Chapter 6

LXVEtsime assiduo confectum cura doloreseuocat a doctis, Ortale, uirginibus,nec potis est dulcis Musarum expromere fetusmens animi, tantis fluctuat ipsa malis:5namque mei nuper Lethaeo in gurgite fratrispallidulum manans alluit unda pedem,Troia Rhoeteo quem subter litore tellusereptum nostris obterit ex oculis.LXVVnius uersus spatium in OAD ORTALEMGRVenC Laur. 33.12:AD ORIENTALVMa1defectuO: confec(tR)tum al. defectumRVen2seuocatDap: sed uacat Ω3dulcis musarumD: dulcissimus har(uO)um Ω5Lethaeo inscripsi: loethiO: lethei Ω7TroyaB Laurentiani: TidiaO: Tydia al. troya (-iaG)VenG: Lydia al. troiaR: IliaPalmeralloquar, audiero numquamloquentem,10numquam ego te, uita frater amabilior,aspiciam posthac? at certe semper amabo,semper maesta tua carmina morte tegam,qualia sub densis ramorum concinit umbrisDaulias, absumptei fata gemens Itylei.9deficitmarg. RVen: uersum om. sine interstitio GORVenBCh Laurentiani, habent ADa Bodl. Lat. Class. e. 15, spurium rati sunt Statius Scaliger L. Mueller Baehrens Munro Schmidt Palmer, receperunt tamquam Catulli Lachmann Haupt Owen Schulze, uncis incluserunt Schwabe Postgate. Ex eo retinueruntNumquam ego teMunro Palmer, ceteris mutatistua loquentemDuerbasupplent Aa Bod. Lat. Class. e. 15,fataAmbros. D 24,factaVoss, Lachm.te uoce loquentemOwen. Mihi ex Plin. Epist. II.1Virginium saudio adloquor teneoscribendum uideturteneamue11atDa Bod. Lat. Class. e. 15: aut Ω12carminaDah Bod. Lat. Class. e. 15: carmine Ω tegam Ω: canamD:numseram?14DauilasB Laurentiani: Bauilamox-lasG: BauillaO: Baiula al. DauilasRabsumpteiscripsi: assumptaO: assumpti Ω ithileiuelythilei Ωin marg. defecit RVen15sed tamen in tantis maeroribus, Ortale, mittohaec expressa tibi carmina Battiadae,ne tua dicta uagis nequiquam credita uentiseffluxisse meo forte putes animo.ut missum sponsi furtiuo munere malum20procurrit casto uirginis e gremio,quod miserae oblitae molli sub ueste locatum,dum aduentu matris prosilit, excutitur:atque illud prono praeceps agitur decursu,huic manat tristi conscius ore rubor.16bactiadeBLa1: act(cG)iadeGORVenAC sed in R addita est superacminutius exaratab17ne quicquam Ω19-24a praegressis seiungebat RossbachLXVIOmniaqui magni dispexit lumina mundi,qui stellarum ortus comperit atque obitus,flammeus ut rapidi solis nitor obscuretur,ut cedant certis sidera temporibus,5ut Triuiam furtim sub Latmia saxa relegansdulcis amor giro deuocet aereo:idem me ille Conon caelesti numine uidite Beroniceo uertice caesariemfulgentem clare, quam multis illa dearum10leuia protendens brachia pollicita est,qua rex tempestate nouo auctus hymenaeouastatum finis iuerat Assyrios,dulcia nocturnae portans uestigia rixae,quam de uirgineis gesserat exuuiis.LXVIInter LXV, LXVI interstitium non est in codicibus1dispexitCalp. 1481: despexitcodd.2obitusDaApul. de deo Socratis 120qui signorum ortus et obitus comperit: bitusB m. pr.: habitus Ω5sub LatmiaCalp. 1481: sublamiaBh et Paris. 7989: sublaminaO: sublimia al. sublamia al. sublimina (suprascr.a)RVen: sublimiaG et pleriquereligans Ω6giroed. antiquissima saec. xv: guiocleroGORAC: guioderoVen: spatium uacuum in Dcliuoh fortasseguro: circoFroehlich7sqq.Schol. Arati Phaen. 146Κόνων δ᾽ ὁ μαθηματικὸς Πτολεμαίῳ χαριζόμενος Βερονίκης πλόκαμον ἐξ αὐτοῦ κατηστέρισε‧ τοῦτο γὰρ Καλλίμαχός που φησὶν Ἠδὲ(f.Τῇδε)Κόνων μ᾽ ἔβλεψεν ἐν ἠέρι τὸν Βερονίκης Βόστρυχον ὅν τ᾽ ἄρα κείνη πᾶσιν ἔθηκε θεοῖσιν7caelesti numine Ω: lumineCanter: in lumineVoss: in culmineMaehly8ebore niceo Ω cesariemGOBLa1Ven11quare ex Ω:corr. ed. Parm. 147312sic Da: uastum finis ierat Assirios Ω: deficitmarg. RVen15estne nouis nuptis odio Venus? idque parentumfrustratur falsis gaudia lacrimulis,ubertim thalami quas intra limina fundunt?non, ita me diui, uera gemunt, iuerint.id mea me multis docuit regina querellis20inuisente nouo proelia torua uiro.et tu non orbum luxti deserta cubile,sed fratris cari flebile discidium?15, 16extant apud Hieremiam Iudicem de Montagnone Part iiii. 6. 3 ed. Ven. 150515atque parentum Frustrantur falsiscodd. et MontagnoneEmendaruntan quod auentumMunro,an quod amantumOwen,atque maritumSchmidt, Postgate, Palmerannep, uulgo16frustraturcod. unus (Bodl. Misc. 186) Hieremiae Iudicis de Montagnone, unde scripsiidque parentum frustratur salsisHeyse17liminaDa Lachm.: lumina Ω18diuiDah: diu Ω iuerinted. antiquissima saec. xv: iuuerint Ω19querellisAa: querelisGORVen21et al. atGRVen: etOBLa1h22discid.O: dissid. Ωcum penitus maestas exedit cura medullas!ut tibi tunc toto pectore sollicitae25sensibus ereptis mens excidit! at te ego certecognoram a parua uirgine magnanimam.anne bonum oblita es facinus, quo regium adepta esconiugium, quod non fortior ausit alis?sed tum maesta uirum mittens quae uerba locuta es!30Iuppiter, ut tristi lumina saepe manu!23cum] quamBentley: tumLachm.24ut ibiGtuncOC Laur. 33.12: nunc al. tuncGRVensol(l)icitet Ω25at te egoed. Trinc.: at egoGORVenACDa: atque egoBLa1h26magnanimamDa: -ma Ω Hygin.P. A. ii. 24Alii dicunt hoc amplius, Ptolemaeum Beronices patrem multitudine hostium perterritum, fuga salutem petiisse, filiam autem saepe consuetam insiliisse in equum et reliquam exercitus copiam constituisse et complures hostium interfecisse: pro quo etiam Callimachus eam magnanimam dixit27atneBLa1quoMuretus: quam Ω: quomFaernusadepta esLachm. ed. 1: adeptosO: adeptus Ω: adepta’sLachm. ed. 228quod non fortior aut sit alis Ω: quoDah MuretusfortiusMuretusausitP. Nicetti Lucensis aequalis Politiani, quod mihi demonstrauit Bywater: assituidetur legisse scriptor Achillis tragoediae in sapphicis p. 30 ed. Pignorianae Mussati operumNemo tam fortis ualet esse quo non fortior assitquis te mutauit tantus deus? an quod amantesnon longe a caro corpore abesse uolunt?atque ibi me cunctis pro dulci coniuge diuisnon sine taurino sanguine pollicita es,35si reditum tetulisset. is haut in tempore longocaptam Asiam Aegypti finibus addiderat.quis ego pro factis caelesti reddita coetupristina uota nouo munere dissoluo.inuita, o regina, tuo de uertice cessi,40inuita: adiuro teque tuumque caput,digna ferat quod siquis inaniter adiurarit:sed qui se ferro postulet esse parem?31tantuma, Schrader32adesseG: numabisse? adnotator Seruii Bodleiani saec. xv ad Aen. ix. 427Segregari a me noluit dum abipso abirem. Vnde est illud Catulli. Amantes non longe a caro corpore ab esse uolunt (F. Madan)33menescio quis Italorum saec. xv, Bentleyprocodd.: fort.prae,quod habet ed. Trinc.34taurinoom. O35si] sedO: sed al. siGRBVente tulisset Ω hautConrad. de Allio: aut Ω in] itaFroehlich40Etym. Magn. s. u.Θηλαμών· Εἴρηται γὰρ καὶ θηλυκῶς κάρη ὡς παρὰ Καλλιμάχῳ, Σήν(codd.ἥν)τε κάρην ὤμοσα σόν τε βίον41adiurarith: adiuraret Ωille quoque euersus mons est, quem maximum in orisprogenies Thiae clara superuehitur,45cum Medi peperere nouum mare, cumque iuuentusper medium classi barbara nauit Athon.quid facient crines, cum ferro talia cedant?Iuppiter, ut Chalybon omne genus pereat,et qui principio sub terra quaerere uenas50institit ac ferri stringere duritiem!43quem] quaeOapmaxima Ω: maximumGuarino tribuiturhorisVen, non R: in aurisWeber44ThiaeVoss, Bentley: Phitie (Phyt.GRVena Laur. 33.12) Ω: ThyiaeConr. de Allio: PhthiaeAld. I45tumO et G m. pr. ut uideturpeperere (uelrupere)Itali: propere Ωnisi quod in C estpropṭẹṛ (suprascr.ere): prupereed. ant. saec. xv: pepulereStatiuscumqueODah: atque al. cumqueBRVen: atqueGLa1AC48Schol. Ap. Rhod. ii. 373μέμνηται αὐτῶν καὶ Καλλίμαχος· Χαλύβων ὡς ἀπόλοιτο γένος Γειόθεν ἀντέλλοντα, κακὸν φυτόν, οἵ μιν ἔφηναν.Idem ad I. 1323ChalybonPolitianus: c(sch)elerumOh: celitum al. celorumR et sic sed additoal. celtumVen: celitumGLa1ACD50ferri stringereHeyse: ferris frin(fin.O)gere Ω: ferri frangereDap et Paris. 7989abiunctae paulo ante comae mea fata sororeslugebant, cum se Memnonis Aethiopisunigena impellens nutantibus aera pennisobtulit Arsinoes Locridos ales equos,55isque per aetherias me tollens abuolat umbraset Veneris casto collocat in gremio.ipsa suum Zephyritis eo famulum legarat,Graia Canopieis incola litoribus.52mēnonisO: menonis Ω54arsinoesOLa1Par. 7989: asineos al. arsinoesGRVenLocridosBentley: elocridi(ḍịG)cos Ω: da(claa)ridosDa: gloridos (suprascr.c)Caesenas: ChloridosAuantius: LocricosStatius, Nigra: ales equos (equisCaes.)D et Caesenas: alis equos Ω: alisecusStatius, Nigra55abuolatscripsi: auolatO: aduolat Ω56collocatOD: aduolat al. collocatGRVen: aduolatBLa1AC57z(cO)yphiritis Ω: zeph.Da58GraiaLachm.CanopieisAuantius: gratia ca(coO)nopicis Ωhic iuueni Ismario ne solum in limine caeli60ex Ariadneis aurea temporibusfixa corona foret, sed nos quoque fulgeremusdeuotae flaui uerticis exuuiae,uuidulum a fluctu cedentem ad templa deum mesidus in antiquis diua nouum posuit.65Virginis et saeui contingens namque Leonislumina, Callisto iuxta Lycaoniam,uertor in occasum, tardum dux ante Booten,qui uix sero alto mergitur Oceano.59hic iuueni (h)ismarioscripsi: hi (hiiCA Laurentiani) dii uen ibi (idC) uario Ω: hi dii ibiDp, Ambros. H. 46, Bonon. 2744: arduei ibiHaupt: inde sibiPleitner: numen ibiRitschl: aduena ibiConington: hic lumenMowat: inuida enimVahlen: inuida ibiNigra: inde VenusPostgate, quod et ipse olim conieceram: hic VeneriOwen: hic autemKakridis: liminep: numine Ω,nisi quodmuminehabet R: culminePeiper60adrianeis Ω62Huc refero Suid. s. u.Φόβη κόμη, θρίξ.[Βόστρυχον]ὅστε(ὅστιςcodd.)φόβῃς ξανθοτάταις ἐκόμα63uuidulumParis. 8233: uiridulumGVenACD: uindulumORBh Laurentiani: fort.umidulumuel, quod malebat Woelfflin,umidulam fḷạ̄mamarg.templaR: numfana?deum meDa: decumm(a)e Ω66calixtoGORVen: LycaoniamRossbach: li(y)caonia Ω: LycaonidaScal.: iuncta LycaoniaeParthenius: iuncta LycaoniaSimpsonsed quamquam me nocte premunt uestigia diuum,70lux autem canae Tethyi restituit,(pace tua fari hic liceat, Ramnusia uirgo,namque ego non ullo uera timore tegam,nec si me infestis discerpent sidera dictis,condita quin ueri pectoris euoluam):75non his tam laetor rebus, quam me afore semper,afore me a dominae uertice discrucior,quicum ego, dum uirgo quondam fuit, omnibus expersunguentis, una milia multa bibi.70marg.deficitRVenautemDp: aut Ω TethyiAld. IrestituitLachm.: theti restituem Ω:fort.lux aufert c. Tethyi restituens71parceGOhicomittebat Palmer72ulloOah: nullo Ω73si mep: sine Ω discerpentD: diserpent Ω dictis] doctisO: dextrisBentley74quinACDa Laur. 33.12: qui al. quinRVen: quiGOBLa1hueriD: uere Ωnisi quoduereexueromutatum est in Ceuoluamed. Parm. 1473: euolue Ω Condita qui uere pectoris euoluoConr. de Allio75, 6aforeStatius: affore Ω: abforeDap77exspersaHeinsius, Conington: expressaStatiusomnibus ex pars VnguentisMunro(1867)78unguentis Ω: unguentiCanon. Lat. 33: unguenti siLachm. apodosin in u.79nunc uosfaciensuna Ω: uiniDsuriiAuratusfort.omnibus una Exspersa unguentish.e. una ante alias exspersa omnigenus unguentisnunc uos, optato quas iunxit lumine taeda,80non post unanimis corpora coniugibustradite nudantes reiecta ueste papillas,quin iucunda mihi munera libet onyx,uester onyx, casto petitis quae iura cubili.sed quae se impuro dedit adulterio,85illius a mala dona leuis bibat irrita puluis:namque ego ab indignis praemia nulla peto.79quasCalp. 1481: quem Ω: quem al. quamRVen: quaep Scal.: quomHaupt: quisHarberton, Selections from Greek Anthology, p. 51280non postcumunanimisiungebat Harberton, tamquam de maritis dictum qui uxores amare desierunt et sic iam Scal.: non priusPalladius: uno animus Ω: uno animosDa81reiectap: ret(rect.B)ecta Ω: detectaDh82quinLachm.: quam Ω: quaBod. Lat. Class. e. 15: quaeHarberton. Huc refero quod est in Achillis Tatii Isagoge ad Arati Phaenom. 14ὁ Καλλίμαχος πρὶν ἀστέρι τῷ Βερενίκης ἐπὶ τοῦ πλοκάμου φησιν ὃς ἐξ ἑπτὰ καταφανῶν σύγκειται83colitisGOh, marg. Santeniani: petitisDa, Nettleship: queritisRVen CB Laurentianiiureh et Brix.colitis quae iure cubileBosscha84seque seD: sed quae sih Brix.numsed si quae i. se det adulterio?85sic Statius: illius amala leuis bibat dona i. p.codd.86indignisLa1Dah: indignatisO: indigetisGAC Laur. 33.12: indigetis al. indignis al. indignatis.RVensed magis, o nuptae, semper concordia uestrassemper amor sedes incolat assiduus.tu uero, regina, tuens cum sidera diuam90placabis festis luminibus Venerem,sanguinis expertem non †uestris† esse tuum me,sed potius largis affice muneribus.sidera corruerint utinam! coma regia fiam,proximus Hydrochoi fulgeret Oarion!87uestrasp: nostras Ω91sanguinis Ω: unguinisBentleynon uestris esse tuum me Ω: uestri non esseBod. Lat. Class. e. 15: fort.unguinis expertem uestri noli esse tuum me non sirisLachm.(siuerisScal.): non iusserisego in ed. maioretuam meAuantius: tuei meFleischer92largẹ isVen: fort.largeis afficep, Scal.: effice Ω93corruerintLachm.: cur iterent Ω: cur uerentcod. Landauianus Nigrae: corruerentego in editione maiore: cur retinent? iterumMarkland: sidera cur haerent? utinamNigra94Hydrochoied. Pr.: idrochoiuelid rochoi Ω fulgoretBaehrensLXVIICATVLLVSO dvlciiucunda uiro, iucunda parenti,salue, teque bona Iuppiter auctet ope,ianua, quam Balbo dicunt seruisse benigneolim, cum sedes ipse senex tenuit,5quamque ferunt rursus uoto seruisse maligno,postquam es porrecto facta marita sene.dic age dum nobis, quare mutata ferarisin dominum ueterem deseruisse fidem.LXVIIInter LXVI, LXVII interstitium non est in codicibus1ioc. Ω5maligneOh, Munro: nato s. maligneFroehlich6esAld. I: est Ω maritaDa: marite Ω7agedum nobisCalp. 1481: age de nobis Ω: age daBalthazar Venator8ueteremOh Santenianus: uenerem ΩIANVANon (ita Caecilio placeam, cui tradita nunc sum)10culpa mea est, quamquam dicitur esse mea,nec peccatum a me quisquam pote dicere quicquam:†uerum istius populi ianua qui te facit†,qui, quacumque aliquid reperitur non bene factum,ad me omnes clamant: ianua, culpa tua est.CATVLLVS15Non istuc satis est uno te dicere uerbo,sed facere ut quiuis sentiat et uideat.9plateamBRVen11quidq.O12istiusGORVen(sed-ụṣRVen)Bod. Lat. Class. e. 15: istiBCAh Laurentiani: istisDaqui te Ω: qui reBod. Lat. Class. e. 15isti populo ianua quidque facitDoering(quidqueiam Statius et nuper Vahlen): qui teScal. mutabat inQuinte,quod recepit Lachm.uerumst ius populiMunro: uerum est os populi ‘ianua,’ Quinte, ‘facit,’ego in ed. maiore, cf. Herond. iii. 47, 8ἓν γὰρ στόμ᾽ ἐστὶ τῆς συνοικίης πάσης τοῦ Μητροτίμης ἔργα Κοττάλου ταῦταIANVAQui possum? nemo quaerit nec scire laborat.CATVLLVSNos uolumus: nobis dicere ne dubita.IANVAPrimum igitur, uirgo quod fertur tradita nobis,20falsum est. non illam uir prior attigerit,languidior tenera cui pendens sicula betanumquam se mediam sustulit ad tunicam:sed pater illius nati uiolasse cubiledicitur, et miseram conscelerasse domum,25siue quod impia mens caeco flagrabat amore,seu quod iners sterili semine natus erat,ut quaerendum unde unde foret neruosius illud,quod posset zonam soluere uirgineam.17quid possum Ω: possimDa18nobisMuretus: uobis Ω20attigerath21om. OVide ad LXIV. 38622adCalpurniushanc Ω:fort.numquam se in mediam sustulerat tunicam23gnateDa27sic Bergk et ante eum Statius, nisi quod hicetproutmaluitet qu(a)erendus unde Ω: et qu(a)erendus (-dumBod.) ut undeDa Bod. Lat. Class. e. 15: et quaerendus is undeLachm.CATVLLVSEgregium narras mira pietate parentem,30qui ipse sui nati minxerit in gremium.IANVAAtqui non solum hoc se dicit cognitum habereBrixia Chinea supposita specula,flauus quam molli percurrit flumine Mella,Brixia Veronae mater amata meae,35sed de Postumio et Corneli narrat amore,cum quibus illa malum fecit adulterium.31-48in codicibus continuantur sine omni nota distributionis: eos uarie dispertiunt Froehlich, Rossbach, Schwabe, L. Mueller, Baehrens30minxeratBLa1Da Phil.31sic Da: se dicitom.hocG: hoc dicit seOh: se dicit hocBCA LaurentianiVerus ordo elucet ex Bod. Lat. Class. e. 15non solum hosce dicit hoc:namhoc secorrupto inhosce,alterumhocinlatum est32Chinea suppositum specula Ω: CycneaZanchius de Orig. Orobiorum Lib. II. p. 47b: cyaneae s. speculaeCranstounsuppositaCapriolius Chron. de rebus Brixianorum fol. iiiia33, 34interpolatos credidit Scipio Maffei, a Brixiano confictos Palmer33praecurrited. Trinc. et sic CluueriusMella] meloO: mellocett.34meae] uicea35posth.GORVendixerit hic aliquis: quid? tu istaec, ianua, nosti?cui numquam domini limine abesse licet,nec populum auscultare, sed hic suffixa tigillo40tantum operire soles aut aperire domum?saepe illam audiui furtiua uoce loquentemsolam cum ancillis haec sua flagitia,nomine dicentem quos diximus, ut pote quae misperaret nec linguam esse nec auriculam.45praeterea addebat quendam, quem dicere nolonomine, ne tollat rubra supercilia.longus homo est, magnas cui lites intulit olimfalsum mendaci uentre puerperium.37hiṣ (suprascr.c)Rquid (quodLa1) tu istec (isteGO) Ω: quiAld. I39hicDap: hec Ω: hoch et Laur. 33.1241audiuiGOD: audiuitRVenACB Laurentiani42sola cum (om. Da) conciliis (concillisO)codd.: sola cum aliis al. conciliisVen: cum ancillisRobortellus ut mihi indicauit Bywater44speraretCalpurnius: sperentOh: spereṇtGR: speretCDVen45addebantO46ne] teGORVenA Laur. 33.1247estom. a et D m. pr.cui] quicodd.48mendaciDa: mendacii (-tiiBRh) ΩLXVIIILXVIIIDe hoc carmine disserui in ed. maiore pp. 168, 9, idemque nunc etiam sentio de ea re quae praecipue uenit in controuersiam, num unum carmen omnes uersus efficiant, an 1-40 alterum, alterum 41-160. Videntur 1-40 non posse sic disiungi a ceteris ut per se integrum carmen faciant: sunt potius quasi prooemium quoddam quod et arte cohaereat cum 41-160 et iniuria ab his diuellatur.Quodmihi fortuna casuque oppressus acerboconscriptum hoc lacrimis mittis epistolium,naufragum ut eiectum spumantibus aequoris undissubleuem et a mortis limine restituam,5quem neque sancta Venus molli requiescere somnodesertum in lecto caelibe perpetitur,nec ueterum dulci scriptorum carmine Musaeoblectant, cum mens anxia peruigilat:id gratum est mihi, me quoniam tibi dicis amicum,10muneraque et Musarum hinc petis et Veneris:sed tibi ne mea sint ignota incommoda, Malli,neu me odisse putes hospitis officium,accipe, quis merser fortunae fluctibus ipse,ne amplius a misero dona beata petas.Inter LXVII, LXVIII unius uersus uacuum spatium est in O, in ceteris inscriptum estAd Mallium (Maliuma).2hecOBLa1: hucHalbertsmamittisODah: mittit Ω3naufragumDa: naufragium Ω6disertumG10petitG11incommodaDap: com(m)oda Ω malliBA: maliGOCLa1a: mali al. mauliRVen: ManiLachm.12seuG15tempore quo primum uestis mihi tradita pura est,iucundum cum aetas florida uer ageret,multa satis lusi: non est dea nescia nostri,quae dulcem curis miscet amaritiem:sed totum hoc studium luctu fraterna mihi mors20abstulit. o misero frater adempte mihi,tu mea tu moriens fregisti commoda, frater,tecum una tota est nostra sepulta domus,omnia tecum una perierunt gaudia nostra,quae tuus in uita dulcis alebat amor.25cuius ego interitu tota de mente fugauihaec studia atque omnis delicias animi.16om. O23uunaParis. 7989: anurna?quare, quod scribis Veronae turpe Catulloesse, quod hic quisquis de meliore notafrigida deserto tepefacsit membra cubili,30id, Malli, non est turpe, magis miserum est.ignosces igitur, si, quae mihi luctus ademit,haec tibi non tribuo munera, cum nequeo.nam, quod scriptorum non magna est copia apud me,hoc fit, quod Romae uiuimus: illa domus,35illa mihi sedes, illic mea carpitur aetas:huc una ex multis capsula me sequitur.quod cum ita sit, nolim statuas nos mente malignaid facere aut animo non satis ingenuo,quod tibi non utriusque petenti copia posta est:40ultro ego deferrem, copia siqua foret.*27-30delebat Landor27Catullo (-uloa)Da: Catulle Ω,quod reuocabat Munro28quiuisLachm.29tepefaxitLachm.tepefacit Ω: tepefacit al. -factatRVen30mali Ω,nisi quod B habetmāli: manlihp: ManiLachm.32tumO37nolimcodices praeter O: noliO38ingenuoAhap et B nondum mutatus: ingenioGORVen et plerique39petitiPartheniusposta Ω: factaDp: praestoFroehlich: partaSchwabe40differemGa: differrem ΩNon possum reticere, deae, qua me Allius in reiuuerit aut quantis iuuerit officiis,ne fugiens saeclis obliuiscentibus aetasillius hoc caeca nocte tegat studium:45sed dicam uobis, uos porro dicite multismilibus et facite haec carta loquatur anus.............notescatque magis mortuus atque magis,nec tenuem texens sublimis aranea telam50in deserto Alli nomine opus faciat.41qua me AlliusScaliger: quam fal(l)ius Ω42inuenit... uiueritO: foueritpotest uideri legisse Agius in Epicedio Hathumodae 73, 4(Poet. Lat. aeui Carolini iii. p. 373 Traube) Vos melius nostis quanto me semper amore, Quantis incolumis fouerit officiis43neCalp. 1481: neccodd. praeter Bp: hecBpsedis Ω44tegetMarcilius46cartaLaur. 33.12: certa al. cartaRVen: cerataO: certaGBLa1CADp: ceraStatiusPost46spatium est unius uersus in GRVenBLa1ChPhil. cui spatio adscriptum est in marg. GBVendeficit.In O et Laur. 33.12 Post46sequitur sine interuallonotescatque magis mortuus atque magis,in ADaomnibus et triuiis uulgetur fabula passim,uersus sine dubio interpolatus et spurius48notescamqueGPost49sequitur in codd.Io(Iu-D)cundum cometas (cum aetasa) florida ut (autBPhil.,uera) ageret (LXVIII. 16)50alliO, sicut Scaliger coniecerat: aliiVen, Paris. 7989: aliGRCA Phil. Laurentianinam, mihi quam dederit duplex Amathusia curam,scitis, et in quo me corruerit genere,cum tantum arderem quantum Trinacria rupeslymphaque in Oetaeis Malia Thermopylis,55maesta neque assiduo tabescere pupula fletucessaret tristique imbre madere genae.qualis in aerei perlucens uertice montisriuus muscoso prosilit e lapide,qui cum de prona praeceps est ualle uolutus,60per medium densi transit iter populi,dulce uiatori lasso in sudore leuamen,cum grauis exustos aestus hiulcat agros:hic, uelut in nigro iactatis turbine nautislenius aspirans aura secunda uenit65iam prece Pollucis, iam Castoris implorata,tale fuit nobis Allius auxilium.51nam] nonGanatunsiaD52torrueritTurnebus: corpueritMarkland54eetheisG: oethisBLa1RVen: cetheisOmaliaa: mauliaGORVen: manliaDp55pupulascripsi, cf. Calui fr. 11, Lachm.Cum grauis urgenti coniuere pupula somno: num(m)ula Ω: luminap, uulgo56cessaretDa: cessare ne (ueC) Ω58riusBod. Lat. Class. e. 1559quịRualde Ω: AlpeRossbach60densi Ω: densBod. Lat. Class. e. 15: sensimHaupt: ludensPalmer61duce Ω uiatorumO Laur. 33.12: uiatori al. rumRVenbasso... leuamus Ω:corr. ed. Parm. 1473: crassouelsalsoBaehrens63hecO et Paris. 7989uelutiReeck64leniushap: leuius Ω65imploratahp: implorate Ω: impl(phBod.)orantea et Bod. Lat. Class. e. 15: imploratuLachm.: imploratiHeyse: fort.iam uice Pollucis iam Castoris implorata66allius (marg.uel manllius)O: maliusLa1: manlius Ω: ManiusLachm.is clausum lato patefecit limite campum,isque domum nobis isque dedit dominam,ad quam communes exerceremus amores.70quo mea se molli candida diua pedeintulit et trito fulgentem in limine plantaminnixsa arguta constituit solea.coniugis ut quondam flagrans aduenit amoreProtesilaeam Laudamia domum75inceptam frustra, nondum cum sanguine sacrohostia caelestis pacificasset heros.nil mihi tam ualde placeat, Ramnusia uirgo,quod temere inuitis suscipiatur heris.67clausumO et Paris. 7989: clasumC: classumGRVenAB Laurentiani: clussumSchwabe68dominaeFroehlich69ad quam Ω: ut clamSchoell72inixsaLa1: innixṩaB: inixaO Paris. 7989in soleaD: constitit in s.Ald. I. edd. ante Lachm.73amorem Ω: amoreṃR: corr. Da74Prothes(tes-O)ileam laudomia Ω: laod.ap75inceptamTurnebus: incepta Ω76conciliassetDa77rāmusiaO: ranusia Ω78erisDquam ieiuna pium desideret ara cruorem,80docta est amisso Laudamia uiro,coniugis ante coacta noui dimittere collum,quam ueniens una atque altera rursus hiemsnoctibus in longis auidum saturasset amorem,posset ut abrupto uiuere coniugio,85quod scibant Parcae non longo tempore abisse,si miles muros isset ad Iliacos.79desideretp: deficeret Ω80laudomia Ω: laod.apuirgoG(marg.uiro)ORVen(sed hi duo deletag)h81nouied. Trinc.: nouitGOAVen: uouitB Laurentiani: uẹṇịt nouitR, supernouitalia manu scriptumal. uo: nouumDap84abrẹpto (suprascr.u)Paris. 7989: abinnuptoOh85scirantL. Mueller: scibatLachm.abesseap Munro: adesseSanten: obisseBaehrens86essetD solusnam tum Helenae raptu primores Argiuorumcoeperat ad sese Troia ciere uiros,Troia (nefas) commune sepulcrum Asiae Europaeque,90Troia uirum et uirtutum omnium acerba cinis,qualiter et nostro letum miserabile fratriattulit. ei misero frater adempte mihi,ei misero fratri iucundum lumen ademptum,tecum una tota est nostra sepulta domus,95omnia tecum una perierunt gaudia nostra,quae tuus in uita dulcis alebat amor.87cumO90Nonius 198Cinis feminino apud Caesarem et Catullum et Caluum lectum est, quorum uacillat auctoritas91qualiter etscripsi(etCornish): que uetet (uectetLa1et B, sed hic alteratproducta in speciemr) id Ω: quae ueter ided. Parm. 1473: quae ueterum idHeyse: quae uelut (idCon.,hisPalm.)Conington, Eduinus Palmer: quaene etiamHeinsius, G. Hermann: quae uel idemMacnaghtenfraterGOLa1h: frater al. fratriBRVen92eiOD: heicett. praeter a: heuafrat̲e̲terG, quod et in R fuerat93-6tamquam iniuria repetitos ablegarunt Froehlich, Hoerschelmann, Birt93eiD, non OadeptumGORVenquem nunc tam longe non inter nota sepulcranec prope cognatos compositum cineris,sed Troia obscena, Troia infelice sepultum100detinet extremo terra aliena solo.ad quam tum properans fertur simul undique pubesGraeca penetralis deseruisse focos,ne Paris abducta gauisus libera moechaotia pacato degeret in thalamo.98cineris Ω99troya... troyaBLa1D101fertur undique Ω simuladditum est in ed. antiq. saec. xvcircummalebat PeiperlectaEldik, Skutsch102deosDa103neGD: nec Ω105quo tibi tum casu, pulcerrima Laudamia,ereptum est uita dulcius atque animaconiugium: tanto te absorbens uertice amorisaestus in abruptum detulerat barathrum,quale ferunt Grai Pheneum prope Cylleneum110siccare emulsa pingue palude solum,quod quondam caesis montis fodisse medullisaudit falsiparens Amphitryoniades,tempore quo certa Stymphalia monstra sagittaperculit imperio deterioris heri,115pluribus ut caeli tereretur ianua diuis,Hebe nec longa uirginitate foret.105quoD: quod Ω tum] cumGlaudomia Ω: laodamiaa109fueruntC: fu̲eruntGpheneumAuantius: peneum Ω110siccareSchrader: siccari Ω112auditPalmerius: alditD: auta: audet Ω: gaudetWeiseamphit(ytGR Laur. 33.12)rioniadis Ω114perculitahp: pertul(llG)it Ω115tr̲e̲rreturG: terẹreturR: terrereturOLa1116Heb’rO quod interpretari uereor: Hebe et neFleischersed tuus altus amor barathro fuit altior illo,qui actutum domitum ferre iugum docuit.nam neque tam carum confecto aetate parenti120una caput seri nata nepotis alit,qui cum diuitiis uix tandem inuentus auitisnomen testatas intulit in tabulas,impia derisi gentilis gaudia tollens,suscitat a cano uolturium capiti:125nec tantum niueo gauisa est ulla columbocompar, quae multo dicitur improbiusoscula mordenti semper decerpere rostro,quam cum praecipue multiuola est mulier.118actutum domitumscripsi: tuum domitum Ω: diuum domitumDa: tantum indomitamStatius: tunc indomitamConr. de Allio: durum domitamLachm.: tamen indomitamHeyse, Munro: tum te indomitamRiese: tandem indomitumOwen119nequeLaur. 33.12, a: nec Ω tamODhap marg. Rcausa Ω124scuscitata cano uoltarium (uolunt.B) capiti Ω suscitat etDa126quiPhil. et Canon. Lat. 33128quam cumscripsi: quamquam Ω: quamcumqueCarpentoractensis: quam quaeed. Trinc., Voss, uulg.sed tu horum magnos uicisti sola furores,130ut semel es flauo conciliata uiro.aut nihil aut paulo cui tum concedere dignalux mea se nostrum contulit in gremium,quam circumcursans hinc illinc saepe Cupidofulgebat crocina candidus in tunica.135quae tamen etsi uno non est contenta Catullo,rara uerecundae furta feremus herae,ne nimium simus stultorum more molesti.saepe etiam Iuno, maxima caelicolum,coniugis in culpa flagrantem contudit iram,140noscens omniuoli plurima facta Iouis.129tuorum Ωnisi quodtuoest in A et fuerat in Santeniano: horumom.tuD130es (estD) flauoDa: efflauoO: eflauo Ω131tumMuretus: tu Ω133huc illucDa137extat in Compendio Moralium Notabilium Hieremiae Iudicis de Montagnone Part. II. Lib. 1, Rubric.5ed. Ven. 1505139contudit iramHertzberg: cot(quot.GR,cott.La1)idiana Ω: continet iramSanten: concoquit i.Lachm.: condidit i.PohlPost139duos uersus excidisse censebat Statius140facta Ω: furtaDa Lachm. Munr.at, quia nec diuis homines componier aequum est,........................ingratum tremuli tolle parentis onus.nec tamen illa mihi dexstra deducta paternafraglantem Assyrio uenit odore domum,145sed furtiua dedit mira munuscula nocte,ipsius ex ipso dempta uiri gremio.quare illud satis est, si nobis is datur unisquem lapide illa diem candidiore notat.141at quiaCAD: atqueGORVenBh Laurentiani: atquipcomponierCalp. 1481: componerecodd.Post141Marcilius censebat non pauca excidisse, idemque Lachm. iudicauit: refragatus est Munro p. 191. In codicibus nullum interstitium est.142tremuli tollecodd.: tremulist illaLachm.143dexstraSchwabe: deastra Ω: de astra (suprascr.dex)a144fraglantemscripsi: fla(flan.B)grantem Ω: fragrantemD145raraHaupt147isD: hisG, Laur. 33.12, RVen sed hic puncto addito(ḥis): hiisOunis Ω: unusDapfort.si nobis is datur unus Quo lapide illa dies c. notat,h.e.is unus lapis quo candidiore illa notat dies148diemed. Parm. 1473: diescodd.hoc tibi, quod potui, confectum carmine munus150pro multis, Alli, redditur officiis,ne uestrum scabra tangat rubigine nomenhaec atque illa dies atque alia atque alia.huc addent diui quam plurima, quae Themis olimantiquis solita est munera ferre piis.155seitis felices et tu simul et tua uita,et domus in qua olim lusimus et domina,et qui principio nobis †terram dedit aufert†,a quo sunt primo omnia nata bona,et longe ante omnes mihi quae me carior ipso est,160lux mea, qua uiua uiuere dulce mihi est.149cf. Carm. Epigraph. Buecheler 270.2et tibi, quod potui; 1040.5quo possum munere paruo quo potuiMuretusconfectumcodd. fort.confictum150AlliScaliger: aliiscodd.151nostrumDah Ven155seitisBaehrens: sitisDa: satis Ω156et domus in qua lusimus Ω ipsapostdomusadd. Dafort.olim157sicΩquod defenderunt Vahlen scriptodum qui,Schmidtet qui quam primo,Owenet q. p. n. quae tradidit aufert terram dedit] te transdeditScaliger: rem condiditego ed. 1: dextram dedit hospesed. 2: taedam deditBaehrensaufert] auspexLipsius: AnserHeyse: AferMunro158notaD: nota (suprascr.a)Rbonaap: bono Ω: semina nata boniPeiper160mihi dulce est Ω: dulce mihiom.estD

Etsime assiduo confectum cura doloreseuocat a doctis, Ortale, uirginibus,nec potis est dulcis Musarum expromere fetusmens animi, tantis fluctuat ipsa malis:5namque mei nuper Lethaeo in gurgite fratrispallidulum manans alluit unda pedem,Troia Rhoeteo quem subter litore tellusereptum nostris obterit ex oculis.

Etsime assiduo confectum cura dolore

seuocat a doctis, Ortale, uirginibus,

nec potis est dulcis Musarum expromere fetus

mens animi, tantis fluctuat ipsa malis:

namque mei nuper Lethaeo in gurgite fratris

pallidulum manans alluit unda pedem,

Troia Rhoeteo quem subter litore tellus

ereptum nostris obterit ex oculis.

LXVVnius uersus spatium in OAD ORTALEMGRVenC Laur. 33.12:AD ORIENTALVMa1defectuO: confec(tR)tum al. defectumRVen2seuocatDap: sed uacat Ω3dulcis musarumD: dulcissimus har(uO)um Ω5Lethaeo inscripsi: loethiO: lethei Ω7TroyaB Laurentiani: TidiaO: Tydia al. troya (-iaG)VenG: Lydia al. troiaR: IliaPalmer

LXVVnius uersus spatium in OAD ORTALEMGRVenC Laur. 33.12:AD ORIENTALVMa

1defectuO: confec(tR)tum al. defectumRVen2seuocatDap: sed uacat Ω3dulcis musarumD: dulcissimus har(uO)um Ω5Lethaeo inscripsi: loethiO: lethei Ω7TroyaB Laurentiani: TidiaO: Tydia al. troya (-iaG)VenG: Lydia al. troiaR: IliaPalmer

alloquar, audiero numquamloquentem,10numquam ego te, uita frater amabilior,aspiciam posthac? at certe semper amabo,semper maesta tua carmina morte tegam,qualia sub densis ramorum concinit umbrisDaulias, absumptei fata gemens Itylei.

alloquar, audiero numquamloquentem,

numquam ego te, uita frater amabilior,

aspiciam posthac? at certe semper amabo,

semper maesta tua carmina morte tegam,

qualia sub densis ramorum concinit umbris

Daulias, absumptei fata gemens Itylei.

9deficitmarg. RVen: uersum om. sine interstitio GORVenBCh Laurentiani, habent ADa Bodl. Lat. Class. e. 15, spurium rati sunt Statius Scaliger L. Mueller Baehrens Munro Schmidt Palmer, receperunt tamquam Catulli Lachmann Haupt Owen Schulze, uncis incluserunt Schwabe Postgate. Ex eo retinueruntNumquam ego teMunro Palmer, ceteris mutatistua loquentemDuerbasupplent Aa Bod. Lat. Class. e. 15,fataAmbros. D 24,factaVoss, Lachm.te uoce loquentemOwen. Mihi ex Plin. Epist. II.1Virginium saudio adloquor teneoscribendum uideturteneamue11atDa Bod. Lat. Class. e. 15: aut Ω12carminaDah Bod. Lat. Class. e. 15: carmine Ω tegam Ω: canamD:numseram?14DauilasB Laurentiani: Bauilamox-lasG: BauillaO: Baiula al. DauilasRabsumpteiscripsi: assumptaO: assumpti Ω ithileiuelythilei Ωin marg. defecit RVen

15sed tamen in tantis maeroribus, Ortale, mittohaec expressa tibi carmina Battiadae,ne tua dicta uagis nequiquam credita uentiseffluxisse meo forte putes animo.ut missum sponsi furtiuo munere malum20procurrit casto uirginis e gremio,quod miserae oblitae molli sub ueste locatum,dum aduentu matris prosilit, excutitur:atque illud prono praeceps agitur decursu,huic manat tristi conscius ore rubor.

sed tamen in tantis maeroribus, Ortale, mitto

haec expressa tibi carmina Battiadae,

ne tua dicta uagis nequiquam credita uentis

effluxisse meo forte putes animo.

ut missum sponsi furtiuo munere malum

procurrit casto uirginis e gremio,

quod miserae oblitae molli sub ueste locatum,

dum aduentu matris prosilit, excutitur:

atque illud prono praeceps agitur decursu,

huic manat tristi conscius ore rubor.

16bactiadeBLa1: act(cG)iadeGORVenAC sed in R addita est superacminutius exaratab17ne quicquam Ω19-24a praegressis seiungebat Rossbach

16bactiadeBLa1: act(cG)iadeGORVenAC sed in R addita est superacminutius exaratab17ne quicquam Ω

19-24a praegressis seiungebat Rossbach

LXVIOmniaqui magni dispexit lumina mundi,qui stellarum ortus comperit atque obitus,flammeus ut rapidi solis nitor obscuretur,ut cedant certis sidera temporibus,5ut Triuiam furtim sub Latmia saxa relegansdulcis amor giro deuocet aereo:idem me ille Conon caelesti numine uidite Beroniceo uertice caesariemfulgentem clare, quam multis illa dearum10leuia protendens brachia pollicita est,qua rex tempestate nouo auctus hymenaeouastatum finis iuerat Assyrios,dulcia nocturnae portans uestigia rixae,quam de uirgineis gesserat exuuiis.LXVIInter LXV, LXVI interstitium non est in codicibus1dispexitCalp. 1481: despexitcodd.2obitusDaApul. de deo Socratis 120qui signorum ortus et obitus comperit: bitusB m. pr.: habitus Ω5sub LatmiaCalp. 1481: sublamiaBh et Paris. 7989: sublaminaO: sublimia al. sublamia al. sublimina (suprascr.a)RVen: sublimiaG et pleriquereligans Ω6giroed. antiquissima saec. xv: guiocleroGORAC: guioderoVen: spatium uacuum in Dcliuoh fortasseguro: circoFroehlich7sqq.Schol. Arati Phaen. 146Κόνων δ᾽ ὁ μαθηματικὸς Πτολεμαίῳ χαριζόμενος Βερονίκης πλόκαμον ἐξ αὐτοῦ κατηστέρισε‧ τοῦτο γὰρ Καλλίμαχός που φησὶν Ἠδὲ(f.Τῇδε)Κόνων μ᾽ ἔβλεψεν ἐν ἠέρι τὸν Βερονίκης Βόστρυχον ὅν τ᾽ ἄρα κείνη πᾶσιν ἔθηκε θεοῖσιν7caelesti numine Ω: lumineCanter: in lumineVoss: in culmineMaehly8ebore niceo Ω cesariemGOBLa1Ven11quare ex Ω:corr. ed. Parm. 147312sic Da: uastum finis ierat Assirios Ω: deficitmarg. RVen15estne nouis nuptis odio Venus? idque parentumfrustratur falsis gaudia lacrimulis,ubertim thalami quas intra limina fundunt?non, ita me diui, uera gemunt, iuerint.id mea me multis docuit regina querellis20inuisente nouo proelia torua uiro.et tu non orbum luxti deserta cubile,sed fratris cari flebile discidium?15, 16extant apud Hieremiam Iudicem de Montagnone Part iiii. 6. 3 ed. Ven. 150515atque parentum Frustrantur falsiscodd. et MontagnoneEmendaruntan quod auentumMunro,an quod amantumOwen,atque maritumSchmidt, Postgate, Palmerannep, uulgo16frustraturcod. unus (Bodl. Misc. 186) Hieremiae Iudicis de Montagnone, unde scripsiidque parentum frustratur salsisHeyse17liminaDa Lachm.: lumina Ω18diuiDah: diu Ω iuerinted. antiquissima saec. xv: iuuerint Ω19querellisAa: querelisGORVen21et al. atGRVen: etOBLa1h22discid.O: dissid. Ωcum penitus maestas exedit cura medullas!ut tibi tunc toto pectore sollicitae25sensibus ereptis mens excidit! at te ego certecognoram a parua uirgine magnanimam.anne bonum oblita es facinus, quo regium adepta esconiugium, quod non fortior ausit alis?sed tum maesta uirum mittens quae uerba locuta es!30Iuppiter, ut tristi lumina saepe manu!23cum] quamBentley: tumLachm.24ut ibiGtuncOC Laur. 33.12: nunc al. tuncGRVensol(l)icitet Ω25at te egoed. Trinc.: at egoGORVenACDa: atque egoBLa1h26magnanimamDa: -ma Ω Hygin.P. A. ii. 24Alii dicunt hoc amplius, Ptolemaeum Beronices patrem multitudine hostium perterritum, fuga salutem petiisse, filiam autem saepe consuetam insiliisse in equum et reliquam exercitus copiam constituisse et complures hostium interfecisse: pro quo etiam Callimachus eam magnanimam dixit27atneBLa1quoMuretus: quam Ω: quomFaernusadepta esLachm. ed. 1: adeptosO: adeptus Ω: adepta’sLachm. ed. 228quod non fortior aut sit alis Ω: quoDah MuretusfortiusMuretusausitP. Nicetti Lucensis aequalis Politiani, quod mihi demonstrauit Bywater: assituidetur legisse scriptor Achillis tragoediae in sapphicis p. 30 ed. Pignorianae Mussati operumNemo tam fortis ualet esse quo non fortior assitquis te mutauit tantus deus? an quod amantesnon longe a caro corpore abesse uolunt?atque ibi me cunctis pro dulci coniuge diuisnon sine taurino sanguine pollicita es,35si reditum tetulisset. is haut in tempore longocaptam Asiam Aegypti finibus addiderat.quis ego pro factis caelesti reddita coetupristina uota nouo munere dissoluo.inuita, o regina, tuo de uertice cessi,40inuita: adiuro teque tuumque caput,digna ferat quod siquis inaniter adiurarit:sed qui se ferro postulet esse parem?31tantuma, Schrader32adesseG: numabisse? adnotator Seruii Bodleiani saec. xv ad Aen. ix. 427Segregari a me noluit dum abipso abirem. Vnde est illud Catulli. Amantes non longe a caro corpore ab esse uolunt (F. Madan)33menescio quis Italorum saec. xv, Bentleyprocodd.: fort.prae,quod habet ed. Trinc.34taurinoom. O35si] sedO: sed al. siGRBVente tulisset Ω hautConrad. de Allio: aut Ω in] itaFroehlich40Etym. Magn. s. u.Θηλαμών· Εἴρηται γὰρ καὶ θηλυκῶς κάρη ὡς παρὰ Καλλιμάχῳ, Σήν(codd.ἥν)τε κάρην ὤμοσα σόν τε βίον41adiurarith: adiuraret Ωille quoque euersus mons est, quem maximum in orisprogenies Thiae clara superuehitur,45cum Medi peperere nouum mare, cumque iuuentusper medium classi barbara nauit Athon.quid facient crines, cum ferro talia cedant?Iuppiter, ut Chalybon omne genus pereat,et qui principio sub terra quaerere uenas50institit ac ferri stringere duritiem!43quem] quaeOapmaxima Ω: maximumGuarino tribuiturhorisVen, non R: in aurisWeber44ThiaeVoss, Bentley: Phitie (Phyt.GRVena Laur. 33.12) Ω: ThyiaeConr. de Allio: PhthiaeAld. I45tumO et G m. pr. ut uideturpeperere (uelrupere)Itali: propere Ωnisi quod in C estpropṭẹṛ (suprascr.ere): prupereed. ant. saec. xv: pepulereStatiuscumqueODah: atque al. cumqueBRVen: atqueGLa1AC48Schol. Ap. Rhod. ii. 373μέμνηται αὐτῶν καὶ Καλλίμαχος· Χαλύβων ὡς ἀπόλοιτο γένος Γειόθεν ἀντέλλοντα, κακὸν φυτόν, οἵ μιν ἔφηναν.Idem ad I. 1323ChalybonPolitianus: c(sch)elerumOh: celitum al. celorumR et sic sed additoal. celtumVen: celitumGLa1ACD50ferri stringereHeyse: ferris frin(fin.O)gere Ω: ferri frangereDap et Paris. 7989abiunctae paulo ante comae mea fata sororeslugebant, cum se Memnonis Aethiopisunigena impellens nutantibus aera pennisobtulit Arsinoes Locridos ales equos,55isque per aetherias me tollens abuolat umbraset Veneris casto collocat in gremio.ipsa suum Zephyritis eo famulum legarat,Graia Canopieis incola litoribus.52mēnonisO: menonis Ω54arsinoesOLa1Par. 7989: asineos al. arsinoesGRVenLocridosBentley: elocridi(ḍịG)cos Ω: da(claa)ridosDa: gloridos (suprascr.c)Caesenas: ChloridosAuantius: LocricosStatius, Nigra: ales equos (equisCaes.)D et Caesenas: alis equos Ω: alisecusStatius, Nigra55abuolatscripsi: auolatO: aduolat Ω56collocatOD: aduolat al. collocatGRVen: aduolatBLa1AC57z(cO)yphiritis Ω: zeph.Da58GraiaLachm.CanopieisAuantius: gratia ca(coO)nopicis Ωhic iuueni Ismario ne solum in limine caeli60ex Ariadneis aurea temporibusfixa corona foret, sed nos quoque fulgeremusdeuotae flaui uerticis exuuiae,uuidulum a fluctu cedentem ad templa deum mesidus in antiquis diua nouum posuit.65Virginis et saeui contingens namque Leonislumina, Callisto iuxta Lycaoniam,uertor in occasum, tardum dux ante Booten,qui uix sero alto mergitur Oceano.59hic iuueni (h)ismarioscripsi: hi (hiiCA Laurentiani) dii uen ibi (idC) uario Ω: hi dii ibiDp, Ambros. H. 46, Bonon. 2744: arduei ibiHaupt: inde sibiPleitner: numen ibiRitschl: aduena ibiConington: hic lumenMowat: inuida enimVahlen: inuida ibiNigra: inde VenusPostgate, quod et ipse olim conieceram: hic VeneriOwen: hic autemKakridis: liminep: numine Ω,nisi quodmuminehabet R: culminePeiper60adrianeis Ω62Huc refero Suid. s. u.Φόβη κόμη, θρίξ.[Βόστρυχον]ὅστε(ὅστιςcodd.)φόβῃς ξανθοτάταις ἐκόμα63uuidulumParis. 8233: uiridulumGVenACD: uindulumORBh Laurentiani: fort.umidulumuel, quod malebat Woelfflin,umidulam fḷạ̄mamarg.templaR: numfana?deum meDa: decumm(a)e Ω66calixtoGORVen: LycaoniamRossbach: li(y)caonia Ω: LycaonidaScal.: iuncta LycaoniaeParthenius: iuncta LycaoniaSimpsonsed quamquam me nocte premunt uestigia diuum,70lux autem canae Tethyi restituit,(pace tua fari hic liceat, Ramnusia uirgo,namque ego non ullo uera timore tegam,nec si me infestis discerpent sidera dictis,condita quin ueri pectoris euoluam):75non his tam laetor rebus, quam me afore semper,afore me a dominae uertice discrucior,quicum ego, dum uirgo quondam fuit, omnibus expersunguentis, una milia multa bibi.70marg.deficitRVenautemDp: aut Ω TethyiAld. IrestituitLachm.: theti restituem Ω:fort.lux aufert c. Tethyi restituens71parceGOhicomittebat Palmer72ulloOah: nullo Ω73si mep: sine Ω discerpentD: diserpent Ω dictis] doctisO: dextrisBentley74quinACDa Laur. 33.12: qui al. quinRVen: quiGOBLa1hueriD: uere Ωnisi quoduereexueromutatum est in Ceuoluamed. Parm. 1473: euolue Ω Condita qui uere pectoris euoluoConr. de Allio75, 6aforeStatius: affore Ω: abforeDap77exspersaHeinsius, Conington: expressaStatiusomnibus ex pars VnguentisMunro(1867)78unguentis Ω: unguentiCanon. Lat. 33: unguenti siLachm. apodosin in u.79nunc uosfaciensuna Ω: uiniDsuriiAuratusfort.omnibus una Exspersa unguentish.e. una ante alias exspersa omnigenus unguentisnunc uos, optato quas iunxit lumine taeda,80non post unanimis corpora coniugibustradite nudantes reiecta ueste papillas,quin iucunda mihi munera libet onyx,uester onyx, casto petitis quae iura cubili.sed quae se impuro dedit adulterio,85illius a mala dona leuis bibat irrita puluis:namque ego ab indignis praemia nulla peto.79quasCalp. 1481: quem Ω: quem al. quamRVen: quaep Scal.: quomHaupt: quisHarberton, Selections from Greek Anthology, p. 51280non postcumunanimisiungebat Harberton, tamquam de maritis dictum qui uxores amare desierunt et sic iam Scal.: non priusPalladius: uno animus Ω: uno animosDa81reiectap: ret(rect.B)ecta Ω: detectaDh82quinLachm.: quam Ω: quaBod. Lat. Class. e. 15: quaeHarberton. Huc refero quod est in Achillis Tatii Isagoge ad Arati Phaenom. 14ὁ Καλλίμαχος πρὶν ἀστέρι τῷ Βερενίκης ἐπὶ τοῦ πλοκάμου φησιν ὃς ἐξ ἑπτὰ καταφανῶν σύγκειται83colitisGOh, marg. Santeniani: petitisDa, Nettleship: queritisRVen CB Laurentianiiureh et Brix.colitis quae iure cubileBosscha84seque seD: sed quae sih Brix.numsed si quae i. se det adulterio?85sic Statius: illius amala leuis bibat dona i. p.codd.86indignisLa1Dah: indignatisO: indigetisGAC Laur. 33.12: indigetis al. indignis al. indignatis.RVensed magis, o nuptae, semper concordia uestrassemper amor sedes incolat assiduus.tu uero, regina, tuens cum sidera diuam90placabis festis luminibus Venerem,sanguinis expertem non †uestris† esse tuum me,sed potius largis affice muneribus.sidera corruerint utinam! coma regia fiam,proximus Hydrochoi fulgeret Oarion!87uestrasp: nostras Ω91sanguinis Ω: unguinisBentleynon uestris esse tuum me Ω: uestri non esseBod. Lat. Class. e. 15: fort.unguinis expertem uestri noli esse tuum me non sirisLachm.(siuerisScal.): non iusserisego in ed. maioretuam meAuantius: tuei meFleischer92largẹ isVen: fort.largeis afficep, Scal.: effice Ω93corruerintLachm.: cur iterent Ω: cur uerentcod. Landauianus Nigrae: corruerentego in editione maiore: cur retinent? iterumMarkland: sidera cur haerent? utinamNigra94Hydrochoied. Pr.: idrochoiuelid rochoi Ω fulgoretBaehrens

Omniaqui magni dispexit lumina mundi,qui stellarum ortus comperit atque obitus,flammeus ut rapidi solis nitor obscuretur,ut cedant certis sidera temporibus,5ut Triuiam furtim sub Latmia saxa relegansdulcis amor giro deuocet aereo:idem me ille Conon caelesti numine uidite Beroniceo uertice caesariemfulgentem clare, quam multis illa dearum10leuia protendens brachia pollicita est,qua rex tempestate nouo auctus hymenaeouastatum finis iuerat Assyrios,dulcia nocturnae portans uestigia rixae,quam de uirgineis gesserat exuuiis.

Omniaqui magni dispexit lumina mundi,

qui stellarum ortus comperit atque obitus,

flammeus ut rapidi solis nitor obscuretur,

ut cedant certis sidera temporibus,

ut Triuiam furtim sub Latmia saxa relegans

dulcis amor giro deuocet aereo:

idem me ille Conon caelesti numine uidit

e Beroniceo uertice caesariem

fulgentem clare, quam multis illa dearum

leuia protendens brachia pollicita est,

qua rex tempestate nouo auctus hymenaeo

uastatum finis iuerat Assyrios,

dulcia nocturnae portans uestigia rixae,

quam de uirgineis gesserat exuuiis.

LXVIInter LXV, LXVI interstitium non est in codicibus1dispexitCalp. 1481: despexitcodd.2obitusDaApul. de deo Socratis 120qui signorum ortus et obitus comperit: bitusB m. pr.: habitus Ω5sub LatmiaCalp. 1481: sublamiaBh et Paris. 7989: sublaminaO: sublimia al. sublamia al. sublimina (suprascr.a)RVen: sublimiaG et pleriquereligans Ω6giroed. antiquissima saec. xv: guiocleroGORAC: guioderoVen: spatium uacuum in Dcliuoh fortasseguro: circoFroehlich7sqq.Schol. Arati Phaen. 146Κόνων δ᾽ ὁ μαθηματικὸς Πτολεμαίῳ χαριζόμενος Βερονίκης πλόκαμον ἐξ αὐτοῦ κατηστέρισε‧ τοῦτο γὰρ Καλλίμαχός που φησὶν Ἠδὲ(f.Τῇδε)Κόνων μ᾽ ἔβλεψεν ἐν ἠέρι τὸν Βερονίκης Βόστρυχον ὅν τ᾽ ἄρα κείνη πᾶσιν ἔθηκε θεοῖσιν7caelesti numine Ω: lumineCanter: in lumineVoss: in culmineMaehly8ebore niceo Ω cesariemGOBLa1Ven11quare ex Ω:corr. ed. Parm. 147312sic Da: uastum finis ierat Assirios Ω: deficitmarg. RVen

LXVIInter LXV, LXVI interstitium non est in codicibus

1dispexitCalp. 1481: despexitcodd.2obitusDaApul. de deo Socratis 120qui signorum ortus et obitus comperit: bitusB m. pr.: habitus Ω5sub LatmiaCalp. 1481: sublamiaBh et Paris. 7989: sublaminaO: sublimia al. sublamia al. sublimina (suprascr.a)RVen: sublimiaG et pleriquereligans Ω6giroed. antiquissima saec. xv: guiocleroGORAC: guioderoVen: spatium uacuum in Dcliuoh fortasseguro: circoFroehlich7sqq.Schol. Arati Phaen. 146Κόνων δ᾽ ὁ μαθηματικὸς Πτολεμαίῳ χαριζόμενος Βερονίκης πλόκαμον ἐξ αὐτοῦ κατηστέρισε‧ τοῦτο γὰρ Καλλίμαχός που φησὶν Ἠδὲ(f.Τῇδε)Κόνων μ᾽ ἔβλεψεν ἐν ἠέρι τὸν Βερονίκης Βόστρυχον ὅν τ᾽ ἄρα κείνη πᾶσιν ἔθηκε θεοῖσιν7caelesti numine Ω: lumineCanter: in lumineVoss: in culmineMaehly8ebore niceo Ω cesariemGOBLa1Ven11quare ex Ω:corr. ed. Parm. 147312sic Da: uastum finis ierat Assirios Ω: deficitmarg. RVen

15estne nouis nuptis odio Venus? idque parentumfrustratur falsis gaudia lacrimulis,ubertim thalami quas intra limina fundunt?non, ita me diui, uera gemunt, iuerint.id mea me multis docuit regina querellis20inuisente nouo proelia torua uiro.et tu non orbum luxti deserta cubile,sed fratris cari flebile discidium?

estne nouis nuptis odio Venus? idque parentum

frustratur falsis gaudia lacrimulis,

ubertim thalami quas intra limina fundunt?

non, ita me diui, uera gemunt, iuerint.

id mea me multis docuit regina querellis

inuisente nouo proelia torua uiro.

et tu non orbum luxti deserta cubile,

sed fratris cari flebile discidium?

15, 16extant apud Hieremiam Iudicem de Montagnone Part iiii. 6. 3 ed. Ven. 150515atque parentum Frustrantur falsiscodd. et MontagnoneEmendaruntan quod auentumMunro,an quod amantumOwen,atque maritumSchmidt, Postgate, Palmerannep, uulgo16frustraturcod. unus (Bodl. Misc. 186) Hieremiae Iudicis de Montagnone, unde scripsiidque parentum frustratur salsisHeyse17liminaDa Lachm.: lumina Ω18diuiDah: diu Ω iuerinted. antiquissima saec. xv: iuuerint Ω19querellisAa: querelisGORVen21et al. atGRVen: etOBLa1h22discid.O: dissid. Ω

18diuiDah: diu Ω iuerinted. antiquissima saec. xv: iuuerint Ω

19querellisAa: querelisGORVen

21et al. atGRVen: etOBLa1h22discid.O: dissid. Ω

cum penitus maestas exedit cura medullas!ut tibi tunc toto pectore sollicitae25sensibus ereptis mens excidit! at te ego certecognoram a parua uirgine magnanimam.anne bonum oblita es facinus, quo regium adepta esconiugium, quod non fortior ausit alis?sed tum maesta uirum mittens quae uerba locuta es!30Iuppiter, ut tristi lumina saepe manu!

cum penitus maestas exedit cura medullas!

ut tibi tunc toto pectore sollicitae

sensibus ereptis mens excidit! at te ego certe

cognoram a parua uirgine magnanimam.

anne bonum oblita es facinus, quo regium adepta es

coniugium, quod non fortior ausit alis?

sed tum maesta uirum mittens quae uerba locuta es!

Iuppiter, ut tristi lumina saepe manu!

23cum] quamBentley: tumLachm.24ut ibiGtuncOC Laur. 33.12: nunc al. tuncGRVensol(l)icitet Ω25at te egoed. Trinc.: at egoGORVenACDa: atque egoBLa1h26magnanimamDa: -ma Ω Hygin.P. A. ii. 24Alii dicunt hoc amplius, Ptolemaeum Beronices patrem multitudine hostium perterritum, fuga salutem petiisse, filiam autem saepe consuetam insiliisse in equum et reliquam exercitus copiam constituisse et complures hostium interfecisse: pro quo etiam Callimachus eam magnanimam dixit27atneBLa1quoMuretus: quam Ω: quomFaernusadepta esLachm. ed. 1: adeptosO: adeptus Ω: adepta’sLachm. ed. 228quod non fortior aut sit alis Ω: quoDah MuretusfortiusMuretusausitP. Nicetti Lucensis aequalis Politiani, quod mihi demonstrauit Bywater: assituidetur legisse scriptor Achillis tragoediae in sapphicis p. 30 ed. Pignorianae Mussati operumNemo tam fortis ualet esse quo non fortior assit

23cum] quamBentley: tumLachm.

24ut ibiGtuncOC Laur. 33.12: nunc al. tuncGRVensol(l)icitet Ω25at te egoed. Trinc.: at egoGORVenACDa: atque egoBLa1h26magnanimamDa: -ma Ω Hygin.P. A. ii. 24Alii dicunt hoc amplius, Ptolemaeum Beronices patrem multitudine hostium perterritum, fuga salutem petiisse, filiam autem saepe consuetam insiliisse in equum et reliquam exercitus copiam constituisse et complures hostium interfecisse: pro quo etiam Callimachus eam magnanimam dixit

27atneBLa1quoMuretus: quam Ω: quomFaernusadepta esLachm. ed. 1: adeptosO: adeptus Ω: adepta’sLachm. ed. 228quod non fortior aut sit alis Ω: quoDah MuretusfortiusMuretusausitP. Nicetti Lucensis aequalis Politiani, quod mihi demonstrauit Bywater: assituidetur legisse scriptor Achillis tragoediae in sapphicis p. 30 ed. Pignorianae Mussati operumNemo tam fortis ualet esse quo non fortior assit

quis te mutauit tantus deus? an quod amantesnon longe a caro corpore abesse uolunt?atque ibi me cunctis pro dulci coniuge diuisnon sine taurino sanguine pollicita es,35si reditum tetulisset. is haut in tempore longocaptam Asiam Aegypti finibus addiderat.quis ego pro factis caelesti reddita coetupristina uota nouo munere dissoluo.inuita, o regina, tuo de uertice cessi,40inuita: adiuro teque tuumque caput,digna ferat quod siquis inaniter adiurarit:sed qui se ferro postulet esse parem?

quis te mutauit tantus deus? an quod amantes

non longe a caro corpore abesse uolunt?

atque ibi me cunctis pro dulci coniuge diuis

non sine taurino sanguine pollicita es,

si reditum tetulisset. is haut in tempore longo

captam Asiam Aegypti finibus addiderat.

quis ego pro factis caelesti reddita coetu

pristina uota nouo munere dissoluo.

inuita, o regina, tuo de uertice cessi,

inuita: adiuro teque tuumque caput,

digna ferat quod siquis inaniter adiurarit:

sed qui se ferro postulet esse parem?

31tantuma, Schrader32adesseG: numabisse? adnotator Seruii Bodleiani saec. xv ad Aen. ix. 427Segregari a me noluit dum abipso abirem. Vnde est illud Catulli. Amantes non longe a caro corpore ab esse uolunt (F. Madan)33menescio quis Italorum saec. xv, Bentleyprocodd.: fort.prae,quod habet ed. Trinc.34taurinoom. O35si] sedO: sed al. siGRBVente tulisset Ω hautConrad. de Allio: aut Ω in] itaFroehlich40Etym. Magn. s. u.Θηλαμών· Εἴρηται γὰρ καὶ θηλυκῶς κάρη ὡς παρὰ Καλλιμάχῳ, Σήν(codd.ἥν)τε κάρην ὤμοσα σόν τε βίον41adiurarith: adiuraret Ω

33menescio quis Italorum saec. xv, Bentleyprocodd.: fort.prae,quod habet ed. Trinc.34taurinoom. O35si] sedO: sed al. siGRBVente tulisset Ω hautConrad. de Allio: aut Ω in] itaFroehlich

40Etym. Magn. s. u.Θηλαμών· Εἴρηται γὰρ καὶ θηλυκῶς κάρη ὡς παρὰ Καλλιμάχῳ, Σήν(codd.ἥν)τε κάρην ὤμοσα σόν τε βίον41adiurarith: adiuraret Ω

ille quoque euersus mons est, quem maximum in orisprogenies Thiae clara superuehitur,45cum Medi peperere nouum mare, cumque iuuentusper medium classi barbara nauit Athon.quid facient crines, cum ferro talia cedant?Iuppiter, ut Chalybon omne genus pereat,et qui principio sub terra quaerere uenas50institit ac ferri stringere duritiem!

ille quoque euersus mons est, quem maximum in oris

progenies Thiae clara superuehitur,

cum Medi peperere nouum mare, cumque iuuentus

per medium classi barbara nauit Athon.

quid facient crines, cum ferro talia cedant?

Iuppiter, ut Chalybon omne genus pereat,

et qui principio sub terra quaerere uenas

institit ac ferri stringere duritiem!

43quem] quaeOapmaxima Ω: maximumGuarino tribuiturhorisVen, non R: in aurisWeber44ThiaeVoss, Bentley: Phitie (Phyt.GRVena Laur. 33.12) Ω: ThyiaeConr. de Allio: PhthiaeAld. I45tumO et G m. pr. ut uideturpeperere (uelrupere)Itali: propere Ωnisi quod in C estpropṭẹṛ (suprascr.ere): prupereed. ant. saec. xv: pepulereStatiuscumqueODah: atque al. cumqueBRVen: atqueGLa1AC48Schol. Ap. Rhod. ii. 373μέμνηται αὐτῶν καὶ Καλλίμαχος· Χαλύβων ὡς ἀπόλοιτο γένος Γειόθεν ἀντέλλοντα, κακὸν φυτόν, οἵ μιν ἔφηναν.Idem ad I. 1323ChalybonPolitianus: c(sch)elerumOh: celitum al. celorumR et sic sed additoal. celtumVen: celitumGLa1ACD50ferri stringereHeyse: ferris frin(fin.O)gere Ω: ferri frangereDap et Paris. 7989

48Schol. Ap. Rhod. ii. 373μέμνηται αὐτῶν καὶ Καλλίμαχος· Χαλύβων ὡς ἀπόλοιτο γένος Γειόθεν ἀντέλλοντα, κακὸν φυτόν, οἵ μιν ἔφηναν.Idem ad I. 1323ChalybonPolitianus: c(sch)elerumOh: celitum al. celorumR et sic sed additoal. celtumVen: celitumGLa1ACD50ferri stringereHeyse: ferris frin(fin.O)gere Ω: ferri frangereDap et Paris. 7989

abiunctae paulo ante comae mea fata sororeslugebant, cum se Memnonis Aethiopisunigena impellens nutantibus aera pennisobtulit Arsinoes Locridos ales equos,55isque per aetherias me tollens abuolat umbraset Veneris casto collocat in gremio.ipsa suum Zephyritis eo famulum legarat,Graia Canopieis incola litoribus.

abiunctae paulo ante comae mea fata sorores

lugebant, cum se Memnonis Aethiopis

unigena impellens nutantibus aera pennis

obtulit Arsinoes Locridos ales equos,

isque per aetherias me tollens abuolat umbras

et Veneris casto collocat in gremio.

ipsa suum Zephyritis eo famulum legarat,

Graia Canopieis incola litoribus.

52mēnonisO: menonis Ω54arsinoesOLa1Par. 7989: asineos al. arsinoesGRVenLocridosBentley: elocridi(ḍịG)cos Ω: da(claa)ridosDa: gloridos (suprascr.c)Caesenas: ChloridosAuantius: LocricosStatius, Nigra: ales equos (equisCaes.)D et Caesenas: alis equos Ω: alisecusStatius, Nigra55abuolatscripsi: auolatO: aduolat Ω56collocatOD: aduolat al. collocatGRVen: aduolatBLa1AC57z(cO)yphiritis Ω: zeph.Da58GraiaLachm.CanopieisAuantius: gratia ca(coO)nopicis Ω

56collocatOD: aduolat al. collocatGRVen: aduolatBLa1AC57z(cO)yphiritis Ω: zeph.Da58GraiaLachm.CanopieisAuantius: gratia ca(coO)nopicis Ω

hic iuueni Ismario ne solum in limine caeli60ex Ariadneis aurea temporibusfixa corona foret, sed nos quoque fulgeremusdeuotae flaui uerticis exuuiae,uuidulum a fluctu cedentem ad templa deum mesidus in antiquis diua nouum posuit.65Virginis et saeui contingens namque Leonislumina, Callisto iuxta Lycaoniam,uertor in occasum, tardum dux ante Booten,qui uix sero alto mergitur Oceano.

hic iuueni Ismario ne solum in limine caeli

ex Ariadneis aurea temporibus

fixa corona foret, sed nos quoque fulgeremus

deuotae flaui uerticis exuuiae,

uuidulum a fluctu cedentem ad templa deum me

sidus in antiquis diua nouum posuit.

Virginis et saeui contingens namque Leonis

lumina, Callisto iuxta Lycaoniam,

uertor in occasum, tardum dux ante Booten,

qui uix sero alto mergitur Oceano.

59hic iuueni (h)ismarioscripsi: hi (hiiCA Laurentiani) dii uen ibi (idC) uario Ω: hi dii ibiDp, Ambros. H. 46, Bonon. 2744: arduei ibiHaupt: inde sibiPleitner: numen ibiRitschl: aduena ibiConington: hic lumenMowat: inuida enimVahlen: inuida ibiNigra: inde VenusPostgate, quod et ipse olim conieceram: hic VeneriOwen: hic autemKakridis: liminep: numine Ω,nisi quodmuminehabet R: culminePeiper60adrianeis Ω62Huc refero Suid. s. u.Φόβη κόμη, θρίξ.[Βόστρυχον]ὅστε(ὅστιςcodd.)φόβῃς ξανθοτάταις ἐκόμα63uuidulumParis. 8233: uiridulumGVenACD: uindulumORBh Laurentiani: fort.umidulumuel, quod malebat Woelfflin,umidulam fḷạ̄mamarg.templaR: numfana?deum meDa: decumm(a)e Ω66calixtoGORVen: LycaoniamRossbach: li(y)caonia Ω: LycaonidaScal.: iuncta LycaoniaeParthenius: iuncta LycaoniaSimpson

66calixtoGORVen: LycaoniamRossbach: li(y)caonia Ω: LycaonidaScal.: iuncta LycaoniaeParthenius: iuncta LycaoniaSimpson

sed quamquam me nocte premunt uestigia diuum,70lux autem canae Tethyi restituit,(pace tua fari hic liceat, Ramnusia uirgo,namque ego non ullo uera timore tegam,nec si me infestis discerpent sidera dictis,condita quin ueri pectoris euoluam):75non his tam laetor rebus, quam me afore semper,afore me a dominae uertice discrucior,quicum ego, dum uirgo quondam fuit, omnibus expersunguentis, una milia multa bibi.

sed quamquam me nocte premunt uestigia diuum,

lux autem canae Tethyi restituit,

(pace tua fari hic liceat, Ramnusia uirgo,

namque ego non ullo uera timore tegam,

nec si me infestis discerpent sidera dictis,

condita quin ueri pectoris euoluam):

non his tam laetor rebus, quam me afore semper,

afore me a dominae uertice discrucior,

quicum ego, dum uirgo quondam fuit, omnibus expers

unguentis, una milia multa bibi.

70marg.deficitRVenautemDp: aut Ω TethyiAld. IrestituitLachm.: theti restituem Ω:fort.lux aufert c. Tethyi restituens71parceGOhicomittebat Palmer72ulloOah: nullo Ω73si mep: sine Ω discerpentD: diserpent Ω dictis] doctisO: dextrisBentley74quinACDa Laur. 33.12: qui al. quinRVen: quiGOBLa1hueriD: uere Ωnisi quoduereexueromutatum est in Ceuoluamed. Parm. 1473: euolue Ω Condita qui uere pectoris euoluoConr. de Allio75, 6aforeStatius: affore Ω: abforeDap77exspersaHeinsius, Conington: expressaStatiusomnibus ex pars VnguentisMunro(1867)78unguentis Ω: unguentiCanon. Lat. 33: unguenti siLachm. apodosin in u.79nunc uosfaciensuna Ω: uiniDsuriiAuratusfort.omnibus una Exspersa unguentish.e. una ante alias exspersa omnigenus unguentis

nunc uos, optato quas iunxit lumine taeda,80non post unanimis corpora coniugibustradite nudantes reiecta ueste papillas,quin iucunda mihi munera libet onyx,uester onyx, casto petitis quae iura cubili.sed quae se impuro dedit adulterio,85illius a mala dona leuis bibat irrita puluis:namque ego ab indignis praemia nulla peto.

nunc uos, optato quas iunxit lumine taeda,

non post unanimis corpora coniugibus

tradite nudantes reiecta ueste papillas,

quin iucunda mihi munera libet onyx,

uester onyx, casto petitis quae iura cubili.

sed quae se impuro dedit adulterio,

illius a mala dona leuis bibat irrita puluis:

namque ego ab indignis praemia nulla peto.

79quasCalp. 1481: quem Ω: quem al. quamRVen: quaep Scal.: quomHaupt: quisHarberton, Selections from Greek Anthology, p. 51280non postcumunanimisiungebat Harberton, tamquam de maritis dictum qui uxores amare desierunt et sic iam Scal.: non priusPalladius: uno animus Ω: uno animosDa81reiectap: ret(rect.B)ecta Ω: detectaDh82quinLachm.: quam Ω: quaBod. Lat. Class. e. 15: quaeHarberton. Huc refero quod est in Achillis Tatii Isagoge ad Arati Phaenom. 14ὁ Καλλίμαχος πρὶν ἀστέρι τῷ Βερενίκης ἐπὶ τοῦ πλοκάμου φησιν ὃς ἐξ ἑπτὰ καταφανῶν σύγκειται83colitisGOh, marg. Santeniani: petitisDa, Nettleship: queritisRVen CB Laurentianiiureh et Brix.colitis quae iure cubileBosscha84seque seD: sed quae sih Brix.numsed si quae i. se det adulterio?85sic Statius: illius amala leuis bibat dona i. p.codd.86indignisLa1Dah: indignatisO: indigetisGAC Laur. 33.12: indigetis al. indignis al. indignatis.RVen

83colitisGOh, marg. Santeniani: petitisDa, Nettleship: queritisRVen CB Laurentianiiureh et Brix.colitis quae iure cubileBosscha84seque seD: sed quae sih Brix.numsed si quae i. se det adulterio?85sic Statius: illius amala leuis bibat dona i. p.codd.86indignisLa1Dah: indignatisO: indigetisGAC Laur. 33.12: indigetis al. indignis al. indignatis.RVen

sed magis, o nuptae, semper concordia uestrassemper amor sedes incolat assiduus.tu uero, regina, tuens cum sidera diuam90placabis festis luminibus Venerem,sanguinis expertem non †uestris† esse tuum me,sed potius largis affice muneribus.sidera corruerint utinam! coma regia fiam,proximus Hydrochoi fulgeret Oarion!

sed magis, o nuptae, semper concordia uestras

semper amor sedes incolat assiduus.

tu uero, regina, tuens cum sidera diuam

placabis festis luminibus Venerem,

sanguinis expertem non †uestris† esse tuum me,

sed potius largis affice muneribus.

sidera corruerint utinam! coma regia fiam,

proximus Hydrochoi fulgeret Oarion!

87uestrasp: nostras Ω91sanguinis Ω: unguinisBentleynon uestris esse tuum me Ω: uestri non esseBod. Lat. Class. e. 15: fort.unguinis expertem uestri noli esse tuum me non sirisLachm.(siuerisScal.): non iusserisego in ed. maioretuam meAuantius: tuei meFleischer92largẹ isVen: fort.largeis afficep, Scal.: effice Ω93corruerintLachm.: cur iterent Ω: cur uerentcod. Landauianus Nigrae: corruerentego in editione maiore: cur retinent? iterumMarkland: sidera cur haerent? utinamNigra94Hydrochoied. Pr.: idrochoiuelid rochoi Ω fulgoretBaehrens

87uestrasp: nostras Ω

91sanguinis Ω: unguinisBentleynon uestris esse tuum me Ω: uestri non esseBod. Lat. Class. e. 15: fort.unguinis expertem uestri noli esse tuum me non sirisLachm.(siuerisScal.): non iusserisego in ed. maioretuam meAuantius: tuei meFleischer92largẹ isVen: fort.largeis afficep, Scal.: effice Ω

93corruerintLachm.: cur iterent Ω: cur uerentcod. Landauianus Nigrae: corruerentego in editione maiore: cur retinent? iterumMarkland: sidera cur haerent? utinamNigra94Hydrochoied. Pr.: idrochoiuelid rochoi Ω fulgoretBaehrens

LXVIICATVLLVSO dvlciiucunda uiro, iucunda parenti,salue, teque bona Iuppiter auctet ope,ianua, quam Balbo dicunt seruisse benigneolim, cum sedes ipse senex tenuit,5quamque ferunt rursus uoto seruisse maligno,postquam es porrecto facta marita sene.dic age dum nobis, quare mutata ferarisin dominum ueterem deseruisse fidem.LXVIIInter LXVI, LXVII interstitium non est in codicibus1ioc. Ω5maligneOh, Munro: nato s. maligneFroehlich6esAld. I: est Ω maritaDa: marite Ω7agedum nobisCalp. 1481: age de nobis Ω: age daBalthazar Venator8ueteremOh Santenianus: uenerem ΩIANVANon (ita Caecilio placeam, cui tradita nunc sum)10culpa mea est, quamquam dicitur esse mea,nec peccatum a me quisquam pote dicere quicquam:†uerum istius populi ianua qui te facit†,qui, quacumque aliquid reperitur non bene factum,ad me omnes clamant: ianua, culpa tua est.CATVLLVS15Non istuc satis est uno te dicere uerbo,sed facere ut quiuis sentiat et uideat.9plateamBRVen11quidq.O12istiusGORVen(sed-ụṣRVen)Bod. Lat. Class. e. 15: istiBCAh Laurentiani: istisDaqui te Ω: qui reBod. Lat. Class. e. 15isti populo ianua quidque facitDoering(quidqueiam Statius et nuper Vahlen): qui teScal. mutabat inQuinte,quod recepit Lachm.uerumst ius populiMunro: uerum est os populi ‘ianua,’ Quinte, ‘facit,’ego in ed. maiore, cf. Herond. iii. 47, 8ἓν γὰρ στόμ᾽ ἐστὶ τῆς συνοικίης πάσης τοῦ Μητροτίμης ἔργα Κοττάλου ταῦταIANVAQui possum? nemo quaerit nec scire laborat.CATVLLVSNos uolumus: nobis dicere ne dubita.IANVAPrimum igitur, uirgo quod fertur tradita nobis,20falsum est. non illam uir prior attigerit,languidior tenera cui pendens sicula betanumquam se mediam sustulit ad tunicam:sed pater illius nati uiolasse cubiledicitur, et miseram conscelerasse domum,25siue quod impia mens caeco flagrabat amore,seu quod iners sterili semine natus erat,ut quaerendum unde unde foret neruosius illud,quod posset zonam soluere uirgineam.17quid possum Ω: possimDa18nobisMuretus: uobis Ω20attigerath21om. OVide ad LXIV. 38622adCalpurniushanc Ω:fort.numquam se in mediam sustulerat tunicam23gnateDa27sic Bergk et ante eum Statius, nisi quod hicetproutmaluitet qu(a)erendus unde Ω: et qu(a)erendus (-dumBod.) ut undeDa Bod. Lat. Class. e. 15: et quaerendus is undeLachm.CATVLLVSEgregium narras mira pietate parentem,30qui ipse sui nati minxerit in gremium.IANVAAtqui non solum hoc se dicit cognitum habereBrixia Chinea supposita specula,flauus quam molli percurrit flumine Mella,Brixia Veronae mater amata meae,35sed de Postumio et Corneli narrat amore,cum quibus illa malum fecit adulterium.31-48in codicibus continuantur sine omni nota distributionis: eos uarie dispertiunt Froehlich, Rossbach, Schwabe, L. Mueller, Baehrens30minxeratBLa1Da Phil.31sic Da: se dicitom.hocG: hoc dicit seOh: se dicit hocBCA LaurentianiVerus ordo elucet ex Bod. Lat. Class. e. 15non solum hosce dicit hoc:namhoc secorrupto inhosce,alterumhocinlatum est32Chinea suppositum specula Ω: CycneaZanchius de Orig. Orobiorum Lib. II. p. 47b: cyaneae s. speculaeCranstounsuppositaCapriolius Chron. de rebus Brixianorum fol. iiiia33, 34interpolatos credidit Scipio Maffei, a Brixiano confictos Palmer33praecurrited. Trinc. et sic CluueriusMella] meloO: mellocett.34meae] uicea35posth.GORVendixerit hic aliquis: quid? tu istaec, ianua, nosti?cui numquam domini limine abesse licet,nec populum auscultare, sed hic suffixa tigillo40tantum operire soles aut aperire domum?saepe illam audiui furtiua uoce loquentemsolam cum ancillis haec sua flagitia,nomine dicentem quos diximus, ut pote quae misperaret nec linguam esse nec auriculam.45praeterea addebat quendam, quem dicere nolonomine, ne tollat rubra supercilia.longus homo est, magnas cui lites intulit olimfalsum mendaci uentre puerperium.37hiṣ (suprascr.c)Rquid (quodLa1) tu istec (isteGO) Ω: quiAld. I39hicDap: hec Ω: hoch et Laur. 33.1241audiuiGOD: audiuitRVenACB Laurentiani42sola cum (om. Da) conciliis (concillisO)codd.: sola cum aliis al. conciliisVen: cum ancillisRobortellus ut mihi indicauit Bywater44speraretCalpurnius: sperentOh: spereṇtGR: speretCDVen45addebantO46ne] teGORVenA Laur. 33.1247estom. a et D m. pr.cui] quicodd.48mendaciDa: mendacii (-tiiBRh) Ω

CATVLLVSO dvlciiucunda uiro, iucunda parenti,salue, teque bona Iuppiter auctet ope,ianua, quam Balbo dicunt seruisse benigneolim, cum sedes ipse senex tenuit,5quamque ferunt rursus uoto seruisse maligno,postquam es porrecto facta marita sene.dic age dum nobis, quare mutata ferarisin dominum ueterem deseruisse fidem.

O dvlciiucunda uiro, iucunda parenti,

salue, teque bona Iuppiter auctet ope,

ianua, quam Balbo dicunt seruisse benigne

olim, cum sedes ipse senex tenuit,

quamque ferunt rursus uoto seruisse maligno,

postquam es porrecto facta marita sene.

dic age dum nobis, quare mutata feraris

in dominum ueterem deseruisse fidem.

LXVIIInter LXVI, LXVII interstitium non est in codicibus1ioc. Ω5maligneOh, Munro: nato s. maligneFroehlich6esAld. I: est Ω maritaDa: marite Ω7agedum nobisCalp. 1481: age de nobis Ω: age daBalthazar Venator8ueteremOh Santenianus: uenerem Ω

LXVIIInter LXVI, LXVII interstitium non est in codicibus

1ioc. Ω5maligneOh, Munro: nato s. maligneFroehlich6esAld. I: est Ω maritaDa: marite Ω7agedum nobisCalp. 1481: age de nobis Ω: age daBalthazar Venator8ueteremOh Santenianus: uenerem Ω

IANVANon (ita Caecilio placeam, cui tradita nunc sum)10culpa mea est, quamquam dicitur esse mea,nec peccatum a me quisquam pote dicere quicquam:†uerum istius populi ianua qui te facit†,qui, quacumque aliquid reperitur non bene factum,ad me omnes clamant: ianua, culpa tua est.

Non (ita Caecilio placeam, cui tradita nunc sum)

culpa mea est, quamquam dicitur esse mea,

nec peccatum a me quisquam pote dicere quicquam:

†uerum istius populi ianua qui te facit†,

qui, quacumque aliquid reperitur non bene factum,

ad me omnes clamant: ianua, culpa tua est.

CATVLLVS15Non istuc satis est uno te dicere uerbo,sed facere ut quiuis sentiat et uideat.

Non istuc satis est uno te dicere uerbo,

sed facere ut quiuis sentiat et uideat.

9plateamBRVen11quidq.O12istiusGORVen(sed-ụṣRVen)Bod. Lat. Class. e. 15: istiBCAh Laurentiani: istisDaqui te Ω: qui reBod. Lat. Class. e. 15isti populo ianua quidque facitDoering(quidqueiam Statius et nuper Vahlen): qui teScal. mutabat inQuinte,quod recepit Lachm.uerumst ius populiMunro: uerum est os populi ‘ianua,’ Quinte, ‘facit,’ego in ed. maiore, cf. Herond. iii. 47, 8ἓν γὰρ στόμ᾽ ἐστὶ τῆς συνοικίης πάσης τοῦ Μητροτίμης ἔργα Κοττάλου ταῦτα

IANVAQui possum? nemo quaerit nec scire laborat.CATVLLVSNos uolumus: nobis dicere ne dubita.IANVAPrimum igitur, uirgo quod fertur tradita nobis,20falsum est. non illam uir prior attigerit,languidior tenera cui pendens sicula betanumquam se mediam sustulit ad tunicam:sed pater illius nati uiolasse cubiledicitur, et miseram conscelerasse domum,25siue quod impia mens caeco flagrabat amore,seu quod iners sterili semine natus erat,ut quaerendum unde unde foret neruosius illud,quod posset zonam soluere uirgineam.

Qui possum? nemo quaerit nec scire laborat.

Nos uolumus: nobis dicere ne dubita.

Primum igitur, uirgo quod fertur tradita nobis,

falsum est. non illam uir prior attigerit,

languidior tenera cui pendens sicula beta

numquam se mediam sustulit ad tunicam:

sed pater illius nati uiolasse cubile

dicitur, et miseram conscelerasse domum,

siue quod impia mens caeco flagrabat amore,

seu quod iners sterili semine natus erat,

ut quaerendum unde unde foret neruosius illud,

quod posset zonam soluere uirgineam.

17quid possum Ω: possimDa18nobisMuretus: uobis Ω20attigerath21om. OVide ad LXIV. 38622adCalpurniushanc Ω:fort.numquam se in mediam sustulerat tunicam23gnateDa27sic Bergk et ante eum Statius, nisi quod hicetproutmaluitet qu(a)erendus unde Ω: et qu(a)erendus (-dumBod.) ut undeDa Bod. Lat. Class. e. 15: et quaerendus is undeLachm.

17quid possum Ω: possimDa

18nobisMuretus: uobis Ω

20attigerath21om. OVide ad LXIV. 38622adCalpurniushanc Ω:fort.numquam se in mediam sustulerat tunicam23gnateDa27sic Bergk et ante eum Statius, nisi quod hicetproutmaluitet qu(a)erendus unde Ω: et qu(a)erendus (-dumBod.) ut undeDa Bod. Lat. Class. e. 15: et quaerendus is undeLachm.

CATVLLVSEgregium narras mira pietate parentem,30qui ipse sui nati minxerit in gremium.

Egregium narras mira pietate parentem,

qui ipse sui nati minxerit in gremium.

IANVAAtqui non solum hoc se dicit cognitum habereBrixia Chinea supposita specula,flauus quam molli percurrit flumine Mella,Brixia Veronae mater amata meae,35sed de Postumio et Corneli narrat amore,cum quibus illa malum fecit adulterium.

Atqui non solum hoc se dicit cognitum habere

Brixia Chinea supposita specula,

flauus quam molli percurrit flumine Mella,

Brixia Veronae mater amata meae,

sed de Postumio et Corneli narrat amore,

cum quibus illa malum fecit adulterium.

31-48in codicibus continuantur sine omni nota distributionis: eos uarie dispertiunt Froehlich, Rossbach, Schwabe, L. Mueller, Baehrens30minxeratBLa1Da Phil.31sic Da: se dicitom.hocG: hoc dicit seOh: se dicit hocBCA LaurentianiVerus ordo elucet ex Bod. Lat. Class. e. 15non solum hosce dicit hoc:namhoc secorrupto inhosce,alterumhocinlatum est32Chinea suppositum specula Ω: CycneaZanchius de Orig. Orobiorum Lib. II. p. 47b: cyaneae s. speculaeCranstounsuppositaCapriolius Chron. de rebus Brixianorum fol. iiiia33, 34interpolatos credidit Scipio Maffei, a Brixiano confictos Palmer33praecurrited. Trinc. et sic CluueriusMella] meloO: mellocett.34meae] uicea35posth.GORVen

31-48in codicibus continuantur sine omni nota distributionis: eos uarie dispertiunt Froehlich, Rossbach, Schwabe, L. Mueller, Baehrens30minxeratBLa1Da Phil.

31sic Da: se dicitom.hocG: hoc dicit seOh: se dicit hocBCA LaurentianiVerus ordo elucet ex Bod. Lat. Class. e. 15non solum hosce dicit hoc:namhoc secorrupto inhosce,alterumhocinlatum est32Chinea suppositum specula Ω: CycneaZanchius de Orig. Orobiorum Lib. II. p. 47b: cyaneae s. speculaeCranstounsuppositaCapriolius Chron. de rebus Brixianorum fol. iiiia33, 34interpolatos credidit Scipio Maffei, a Brixiano confictos Palmer33praecurrited. Trinc. et sic CluueriusMella] meloO: mellocett.34meae] uicea35posth.GORVen

dixerit hic aliquis: quid? tu istaec, ianua, nosti?cui numquam domini limine abesse licet,nec populum auscultare, sed hic suffixa tigillo40tantum operire soles aut aperire domum?saepe illam audiui furtiua uoce loquentemsolam cum ancillis haec sua flagitia,nomine dicentem quos diximus, ut pote quae misperaret nec linguam esse nec auriculam.45praeterea addebat quendam, quem dicere nolonomine, ne tollat rubra supercilia.longus homo est, magnas cui lites intulit olimfalsum mendaci uentre puerperium.

dixerit hic aliquis: quid? tu istaec, ianua, nosti?

cui numquam domini limine abesse licet,

nec populum auscultare, sed hic suffixa tigillo

tantum operire soles aut aperire domum?

saepe illam audiui furtiua uoce loquentem

solam cum ancillis haec sua flagitia,

nomine dicentem quos diximus, ut pote quae mi

speraret nec linguam esse nec auriculam.

praeterea addebat quendam, quem dicere nolo

nomine, ne tollat rubra supercilia.

longus homo est, magnas cui lites intulit olim

falsum mendaci uentre puerperium.

37hiṣ (suprascr.c)Rquid (quodLa1) tu istec (isteGO) Ω: quiAld. I39hicDap: hec Ω: hoch et Laur. 33.1241audiuiGOD: audiuitRVenACB Laurentiani42sola cum (om. Da) conciliis (concillisO)codd.: sola cum aliis al. conciliisVen: cum ancillisRobortellus ut mihi indicauit Bywater44speraretCalpurnius: sperentOh: spereṇtGR: speretCDVen45addebantO46ne] teGORVenA Laur. 33.1247estom. a et D m. pr.cui] quicodd.48mendaciDa: mendacii (-tiiBRh) Ω

37hiṣ (suprascr.c)Rquid (quodLa1) tu istec (isteGO) Ω: quiAld. I

39hicDap: hec Ω: hoch et Laur. 33.12

41audiuiGOD: audiuitRVenACB Laurentiani42sola cum (om. Da) conciliis (concillisO)codd.: sola cum aliis al. conciliisVen: cum ancillisRobortellus ut mihi indicauit Bywater44speraretCalpurnius: sperentOh: spereṇtGR: speretCDVen

45addebantO46ne] teGORVenA Laur. 33.12

47estom. a et D m. pr.cui] quicodd.48mendaciDa: mendacii (-tiiBRh) Ω

LXVIIILXVIIIDe hoc carmine disserui in ed. maiore pp. 168, 9, idemque nunc etiam sentio de ea re quae praecipue uenit in controuersiam, num unum carmen omnes uersus efficiant, an 1-40 alterum, alterum 41-160. Videntur 1-40 non posse sic disiungi a ceteris ut per se integrum carmen faciant: sunt potius quasi prooemium quoddam quod et arte cohaereat cum 41-160 et iniuria ab his diuellatur.Quodmihi fortuna casuque oppressus acerboconscriptum hoc lacrimis mittis epistolium,naufragum ut eiectum spumantibus aequoris undissubleuem et a mortis limine restituam,5quem neque sancta Venus molli requiescere somnodesertum in lecto caelibe perpetitur,nec ueterum dulci scriptorum carmine Musaeoblectant, cum mens anxia peruigilat:id gratum est mihi, me quoniam tibi dicis amicum,10muneraque et Musarum hinc petis et Veneris:sed tibi ne mea sint ignota incommoda, Malli,neu me odisse putes hospitis officium,accipe, quis merser fortunae fluctibus ipse,ne amplius a misero dona beata petas.Inter LXVII, LXVIII unius uersus uacuum spatium est in O, in ceteris inscriptum estAd Mallium (Maliuma).2hecOBLa1: hucHalbertsmamittisODah: mittit Ω3naufragumDa: naufragium Ω6disertumG10petitG11incommodaDap: com(m)oda Ω malliBA: maliGOCLa1a: mali al. mauliRVen: ManiLachm.12seuG15tempore quo primum uestis mihi tradita pura est,iucundum cum aetas florida uer ageret,multa satis lusi: non est dea nescia nostri,quae dulcem curis miscet amaritiem:sed totum hoc studium luctu fraterna mihi mors20abstulit. o misero frater adempte mihi,tu mea tu moriens fregisti commoda, frater,tecum una tota est nostra sepulta domus,omnia tecum una perierunt gaudia nostra,quae tuus in uita dulcis alebat amor.25cuius ego interitu tota de mente fugauihaec studia atque omnis delicias animi.16om. O23uunaParis. 7989: anurna?quare, quod scribis Veronae turpe Catulloesse, quod hic quisquis de meliore notafrigida deserto tepefacsit membra cubili,30id, Malli, non est turpe, magis miserum est.ignosces igitur, si, quae mihi luctus ademit,haec tibi non tribuo munera, cum nequeo.nam, quod scriptorum non magna est copia apud me,hoc fit, quod Romae uiuimus: illa domus,35illa mihi sedes, illic mea carpitur aetas:huc una ex multis capsula me sequitur.quod cum ita sit, nolim statuas nos mente malignaid facere aut animo non satis ingenuo,quod tibi non utriusque petenti copia posta est:40ultro ego deferrem, copia siqua foret.*27-30delebat Landor27Catullo (-uloa)Da: Catulle Ω,quod reuocabat Munro28quiuisLachm.29tepefaxitLachm.tepefacit Ω: tepefacit al. -factatRVen30mali Ω,nisi quod B habetmāli: manlihp: ManiLachm.32tumO37nolimcodices praeter O: noliO38ingenuoAhap et B nondum mutatus: ingenioGORVen et plerique39petitiPartheniusposta Ω: factaDp: praestoFroehlich: partaSchwabe40differemGa: differrem ΩNon possum reticere, deae, qua me Allius in reiuuerit aut quantis iuuerit officiis,ne fugiens saeclis obliuiscentibus aetasillius hoc caeca nocte tegat studium:45sed dicam uobis, uos porro dicite multismilibus et facite haec carta loquatur anus.............notescatque magis mortuus atque magis,nec tenuem texens sublimis aranea telam50in deserto Alli nomine opus faciat.41qua me AlliusScaliger: quam fal(l)ius Ω42inuenit... uiueritO: foueritpotest uideri legisse Agius in Epicedio Hathumodae 73, 4(Poet. Lat. aeui Carolini iii. p. 373 Traube) Vos melius nostis quanto me semper amore, Quantis incolumis fouerit officiis43neCalp. 1481: neccodd. praeter Bp: hecBpsedis Ω44tegetMarcilius46cartaLaur. 33.12: certa al. cartaRVen: cerataO: certaGBLa1CADp: ceraStatiusPost46spatium est unius uersus in GRVenBLa1ChPhil. cui spatio adscriptum est in marg. GBVendeficit.In O et Laur. 33.12 Post46sequitur sine interuallonotescatque magis mortuus atque magis,in ADaomnibus et triuiis uulgetur fabula passim,uersus sine dubio interpolatus et spurius48notescamqueGPost49sequitur in codd.Io(Iu-D)cundum cometas (cum aetasa) florida ut (autBPhil.,uera) ageret (LXVIII. 16)50alliO, sicut Scaliger coniecerat: aliiVen, Paris. 7989: aliGRCA Phil. Laurentianinam, mihi quam dederit duplex Amathusia curam,scitis, et in quo me corruerit genere,cum tantum arderem quantum Trinacria rupeslymphaque in Oetaeis Malia Thermopylis,55maesta neque assiduo tabescere pupula fletucessaret tristique imbre madere genae.qualis in aerei perlucens uertice montisriuus muscoso prosilit e lapide,qui cum de prona praeceps est ualle uolutus,60per medium densi transit iter populi,dulce uiatori lasso in sudore leuamen,cum grauis exustos aestus hiulcat agros:hic, uelut in nigro iactatis turbine nautislenius aspirans aura secunda uenit65iam prece Pollucis, iam Castoris implorata,tale fuit nobis Allius auxilium.51nam] nonGanatunsiaD52torrueritTurnebus: corpueritMarkland54eetheisG: oethisBLa1RVen: cetheisOmaliaa: mauliaGORVen: manliaDp55pupulascripsi, cf. Calui fr. 11, Lachm.Cum grauis urgenti coniuere pupula somno: num(m)ula Ω: luminap, uulgo56cessaretDa: cessare ne (ueC) Ω58riusBod. Lat. Class. e. 1559quịRualde Ω: AlpeRossbach60densi Ω: densBod. Lat. Class. e. 15: sensimHaupt: ludensPalmer61duce Ω uiatorumO Laur. 33.12: uiatori al. rumRVenbasso... leuamus Ω:corr. ed. Parm. 1473: crassouelsalsoBaehrens63hecO et Paris. 7989uelutiReeck64leniushap: leuius Ω65imploratahp: implorate Ω: impl(phBod.)orantea et Bod. Lat. Class. e. 15: imploratuLachm.: imploratiHeyse: fort.iam uice Pollucis iam Castoris implorata66allius (marg.uel manllius)O: maliusLa1: manlius Ω: ManiusLachm.is clausum lato patefecit limite campum,isque domum nobis isque dedit dominam,ad quam communes exerceremus amores.70quo mea se molli candida diua pedeintulit et trito fulgentem in limine plantaminnixsa arguta constituit solea.coniugis ut quondam flagrans aduenit amoreProtesilaeam Laudamia domum75inceptam frustra, nondum cum sanguine sacrohostia caelestis pacificasset heros.nil mihi tam ualde placeat, Ramnusia uirgo,quod temere inuitis suscipiatur heris.67clausumO et Paris. 7989: clasumC: classumGRVenAB Laurentiani: clussumSchwabe68dominaeFroehlich69ad quam Ω: ut clamSchoell72inixsaLa1: innixṩaB: inixaO Paris. 7989in soleaD: constitit in s.Ald. I. edd. ante Lachm.73amorem Ω: amoreṃR: corr. Da74Prothes(tes-O)ileam laudomia Ω: laod.ap75inceptamTurnebus: incepta Ω76conciliassetDa77rāmusiaO: ranusia Ω78erisDquam ieiuna pium desideret ara cruorem,80docta est amisso Laudamia uiro,coniugis ante coacta noui dimittere collum,quam ueniens una atque altera rursus hiemsnoctibus in longis auidum saturasset amorem,posset ut abrupto uiuere coniugio,85quod scibant Parcae non longo tempore abisse,si miles muros isset ad Iliacos.79desideretp: deficeret Ω80laudomia Ω: laod.apuirgoG(marg.uiro)ORVen(sed hi duo deletag)h81nouied. Trinc.: nouitGOAVen: uouitB Laurentiani: uẹṇịt nouitR, supernouitalia manu scriptumal. uo: nouumDap84abrẹpto (suprascr.u)Paris. 7989: abinnuptoOh85scirantL. Mueller: scibatLachm.abesseap Munro: adesseSanten: obisseBaehrens86essetD solusnam tum Helenae raptu primores Argiuorumcoeperat ad sese Troia ciere uiros,Troia (nefas) commune sepulcrum Asiae Europaeque,90Troia uirum et uirtutum omnium acerba cinis,qualiter et nostro letum miserabile fratriattulit. ei misero frater adempte mihi,ei misero fratri iucundum lumen ademptum,tecum una tota est nostra sepulta domus,95omnia tecum una perierunt gaudia nostra,quae tuus in uita dulcis alebat amor.87cumO90Nonius 198Cinis feminino apud Caesarem et Catullum et Caluum lectum est, quorum uacillat auctoritas91qualiter etscripsi(etCornish): que uetet (uectetLa1et B, sed hic alteratproducta in speciemr) id Ω: quae ueter ided. Parm. 1473: quae ueterum idHeyse: quae uelut (idCon.,hisPalm.)Conington, Eduinus Palmer: quaene etiamHeinsius, G. Hermann: quae uel idemMacnaghtenfraterGOLa1h: frater al. fratriBRVen92eiOD: heicett. praeter a: heuafrat̲e̲terG, quod et in R fuerat93-6tamquam iniuria repetitos ablegarunt Froehlich, Hoerschelmann, Birt93eiD, non OadeptumGORVenquem nunc tam longe non inter nota sepulcranec prope cognatos compositum cineris,sed Troia obscena, Troia infelice sepultum100detinet extremo terra aliena solo.ad quam tum properans fertur simul undique pubesGraeca penetralis deseruisse focos,ne Paris abducta gauisus libera moechaotia pacato degeret in thalamo.98cineris Ω99troya... troyaBLa1D101fertur undique Ω simuladditum est in ed. antiq. saec. xvcircummalebat PeiperlectaEldik, Skutsch102deosDa103neGD: nec Ω105quo tibi tum casu, pulcerrima Laudamia,ereptum est uita dulcius atque animaconiugium: tanto te absorbens uertice amorisaestus in abruptum detulerat barathrum,quale ferunt Grai Pheneum prope Cylleneum110siccare emulsa pingue palude solum,quod quondam caesis montis fodisse medullisaudit falsiparens Amphitryoniades,tempore quo certa Stymphalia monstra sagittaperculit imperio deterioris heri,115pluribus ut caeli tereretur ianua diuis,Hebe nec longa uirginitate foret.105quoD: quod Ω tum] cumGlaudomia Ω: laodamiaa109fueruntC: fu̲eruntGpheneumAuantius: peneum Ω110siccareSchrader: siccari Ω112auditPalmerius: alditD: auta: audet Ω: gaudetWeiseamphit(ytGR Laur. 33.12)rioniadis Ω114perculitahp: pertul(llG)it Ω115tr̲e̲rreturG: terẹreturR: terrereturOLa1116Heb’rO quod interpretari uereor: Hebe et neFleischersed tuus altus amor barathro fuit altior illo,qui actutum domitum ferre iugum docuit.nam neque tam carum confecto aetate parenti120una caput seri nata nepotis alit,qui cum diuitiis uix tandem inuentus auitisnomen testatas intulit in tabulas,impia derisi gentilis gaudia tollens,suscitat a cano uolturium capiti:125nec tantum niueo gauisa est ulla columbocompar, quae multo dicitur improbiusoscula mordenti semper decerpere rostro,quam cum praecipue multiuola est mulier.118actutum domitumscripsi: tuum domitum Ω: diuum domitumDa: tantum indomitamStatius: tunc indomitamConr. de Allio: durum domitamLachm.: tamen indomitamHeyse, Munro: tum te indomitamRiese: tandem indomitumOwen119nequeLaur. 33.12, a: nec Ω tamODhap marg. Rcausa Ω124scuscitata cano uoltarium (uolunt.B) capiti Ω suscitat etDa126quiPhil. et Canon. Lat. 33128quam cumscripsi: quamquam Ω: quamcumqueCarpentoractensis: quam quaeed. Trinc., Voss, uulg.sed tu horum magnos uicisti sola furores,130ut semel es flauo conciliata uiro.aut nihil aut paulo cui tum concedere dignalux mea se nostrum contulit in gremium,quam circumcursans hinc illinc saepe Cupidofulgebat crocina candidus in tunica.135quae tamen etsi uno non est contenta Catullo,rara uerecundae furta feremus herae,ne nimium simus stultorum more molesti.saepe etiam Iuno, maxima caelicolum,coniugis in culpa flagrantem contudit iram,140noscens omniuoli plurima facta Iouis.129tuorum Ωnisi quodtuoest in A et fuerat in Santeniano: horumom.tuD130es (estD) flauoDa: efflauoO: eflauo Ω131tumMuretus: tu Ω133huc illucDa137extat in Compendio Moralium Notabilium Hieremiae Iudicis de Montagnone Part. II. Lib. 1, Rubric.5ed. Ven. 1505139contudit iramHertzberg: cot(quot.GR,cott.La1)idiana Ω: continet iramSanten: concoquit i.Lachm.: condidit i.PohlPost139duos uersus excidisse censebat Statius140facta Ω: furtaDa Lachm. Munr.at, quia nec diuis homines componier aequum est,........................ingratum tremuli tolle parentis onus.nec tamen illa mihi dexstra deducta paternafraglantem Assyrio uenit odore domum,145sed furtiua dedit mira munuscula nocte,ipsius ex ipso dempta uiri gremio.quare illud satis est, si nobis is datur unisquem lapide illa diem candidiore notat.141at quiaCAD: atqueGORVenBh Laurentiani: atquipcomponierCalp. 1481: componerecodd.Post141Marcilius censebat non pauca excidisse, idemque Lachm. iudicauit: refragatus est Munro p. 191. In codicibus nullum interstitium est.142tremuli tollecodd.: tremulist illaLachm.143dexstraSchwabe: deastra Ω: de astra (suprascr.dex)a144fraglantemscripsi: fla(flan.B)grantem Ω: fragrantemD145raraHaupt147isD: hisG, Laur. 33.12, RVen sed hic puncto addito(ḥis): hiisOunis Ω: unusDapfort.si nobis is datur unus Quo lapide illa dies c. notat,h.e.is unus lapis quo candidiore illa notat dies148diemed. Parm. 1473: diescodd.hoc tibi, quod potui, confectum carmine munus150pro multis, Alli, redditur officiis,ne uestrum scabra tangat rubigine nomenhaec atque illa dies atque alia atque alia.huc addent diui quam plurima, quae Themis olimantiquis solita est munera ferre piis.155seitis felices et tu simul et tua uita,et domus in qua olim lusimus et domina,et qui principio nobis †terram dedit aufert†,a quo sunt primo omnia nata bona,et longe ante omnes mihi quae me carior ipso est,160lux mea, qua uiua uiuere dulce mihi est.149cf. Carm. Epigraph. Buecheler 270.2et tibi, quod potui; 1040.5quo possum munere paruo quo potuiMuretusconfectumcodd. fort.confictum150AlliScaliger: aliiscodd.151nostrumDah Ven155seitisBaehrens: sitisDa: satis Ω156et domus in qua lusimus Ω ipsapostdomusadd. Dafort.olim157sicΩquod defenderunt Vahlen scriptodum qui,Schmidtet qui quam primo,Owenet q. p. n. quae tradidit aufert terram dedit] te transdeditScaliger: rem condiditego ed. 1: dextram dedit hospesed. 2: taedam deditBaehrensaufert] auspexLipsius: AnserHeyse: AferMunro158notaD: nota (suprascr.a)Rbonaap: bono Ω: semina nata boniPeiper160mihi dulce est Ω: dulce mihiom.estD

LXVIIIDe hoc carmine disserui in ed. maiore pp. 168, 9, idemque nunc etiam sentio de ea re quae praecipue uenit in controuersiam, num unum carmen omnes uersus efficiant, an 1-40 alterum, alterum 41-160. Videntur 1-40 non posse sic disiungi a ceteris ut per se integrum carmen faciant: sunt potius quasi prooemium quoddam quod et arte cohaereat cum 41-160 et iniuria ab his diuellatur.

Quodmihi fortuna casuque oppressus acerboconscriptum hoc lacrimis mittis epistolium,naufragum ut eiectum spumantibus aequoris undissubleuem et a mortis limine restituam,5quem neque sancta Venus molli requiescere somnodesertum in lecto caelibe perpetitur,nec ueterum dulci scriptorum carmine Musaeoblectant, cum mens anxia peruigilat:id gratum est mihi, me quoniam tibi dicis amicum,10muneraque et Musarum hinc petis et Veneris:sed tibi ne mea sint ignota incommoda, Malli,neu me odisse putes hospitis officium,accipe, quis merser fortunae fluctibus ipse,ne amplius a misero dona beata petas.

Quodmihi fortuna casuque oppressus acerbo

conscriptum hoc lacrimis mittis epistolium,

naufragum ut eiectum spumantibus aequoris undis

subleuem et a mortis limine restituam,

quem neque sancta Venus molli requiescere somno

desertum in lecto caelibe perpetitur,

nec ueterum dulci scriptorum carmine Musae

oblectant, cum mens anxia peruigilat:

id gratum est mihi, me quoniam tibi dicis amicum,

muneraque et Musarum hinc petis et Veneris:

sed tibi ne mea sint ignota incommoda, Malli,

neu me odisse putes hospitis officium,

accipe, quis merser fortunae fluctibus ipse,

ne amplius a misero dona beata petas.

Inter LXVII, LXVIII unius uersus uacuum spatium est in O, in ceteris inscriptum estAd Mallium (Maliuma).2hecOBLa1: hucHalbertsmamittisODah: mittit Ω3naufragumDa: naufragium Ω6disertumG10petitG11incommodaDap: com(m)oda Ω malliBA: maliGOCLa1a: mali al. mauliRVen: ManiLachm.12seuG

Inter LXVII, LXVIII unius uersus uacuum spatium est in O, in ceteris inscriptum estAd Mallium (Maliuma).

2hecOBLa1: hucHalbertsmamittisODah: mittit Ω3naufragumDa: naufragium Ω6disertumG10petitG11incommodaDap: com(m)oda Ω malliBA: maliGOCLa1a: mali al. mauliRVen: ManiLachm.12seuG

15tempore quo primum uestis mihi tradita pura est,iucundum cum aetas florida uer ageret,multa satis lusi: non est dea nescia nostri,quae dulcem curis miscet amaritiem:sed totum hoc studium luctu fraterna mihi mors20abstulit. o misero frater adempte mihi,tu mea tu moriens fregisti commoda, frater,tecum una tota est nostra sepulta domus,omnia tecum una perierunt gaudia nostra,quae tuus in uita dulcis alebat amor.25cuius ego interitu tota de mente fugauihaec studia atque omnis delicias animi.

tempore quo primum uestis mihi tradita pura est,

iucundum cum aetas florida uer ageret,

multa satis lusi: non est dea nescia nostri,

quae dulcem curis miscet amaritiem:

sed totum hoc studium luctu fraterna mihi mors

abstulit. o misero frater adempte mihi,

tu mea tu moriens fregisti commoda, frater,

tecum una tota est nostra sepulta domus,

omnia tecum una perierunt gaudia nostra,

quae tuus in uita dulcis alebat amor.

cuius ego interitu tota de mente fugaui

haec studia atque omnis delicias animi.

16om. O23uunaParis. 7989: anurna?

quare, quod scribis Veronae turpe Catulloesse, quod hic quisquis de meliore notafrigida deserto tepefacsit membra cubili,30id, Malli, non est turpe, magis miserum est.ignosces igitur, si, quae mihi luctus ademit,haec tibi non tribuo munera, cum nequeo.nam, quod scriptorum non magna est copia apud me,hoc fit, quod Romae uiuimus: illa domus,35illa mihi sedes, illic mea carpitur aetas:huc una ex multis capsula me sequitur.quod cum ita sit, nolim statuas nos mente malignaid facere aut animo non satis ingenuo,quod tibi non utriusque petenti copia posta est:40ultro ego deferrem, copia siqua foret.*

quare, quod scribis Veronae turpe Catullo

esse, quod hic quisquis de meliore nota

frigida deserto tepefacsit membra cubili,

id, Malli, non est turpe, magis miserum est.

ignosces igitur, si, quae mihi luctus ademit,

haec tibi non tribuo munera, cum nequeo.

nam, quod scriptorum non magna est copia apud me,

hoc fit, quod Romae uiuimus: illa domus,

illa mihi sedes, illic mea carpitur aetas:

huc una ex multis capsula me sequitur.

quod cum ita sit, nolim statuas nos mente maligna

id facere aut animo non satis ingenuo,

quod tibi non utriusque petenti copia posta est:

ultro ego deferrem, copia siqua foret.

27-30delebat Landor27Catullo (-uloa)Da: Catulle Ω,quod reuocabat Munro28quiuisLachm.29tepefaxitLachm.tepefacit Ω: tepefacit al. -factatRVen30mali Ω,nisi quod B habetmāli: manlihp: ManiLachm.32tumO37nolimcodices praeter O: noliO38ingenuoAhap et B nondum mutatus: ingenioGORVen et plerique39petitiPartheniusposta Ω: factaDp: praestoFroehlich: partaSchwabe40differemGa: differrem Ω

27-30delebat Landor27Catullo (-uloa)Da: Catulle Ω,quod reuocabat Munro28quiuisLachm.29tepefaxitLachm.tepefacit Ω: tepefacit al. -factatRVen30mali Ω,nisi quod B habetmāli: manlihp: ManiLachm.

32tumO

37nolimcodices praeter O: noliO38ingenuoAhap et B nondum mutatus: ingenioGORVen et plerique39petitiPartheniusposta Ω: factaDp: praestoFroehlich: partaSchwabe40differemGa: differrem Ω

Non possum reticere, deae, qua me Allius in reiuuerit aut quantis iuuerit officiis,ne fugiens saeclis obliuiscentibus aetasillius hoc caeca nocte tegat studium:45sed dicam uobis, uos porro dicite multismilibus et facite haec carta loquatur anus.............notescatque magis mortuus atque magis,nec tenuem texens sublimis aranea telam50in deserto Alli nomine opus faciat.

Non possum reticere, deae, qua me Allius in re

iuuerit aut quantis iuuerit officiis,

ne fugiens saeclis obliuiscentibus aetas

illius hoc caeca nocte tegat studium:

sed dicam uobis, uos porro dicite multis

milibus et facite haec carta loquatur anus.

............

notescatque magis mortuus atque magis,

nec tenuem texens sublimis aranea telam

in deserto Alli nomine opus faciat.

41qua me AlliusScaliger: quam fal(l)ius Ω42inuenit... uiueritO: foueritpotest uideri legisse Agius in Epicedio Hathumodae 73, 4(Poet. Lat. aeui Carolini iii. p. 373 Traube) Vos melius nostis quanto me semper amore, Quantis incolumis fouerit officiis43neCalp. 1481: neccodd. praeter Bp: hecBpsedis Ω44tegetMarcilius46cartaLaur. 33.12: certa al. cartaRVen: cerataO: certaGBLa1CADp: ceraStatiusPost46spatium est unius uersus in GRVenBLa1ChPhil. cui spatio adscriptum est in marg. GBVendeficit.In O et Laur. 33.12 Post46sequitur sine interuallonotescatque magis mortuus atque magis,in ADaomnibus et triuiis uulgetur fabula passim,uersus sine dubio interpolatus et spurius48notescamqueGPost49sequitur in codd.Io(Iu-D)cundum cometas (cum aetasa) florida ut (autBPhil.,uera) ageret (LXVIII. 16)50alliO, sicut Scaliger coniecerat: aliiVen, Paris. 7989: aliGRCA Phil. Laurentiani

Post46spatium est unius uersus in GRVenBLa1ChPhil. cui spatio adscriptum est in marg. GBVendeficit.In O et Laur. 33.12 Post46sequitur sine interuallonotescatque magis mortuus atque magis,in ADaomnibus et triuiis uulgetur fabula passim,uersus sine dubio interpolatus et spurius

48notescamqueGPost49sequitur in codd.Io(Iu-D)cundum cometas (cum aetasa) florida ut (autBPhil.,uera) ageret (LXVIII. 16)50alliO, sicut Scaliger coniecerat: aliiVen, Paris. 7989: aliGRCA Phil. Laurentiani

nam, mihi quam dederit duplex Amathusia curam,scitis, et in quo me corruerit genere,cum tantum arderem quantum Trinacria rupeslymphaque in Oetaeis Malia Thermopylis,55maesta neque assiduo tabescere pupula fletucessaret tristique imbre madere genae.qualis in aerei perlucens uertice montisriuus muscoso prosilit e lapide,qui cum de prona praeceps est ualle uolutus,60per medium densi transit iter populi,dulce uiatori lasso in sudore leuamen,cum grauis exustos aestus hiulcat agros:hic, uelut in nigro iactatis turbine nautislenius aspirans aura secunda uenit65iam prece Pollucis, iam Castoris implorata,tale fuit nobis Allius auxilium.

nam, mihi quam dederit duplex Amathusia curam,

scitis, et in quo me corruerit genere,

cum tantum arderem quantum Trinacria rupes

lymphaque in Oetaeis Malia Thermopylis,

maesta neque assiduo tabescere pupula fletu

cessaret tristique imbre madere genae.

qualis in aerei perlucens uertice montis

riuus muscoso prosilit e lapide,

qui cum de prona praeceps est ualle uolutus,

per medium densi transit iter populi,

dulce uiatori lasso in sudore leuamen,

cum grauis exustos aestus hiulcat agros:

hic, uelut in nigro iactatis turbine nautis

lenius aspirans aura secunda uenit

iam prece Pollucis, iam Castoris implorata,

tale fuit nobis Allius auxilium.

51nam] nonGanatunsiaD52torrueritTurnebus: corpueritMarkland54eetheisG: oethisBLa1RVen: cetheisOmaliaa: mauliaGORVen: manliaDp55pupulascripsi, cf. Calui fr. 11, Lachm.Cum grauis urgenti coniuere pupula somno: num(m)ula Ω: luminap, uulgo56cessaretDa: cessare ne (ueC) Ω58riusBod. Lat. Class. e. 1559quịRualde Ω: AlpeRossbach60densi Ω: densBod. Lat. Class. e. 15: sensimHaupt: ludensPalmer61duce Ω uiatorumO Laur. 33.12: uiatori al. rumRVenbasso... leuamus Ω:corr. ed. Parm. 1473: crassouelsalsoBaehrens63hecO et Paris. 7989uelutiReeck64leniushap: leuius Ω65imploratahp: implorate Ω: impl(phBod.)orantea et Bod. Lat. Class. e. 15: imploratuLachm.: imploratiHeyse: fort.iam uice Pollucis iam Castoris implorata66allius (marg.uel manllius)O: maliusLa1: manlius Ω: ManiusLachm.

58riusBod. Lat. Class. e. 1559quịRualde Ω: AlpeRossbach60densi Ω: densBod. Lat. Class. e. 15: sensimHaupt: ludensPalmer61duce Ω uiatorumO Laur. 33.12: uiatori al. rumRVenbasso... leuamus Ω:corr. ed. Parm. 1473: crassouelsalsoBaehrens63hecO et Paris. 7989uelutiReeck64leniushap: leuius Ω65imploratahp: implorate Ω: impl(phBod.)orantea et Bod. Lat. Class. e. 15: imploratuLachm.: imploratiHeyse: fort.iam uice Pollucis iam Castoris implorata66allius (marg.uel manllius)O: maliusLa1: manlius Ω: ManiusLachm.

is clausum lato patefecit limite campum,isque domum nobis isque dedit dominam,ad quam communes exerceremus amores.70quo mea se molli candida diua pedeintulit et trito fulgentem in limine plantaminnixsa arguta constituit solea.coniugis ut quondam flagrans aduenit amoreProtesilaeam Laudamia domum75inceptam frustra, nondum cum sanguine sacrohostia caelestis pacificasset heros.nil mihi tam ualde placeat, Ramnusia uirgo,quod temere inuitis suscipiatur heris.

is clausum lato patefecit limite campum,

isque domum nobis isque dedit dominam,

ad quam communes exerceremus amores.

quo mea se molli candida diua pede

intulit et trito fulgentem in limine plantam

innixsa arguta constituit solea.

coniugis ut quondam flagrans aduenit amore

Protesilaeam Laudamia domum

inceptam frustra, nondum cum sanguine sacro

hostia caelestis pacificasset heros.

nil mihi tam ualde placeat, Ramnusia uirgo,

quod temere inuitis suscipiatur heris.

67clausumO et Paris. 7989: clasumC: classumGRVenAB Laurentiani: clussumSchwabe68dominaeFroehlich69ad quam Ω: ut clamSchoell72inixsaLa1: innixṩaB: inixaO Paris. 7989in soleaD: constitit in s.Ald. I. edd. ante Lachm.73amorem Ω: amoreṃR: corr. Da74Prothes(tes-O)ileam laudomia Ω: laod.ap75inceptamTurnebus: incepta Ω76conciliassetDa77rāmusiaO: ranusia Ω78erisD

67clausumO et Paris. 7989: clasumC: classumGRVenAB Laurentiani: clussumSchwabe68dominaeFroehlich69ad quam Ω: ut clamSchoell

72inixsaLa1: innixṩaB: inixaO Paris. 7989in soleaD: constitit in s.Ald. I. edd. ante Lachm.

73amorem Ω: amoreṃR: corr. Da74Prothes(tes-O)ileam laudomia Ω: laod.ap75inceptamTurnebus: incepta Ω76conciliassetDa

77rāmusiaO: ranusia Ω78erisD

quam ieiuna pium desideret ara cruorem,80docta est amisso Laudamia uiro,coniugis ante coacta noui dimittere collum,quam ueniens una atque altera rursus hiemsnoctibus in longis auidum saturasset amorem,posset ut abrupto uiuere coniugio,85quod scibant Parcae non longo tempore abisse,si miles muros isset ad Iliacos.

quam ieiuna pium desideret ara cruorem,

docta est amisso Laudamia uiro,

coniugis ante coacta noui dimittere collum,

quam ueniens una atque altera rursus hiems

noctibus in longis auidum saturasset amorem,

posset ut abrupto uiuere coniugio,

quod scibant Parcae non longo tempore abisse,

si miles muros isset ad Iliacos.

79desideretp: deficeret Ω80laudomia Ω: laod.apuirgoG(marg.uiro)ORVen(sed hi duo deletag)h81nouied. Trinc.: nouitGOAVen: uouitB Laurentiani: uẹṇịt nouitR, supernouitalia manu scriptumal. uo: nouumDap84abrẹpto (suprascr.u)Paris. 7989: abinnuptoOh85scirantL. Mueller: scibatLachm.abesseap Munro: adesseSanten: obisseBaehrens86essetD solus

nam tum Helenae raptu primores Argiuorumcoeperat ad sese Troia ciere uiros,Troia (nefas) commune sepulcrum Asiae Europaeque,90Troia uirum et uirtutum omnium acerba cinis,qualiter et nostro letum miserabile fratriattulit. ei misero frater adempte mihi,ei misero fratri iucundum lumen ademptum,tecum una tota est nostra sepulta domus,95omnia tecum una perierunt gaudia nostra,quae tuus in uita dulcis alebat amor.

nam tum Helenae raptu primores Argiuorum

coeperat ad sese Troia ciere uiros,

Troia (nefas) commune sepulcrum Asiae Europaeque,

Troia uirum et uirtutum omnium acerba cinis,

qualiter et nostro letum miserabile fratri

attulit. ei misero frater adempte mihi,

ei misero fratri iucundum lumen ademptum,

tecum una tota est nostra sepulta domus,

omnia tecum una perierunt gaudia nostra,

quae tuus in uita dulcis alebat amor.

87cumO90Nonius 198Cinis feminino apud Caesarem et Catullum et Caluum lectum est, quorum uacillat auctoritas91qualiter etscripsi(etCornish): que uetet (uectetLa1et B, sed hic alteratproducta in speciemr) id Ω: quae ueter ided. Parm. 1473: quae ueterum idHeyse: quae uelut (idCon.,hisPalm.)Conington, Eduinus Palmer: quaene etiamHeinsius, G. Hermann: quae uel idemMacnaghtenfraterGOLa1h: frater al. fratriBRVen92eiOD: heicett. praeter a: heuafrat̲e̲terG, quod et in R fuerat93-6tamquam iniuria repetitos ablegarunt Froehlich, Hoerschelmann, Birt93eiD, non OadeptumGORVen

quem nunc tam longe non inter nota sepulcranec prope cognatos compositum cineris,sed Troia obscena, Troia infelice sepultum100detinet extremo terra aliena solo.ad quam tum properans fertur simul undique pubesGraeca penetralis deseruisse focos,ne Paris abducta gauisus libera moechaotia pacato degeret in thalamo.

quem nunc tam longe non inter nota sepulcra

nec prope cognatos compositum cineris,

sed Troia obscena, Troia infelice sepultum

detinet extremo terra aliena solo.

ad quam tum properans fertur simul undique pubes

Graeca penetralis deseruisse focos,

ne Paris abducta gauisus libera moecha

otia pacato degeret in thalamo.

98cineris Ω99troya... troyaBLa1D101fertur undique Ω simuladditum est in ed. antiq. saec. xvcircummalebat PeiperlectaEldik, Skutsch102deosDa103neGD: nec Ω

98cineris Ω99troya... troyaBLa1D

101fertur undique Ω simuladditum est in ed. antiq. saec. xvcircummalebat PeiperlectaEldik, Skutsch102deosDa103neGD: nec Ω

105quo tibi tum casu, pulcerrima Laudamia,ereptum est uita dulcius atque animaconiugium: tanto te absorbens uertice amorisaestus in abruptum detulerat barathrum,quale ferunt Grai Pheneum prope Cylleneum110siccare emulsa pingue palude solum,quod quondam caesis montis fodisse medullisaudit falsiparens Amphitryoniades,tempore quo certa Stymphalia monstra sagittaperculit imperio deterioris heri,115pluribus ut caeli tereretur ianua diuis,Hebe nec longa uirginitate foret.

quo tibi tum casu, pulcerrima Laudamia,

ereptum est uita dulcius atque anima

coniugium: tanto te absorbens uertice amoris

aestus in abruptum detulerat barathrum,

quale ferunt Grai Pheneum prope Cylleneum

siccare emulsa pingue palude solum,

quod quondam caesis montis fodisse medullis

audit falsiparens Amphitryoniades,

tempore quo certa Stymphalia monstra sagitta

perculit imperio deterioris heri,

pluribus ut caeli tereretur ianua diuis,

Hebe nec longa uirginitate foret.

105quoD: quod Ω tum] cumGlaudomia Ω: laodamiaa109fueruntC: fu̲eruntGpheneumAuantius: peneum Ω110siccareSchrader: siccari Ω112auditPalmerius: alditD: auta: audet Ω: gaudetWeiseamphit(ytGR Laur. 33.12)rioniadis Ω114perculitahp: pertul(llG)it Ω115tr̲e̲rreturG: terẹreturR: terrereturOLa1116Heb’rO quod interpretari uereor: Hebe et neFleischer

sed tuus altus amor barathro fuit altior illo,qui actutum domitum ferre iugum docuit.nam neque tam carum confecto aetate parenti120una caput seri nata nepotis alit,qui cum diuitiis uix tandem inuentus auitisnomen testatas intulit in tabulas,impia derisi gentilis gaudia tollens,suscitat a cano uolturium capiti:125nec tantum niueo gauisa est ulla columbocompar, quae multo dicitur improbiusoscula mordenti semper decerpere rostro,quam cum praecipue multiuola est mulier.

sed tuus altus amor barathro fuit altior illo,

qui actutum domitum ferre iugum docuit.

nam neque tam carum confecto aetate parenti

una caput seri nata nepotis alit,

qui cum diuitiis uix tandem inuentus auitis

nomen testatas intulit in tabulas,

impia derisi gentilis gaudia tollens,

suscitat a cano uolturium capiti:

nec tantum niueo gauisa est ulla columbo

compar, quae multo dicitur improbius

oscula mordenti semper decerpere rostro,

quam cum praecipue multiuola est mulier.

118actutum domitumscripsi: tuum domitum Ω: diuum domitumDa: tantum indomitamStatius: tunc indomitamConr. de Allio: durum domitamLachm.: tamen indomitamHeyse, Munro: tum te indomitamRiese: tandem indomitumOwen119nequeLaur. 33.12, a: nec Ω tamODhap marg. Rcausa Ω124scuscitata cano uoltarium (uolunt.B) capiti Ω suscitat etDa126quiPhil. et Canon. Lat. 33128quam cumscripsi: quamquam Ω: quamcumqueCarpentoractensis: quam quaeed. Trinc., Voss, uulg.

119nequeLaur. 33.12, a: nec Ω tamODhap marg. Rcausa Ω124scuscitata cano uoltarium (uolunt.B) capiti Ω suscitat etDa126quiPhil. et Canon. Lat. 33128quam cumscripsi: quamquam Ω: quamcumqueCarpentoractensis: quam quaeed. Trinc., Voss, uulg.

sed tu horum magnos uicisti sola furores,130ut semel es flauo conciliata uiro.aut nihil aut paulo cui tum concedere dignalux mea se nostrum contulit in gremium,quam circumcursans hinc illinc saepe Cupidofulgebat crocina candidus in tunica.135quae tamen etsi uno non est contenta Catullo,rara uerecundae furta feremus herae,ne nimium simus stultorum more molesti.saepe etiam Iuno, maxima caelicolum,coniugis in culpa flagrantem contudit iram,140noscens omniuoli plurima facta Iouis.

sed tu horum magnos uicisti sola furores,

ut semel es flauo conciliata uiro.

aut nihil aut paulo cui tum concedere digna

lux mea se nostrum contulit in gremium,

quam circumcursans hinc illinc saepe Cupido

fulgebat crocina candidus in tunica.

quae tamen etsi uno non est contenta Catullo,

rara uerecundae furta feremus herae,

ne nimium simus stultorum more molesti.

saepe etiam Iuno, maxima caelicolum,

coniugis in culpa flagrantem contudit iram,

noscens omniuoli plurima facta Iouis.

129tuorum Ωnisi quodtuoest in A et fuerat in Santeniano: horumom.tuD130es (estD) flauoDa: efflauoO: eflauo Ω131tumMuretus: tu Ω133huc illucDa137extat in Compendio Moralium Notabilium Hieremiae Iudicis de Montagnone Part. II. Lib. 1, Rubric.5ed. Ven. 1505139contudit iramHertzberg: cot(quot.GR,cott.La1)idiana Ω: continet iramSanten: concoquit i.Lachm.: condidit i.PohlPost139duos uersus excidisse censebat Statius140facta Ω: furtaDa Lachm. Munr.

129tuorum Ωnisi quodtuoest in A et fuerat in Santeniano: horumom.tuD130es (estD) flauoDa: efflauoO: eflauo Ω

131tumMuretus: tu Ω133huc illucDa

137extat in Compendio Moralium Notabilium Hieremiae Iudicis de Montagnone Part. II. Lib. 1, Rubric.5ed. Ven. 1505

139contudit iramHertzberg: cot(quot.GR,cott.La1)idiana Ω: continet iramSanten: concoquit i.Lachm.: condidit i.PohlPost139duos uersus excidisse censebat Statius140facta Ω: furtaDa Lachm. Munr.

at, quia nec diuis homines componier aequum est,........................ingratum tremuli tolle parentis onus.nec tamen illa mihi dexstra deducta paternafraglantem Assyrio uenit odore domum,145sed furtiua dedit mira munuscula nocte,ipsius ex ipso dempta uiri gremio.quare illud satis est, si nobis is datur unisquem lapide illa diem candidiore notat.

at, quia nec diuis homines componier aequum est,

............

ingratum tremuli tolle parentis onus.

nec tamen illa mihi dexstra deducta paterna

fraglantem Assyrio uenit odore domum,

sed furtiua dedit mira munuscula nocte,

ipsius ex ipso dempta uiri gremio.

quare illud satis est, si nobis is datur unis

quem lapide illa diem candidiore notat.

141at quiaCAD: atqueGORVenBh Laurentiani: atquipcomponierCalp. 1481: componerecodd.Post141Marcilius censebat non pauca excidisse, idemque Lachm. iudicauit: refragatus est Munro p. 191. In codicibus nullum interstitium est.142tremuli tollecodd.: tremulist illaLachm.143dexstraSchwabe: deastra Ω: de astra (suprascr.dex)a144fraglantemscripsi: fla(flan.B)grantem Ω: fragrantemD145raraHaupt147isD: hisG, Laur. 33.12, RVen sed hic puncto addito(ḥis): hiisOunis Ω: unusDapfort.si nobis is datur unus Quo lapide illa dies c. notat,h.e.is unus lapis quo candidiore illa notat dies148diemed. Parm. 1473: diescodd.

141at quiaCAD: atqueGORVenBh Laurentiani: atquipcomponierCalp. 1481: componerecodd.

Post141Marcilius censebat non pauca excidisse, idemque Lachm. iudicauit: refragatus est Munro p. 191. In codicibus nullum interstitium est.

142tremuli tollecodd.: tremulist illaLachm.143dexstraSchwabe: deastra Ω: de astra (suprascr.dex)a144fraglantemscripsi: fla(flan.B)grantem Ω: fragrantemD145raraHaupt

147isD: hisG, Laur. 33.12, RVen sed hic puncto addito(ḥis): hiisOunis Ω: unusDapfort.si nobis is datur unus Quo lapide illa dies c. notat,h.e.is unus lapis quo candidiore illa notat dies148diemed. Parm. 1473: diescodd.

hoc tibi, quod potui, confectum carmine munus150pro multis, Alli, redditur officiis,ne uestrum scabra tangat rubigine nomenhaec atque illa dies atque alia atque alia.huc addent diui quam plurima, quae Themis olimantiquis solita est munera ferre piis.155seitis felices et tu simul et tua uita,et domus in qua olim lusimus et domina,et qui principio nobis †terram dedit aufert†,a quo sunt primo omnia nata bona,et longe ante omnes mihi quae me carior ipso est,160lux mea, qua uiua uiuere dulce mihi est.

hoc tibi, quod potui, confectum carmine munus

pro multis, Alli, redditur officiis,

ne uestrum scabra tangat rubigine nomen

haec atque illa dies atque alia atque alia.

huc addent diui quam plurima, quae Themis olim

antiquis solita est munera ferre piis.

seitis felices et tu simul et tua uita,

et domus in qua olim lusimus et domina,

et qui principio nobis †terram dedit aufert†,

a quo sunt primo omnia nata bona,

et longe ante omnes mihi quae me carior ipso est,

lux mea, qua uiua uiuere dulce mihi est.

149cf. Carm. Epigraph. Buecheler 270.2et tibi, quod potui; 1040.5quo possum munere paruo quo potuiMuretusconfectumcodd. fort.confictum150AlliScaliger: aliiscodd.151nostrumDah Ven155seitisBaehrens: sitisDa: satis Ω156et domus in qua lusimus Ω ipsapostdomusadd. Dafort.olim157sicΩquod defenderunt Vahlen scriptodum qui,Schmidtet qui quam primo,Owenet q. p. n. quae tradidit aufert terram dedit] te transdeditScaliger: rem condiditego ed. 1: dextram dedit hospesed. 2: taedam deditBaehrensaufert] auspexLipsius: AnserHeyse: AferMunro158notaD: nota (suprascr.a)Rbonaap: bono Ω: semina nata boniPeiper160mihi dulce est Ω: dulce mihiom.estD

149cf. Carm. Epigraph. Buecheler 270.2et tibi, quod potui; 1040.5quo possum munere paruo quo potuiMuretusconfectumcodd. fort.confictum150AlliScaliger: aliiscodd.151nostrumDah Ven

155seitisBaehrens: sitisDa: satis Ω156et domus in qua lusimus Ω ipsapostdomusadd. Dafort.olim157sicΩquod defenderunt Vahlen scriptodum qui,Schmidtet qui quam primo,Owenet q. p. n. quae tradidit aufert terram dedit] te transdeditScaliger: rem condiditego ed. 1: dextram dedit hospesed. 2: taedam deditBaehrensaufert] auspexLipsius: AnserHeyse: AferMunro158notaD: nota (suprascr.a)Rbonaap: bono Ω: semina nata boniPeiper160mihi dulce est Ω: dulce mihiom.estD

Back to Index Next