EERSTE TOONEEL.

Filipyn.Hei holla hei! Tryn, Griet, Neel, Klaar, holla! kanalje.Hei holla! hoor je niet! waar steekt nou al ’t rapalje?Piet, Joost, Hein, Klaas, holla! daar komt geen mensch! wat’s dat?De droes is met al ’t vee ligt op het haazepad.Nog eens. Hei holla hei!

Filipyn.Hei holla hei! Tryn, Griet, Neel, Klaar, holla! kanalje.

Hei holla! hoor je niet! waar steekt nou al ’t rapalje?

Piet, Joost, Hein, Klaas, holla! daar komt geen mensch! wat’s dat?

De droes is met al ’t vee ligt op het haazepad.

Nog eens. Hei holla hei!

Griet,Filipyn.

Griet.Wel kaerel is dat raazen?Je zoudt een eerlyk mensch op die manier verbaazen.Fi.Een eerlyk mensch?Griet.Wel ja, ’k ben eerlyk.Fi.’t Heeft geen schyn!Zo’n mooije meid zou in een herberg eerlyk zijn!Griet.Myn goeije vlasbaard, wel wat of je al uit zult stooten,Wel kei’ren dat’s een biest! ’t ken loopen op twie pooten.Beslab je bef maar niet. ’k Ben jou licht goed genoeg.Fi.Heb jy wel ooit gezien twie biesten voor één ploeg?Griet.Hoe zo?Fi.Ik ben verliefd, en zo wy t’zamen trouwen,Zei jy ’t, al zie je scheel, met veel vermaaks aanschouwen.Griet.Al weer wat nieuws, wel wis, wy zyn terstond gereed.Een mosterdhaaler, een lakkei, een kaale neetPraat mê van trouwen. Wel! men zou zyn reuzel scheuren!Wie of verlieven zou op zo’n hansop met kleuren?Fi.Geen mensch dat weet ik wel: want daarom vraag ik ’t jou,Op hoop dat jy nog zoo barmhartig weezen zou.Griet.’k Wil uit barmhartigheid die liefde wel verjaagen,Door hulp van onzen knecht, al was ’t met knuppelslagen.Fi.Ik dankje meisje voor je gunst, je bent te plat:Vind ik een spyker jy vindt altyd weêr een gat.Griet.Ik heb geen tyd om meer te luist’ren naar je snappen.Wat is er van je dienst?Fi.Je moet vooreerst eens tappen,Of scheppen, zo je wilt, een glaasje brandewyn;Het moet geen kooren, maar oprecht konjakke zyn.

Griet.Wel kaerel is dat raazen?

Je zoudt een eerlyk mensch op die manier verbaazen.

Fi.Een eerlyk mensch?Griet.Wel ja, ’k ben eerlyk.

Fi.’t Heeft geen schyn!

Zo’n mooije meid zou in een herberg eerlyk zijn!

Griet.Myn goeije vlasbaard, wel wat of je al uit zult stooten,

Wel kei’ren dat’s een biest! ’t ken loopen op twie pooten.

Beslab je bef maar niet. ’k Ben jou licht goed genoeg.

Fi.Heb jy wel ooit gezien twie biesten voor één ploeg?

Griet.Hoe zo?Fi.Ik ben verliefd, en zo wy t’zamen trouwen,

Zei jy ’t, al zie je scheel, met veel vermaaks aanschouwen.

Griet.Al weer wat nieuws, wel wis, wy zyn terstond gereed.

Een mosterdhaaler, een lakkei, een kaale neet

Praat mê van trouwen. Wel! men zou zyn reuzel scheuren!

Wie of verlieven zou op zo’n hansop met kleuren?

Fi.Geen mensch dat weet ik wel: want daarom vraag ik ’t jou,

Op hoop dat jy nog zoo barmhartig weezen zou.

Griet.’k Wil uit barmhartigheid die liefde wel verjaagen,

Door hulp van onzen knecht, al was ’t met knuppelslagen.

Fi.Ik dankje meisje voor je gunst, je bent te plat:

Vind ik een spyker jy vindt altyd weêr een gat.

Griet.Ik heb geen tyd om meer te luist’ren naar je snappen.

Wat is er van je dienst?Fi.Je moet vooreerst eens tappen,

Of scheppen, zo je wilt, een glaasje brandewyn;

Het moet geen kooren, maar oprecht konjakke zyn.

Filipyn.Bloed! was dat draaven! bei myn billen zyn aan stukken.’k Ry niet nâ Amsterdam by avond, ’t zou niet lukken,Ik quam niet in de poort. ’t Is hier te Loene goed.’k Wou dat myn heer hier was.

Filipyn.Bloed! was dat draaven! bei myn billen zyn aan stukken.

’k Ry niet nâ Amsterdam by avond, ’t zou niet lukken,

Ik quam niet in de poort. ’t Is hier te Loene goed.

’k Wou dat myn heer hier was.

Eelhart,Filipyn.

Fi.Daar is hy zelf, gansch bloed!Dat is op ’t onvoorzienst.Eel.Wie dacht u hier te vinden!Myn Filipyn, hebt gy iets kunnen onderwinden?Zeg, is myn schoone reets de brief ter hand gesteld?Hoe staat het met myn min? ik bid dat gy ’t my meldt.Fi.Heel slecht. Myn heer heeft meer te vreezen als te hoopen.Eel.Hoe dat?Fi.Beloof me eerst dat ge u zelf niet op zult knoopen,Veel min verzuipen, uit standvastigheid van min:’k Zal dan de heele zaak verhaalen, naar je zin.Eel.Hoe naar myn zin?Fi.’k Verspreek me, ik meende nâ de waarheid.Net zo als ’t is gebeurd.Eel.Spreek op. Geef meerder klaarheid.Fi.Na dat gy gist’ren my expresse hadt gemaakt,Ben ik gezwind te paerd uit Amsterdam geraakt,’k Heb ’t op de botermarkt van Jean Pikeur bedongenVoor twee dukaaten. Bloed! wat heeft dat beest gesprongen!Het is een appelgrauw.Eel.Wat bruid me dat? ryd voort.Fi.’k Was in drie uuren tyds al te Utrecht voor de poort.’k Loof dat het paerd mê van je liefde heeft geweeten;Want ’t arme beestje docht om drinken noch om eeten.Eel.Zwyg van het beest, en zeg hoe dat je verder voer.Fi.’k Ontmoette juist op straat myn nichtjes bestemoer;Zy is een groenwyf, zeer verstandig nâ haar jaaren.Na heel veel vraagens hoe de vrinden hier al vaaren...Eel.Die praat van ’t groenwyf, van je vrinden, en het paerd,Slaa die maar over: want ze is my geen oortje waard.Fi.’k Vroeg aan dat groenwyf waar de heer Anzelmus woonde.Het welk die goeije sloof my zeer gewillig toonde;Zy kon dien heer wel: want zyn huis staat in haar buurt,En dat nog meerder klemt, haar eige dochter schuurtEn schrobt juist in zyn huis, schier alle Zaturdagen.Die dochter zei my iets het welk u zal mishaagen.Eel.Wat was dat?Fi.Dat de heer Anzelmus hadt gehoord,Hoe gy, dien hy niet kent, zijn nichtje hebt bekoord,Toen zy korts te Amsterdam by iemand van haar vrindenIs t’huis geweest; en hy wil haar perfors verbindenAan zeek’ren neef, een gek in quarto, die de meidNooit heeft gesproken als met veel afkeerigheid;Die zotte vlaagen krygt door ’t al te veel studeeren;In ’t kort bequaam om met de kap te promoveeren.Nu hoort myn heer dat hy een medeminnaar heeft.Bedenk in welk een angst uw Izabella leeft:Wyl zy gedwongen wordt om met een gek te trouwen.Eel.Geen nood; Flippyn, zy is niet van die laffe vrouwen,Die ligt te dwingen zyn door voogde dwing’landy.Ook is haar zuiver hart te dier verpand aan my.Ik ben gerust dat zy haar eeden niet zal breeken:Myn min is haar, en my haar min, te wel gebleeken.Fi.’k Vat wat je zeggen wilt. Je kent malkander. Maar...Eel.Wat voor een maar?Fi.Helaas!Eel.Gij zucht.Fi.Och! och!Eel.VerklaarMy wat’er gaans is.Fi.Och! ik durf het naauwlyks zeggen.Eel.Spreek! of die zweep zal ik u op de ribben leggen!Fi.Ach! als ’t dan weezen moet, en wil je ’t weeten heer?Helaas! uw Izabel, die schoonheid is niet meer...Eel.Is ’t mooglyk! wat gy zegt, ach! is dat vriend’lyk weezen,Dat zuiver aanschyn, zoo bekoorelyk voor dezen,Die zon, die held’re zon met al haar glans verdoofd!ô Wreede dood! die my van allen troost berooft,Doe my het levens licht op deeze tyding derven!ô Droefheid! ik wil met myn Izabella sterven!Ze is dan niet meer Filipyn.Fi.Ze is niet meer in haar huis.Maar ’k weet niet van haar’ dood.Eel.ô Schelm!Fi.Je hebt abuis.’t Is jou schult; want je valt zo schielyk in myn’ woorden,En wilt je zelven, eer je ’t end hoort, al vermoorden.Als jy me op myn manier de zaak verhaalen liet,Dan hadden wy gestaag die harrewarring niet.Eel.Flippyn gy hebt een quaa manier in uw vertellen.Zo dat zo voort gaat zult gy nog een uur staan lellen,Eer ik begryp hoe dat het met myn zaak nu staat.Verhaal my alles kort, en maak my niet meer quaad.Fi.Ik zeg je dan myn heer, jou lief was opgesloten:En die gevangkenis heeft haar, na ’t schynt, verdroten:Ze is uitgebroken, en enfin op ’t haazepat.Haar oom heeft haar alom doen zoeken door de stadt,En aanstonds opgemaakt haar’ vrinden en haar’ maagen.Die haar alom, van man en maagd, na laaten vraagen.Anzelmus en die neef zyn licht al te Amsterdam.Eel.Zo ik haar daar had, wenschte ik dat hy by me quam:Die voogd zou reden van zyn dwinglandyë geeven;’k Zou haar beschermen in haar eer, of niet meer leeven.’k Kan niet bedenken wat’er voor my dient gedaan...Zal ik naar Amsterdam, of liefst nâ Utrecht gaan?Ik heb besloten om haar overal te zoeken.Zo ik haar vind, zal ik dien voogd zeer wel verkloeken.Fi.Gy hebt haar al te wel gewend, hou u maar stil;Dat duifje zal van zelf wel vliegen op je til.Eel.’k Gaa weêr nâ Amsterdam.Fi.Hoe zyt gy hier gekomen?Eel.Ik heb myn rytuig tot uitspanning eens genomen,En reed al voort, tot hier in Loene, zo gy ziet.Fi.Maar heer, ’t is avond, en al laat, hoe! wist je nietDat, als je zo ver reed, je hier te nacht moest blyven?Eel.Ach weeten minnaars wel, Flippyn, wat zy bedryven?Daar is de waard.

Fi.Daar is hy zelf, gansch bloed!

Dat is op ’t onvoorzienst.Eel.Wie dacht u hier te vinden!

Myn Filipyn, hebt gy iets kunnen onderwinden?

Zeg, is myn schoone reets de brief ter hand gesteld?

Hoe staat het met myn min? ik bid dat gy ’t my meldt.

Fi.Heel slecht. Myn heer heeft meer te vreezen als te hoopen.

Eel.Hoe dat?Fi.Beloof me eerst dat ge u zelf niet op zult knoopen,

Veel min verzuipen, uit standvastigheid van min:

’k Zal dan de heele zaak verhaalen, naar je zin.

Eel.Hoe naar myn zin?Fi.’k Verspreek me, ik meende nâ de waarheid.

Net zo als ’t is gebeurd.Eel.Spreek op. Geef meerder klaarheid.

Fi.Na dat gy gist’ren my expresse hadt gemaakt,

Ben ik gezwind te paerd uit Amsterdam geraakt,

’k Heb ’t op de botermarkt van Jean Pikeur bedongen

Voor twee dukaaten. Bloed! wat heeft dat beest gesprongen!

Het is een appelgrauw.Eel.Wat bruid me dat? ryd voort.

Fi.’k Was in drie uuren tyds al te Utrecht voor de poort.

’k Loof dat het paerd mê van je liefde heeft geweeten;

Want ’t arme beestje docht om drinken noch om eeten.

Eel.Zwyg van het beest, en zeg hoe dat je verder voer.

Fi.’k Ontmoette juist op straat myn nichtjes bestemoer;

Zy is een groenwyf, zeer verstandig nâ haar jaaren.

Na heel veel vraagens hoe de vrinden hier al vaaren...

Eel.Die praat van ’t groenwyf, van je vrinden, en het paerd,

Slaa die maar over: want ze is my geen oortje waard.

Fi.’k Vroeg aan dat groenwyf waar de heer Anzelmus woonde.

Het welk die goeije sloof my zeer gewillig toonde;

Zy kon dien heer wel: want zyn huis staat in haar buurt,

En dat nog meerder klemt, haar eige dochter schuurt

En schrobt juist in zyn huis, schier alle Zaturdagen.

Die dochter zei my iets het welk u zal mishaagen.

Eel.Wat was dat?Fi.Dat de heer Anzelmus hadt gehoord,

Hoe gy, dien hy niet kent, zijn nichtje hebt bekoord,

Toen zy korts te Amsterdam by iemand van haar vrinden

Is t’huis geweest; en hy wil haar perfors verbinden

Aan zeek’ren neef, een gek in quarto, die de meid

Nooit heeft gesproken als met veel afkeerigheid;

Die zotte vlaagen krygt door ’t al te veel studeeren;

In ’t kort bequaam om met de kap te promoveeren.

Nu hoort myn heer dat hy een medeminnaar heeft.

Bedenk in welk een angst uw Izabella leeft:

Wyl zy gedwongen wordt om met een gek te trouwen.

Eel.Geen nood; Flippyn, zy is niet van die laffe vrouwen,

Die ligt te dwingen zyn door voogde dwing’landy.

Ook is haar zuiver hart te dier verpand aan my.

Ik ben gerust dat zy haar eeden niet zal breeken:

Myn min is haar, en my haar min, te wel gebleeken.

Fi.’k Vat wat je zeggen wilt. Je kent malkander. Maar...

Eel.Wat voor een maar?Fi.Helaas!Eel.Gij zucht.

Fi.Och! och!Eel.Verklaar

My wat’er gaans is.Fi.Och! ik durf het naauwlyks zeggen.

Eel.Spreek! of die zweep zal ik u op de ribben leggen!

Fi.Ach! als ’t dan weezen moet, en wil je ’t weeten heer?

Helaas! uw Izabel, die schoonheid is niet meer...

Eel.Is ’t mooglyk! wat gy zegt, ach! is dat vriend’lyk weezen,

Dat zuiver aanschyn, zoo bekoorelyk voor dezen,

Die zon, die held’re zon met al haar glans verdoofd!

ô Wreede dood! die my van allen troost berooft,

Doe my het levens licht op deeze tyding derven!

ô Droefheid! ik wil met myn Izabella sterven!

Ze is dan niet meer Filipyn.Fi.Ze is niet meer in haar huis.

Maar ’k weet niet van haar’ dood.Eel.ô Schelm!Fi.Je hebt abuis.

’t Is jou schult; want je valt zo schielyk in myn’ woorden,

En wilt je zelven, eer je ’t end hoort, al vermoorden.

Als jy me op myn manier de zaak verhaalen liet,

Dan hadden wy gestaag die harrewarring niet.

Eel.Flippyn gy hebt een quaa manier in uw vertellen.

Zo dat zo voort gaat zult gy nog een uur staan lellen,

Eer ik begryp hoe dat het met myn zaak nu staat.

Verhaal my alles kort, en maak my niet meer quaad.

Fi.Ik zeg je dan myn heer, jou lief was opgesloten:

En die gevangkenis heeft haar, na ’t schynt, verdroten:

Ze is uitgebroken, en enfin op ’t haazepat.

Haar oom heeft haar alom doen zoeken door de stadt,

En aanstonds opgemaakt haar’ vrinden en haar’ maagen.

Die haar alom, van man en maagd, na laaten vraagen.

Anzelmus en die neef zyn licht al te Amsterdam.

Eel.Zo ik haar daar had, wenschte ik dat hy by me quam:

Die voogd zou reden van zyn dwinglandyë geeven;

’k Zou haar beschermen in haar eer, of niet meer leeven.

’k Kan niet bedenken wat’er voor my dient gedaan...

Zal ik naar Amsterdam, of liefst nâ Utrecht gaan?

Ik heb besloten om haar overal te zoeken.

Zo ik haar vind, zal ik dien voogd zeer wel verkloeken.

Fi.Gy hebt haar al te wel gewend, hou u maar stil;

Dat duifje zal van zelf wel vliegen op je til.

Eel.’k Gaa weêr nâ Amsterdam.Fi.Hoe zyt gy hier gekomen?

Eel.Ik heb myn rytuig tot uitspanning eens genomen,

En reed al voort, tot hier in Loene, zo gy ziet.

Fi.Maar heer, ’t is avond, en al laat, hoe! wist je niet

Dat, als je zo ver reed, je hier te nacht moest blyven?

Eel.Ach weeten minnaars wel, Flippyn, wat zy bedryven?

Daar is de waard.

Waard,Filipyn,Eelhart.

Waard.Wie heeft dat zoopje van de meidDaar flus gekommandeerd?Fi.Ik, tot je dienst bereid.Eel.Is hier gelegenheid voor ons te nacht te slaapen?Waard.Dat weet ik niet.Fi.Hy is grootshartig in zyn wapen;Hoewel hy woont ook op de zelfkant van het Sticht.Waard.Neen, broertje, neen, je zyt na ’k merk nog niet verlicht.’k Heb nog een bed, het welk ik graag uw’ heer wil gunnen;Maar weet ik juist of hy te nacht zal slaapen kunnen?Fi.Zorg daar niet voor, zoo ’t met geen keyen is gevuld,En dat de muggen ons niet steeken.Waard.Goed, gy zultTe vreên zyn. Voor uw’ heer heb ik een bed met veeren,En jy kunt op die kist wel slaapen in jou kleêren.Fi.Dat’s my te hart kompeer. Maak maar een kermisbed.Waard.Ik kan niet vriendschap; al myn bedden zyn bezet.’k Dien met myn wyf zelf op een kermisbed te leggen.Fi.Dat wil ook weezen broer, dan heb ik niet te zeggen.Eel.Wat menschen zyn het die je hier te nacht logeert?Waard.De heer Anzelmus, en een ander heer; geleerdIn veele kunsten en verheven’ weetenschappen,Die als een advokaat zes zeven weet te klappen.Eel.Ei! deeze Anzelmus, zeg wat is dat voor een man?Waard.Een heer van Utrecht, die ik specialyk vanNaby gekend heb, meer als vyf en twintig jaaren;Die and’re, naar ik merk, zal met zyn nichtje paaren,Een schoone juffer, blank en poezeltjes van vel.Eel.Hoe is haar naam?Waard.Haar naam? laat zien, is Izabel.Fi.„Voorzeker ’t zal de voogd van jou beminde weezen.Eel.„Anzelmus kent my niet; voor hem is niet te vreezen.Hebt gy geen gasten meer?Waard.ô Ja, den heer doktoor,Hans Urinalibus; die flus myn linker oor,Heit doof geraast; en met de jongste van die heeren,Die ook een dokter lykt, kyft over ’t voltizeeren,Van ’t vaste lichaam, ’k loof zoo wel van man als vrouw.Hy is die dokter, die graag zilver maaken wouUit keijen, maar hy heeft zich zelven korts bedrogen;Want al zyn keijen zyn de schoorsteen uitgevlogen,Behalven één, die blyft hem zitten in den kop.Fi.Jy hospes, dunkt me, houdt je gasten voor de fop;Dat is je schaad’lyk, broêr, je moet wat leeren vleijen.Eel.Wat heb je te eeten?Waard.’k Kan je een slaatje doen bereijen.’k Heb ook een ham, heel fraaij en exelent,En wyn, myn heer, zo goed als ergens is bekend.Eel.’t Is wel, gy kunt dan flus de tafel laaten dekken;Maar morgen ochtent wil ik met den dag vertrekken;Dies moet ik voort, als ik gegeeten heb, te bed.Waard.’k Zal zorgen dat de kost je flus word’ voorgezet.

Waard.Wie heeft dat zoopje van de meid

Daar flus gekommandeerd?Fi.Ik, tot je dienst bereid.

Eel.Is hier gelegenheid voor ons te nacht te slaapen?

Waard.Dat weet ik niet.Fi.Hy is grootshartig in zyn wapen;

Hoewel hy woont ook op de zelfkant van het Sticht.

Waard.Neen, broertje, neen, je zyt na ’k merk nog niet verlicht.

’k Heb nog een bed, het welk ik graag uw’ heer wil gunnen;

Maar weet ik juist of hy te nacht zal slaapen kunnen?

Fi.Zorg daar niet voor, zoo ’t met geen keyen is gevuld,

En dat de muggen ons niet steeken.Waard.Goed, gy zult

Te vreên zyn. Voor uw’ heer heb ik een bed met veeren,

En jy kunt op die kist wel slaapen in jou kleêren.

Fi.Dat’s my te hart kompeer. Maak maar een kermisbed.

Waard.Ik kan niet vriendschap; al myn bedden zyn bezet.

’k Dien met myn wyf zelf op een kermisbed te leggen.

Fi.Dat wil ook weezen broer, dan heb ik niet te zeggen.

Eel.Wat menschen zyn het die je hier te nacht logeert?

Waard.De heer Anzelmus, en een ander heer; geleerd

In veele kunsten en verheven’ weetenschappen,

Die als een advokaat zes zeven weet te klappen.

Eel.Ei! deeze Anzelmus, zeg wat is dat voor een man?

Waard.Een heer van Utrecht, die ik specialyk van

Naby gekend heb, meer als vyf en twintig jaaren;

Die and’re, naar ik merk, zal met zyn nichtje paaren,

Een schoone juffer, blank en poezeltjes van vel.

Eel.Hoe is haar naam?Waard.Haar naam? laat zien, is Izabel.

Fi.„Voorzeker ’t zal de voogd van jou beminde weezen.

Eel.„Anzelmus kent my niet; voor hem is niet te vreezen.

Hebt gy geen gasten meer?Waard.ô Ja, den heer doktoor,

Hans Urinalibus; die flus myn linker oor,

Heit doof geraast; en met de jongste van die heeren,

Die ook een dokter lykt, kyft over ’t voltizeeren,

Van ’t vaste lichaam, ’k loof zoo wel van man als vrouw.

Hy is die dokter, die graag zilver maaken wou

Uit keijen, maar hy heeft zich zelven korts bedrogen;

Want al zyn keijen zyn de schoorsteen uitgevlogen,

Behalven één, die blyft hem zitten in den kop.

Fi.Jy hospes, dunkt me, houdt je gasten voor de fop;

Dat is je schaad’lyk, broêr, je moet wat leeren vleijen.

Eel.Wat heb je te eeten?Waard.’k Kan je een slaatje doen bereijen.

’k Heb ook een ham, heel fraaij en exelent,

En wyn, myn heer, zo goed als ergens is bekend.

Eel.’t Is wel, gy kunt dan flus de tafel laaten dekken;

Maar morgen ochtent wil ik met den dag vertrekken;

Dies moet ik voort, als ik gegeeten heb, te bed.

Waard.’k Zal zorgen dat de kost je flus word’ voorgezet.

Eelhart,Filipyn.

Eelhart.Wat staat ons nu te doen, F’lipyn, hoe zal men ’t maaken?Fi.Je kunt je zelf gerust vertoonen voor die snaaken:Want naar je zeggen kent jou d’een of d’ander niet,Dit geeft okkazie dat gy al hun doen bespied;Ten minste leer je de aart uws medeminnaars kennen.

Eelhart.Wat staat ons nu te doen, F’lipyn, hoe zal men ’t maaken?

Fi.Je kunt je zelf gerust vertoonen voor die snaaken:

Want naar je zeggen kent jou d’een of d’ander niet,

Dit geeft okkazie dat gy al hun doen bespied;

Ten minste leer je de aart uws medeminnaars kennen.

Filipyn,Eelhart,Fop,Tys.

Filipyn.Daar ’s volk. ’t Zyn voerlui! wel de pikken moet ze schennen!Fop.Hoe vaart het al, myn heer.Eel.Gelyk je ziet myn vriend.Tys.F’lipyn, wel maatje lief.Fi.„Dat is zo erg als ’t dient,’k Vrees dat het zaakje door die kaerels uit zal lekken.Eel.Hoort mannen, ’k heb je lui een zek’re zaak te ontdekken.’k Verzoek dat gy myn naam, veel min die van F’lipynHier noemt, dat ’t iemand hoort, ’t zal u niet schaad’lyk zyn.Daar is een daalder, en indien je lui kunt zwygen,Zult gy op morgen weer een daalder van me krygen.Fop.Goed, heerschop, ’k dankje zeer. Tys hebje ’t wel verstaan?Tys.Dat’s elk een daalder Fop: maar ’t komt op ’t zwygen aan.Fi.Kom je allebei zo laat in Loenen met je wagen?Fop.Dat’s waar F’lipyn, dat magje nog wel eensjes vraagen.Fi.Geef hier de daalder: want je kent je les nog niet.Fop.Waarom?Fi.Je noemt me by myn’ naam, zo als ik hiet.Tys.Nou, nou, F’lipyn, ’t is fout, hy zal ’er wel op passen.Fi.Die gek praat mê! geef weer, geef weer. Maak geen grimassen.Je lui zoudt zwygen, en je opent pas je smoelOf aanstonds noem je me. Hiet my veel liever Roel,Of alles wat je wilt. Je kunt de daalder houwen;Maar zwyg je niet, zo zel ’t de drommel haalt je rouwen.Hoe kom je hier?Tys.Ik kom van Utrecht zonder vracht.Fop.Ik heb twee heeren die hier beiden deezen nachtLogeeren willen, zy zyn nobele gezellen.Fi.Hoe heeten ze.Fop.Dat kan ik juist niet net vertellen,Nâ dat ze zeggen zyn ze Geldersche edelluiEn officiers, voor my het scheelt my niet een bruiWie dat ze zyn, als zy my rykelyk betaalen,Gelyk ze doen. Kom Tys, we moeten haver haalen.De hospes denk ik zit te smooken aan den haard,Die vent zit eeuwig met een pypjen in zyn’ baard.

Filipyn.Daar ’s volk. ’t Zyn voerlui! wel de pikken moet ze schennen!

Fop.Hoe vaart het al, myn heer.Eel.Gelyk je ziet myn vriend.

Tys.F’lipyn, wel maatje lief.Fi.„Dat is zo erg als ’t dient,

’k Vrees dat het zaakje door die kaerels uit zal lekken.

Eel.Hoort mannen, ’k heb je lui een zek’re zaak te ontdekken.

’k Verzoek dat gy myn naam, veel min die van F’lipyn

Hier noemt, dat ’t iemand hoort, ’t zal u niet schaad’lyk zyn.

Daar is een daalder, en indien je lui kunt zwygen,

Zult gy op morgen weer een daalder van me krygen.

Fop.Goed, heerschop, ’k dankje zeer. Tys hebje ’t wel verstaan?

Tys.Dat’s elk een daalder Fop: maar ’t komt op ’t zwygen aan.

Fi.Kom je allebei zo laat in Loenen met je wagen?

Fop.Dat’s waar F’lipyn, dat magje nog wel eensjes vraagen.

Fi.Geef hier de daalder: want je kent je les nog niet.

Fop.Waarom?Fi.Je noemt me by myn’ naam, zo als ik hiet.

Tys.Nou, nou, F’lipyn, ’t is fout, hy zal ’er wel op passen.

Fi.Die gek praat mê! geef weer, geef weer. Maak geen grimassen.

Je lui zoudt zwygen, en je opent pas je smoel

Of aanstonds noem je me. Hiet my veel liever Roel,

Of alles wat je wilt. Je kunt de daalder houwen;

Maar zwyg je niet, zo zel ’t de drommel haalt je rouwen.

Hoe kom je hier?Tys.Ik kom van Utrecht zonder vracht.

Fop.Ik heb twee heeren die hier beiden deezen nacht

Logeeren willen, zy zyn nobele gezellen.

Fi.Hoe heeten ze.Fop.Dat kan ik juist niet net vertellen,

Nâ dat ze zeggen zyn ze Geldersche edellui

En officiers, voor my het scheelt my niet een brui

Wie dat ze zyn, als zy my rykelyk betaalen,

Gelyk ze doen. Kom Tys, we moeten haver haalen.

De hospes denk ik zit te smooken aan den haard,

Die vent zit eeuwig met een pypjen in zyn’ baard.

Eelhart,Filipyn,Izabel, enKatryn, beide in mans gewaad.

Eelhart.Het spyt my dat ons nu die heeren komen stooren.Ach! hoe zweemt de eene naar myn lief, myn uitverkoorenIs ’t moog’lyk ’t geen ik zie! zyt gy ’t myn Izabel?Iza.Zyt gy ’t myn Eelhart? ach!Fi.Zo, dat gaat wonder wel.Iza.Wat goed geluk, myn heer, heeft u doen herwaart koomen?Eel.En u, myn lief? wiens min myn hart heeft ingenomen.Iza.Het noodlot; dat my heeft ontrukt de dwing’landyVan myn gehaaten voogd, die door zyn baatzucht myVerkocht had aan een dwaas; die woedende en verbolgen,My ongelukkige zal overal vervolgen;Zo gy die ik verkoos tot hulp en toeverlaat,My door uw’ macht niet redt uit myn benaauwden staat.Eel.Die liefde, die ik u voor altoos heb gezworen,Zal u behoeden voor zyn felle haat en tooren.Wees vry gerust, gy weet hoe ik u heb bezind.Eisch alles van een hart dat u zoo teêr bemint,Laat ons veréénen door de vaste huwelyksbanden.Iza.Myn heer, ik stel myn lot geheel in uwe handen;’k Zal met u deelen in geluk en ongeluk.Eel.Myn lief ’k zie haast het eind van onzen ramp en druk.Wy moeten deeze plaats vooral terstond ontvluchten;’t Is hier niet veilig.Iza.Hoe, wat heeft men dan te duchten?Eel.Myn medeminnaar, en uw Oom zyn in dit huis.Iza.Myn voogd? wat zegt ge!Fi.Ja juffrouw, ’t is geen abuis.Eelhartwyzende op Katryn.Wie is die heer, myn lief?Iza.Laat ons hier niet meer spreeken,Het is Katryn myn meid, wiens trouw my is gebleken.Eel.Vlieg heen Flippyn, en maak gezwind myn rytuig klaar.Wy kunnen hier niet zyn dan met het grootst gevaar.Haar voogd mocht ons hier op het onvoorzienst betrappen,Als hy haar zag, men kon ’t onmogelyk ontsnappen.Fi.Myn heer, je kunt toch niet voor morgen in de poort.Eel.Dat zy zo ’t wil, Flippyn, span in, wy moeten voort.Iza.Ach! ach! ik hoor daar volk, waar zal ik my versteeken?Fi.Vlieg t’samen op het bed, en dekje met de deken.Eel.Kom ’k zal u helpen, zo Flippyn, dat’s wel bedacht.Filipynterwyl Izabel en Katryn zich op ’t bed verschuilen.Ik wensch je beiden een gerustelyken nacht.

Eelhart.Het spyt my dat ons nu die heeren komen stooren.

Ach! hoe zweemt de eene naar myn lief, myn uitverkooren

Is ’t moog’lyk ’t geen ik zie! zyt gy ’t myn Izabel?

Iza.Zyt gy ’t myn Eelhart? ach!Fi.Zo, dat gaat wonder wel.

Iza.Wat goed geluk, myn heer, heeft u doen herwaart koomen?

Eel.En u, myn lief? wiens min myn hart heeft ingenomen.

Iza.Het noodlot; dat my heeft ontrukt de dwing’landy

Van myn gehaaten voogd, die door zyn baatzucht my

Verkocht had aan een dwaas; die woedende en verbolgen,

My ongelukkige zal overal vervolgen;

Zo gy die ik verkoos tot hulp en toeverlaat,

My door uw’ macht niet redt uit myn benaauwden staat.

Eel.Die liefde, die ik u voor altoos heb gezworen,

Zal u behoeden voor zyn felle haat en tooren.

Wees vry gerust, gy weet hoe ik u heb bezind.

Eisch alles van een hart dat u zoo teêr bemint,

Laat ons veréénen door de vaste huwelyksbanden.

Iza.Myn heer, ik stel myn lot geheel in uwe handen;

’k Zal met u deelen in geluk en ongeluk.

Eel.Myn lief ’k zie haast het eind van onzen ramp en druk.

Wy moeten deeze plaats vooral terstond ontvluchten;

’t Is hier niet veilig.Iza.Hoe, wat heeft men dan te duchten?

Eel.Myn medeminnaar, en uw Oom zyn in dit huis.

Iza.Myn voogd? wat zegt ge!Fi.Ja juffrouw, ’t is geen abuis.

Eelhartwyzende op Katryn.

Wie is die heer, myn lief?Iza.Laat ons hier niet meer spreeken,

Het is Katryn myn meid, wiens trouw my is gebleken.

Eel.Vlieg heen Flippyn, en maak gezwind myn rytuig klaar.

Wy kunnen hier niet zyn dan met het grootst gevaar.

Haar voogd mocht ons hier op het onvoorzienst betrappen,

Als hy haar zag, men kon ’t onmogelyk ontsnappen.

Fi.Myn heer, je kunt toch niet voor morgen in de poort.

Eel.Dat zy zo ’t wil, Flippyn, span in, wy moeten voort.

Iza.Ach! ach! ik hoor daar volk, waar zal ik my versteeken?

Fi.Vlieg t’samen op het bed, en dekje met de deken.

Eel.Kom ’k zal u helpen, zo Flippyn, dat’s wel bedacht.

Filipynterwyl Izabel en Katryn zich op ’t bed verschuilen.

Ik wensch je beiden een gerustelyken nacht.

Raasbollius,Anzelmus,Eelhart,Filipyn,Izabel, enKatrynop ’t bed.

Raasbollius,raazende en tierende tegen dokter Urinaal, die binnen is.Gy zyt een botterik! wat zoudt gy disputeeren!Gy zyt een ezel, slegs vercierd met dokters kleêren!Deeze ideoot beeldt zich al wond’ren zaaken in!Maar ’k zwyg, ik weet niet wat ik met den zot begin.Izabeltegen Eelhart.„Ja, ’t is myn neef, ik ken zyn stem, wy zyn verlooren!Eel.„Bedenk u wel, ik moet zyn’ zotterny eens hooren.Raas.Die lompe botmuil weet van alles niet een brui!An.Foei! foei! ’t is schande: wat! gy zyt geleerde lui.Hou op met twisten, om een beuzeling.Raas.De starren!En zon en maan! zal hy zoo onderéén verwarren,Dat alles wederom een Chaos worden zal!An.Zwyg stil kozyn, wy zien ’t nu wel, die vent is mal.Raas.Al die zo rezoneert behoort men op te sluiten!Die halfgeleerden doen meer quaad als duizend guiten!An.Maar ’k bid....Raas.’t Is kettery.An.Ai hoor.Raas.Jy plattert, weetVan hemelkringen noch gestarntes niet een beet!An.Hy’s gek.Raas.Een botmuil!An.Ja.Raas.Men hoorde in alle landenAl die zo redeneert maar levendig te branden!An.Gewis.Eel.Myn heer, gy schynt wat moeijelyk naar ’k zie.Raas.Myn heer, verstaat gy u ook op de Astronomie?Eel.Een weinig.Raas.Och myn heer, ik moet het u dan klaagen!De heele waereld zal van deze zaak nog waagen!Ik ben thans in dispuut met dokter Urinaal,Een ketter in de kunst, die nar voert hier een taal,Die onverdraaglyk is! en zo je ons niet kunt scheijen,Mag al ’t gestarnte, en zon en maan zich voort bereijenOm heel een and’re koers te loopen als voorheen!Eel.Wat zegt hy dan myn heer! het dunkt my ongemeen!Raas.Myn braave heer. Wie kan ’t verhaalen zonder beeven!Hy volgt Kopernikus, een vent die heeft geschrevenDat de aardkloot zeilt en draaijt, door kringen van de lucht.

Raasbollius,raazende en tierende tegen dokter Urinaal, die binnen is.

Gy zyt een botterik! wat zoudt gy disputeeren!

Gy zyt een ezel, slegs vercierd met dokters kleêren!

Deeze ideoot beeldt zich al wond’ren zaaken in!

Maar ’k zwyg, ik weet niet wat ik met den zot begin.

Izabeltegen Eelhart.

„Ja, ’t is myn neef, ik ken zyn stem, wy zyn verlooren!

Eel.„Bedenk u wel, ik moet zyn’ zotterny eens hooren.

Raas.Die lompe botmuil weet van alles niet een brui!

An.Foei! foei! ’t is schande: wat! gy zyt geleerde lui.

Hou op met twisten, om een beuzeling.Raas.De starren!

En zon en maan! zal hy zoo onderéén verwarren,

Dat alles wederom een Chaos worden zal!

An.Zwyg stil kozyn, wy zien ’t nu wel, die vent is mal.

Raas.Al die zo rezoneert behoort men op te sluiten!

Die halfgeleerden doen meer quaad als duizend guiten!

An.Maar ’k bid....Raas.’t Is kettery.An.Ai hoor.

Raas.Jy plattert, weet

Van hemelkringen noch gestarntes niet een beet!

An.Hy’s gek.Raas.Een botmuil!An.Ja.

Raas.Men hoorde in alle landen

Al die zo redeneert maar levendig te branden!

An.Gewis.Eel.Myn heer, gy schynt wat moeijelyk naar ’k zie.

Raas.Myn heer, verstaat gy u ook op de Astronomie?

Eel.Een weinig.Raas.Och myn heer, ik moet het u dan klaagen!

De heele waereld zal van deze zaak nog waagen!

Ik ben thans in dispuut met dokter Urinaal,

Een ketter in de kunst, die nar voert hier een taal,

Die onverdraaglyk is! en zo je ons niet kunt scheijen,

Mag al ’t gestarnte, en zon en maan zich voort bereijen

Om heel een and’re koers te loopen als voorheen!

Eel.Wat zegt hy dan myn heer! het dunkt my ongemeen!

Raas.Myn braave heer. Wie kan ’t verhaalen zonder beeven!

Hy volgt Kopernikus, een vent die heeft geschreven

Dat de aardkloot zeilt en draaijt, door kringen van de lucht.

Urinaal,Filipyn,Eelhart,Anzelmus,Raasbollius.Izabel,Katrynop ’t bed.

Urinaal.Ja, ja, dat zeg ik! en ik ben niet eens beduchtDat gy myn argument kontrarie zult bewyzen;En al wie kennis heeft moet myn gedachten pryzen.Raas.De zon zou stil staan?Uri.Ja. En al begryp jy ’t niet,Ik hou het staande dat het evenwel geschied.’t Lust my niet langer met een dwaas te disputeeren.Eel.Behandel tog malkaâr met wat meer achting, heeren.De Waard en Griet dekken de tafel, brengen daar een ham op, een schotel slaa, en andere spys, mitsgaaders drie of vier boeteljes wyn, terwyl de andere voort spreken.Raas.’k Loof dat gy nooit geen spheer of globus hebt gezien!Weet gy wat sinus is, of tangens?Uri.Ja.Raas.Misschien.Den klootsen driehoek vriend, weet jy die te berekenen?Uri.Jy weet van de Algebra, zoo min als hemeltekenen!An.Maar heeren, weest gerust.Uri.Die lompe botmuil praatMet my, en weet niet van triangel nog quadraat!Eel.Myn heeren heb ik de eer, dat gy met my zult eeten?An.De eer zou aan ons zyn: maar myn heer geliev’ te wetenWy hebben flusjes al ons avondmaal gedaan.Raasbollius,ziende op zyn horologie.Laat zien hoe laat is ’t?.... ’t is eklipsis in de maan!Koom dokter Urinaal, koom buiten ’k zal u toonenDat uw’ koncepten zyn onmoog’lyk te verschoonen!Myn heeren zyt gy ook nieuwsgierig om te zien?De eklipsis van de maan zal datelyk geschiên;Drie vierde parten zal zy heden zyn verduisterd.Eel.Ik heb het meer gezien.Raas.Het is de kunst ontluisterdZoo gy ’t niet observeert; geen één AstrogolistHeeft ooit zyn tyd, wanneer ’t eklipsis was, verquist.Eel.Myn heer, ’k vertrouw my op uw oordeel, gaa maar kyken,Ik zal van uw dispuut daar na wel vonnis stryken.

Urinaal.Ja, ja, dat zeg ik! en ik ben niet eens beducht

Dat gy myn argument kontrarie zult bewyzen;

En al wie kennis heeft moet myn gedachten pryzen.

Raas.De zon zou stil staan?Uri.Ja. En al begryp jy ’t niet,

Ik hou het staande dat het evenwel geschied.

’t Lust my niet langer met een dwaas te disputeeren.

Eel.Behandel tog malkaâr met wat meer achting, heeren.

De Waard en Griet dekken de tafel, brengen daar een ham op, een schotel slaa, en andere spys, mitsgaaders drie of vier boeteljes wyn, terwyl de andere voort spreken.

Raas.’k Loof dat gy nooit geen spheer of globus hebt gezien!

Weet gy wat sinus is, of tangens?Uri.Ja.Raas.Misschien.

Den klootsen driehoek vriend, weet jy die te berekenen?

Uri.Jy weet van de Algebra, zoo min als hemeltekenen!

An.Maar heeren, weest gerust.Uri.Die lompe botmuil praat

Met my, en weet niet van triangel nog quadraat!

Eel.Myn heeren heb ik de eer, dat gy met my zult eeten?

An.De eer zou aan ons zyn: maar myn heer geliev’ te weten

Wy hebben flusjes al ons avondmaal gedaan.

Raasbollius,ziende op zyn horologie.

Laat zien hoe laat is ’t?.... ’t is eklipsis in de maan!

Koom dokter Urinaal, koom buiten ’k zal u toonen

Dat uw’ koncepten zyn onmoog’lyk te verschoonen!

Myn heeren zyt gy ook nieuwsgierig om te zien?

De eklipsis van de maan zal datelyk geschiên;

Drie vierde parten zal zy heden zyn verduisterd.

Eel.Ik heb het meer gezien.Raas.Het is de kunst ontluisterd

Zoo gy ’t niet observeert; geen één Astrogolist

Heeft ooit zyn tyd, wanneer ’t eklipsis was, verquist.

Eel.Myn heer, ’k vertrouw my op uw oordeel, gaa maar kyken,

Ik zal van uw dispuut daar na wel vonnis stryken.

Anzelmus,Eelhart,Filipyn.Izabel, enKatrynop ’t bed.

Anzelmus.’k Merk dat dit voorval u verwonderd maakt mynheer.Ik bid u, zet myn neefs oploopendheid wat neêr.Eel.Dat zal ik doen. Ik denk hem maar gelyk te geeven:Want anders heeft men hier te nacht een schrikk’lyk leeven.An.Dan zal die dokter op u raazen als ontzind.Fi.Ja, of hy raast of niet, wy achten dat voor wind.An.’k Merk dat myn heer mede in de wiskunst gestudeerd heeft.Eel.’k Weet iets, door iemant die al lang met my verkeerd heeft:Maar ’k ben een Rechtsgeleerde.An.Hoe zyt ge een advokaat?’k Zie u ter goeder uur, myn heer, ’k bid geef my raadIn zek’re zwaarigheid, die me over is gekoomen.Fi.Daar komt hy by den droes te biegt, wie zou dat droomen?Eel.’k Wil u wel dienen in die zaak zo goed ik kan;Maar onderrecht my wel.An.Ik ben een edelman,Woonachtig te Utrecht, uit een braaf geslacht gesproten,Ik ben zo edel als de aanzienelijkste grooten,Ik heb geen kind’ren; maar ’k ben voogd van zek’re nicht,Die t’ eenemaal ontaard van haaren stam en plicht,Zich zelve te Amsterdam aan iemand dorst verbinden,Eer dat zy wist of ik die zaak ook goed zou vinden.Toen ik dat merkte, gaf ik aan haar te verstaan,Dat zy terstond zich van dien minnaar moest ontslaan,En aanstonds met myn neef in ’t huwelyk begeeven;’t Welk zy zo obstinaat en fors dorst tegenstreeven,Dat ik haar opsloot; maar zy is my juist ontvlucht,Benevens onze meid, ’k ben op ’t hoogst beducht,Dat zy reets te Amsterdam zal by haar minnaar weezen.Nu is de vraag, myn heer, of ik iets heb te vreezen,Zo ik haar minnaar, als zy zich by hem onthoudt,Gelyk een schaaker mogte aanklaagen by den schout?Eel.Hebt gy bewys dat hy de schaaker van uw nicht is?Wat is ’t voor een?An.Men zegt dat hy al vry wat licht is,Ik heb hem nooit gezien.Eel.Myn heer, dat dunkt my slecht.’t Kon licht’lyk zyn dat gy niet wel waar onderrecht.An.Hy’s te Amsterdam bekend byna in alle kroegen;Hy is genegen by lichtmissen zich te voegen;Hy dobbelt, en hy schikt de winkels op, myn heer;Hy zuipt zich vol, en vraagt naar schaamte noch naar eer,Eel.Is daar bewys van, heer?An.Hoe? zou ik iets bewyzen,Dat al de waerelt zegt?Fi.„Je hoort je daar braaf pryzen.Eel.Als gy getuigen hebt, myn heer, van ’t geen gy zegt,Zal ik die zaak voor u bepleiten voor ’t gerecht:Maar, ’k vindt één zwaarigheid, die alles om kon stooten:Dat’s, dat gy met geweld uw nicht hebt opgesloten;Zulks neemt den rechter voor een soort van dwinglandy,In deeze landen leeft een ieder vrank en vry.Een voogd mag van zyn huis in ’t minst geen kerker maaken.An.Dus kan een juffer, als zy wil, zich laaten schaaken!Eel.De straf volgt eerst, wanneer de misdaad is begaan;Men kan den schaaker en haar dan in boeijens slaan,Hoewel niet anders als met kennis van de heerenDer stad, alwaar een voogd het paar mochte attrapeerenDan onderzoekt men of ’t is met haar wil geschied;Indien ’t zo is, men neemt de zaak zo zwaar dan niet,Men laat gemeenelyk de jonge luidjes trouwen;Dan kan een voogd haar niet wel van malkander houwen.An.’t Is nochtans menigmaal in tegendeel gegaan.Eel.’t Is waar, een voogd kan zulks met reden tegenstaan,Zo zyn Pupil niet is gekomen tot haar jaaren,Of zo hy voor ’t gerecht bewyst, en kan verklaarenAls dat haar minnaar zich niet wel gedraagen heeft.Zo gy het zeker weet, dat uw party zo leeft,En gy uw nicht by hem in Amsterdam mogt vinden;’k Neem aan om deezen knoop geheel en al te ontwinden.An.Myn heer ik dank u voor uw goê genegenheid.Hy is een schelm.Eel.Dan hebt gy reden dat gy pleit:Maar zo ’t nu anders waar?An.’k Zou ’t evenwel beletten.Eel.Ik zal my met myn kunst daar wakker tegen zetten,’k Neem ’t aan te winnen, als een eerlyk advokaat.An.Ik ben u dankbaar, heer, voor uw’ getrouwen raad.Daar is zes schellingen.Eel.’t Proces is niet begonnen.Betaal my alles maar, als ik het heb gewonnen.An.Neen, ’t moet ten eerste zyn.Eel.Wel, als ’t u zo behaagt.An.Daar jongman, dat’s voor u.Fi.Ik zal heel onversaagt,In Amsterdam, door al de winkelen en hoeken,Den heer Anzelmus nâ zyn nichtje helpen zoeken.An.Gy zyt een eerlyk knecht! Ik zal myn neef terstondDen raad verhaalen, die ’k gehoord heb uit uw’ mond.

Anzelmus.’k Merk dat dit voorval u verwonderd maakt mynheer.

Ik bid u, zet myn neefs oploopendheid wat neêr.

Eel.Dat zal ik doen. Ik denk hem maar gelyk te geeven:

Want anders heeft men hier te nacht een schrikk’lyk leeven.

An.Dan zal die dokter op u raazen als ontzind.

Fi.Ja, of hy raast of niet, wy achten dat voor wind.

An.’k Merk dat myn heer mede in de wiskunst gestudeerd heeft.

Eel.’k Weet iets, door iemant die al lang met my verkeerd heeft:

Maar ’k ben een Rechtsgeleerde.An.Hoe zyt ge een advokaat?

’k Zie u ter goeder uur, myn heer, ’k bid geef my raad

In zek’re zwaarigheid, die me over is gekoomen.

Fi.Daar komt hy by den droes te biegt, wie zou dat droomen?

Eel.’k Wil u wel dienen in die zaak zo goed ik kan;

Maar onderrecht my wel.An.Ik ben een edelman,

Woonachtig te Utrecht, uit een braaf geslacht gesproten,

Ik ben zo edel als de aanzienelijkste grooten,

Ik heb geen kind’ren; maar ’k ben voogd van zek’re nicht,

Die t’ eenemaal ontaard van haaren stam en plicht,

Zich zelve te Amsterdam aan iemand dorst verbinden,

Eer dat zy wist of ik die zaak ook goed zou vinden.

Toen ik dat merkte, gaf ik aan haar te verstaan,

Dat zy terstond zich van dien minnaar moest ontslaan,

En aanstonds met myn neef in ’t huwelyk begeeven;

’t Welk zy zo obstinaat en fors dorst tegenstreeven,

Dat ik haar opsloot; maar zy is my juist ontvlucht,

Benevens onze meid, ’k ben op ’t hoogst beducht,

Dat zy reets te Amsterdam zal by haar minnaar weezen.

Nu is de vraag, myn heer, of ik iets heb te vreezen,

Zo ik haar minnaar, als zy zich by hem onthoudt,

Gelyk een schaaker mogte aanklaagen by den schout?

Eel.Hebt gy bewys dat hy de schaaker van uw nicht is?

Wat is ’t voor een?An.Men zegt dat hy al vry wat licht is,

Ik heb hem nooit gezien.Eel.Myn heer, dat dunkt my slecht.

’t Kon licht’lyk zyn dat gy niet wel waar onderrecht.

An.Hy’s te Amsterdam bekend byna in alle kroegen;

Hy is genegen by lichtmissen zich te voegen;

Hy dobbelt, en hy schikt de winkels op, myn heer;

Hy zuipt zich vol, en vraagt naar schaamte noch naar eer,

Eel.Is daar bewys van, heer?An.Hoe? zou ik iets bewyzen,

Dat al de waerelt zegt?Fi.„Je hoort je daar braaf pryzen.

Eel.Als gy getuigen hebt, myn heer, van ’t geen gy zegt,

Zal ik die zaak voor u bepleiten voor ’t gerecht:

Maar, ’k vindt één zwaarigheid, die alles om kon stooten:

Dat’s, dat gy met geweld uw nicht hebt opgesloten;

Zulks neemt den rechter voor een soort van dwinglandy,

In deeze landen leeft een ieder vrank en vry.

Een voogd mag van zyn huis in ’t minst geen kerker maaken.

An.Dus kan een juffer, als zy wil, zich laaten schaaken!

Eel.De straf volgt eerst, wanneer de misdaad is begaan;

Men kan den schaaker en haar dan in boeijens slaan,

Hoewel niet anders als met kennis van de heeren

Der stad, alwaar een voogd het paar mochte attrapeeren

Dan onderzoekt men of ’t is met haar wil geschied;

Indien ’t zo is, men neemt de zaak zo zwaar dan niet,

Men laat gemeenelyk de jonge luidjes trouwen;

Dan kan een voogd haar niet wel van malkander houwen.

An.’t Is nochtans menigmaal in tegendeel gegaan.

Eel.’t Is waar, een voogd kan zulks met reden tegenstaan,

Zo zyn Pupil niet is gekomen tot haar jaaren,

Of zo hy voor ’t gerecht bewyst, en kan verklaaren

Als dat haar minnaar zich niet wel gedraagen heeft.

Zo gy het zeker weet, dat uw party zo leeft,

En gy uw nicht by hem in Amsterdam mogt vinden;

’k Neem aan om deezen knoop geheel en al te ontwinden.

An.Myn heer ik dank u voor uw goê genegenheid.

Hy is een schelm.Eel.Dan hebt gy reden dat gy pleit:

Maar zo ’t nu anders waar?An.’k Zou ’t evenwel beletten.

Eel.Ik zal my met myn kunst daar wakker tegen zetten,

’k Neem ’t aan te winnen, als een eerlyk advokaat.

An.Ik ben u dankbaar, heer, voor uw’ getrouwen raad.

Daar is zes schellingen.Eel.’t Proces is niet begonnen.

Betaal my alles maar, als ik het heb gewonnen.

An.Neen, ’t moet ten eerste zyn.Eel.Wel, als ’t u zo behaagt.

An.Daar jongman, dat’s voor u.Fi.Ik zal heel onversaagt,

In Amsterdam, door al de winkelen en hoeken,

Den heer Anzelmus nâ zyn nichtje helpen zoeken.

An.Gy zyt een eerlyk knecht! Ik zal myn neef terstond

Den raad verhaalen, die ’k gehoord heb uit uw’ mond.

Eelhart,Izabel,Katryn,Filipyn.

Eelhart.Hy is al weg, myn lief.Iza.Ach! hoe was hy verbolgen!Eel.Geen nood myn lief, geen nood, laat hy u maar vervolgen;’k Verzeker u, dat hy bedrogen weezen zal.Flippyn haal met ’er haast myn rytuig uit de stal.Iza.Myn lief, ik vrees dat zy dien toeleg zullen merken;Behalven dat, ik dien myn hart wel wat te sterken.’k Ben flaauw en machteloos, vermoeid van angst en schrik.’k Denk dat de hospes wel een kamer heeft, daar ikEen weinig rusten kan, en ook my zelf verschuilen.Kat.Ja, juffrouw dat waar goed!Fi.Nou meisje niet te huilen,Het gaat hoe dat het gaat, jy zelt ’er winst me doen;Ik zal jou minnaar zyn.Kat.Jy met jou mal fatsoen.Fi.Ik hoor daar iemant, spring weer op het bed mejuffers.

Eelhart.Hy is al weg, myn lief.Iza.Ach! hoe was hy verbolgen!

Eel.Geen nood myn lief, geen nood, laat hy u maar vervolgen;

’k Verzeker u, dat hy bedrogen weezen zal.

Flippyn haal met ’er haast myn rytuig uit de stal.

Iza.Myn lief, ik vrees dat zy dien toeleg zullen merken;

Behalven dat, ik dien myn hart wel wat te sterken.

’k Ben flaauw en machteloos, vermoeid van angst en schrik.

’k Denk dat de hospes wel een kamer heeft, daar ik

Een weinig rusten kan, en ook my zelf verschuilen.

Kat.Ja, juffrouw dat waar goed!Fi.Nou meisje niet te huilen,

Het gaat hoe dat het gaat, jy zelt ’er winst me doen;

Ik zal jou minnaar zyn.Kat.Jy met jou mal fatsoen.

Fi.Ik hoor daar iemant, spring weer op het bed mejuffers.

Waard,Eelhart,Filipyn.IzabelenKatrynop ’t bed.

Waard.Dat zyn eerst gekken van geleerden! rechte suffers!Zy staan daar allebei te tuuren naar de maan,En brabb’len taal, die hond of kat niet kan verstaan.Eel.Hoor hospes! heb jy lust om die pistool te winnen?Waard.Ja, waarom niet? zeg maar hoe ik het moet beginnen?Eel.Niet, als dat je in ’t geheim twee juffertjes logeert.Waard.’k Logeer geen hoeren: neen: ik merk wat jy begeert.Eel.Zy zyn geen hoeren, maar twee juffers van myn kennis,Die ik verbergen moet om reden; zek’re schennisHaar aangedaan.... maar zeg of gy ’t wil doen of niet?Waard.Ik wil wel, als het maar in eer en deugd geschied.Eel.’k Verzeker u daar van; maar gy moet niets ontdekkenAan heer Anzelmus.Wa.Neen: ik zal ’t niet uit doen lekken,Wees daar verzekerd van: ’k beloof ’t je by myn eer.Zeg wanneer dat ik haar te wachten heb, myn heer?Eel.Zo aanstonds hospes, zoo ik u maar mag vertrouwen.Waard.Ja, wees gerust, ’k beloof dat ik myn woord zal houwen.Eel.Daar ’s uw pistool.Waard.Ik zel je helpen waar ik mag.Eel.De baan is klaar, juffrouw, kom nu vry voor den dag.Waard.Hoe leggen ze op het bed? wel dat zyn wond’re zaaken.Iza.Ach! hospes gaa terstond een kamer open maaken,Daar we ons verschuilen.Wa.Wel’ dat’s vreemd ze zyn verkleed!Loop in die kamer.Iza.Maak my ook wat spys gereed.Waard.Ja treê maar in, ik zel je wel akkomoderen.

Waard.Dat zyn eerst gekken van geleerden! rechte suffers!

Zy staan daar allebei te tuuren naar de maan,

En brabb’len taal, die hond of kat niet kan verstaan.

Eel.Hoor hospes! heb jy lust om die pistool te winnen?

Waard.Ja, waarom niet? zeg maar hoe ik het moet beginnen?

Eel.Niet, als dat je in ’t geheim twee juffertjes logeert.

Waard.’k Logeer geen hoeren: neen: ik merk wat jy begeert.

Eel.Zy zyn geen hoeren, maar twee juffers van myn kennis,

Die ik verbergen moet om reden; zek’re schennis

Haar aangedaan.... maar zeg of gy ’t wil doen of niet?

Waard.Ik wil wel, als het maar in eer en deugd geschied.

Eel.’k Verzeker u daar van; maar gy moet niets ontdekken

Aan heer Anzelmus.Wa.Neen: ik zal ’t niet uit doen lekken,

Wees daar verzekerd van: ’k beloof ’t je by myn eer.

Zeg wanneer dat ik haar te wachten heb, myn heer?

Eel.Zo aanstonds hospes, zoo ik u maar mag vertrouwen.

Waard.Ja, wees gerust, ’k beloof dat ik myn woord zal houwen.

Eel.Daar ’s uw pistool.Waard.Ik zel je helpen waar ik mag.

Eel.De baan is klaar, juffrouw, kom nu vry voor den dag.

Waard.Hoe leggen ze op het bed? wel dat zyn wond’re zaaken.

Iza.Ach! hospes gaa terstond een kamer open maaken,

Daar we ons verschuilen.Wa.Wel’ dat’s vreemd ze zyn verkleed!

Loop in die kamer.Iza.Maak my ook wat spys gereed.

Waard.Ja treê maar in, ik zel je wel akkomoderen.

Waard,Filipyn.

Back to Index Next