Chapter 26

Caput XLII

Attila de Vesegotharum recessu à Romanis certior factus, ad oppressionem Romanorum omnibus viribus se confert. Aquilejam, Mediolanum, Ticinum vastat. Leo Papa ad eum accedit, & pacem Italiae certis conditionibus impetrat. Attila ad suas sedes ultra Danubium remeat.

Attila verò nacta occasione de recessu Vesegotharum, & quod saepè optaverat, cernens hostium solutionem per partes, mox jam securus ad oppressionem Romanorum movit procinctum, primaque aggressione Aquilejensem obsedit civitatem, quaeest metropolis Venetiarum, in mucrone, vel lingua Adriatici posita sinus. Cujus ab oriente muros Natissa amnis fluens, à monte Picis elambit, ibique cùm diu, multoque tempore obsidens, nihil penitùs praevaleret, fortissimis intrinsecus Romanorum militibus resistentibus: exercitu jam murmurante, & discedere cupiente, Attila deambulans circa muros, dum utrum solveret castra, an adhuc moraretur deliberat, animadvertit candidas aves, idest ciconias, quae in fastigio domorum nidificant, de civitate foetus suos trahere, atque contra morem per rura forinsecus comportare. Et ut hoc, sicut erat sagacissimus inquisitor, persensit, ad suos inquit: Respicite aves futurarum rerum providas perituram relinquere civitatem, casurasque arces periculo imminente deserere. Non hoc vacuum, non hoc credatur incertum: rebus praesciis consuetudinem mutat ventura formido. Quid plura? Animus suorum rursus ad oppugnandum Aquilejam inflammatur. Qui machinis constructis, omnibusque tormentorum generibus adhibitis, nec mora invadunt civitatem, spoliant, dividunt, vastantque crudeliter, ita ut vix ejus vestigia ut appareant,[77]reliquerint. Ex hinc jam audaciores, & necdum Romanorum sanguine satiati, per reliquas Venetûm civitates Hunni bacchabantur. Mediolanum quoque Liguriae metropolim, & quondam regiam urbem pari tenore devastant, necnon & Ticinum aequali sorte dejicunt, vicinaque loca saevientes allidunt, demoliunturque paenè totam Italiam. Cùmque ad Romam animus fuisset ejus attentus accedere, sui eum (ut Priscus refert historicus) removêre, non Urbi, cui inimici erant, consulentes,sed Alarici quondam Vesegotharum Regis objicientes exemplum, veriti Regis suis[78]fortunam, quia ille post fractam Romam diu non supervixerat, sed protinus rebus excessit[79]humanis. Igitur dum ejus animus ancipiti negotio inter ire, & non ire fluctuaret, secumque deliberans tardaret, placita[80]ei legatio à Roma advenit. Nam Leo Papa per se ad eum accedit in Acroventu Mambolejo,[81]ubi Mincius amnis commeantium frequentatione transitur. Qui mox[82]deposito exercitus furore, & rediens quà venerat, idest, ultra Danubium, promissa pace discessit: illud prae omnibus denuncians, atque interminando discernens,[83]graviora se in Italiam illaturum, nisi ad se Honoriam Valentiniani Principis germanam, filiam Placidiae Augustae, cum portione sibi regalium opum debita mitteret.[84]Ferebatur enim quia haec Honoria, dum propter aulae decus, ac[85]castitatem teneretur nutu fratris inclusa, clandestino[86]eunucho misso Attilam invitasset, ut contra fratris potentiam ejus patrociniis uteretur: prorsus indignum facinus, ut licentiam libidinis malo publico compararet.

FOOTNOTES:[77]A. ut apparet.[78]A. sui.[79]A. excesserit.[80]A. placida.[81]Garet. alias agro Venetum Ambulejo. ita Ambros.[82]A. Qui mox deposuit exercitatus furorem, & rediens quo venerat &c.[83]A. decernens.[84]A. mitterent.[85]A. ad castitatem.[86]A. clam.

[77]A. ut apparet.

[78]A. sui.

[79]A. excesserit.

[80]A. placida.

[81]Garet. alias agro Venetum Ambulejo. ita Ambros.

[82]A. Qui mox deposuit exercitatus furorem, & rediens quo venerat &c.

[83]A. decernens.

[84]A. mitterent.

[85]A. ad castitatem.

[86]A. clam.

Back to Index Next