DE AMSTELDAMSCHE HECUBA.TREURSPEL.[Vol van verzuchtingen en overstelpt van tranen.]Hecuba[1].'t Was Sparten niet genoeg, dat, na 't langdurig krijgen,Ik met mijne oogen zag, hoe Pyrrhus voor 't autaarHet grijze koningshoofd[2]greep bij 't gewrongen haar,En met zijn lemmer ging den ouden strot doorrijgen;Dat ik de vlammen zag van 't hof ten Hemel stijgen,Als Hecube, uitgeput door jammren en misbaar,Haar heldenzonen had begraven voor en naar,En weduw bleef gemengd in 't overschot der Frijgen:Ik most nog, onder schijn van inspraak Gods als-kaks[3],Mijn dochter Polyxeen, mijn neef AstyanaxZien sneuvelen door 't staal, zien storten van den toren,En Trojens heerlijkheid vergaan in rook en damp,En, oud verschove wijf! bestenen aller ramp;—Hoe is een taaye ziel zoo veel verdriets beschoren!DEN ACHTBAREN, HOOGGELEERDEN, WIJZEN, EN BESCHEIDEN HEEREMr. ANTONIS DE HUBERT,OUDEN RAAD EN SCHEPEN DER STEDE ZIERIKSEE, EN RECHTSGELEERDE, ENZ.Mijn Heer,Wij offeren hier uwe E. de Amsteldamsche Hecuba. Dezen bijnaam draagt ze, omdat Amstelredam hare geboorteplaats is. Verscheide vaders hebben vaderlijk recht aan dit kind[4]. Zeit men, dat het schandelijk luidt, dat er meer als één vader tot een zelve vrucht gehoort[5]: wij staan het geerne toe: maar gelijk dat in de nature oneerlijk is, alzoo zal 't hier heerlijk zijn. Beziet ze, ja, doorziet ze vrij, en zoo u dunkt, dat er iet Godlijks in haar aanschijn zweeft, denkt dat ze geboren, en ook herboren is, alzoo dat ze met recht twee- of drie-boortige mag heeten. Dit heeft ze met geene sterffelijke menschen, maar met den God Bacchus gemeen, die, nadat hij, als eene ontijdige vrucht, uit Semele, ter wereld kwam, in Jupiters dye[6]voldragen werd,en derhalven met recht den naam kreeg van Dithyrambos[7]. Het wijze en geleerde brein van eenen, wiens standvastigheid de eeuwen doorleven zal[8], heeft de Latijnsche Troas vereerd met den titel van Regina tragœdiarum (Koningin der treurspelen). Wij wenschten, dat de Nederlandsche zulk eenen karbonkel in 't voorhoofd voeren mocht, of dat ze ten minste meer luisters van Seneca ontleend hadde. Dat wij uwe E. die in 't bijzonder heiligen en opdragen, geschiedt tot dankbaarheid van de Psalmen, die uwe E. ons toegezonden hebt[9], en waarmede wij niet weinig vermaakt waren, als wij met gretige ooren den Goddelijken galm van Davids harpe vingen, en hem met geene mindere zoetigheid in zuiver Nederduitsch hoorden geluid slaan, als voormaals in 't Hebreeuwsch de Hebreën in Judea deden. Of wij hier alle eigenschappen onzer moederlijke tale, volgens het afscheid der[10]dichteren[11], wel hebben waargenomen: daarvan zal uwe A. konnen oordeelen, als die hier t' huis hoort, en als een treffelijk lidmaat onze letterkunstige vergaderinge niet weinig vereerde. Omhels dan, waarde heer en vriend! onzen en der anderen arbeid liefelijk, en, na uwe gewoonte, straf de misslagen heuschelijk, en leef hier voorspoedelijk, en namaals eeuwelijk. T' Amstelredam, dezen zesten van Oogstmaand, 1625.Uwe E. A. verplichteJ. VAN DER VONDELEN.INHOUD.Als den Grieken, nadat ze Trojen verdelgd hadden, weêr en wind tegen was, en dat ze hierdoor gehinderd werden, anker te lichten, en naar huis te keeren, zoo verscheen hun bij nacht Achilles' schim; die belastte hen, dat ze Polyxena[12]zijne assche tot eene offerande zouden slachten. Agamemnon weigerde, de koninklijke maagd ter uitvaart over te geven. Nadat men Calchas om raad gevraagd hadde, antwoordde hij, dat dit niet mocht nablijven, dat deze het eenige beletsel der vlote was, en aldermeest Astyanax, de zoon van Hector, dien men noodzakelijk most ter dood brengen. Waarom Ulysses Astyanax uit zijnen schuilhoek hervoor dede komen, en afstortte van de Sceesche poorte; en Pyrrhus slachtte, op zijnes vaders tombe[13], Polyxena, die, als eene koninklijke bruid cierlijk uitgestreken[14], hem Helene toebracht.Dezes treurspels tooneel is in der Grieken leger voor Trojen.PERSONAGIËN.HECUBA.(Weduwe van Priam, koning van Troje).REI VAN VROUWEN.(Trojaansche vrouwen).TALTHYBIUS.(De Herout der Grieken).PYRRHUS.(Grieksch veldheer, zoon van Achilles).AGAMEMNON.(Koning van Argos en Mycene, Opperbevelhebber van 't Grieksche leger voor Troje).CALCHAS.(De wichelaar).ANDROMACHE.(Weduwe van Hector, Priams zoon).RAADSMAN.(Een grijzaart, in dienst van Andromache).ULYSSES.(Koning van Ithaka).ASTYANAX.(Zoontje van Hector en Andromache).HELENE.(Echtgenoot van Menelaus).BODE.
't Was Sparten niet genoeg, dat, na 't langdurig krijgen,Ik met mijne oogen zag, hoe Pyrrhus voor 't autaarHet grijze koningshoofd[2]greep bij 't gewrongen haar,En met zijn lemmer ging den ouden strot doorrijgen;Dat ik de vlammen zag van 't hof ten Hemel stijgen,Als Hecube, uitgeput door jammren en misbaar,Haar heldenzonen had begraven voor en naar,En weduw bleef gemengd in 't overschot der Frijgen:Ik most nog, onder schijn van inspraak Gods als-kaks[3],Mijn dochter Polyxeen, mijn neef AstyanaxZien sneuvelen door 't staal, zien storten van den toren,En Trojens heerlijkheid vergaan in rook en damp,En, oud verschove wijf! bestenen aller ramp;—Hoe is een taaye ziel zoo veel verdriets beschoren!
't Was Sparten niet genoeg, dat, na 't langdurig krijgen,Ik met mijne oogen zag, hoe Pyrrhus voor 't autaarHet grijze koningshoofd[2]greep bij 't gewrongen haar,En met zijn lemmer ging den ouden strot doorrijgen;Dat ik de vlammen zag van 't hof ten Hemel stijgen,Als Hecube, uitgeput door jammren en misbaar,Haar heldenzonen had begraven voor en naar,En weduw bleef gemengd in 't overschot der Frijgen:Ik most nog, onder schijn van inspraak Gods als-kaks[3],Mijn dochter Polyxeen, mijn neef AstyanaxZien sneuvelen door 't staal, zien storten van den toren,En Trojens heerlijkheid vergaan in rook en damp,En, oud verschove wijf! bestenen aller ramp;—Hoe is een taaye ziel zoo veel verdriets beschoren!
't Was Sparten niet genoeg, dat, na 't langdurig krijgen,Ik met mijne oogen zag, hoe Pyrrhus voor 't autaarHet grijze koningshoofd[2]greep bij 't gewrongen haar,En met zijn lemmer ging den ouden strot doorrijgen;
't Was Sparten niet genoeg, dat, na 't langdurig krijgen,
Ik met mijne oogen zag, hoe Pyrrhus voor 't autaar
Het grijze koningshoofd[2]greep bij 't gewrongen haar,
En met zijn lemmer ging den ouden strot doorrijgen;
Dat ik de vlammen zag van 't hof ten Hemel stijgen,Als Hecube, uitgeput door jammren en misbaar,Haar heldenzonen had begraven voor en naar,En weduw bleef gemengd in 't overschot der Frijgen:
Dat ik de vlammen zag van 't hof ten Hemel stijgen,
Als Hecube, uitgeput door jammren en misbaar,
Haar heldenzonen had begraven voor en naar,
En weduw bleef gemengd in 't overschot der Frijgen:
Ik most nog, onder schijn van inspraak Gods als-kaks[3],Mijn dochter Polyxeen, mijn neef AstyanaxZien sneuvelen door 't staal, zien storten van den toren,
Ik most nog, onder schijn van inspraak Gods als-kaks[3],
Mijn dochter Polyxeen, mijn neef Astyanax
Zien sneuvelen door 't staal, zien storten van den toren,
En Trojens heerlijkheid vergaan in rook en damp,En, oud verschove wijf! bestenen aller ramp;—Hoe is een taaye ziel zoo veel verdriets beschoren!
En Trojens heerlijkheid vergaan in rook en damp,
En, oud verschove wijf! bestenen aller ramp;—
Hoe is een taaye ziel zoo veel verdriets beschoren!
Mijn Heer,
Wij offeren hier uwe E. de Amsteldamsche Hecuba. Dezen bijnaam draagt ze, omdat Amstelredam hare geboorteplaats is. Verscheide vaders hebben vaderlijk recht aan dit kind[4]. Zeit men, dat het schandelijk luidt, dat er meer als één vader tot een zelve vrucht gehoort[5]: wij staan het geerne toe: maar gelijk dat in de nature oneerlijk is, alzoo zal 't hier heerlijk zijn. Beziet ze, ja, doorziet ze vrij, en zoo u dunkt, dat er iet Godlijks in haar aanschijn zweeft, denkt dat ze geboren, en ook herboren is, alzoo dat ze met recht twee- of drie-boortige mag heeten. Dit heeft ze met geene sterffelijke menschen, maar met den God Bacchus gemeen, die, nadat hij, als eene ontijdige vrucht, uit Semele, ter wereld kwam, in Jupiters dye[6]voldragen werd,en derhalven met recht den naam kreeg van Dithyrambos[7]. Het wijze en geleerde brein van eenen, wiens standvastigheid de eeuwen doorleven zal[8], heeft de Latijnsche Troas vereerd met den titel van Regina tragœdiarum (Koningin der treurspelen). Wij wenschten, dat de Nederlandsche zulk eenen karbonkel in 't voorhoofd voeren mocht, of dat ze ten minste meer luisters van Seneca ontleend hadde. Dat wij uwe E. die in 't bijzonder heiligen en opdragen, geschiedt tot dankbaarheid van de Psalmen, die uwe E. ons toegezonden hebt[9], en waarmede wij niet weinig vermaakt waren, als wij met gretige ooren den Goddelijken galm van Davids harpe vingen, en hem met geene mindere zoetigheid in zuiver Nederduitsch hoorden geluid slaan, als voormaals in 't Hebreeuwsch de Hebreën in Judea deden. Of wij hier alle eigenschappen onzer moederlijke tale, volgens het afscheid der[10]dichteren[11], wel hebben waargenomen: daarvan zal uwe A. konnen oordeelen, als die hier t' huis hoort, en als een treffelijk lidmaat onze letterkunstige vergaderinge niet weinig vereerde. Omhels dan, waarde heer en vriend! onzen en der anderen arbeid liefelijk, en, na uwe gewoonte, straf de misslagen heuschelijk, en leef hier voorspoedelijk, en namaals eeuwelijk. T' Amstelredam, dezen zesten van Oogstmaand, 1625.
Uwe E. A. verplichteJ. VAN DER VONDELEN.
Als den Grieken, nadat ze Trojen verdelgd hadden, weêr en wind tegen was, en dat ze hierdoor gehinderd werden, anker te lichten, en naar huis te keeren, zoo verscheen hun bij nacht Achilles' schim; die belastte hen, dat ze Polyxena[12]zijne assche tot eene offerande zouden slachten. Agamemnon weigerde, de koninklijke maagd ter uitvaart over te geven. Nadat men Calchas om raad gevraagd hadde, antwoordde hij, dat dit niet mocht nablijven, dat deze het eenige beletsel der vlote was, en aldermeest Astyanax, de zoon van Hector, dien men noodzakelijk most ter dood brengen. Waarom Ulysses Astyanax uit zijnen schuilhoek hervoor dede komen, en afstortte van de Sceesche poorte; en Pyrrhus slachtte, op zijnes vaders tombe[13], Polyxena, die, als eene koninklijke bruid cierlijk uitgestreken[14], hem Helene toebracht.
Dezes treurspels tooneel is in der Grieken leger voor Trojen.