Chapter 24

Caput XL

Successus praelii commissi inter Romanos, & Vesegothas adversùs Hunnos. Theoderici Regis mors. Attila se plaustris vallat.

Et quamvis haberent res ipsae formidinem, praesentia tamen Regis cunctationem haerentibus auferebat. Manu manibus congrediuntur, bellum atrox, multiplex, immane, pertinax, cui simile nulla usquam narrat antiquitas, ubi talia gesta referuntur, ut nihil esset, quod in vita sua conspicere potuisset egregius, qui hujus miraculi privaretur aspectu. Nam si senioribus credere fas est, rivulus memorati campi humili ripa prolabens, peremptorum vulneribus sanguine multo provectus, non auctus imbribus, ut solebat, sed liquore concitatus insolito, torrens factus est cruoris augmento. Et quos illic coëgit in aridam sitim vulnus inflictum, fluenta mixta clade traxerunt:[59]ita constricti sorte miserabili sordebant, potantes sanguinem, quem fudere sauciati. Hic Theodericus Rex dum adhortans discurreret exercitum, equo depulsus, pedibusque suorum conculcatus, vitam matura senectute conclusit. Alii verò dicunt euminterfectum telo Andagis de parte Ostrogotharum, qui tunc Attila num sequebantur regimen.[60]Hoc fuit, quod Attilae praesagio haruspices priùs dixerant, quamquam ille de Aetio suspicaretur. Tunc Vesegothae dividentes se ab Alanis, invadunt Hunnorum catervas, & penè Attilam trucidassent: nisi priùs providus fugisset, & se, suosque illico intra septa castrorum, quae plaustris vallata habebat, reclusisset. Quamvis fragile mumimentum, tamen quaesierunt subsidium vitae,[61]quibus paulò ante nullus poterat muralis agger obsistere. Thorismund autem Regis Theoderici filius, qui cum Aetio collem anticipans, hostes de superiori loco proturbaverat, credens se ad agmina propria pervenire, nocte caeca ad hostium carpenta ignarus incurrit. Quem fortiter dimicantem quidam capite vulnerato equo dejecit, suorumque providentiâ[62]liberatus, à praeliandi intentione desiit. Aetius verò similiter noctis confusione divisus, cum inter hostes medios vagaretur, trepidus ne quid incidisset adversi Gothis, inquirens,[63]tandemque ad socia castra perveniens, reliquum noctis scutorum defensione transegit. Postera die luce orta, cùm cadaveribus plenos campos aspicerent, nec audere Hunnos erumpere, suam arbitrantur esse victoriam, scientesque Attilam non nisi magna clade confusem, bello confugisse,[64]eùm tamen nihil ageret, vel prostratus abjectum, sed strepens[65]armis tubis canebat,incussionemque minabatur; velut leo venabulis pressus, speluncae aditus obambulans, nec audet insurgere, nec desinit fremitibus vicina terrere, sic bellicosissimus Rex victores suos turbabat inclusus. Conveniunt itaque Gothi, Romanique, & quid agerent de superato Attila deliberant. Placet eum obsidione fatigari, qui annonae copiam non habebat, quando ab ipsius sagittariis intra septua castrorum locatis, crebris ictibus arceretur accessus. Fertur autem desperatis in rebus praedictum. Regem adhuc & in supremo magnanimem, equinis sellis construxisse pyram, seseque, si adversarii irrumperent, flammis injicere voluisse, ne aut aliquis ejus vulnere laetaretur, aut in potestatem tantorum hostium gentium dominus perveniret.[66]

FOOTNOTES:[59]A. detraxerunt.[60]A. Qui tunc Attilae sequebatur regimen.[61]A. enim fragili munimine eorum quaesierit, subsidium vitae.[62]A. prudentia.[63]A. adversi, Gothos inquirit.[64]A. magna clade confossum bella fugere.[65]A. velut prostratus, aut abjectum se demonstrabat, sed strepens.[66]Fortè legendum, aut in potestatem hostium tantarum gentium dominus, &c., ita A.

[59]A. detraxerunt.

[60]A. Qui tunc Attilae sequebatur regimen.

[61]A. enim fragili munimine eorum quaesierit, subsidium vitae.

[62]A. prudentia.

[63]A. adversi, Gothos inquirit.

[64]A. magna clade confossum bella fugere.

[65]A. velut prostratus, aut abjectum se demonstrabat, sed strepens.

[66]Fortè legendum, aut in potestatem hostium tantarum gentium dominus, &c., ita A.

Back to Index Next