan ’m wijden, want de lange dorpsstraat, hoewel er niet veel aan was, interesseerde ’m. Des te meer echter bemoeide Chris zich met hèm, wees ’m de kerk en de pastorie en de sigaren-fabrieken den weg, die naar ’t kasteel liep. Bob knikte, er met z’n hoofd niet erg bij, dat aan al dat nieuwe nog moest wennen. Hij was ’n fijne kerel, die, als-ie maar even kon, aan de letteren deed; z’n overigen tijd zat-ie op ’n kantoor. Hij was er nu met vacantie ’n paar dagen tusschen uit, die-ie graag doorbracht bij z’n ouwen vriend Chris, die ’m geïnviteerd had. De rust van ’t dorp deed ’m nu al weldadig aan. Wat moest ’t heerlijk zijn, àltijd buiten wonen!Opeens hielden beiden stil. «We zijn er», beduidde Chris met breed gebaar, waarbij-ie weer rumoerig fladderde. «Ziehier mijn stulp».De «stulp» was ’n aardig buitenhotelletje, waar de schilder al sinds ’npaar maanden z’n intrek had genomen, met achter ’n boerderij en verdere landelijkheid. De beschutte warande vóór trok Bob dadelijk aan. Maar Chris vond, dat-ie zich eerst op moest knappen en z’n kamer zien en kennismaken met de lui, die ’t hôtel hielden. Dàn was ’t nog vroeg genoeg om te «genieten».Bob zàg z’n kamer, knàpte zich op, drukte ’t boeren-echtpaar, dat Chris al even druk bebaasde als z’n logé, de hand en toen, omdat ’t bij halfeen was, zouden ze meteen maar koffiedrinken, bòven. Bob, hongerig van de reis, liet zich ’t mik-brood, de versche eitjes, de ongerookte ham en den vruchten-koek goed smaken. Ze zaten in de gezellige balconkamer, alléén.De overige, weinige gasten toch waren er den heelen dag op uit met de fiets. «’t Gaat er nogal bij je in», lachte Chris, die zelf voor drie at. Daarop, ’n sigaar in ’t hoofd—Bob, die niet rookte, bedankte—bracht-ie ’m naar z’n eigen kamer, welke-ie zooveel mogelijk als atelier had ingericht, toonde z’n jongste werk, ’n voltooid schilderij, schetsen, krabbels. Bob, zwijgzaam, knikte, keek. Dan, rondkijkend, wees-ie:«’n Aardig tafeltje heb je daar».«Ja, hè?» ging Chris er dadelijk met vuur op in, want «antiek» was z’n liefhebberij, z’n passie. «Voor ’n koopje op den kop getikt. Je vindt hier anders niet veel meer. De joden hebben den boel afgegraasd. Die kandelaarheb ik gisteren nog gekocht».Hij haalde z’n koperen vondst van den schoorsteen, reikte ’t Bob bewonderend aan. Bob die al zooveel van die dingen had gezien, kon er weinig bijzonders aan vinden, maar zei er toch iets aardigs van. Z’n blik echter ging weer naar ’t tafeltje.«Weet je wat?» stelde Chris opeens voor, die ’t nooit lang binnen uithield. «We maken ’n wandeling. Dan breng ’k je naar ’n boerderijtje, dat ’k al ’n paar dagen op ’t oog heb. Daar valt wel wat te schilderen, geloof ’k. En jij schrijft er ’n schetsje van, kerel. Prachtig, hè?»Bob, natuurlijk, vond ’t goed. Die warande, waar-ie droomerig te luieren dacht, scheen nu eenmaal voorloopigniet voor ’m weggelegd. En, nadat Chris nog ’n teekenboek en potlood bij zich gestoken had, togen ze op marsch.«’t Is hier mooi met die hei», merkte Bob ’n paar maal op, Chris, nu zònder kapjas, in z’n fluweelen buis, stappend, of de heele wereld van hem was, gaf enthousiaste beschrijvingen van de omstreek, de binnenhuizen, de boerentypes. Bob luisterde maar, z’n hoofd vol van de zomerschheid, welke zich als ’n weelde van overal aan ’m opdrong. Hij kon zich Chris’ bewondering zoo goed indenken, vond alleen, dat ’t zonder die vermoeiende luidruchtigheid ook wel ging, Enfin, zoo wàs Chris.Ze hadden ’n goed half uur geloopen.Bob, dat wandelen niet gewoon, zette er al ’n kalmer gangetje in. «Kijk», onderbrak Chris zichzelf, wijzend. «Hier is ’t».Links van ze, aan ’n mullen zandweg, die ’t rechte spoor niet volgde, stond ’n oud, vervallen huisje. ’t Half weggevreten stroodak helde onrustbarend naar voren, scheen ’t scheefgezakte boeltje nog extra te drukken. De steenen, ’t kozijn, de deur, alles was van ’n hoogst onbestemde kleur en wees op armoe. ’t Heele gedoetje school half weg achter ’n paar zwaar-groene boomen, die ’t nog ’n zeker fleurigheidje gaven. ’t Was ’n kijkje voor ’n schilder, om niet van weg te komen.«Ja, ja», knikte Bob. Zooiets had-ie zich wel gedacht.«Kom mee», zei de ander, die manhaftig op de deur toestapte en hij lichtte de kling op.«Gaat dat zoo maar?» vroeg Bob nog, die wat bedeesd was aangelegd.Chris lachte luid. «We zijn hier in ’n vrij land», riep-ie dan en hij trad naar binnen. Schuchter volgde ’m Bob.Eerst zagen ze niet veel, want ’t was er donker. ’t Wende echter dra en ze ontwaarden in ’n hoek ’n al bejaarden boer, die ze van onder z’n pet, al maar aan ’n zwartige pijp halend, leepjes zat aan te kijken. Verderop stond nog ’n vrouw, die ’r half dichtgeknepen oogen eveneens den kost gaf. En beiden bleken van ’n groote zwijgzaamheid.Chris, met z’n gewone lawaai, maakte ’n praatje. «We mogen hier wel ’n kijkje nemen, hè?» vroeg-ie parmantig. De boer knikte, langzaam. De vrouw bleef onbeweeglijk. En de schilder sprak over ’t weer, ’t veld, den oogst als iemand, die daar alle verstand van had. Meteen scharrelde-ie wat rond.Bob, niet op z’n gemak—hij hield niet van dat binnendringen bij vreemden, al waren ’t dan ook nog zoo eenvoudige menschen—was gauw uitgekeken. Trouwens, dat bedompte, lage vertrek met den hobbeligen vloer, de weinige, verbruikte meubels, de groezelige ruitjes, waardoor ’t licht zuinigjes naar binnen zeefde, hij kènde dat als de schetsen en de koperenkandelaar van z’n gastheer: ’t geleek elkaar alles als twee druppels water. Op zij kierde ’n deur. Daarachter speelde de zon haar blakerend spel. Bob, aangetrokken, liep er op af. En hij stond in ’n soort van hof van bijna enkel groen, doch in alle schakeeringen, waartegen alleen ’n paar kippen hier en daar feller plekten. «Wat ’n rust!» dacht Bob. En hij keek z’n oogen vol.Hij had zoo ’n minuut of wat gestaan, toen ’n slag op z’n schouder ’m weer uit z’n gedroom deed ontwaken. «Bliksems mooi van kleur, hè?» schreeuwde Chris, die z’n hand dadelijk beschuttend boven z’n oogen hield. «En kijk die lucht eens!» Bob kéék, beleefdheidshalve. Doch ’t mooiste vanden groenen hof was er nu al voor ’m af.Opeens stootte Chris ’m aan. «Te drommel! Kom eens mee», zei die geheimzinnig. Bob, volgzaam, ging ’m na. Druk stappend, liep z’n vriend naar ’t schuurtje—links, vlak achter de pomp—, waarvan de scheeve deur wijd open hing. Vaster plantte Chris zich den bril op den neus en z’n oogen vlamden, als in ontdekking. Wat hàd-ie?«Zie je dat?» vroeg-ie schor.Bob zocht. Wat bedoelde Chris?«Maar die kàst!» schreeuwde de schilder haast en hij keek voorzichtig om, of iemand ’m gehoord had. O, ja, nu zag Bob òòk. Dat Chris zulke dingen altijd zoo dadelijk in de gaten had!In ’t schuurtje stond ’n kast, zóó verwaarloosd, dat je ’t eerst voor iets anders hield. ’t Hout, vervuild, beschimmeld, vertoonde snijwerk, doch dat mocht eerst wel flink opgehaald. En binnen-in lag stroo en ’n vergane plank.«M’n kop d’r af, als ze d’r geen geit of konijnen in stallen», fluisterde Chris, wiens handen trilden. «Als ’k ’n week later was gekomen, hadden ze d’r misschien brandhout van gemaakt. ’n Prachtstuk! Dat zulke lui dat niet zien, hè? Je begrijpt, ’k krijg ’t voor ’n krats. ’k Moet ’t alleen slim aanpakken».«Zóó heb je d’r toch niets aan», merkte Bob op.«Komt er niet op aan. ’n Vakmanwerkt dat wel bij», deed Chris zenuwachtig en hij bekeek ’t onsecure meubel van allen kant. «’t Kost me natuurlijk extra. Maar ’k krijg ’t ding toch nog goedkoop genoeg». Hij lachte, wreef zich bij voorbaat de handen.«Hoeveel is zoo’n kast waard?» vroeg Bob, nu toch ook geïnteresseerd.«Nu, ’k taxeer ’m, als-ie opgeknapt is, op ’n honderdveertig gulden», lichtte Chris ’m oog-pinkend in. «Laat. mij nu maar m’n gang gaan. Jij bemoeit je er niet mee. Je weet van niets, hoor?»Bob verzekerde ’m met ’n knik. Daarop zag-ie z’n vriend, die ’n erg onverschillige houding aannam, ’t boerenhuisje weer binnengaan. En wel ’n kwartier lang, wat rondkuierend,vermeide-ie zich in den kleinen hof aan ’t groen, den hemel, de stilte.«Kom» dacht-ie dan, «’k moet eens kijken, hoe ’t er mee staat». En loom stapte ook hij, door de achterdeur die aanstond, ’t boerderijtje weer binnen.«Maar dat is toch geen prijs!» hoorde-ie Chris juist zeggen. «Zestig gulden! ’t Is, dat ik d’r liefhebberij in heb. Je krijgt d’r nog geen tientje voor. Brandhout! Je zet ’m zèlf in je schuur».«As jij d’r liefhebberij in heb, dan zel d’r wel wat an zitte», zei de boer brutaal, die nog altijd op z’n zelfde plaats zat. «Geen cent minder, man».«Ik groet jullie», maakte Chris er plots ’n eind aan. «Kom mee». Datlaatste was tot Bob, die ’m, na ’n linkschen groet, volgde. Ze stonden weer buiten.Langs ’n anderen weg keerden ze naar ’t dorp terug. Wel vijf minuut spraken ze geen woord.«Wou ’t niet?», vroeg Bob dan, die toch eenige belangstelling wou toonen.«’t Is ’n slimmerik», verbeet Chris zich, spijtig aan z’n sigaar zuigend. «De vent weet d’r van. ’k Zei je al: de joden hebben ze te wijs gemaakt. Doodjammer. ’t Is ’n pracht-kast».«Maar zestig is immers nog niet te veel?» merkte Bob op.«Dat is zoo», erkende Chris, driftige haaltjes aan z’n sigaar doend, «al krijg ’k er zeker nog ’n twintig gulden onkostenaan èn de vracht. Maar ’k had gedacht, ’n echt koopje te snappen, zie je? En dat ontgaat me. Daar heb ’k ’t land over».’t Verdere van den weg spraken ze niet veel meer. Chris was er te slecht gehumeurd voor en Bob, zich verlustigend aan ’t landschap, luisterde liever naar ’t stille gekwetter der vogels.In de warande—«hè, goddank!» verzuchtte Bob onwillekeurig, toen-ie dan toch eindelijk van dat rustige zitje vóór ’t kleine hotel profiteeren mocht—kwam Chris weer wat op dreef. Doch lang duurde dat niet. Want z’n praten werd gestoord door de komst van ’n vreemdeling, die zich ook in de warande zette. Chris nam ’m eens aandachtig,bijna wantrouwend op, verdiepte zich dan zwijgend in z’n bittertje. De nieuweling, beleefd, maakte ’n praatje. ’t Was ’n Israëliet en leek wel ’n soort handelaar. Als ’t gesprek niet erg vlotte, zei-ie opeens:«Hebben de heeren geen antiek te koop?»Chris spitste de ooren. Ja, hij had ’t wel gedacht! Weer zoo’n vervloekte antiquair. Hij zou ’m helpen!«Nee», schudde Chris ’t hoofd, knorrig. Maar de koopman liet zich niet uit ’t veld slaan.«Of weten de heeren niets in den omtrek?»Onbeweeglijk staarde Chris nu voor zich, begreep ’t gevaar. Dan werd-ie op eens erg spraakzaam, zei, dat deheele streek door de kooplui was afgegraasd, zoodat er niets, niets meer was te vinden. In z’n vuur bestelde-ie nog ’n bittertje.«Nu, niets», knip-oogde de handelaar slim. «Ik weet bijvoorbeeld....»Opeens zei-ie geen woord meer, had zich blijkbaar bijna versproken. Vragend staarde Chris ’m aan. Wat hield de vent daar zoo angstvallig verborgen?Den volgenden morgen, na ’t ontbijt, deed Chris erg gehaast. En plots zei-ie zacht tot z’n logé: «Over ’n goed uur ben ’k terug. ’k Ga met de fiets. ’k Moet die kast. Ik ben bang voor dien jood, je snapt. Adieu!»Snel ging-ie. Bob keek ’m na, van ’t balcon. Dan ging-ie naar beneden, naar z’n warande. Voor-ie er kwam, moest-ie langs ’n kamertje, dat openstond. Daar zag-ie, lichtelijk tot z’n verwondering, den koopman van den vorigen avond, die haastig, als in ’t geheim, ’n paar koperen kandelaars—precies van ’t soort als Chris nog pas had gekocht—in ’n papier pakte. Zwijgend ging Bob door, maar hij dàcht. En in de warande zat-ie nòg te piekeren, toen Chris al met ’n vreugde-stralend gezicht terugkwam van z’n ritje. Haastig sprong-ie van de fiets en deelde z’n vriend zenuwachtig mee:«’k Hèb ’m. De vent wou geen cent laten vallen. Maar, enfin! En stelje voor, wat ’n bof! De koop was net gesloten, toen me waarachtig die jood aankwam. ’n Spijtig gezicht, als-ie trok! Wat ik er voor betaald had, vroeg-ie. Maar dat heb ’k ’m maar niet gezegd. Haha!»Chris deed uitbundig, had behoefte aan ’n gròòt glas bier. Bob keek ’m peinzend aan, zei alleen: «Zoo zoo».«En wat heb jij uitgevoerd?» vroeg Chris dan met ’n luiden lach. «Natuurlijk zitten droomen, hè, terwijl ik zaken deed? Zoo zijn schrijvers».«Ja, ja», knikte Bob kalm. «’k Heb wat gepiekerd». Daarop liet-ie volgen: «’k Ga er vanmiddag nog eens heen. ’t Was er zoo lief».«Patent!» riep Chris enthousiast uit. «Dan maak ik boven m’n schilderijaf. ’k Zal je wel wijzen, hoe je er komt.—’t Gezicht van dien jood! Hij ging na mij nog naar binnen. Maar hij vindt absoluut niets. ’k Heb goed rondgekeken!»«Dat weet je toch zeker, niet waar?» informeerde Bob nog, onverschillig. «Er was niets ouds meer?»«Geen bòrdje!» schreeuwde Chris. «Anders had ik ’t toch ingepikt?»Maar toch, toen Bob ’s middags weer ’n bezoek bracht aan ’t zwijgzame boeren-paar, zag-ie op den schoorsteen, welke den vorigen dag geheel kaal was—dat herinnerde-ie zich toevallig zeer goed!—twee «echt» antieke koperen kandelaars staan, die frappant leken op de snuisterijen, welke de Israëlietische koopman ’s morgensin de handen had. En Bob, met z’n gewone droomerigheid, trok z’n conclusies.Eerst tegen den eten kwam-ie thuis.«Schrijf je iets over ’t boerderijtje?» riep Chris ’m toe.«Ja», antwoordde-ie leukjes. «’k Heb m’n schets al».«Mooi zoo», wreef Chris zich de handen. «Wordt-ie aardig?»«Heel aardig», meende Bob. «Er komt van antiek in voor».«Haha! Die is goed», schreeuwde Chris. «Als je er mij maar niet in zet. Of ga je gang maar. ’k Ben den jood leelijk vóór geweest, hè?—Kom mee, naar bòven. De kast ìs er. ’n Koopje! En dat is zoo heerlijk, als je bij de boeren koopt: je weet, dat ’t «echt»is. We drinken er vanavond ’n fijne flesch op».Ook van dat stevige glaasje wijn gewaagde Bob in z’n schets.

HET KOOPJE.

«Hallo, Bob!» stond Chris ’m al uit de verte toe te juichen tusschen de rog. Bob, op ’t voorbalcon van ’t paardetrammetje, dat slechts uiterst langzaam z’n weg naar Heezum vond, wou iets terugroepen. Maar de te felle klatering der mooi gepoetste bel, waaraan de boerenslungel-koetsier trok, of-ie daar ’n fijne muziek aan z’n dorp bracht, weerhield ’m. «Hallo, hallo!» schreeuwde Chris weer. Bob knikte, woof, dat-ie ’m wel hoorde. Meteen greep-ie naar z’n hoed, want hij ving nogal wind. Dan, met ’n hevig gekners en ge-rem,hield ’t makke vervoermiddel stil. Zich bukkend, want hij stond vrij benauwd, steeg Bob van de voorplecht en de twee vrienden begroetten elkaar met groote hartelijkheid.«’k Was je wel komen halen», schreeuwde Chris; hij schreeuwde nòg, ofschoon er niet de minste reden meer voor was; maar hij was altijd wat lawaaierig, «maar je weet, hè? Ik en tijd! ’k Stond net m’n kwasten uit te spoelen, toen ’k op eens dacht: Hé, die Bob! Toen was ’t al te laat voor den trein. Ja, je moet me nemen, zooals ’k ben».Jovialig klopte-ie z’n vriend, ofschoon die ’n heel stuk langer was, ’n paar maal op den schouder. Daarbij moest-ie telkens ’n soort klim-beweging makenen wapperde z’n kap-jas, die-ie de hemel wist waarvoor droeg, of-ie vogels verschrikken wou. Dat alles paste heel goed bij z’n komische verschijning van kabouter-man met gewichtig langen baard en grooten glinster-bril, waarachter de slimme oogen voortdurend felletjes loerden. Hij had best dienst kunnen doen als grappig tuinbeeld, dat men aan ’n vijver zet als stomme bewaker van karper en goudvisch.«Hij is dezelfde nog», dacht Bob, terwijl-ie ’m van terzijde opnam. Maar verder kon-ie niet veel aandacht aan ’m wijden, want de lange dorpsstraat, hoewel er niet veel aan was, interesseerde ’m. Des te meer echter bemoeide Chris zich met hèm, wees ’m de kerk en de pastorie en de sigaren-fabrieken den weg, die naar ’t kasteel liep. Bob knikte, er met z’n hoofd niet erg bij, dat aan al dat nieuwe nog moest wennen. Hij was ’n fijne kerel, die, als-ie maar even kon, aan de letteren deed; z’n overigen tijd zat-ie op ’n kantoor. Hij was er nu met vacantie ’n paar dagen tusschen uit, die-ie graag doorbracht bij z’n ouwen vriend Chris, die ’m geïnviteerd had. De rust van ’t dorp deed ’m nu al weldadig aan. Wat moest ’t heerlijk zijn, àltijd buiten wonen!Opeens hielden beiden stil. «We zijn er», beduidde Chris met breed gebaar, waarbij-ie weer rumoerig fladderde. «Ziehier mijn stulp».De «stulp» was ’n aardig buitenhotelletje, waar de schilder al sinds ’npaar maanden z’n intrek had genomen, met achter ’n boerderij en verdere landelijkheid. De beschutte warande vóór trok Bob dadelijk aan. Maar Chris vond, dat-ie zich eerst op moest knappen en z’n kamer zien en kennismaken met de lui, die ’t hôtel hielden. Dàn was ’t nog vroeg genoeg om te «genieten».Bob zàg z’n kamer, knàpte zich op, drukte ’t boeren-echtpaar, dat Chris al even druk bebaasde als z’n logé, de hand en toen, omdat ’t bij halfeen was, zouden ze meteen maar koffiedrinken, bòven. Bob, hongerig van de reis, liet zich ’t mik-brood, de versche eitjes, de ongerookte ham en den vruchten-koek goed smaken. Ze zaten in de gezellige balconkamer, alléén.De overige, weinige gasten toch waren er den heelen dag op uit met de fiets. «’t Gaat er nogal bij je in», lachte Chris, die zelf voor drie at. Daarop, ’n sigaar in ’t hoofd—Bob, die niet rookte, bedankte—bracht-ie ’m naar z’n eigen kamer, welke-ie zooveel mogelijk als atelier had ingericht, toonde z’n jongste werk, ’n voltooid schilderij, schetsen, krabbels. Bob, zwijgzaam, knikte, keek. Dan, rondkijkend, wees-ie:«’n Aardig tafeltje heb je daar».«Ja, hè?» ging Chris er dadelijk met vuur op in, want «antiek» was z’n liefhebberij, z’n passie. «Voor ’n koopje op den kop getikt. Je vindt hier anders niet veel meer. De joden hebben den boel afgegraasd. Die kandelaarheb ik gisteren nog gekocht».Hij haalde z’n koperen vondst van den schoorsteen, reikte ’t Bob bewonderend aan. Bob die al zooveel van die dingen had gezien, kon er weinig bijzonders aan vinden, maar zei er toch iets aardigs van. Z’n blik echter ging weer naar ’t tafeltje.«Weet je wat?» stelde Chris opeens voor, die ’t nooit lang binnen uithield. «We maken ’n wandeling. Dan breng ’k je naar ’n boerderijtje, dat ’k al ’n paar dagen op ’t oog heb. Daar valt wel wat te schilderen, geloof ’k. En jij schrijft er ’n schetsje van, kerel. Prachtig, hè?»Bob, natuurlijk, vond ’t goed. Die warande, waar-ie droomerig te luieren dacht, scheen nu eenmaal voorloopigniet voor ’m weggelegd. En, nadat Chris nog ’n teekenboek en potlood bij zich gestoken had, togen ze op marsch.«’t Is hier mooi met die hei», merkte Bob ’n paar maal op, Chris, nu zònder kapjas, in z’n fluweelen buis, stappend, of de heele wereld van hem was, gaf enthousiaste beschrijvingen van de omstreek, de binnenhuizen, de boerentypes. Bob luisterde maar, z’n hoofd vol van de zomerschheid, welke zich als ’n weelde van overal aan ’m opdrong. Hij kon zich Chris’ bewondering zoo goed indenken, vond alleen, dat ’t zonder die vermoeiende luidruchtigheid ook wel ging, Enfin, zoo wàs Chris.Ze hadden ’n goed half uur geloopen.Bob, dat wandelen niet gewoon, zette er al ’n kalmer gangetje in. «Kijk», onderbrak Chris zichzelf, wijzend. «Hier is ’t».Links van ze, aan ’n mullen zandweg, die ’t rechte spoor niet volgde, stond ’n oud, vervallen huisje. ’t Half weggevreten stroodak helde onrustbarend naar voren, scheen ’t scheefgezakte boeltje nog extra te drukken. De steenen, ’t kozijn, de deur, alles was van ’n hoogst onbestemde kleur en wees op armoe. ’t Heele gedoetje school half weg achter ’n paar zwaar-groene boomen, die ’t nog ’n zeker fleurigheidje gaven. ’t Was ’n kijkje voor ’n schilder, om niet van weg te komen.«Ja, ja», knikte Bob. Zooiets had-ie zich wel gedacht.«Kom mee», zei de ander, die manhaftig op de deur toestapte en hij lichtte de kling op.«Gaat dat zoo maar?» vroeg Bob nog, die wat bedeesd was aangelegd.Chris lachte luid. «We zijn hier in ’n vrij land», riep-ie dan en hij trad naar binnen. Schuchter volgde ’m Bob.Eerst zagen ze niet veel, want ’t was er donker. ’t Wende echter dra en ze ontwaarden in ’n hoek ’n al bejaarden boer, die ze van onder z’n pet, al maar aan ’n zwartige pijp halend, leepjes zat aan te kijken. Verderop stond nog ’n vrouw, die ’r half dichtgeknepen oogen eveneens den kost gaf. En beiden bleken van ’n groote zwijgzaamheid.Chris, met z’n gewone lawaai, maakte ’n praatje. «We mogen hier wel ’n kijkje nemen, hè?» vroeg-ie parmantig. De boer knikte, langzaam. De vrouw bleef onbeweeglijk. En de schilder sprak over ’t weer, ’t veld, den oogst als iemand, die daar alle verstand van had. Meteen scharrelde-ie wat rond.Bob, niet op z’n gemak—hij hield niet van dat binnendringen bij vreemden, al waren ’t dan ook nog zoo eenvoudige menschen—was gauw uitgekeken. Trouwens, dat bedompte, lage vertrek met den hobbeligen vloer, de weinige, verbruikte meubels, de groezelige ruitjes, waardoor ’t licht zuinigjes naar binnen zeefde, hij kènde dat als de schetsen en de koperenkandelaar van z’n gastheer: ’t geleek elkaar alles als twee druppels water. Op zij kierde ’n deur. Daarachter speelde de zon haar blakerend spel. Bob, aangetrokken, liep er op af. En hij stond in ’n soort van hof van bijna enkel groen, doch in alle schakeeringen, waartegen alleen ’n paar kippen hier en daar feller plekten. «Wat ’n rust!» dacht Bob. En hij keek z’n oogen vol.Hij had zoo ’n minuut of wat gestaan, toen ’n slag op z’n schouder ’m weer uit z’n gedroom deed ontwaken. «Bliksems mooi van kleur, hè?» schreeuwde Chris, die z’n hand dadelijk beschuttend boven z’n oogen hield. «En kijk die lucht eens!» Bob kéék, beleefdheidshalve. Doch ’t mooiste vanden groenen hof was er nu al voor ’m af.Opeens stootte Chris ’m aan. «Te drommel! Kom eens mee», zei die geheimzinnig. Bob, volgzaam, ging ’m na. Druk stappend, liep z’n vriend naar ’t schuurtje—links, vlak achter de pomp—, waarvan de scheeve deur wijd open hing. Vaster plantte Chris zich den bril op den neus en z’n oogen vlamden, als in ontdekking. Wat hàd-ie?«Zie je dat?» vroeg-ie schor.Bob zocht. Wat bedoelde Chris?«Maar die kàst!» schreeuwde de schilder haast en hij keek voorzichtig om, of iemand ’m gehoord had. O, ja, nu zag Bob òòk. Dat Chris zulke dingen altijd zoo dadelijk in de gaten had!In ’t schuurtje stond ’n kast, zóó verwaarloosd, dat je ’t eerst voor iets anders hield. ’t Hout, vervuild, beschimmeld, vertoonde snijwerk, doch dat mocht eerst wel flink opgehaald. En binnen-in lag stroo en ’n vergane plank.«M’n kop d’r af, als ze d’r geen geit of konijnen in stallen», fluisterde Chris, wiens handen trilden. «Als ’k ’n week later was gekomen, hadden ze d’r misschien brandhout van gemaakt. ’n Prachtstuk! Dat zulke lui dat niet zien, hè? Je begrijpt, ’k krijg ’t voor ’n krats. ’k Moet ’t alleen slim aanpakken».«Zóó heb je d’r toch niets aan», merkte Bob op.«Komt er niet op aan. ’n Vakmanwerkt dat wel bij», deed Chris zenuwachtig en hij bekeek ’t onsecure meubel van allen kant. «’t Kost me natuurlijk extra. Maar ’k krijg ’t ding toch nog goedkoop genoeg». Hij lachte, wreef zich bij voorbaat de handen.«Hoeveel is zoo’n kast waard?» vroeg Bob, nu toch ook geïnteresseerd.«Nu, ’k taxeer ’m, als-ie opgeknapt is, op ’n honderdveertig gulden», lichtte Chris ’m oog-pinkend in. «Laat. mij nu maar m’n gang gaan. Jij bemoeit je er niet mee. Je weet van niets, hoor?»Bob verzekerde ’m met ’n knik. Daarop zag-ie z’n vriend, die ’n erg onverschillige houding aannam, ’t boerenhuisje weer binnengaan. En wel ’n kwartier lang, wat rondkuierend,vermeide-ie zich in den kleinen hof aan ’t groen, den hemel, de stilte.«Kom» dacht-ie dan, «’k moet eens kijken, hoe ’t er mee staat». En loom stapte ook hij, door de achterdeur die aanstond, ’t boerderijtje weer binnen.«Maar dat is toch geen prijs!» hoorde-ie Chris juist zeggen. «Zestig gulden! ’t Is, dat ik d’r liefhebberij in heb. Je krijgt d’r nog geen tientje voor. Brandhout! Je zet ’m zèlf in je schuur».«As jij d’r liefhebberij in heb, dan zel d’r wel wat an zitte», zei de boer brutaal, die nog altijd op z’n zelfde plaats zat. «Geen cent minder, man».«Ik groet jullie», maakte Chris er plots ’n eind aan. «Kom mee». Datlaatste was tot Bob, die ’m, na ’n linkschen groet, volgde. Ze stonden weer buiten.Langs ’n anderen weg keerden ze naar ’t dorp terug. Wel vijf minuut spraken ze geen woord.«Wou ’t niet?», vroeg Bob dan, die toch eenige belangstelling wou toonen.«’t Is ’n slimmerik», verbeet Chris zich, spijtig aan z’n sigaar zuigend. «De vent weet d’r van. ’k Zei je al: de joden hebben ze te wijs gemaakt. Doodjammer. ’t Is ’n pracht-kast».«Maar zestig is immers nog niet te veel?» merkte Bob op.«Dat is zoo», erkende Chris, driftige haaltjes aan z’n sigaar doend, «al krijg ’k er zeker nog ’n twintig gulden onkostenaan èn de vracht. Maar ’k had gedacht, ’n echt koopje te snappen, zie je? En dat ontgaat me. Daar heb ’k ’t land over».’t Verdere van den weg spraken ze niet veel meer. Chris was er te slecht gehumeurd voor en Bob, zich verlustigend aan ’t landschap, luisterde liever naar ’t stille gekwetter der vogels.In de warande—«hè, goddank!» verzuchtte Bob onwillekeurig, toen-ie dan toch eindelijk van dat rustige zitje vóór ’t kleine hotel profiteeren mocht—kwam Chris weer wat op dreef. Doch lang duurde dat niet. Want z’n praten werd gestoord door de komst van ’n vreemdeling, die zich ook in de warande zette. Chris nam ’m eens aandachtig,bijna wantrouwend op, verdiepte zich dan zwijgend in z’n bittertje. De nieuweling, beleefd, maakte ’n praatje. ’t Was ’n Israëliet en leek wel ’n soort handelaar. Als ’t gesprek niet erg vlotte, zei-ie opeens:«Hebben de heeren geen antiek te koop?»Chris spitste de ooren. Ja, hij had ’t wel gedacht! Weer zoo’n vervloekte antiquair. Hij zou ’m helpen!«Nee», schudde Chris ’t hoofd, knorrig. Maar de koopman liet zich niet uit ’t veld slaan.«Of weten de heeren niets in den omtrek?»Onbeweeglijk staarde Chris nu voor zich, begreep ’t gevaar. Dan werd-ie op eens erg spraakzaam, zei, dat deheele streek door de kooplui was afgegraasd, zoodat er niets, niets meer was te vinden. In z’n vuur bestelde-ie nog ’n bittertje.«Nu, niets», knip-oogde de handelaar slim. «Ik weet bijvoorbeeld....»Opeens zei-ie geen woord meer, had zich blijkbaar bijna versproken. Vragend staarde Chris ’m aan. Wat hield de vent daar zoo angstvallig verborgen?Den volgenden morgen, na ’t ontbijt, deed Chris erg gehaast. En plots zei-ie zacht tot z’n logé: «Over ’n goed uur ben ’k terug. ’k Ga met de fiets. ’k Moet die kast. Ik ben bang voor dien jood, je snapt. Adieu!»Snel ging-ie. Bob keek ’m na, van ’t balcon. Dan ging-ie naar beneden, naar z’n warande. Voor-ie er kwam, moest-ie langs ’n kamertje, dat openstond. Daar zag-ie, lichtelijk tot z’n verwondering, den koopman van den vorigen avond, die haastig, als in ’t geheim, ’n paar koperen kandelaars—precies van ’t soort als Chris nog pas had gekocht—in ’n papier pakte. Zwijgend ging Bob door, maar hij dàcht. En in de warande zat-ie nòg te piekeren, toen Chris al met ’n vreugde-stralend gezicht terugkwam van z’n ritje. Haastig sprong-ie van de fiets en deelde z’n vriend zenuwachtig mee:«’k Hèb ’m. De vent wou geen cent laten vallen. Maar, enfin! En stelje voor, wat ’n bof! De koop was net gesloten, toen me waarachtig die jood aankwam. ’n Spijtig gezicht, als-ie trok! Wat ik er voor betaald had, vroeg-ie. Maar dat heb ’k ’m maar niet gezegd. Haha!»Chris deed uitbundig, had behoefte aan ’n gròòt glas bier. Bob keek ’m peinzend aan, zei alleen: «Zoo zoo».«En wat heb jij uitgevoerd?» vroeg Chris dan met ’n luiden lach. «Natuurlijk zitten droomen, hè, terwijl ik zaken deed? Zoo zijn schrijvers».«Ja, ja», knikte Bob kalm. «’k Heb wat gepiekerd». Daarop liet-ie volgen: «’k Ga er vanmiddag nog eens heen. ’t Was er zoo lief».«Patent!» riep Chris enthousiast uit. «Dan maak ik boven m’n schilderijaf. ’k Zal je wel wijzen, hoe je er komt.—’t Gezicht van dien jood! Hij ging na mij nog naar binnen. Maar hij vindt absoluut niets. ’k Heb goed rondgekeken!»«Dat weet je toch zeker, niet waar?» informeerde Bob nog, onverschillig. «Er was niets ouds meer?»«Geen bòrdje!» schreeuwde Chris. «Anders had ik ’t toch ingepikt?»Maar toch, toen Bob ’s middags weer ’n bezoek bracht aan ’t zwijgzame boeren-paar, zag-ie op den schoorsteen, welke den vorigen dag geheel kaal was—dat herinnerde-ie zich toevallig zeer goed!—twee «echt» antieke koperen kandelaars staan, die frappant leken op de snuisterijen, welke de Israëlietische koopman ’s morgensin de handen had. En Bob, met z’n gewone droomerigheid, trok z’n conclusies.Eerst tegen den eten kwam-ie thuis.«Schrijf je iets over ’t boerderijtje?» riep Chris ’m toe.«Ja», antwoordde-ie leukjes. «’k Heb m’n schets al».«Mooi zoo», wreef Chris zich de handen. «Wordt-ie aardig?»«Heel aardig», meende Bob. «Er komt van antiek in voor».«Haha! Die is goed», schreeuwde Chris. «Als je er mij maar niet in zet. Of ga je gang maar. ’k Ben den jood leelijk vóór geweest, hè?—Kom mee, naar bòven. De kast ìs er. ’n Koopje! En dat is zoo heerlijk, als je bij de boeren koopt: je weet, dat ’t «echt»is. We drinken er vanavond ’n fijne flesch op».Ook van dat stevige glaasje wijn gewaagde Bob in z’n schets.

«’k Was je wel komen halen», schreeuwde Chris; hij schreeuwde nòg, ofschoon er niet de minste reden meer voor was; maar hij was altijd wat lawaaierig, «maar je weet, hè? Ik en tijd! ’k Stond net m’n kwasten uit te spoelen, toen ’k op eens dacht: Hé, die Bob! Toen was ’t al te laat voor den trein. Ja, je moet me nemen, zooals ’k ben».

Jovialig klopte-ie z’n vriend, ofschoon die ’n heel stuk langer was, ’n paar maal op den schouder. Daarbij moest-ie telkens ’n soort klim-beweging makenen wapperde z’n kap-jas, die-ie de hemel wist waarvoor droeg, of-ie vogels verschrikken wou. Dat alles paste heel goed bij z’n komische verschijning van kabouter-man met gewichtig langen baard en grooten glinster-bril, waarachter de slimme oogen voortdurend felletjes loerden. Hij had best dienst kunnen doen als grappig tuinbeeld, dat men aan ’n vijver zet als stomme bewaker van karper en goudvisch.

«Hij is dezelfde nog», dacht Bob, terwijl-ie ’m van terzijde opnam. Maar verder kon-ie niet veel aandacht aan ’m wijden, want de lange dorpsstraat, hoewel er niet veel aan was, interesseerde ’m. Des te meer echter bemoeide Chris zich met hèm, wees ’m de kerk en de pastorie en de sigaren-fabrieken den weg, die naar ’t kasteel liep. Bob knikte, er met z’n hoofd niet erg bij, dat aan al dat nieuwe nog moest wennen. Hij was ’n fijne kerel, die, als-ie maar even kon, aan de letteren deed; z’n overigen tijd zat-ie op ’n kantoor. Hij was er nu met vacantie ’n paar dagen tusschen uit, die-ie graag doorbracht bij z’n ouwen vriend Chris, die ’m geïnviteerd had. De rust van ’t dorp deed ’m nu al weldadig aan. Wat moest ’t heerlijk zijn, àltijd buiten wonen!

Opeens hielden beiden stil. «We zijn er», beduidde Chris met breed gebaar, waarbij-ie weer rumoerig fladderde. «Ziehier mijn stulp».

De «stulp» was ’n aardig buitenhotelletje, waar de schilder al sinds ’npaar maanden z’n intrek had genomen, met achter ’n boerderij en verdere landelijkheid. De beschutte warande vóór trok Bob dadelijk aan. Maar Chris vond, dat-ie zich eerst op moest knappen en z’n kamer zien en kennismaken met de lui, die ’t hôtel hielden. Dàn was ’t nog vroeg genoeg om te «genieten».

Bob zàg z’n kamer, knàpte zich op, drukte ’t boeren-echtpaar, dat Chris al even druk bebaasde als z’n logé, de hand en toen, omdat ’t bij halfeen was, zouden ze meteen maar koffiedrinken, bòven. Bob, hongerig van de reis, liet zich ’t mik-brood, de versche eitjes, de ongerookte ham en den vruchten-koek goed smaken. Ze zaten in de gezellige balconkamer, alléén.De overige, weinige gasten toch waren er den heelen dag op uit met de fiets. «’t Gaat er nogal bij je in», lachte Chris, die zelf voor drie at. Daarop, ’n sigaar in ’t hoofd—Bob, die niet rookte, bedankte—bracht-ie ’m naar z’n eigen kamer, welke-ie zooveel mogelijk als atelier had ingericht, toonde z’n jongste werk, ’n voltooid schilderij, schetsen, krabbels. Bob, zwijgzaam, knikte, keek. Dan, rondkijkend, wees-ie:

«’n Aardig tafeltje heb je daar».

«Ja, hè?» ging Chris er dadelijk met vuur op in, want «antiek» was z’n liefhebberij, z’n passie. «Voor ’n koopje op den kop getikt. Je vindt hier anders niet veel meer. De joden hebben den boel afgegraasd. Die kandelaarheb ik gisteren nog gekocht».

Hij haalde z’n koperen vondst van den schoorsteen, reikte ’t Bob bewonderend aan. Bob die al zooveel van die dingen had gezien, kon er weinig bijzonders aan vinden, maar zei er toch iets aardigs van. Z’n blik echter ging weer naar ’t tafeltje.

«Weet je wat?» stelde Chris opeens voor, die ’t nooit lang binnen uithield. «We maken ’n wandeling. Dan breng ’k je naar ’n boerderijtje, dat ’k al ’n paar dagen op ’t oog heb. Daar valt wel wat te schilderen, geloof ’k. En jij schrijft er ’n schetsje van, kerel. Prachtig, hè?»

Bob, natuurlijk, vond ’t goed. Die warande, waar-ie droomerig te luieren dacht, scheen nu eenmaal voorloopigniet voor ’m weggelegd. En, nadat Chris nog ’n teekenboek en potlood bij zich gestoken had, togen ze op marsch.

«’t Is hier mooi met die hei», merkte Bob ’n paar maal op, Chris, nu zònder kapjas, in z’n fluweelen buis, stappend, of de heele wereld van hem was, gaf enthousiaste beschrijvingen van de omstreek, de binnenhuizen, de boerentypes. Bob luisterde maar, z’n hoofd vol van de zomerschheid, welke zich als ’n weelde van overal aan ’m opdrong. Hij kon zich Chris’ bewondering zoo goed indenken, vond alleen, dat ’t zonder die vermoeiende luidruchtigheid ook wel ging, Enfin, zoo wàs Chris.

Ze hadden ’n goed half uur geloopen.Bob, dat wandelen niet gewoon, zette er al ’n kalmer gangetje in. «Kijk», onderbrak Chris zichzelf, wijzend. «Hier is ’t».

Links van ze, aan ’n mullen zandweg, die ’t rechte spoor niet volgde, stond ’n oud, vervallen huisje. ’t Half weggevreten stroodak helde onrustbarend naar voren, scheen ’t scheefgezakte boeltje nog extra te drukken. De steenen, ’t kozijn, de deur, alles was van ’n hoogst onbestemde kleur en wees op armoe. ’t Heele gedoetje school half weg achter ’n paar zwaar-groene boomen, die ’t nog ’n zeker fleurigheidje gaven. ’t Was ’n kijkje voor ’n schilder, om niet van weg te komen.

«Ja, ja», knikte Bob. Zooiets had-ie zich wel gedacht.

«Kom mee», zei de ander, die manhaftig op de deur toestapte en hij lichtte de kling op.

«Gaat dat zoo maar?» vroeg Bob nog, die wat bedeesd was aangelegd.

Chris lachte luid. «We zijn hier in ’n vrij land», riep-ie dan en hij trad naar binnen. Schuchter volgde ’m Bob.

Eerst zagen ze niet veel, want ’t was er donker. ’t Wende echter dra en ze ontwaarden in ’n hoek ’n al bejaarden boer, die ze van onder z’n pet, al maar aan ’n zwartige pijp halend, leepjes zat aan te kijken. Verderop stond nog ’n vrouw, die ’r half dichtgeknepen oogen eveneens den kost gaf. En beiden bleken van ’n groote zwijgzaamheid.

Chris, met z’n gewone lawaai, maakte ’n praatje. «We mogen hier wel ’n kijkje nemen, hè?» vroeg-ie parmantig. De boer knikte, langzaam. De vrouw bleef onbeweeglijk. En de schilder sprak over ’t weer, ’t veld, den oogst als iemand, die daar alle verstand van had. Meteen scharrelde-ie wat rond.

Bob, niet op z’n gemak—hij hield niet van dat binnendringen bij vreemden, al waren ’t dan ook nog zoo eenvoudige menschen—was gauw uitgekeken. Trouwens, dat bedompte, lage vertrek met den hobbeligen vloer, de weinige, verbruikte meubels, de groezelige ruitjes, waardoor ’t licht zuinigjes naar binnen zeefde, hij kènde dat als de schetsen en de koperenkandelaar van z’n gastheer: ’t geleek elkaar alles als twee druppels water. Op zij kierde ’n deur. Daarachter speelde de zon haar blakerend spel. Bob, aangetrokken, liep er op af. En hij stond in ’n soort van hof van bijna enkel groen, doch in alle schakeeringen, waartegen alleen ’n paar kippen hier en daar feller plekten. «Wat ’n rust!» dacht Bob. En hij keek z’n oogen vol.

Hij had zoo ’n minuut of wat gestaan, toen ’n slag op z’n schouder ’m weer uit z’n gedroom deed ontwaken. «Bliksems mooi van kleur, hè?» schreeuwde Chris, die z’n hand dadelijk beschuttend boven z’n oogen hield. «En kijk die lucht eens!» Bob kéék, beleefdheidshalve. Doch ’t mooiste vanden groenen hof was er nu al voor ’m af.

Opeens stootte Chris ’m aan. «Te drommel! Kom eens mee», zei die geheimzinnig. Bob, volgzaam, ging ’m na. Druk stappend, liep z’n vriend naar ’t schuurtje—links, vlak achter de pomp—, waarvan de scheeve deur wijd open hing. Vaster plantte Chris zich den bril op den neus en z’n oogen vlamden, als in ontdekking. Wat hàd-ie?

«Zie je dat?» vroeg-ie schor.

Bob zocht. Wat bedoelde Chris?

«Maar die kàst!» schreeuwde de schilder haast en hij keek voorzichtig om, of iemand ’m gehoord had. O, ja, nu zag Bob òòk. Dat Chris zulke dingen altijd zoo dadelijk in de gaten had!

In ’t schuurtje stond ’n kast, zóó verwaarloosd, dat je ’t eerst voor iets anders hield. ’t Hout, vervuild, beschimmeld, vertoonde snijwerk, doch dat mocht eerst wel flink opgehaald. En binnen-in lag stroo en ’n vergane plank.

«M’n kop d’r af, als ze d’r geen geit of konijnen in stallen», fluisterde Chris, wiens handen trilden. «Als ’k ’n week later was gekomen, hadden ze d’r misschien brandhout van gemaakt. ’n Prachtstuk! Dat zulke lui dat niet zien, hè? Je begrijpt, ’k krijg ’t voor ’n krats. ’k Moet ’t alleen slim aanpakken».

«Zóó heb je d’r toch niets aan», merkte Bob op.

«Komt er niet op aan. ’n Vakmanwerkt dat wel bij», deed Chris zenuwachtig en hij bekeek ’t onsecure meubel van allen kant. «’t Kost me natuurlijk extra. Maar ’k krijg ’t ding toch nog goedkoop genoeg». Hij lachte, wreef zich bij voorbaat de handen.

«Hoeveel is zoo’n kast waard?» vroeg Bob, nu toch ook geïnteresseerd.

«Nu, ’k taxeer ’m, als-ie opgeknapt is, op ’n honderdveertig gulden», lichtte Chris ’m oog-pinkend in. «Laat. mij nu maar m’n gang gaan. Jij bemoeit je er niet mee. Je weet van niets, hoor?»

Bob verzekerde ’m met ’n knik. Daarop zag-ie z’n vriend, die ’n erg onverschillige houding aannam, ’t boerenhuisje weer binnengaan. En wel ’n kwartier lang, wat rondkuierend,vermeide-ie zich in den kleinen hof aan ’t groen, den hemel, de stilte.

«Kom» dacht-ie dan, «’k moet eens kijken, hoe ’t er mee staat». En loom stapte ook hij, door de achterdeur die aanstond, ’t boerderijtje weer binnen.

«Maar dat is toch geen prijs!» hoorde-ie Chris juist zeggen. «Zestig gulden! ’t Is, dat ik d’r liefhebberij in heb. Je krijgt d’r nog geen tientje voor. Brandhout! Je zet ’m zèlf in je schuur».

«As jij d’r liefhebberij in heb, dan zel d’r wel wat an zitte», zei de boer brutaal, die nog altijd op z’n zelfde plaats zat. «Geen cent minder, man».

«Ik groet jullie», maakte Chris er plots ’n eind aan. «Kom mee». Datlaatste was tot Bob, die ’m, na ’n linkschen groet, volgde. Ze stonden weer buiten.

Langs ’n anderen weg keerden ze naar ’t dorp terug. Wel vijf minuut spraken ze geen woord.

«Wou ’t niet?», vroeg Bob dan, die toch eenige belangstelling wou toonen.

«’t Is ’n slimmerik», verbeet Chris zich, spijtig aan z’n sigaar zuigend. «De vent weet d’r van. ’k Zei je al: de joden hebben ze te wijs gemaakt. Doodjammer. ’t Is ’n pracht-kast».

«Maar zestig is immers nog niet te veel?» merkte Bob op.

«Dat is zoo», erkende Chris, driftige haaltjes aan z’n sigaar doend, «al krijg ’k er zeker nog ’n twintig gulden onkostenaan èn de vracht. Maar ’k had gedacht, ’n echt koopje te snappen, zie je? En dat ontgaat me. Daar heb ’k ’t land over».

’t Verdere van den weg spraken ze niet veel meer. Chris was er te slecht gehumeurd voor en Bob, zich verlustigend aan ’t landschap, luisterde liever naar ’t stille gekwetter der vogels.

In de warande—«hè, goddank!» verzuchtte Bob onwillekeurig, toen-ie dan toch eindelijk van dat rustige zitje vóór ’t kleine hotel profiteeren mocht—kwam Chris weer wat op dreef. Doch lang duurde dat niet. Want z’n praten werd gestoord door de komst van ’n vreemdeling, die zich ook in de warande zette. Chris nam ’m eens aandachtig,bijna wantrouwend op, verdiepte zich dan zwijgend in z’n bittertje. De nieuweling, beleefd, maakte ’n praatje. ’t Was ’n Israëliet en leek wel ’n soort handelaar. Als ’t gesprek niet erg vlotte, zei-ie opeens:

«Hebben de heeren geen antiek te koop?»

Chris spitste de ooren. Ja, hij had ’t wel gedacht! Weer zoo’n vervloekte antiquair. Hij zou ’m helpen!

«Nee», schudde Chris ’t hoofd, knorrig. Maar de koopman liet zich niet uit ’t veld slaan.

«Of weten de heeren niets in den omtrek?»

Onbeweeglijk staarde Chris nu voor zich, begreep ’t gevaar. Dan werd-ie op eens erg spraakzaam, zei, dat deheele streek door de kooplui was afgegraasd, zoodat er niets, niets meer was te vinden. In z’n vuur bestelde-ie nog ’n bittertje.

«Nu, niets», knip-oogde de handelaar slim. «Ik weet bijvoorbeeld....»

Opeens zei-ie geen woord meer, had zich blijkbaar bijna versproken. Vragend staarde Chris ’m aan. Wat hield de vent daar zoo angstvallig verborgen?

Den volgenden morgen, na ’t ontbijt, deed Chris erg gehaast. En plots zei-ie zacht tot z’n logé: «Over ’n goed uur ben ’k terug. ’k Ga met de fiets. ’k Moet die kast. Ik ben bang voor dien jood, je snapt. Adieu!»

Snel ging-ie. Bob keek ’m na, van ’t balcon. Dan ging-ie naar beneden, naar z’n warande. Voor-ie er kwam, moest-ie langs ’n kamertje, dat openstond. Daar zag-ie, lichtelijk tot z’n verwondering, den koopman van den vorigen avond, die haastig, als in ’t geheim, ’n paar koperen kandelaars—precies van ’t soort als Chris nog pas had gekocht—in ’n papier pakte. Zwijgend ging Bob door, maar hij dàcht. En in de warande zat-ie nòg te piekeren, toen Chris al met ’n vreugde-stralend gezicht terugkwam van z’n ritje. Haastig sprong-ie van de fiets en deelde z’n vriend zenuwachtig mee:

«’k Hèb ’m. De vent wou geen cent laten vallen. Maar, enfin! En stelje voor, wat ’n bof! De koop was net gesloten, toen me waarachtig die jood aankwam. ’n Spijtig gezicht, als-ie trok! Wat ik er voor betaald had, vroeg-ie. Maar dat heb ’k ’m maar niet gezegd. Haha!»

Chris deed uitbundig, had behoefte aan ’n gròòt glas bier. Bob keek ’m peinzend aan, zei alleen: «Zoo zoo».

«En wat heb jij uitgevoerd?» vroeg Chris dan met ’n luiden lach. «Natuurlijk zitten droomen, hè, terwijl ik zaken deed? Zoo zijn schrijvers».

«Ja, ja», knikte Bob kalm. «’k Heb wat gepiekerd». Daarop liet-ie volgen: «’k Ga er vanmiddag nog eens heen. ’t Was er zoo lief».

«Patent!» riep Chris enthousiast uit. «Dan maak ik boven m’n schilderijaf. ’k Zal je wel wijzen, hoe je er komt.—’t Gezicht van dien jood! Hij ging na mij nog naar binnen. Maar hij vindt absoluut niets. ’k Heb goed rondgekeken!»

«Dat weet je toch zeker, niet waar?» informeerde Bob nog, onverschillig. «Er was niets ouds meer?»

«Geen bòrdje!» schreeuwde Chris. «Anders had ik ’t toch ingepikt?»

Maar toch, toen Bob ’s middags weer ’n bezoek bracht aan ’t zwijgzame boeren-paar, zag-ie op den schoorsteen, welke den vorigen dag geheel kaal was—dat herinnerde-ie zich toevallig zeer goed!—twee «echt» antieke koperen kandelaars staan, die frappant leken op de snuisterijen, welke de Israëlietische koopman ’s morgensin de handen had. En Bob, met z’n gewone droomerigheid, trok z’n conclusies.

Eerst tegen den eten kwam-ie thuis.

«Schrijf je iets over ’t boerderijtje?» riep Chris ’m toe.

«Ja», antwoordde-ie leukjes. «’k Heb m’n schets al».

«Mooi zoo», wreef Chris zich de handen. «Wordt-ie aardig?»

«Heel aardig», meende Bob. «Er komt van antiek in voor».

«Haha! Die is goed», schreeuwde Chris. «Als je er mij maar niet in zet. Of ga je gang maar. ’k Ben den jood leelijk vóór geweest, hè?—Kom mee, naar bòven. De kast ìs er. ’n Koopje! En dat is zoo heerlijk, als je bij de boeren koopt: je weet, dat ’t «echt»is. We drinken er vanavond ’n fijne flesch op».

Ook van dat stevige glaasje wijn gewaagde Bob in z’n schets.

Back to Index Next