Bij den ConinckIn Sijnen SouverainenRade des Vorstendombs Gelremij presentG. W. Suren.
Ich voerss. Geurt Franssen als gevolmachtigde van mijn broeder Michil Franssen mits gader als mede momboir van sijne onmundige cinderen in sijn eerst howelick verweckt vor die eene helfte ende ich onderss. Joês à Thor als man en momboir van Maria Franssen vor die andere helftebekenne bij dese dat der Hrpostmeister Borz aen ons betaelt heft die ses duijsent rixdalers ende hundert souveraine in spees, in desen koopbrief vermelt tot betaelinge van de Munte, ende den Tient daerbij gehoorende, sijnde onder die vorss. somme begrepen. De vierthien hundert ende vijftig rixdalers aen Mr Mouts tot Venlo; ende duijsent ende vijftig rixdalers aen de heer Scholtis tot Neerwesat betaelt tot aflossinge van twee rentbrieven so die twee vorss. respectivelick tot laste van dese verkochte goederen waren hebbende, bedankende ons oversulck van goede betaelinge.
Acty tot Tegelen op die Munte den 24 Juni 1696.
Goert Franssen,Joês à Thör.
Het leengoed „de Munt” voorheen Bongershof of den Berg, thans klooster „Nazareth”, bewoond door Benedictijner-nonnen of Zusters der Gedurige Aanbidding, is gelegen ten Noord-Oosten van het dorp Tegelen, beslaat eene vrij groote vierkante oppervlakte, door grachten omgeven. Aan de Noordzijde, ter plaatse waar thans het kerkhof der Zusters is, bevond zich voorheen een vrij hooge berg, waarop een kasteel, dat door brand vernield en daarna afgebroken is. Later is de berg geslecht en de grond tot het vervaardigen van tichelsteenen gebruikt; de waterput heeft nog langen tijd, nadat de berg geëffend was, ter plaatse gestaan en gelijkte vrijwel op een fabrieksschoorsteen. Het tegenwoordige klooster was weleer de heerenwoning, waarschijnlijk gebouwd door baron van Wevelickhoven. De boerderij, heden de woning van den eerw. heer Rector Jos. Moubis, dagteekent van 1697.
B
Op heden dato den sevenden April 1768 hebben de broeders Willem en Henri Franssen gedeijlt de erfgoederen en capitalen, de welcke sij ab inteztato van haere nichte Cornelia Clucker weduwe van Henric Daers saeliger, geerft hebben int jaer 1761, ende dezelve gestelt in twee deelen waervan het eerste lot sal weesen en bestaen in de naervolgende porcelen:
No1. Het panhuijs met de bleijckerij, camp, en bandt, voor het panhuijs gelegen, getaxeert sijnde ad 3000 gld. cleefs, ittem de helfte van Muijsenmohlen, de helfte van dat hoefken gelegen an den weijer, met de helfte van groes en land neffens de voorsijde mohlen gelegen, getaxeert op 800 gld. cleefs.
Alnoch een capitael van hondert twintigh vuijff gld., alle Ruremondse waerde, ten laste van Arnold Fischers, ittem noch een hoefken bij de voorseide muhlen gelegen anschietende neffens het erf van de heer raetsverwandt Mooren, getaxeert sijnde ad 150 gld. cleefs.
Bij ʼt 2eLot sijn gestelt Gruzenhof an gen Dam onder Straelen gelegen, met sijne bijgehorige landerijen, benden en holtgewasch getaxeert ad 1000 gld. cleefs, een capitael van twee hondert patacons staende ten laste van de heer raetsverwandt Duckers tot Venlo, item een capitael van vuijf en twintigh goude pistolen ten laste en op het erf van Agatha Canoy, gelegen hier an Steijl, item hondert vuijf en twintigh patacons staende ten laste van de weduwe Nabben tot Sevenum, item noch een hoefken an de Helbeeck gelegen getaxeert ad 100 gld. cleefs, alnoch een capitael van hondert gld. Ruremonds staende ten laste van de weduwe Lambert Fournier tot Blerick, ten laesten een capitael van vier hondert pattacons staende op het erf ten laste van Gerardus Deckers en Helena Canoy, eheluijden tot Arssen.
Bij deze deelinge word voorbehouden dat in cas over de voorschreeve goederen en porcelen eenige questionen ofteproceduren mochten ontstaen binnen den tijdt van dartigh drij jaeren, dat bij sulk geval sij gebroeders of hunne descendenten sullen gehouden sijn malkanderen te mainteneren en kost en schaatlos te houden bij aldien dat den een of anderen door de familie van Daers of wel van de weesen souden aengedaen ofte tot proces beroopen woorden; verders woord conditionirt dat de rinten of opkomstende van de voordeelde goederen sullen getrocken woorden van de twee broeders tot den jaere 1768 inclusive verders de reparatien aengaende de nu begonnen sijn het muhlenrat aengaende sullen van hunne beijde geschieden en bekostight woorden.
Naer het trecken der lotten is het eerste lott bevallen an Willem Franssen en het tweede an Henri Franssen.
In oirkonde der warheijt hebben wij sulcks onderteekent.
W. Franssen.H. Franssen,Anna Margaretha Schopkens.Als getuigen:C. Franssen,G. Franssen, pastoor tanquam testis,P. Henric Franssen.
W. Franssen.H. Franssen,Anna Margaretha Schopkens.
C. Franssen,G. Franssen, pastoor tanquam testis,P. Henric Franssen.
Bekennen Wij ondergess. eheluijden geleent te hebben van onsen swaeger Matthijs Clucker de somme van tachentigh pattacons specie Spaense munte ten behoeve van onsen Heersoen den eerw. heer Gisbertus Franssen, ende beloven de selve somme ten allen tijde, soo onsen swaeger de selve noodig sal hebben, te sullen restitueren; des ʼt oirconde.
Venlo den 4 Martij 1720.
Goert Franssen.Agata Stockem.
Den 5 Xbre 1721 op dese obligatie ontvangen 21 patac. segge 21 patac. spetie Matth. Clucker.
Bekennedese boven gemeldte somma door mijnen swaeger Goert Franssen den 2. Jan. 1723 ontfangen te hebben.
Matth. Clucker.
Wir von Gottes Gnaden Carl Anselm des Heil. Röm. Reichs Fürst von Thurn und Taxis, Graf zu Valsasina, Freyherr zu Impden, Herr der Freyen Reichs-Herrschaft Eglingen und Osterhofen, auch deren Herrschaften Tischingen, Demmingen, Ballmerzhofen, Wolferthem, Rossum und Meusighem, der Souverainen Provinz Hennegau, Erb-Marschall der Königl. Pohlnischen weissen Adlers und Churphälzischen St. Huberti Ordensritter, beider Röm. Kays. und Königl. Apostol. Maj. Maj. würcklicher Geheimer Ratt und Principal Commissarius bey der allgemeinen Reichs Versammelung, auch Erb-General, Obrist Postmeister im Heil. Röm. Reich, Burgund und denen Niederlanden.
Alle und jede von Deroselben über die von dem Erb-Post-Generalat dependirende Aemter, und übrige Posten ertheilte Patenten und Commissionen gänzlich erloschen und aufgehoben seynd; also uns als rechtmätzigen Sucussoren, kraft wohl hergebrachter Kayserl. Patenten, und des Post-Regals Privilegien zustehen und obligen thut, die Postämter, Posten, deren Verwalter, und Posthaltere zu des Heil. Röm. Reichs, deren Herren Churfürsten, Herren Ständen, und des gemeinen Wesens mehrren Dienst und aufnehmen aufzurichten, und zu verordnen, die Oerten, da sie anjetzo gelegen, Unserem Gefallen, und der befindenden Nothdurft nach, zu confirmiren, oder zu verändern, und dieselbe in andere Oerter zu verlegen, auch diejenige Postbeambte, welche ihre anbefohlene Schuldigkeit der Gebühr nicht verrichten, zu bestrafen, selbige abzuschaffen, und an ihre stelle andere einzusetzen; und Wir dann genüchsam berichtet seynd, mit was für Treu, Fleisz und Sorgfalt Wilhelm Franssen, die Ihm zu Tegelen anvertraut gewesene Postverwaltungeine geräume Zeithers versehen und bedienet habe; Also haben Wir aus diesen und andern Uns bewegenden Ursachen obgemeldeten Wilhelm Franssen zu weiterer Bedienung angedeuteten Postverwaltung zu Tegelen mit allen gewöhnlichen, und darzu von Ihre Kayserl. Maj. allergnädigst verliehenen Privilegiën, Gerechtigkeiten, Freyheiten und Exemptionen confirmiret Ihn darzu verordnet und bestellet, Thuen solches auch hiermit, und in kraft dieses offenen Briefes, und geben Ihm beynebens völlige Macht, Gewalt und Befehl: dasz Er als Unsere nachgesetzter Reichs-Postverwalter in Unserem Nahmen sothanes Unser Postamt zu Tegelen administriren und bedienen, diesem zufolge die Briefe colligiren und distribuiren, den Porto davon einnehmen, und Unseren Ihm vorgesetzten Reichs Ober Postambt zu Maeszeyck verrechnen, alle ordinarien und Estaffetten Ihro Kayserl. Majestät Churfürsten, Fürsten und Ständen des Reichs, auch Kauf- und Handelsleuten, und andere Dienst betreffende, empfangen, spediren und fortschicken (weniger nicht an Orten, wo eingeführet, die Couriers und Passagiers zu befordern, in Unsern Nahmen das Posthorn zu führen, sich dessen bey ein- und ausreiten deren Städten, Schanzen und Pässen, da es nöthig seyn wird, und ohngehinderte Passirung zu gebrauchen um in Summa alle Ordnungen und Befehle, so allbereits gegeben worden seynd, oder ins künftige dennoch zu desto besseren Versehung schon angeregten Postamts gegeben werden mögten, observiren, vollziehen, und alles dasjenige, welches eine gut- und getreue Postverwalter dieszfalls und bey Administrirung sothanen Amts zu thun und zu verrichten schuldig und gehalten ist, als wann Wir Selbst zugegen wären, thun und verrichten mögten, dörfe und könne; jedoch, dasz Er ohne Unse ausdrückliche Einwillig- undVerordnungin denen, Unser oftbemelettes Postamt zu Tegelen betreffenden Sachen, keine Veränder- und Neuerung fürnehmen: dann auch mit diesem Beding, dasz Er von Seiner Amts-Administration und Empfange Unserm Ihm vorgesetzten Ober Postamt zu Maszeyck allezeit von drey zu dreyMonathen aufrichtig gute Rechnung und Reliqua zu leisten verbunden seyn solle; alles mit die semausdrücklichem Vorbehalt: das Wir solche Unsere Commission, Unserem Belieben nach, zu revociren, aufzuheben, und Uns derienige Facultät, welche Uns, vermög. Unserer Erb-Generalats-Post-Patenten und Privilegien Eingangs verstandener maszen zustehet, zu gebrauchen Macht und Recht haben sollen. Welchem also getreulich nachzukommen, und mehr ernanntes Postamt zu Tegelen wohl und gebührlich zu verwalten, hat Uns Wilhelm Franssen den hierzu erfordert nothwendigen Eyd praestiret und abgeleget. Gelanget derowegen an alle und jede geist- und weltliche Obrigkeiten, Churfürsten, Fürsten und Stände des Heil. Röm. Reichs, auch sonsten an alle Gubernatoren, Generalen, Lieutenanten, Amt und Haupleute, Pfleger, Vögte, Richter, und alle andere Befehlshabere und Beamte, was Standes, Condition und wesen sie seynd, Unser gebühr und freundliches Bitten und ersuchen obernannten Wilhelm Franssen, dieser Unserer Ihme gegebenen Commission über gedachte Postverwaltung zu Tegelen mit denen darzu gehörig gewöhnlichen Privilegiën, Gerechtigkeit, Freyheiten und Exemptionen ruhiglich geniessen, und sich derselbigen gebrauchen zu lassen, Ihm auch dieszfalls keine Hindernisz oder Beleidigung zuzufügen, noch dasz solches von andren geschehe, zu gestatten, sondern Ihm hingegen hierinnen auf geziemendes Anzuchen alle hülfe und nothwendige Assistenz um desto bessere Bedienung solcher Commission und anbefohlenen Postverwaltung zu leisten, welches um einen jedwedern nach Standesgebühr hinwiederum zu verschulden Wir erbiethig und willig seynd. Dessen allen zu wahren Urkund haben Wir gegenwärtig offenen Brief eigenhändig ünterschrieben, und mit aufgedruckten Unseren Insiegel hekräftigen auch contrasigniren lassen. So geschehen zu Regensburg den 31stenMonaths Tag Julii des Eintausend Siebenhundert drey und Siebenzigsten Jahrs. (1773).
Dezelfdeaanstelling had plaats den 12. Juli 1774 voor Caspar Franssen, zoon van bovengenoemden, tot postmeester te Tegelen, door Karel Anselmus, Vorst van Thurn en Taxis, Opperpostmeester van het Duitsche Rijk enz.
Thomas Keuth, wereldsch priester, zoon der echtelieden Petrus Keuth, koopman te Viersen, en Anna Schrörs, stichtten in 1707 een beneficium simplex, of vicarie ter eere van Onze Lieve Vrouw der Zeven Smarten, met een kapitaal van 3000 Rthlr. Kleefsch, onder de volgende verplichtingen voor den beneficiant:
1. Des Zondags, Dinsdags, Woensdags en Zaterdags van iedere week eene h. mis lezen in de parochiekerk.
2. Alle feestdagen, het geheele jaar door, eene catechetische volkspredikatie houden.
3. Alle feestdagen den pastoor behulpzaam zijn bij het biecht hooren.
De collecteurs dezer stichting zullen zijn: de pastoor, de oudste kapelaan en de twee oudste katholieke schepenen.
Het kapitaal dezer stichting staat nog op de schuldenlijst der stad; de intresten worden sedert de overeenkomst van het Kerkbestuur met de Gemeente, 18 April 1827, slechts gedeeltelijk aan de kerk uitbetaald.
De stichter bouwde een altaar in het noordelijk schip der kerk en schonk daarbij eenen kostbaren zilver-vergulden kelk, met relief figuren op den voet.
De stichting geschiedde om het volgende: Een lid der familie Keuth te Viersen, welke grooten handel dreef in linnen naar Nederland, had zich omstreeks 1703 door zijnehandelsverbindingen met gereformeerde kooplieden te Haarlem, laten bepraten om eenen Hollandschen protestantschen zendeling de overkomst naar Viersen te vergemakkelijken.
De vader van bovengenoemden stichter, ontevreden over deze daad van een lid zijner familie, wilde het gebeurde vergoelijken en vroeg of een zijner zonen priester wilde worden. Hij verlangde de stichting te Viersen te maken en een hunner tot vicaris hiervan, om door diens godsdienstoefeningen en catechismus onderricht iets tegenover de handeling van het familielid te stellen. Twee der zonen werden priester, de stichter Thomas eerste vicaris dezer stichting en zijn broeder Paulus, later Prior van het klooster der Sionisten te Keulen.
Onder de schilderij van den Keuthschen altaar in genoemde kerk, voorstellende O. L. Vr. der zeven smarten, geschilderd door een der beste leerlingen van Rembrandt, bevindt zich het wapen der familie en op het pastoreele huis te Viersen wordt nog het portret bewaard van den vader des stichters, liggende op zijn doodsbed.
ERZBISTUM CÖLN.
Cöln, den 6. August 1906.
Am 30. d. M. werden Euer Hochwürden, so Gott will, das fünfzigste Jahr Ihres Priestertums vollenden und diesen Gedenktag in frommer Feier begehen.
Es ist für mich eine Freude Ihnen, verehrter Jubilar, zu dieser Jubelfeier, welche nur wenigen Priestern zu begehen vergönnt ist, meine innigsten Glückwünsche darzubringen, und Ihnen zugleich meine Anerkennung auszusprechen für die pflichttreue und den seelsorglichen Eifer, den Sie in Ihrer lange priesterlichen Laufbahn zunächst als Rector in Karrheim, Süng und Stolberg-Mühle, sodann als Vikar in Eitorf und schliesslich als Pfarrer in Ittenbach, woSie nunmehr bereits nahezu 37 Jahre hindurch thätig sind, bekundet haben.
Der Herr, welcher Ihnen hienieden die Ehrenkrone des Altars beschieden hat, möge Ihnen dort oben jene unvergängliche Ehrenkrone zu teil werden lassen, welche den treuen Seelenhirten in Aussicht gestellt ist!
Möge er Sie kräftigen und stärken zur Ertragung aller Gebrechen und Beschwerden, welche das Alter mit sich zu bringen pflegt, und Ihren Lebensabend zu einem trostvollen gestalten.
Zum Unterpfande dieser meiner Wünsche erteile ich Ihnen, hochwürdiger Herr Jubilar, sowie Ihren Pfarrkindern von Herzen den h. Segen.
† Antonius Card.Fischer,
Erzbisschof von Cöln.
Dem Herrn Pfarrer Carl Goswin FranssenHochehrwürden in Ittenbach.
G
Wij Adam Hoevelers, Joannes Branten en Adam van Wijck schepenen, Joannes an ghen Holt gezworene der stad en gemeente Brüggen en Borren, en Edmondus Kremer en Joannes Wijnters provisoren der kerk van Borren, doen kond aan allen en aan ieder in het bijzonder, en erkennen bij dit publiek document, dat, als de eerzame Matthias in gen Rahe en Christina, zijne huisvrouw zaliger gedachtenis, vroeger uit christelijke en goede genegenheid voor gezegde kerk een ploegbaar eigendom, tot vermeerdering en behoud der inkomsten van het goddelijk officie, hebben geschonken, bij kracht van een gezegeld instrument, zooals dit in de kerk van Borren bewaard en gevonden is, waaruit blijkt: „doen wij schepenen en rechters van Brüggen aan allen kond en erkennen bij dit publiek instrument, dat, nadat Matthias in gen Raedt en Christina, zijne huisvrouw, die bij de genade Gods geene erfgenamen hebben nagelaten, en toen ten tijde in echt een veld of eigendom in gemeenschap hebben aangekocht, namelijk dertien bunders en een half overdeeld, bekend onder den naam van Heraritz, grenzende aan den molenweg van Elster, ter eenre, en ter andere zijde in het district an ghen Weirtz, van den weg van Luttelbracht naar de kerk, hebben de voorzegde echtelieden milddadig besloten de bovengenoemdeerfschapte geven en af te staan, zooals zij nu geven en afstaan bij kracht van dit document, in de handen der tegenwoordige en toekomstige provisoren der kerk van Borren ten eeuwigen dage; bij middel van dit instrument ordineeren en stichten zij nu ter eere en glorie van den almachtigen God en Zijner beminde, geëerde en gezegende moeder Maria, voor het heil hunner zielen eene erfelijke mis, voor eeuwig en onophoudelijk, alle zondagen in de kerk van Borren aan het altaar van den H. Antonius op te dragen; dat de priester gehouden is met deze mis te beginnen zoo gauw als de „Asperges” voor de hoogmis is gegeven en op deze wijze en vorm, opdat de tegenwoordige entoekomstige provisoren der kerk, ten eeuwigen dage daarvan de beheerders en de meest geschikte en naaste in bloedverwantschap, onder hen zal ordineeren en regelen wie voorzegde mis zal celebreeren, met beraadslaging van zijnen herder, en dat hij telken jare als vergoeding dezer erfmis zal ontvangen twee malder tarwe van het erfconvent en van het jaarlijksch stipendium in volle Brüggensche maat en gekeurde verkoopbare tarwe, verder nog twee gouden raders (rijders), te weten vier en twintig raders of zilvergeld te betalen voor elken gouden rader, of in hun plaats tegen een aanneembaren prijs in een andere gangbare en echte munt om te zetten, en indien het eigendom buiten de voormelde jaarrenten een betere opbrengst zou geven en meer opbrengen, men het dan aan de kerk zou schenken, waarvoor de provisoren ten eeuwigen dage aan den priester die deze erfelijke mis leest, al het noodige voor de h. mis, als wijn, brood, licht, kelk en paramenten (miskleeren), vrijelijk en zonder eenige retributie van den kant des voorzegden priesters te geven, verplicht zijn.
In geval er echter, wat dikwijler gebeuren kan, geen bloedverwant van beiden (erflaters) geschikt gevonden werd (om dat ambt te bedienen), moesten de provisoren der kerk een priester naar keus, om de h. mis te lezen, verzoeken, tot dat er een uit den bloede bekwaam zal worde.
De provisoren der kerk moeten tevens aan dezen priester door hen (voor dat officie) aangenomen, al is hij dan ook geen bloedverwant, de voorzegde inkomsten jaarlijks afdragen of met hem overeenkomen, en zijn zij verplicht het overeengekomene na te leven.
En indien er van het jaarlijksche „canon” der mis iets overbleef, moet dit heel en al ten gebruike der kerk aangewend worden.
Buitendien wenschen de voornoemde echtgenooten Matthias en Christina, dat de hypotheek op voorzegd „soli stadium” of het voornaamste eigendom bleef indien de bezitters daarvan die waarde wilden betalen, waartoe, gelijkde voorzegde al de ware erfgenamen en de naaste bloedverwanten van beide kanten afdalen en zulks ten eeuwigen dage.
Tot behoud van het recht van den landheer en ieder ander, alle list en bedrog in welk punt of artikel van dit testament uitgesloten zijnde, ten geloove waarvan tot getuigenis van al dit en op dat instrument ten eeuwigen dage nageleefd worde, hebben wij voornoemde schepenen, daar wij een eigen gerechtszegel niet bezitten, daartoe de eerbare schepenen van Bracht en Kaldenkirchen aangezocht, opdat zij hun gerechtelijk zegel ten teeken der waarheid aan dit instrument hechten. Wat wij schepenen van Bracht en Kaldenkirchen, op verzoek der Brügsche schepenen, gaarne erkennen gedaan te hebben, waarom wij ons publiek gerechtszegel ten teeken der waarheid hieraan gehecht hebben.
Gegeven in het jaar O. H. 1528 des avonds voor St. Jan Baptistinhet midden van den zomer.
Dat wij daarom met het voorweten van den raad en toestemming van den eerw. heer Jacobus Brantz, tijdelijk pastoor in Borren, en met overeenstemmende deliberatie tot betere promotie van gezegd officie en tot grooter nut en gemak der kerk en gemeente Borren, aan onze eerzame ambtgenooten de schepenen Joannes Gielen en Joannes in gen Hove, als naaste verwanten, erfgenamen en opvolgers der voornoemde stichters Matthias in gen Rahe en Christina, echtgenooten, de voorzegden in het tevoren ingeschreven verzegeld document, gespecifieerden ploegbaren eigendom, erfelijk en voor altijd, onwederroepelijk in erfpacht overgedragen hebben en toestaan, en hebben wij dit, hierbij voor ons en onze erfgenamen, onder bovenstaande condities en vorm, te weten als erfpacht voorzegd, vooreerst ten prijze van erfpacht alias „drugen lickoff” 450 valide en goede thalers, of daarvan de waarde ten gebruike der kerk en voorzegde gemeente, in eens te betalen en solveeren, en verder moeten zij elk jaar en het eerste dit loopende 74. jaar op het feest van den H. Andreas, of binnen den tijd van 14 dagen daaropvolgende, zonder eenig uitstel of tegenspraak,4 malder wintertarwe in volle Brüggensche maat, ten gebruike van het noodzakelijke in bovengenoemde officie of wel tot de noodzakelijkheid der kerk aan de tegenwoordige en toekomstige provisoren der kerk in hun vrije bewaring, macht, vrij, veilig en zonder eenige last voor een zekeren jaarlijkschen prijs voor eeuwig en onherroepelijk overgedragen.
Verder dat het daartoe te gebruiken land niet anders dan in twee deelen mag verdeeld en op geen andere wijze mag verkocht worden.
Indien echter de erfpachters, hunne erven of opvolgers, later geheel of gedeeltelijk de overdracht of betaling van voorzegde jaarlijksche waarde, in het een of ander jaar of eenige punten of artikelen van dit instrument hebben nagelaten en niet hebben nagekomen als hiervoor omschreven, in dat geval zal het eigendom dat in erfpacht is afgestaan met al zijne verbeteringen volgens bevinding, in de macht der provisoren voor het gebruik der kerk, zonder restitutie van den boven overeengekomen prijs of „drugen lickoff,” komen en blijven volgens de gewoonten en de statuten des lands en de constitutie der vorsten. Ten teeken der waarheid en van de vaste en onherroepelijke in achtneming van alle voorschreven punten en artikelen van dit erfpacht, hebben wij voorzegde schepenen in naam van gezworenen en provisoren en in naam der erfpachters Joannes Gielen en Maria zijne huisvrouw, Joannes in gen Hove en Margaretha zijne huisvrouw, deze petitie en requisitie goedgekeurd en aangenomen, en met ons schepenzegel bevestigd.
Verder hebben wij allen schepenen, gezworenen en provisoren der kerk, tot grooter zekerheid gevraagd den respectabelen Joachim Hagken, prefect van het ambt Brüggen, dat hij ook zijn zegel hieraan mocht hechten. Doordien de zooeven genoemde erfpachters Joannes Gielen en Joannes in gen Hove met hunne voorzegde huisvrouwen, vóór mij Joachim Hagken, den prefect, zooals te voren alle bovengemelde punten en artikelen van deze erfpacht aldus bekend hebben,en tot derzelver verzegeling mij en de schepenen instantelijk verzochten en smeekten, en ik dus op dit hun verzoek en verlangen, zooals op dat van de schepenen, gezworenen en provisoren der kerk mijn eigen zegel op de eerste plaats bij het schepenzegel met volle kennis heb aangehecht, van welke bewijsschriften er drie van een en denzelfden inhoud werden opgemaakt en gezegeld, waarvan een aan de provisoren der kerk voor het gebruik der kerk, en de andere twee beiden voorzegde erfpachters, ieder een werden overgegeven en toevertrouwd.
Gegeven het jaar na Onzes lieven Heeren en Verlossers Christus geboorte eenduizend vijf honderd en vier en zeventig, op Zaterdag den 26stenJuni (1574).
Wilhelm Palandt,
Gerechtsschrijver.
Wij Adam Hoeveler, Joannes Branten en Adam van Wijck schepenen, Joannes an gen Holt gezworene van de stad en gemeente Brüggen en Borren, Edmundis Kremer en Joannes Wijnters provisoren der kerk alhier in Borren, maken kond en bekennen openlijk door dit „transfixum,” zooals in het onderhavige erfpachtstuk, voor hetwelk onder andere dit „transfixum” gemeld en geschreven is, dat de hierin gemelde erfpachters Joannes Gielen en Joannes in gen Hove met hunne beide huisvrouwen, ten opzigte van den hun in gebruik gegevenen akker eenmaal voor altijd als prijs der erfpacht of anders „drugen lickoff” ten bate dergenoemde kerk en gemeente Borren moeten deponeeren, zeker geven en betalen vier honderd en vijftig goede en geldige daalders of den waren prijs er voor; diensvolgens verklaren wij hierdoor en krachtens het tegenwoordig „transfixum,” dat de gemelde erfpachters Joannes Gielen en Maria echtgenooten, Joannes in gen Hove en Margaretha zijne huisvrouw, den voren bedongen prijs van 450 daalders ons den voorzegden schepenen, gezworenen en provisoren der kerk, ten bate der kerk en gemeente zooals boven, geheel en in allen deele vrijwillig en graag geleverd, gegeven en betaald hebben, weshalve wij voor de goede en geldige levering en betaling der voorzegde 450 daalders voor ons en onze opvolgers onzen dank betuigen en de gemelde erfpachters, of derzelver erfgenamen, opvolgers en tevens hem of hen, wien zelfs eene kwijting zou noodzakelijk zijn, geheel en al van die som vrij en bevrijd verklaren, zooals wij hierdoor en krachters dit „transfixum” voor ons en onze opvolgers ten eeuwigen dage genoemde som als door ons ontvangen verklaren met volle kennis der zaak en zonder eenig bedrog, ten bewijze en tot getuigenis der waarheid hebben wij voorzegde schepenen voor ons en eveneens voor bovengemelde gezworenen en provisoren der kerk op hun verzoek, ons gemeenschappelijk schepenzegel door een koordje aan de doorboorde erfpachtoorkonde gehecht op Zaterdag den 18.dag van December van het jaar 1574.
Dat de tegenwoordige copie uit het ware en onbetwijfeld gezegeld duitsch oorspronkelijk stuk en tevens met het onderschriftvan den gerechtsschrijver voorziene stuk en de doorboorde kwijting door mij in het latijn vertaald en aan dezelfde in alles wat zin en zakelijken inhoud betreft, gelijkvormig en gelijkluidend is, getuig ik door eigen onderschrift en zegel.
Brüggen van Gulick 14 Juni 1756.
Petrus Maassen,
keizerlijk openbaar en in de kanselarij van Julich-Berg te Dusseldorf ingeschreven Notaris.
Wij Carolus Philippus, bij de gratie Gods paltsgraaf van den Rhijn, thesaurier van het H. Romeinsche rijk en keurvorst van Bayeren, Gulick en Cleef, hertog van Bergh, prins van Moers, graaf van Velden, Spanheim, Marken en Ravensberg, en heer van Ravensteyn; doen aan allen kond dat, nadat in onze geheime vergadering de raadsheeren, schepenen en gezworenen der stad en gemeente Brüggen ons nederig gesmeekt hebben, dat wij tot vermeerdering (der inkomsten) van de vicarie te Borren de volgende stichting mogen maken, doen wij aan allen kond, dat de edele raadsheeren schepen en raadsheeren of gezworenen der stad en gemeente Brüggen en Borren, op den 14. dag der maand Maart anno 1733 (de elfde indictie) onder het pontificaat (bij de Goddelijke Voorzienigheid en de genade Gods) van onzen verkoren allerheiligsten vader en paus Clemens den elfden van dezen naam, voor mij den apostolieken en keizerlijken notaris verschenen zijn en dat zij aldus getoond hebben, namelijk dat zij van plan zijn om over de tegenwoordige bijvoeging (aan de inkomsten) der vicarie te Borren een of meer instrumenten te laten maken, waar voor zij mij, in tegenwoordigheid der ondergenoemden daartoe speciaal gevraagde getuigen, gevraagd hebben deze vermeerdering in den volgenden vorm op te stellen.
1oDat de voorgenomen vermeerdering uit deze motieven goed, en aan de gemeente nuttig en heilrijk is en beter gedaan dan achterwege gelaten omrede, deze Vicaris schraaltjes bedacht zijnde, zonder patrimonie van zijn vader niet gewijd kan worden, en dat de meesten tijd dat ambt door den pastoor van die plaats bediend moet worden, en dat deze plaats (van Vicaris) vacant zijnde, de toekomstige kapelaan wegens niet voldoenden titel van wijding deze misschien niet kan aannemen, dat in dit geval met één bestendig (stabiel) priester slechts als pastoor der parochie, deze in de toekomst het gebrek van een kapelaan moet ondergaan en daardoor (in aanzien lijdt) ontsierd wordt.
2deWaarom zij, op bovengenoemde wijze bewogen, van het daar gelegen gemeen veld vrijelijk en zonder eenige last, twaalf bunder land, zooals dit land tot nu toe altijd zonder last geweest is, niet alleen aan wijzen, maar het ook met de daartoe noodige planten voorzien en het voor deze vicarie noodzakelijk brandhout voor het beter onderhoud (bestaan) der vicarie aanbieden; daar echter van dit gemeen veld of heide, opdat het niet door een stuiver lasten zelfs kan belast worden, zoo als het ook niet kan, en dat het geen ander voordeel heeft en dat uit deze planting (de afschaffing van planten uitgezonderd) aan deze geen schade moge berokkend worden, en te meer nog daar na dat, het planten van het veld gedaan zijnde, de kapelaan voortaan in de gemeente kan wonen en dagelijks het h. Sacraficie der mis kan opdragen, op deze nederige hoop vertrouwende, hopen wij dat de Doorluchtige Keurvorst de tot dit godvruchtig werk noodzakelijke toestemming moge geven, en meer nog omdat wegens de vermeerdering (van eigendom en inkomsten) van dit eenvoudig beneficie, de bedienaar er van voor de weldoeners (waaronder de Doorl. Keurvorst als landheer in de eerste plaats is te beschouwen) met een jaarlijksche dienst belast wordt, en de begiftiging (des ambts) bij de begevers van de eerste fundatie, de raadsheeren, schepenen en gezworenen, blijft.
Gedaan in tegenwoordigheid der eerzamen Arnoldus Beeckmansen Joannes Hammecker, getuigen daartoe speciaal gevraagd, en hebben de bovenvermelde raadsheeren, schepenen en gezworenen tot grootere zekerheid en stricter inachtneming dit instrument met hun eigene handen onderschreven en met hunnen gewonen gerechtszegel geconfirmeert. Verder hebben zij mij verzocht dit met mijne hand en zegel te bevestigen, in het jaar voornoemd pontificaat en indictie als boven.
Joannes Hoffer, schepen.Joannes Horsten, raadsheer en schepen.Arnoldus Gielen, schepen.Joannes Neeffen, schepen.
Ten bewijze van het vorenstaande heb ik geteekend en onderteekend
F. P. Junggeburth,
in de keizerlijke kamer van Wetzlar ingeschreven notaris in het bijzonder hiervoor voorzocht.
Door bovenstaand allernederigst smeekschrift bewogen, stemmen wij er in toe deze stichting tot meerdere duurzaamheid met ons hoogst keurvorstelijk en landheerlijk gezag allernederigst goed te keuren en te bevestigen, hetgeen wij aldus aan bovengemelde raadsheeren, schepenen en gezworenen naar hunne nederigste meening allergenadigst toestaan, zoodat deze stichting door deze onze beschikking, onder voorbehoud en zonder benadeeling van onze en elke andererechten, goedgekeurd, ook in de jaarlijksche afrekening en in de registers worde aangehaald en door het geheime zegel onzer hofkanselarij voorzien van onze hooge gunst en toestemming getuigenis aflegge.
Düsseldorff den 25. September 1733. Op bijzonder allergenadigst bevel van den allerdoorluchtigsten Keurvorst.
Graaf von Schaesberg,P. W. von Francken, s.
Dat dit afschrift, uit zijn echt duitsch origineel door mij in het latijn vertaald met dit, in alles wat den zin en zakelijken inhoud aangaat, overeenstemt, getuig ik bij deze.
Brüggen (in Gulick) den 16. Juni 1756.Petrus Maassen,
keizerlijk openbaar en ingeschreven notaris.
Dat Henricus Franssen de intrest van de 80 Rth. wegens de middelmis voor dit jaar 1750 met 3 Rth. 12 ss. goed betaald heeft, getuigt hiermee
Borren den 11. Maart 1751.
F. C. Nelissen,
Pastoor te Borren.
Dat Henricus Franssen ons burgemeester, schepen en raad der stad Brüggen in het kerspel Borren, qua collationibus eener Zondagsche mis te Borren, eene som van tachtig Rth. p. 80 als collingo, met de tot hiertoe verschenen intressen, welke som bmr. Arnold Custers aan de weduwe van Lenerd Jacob Seell schuldig geweest en deze totvermeerdering der bovengemelde mis stichting gegeven en gelegateerd heeft, heden op dezen dag rechtmatig afgemaakt en betaald heeft, verklaren hierdoor quitteerend
Brüggen 25 October 1751.
Henricus Gielen,P. J. Maassen,Henricus Westen,Gotzen Vonmühlen,A. Pluecken, als getuigen.
Nadat het officie in de parochie van Borren gesticht, sedert de ontslaggeving in de handen onzer beheerders door den laatsten beneficiant of rector Henricus Weiler, sedert lang onbeheerd ligt, en Godefridus Franssen, die naar den geestelijken staat aspireert, ons gevraagd heeft om dit officie te verkrijgen, daarom dragen wij bovengemelde collators (beheerders) dit officie met al zijne revenuen en emolumenten bij dezen brief of acte aan gezegden Godefridus Franssen over, en hebben wij deze tegenwoordige (huidige) overdracht ten teeken van waarheid niet alleen met eigen handen onderschreven, maar ook met ons gewoon rechtszegel voorzien.
Gedaan te Brüggen 24 April 1756.
Henricus Gielen, schepen.Jan Berten,Hein Wusten.
J. G. Laden,H. Huppen,A. PlückenFrantz F. Hammeckers.
Dit teeken heeft Joannes Engels, provisor der kerk eigenhandig geplaatst wat wij getuigenLeonard Hauzer,A. Plücken.
Ikondergeteekende, provisor der kerk, heb aan den heer pastoor op zijn verzoek de mij getoonde inkomsten, die boven vermeld ambt zouden aangaan, geteekend, doch niet wetende of deze voorgebrachte inkomsten in het geheel waren, intusschen stem ik toe dat dit ambt aan Godefridus Franssen worde overgedragen, ter waarheid waarvan ik met eigen hand onderteekend heb.
Brüggen, Julich, 11 Juni 1756.
Wilhelmus Seiben,
provisor eccl.
Het tegenwoordig afschrift uit het onderteekend en gezegeld origineel van het duitsch in latijn overgezet zijnde, en een naarstig vergelijk gemaakt hebbende van woord tot woord, en in zooverre de zin en substantie aangaat met het origineel accordeerende gevonden, bewijs ik door mijn eigen handteeken en zegel.
Brüggen, Julich, 14 Juni 1756.
Petrus Maassen,
bij keizerlijke autoriteit publiek notaris in de concelarij van Gulik en Bergh.
Dat Joannes Gielen en zijne huisvrouw Maria naaste bloedverwanten zij van Matthias In gen Raedt en Christina zijne vrouw, beide laatsten stichters van het kerkelijk officie in de kerk van Borren, blijkt uit het instrument daarover opgemaakt in het jaar duizend vijf honderd vier en zeventig (1574) den 26 Juni en omdat Henricus Schöpges, consul der stad Brüggen, en zijne vrouw Margaretha Gielen,uit bloedverwantschap van voornoemden, en Henricus Franssen en Margaretha Schöpkes echtelieden, ouders van Godefridus Franssen oom en tante zijn geweest, is voornoemde Godefridus Franssen naaste bloedverwant, bekwaam om het officie gesticht voor eene Zondagsche mis te ontvangen.
Brüggen, Julich, den 14. Juni 1756.
J. J. Laden, schepen.Henricus Gielen.
Dat de schepenen, raadsheeren en provisoren der kerk van Borren op drie verschillende malen, eerstens den 29. Mei 1728 aan den heer Simon Horsten op den titel van patrimonius gewijd, tweedens aan den heer Bertramus Sijbertz, derdens en laatstens aan den heer Weiler, in den vorm van het Pastoraat in Thurnhout, aan ons hebben geresigneerd, het officie in Borren gesticht, blijkt uit hunne overdrachten en dat voorzegde schepenen en raden aangesteld zijn om dit officie te begeven, blijkt uit de hier bijgaande ratificatie van den Keurvorst, waarbij twaalf bunders bosch uit het gemeente eigendom voor dat officie etc. gegeven werden, en dat daarover verder geen twijfel zij, tenzij de heer pastoor weigert de gestichte mis tusschen de eerste mis en de hoogmis te celebreeren (primum inter et summum sacrum celebrari).
Brüggen, den 16. Juli 1756.
J. J. Laden, schepen.J. P. Maassen.H. Plucken,beëedigd gerichtsschrijver.
Datden wel eerwaarden kapelaan den heer Godefridus Franssen mij al de documenten, betreffende het officie eener in de parochiekerk te Borren gestichte erfelijke Zondagsche middel mis, ten voordeele van mijn zoon Joannes Wilhelmus Maassen, heeft overgedragen, alsmede dat voorgemelde eerw. heer Franssen den 12. dezer zijn ontslag heeft genomen den 20. dezer het officie overgegeven en in mijne handen gesteld heeft, zulks bekenne en getuige ik hierdoor loco reversalis. Brüggen den 29. November 1760.
P. J. Maassen.
In Naeme der alderheilighzte Dreijvuldigheijt. Amen.
Alle de geene die deese tegenwordigh sullen sien, ofte hooren leesen, sij kennelijk dat op heden dato ondergeschreven ten overstaen van beroepen, goetvinden der vrinden tot meerder Ehr godts, saligheijt der seele, en vermeerderinghe des menscheliks geslaghts, beraempt ende besloten is, een solemnei houwlijck tussen den ehrbaeren weduman Hendrik Deckers, geassistert met sijn moeder ondergeschreve, ter eendersijdts, en ook dʼerbare jonge dochter Wendelina Franssen, geassisteerd met haeren vader en moeder, broeders en ohm ondergeschreve, ter andersijdts, soo hebben deese gesamentelijk met goede voorsinnigheijt besloten een seker houwelijks voorwaarden, in de maniere hier naer volgende:
1mois geconditionirt, dat den langhst levenden op sijn eijgen patrimoniel goet sal moegen huliken, in de tweede, derde, en verdere Ehe naer sijn believen.
2doword conditionirt, dat het kind verworfen in ʼt eerste houwelijk, met de kinderen van ʼt tweede houwelijk egalijk hoefs gewis en alle gereede, en ongereede goederen herkomende van brudigoms ouders, ofte vrinden, sal profiteren.
3tisindien den brudegom onverhopt sonder lijfs erven van ʼt tweede houwelijk quaem te sterven, soo sal de bruijght gehouden sijn, aan ʼt kind verworfen bij het eerste houwelijk uijt de gereeden uijttegeven eens voor all de sommevan vier hondert guldens Cleve; maer in cas in ʼt tweede houwelijk kinderen souden verworfen sijn, dan sal het kind van ʼt eerste houwelijk sigh met een behoorlijke uijtsettinge volgens staat en conditie van dʼouders moeten patienteren, maar daarenboven sullen hem gegeven worden kast en kleederen, dewelke haar moeder saeligers lichaam toe bestonden.
4toword voorbehouden, in cas naer de doedt van dʼouders van Wendelina Franssen, selve voor Hendrik Deckers quaem te sterven sonder lijffs erven, sal uijt genoemde Hendrik Deckers sijne gereede, ofte staende houwelijk door Hendrik Deckers en Wendelina Franssen geacquirerde goederen, en erven, naer de doedt van Hendrik Deckers aan de Franssens familie uijtgegeven worden, ten regarde van de gereeden van selve familie herkomende, de somme van vuijftien hondert guldens Clevs.
Tot meerder kracht van dit instrument renoncieren brudegom en bruijht aan all het geene, dat hij de gestatuerde soo Gulikse, als Gelderse Landrechten en Souveraine Placaten hier aan soude konnen contrarieren.
Aldus geschiet en geteekend tot Tegelen den 21. Maart 1771.
Hendrijck Deckers.Sibilla Brucx.
Wendelina Franssen.H. Franssen.Margaretha Schopekens.G.Franssenpastoor in Belfeld.P. Hendrik Franssen.W. Franssen.
Voor mijFranciscus Wilhelmus Vogelsnotaris ter standplaats Reuver, gemeente Beesel, verscheen in tegenwoordigheid van 1. Peter Hubert Mooren notarisklerk te Reuver, 2. Johannes van Dongen dienstknecht te Venlo, 3. Jean Kamerbeek administrateur te Venlo, en 4. Michel Truyenkoopman te Venlo, als getuigen door na temel den comparante verzocht.
MejuffrouwWendelina Gubbelszonder beroep wonende te Venlo, aan mij notaris bekend, die aan mij notaris in tegenwoordigheid der genoemde getuigen heeft aangeboden een papier, dienende tot omslag, gesloten en verzegeld door middel van vijf afdrukken in rood lak, en in welken omslag de comparante, in tegenwoordigheid der genoemde getuigen, verklaarde haar geheim testament besloten te zijn en haar uiterste wil te zijn begrepen, door een ander geschreven en door haar geteekend.
Bedoelde omslag is door mij notaris op verzoek van de comparante in tegenwoordigheid der genoemde getuigen van de comparante aangenomen, ten einde onder mijne minuten te blijven berusten.
Waarvan onmiddellijk, en zonder intusschen tot eenige andere akte over te gaan, door mij notaris deze akte van superscriptie in minuut, mede in de tegenwoordigheid der genoemde getuigen, is opgemaakt en door mij notaris mede in tegenwoordigheid der genoemde getuigen geschreven op het door de comparante aangeboden papier tot omslag dienende, verleden te Venlo den negenden Januari negentienhonderdzes, in tegenwoordigheid der genoemde vier getuigen, welke akte van superscriptie onmiddellijk na door mij notaris gedane voorlezing door de comparante, de getuigen en mij notaris is onderteekend.
W. Gubbels, P. H. Mooren, J. van Dongen, Kamerbeek, M. Truyen, Vogels notaris. De varieteur K. Geuljans, v. d. Duyn, Vogels notaris. Geregistreerd te Venlo vijf en twintig Februari negentien honderd acht, deel 64, folio 1 recto, vak 4, een blad, geen renvooi. Ontvangen voor recht een gulden twintig cent.
De ontvanger Brants.