TWEEDE DEEL

TWEEDE DEELDAIFILO.Hoe aenghenaem is in een schoon lichaem de deucht!°490Hoe lieflijck heusheyt in die geen die mach ghebieden!En ghy die ’t goedt doen lust, daer ghy wel quaet doen meucht*,Hoe heerlijck is den strael des goetheyts in u lieden!*°Hoe veel schoonheden heeft de schoonheyt ’tsaem gheveucht,Eer s’haer vernoeghen liet aen°’tschoon van eenGranide!495O schoone Son,°als ghy verscheent in mijn ghedacht,*Doe leerde my den dach dat ick in duystre nacht,Met vliesen overschaeuwt zijnde mijn ooghen beyde,°By ’t rookrich licht eens°lamps mijn dromich* leven leyde.Want als begeerlijckheyt in eyghen lust verblindt,500Die schoonheyts lichaem meer als lichaems schoonheyt mindt,*My tot vereenigingh van aertsch met aertsch dee póóghen,Doen suyverde’uwe glans de°dickheyt* van mijn óóghen,Optreckende’ haer ghesicht tot uwaerts, waer door mijnSiel kennende’* haer waerdy, poocht met haer een te zijn;505Al* sou zy kleene mug, om in glans te verwanderen,Vliend’ in de Son met die vereenen door ’t veranderen.°Maer belcht u schoone siel haer dat mijn siele kleenAl te vermetel poocht met u°te wesen een,Soo sal de wil mijns siels in als* met d’uw ghemeen „zijn.°510Behalven in (dat sy niet kan) niet willen een „zijn.Sy wil al willen dat ghy wilt, dat kan zy niet,*Sonder haer eyghen doodt,°soo langh ghy’t haer verbiedt:Maer gaefdy haer verlof, en wilde ghy dat mede,Soo maeckten liefd, en weerliefd ons vereende vrede,515Dat sou de vrientschap zijn waer nae mijn liefde tracht,Dan vingh ick dat ick jaegh; doch alhoewel mijn jachtIs sonder hoop van vangst, nochtans my lust te talen „van-*°Naeby te volghen ’t geen dat ick niet achternalen „kan.Hoe qualijck vat ick selfs mijn eyghen siels beroer!520Ick heb de waerheyt, maer ick heb haer aen een snoer,En sy vliecht om end’om met haer snorrende vlerken,Toonende’een°ander zijde, eer ick wel d’een kan merken*.TISIPHERNES. DAIFILO.DAIFILO.Houdt Daifilo te hooch.* maer siet hier komt mijn Heer.Hoe onbekent voor my was dese naem wel eer!*525Maer om aen ’tgeen dat my behaecht weer te behaghen,Moet ickse leeren, met dienstbaerheyt te verdraghen.°Een ander soeckt om winst te dienen, en ick lyOm gaerne* dienst te doen ongaerne°slaverny.Ick soeck geen ander loon van dienst, als dienst; mijn leven530Granide, tot u dienst ick over heb ghegeven:Dees Prins te dienen schijnt om daer te raken anHet naeste middel, want°wort hy u echte-man,Ick word’ u staeghe slaef, en krijgh mijn hoop door desen;En mach ick u niet zijn, ick sal dan d’uwe wesen.*°TISIPHERNES.535Siet hier de dienaer daer ick my best op vertrouw.Daifiló hoort°hier.DAIFILO.Mijn Heer.TISIPHERNES.Gaet knielen voor mijn VrouwWt mijnen naem, en meldt, dat ick door’t vier ghedreven540’Twelck staech hoochaerdich* klimt, en wallecht vanden dael,In dese borst ontfonckt van haere°schoonheyts strael*De croon van Persen* eysch voor my, om haer te gevenIndien dat zy, dewijl* ick eyndelijck* bescheytOp mijn versoeck* verbid, van ’s Conings mogentheyt,*545Een windeken van jonst liet in haer harte waeyenTot mywaerts, ’t waer een wenck voor ’s hemels Goden bly*,Waerop zy passende* souden ’t gheluck tot my°Van duysent aenghesichten ’t lachenste doen draeyen.*Bidt haer ootmoedelijck, dat zy daer’t al aen staet,550Van mijn vernedert* hart haer dit ontsmeken laet.Gaet heen, ick gae ten Hoof terstont de Coningh spreeckenDAIFILO.Aen mijn dienstwillicheyt mijn Heer sal’t niet ghebreecken.TISIPHERNES.Mijn yverighe* moedt*, door moeyelijcke* quelVan lang vertoef, is sadt van uytstel op uytstel;555En mijn ghedachten, die ten top van eeren strecken,Kunnen uyt ydel hoop niet langher voetsel trecken;°Dat dese dach den draet mijns hoops in°stucken kort,Of my vergelde’t bloedt met ruymte°uytghestortIn dienste van het rijck; voor soo veel swaricheden,560Voor arbeydt*, lijfs ghevaer, voor hoogh en laegh gheleden,*My loonende (naer eysch van saken uytgherecht)Met ’s Conings hoochste jonst, en de Prinsses ten echt;Op dat de Persen sien, wie, als des Conings daghenVerloopen sullen zijn, de groote croon sal draghen.565De Raedt is al vergaert, ’t is tijdt om in te trêên.DAIFILO.Ayme wat soeticheyt vloeyt my door al mijn lêen!Mijn voorbarighe siel haer wentelt in’t verheughen,Al eer de sinnen haer dat mededeelen meughen,En loopt haer bôon voorby onlijdsaem* van vertoef,*570Waer door ick vreuchd’ gheniet al eer dat ickse proef.Hemelsche Venus,*°drijft mijn tong door uwe goedicheyt*,Dat ick uytdrucken mach°het minst van mijn ootmoedicheyt,*Van d’overgevenheyt mijns harts tot haer, en vanD’eerbiedicheyt, die niet als haer verwondren kan.*CONINGH. OSTROBAS. TISIPHERNES.CONING.575Loflijcke Prinssen, tot noch toe heb ick ghelaetenYemandt te noemen,°die mijns dochters huwelijckWaerdt zijnd’ aenvaerden mocht de breydel van dit Rijck,En heerschappie van soo veel verscheyden staeten;*Om d’ingheseten door voorsichtich* kloeck beleyt580Teghen uytheemsch ghewelt sorchvuldich te bewaeren*,°En voor my nae’t verloop van mijn slippende jaeren,°Te stieren met ontsich*, en met lieftallicheyt.D’oorsaeck, O Tisiphernes, dat ghy niet en troude°Te samen overlang, naer u verdienst en wins,°585Is niet dat ick ontken*, mijn grootmoedighe Prins,°Hoe veel dit Coninckrijck is in u deucht ghehouden*;°Maer ’t is dat Ostrobas van hooch verheven stam,Wiens vroomheyts* lofgeklanck verdooft al ’s werelts kanten,Dit oock door brief op brief, Ghesanten op Ghesanten,590Versocht heeft tot nu toe dat hy, hier selve quam.Ons deucht*-vruchtbare tijt, heeft, schijnt het, willen draeghen*Twee mannen even groot van achtbaerheyt by my,Den eenen in verdienst, den andren in waerdy,Den welcken even seer ick wensche te behaeghen;595Maer dat en kan niet zijn; nochtans ick boven alNiet meer op d’eene zijd’, als d’ander zijd sal hellen,°Maer ick begeer dat ghy in ’t vrijen meeghesellenKomt overeen, wie dat den andren wijeken sal.Een yder doe den andren°blijeken sijne reden,*600De bestgegrondste win, de swackste willich wijck,Of dat het lot u schey, zijn uwe rêên ghelijck;Soo blijft binnen het rijck in rust, buyten in°vreden.°OSTROBAS.Hoe nu? een Onderdaen, een Slaef dien de voochdy*Van hoogher wetten dwingt, ghelijcktmen die by my?605By’t bloedt van Arsaces?* wiens grootheyt hooch gheresenDe Parthen ’s werelts vrees alleen ontsien en vresen;De Prins voor wiens ghewelt*, d’opgaende Sonne swicht,En nau zijn vrees ontslaet*°als hy sijn hielen licht.Den donder van mijn naem sal Persen die versmaden610Tot dat het siet en voelt, de blixem van mijn daden?Ick wijcken? Iae soo wijckt de Nijl wanneer hy vlietMet onbetoomde loop, noch* letsel aen en sietWat hy vindt inde weech, versleept boschagie’ en dijcken.Puinberghen opghehoopt van uytgheroyde°rijcken,615Die sullen my den wech banen°tot hoocheyts top,Daer mijn ghemoedt* nae staet, en om te klimmen opDen throon van mijn opset, sullen dat zijn de°trappen.En of den Hemel viel? Ick salder overstappen,Eer zijn ghetuymels drang mijn strenghe* moedt verdruck:620Hy spuw zijn krachten uyt, en ’t buldrende gheluck*Klatre vry met°sijn sweep, ’t sal my geen vrees in prenten;Ick trotse sijn ghewelt, en puf* sijn dreyghementen.Maer ghy o tedre* Pers, wat stady nae mijn eysch?*Die niet een senu taey°hebt aen v weecke vleysch,625Ghy halve-vrouw, laet mans d’oefning* van ’t°heerschen houwen.Maer ’t is u om de vrouw: Ghy vindt wel ander vrouwenWaer mee ghy oeffenen* de troetel-kunste meucht.Daer ghy u op verstaet, en die ghy van u jeuchtMet geyle zeden leert bedampt* van wijn en róósen.*630Sardanapalus komt en wil Atlas°verpóósen,*O Goden wacht u hals! Ghelijck ’t onedel bloedt,Sulck u hantering* is. Maer ick ben opghevoedtOnder ’t ghekners van ’t stael, ’t gheberst van helm en swaerden,’T gekrijs van ’t oorloochsvolck, en ’t briesschen van de paerden;635De dulle trommel,* en d’opstekende trompet°Zijn mijn dertelste spel;°d’hard’ aerd’, als ’t nauwt*, mijn bedt.Aensiet u swackheyt om u selven te verschoonen:Ghy ’t rijck van Persen? hoe? de last van soo veel croonenKneusde’ u het°beckeneel; het pack van sulck ghebiedt640Druckte’ u de schouders°in, gheeft u daer onder niet:De voorstandt* van soo veel ’tsamenghegroeyde°landenVereyscht een kloecker borst, en klem van grover handen.Voorts die sich wil by my ghelijcken in waerdyMoet daer geen proef* van doen door lot of pratery,645Maer door de deucht* alleen: Dat vroomheyt in het vechtenSich teghens vroomheyt* stel, om ons gheschil te slechten,Het Rijck en de Prinsses zy des verwinners prijs.Dan* ghy sult, mijnen raet volghende, zydy wijs,°(Hoewel een Onderdaen geen dienst soo menichvuldich650Kan doen, of hy en blijft noch veel sijn Prinsse schuldich)U laten loons ghenoech voor u verdiensten zijnDat u de Koningh hier gheleken heeft by mijn.°TISIPHERNES.Wanneer ’s moeds* buyen dul des redens toom ontslippen,Ghelijck de storm, dien ghy blaest uyt verwaende lippen,655Ist onbesuysde windt die vaeck het minste schaedt,Maer scheurt sijn eyghen kracht op onbeweechde klippen;Soo doet u rasery op Coning, my, en Raedt.*De ry van Prinssen oudt,°uyt welcker brave* saedtGhy u ghesproten roemt, en wort hier niet versmeten;660Maer dat ghy d’eer van mijn doorluchtich huys versmaedt,Om dat een Oppervoocht is boven my gheseten,Ick en dees Persen al u bittren ondanck* weten.Want onse Coning valt ons niet soo wreedt en wrang,Noch wy den onsen, als ghy, die trots en vermeten*665U verblufte* Ghemeent* in slavernije strangOndrachelijck verheert* met hart gheweit en dwangh:°Waer door u moed* verheft, dat* ghy ’t met u braverenDen Goden, soo ghy waendt, des hemels maeckt te bang,Die, (lachens’ er niet om) ’t u ras sullen verleeren:670Maer ons bysonder* volck rechtvaerdich wy verheeren*,En met bescheydenheyt* de Coning ’t alghemeen:Dees deuchden houden wy op ’t alderhoochst in eeren,°Die ghy verkeert*, vervreemt van alle recht en reên,Soo smadelijck ghewoon met voeten zijt te treên,675En moedeloosheyt* noemt een ondeucht inde helden:Waer door ten aensien* van u overdwaelsche* zeên*Ghy my en dese, komt voor halve Vrouwen scheldenMaer niet meer als uw dulle gramschaps yl ghewelden.°Vrees ick sonder belul* uw groove°lichaems kracht;680En ’t viel* licht dat ghy noyt tot uwent nae verteldeDe troetelinghen van dees halve vrouwen sacht.Dan of ’t ghebeurde, dat°ghy my al ommebracht,Soo souden u nochtans dees Persen kloeck, en moedich*Niet kennen* voor haer Prins (ken ick haer)*°maer verwacht685Van al het Rijck, en elck bysonder wrake bloedich:Want syliên nemmermeer sullen het heerschen°woedich,En u uytheemsche trots lijden in°plaets van my,Noch laten wraeck te doen over een Prinsse goedich*,°Van wiens verdiensten en loflijcke°daden, zy690Gunstigher oordelaers*°en kenners zijn als ghy.OSTROBAS.Een lecker* trotst mijn kracht (wat sal my noch ontmoeten*?)En hy leydt niet vertrêên aen mortel van mijn voeten?Ostrobas wat u beurt?°Ghy dreycht my met ghevaerVan uwe wraeck; ick tart de Persen allegaêr.695Daer leydt den handtschoen, d’eerst van soo veel onvervaerdenTast sonder beven aen, en hef hem van der aerden.°Soo lang’er een sal zijn, die my darf teghenstaen*Van allen, en sal ick niet weygheren te slaen.Ghy meucht u vry met keur van wapenen versorghen.TISIPHERNES.700Mijn is dan d’eerste beurt. Nu, dat dan teghen morghenRechtvaerdich°Coning, ons een plaetse werd bestelt*,Op dat de bleecke doodt in een besteken* veldt,Een van ons beyden doe sijn stijf opset vergeten.CONINGH.Zijn u gramschappen op elckander soo ghebeten,705Dat sachter middel niet kan eynden u krackeel,Soo laet ten minsten u de roof* van ’t afgheretenHarnas uws vyants, sonder hem te moorden heel,°Volle verwinning zijn, en slechting van ’t verscheel.°GRANIDA.Wanneer het aertrijck°van des ruwen winters plaghen,710En zijn ontydich* koudt omhelsen wordt ontslaghen,Ghevoelt zy in haer hart oprekenen* de schierHeel uytghedoofde kracht van haer begraven vier;Door dien de Lenten soet, in zijn verliefde weecken,°Haer streelt, en ondergaet* met minnelijcker treken,715Wanneer dat hy°vernieuwt den outs-bekenden brandt;Levende ritseling*°doorkruypt haer ’t inghewant:Alsoo ghevoel ick veel ghepeysen in my weckenWt haren diepen slaep, en door mijn leden trecken,Die oorspronck namen in mijn teer-beweechde* geest,720Als ick eerst wierd ghewaer het schoone, dat my meestBehacchde, van al ’t gheen dat my oyt is verscheenen;Want nae ’t verlies van dien,* allensjens zy verdweenen,Met de ghedaente, die my in den sinne lach,En nu door dien ick ’t eens behaechde schoon hersach725Met meerder hefticheyt sy op een nieu verrijsen,Om my de schoonheyt van een Harder aen te prijsen.Maer sacht Granida,* houdt op, houdt op, want waer toe dientDus hooch te setten een die ghy tot Heer en VriendtGeensins verkiesen meucht*? maer leyden moet u leven°730Met, dien u andren keur uyt weynighe sal geven.*Wat leyder boodtschap,* uyt wat aenghenamer mondtHelas! was, Daifilo, die ick van u verstondt?Ayme! wat vriendtschap in u voorhooft stondt°gheschreven?Helas! het schijnt dat op de staten*°hooch verheven735Wy sitten met ghebiedt, maer die’t wel ondertast,Vindt ons verheert verdruckt onder haer overlast*.°Helas! meer droefheyt vreest mijn hart dan ’t hoop°verblyding:Ick gae vernemen doch nae de verlangde tyding.REY VAN IOFFEREN.739Wat stort al gaven groot,Bewoonders vander aerden,Den hemel in u schoot,Als ghys’ ondanckbaer snoodtNiet met de voet en stoot,Maer vorder* sorghen doodt,Om ’t aengheboôn ’t aenvaerden.°746Maen, Starren, ’s nachts cieraet,D’eerwaerde* Sonne-straelen,’t Aertrijck met vloedt doorwaedt*,Daer kruydt, en boom beblaedt,By blye Bloemkens staet,’T schoon menschelijcke saedtMet lust u ’t ooch onthaelen.753Het braef* of soet ghespeelVan windt of tedre snaeren,Het lieffelijck ghequeelVan mensch of voghels keel,Spel en sang-menging eelDoor ’t oor met lust, gheheelTer sielen innevaeren:*760De Wieroock, diemen metDe Myrrhe plach* te veughen,Musc, Ambre, scharp Civet,Groen kruydt, en Bloemkens net,Roos, Lely, VioletMet reuken onbesmetVer stercken, en verheughen.*767Een vollen overvloedt°Van veele dranck, en°spijsen,Des menschen lichaem voedtAls hy met lusten soetSijn graghen hongher boet;Maer bruyckt hy ’s meer,* daer moetGhebreck*, en last uyt rijsen.774Van alle ’s werelts lustIs soete brandt van MinneVoor d’heftichste bewust*,Wanneer zy wordt gheblustAls lief by lieve rust;Daer aertsche mondt ghekustVoldoet voor een Godinne.781Dees lusten allegaer,En duysent van ghelijcken,Als oefnen, aesmen maer,*En d’onghetelde schaerVan al ons handtghebaer,Voor Liefd’ oprecht, en waer,Nochtans in vreuchde wijcken.°788Sy doet dat vreuchd’ ontspring,In twee verbonden harten;En maeckt dat yder dinghDubbele lust in bring,°Door haer vereeniging;Iae ’t draghen onderlingTreckt soetheyt uyt de smarten.795Dees salighende deucht*Op aerden kan doen smakenEen goddelijcke vreucht,Die luttel liên verheucht,Want meest een yder veucht*Sich omme sijn gheneuchtVan leur*, of niet te maken.802Och hoe swaer ist te rakenAen vrientschap onbevleckt,Daer vrienden keur ontbreekt!*805Dien lust tot staet en eerenBoven de maet verheft,Moet dese lust ontbeerenDie ’t alles overtreft.809Want onder luttel liedenDaer hy uyt kiesen gaet,Can ’t swaerelijck gheschieden,Dat een hem annestaet.813Wat vrientschap vol van trouwenEn van gheneuchten blyKan Liefd’ en Minne bouwen,°Daer gheen behaghen zy?817De nacht komt opter aerdenGhevallen met haer schim*,En met haer bruyne* paerden°Berijden onse kim.821Morghen ’t ghevecht sal makenMijns Vrouwen huwlijck klaer,En in soo grooten sake°Kiest het gheluck voor haer.°GRANIDA. DAIFILO.GRANIDA.825Ach wat bekommeringhen°Comen mijn siel°bespringhen!De nacht, die ’t al ontlast,Maeckt dat mijn sorghe wast.De swaricheyt ghenakende830Houdt mijn ghedachten wakende:Villicht* dat hier voorbyKoom sang of spel, om myWat uyt den sin te stellenDe sorghen die my quellen.835Maer wie komt gins ghegaenBy ’t schijnen van de Maen?Wat soudt Daifilo°zijn, ick sal de venster sluyten,Van binnen kan ick sien door ’tglas, hy niet van buyten.DAIFILO.Kond ’t lichaem als de siel vervolghen daer ’t nae staet,840’T was nu by mijn Godin, en niet hier op de straet:Maer ’t soeckt, nae zijn vermeughen,Sich, volghende te veughen*Daer ’t van sijn leydtsman ’t hartHenen°ghetrocken werdt.845Ayme°Granida! doel van mijn ghenegentheyden,Hoe nood’ is liefde van haer lieve lief°verscheyden*?Maer wat vertoeve ick langh? best ist dat ick vertreck,Eer yemandt my ghewaer hier wordende, begeckMijn lieven als verwaent, en sonder grondt verheven850Kasteelen inde lucht.* Dan ick ben niet ghedreven°Door een begeerte van besit ghelijck als zy,Nae dienst is dat ick tracht, en niet naer heerschappy.Iuppijn, Princesse waerdich,Zy voor u sorrechvaerdich,855En ’t heyr van ’s hemels GoônDe wacht van u Persoon.GRANIDA.Hoe menich klaecht van liefd’ een onbeproefde smarte?*Dees openbaertse niet daer* hyse voedt in ’t harte:Maer sy ontdeckt haer selfs, en ongheveynsde vlam860Wierd noyt verborghen dat zy niet te voorschijn quam.O rechten sonder reên! o wetten sonder weten!Met recht mach ’t opperst recht wel ’t opperst onrecht heten:Besit van staet, van landt, van gelts ontelbre som,Dat deylt ghy nae ’t gheluck, niet nae de reden om,865Des vaeck, de slechste krijcht°hier van de grootste winste,En die het meeste waert is lijdt* hem met het minste:Van d’erfgoên die natuyr ons achterliet ghemeen,Deyldy den eenen veel den andren ganslijck geen.O rechten sonder reên!870Verkeerder* menschen lust, en snoode schelmerijen,Hebben u°voortghebracht; want in de gulden tijen,Doen ’s werelts kintsheyt soet niet deed, dan sliep, of loech,Doe niemandt vorder als voor noodruft* sorghe droech,En hadder niemandt veel, maer yder had ghenoech.875Doe waerdy onbekent, maer nu, door boosheyts woeden.Zydy een noodich quaet, om quader te verhoeden.Doe koos men Lief nae lust, nu dwingt het onderscheydtVan staten*, vaken* ons te maken lief van leydt:En d’overvloedt die maeckt den aldermeest van machten°880Behoeftich in het geen dat aldermeest is t’ achten.Twee eyschen my tot Lief, de strijdt sal rechter zijn,En wie dat wint, helas! ’t verlies is altoos mijn.°Want wien my ’t blindt gheluck van beyden toe sal legghenHet kost mijns levens rust. Soo luttel heeft te segghen885Een Coningin, in saeck, die haer soo seer betreft.De spits is hooch, maar eng, daer ’t luck ons op verheft.

DAIFILO.Hoe aenghenaem is in een schoon lichaem de deucht!°490Hoe lieflijck heusheyt in die geen die mach ghebieden!En ghy die ’t goedt doen lust, daer ghy wel quaet doen meucht*,Hoe heerlijck is den strael des goetheyts in u lieden!*°Hoe veel schoonheden heeft de schoonheyt ’tsaem gheveucht,Eer s’haer vernoeghen liet aen°’tschoon van eenGranide!495O schoone Son,°als ghy verscheent in mijn ghedacht,*Doe leerde my den dach dat ick in duystre nacht,Met vliesen overschaeuwt zijnde mijn ooghen beyde,°By ’t rookrich licht eens°lamps mijn dromich* leven leyde.Want als begeerlijckheyt in eyghen lust verblindt,500Die schoonheyts lichaem meer als lichaems schoonheyt mindt,*My tot vereenigingh van aertsch met aertsch dee póóghen,Doen suyverde’uwe glans de°dickheyt* van mijn óóghen,Optreckende’ haer ghesicht tot uwaerts, waer door mijnSiel kennende’* haer waerdy, poocht met haer een te zijn;505Al* sou zy kleene mug, om in glans te verwanderen,Vliend’ in de Son met die vereenen door ’t veranderen.°Maer belcht u schoone siel haer dat mijn siele kleenAl te vermetel poocht met u°te wesen een,Soo sal de wil mijns siels in als* met d’uw ghemeen „zijn.°510Behalven in (dat sy niet kan) niet willen een „zijn.Sy wil al willen dat ghy wilt, dat kan zy niet,*Sonder haer eyghen doodt,°soo langh ghy’t haer verbiedt:Maer gaefdy haer verlof, en wilde ghy dat mede,Soo maeckten liefd, en weerliefd ons vereende vrede,515Dat sou de vrientschap zijn waer nae mijn liefde tracht,Dan vingh ick dat ick jaegh; doch alhoewel mijn jachtIs sonder hoop van vangst, nochtans my lust te talen „van-*°Naeby te volghen ’t geen dat ick niet achternalen „kan.Hoe qualijck vat ick selfs mijn eyghen siels beroer!520Ick heb de waerheyt, maer ick heb haer aen een snoer,En sy vliecht om end’om met haer snorrende vlerken,Toonende’een°ander zijde, eer ick wel d’een kan merken*.

DAIFILO.

Hoe aenghenaem is in een schoon lichaem de deucht!°490Hoe lieflijck heusheyt in die geen die mach ghebieden!En ghy die ’t goedt doen lust, daer ghy wel quaet doen meucht*,Hoe heerlijck is den strael des goetheyts in u lieden!*°Hoe veel schoonheden heeft de schoonheyt ’tsaem gheveucht,Eer s’haer vernoeghen liet aen°’tschoon van eenGranide!495O schoone Son,°als ghy verscheent in mijn ghedacht,*Doe leerde my den dach dat ick in duystre nacht,Met vliesen overschaeuwt zijnde mijn ooghen beyde,°By ’t rookrich licht eens°lamps mijn dromich* leven leyde.Want als begeerlijckheyt in eyghen lust verblindt,500Die schoonheyts lichaem meer als lichaems schoonheyt mindt,*My tot vereenigingh van aertsch met aertsch dee póóghen,Doen suyverde’uwe glans de°dickheyt* van mijn óóghen,Optreckende’ haer ghesicht tot uwaerts, waer door mijnSiel kennende’* haer waerdy, poocht met haer een te zijn;505Al* sou zy kleene mug, om in glans te verwanderen,Vliend’ in de Son met die vereenen door ’t veranderen.°Maer belcht u schoone siel haer dat mijn siele kleenAl te vermetel poocht met u°te wesen een,Soo sal de wil mijns siels in als* met d’uw ghemeen „zijn.°510Behalven in (dat sy niet kan) niet willen een „zijn.Sy wil al willen dat ghy wilt, dat kan zy niet,*Sonder haer eyghen doodt,°soo langh ghy’t haer verbiedt:Maer gaefdy haer verlof, en wilde ghy dat mede,Soo maeckten liefd, en weerliefd ons vereende vrede,515Dat sou de vrientschap zijn waer nae mijn liefde tracht,Dan vingh ick dat ick jaegh; doch alhoewel mijn jachtIs sonder hoop van vangst, nochtans my lust te talen „van-*°Naeby te volghen ’t geen dat ick niet achternalen „kan.Hoe qualijck vat ick selfs mijn eyghen siels beroer!520Ick heb de waerheyt, maer ick heb haer aen een snoer,En sy vliecht om end’om met haer snorrende vlerken,Toonende’een°ander zijde, eer ick wel d’een kan merken*.

Hoe aenghenaem is in een schoon lichaem de deucht!°

490Hoe lieflijck heusheyt in die geen die mach ghebieden!

En ghy die ’t goedt doen lust, daer ghy wel quaet doen meucht*,

Hoe heerlijck is den strael des goetheyts in u lieden!*°

Hoe veel schoonheden heeft de schoonheyt ’tsaem gheveucht,

Eer s’haer vernoeghen liet aen°’tschoon van eenGranide!

495O schoone Son,°als ghy verscheent in mijn ghedacht,*

Doe leerde my den dach dat ick in duystre nacht,

Met vliesen overschaeuwt zijnde mijn ooghen beyde,°

By ’t rookrich licht eens°lamps mijn dromich* leven leyde.

Want als begeerlijckheyt in eyghen lust verblindt,

500Die schoonheyts lichaem meer als lichaems schoonheyt mindt,*

My tot vereenigingh van aertsch met aertsch dee póóghen,

Doen suyverde’uwe glans de°dickheyt* van mijn óóghen,

Optreckende’ haer ghesicht tot uwaerts, waer door mijn

Siel kennende’* haer waerdy, poocht met haer een te zijn;

505Al* sou zy kleene mug, om in glans te verwanderen,

Vliend’ in de Son met die vereenen door ’t veranderen.°

Maer belcht u schoone siel haer dat mijn siele kleen

Al te vermetel poocht met u°te wesen een,

Soo sal de wil mijns siels in als* met d’uw ghemeen „zijn.°

510Behalven in (dat sy niet kan) niet willen een „zijn.

Sy wil al willen dat ghy wilt, dat kan zy niet,*

Sonder haer eyghen doodt,°soo langh ghy’t haer verbiedt:

Maer gaefdy haer verlof, en wilde ghy dat mede,

Soo maeckten liefd, en weerliefd ons vereende vrede,

515Dat sou de vrientschap zijn waer nae mijn liefde tracht,

Dan vingh ick dat ick jaegh; doch alhoewel mijn jacht

Is sonder hoop van vangst, nochtans my lust te talen „van-*°

Naeby te volghen ’t geen dat ick niet achternalen „kan.

Hoe qualijck vat ick selfs mijn eyghen siels beroer!

520Ick heb de waerheyt, maer ick heb haer aen een snoer,

En sy vliecht om end’om met haer snorrende vlerken,

Toonende’een°ander zijde, eer ick wel d’een kan merken*.

TISIPHERNES. DAIFILO.

DAIFILO.Houdt Daifilo te hooch.* maer siet hier komt mijn Heer.Hoe onbekent voor my was dese naem wel eer!*525Maer om aen ’tgeen dat my behaecht weer te behaghen,Moet ickse leeren, met dienstbaerheyt te verdraghen.°Een ander soeckt om winst te dienen, en ick lyOm gaerne* dienst te doen ongaerne°slaverny.Ick soeck geen ander loon van dienst, als dienst; mijn leven530Granide, tot u dienst ick over heb ghegeven:Dees Prins te dienen schijnt om daer te raken anHet naeste middel, want°wort hy u echte-man,Ick word’ u staeghe slaef, en krijgh mijn hoop door desen;En mach ick u niet zijn, ick sal dan d’uwe wesen.*°

DAIFILO.

Houdt Daifilo te hooch.* maer siet hier komt mijn Heer.Hoe onbekent voor my was dese naem wel eer!*525Maer om aen ’tgeen dat my behaecht weer te behaghen,Moet ickse leeren, met dienstbaerheyt te verdraghen.°Een ander soeckt om winst te dienen, en ick lyOm gaerne* dienst te doen ongaerne°slaverny.Ick soeck geen ander loon van dienst, als dienst; mijn leven530Granide, tot u dienst ick over heb ghegeven:Dees Prins te dienen schijnt om daer te raken anHet naeste middel, want°wort hy u echte-man,Ick word’ u staeghe slaef, en krijgh mijn hoop door desen;En mach ick u niet zijn, ick sal dan d’uwe wesen.*°

Houdt Daifilo te hooch.* maer siet hier komt mijn Heer.

Hoe onbekent voor my was dese naem wel eer!*

525Maer om aen ’tgeen dat my behaecht weer te behaghen,

Moet ickse leeren, met dienstbaerheyt te verdraghen.°

Een ander soeckt om winst te dienen, en ick ly

Om gaerne* dienst te doen ongaerne°slaverny.

Ick soeck geen ander loon van dienst, als dienst; mijn leven

530Granide, tot u dienst ick over heb ghegeven:

Dees Prins te dienen schijnt om daer te raken an

Het naeste middel, want°wort hy u echte-man,

Ick word’ u staeghe slaef, en krijgh mijn hoop door desen;

En mach ick u niet zijn, ick sal dan d’uwe wesen.*°

TISIPHERNES.535Siet hier de dienaer daer ick my best op vertrouw.Daifiló hoort°hier.

TISIPHERNES.

535Siet hier de dienaer daer ick my best op vertrouw.Daifiló hoort°hier.

535Siet hier de dienaer daer ick my best op vertrouw.

Daifiló hoort°hier.

DAIFILO.Mijn Heer.

DAIFILO.

Mijn Heer.

TISIPHERNES.Gaet knielen voor mijn VrouwWt mijnen naem, en meldt, dat ick door’t vier ghedreven540’Twelck staech hoochaerdich* klimt, en wallecht vanden dael,In dese borst ontfonckt van haere°schoonheyts strael*De croon van Persen* eysch voor my, om haer te gevenIndien dat zy, dewijl* ick eyndelijck* bescheytOp mijn versoeck* verbid, van ’s Conings mogentheyt,*545Een windeken van jonst liet in haer harte waeyenTot mywaerts, ’t waer een wenck voor ’s hemels Goden bly*,Waerop zy passende* souden ’t gheluck tot my°Van duysent aenghesichten ’t lachenste doen draeyen.*Bidt haer ootmoedelijck, dat zy daer’t al aen staet,550Van mijn vernedert* hart haer dit ontsmeken laet.Gaet heen, ick gae ten Hoof terstont de Coningh spreecken

TISIPHERNES.

Gaet knielen voor mijn VrouwWt mijnen naem, en meldt, dat ick door’t vier ghedreven540’Twelck staech hoochaerdich* klimt, en wallecht vanden dael,In dese borst ontfonckt van haere°schoonheyts strael*De croon van Persen* eysch voor my, om haer te gevenIndien dat zy, dewijl* ick eyndelijck* bescheytOp mijn versoeck* verbid, van ’s Conings mogentheyt,*545Een windeken van jonst liet in haer harte waeyenTot mywaerts, ’t waer een wenck voor ’s hemels Goden bly*,Waerop zy passende* souden ’t gheluck tot my°Van duysent aenghesichten ’t lachenste doen draeyen.*Bidt haer ootmoedelijck, dat zy daer’t al aen staet,550Van mijn vernedert* hart haer dit ontsmeken laet.Gaet heen, ick gae ten Hoof terstont de Coningh spreecken

Gaet knielen voor mijn Vrouw

Wt mijnen naem, en meldt, dat ick door’t vier ghedreven

540’Twelck staech hoochaerdich* klimt, en wallecht vanden dael,

In dese borst ontfonckt van haere°schoonheyts strael*

De croon van Persen* eysch voor my, om haer te geven

Indien dat zy, dewijl* ick eyndelijck* bescheyt

Op mijn versoeck* verbid, van ’s Conings mogentheyt,*

545Een windeken van jonst liet in haer harte waeyen

Tot mywaerts, ’t waer een wenck voor ’s hemels Goden bly*,

Waerop zy passende* souden ’t gheluck tot my°

Van duysent aenghesichten ’t lachenste doen draeyen.*

Bidt haer ootmoedelijck, dat zy daer’t al aen staet,

550Van mijn vernedert* hart haer dit ontsmeken laet.

Gaet heen, ick gae ten Hoof terstont de Coningh spreecken

DAIFILO.Aen mijn dienstwillicheyt mijn Heer sal’t niet ghebreecken.

DAIFILO.

Aen mijn dienstwillicheyt mijn Heer sal’t niet ghebreecken.

TISIPHERNES.Mijn yverighe* moedt*, door moeyelijcke* quelVan lang vertoef, is sadt van uytstel op uytstel;555En mijn ghedachten, die ten top van eeren strecken,Kunnen uyt ydel hoop niet langher voetsel trecken;°Dat dese dach den draet mijns hoops in°stucken kort,Of my vergelde’t bloedt met ruymte°uytghestortIn dienste van het rijck; voor soo veel swaricheden,560Voor arbeydt*, lijfs ghevaer, voor hoogh en laegh gheleden,*My loonende (naer eysch van saken uytgherecht)Met ’s Conings hoochste jonst, en de Prinsses ten echt;Op dat de Persen sien, wie, als des Conings daghenVerloopen sullen zijn, de groote croon sal draghen.565De Raedt is al vergaert, ’t is tijdt om in te trêên.

TISIPHERNES.

Mijn yverighe* moedt*, door moeyelijcke* quelVan lang vertoef, is sadt van uytstel op uytstel;555En mijn ghedachten, die ten top van eeren strecken,Kunnen uyt ydel hoop niet langher voetsel trecken;°Dat dese dach den draet mijns hoops in°stucken kort,Of my vergelde’t bloedt met ruymte°uytghestortIn dienste van het rijck; voor soo veel swaricheden,560Voor arbeydt*, lijfs ghevaer, voor hoogh en laegh gheleden,*My loonende (naer eysch van saken uytgherecht)Met ’s Conings hoochste jonst, en de Prinsses ten echt;Op dat de Persen sien, wie, als des Conings daghenVerloopen sullen zijn, de groote croon sal draghen.565De Raedt is al vergaert, ’t is tijdt om in te trêên.

Mijn yverighe* moedt*, door moeyelijcke* quel

Van lang vertoef, is sadt van uytstel op uytstel;

555En mijn ghedachten, die ten top van eeren strecken,

Kunnen uyt ydel hoop niet langher voetsel trecken;°

Dat dese dach den draet mijns hoops in°stucken kort,

Of my vergelde’t bloedt met ruymte°uytghestort

In dienste van het rijck; voor soo veel swaricheden,

560Voor arbeydt*, lijfs ghevaer, voor hoogh en laegh gheleden,*

My loonende (naer eysch van saken uytgherecht)

Met ’s Conings hoochste jonst, en de Prinsses ten echt;

Op dat de Persen sien, wie, als des Conings daghen

Verloopen sullen zijn, de groote croon sal draghen.

565De Raedt is al vergaert, ’t is tijdt om in te trêên.

DAIFILO.Ayme wat soeticheyt vloeyt my door al mijn lêen!Mijn voorbarighe siel haer wentelt in’t verheughen,Al eer de sinnen haer dat mededeelen meughen,En loopt haer bôon voorby onlijdsaem* van vertoef,*570Waer door ick vreuchd’ gheniet al eer dat ickse proef.Hemelsche Venus,*°drijft mijn tong door uwe goedicheyt*,Dat ick uytdrucken mach°het minst van mijn ootmoedicheyt,*Van d’overgevenheyt mijns harts tot haer, en vanD’eerbiedicheyt, die niet als haer verwondren kan.*

DAIFILO.

Ayme wat soeticheyt vloeyt my door al mijn lêen!Mijn voorbarighe siel haer wentelt in’t verheughen,Al eer de sinnen haer dat mededeelen meughen,En loopt haer bôon voorby onlijdsaem* van vertoef,*570Waer door ick vreuchd’ gheniet al eer dat ickse proef.Hemelsche Venus,*°drijft mijn tong door uwe goedicheyt*,Dat ick uytdrucken mach°het minst van mijn ootmoedicheyt,*Van d’overgevenheyt mijns harts tot haer, en vanD’eerbiedicheyt, die niet als haer verwondren kan.*

Ayme wat soeticheyt vloeyt my door al mijn lêen!

Mijn voorbarighe siel haer wentelt in’t verheughen,

Al eer de sinnen haer dat mededeelen meughen,

En loopt haer bôon voorby onlijdsaem* van vertoef,*

570Waer door ick vreuchd’ gheniet al eer dat ickse proef.

Hemelsche Venus,*°drijft mijn tong door uwe goedicheyt*,

Dat ick uytdrucken mach°het minst van mijn ootmoedicheyt,*

Van d’overgevenheyt mijns harts tot haer, en van

D’eerbiedicheyt, die niet als haer verwondren kan.*

CONINGH. OSTROBAS. TISIPHERNES.

CONING.575Loflijcke Prinssen, tot noch toe heb ick ghelaetenYemandt te noemen,°die mijns dochters huwelijckWaerdt zijnd’ aenvaerden mocht de breydel van dit Rijck,En heerschappie van soo veel verscheyden staeten;*Om d’ingheseten door voorsichtich* kloeck beleyt580Teghen uytheemsch ghewelt sorchvuldich te bewaeren*,°En voor my nae’t verloop van mijn slippende jaeren,°Te stieren met ontsich*, en met lieftallicheyt.D’oorsaeck, O Tisiphernes, dat ghy niet en troude°Te samen overlang, naer u verdienst en wins,°585Is niet dat ick ontken*, mijn grootmoedighe Prins,°Hoe veel dit Coninckrijck is in u deucht ghehouden*;°Maer ’t is dat Ostrobas van hooch verheven stam,Wiens vroomheyts* lofgeklanck verdooft al ’s werelts kanten,Dit oock door brief op brief, Ghesanten op Ghesanten,590Versocht heeft tot nu toe dat hy, hier selve quam.Ons deucht*-vruchtbare tijt, heeft, schijnt het, willen draeghen*Twee mannen even groot van achtbaerheyt by my,Den eenen in verdienst, den andren in waerdy,Den welcken even seer ick wensche te behaeghen;595Maer dat en kan niet zijn; nochtans ick boven alNiet meer op d’eene zijd’, als d’ander zijd sal hellen,°Maer ick begeer dat ghy in ’t vrijen meeghesellenKomt overeen, wie dat den andren wijeken sal.Een yder doe den andren°blijeken sijne reden,*600De bestgegrondste win, de swackste willich wijck,Of dat het lot u schey, zijn uwe rêên ghelijck;Soo blijft binnen het rijck in rust, buyten in°vreden.°

CONING.

575Loflijcke Prinssen, tot noch toe heb ick ghelaetenYemandt te noemen,°die mijns dochters huwelijckWaerdt zijnd’ aenvaerden mocht de breydel van dit Rijck,En heerschappie van soo veel verscheyden staeten;*Om d’ingheseten door voorsichtich* kloeck beleyt580Teghen uytheemsch ghewelt sorchvuldich te bewaeren*,°En voor my nae’t verloop van mijn slippende jaeren,°Te stieren met ontsich*, en met lieftallicheyt.D’oorsaeck, O Tisiphernes, dat ghy niet en troude°Te samen overlang, naer u verdienst en wins,°585Is niet dat ick ontken*, mijn grootmoedighe Prins,°Hoe veel dit Coninckrijck is in u deucht ghehouden*;°Maer ’t is dat Ostrobas van hooch verheven stam,Wiens vroomheyts* lofgeklanck verdooft al ’s werelts kanten,Dit oock door brief op brief, Ghesanten op Ghesanten,590Versocht heeft tot nu toe dat hy, hier selve quam.Ons deucht*-vruchtbare tijt, heeft, schijnt het, willen draeghen*Twee mannen even groot van achtbaerheyt by my,Den eenen in verdienst, den andren in waerdy,Den welcken even seer ick wensche te behaeghen;595Maer dat en kan niet zijn; nochtans ick boven alNiet meer op d’eene zijd’, als d’ander zijd sal hellen,°Maer ick begeer dat ghy in ’t vrijen meeghesellenKomt overeen, wie dat den andren wijeken sal.Een yder doe den andren°blijeken sijne reden,*600De bestgegrondste win, de swackste willich wijck,Of dat het lot u schey, zijn uwe rêên ghelijck;Soo blijft binnen het rijck in rust, buyten in°vreden.°

575Loflijcke Prinssen, tot noch toe heb ick ghelaeten

Yemandt te noemen,°die mijns dochters huwelijck

Waerdt zijnd’ aenvaerden mocht de breydel van dit Rijck,

En heerschappie van soo veel verscheyden staeten;*

Om d’ingheseten door voorsichtich* kloeck beleyt

580Teghen uytheemsch ghewelt sorchvuldich te bewaeren*,°

En voor my nae’t verloop van mijn slippende jaeren,°

Te stieren met ontsich*, en met lieftallicheyt.

D’oorsaeck, O Tisiphernes, dat ghy niet en troude°

Te samen overlang, naer u verdienst en wins,°

585Is niet dat ick ontken*, mijn grootmoedighe Prins,°

Hoe veel dit Coninckrijck is in u deucht ghehouden*;°

Maer ’t is dat Ostrobas van hooch verheven stam,

Wiens vroomheyts* lofgeklanck verdooft al ’s werelts kanten,

Dit oock door brief op brief, Ghesanten op Ghesanten,

590Versocht heeft tot nu toe dat hy, hier selve quam.

Ons deucht*-vruchtbare tijt, heeft, schijnt het, willen draeghen*

Twee mannen even groot van achtbaerheyt by my,

Den eenen in verdienst, den andren in waerdy,

Den welcken even seer ick wensche te behaeghen;

595Maer dat en kan niet zijn; nochtans ick boven al

Niet meer op d’eene zijd’, als d’ander zijd sal hellen,°

Maer ick begeer dat ghy in ’t vrijen meeghesellen

Komt overeen, wie dat den andren wijeken sal.

Een yder doe den andren°blijeken sijne reden,*

600De bestgegrondste win, de swackste willich wijck,

Of dat het lot u schey, zijn uwe rêên ghelijck;

Soo blijft binnen het rijck in rust, buyten in°vreden.°

OSTROBAS.Hoe nu? een Onderdaen, een Slaef dien de voochdy*Van hoogher wetten dwingt, ghelijcktmen die by my?605By’t bloedt van Arsaces?* wiens grootheyt hooch gheresenDe Parthen ’s werelts vrees alleen ontsien en vresen;De Prins voor wiens ghewelt*, d’opgaende Sonne swicht,En nau zijn vrees ontslaet*°als hy sijn hielen licht.Den donder van mijn naem sal Persen die versmaden610Tot dat het siet en voelt, de blixem van mijn daden?Ick wijcken? Iae soo wijckt de Nijl wanneer hy vlietMet onbetoomde loop, noch* letsel aen en sietWat hy vindt inde weech, versleept boschagie’ en dijcken.Puinberghen opghehoopt van uytgheroyde°rijcken,615Die sullen my den wech banen°tot hoocheyts top,Daer mijn ghemoedt* nae staet, en om te klimmen opDen throon van mijn opset, sullen dat zijn de°trappen.En of den Hemel viel? Ick salder overstappen,Eer zijn ghetuymels drang mijn strenghe* moedt verdruck:620Hy spuw zijn krachten uyt, en ’t buldrende gheluck*Klatre vry met°sijn sweep, ’t sal my geen vrees in prenten;Ick trotse sijn ghewelt, en puf* sijn dreyghementen.Maer ghy o tedre* Pers, wat stady nae mijn eysch?*Die niet een senu taey°hebt aen v weecke vleysch,625Ghy halve-vrouw, laet mans d’oefning* van ’t°heerschen houwen.Maer ’t is u om de vrouw: Ghy vindt wel ander vrouwenWaer mee ghy oeffenen* de troetel-kunste meucht.Daer ghy u op verstaet, en die ghy van u jeuchtMet geyle zeden leert bedampt* van wijn en róósen.*630Sardanapalus komt en wil Atlas°verpóósen,*O Goden wacht u hals! Ghelijck ’t onedel bloedt,Sulck u hantering* is. Maer ick ben opghevoedtOnder ’t ghekners van ’t stael, ’t gheberst van helm en swaerden,’T gekrijs van ’t oorloochsvolck, en ’t briesschen van de paerden;635De dulle trommel,* en d’opstekende trompet°Zijn mijn dertelste spel;°d’hard’ aerd’, als ’t nauwt*, mijn bedt.Aensiet u swackheyt om u selven te verschoonen:Ghy ’t rijck van Persen? hoe? de last van soo veel croonenKneusde’ u het°beckeneel; het pack van sulck ghebiedt640Druckte’ u de schouders°in, gheeft u daer onder niet:De voorstandt* van soo veel ’tsamenghegroeyde°landenVereyscht een kloecker borst, en klem van grover handen.Voorts die sich wil by my ghelijcken in waerdyMoet daer geen proef* van doen door lot of pratery,645Maer door de deucht* alleen: Dat vroomheyt in het vechtenSich teghens vroomheyt* stel, om ons gheschil te slechten,Het Rijck en de Prinsses zy des verwinners prijs.Dan* ghy sult, mijnen raet volghende, zydy wijs,°(Hoewel een Onderdaen geen dienst soo menichvuldich650Kan doen, of hy en blijft noch veel sijn Prinsse schuldich)U laten loons ghenoech voor u verdiensten zijnDat u de Koningh hier gheleken heeft by mijn.°

OSTROBAS.

Hoe nu? een Onderdaen, een Slaef dien de voochdy*Van hoogher wetten dwingt, ghelijcktmen die by my?605By’t bloedt van Arsaces?* wiens grootheyt hooch gheresenDe Parthen ’s werelts vrees alleen ontsien en vresen;De Prins voor wiens ghewelt*, d’opgaende Sonne swicht,En nau zijn vrees ontslaet*°als hy sijn hielen licht.Den donder van mijn naem sal Persen die versmaden610Tot dat het siet en voelt, de blixem van mijn daden?Ick wijcken? Iae soo wijckt de Nijl wanneer hy vlietMet onbetoomde loop, noch* letsel aen en sietWat hy vindt inde weech, versleept boschagie’ en dijcken.Puinberghen opghehoopt van uytgheroyde°rijcken,615Die sullen my den wech banen°tot hoocheyts top,Daer mijn ghemoedt* nae staet, en om te klimmen opDen throon van mijn opset, sullen dat zijn de°trappen.En of den Hemel viel? Ick salder overstappen,Eer zijn ghetuymels drang mijn strenghe* moedt verdruck:620Hy spuw zijn krachten uyt, en ’t buldrende gheluck*Klatre vry met°sijn sweep, ’t sal my geen vrees in prenten;Ick trotse sijn ghewelt, en puf* sijn dreyghementen.Maer ghy o tedre* Pers, wat stady nae mijn eysch?*Die niet een senu taey°hebt aen v weecke vleysch,625Ghy halve-vrouw, laet mans d’oefning* van ’t°heerschen houwen.Maer ’t is u om de vrouw: Ghy vindt wel ander vrouwenWaer mee ghy oeffenen* de troetel-kunste meucht.Daer ghy u op verstaet, en die ghy van u jeuchtMet geyle zeden leert bedampt* van wijn en róósen.*630Sardanapalus komt en wil Atlas°verpóósen,*O Goden wacht u hals! Ghelijck ’t onedel bloedt,Sulck u hantering* is. Maer ick ben opghevoedtOnder ’t ghekners van ’t stael, ’t gheberst van helm en swaerden,’T gekrijs van ’t oorloochsvolck, en ’t briesschen van de paerden;635De dulle trommel,* en d’opstekende trompet°Zijn mijn dertelste spel;°d’hard’ aerd’, als ’t nauwt*, mijn bedt.Aensiet u swackheyt om u selven te verschoonen:Ghy ’t rijck van Persen? hoe? de last van soo veel croonenKneusde’ u het°beckeneel; het pack van sulck ghebiedt640Druckte’ u de schouders°in, gheeft u daer onder niet:De voorstandt* van soo veel ’tsamenghegroeyde°landenVereyscht een kloecker borst, en klem van grover handen.Voorts die sich wil by my ghelijcken in waerdyMoet daer geen proef* van doen door lot of pratery,645Maer door de deucht* alleen: Dat vroomheyt in het vechtenSich teghens vroomheyt* stel, om ons gheschil te slechten,Het Rijck en de Prinsses zy des verwinners prijs.Dan* ghy sult, mijnen raet volghende, zydy wijs,°(Hoewel een Onderdaen geen dienst soo menichvuldich650Kan doen, of hy en blijft noch veel sijn Prinsse schuldich)U laten loons ghenoech voor u verdiensten zijnDat u de Koningh hier gheleken heeft by mijn.°

Hoe nu? een Onderdaen, een Slaef dien de voochdy*

Van hoogher wetten dwingt, ghelijcktmen die by my?

605By’t bloedt van Arsaces?* wiens grootheyt hooch gheresen

De Parthen ’s werelts vrees alleen ontsien en vresen;

De Prins voor wiens ghewelt*, d’opgaende Sonne swicht,

En nau zijn vrees ontslaet*°als hy sijn hielen licht.

Den donder van mijn naem sal Persen die versmaden

610Tot dat het siet en voelt, de blixem van mijn daden?

Ick wijcken? Iae soo wijckt de Nijl wanneer hy vliet

Met onbetoomde loop, noch* letsel aen en siet

Wat hy vindt inde weech, versleept boschagie’ en dijcken.

Puinberghen opghehoopt van uytgheroyde°rijcken,

615Die sullen my den wech banen°tot hoocheyts top,

Daer mijn ghemoedt* nae staet, en om te klimmen op

Den throon van mijn opset, sullen dat zijn de°trappen.

En of den Hemel viel? Ick salder overstappen,

Eer zijn ghetuymels drang mijn strenghe* moedt verdruck:

620Hy spuw zijn krachten uyt, en ’t buldrende gheluck*

Klatre vry met°sijn sweep, ’t sal my geen vrees in prenten;

Ick trotse sijn ghewelt, en puf* sijn dreyghementen.

Maer ghy o tedre* Pers, wat stady nae mijn eysch?*

Die niet een senu taey°hebt aen v weecke vleysch,

625Ghy halve-vrouw, laet mans d’oefning* van ’t°heerschen houwen.

Maer ’t is u om de vrouw: Ghy vindt wel ander vrouwen

Waer mee ghy oeffenen* de troetel-kunste meucht.

Daer ghy u op verstaet, en die ghy van u jeucht

Met geyle zeden leert bedampt* van wijn en róósen.*

630Sardanapalus komt en wil Atlas°verpóósen,*

O Goden wacht u hals! Ghelijck ’t onedel bloedt,

Sulck u hantering* is. Maer ick ben opghevoedt

Onder ’t ghekners van ’t stael, ’t gheberst van helm en swaerden,

’T gekrijs van ’t oorloochsvolck, en ’t briesschen van de paerden;

635De dulle trommel,* en d’opstekende trompet°

Zijn mijn dertelste spel;°d’hard’ aerd’, als ’t nauwt*, mijn bedt.

Aensiet u swackheyt om u selven te verschoonen:

Ghy ’t rijck van Persen? hoe? de last van soo veel croonen

Kneusde’ u het°beckeneel; het pack van sulck ghebiedt

640Druckte’ u de schouders°in, gheeft u daer onder niet:

De voorstandt* van soo veel ’tsamenghegroeyde°landen

Vereyscht een kloecker borst, en klem van grover handen.

Voorts die sich wil by my ghelijcken in waerdy

Moet daer geen proef* van doen door lot of pratery,

645Maer door de deucht* alleen: Dat vroomheyt in het vechten

Sich teghens vroomheyt* stel, om ons gheschil te slechten,

Het Rijck en de Prinsses zy des verwinners prijs.

Dan* ghy sult, mijnen raet volghende, zydy wijs,°

(Hoewel een Onderdaen geen dienst soo menichvuldich

650Kan doen, of hy en blijft noch veel sijn Prinsse schuldich)

U laten loons ghenoech voor u verdiensten zijn

Dat u de Koningh hier gheleken heeft by mijn.°

TISIPHERNES.Wanneer ’s moeds* buyen dul des redens toom ontslippen,Ghelijck de storm, dien ghy blaest uyt verwaende lippen,655Ist onbesuysde windt die vaeck het minste schaedt,Maer scheurt sijn eyghen kracht op onbeweechde klippen;Soo doet u rasery op Coning, my, en Raedt.*De ry van Prinssen oudt,°uyt welcker brave* saedtGhy u ghesproten roemt, en wort hier niet versmeten;660Maer dat ghy d’eer van mijn doorluchtich huys versmaedt,Om dat een Oppervoocht is boven my gheseten,Ick en dees Persen al u bittren ondanck* weten.Want onse Coning valt ons niet soo wreedt en wrang,Noch wy den onsen, als ghy, die trots en vermeten*665U verblufte* Ghemeent* in slavernije strangOndrachelijck verheert* met hart gheweit en dwangh:°Waer door u moed* verheft, dat* ghy ’t met u braverenDen Goden, soo ghy waendt, des hemels maeckt te bang,Die, (lachens’ er niet om) ’t u ras sullen verleeren:670Maer ons bysonder* volck rechtvaerdich wy verheeren*,En met bescheydenheyt* de Coning ’t alghemeen:Dees deuchden houden wy op ’t alderhoochst in eeren,°Die ghy verkeert*, vervreemt van alle recht en reên,Soo smadelijck ghewoon met voeten zijt te treên,675En moedeloosheyt* noemt een ondeucht inde helden:Waer door ten aensien* van u overdwaelsche* zeên*Ghy my en dese, komt voor halve Vrouwen scheldenMaer niet meer als uw dulle gramschaps yl ghewelden.°Vrees ick sonder belul* uw groove°lichaems kracht;680En ’t viel* licht dat ghy noyt tot uwent nae verteldeDe troetelinghen van dees halve vrouwen sacht.Dan of ’t ghebeurde, dat°ghy my al ommebracht,Soo souden u nochtans dees Persen kloeck, en moedich*Niet kennen* voor haer Prins (ken ick haer)*°maer verwacht685Van al het Rijck, en elck bysonder wrake bloedich:Want syliên nemmermeer sullen het heerschen°woedich,En u uytheemsche trots lijden in°plaets van my,Noch laten wraeck te doen over een Prinsse goedich*,°Van wiens verdiensten en loflijcke°daden, zy690Gunstigher oordelaers*°en kenners zijn als ghy.

TISIPHERNES.

Wanneer ’s moeds* buyen dul des redens toom ontslippen,Ghelijck de storm, dien ghy blaest uyt verwaende lippen,655Ist onbesuysde windt die vaeck het minste schaedt,Maer scheurt sijn eyghen kracht op onbeweechde klippen;Soo doet u rasery op Coning, my, en Raedt.*De ry van Prinssen oudt,°uyt welcker brave* saedtGhy u ghesproten roemt, en wort hier niet versmeten;660Maer dat ghy d’eer van mijn doorluchtich huys versmaedt,Om dat een Oppervoocht is boven my gheseten,Ick en dees Persen al u bittren ondanck* weten.Want onse Coning valt ons niet soo wreedt en wrang,Noch wy den onsen, als ghy, die trots en vermeten*665U verblufte* Ghemeent* in slavernije strangOndrachelijck verheert* met hart gheweit en dwangh:°Waer door u moed* verheft, dat* ghy ’t met u braverenDen Goden, soo ghy waendt, des hemels maeckt te bang,Die, (lachens’ er niet om) ’t u ras sullen verleeren:670Maer ons bysonder* volck rechtvaerdich wy verheeren*,En met bescheydenheyt* de Coning ’t alghemeen:Dees deuchden houden wy op ’t alderhoochst in eeren,°Die ghy verkeert*, vervreemt van alle recht en reên,Soo smadelijck ghewoon met voeten zijt te treên,675En moedeloosheyt* noemt een ondeucht inde helden:Waer door ten aensien* van u overdwaelsche* zeên*Ghy my en dese, komt voor halve Vrouwen scheldenMaer niet meer als uw dulle gramschaps yl ghewelden.°Vrees ick sonder belul* uw groove°lichaems kracht;680En ’t viel* licht dat ghy noyt tot uwent nae verteldeDe troetelinghen van dees halve vrouwen sacht.Dan of ’t ghebeurde, dat°ghy my al ommebracht,Soo souden u nochtans dees Persen kloeck, en moedich*Niet kennen* voor haer Prins (ken ick haer)*°maer verwacht685Van al het Rijck, en elck bysonder wrake bloedich:Want syliên nemmermeer sullen het heerschen°woedich,En u uytheemsche trots lijden in°plaets van my,Noch laten wraeck te doen over een Prinsse goedich*,°Van wiens verdiensten en loflijcke°daden, zy690Gunstigher oordelaers*°en kenners zijn als ghy.

Wanneer ’s moeds* buyen dul des redens toom ontslippen,

Ghelijck de storm, dien ghy blaest uyt verwaende lippen,

655Ist onbesuysde windt die vaeck het minste schaedt,

Maer scheurt sijn eyghen kracht op onbeweechde klippen;

Soo doet u rasery op Coning, my, en Raedt.*

De ry van Prinssen oudt,°uyt welcker brave* saedt

Ghy u ghesproten roemt, en wort hier niet versmeten;

660Maer dat ghy d’eer van mijn doorluchtich huys versmaedt,

Om dat een Oppervoocht is boven my gheseten,

Ick en dees Persen al u bittren ondanck* weten.

Want onse Coning valt ons niet soo wreedt en wrang,

Noch wy den onsen, als ghy, die trots en vermeten*

665U verblufte* Ghemeent* in slavernije strang

Ondrachelijck verheert* met hart gheweit en dwangh:°

Waer door u moed* verheft, dat* ghy ’t met u braveren

Den Goden, soo ghy waendt, des hemels maeckt te bang,

Die, (lachens’ er niet om) ’t u ras sullen verleeren:

670Maer ons bysonder* volck rechtvaerdich wy verheeren*,

En met bescheydenheyt* de Coning ’t alghemeen:

Dees deuchden houden wy op ’t alderhoochst in eeren,°

Die ghy verkeert*, vervreemt van alle recht en reên,

Soo smadelijck ghewoon met voeten zijt te treên,

675En moedeloosheyt* noemt een ondeucht inde helden:

Waer door ten aensien* van u overdwaelsche* zeên*

Ghy my en dese, komt voor halve Vrouwen schelden

Maer niet meer als uw dulle gramschaps yl ghewelden.°

Vrees ick sonder belul* uw groove°lichaems kracht;

680En ’t viel* licht dat ghy noyt tot uwent nae vertelde

De troetelinghen van dees halve vrouwen sacht.

Dan of ’t ghebeurde, dat°ghy my al ommebracht,

Soo souden u nochtans dees Persen kloeck, en moedich*

Niet kennen* voor haer Prins (ken ick haer)*°maer verwacht

685Van al het Rijck, en elck bysonder wrake bloedich:

Want syliên nemmermeer sullen het heerschen°woedich,

En u uytheemsche trots lijden in°plaets van my,

Noch laten wraeck te doen over een Prinsse goedich*,°

Van wiens verdiensten en loflijcke°daden, zy

690Gunstigher oordelaers*°en kenners zijn als ghy.

OSTROBAS.Een lecker* trotst mijn kracht (wat sal my noch ontmoeten*?)En hy leydt niet vertrêên aen mortel van mijn voeten?Ostrobas wat u beurt?°Ghy dreycht my met ghevaerVan uwe wraeck; ick tart de Persen allegaêr.695Daer leydt den handtschoen, d’eerst van soo veel onvervaerdenTast sonder beven aen, en hef hem van der aerden.°Soo lang’er een sal zijn, die my darf teghenstaen*Van allen, en sal ick niet weygheren te slaen.Ghy meucht u vry met keur van wapenen versorghen.

OSTROBAS.

Een lecker* trotst mijn kracht (wat sal my noch ontmoeten*?)En hy leydt niet vertrêên aen mortel van mijn voeten?Ostrobas wat u beurt?°Ghy dreycht my met ghevaerVan uwe wraeck; ick tart de Persen allegaêr.695Daer leydt den handtschoen, d’eerst van soo veel onvervaerdenTast sonder beven aen, en hef hem van der aerden.°Soo lang’er een sal zijn, die my darf teghenstaen*Van allen, en sal ick niet weygheren te slaen.Ghy meucht u vry met keur van wapenen versorghen.

Een lecker* trotst mijn kracht (wat sal my noch ontmoeten*?)

En hy leydt niet vertrêên aen mortel van mijn voeten?

Ostrobas wat u beurt?°Ghy dreycht my met ghevaer

Van uwe wraeck; ick tart de Persen allegaêr.

695Daer leydt den handtschoen, d’eerst van soo veel onvervaerden

Tast sonder beven aen, en hef hem van der aerden.°

Soo lang’er een sal zijn, die my darf teghenstaen*

Van allen, en sal ick niet weygheren te slaen.

Ghy meucht u vry met keur van wapenen versorghen.

TISIPHERNES.700Mijn is dan d’eerste beurt. Nu, dat dan teghen morghenRechtvaerdich°Coning, ons een plaetse werd bestelt*,Op dat de bleecke doodt in een besteken* veldt,Een van ons beyden doe sijn stijf opset vergeten.

TISIPHERNES.

700Mijn is dan d’eerste beurt. Nu, dat dan teghen morghenRechtvaerdich°Coning, ons een plaetse werd bestelt*,Op dat de bleecke doodt in een besteken* veldt,Een van ons beyden doe sijn stijf opset vergeten.

700Mijn is dan d’eerste beurt. Nu, dat dan teghen morghen

Rechtvaerdich°Coning, ons een plaetse werd bestelt*,

Op dat de bleecke doodt in een besteken* veldt,

Een van ons beyden doe sijn stijf opset vergeten.

CONINGH.Zijn u gramschappen op elckander soo ghebeten,705Dat sachter middel niet kan eynden u krackeel,Soo laet ten minsten u de roof* van ’t afgheretenHarnas uws vyants, sonder hem te moorden heel,°Volle verwinning zijn, en slechting van ’t verscheel.°

CONINGH.

Zijn u gramschappen op elckander soo ghebeten,705Dat sachter middel niet kan eynden u krackeel,Soo laet ten minsten u de roof* van ’t afgheretenHarnas uws vyants, sonder hem te moorden heel,°Volle verwinning zijn, en slechting van ’t verscheel.°

Zijn u gramschappen op elckander soo ghebeten,

705Dat sachter middel niet kan eynden u krackeel,

Soo laet ten minsten u de roof* van ’t afghereten

Harnas uws vyants, sonder hem te moorden heel,°

Volle verwinning zijn, en slechting van ’t verscheel.°

GRANIDA.Wanneer het aertrijck°van des ruwen winters plaghen,710En zijn ontydich* koudt omhelsen wordt ontslaghen,Ghevoelt zy in haer hart oprekenen* de schierHeel uytghedoofde kracht van haer begraven vier;Door dien de Lenten soet, in zijn verliefde weecken,°Haer streelt, en ondergaet* met minnelijcker treken,715Wanneer dat hy°vernieuwt den outs-bekenden brandt;Levende ritseling*°doorkruypt haer ’t inghewant:Alsoo ghevoel ick veel ghepeysen in my weckenWt haren diepen slaep, en door mijn leden trecken,Die oorspronck namen in mijn teer-beweechde* geest,720Als ick eerst wierd ghewaer het schoone, dat my meestBehacchde, van al ’t gheen dat my oyt is verscheenen;Want nae ’t verlies van dien,* allensjens zy verdweenen,Met de ghedaente, die my in den sinne lach,En nu door dien ick ’t eens behaechde schoon hersach725Met meerder hefticheyt sy op een nieu verrijsen,Om my de schoonheyt van een Harder aen te prijsen.Maer sacht Granida,* houdt op, houdt op, want waer toe dientDus hooch te setten een die ghy tot Heer en VriendtGeensins verkiesen meucht*? maer leyden moet u leven°730Met, dien u andren keur uyt weynighe sal geven.*Wat leyder boodtschap,* uyt wat aenghenamer mondtHelas! was, Daifilo, die ick van u verstondt?Ayme! wat vriendtschap in u voorhooft stondt°gheschreven?Helas! het schijnt dat op de staten*°hooch verheven735Wy sitten met ghebiedt, maer die’t wel ondertast,Vindt ons verheert verdruckt onder haer overlast*.°Helas! meer droefheyt vreest mijn hart dan ’t hoop°verblyding:Ick gae vernemen doch nae de verlangde tyding.

GRANIDA.

Wanneer het aertrijck°van des ruwen winters plaghen,710En zijn ontydich* koudt omhelsen wordt ontslaghen,Ghevoelt zy in haer hart oprekenen* de schierHeel uytghedoofde kracht van haer begraven vier;Door dien de Lenten soet, in zijn verliefde weecken,°Haer streelt, en ondergaet* met minnelijcker treken,715Wanneer dat hy°vernieuwt den outs-bekenden brandt;Levende ritseling*°doorkruypt haer ’t inghewant:Alsoo ghevoel ick veel ghepeysen in my weckenWt haren diepen slaep, en door mijn leden trecken,Die oorspronck namen in mijn teer-beweechde* geest,720Als ick eerst wierd ghewaer het schoone, dat my meestBehacchde, van al ’t gheen dat my oyt is verscheenen;Want nae ’t verlies van dien,* allensjens zy verdweenen,Met de ghedaente, die my in den sinne lach,En nu door dien ick ’t eens behaechde schoon hersach725Met meerder hefticheyt sy op een nieu verrijsen,Om my de schoonheyt van een Harder aen te prijsen.Maer sacht Granida,* houdt op, houdt op, want waer toe dientDus hooch te setten een die ghy tot Heer en VriendtGeensins verkiesen meucht*? maer leyden moet u leven°730Met, dien u andren keur uyt weynighe sal geven.*Wat leyder boodtschap,* uyt wat aenghenamer mondtHelas! was, Daifilo, die ick van u verstondt?Ayme! wat vriendtschap in u voorhooft stondt°gheschreven?Helas! het schijnt dat op de staten*°hooch verheven735Wy sitten met ghebiedt, maer die’t wel ondertast,Vindt ons verheert verdruckt onder haer overlast*.°Helas! meer droefheyt vreest mijn hart dan ’t hoop°verblyding:Ick gae vernemen doch nae de verlangde tyding.

Wanneer het aertrijck°van des ruwen winters plaghen,

710En zijn ontydich* koudt omhelsen wordt ontslaghen,

Ghevoelt zy in haer hart oprekenen* de schier

Heel uytghedoofde kracht van haer begraven vier;

Door dien de Lenten soet, in zijn verliefde weecken,°

Haer streelt, en ondergaet* met minnelijcker treken,

715Wanneer dat hy°vernieuwt den outs-bekenden brandt;

Levende ritseling*°doorkruypt haer ’t inghewant:

Alsoo ghevoel ick veel ghepeysen in my wecken

Wt haren diepen slaep, en door mijn leden trecken,

Die oorspronck namen in mijn teer-beweechde* geest,

720Als ick eerst wierd ghewaer het schoone, dat my meest

Behacchde, van al ’t gheen dat my oyt is verscheenen;

Want nae ’t verlies van dien,* allensjens zy verdweenen,

Met de ghedaente, die my in den sinne lach,

En nu door dien ick ’t eens behaechde schoon hersach

725Met meerder hefticheyt sy op een nieu verrijsen,

Om my de schoonheyt van een Harder aen te prijsen.

Maer sacht Granida,* houdt op, houdt op, want waer toe dient

Dus hooch te setten een die ghy tot Heer en Vriendt

Geensins verkiesen meucht*? maer leyden moet u leven°

730Met, dien u andren keur uyt weynighe sal geven.*

Wat leyder boodtschap,* uyt wat aenghenamer mondt

Helas! was, Daifilo, die ick van u verstondt?

Ayme! wat vriendtschap in u voorhooft stondt°gheschreven?

Helas! het schijnt dat op de staten*°hooch verheven

735Wy sitten met ghebiedt, maer die’t wel ondertast,

Vindt ons verheert verdruckt onder haer overlast*.°

Helas! meer droefheyt vreest mijn hart dan ’t hoop°verblyding:

Ick gae vernemen doch nae de verlangde tyding.

REY VAN IOFFEREN.739Wat stort al gaven groot,Bewoonders vander aerden,Den hemel in u schoot,Als ghys’ ondanckbaer snoodtNiet met de voet en stoot,Maer vorder* sorghen doodt,Om ’t aengheboôn ’t aenvaerden.°746Maen, Starren, ’s nachts cieraet,D’eerwaerde* Sonne-straelen,’t Aertrijck met vloedt doorwaedt*,Daer kruydt, en boom beblaedt,By blye Bloemkens staet,’T schoon menschelijcke saedtMet lust u ’t ooch onthaelen.753Het braef* of soet ghespeelVan windt of tedre snaeren,Het lieffelijck ghequeelVan mensch of voghels keel,Spel en sang-menging eelDoor ’t oor met lust, gheheelTer sielen innevaeren:*760De Wieroock, diemen metDe Myrrhe plach* te veughen,Musc, Ambre, scharp Civet,Groen kruydt, en Bloemkens net,Roos, Lely, VioletMet reuken onbesmetVer stercken, en verheughen.*767Een vollen overvloedt°Van veele dranck, en°spijsen,Des menschen lichaem voedtAls hy met lusten soetSijn graghen hongher boet;Maer bruyckt hy ’s meer,* daer moetGhebreck*, en last uyt rijsen.774Van alle ’s werelts lustIs soete brandt van MinneVoor d’heftichste bewust*,Wanneer zy wordt gheblustAls lief by lieve rust;Daer aertsche mondt ghekustVoldoet voor een Godinne.781Dees lusten allegaer,En duysent van ghelijcken,Als oefnen, aesmen maer,*En d’onghetelde schaerVan al ons handtghebaer,Voor Liefd’ oprecht, en waer,Nochtans in vreuchde wijcken.°788Sy doet dat vreuchd’ ontspring,In twee verbonden harten;En maeckt dat yder dinghDubbele lust in bring,°Door haer vereeniging;Iae ’t draghen onderlingTreckt soetheyt uyt de smarten.795Dees salighende deucht*Op aerden kan doen smakenEen goddelijcke vreucht,Die luttel liên verheucht,Want meest een yder veucht*Sich omme sijn gheneuchtVan leur*, of niet te maken.802Och hoe swaer ist te rakenAen vrientschap onbevleckt,Daer vrienden keur ontbreekt!*805Dien lust tot staet en eerenBoven de maet verheft,Moet dese lust ontbeerenDie ’t alles overtreft.809Want onder luttel liedenDaer hy uyt kiesen gaet,Can ’t swaerelijck gheschieden,Dat een hem annestaet.813Wat vrientschap vol van trouwenEn van gheneuchten blyKan Liefd’ en Minne bouwen,°Daer gheen behaghen zy?817De nacht komt opter aerdenGhevallen met haer schim*,En met haer bruyne* paerden°Berijden onse kim.821Morghen ’t ghevecht sal makenMijns Vrouwen huwlijck klaer,En in soo grooten sake°Kiest het gheluck voor haer.°

REY VAN IOFFEREN.

739Wat stort al gaven groot,Bewoonders vander aerden,Den hemel in u schoot,Als ghys’ ondanckbaer snoodtNiet met de voet en stoot,Maer vorder* sorghen doodt,Om ’t aengheboôn ’t aenvaerden.°

739Wat stort al gaven groot,

Bewoonders vander aerden,

Den hemel in u schoot,

Als ghys’ ondanckbaer snoodt

Niet met de voet en stoot,

Maer vorder* sorghen doodt,

Om ’t aengheboôn ’t aenvaerden.°

746Maen, Starren, ’s nachts cieraet,D’eerwaerde* Sonne-straelen,’t Aertrijck met vloedt doorwaedt*,Daer kruydt, en boom beblaedt,By blye Bloemkens staet,’T schoon menschelijcke saedtMet lust u ’t ooch onthaelen.

746Maen, Starren, ’s nachts cieraet,

D’eerwaerde* Sonne-straelen,

’t Aertrijck met vloedt doorwaedt*,

Daer kruydt, en boom beblaedt,

By blye Bloemkens staet,

’T schoon menschelijcke saedt

Met lust u ’t ooch onthaelen.

753Het braef* of soet ghespeelVan windt of tedre snaeren,Het lieffelijck ghequeelVan mensch of voghels keel,Spel en sang-menging eelDoor ’t oor met lust, gheheelTer sielen innevaeren:*

753Het braef* of soet ghespeel

Van windt of tedre snaeren,

Het lieffelijck ghequeel

Van mensch of voghels keel,

Spel en sang-menging eel

Door ’t oor met lust, gheheel

Ter sielen innevaeren:*

760De Wieroock, diemen metDe Myrrhe plach* te veughen,Musc, Ambre, scharp Civet,Groen kruydt, en Bloemkens net,Roos, Lely, VioletMet reuken onbesmetVer stercken, en verheughen.*

760De Wieroock, diemen met

De Myrrhe plach* te veughen,

Musc, Ambre, scharp Civet,

Groen kruydt, en Bloemkens net,

Roos, Lely, Violet

Met reuken onbesmet

Ver stercken, en verheughen.*

767Een vollen overvloedt°Van veele dranck, en°spijsen,Des menschen lichaem voedtAls hy met lusten soetSijn graghen hongher boet;Maer bruyckt hy ’s meer,* daer moetGhebreck*, en last uyt rijsen.

767Een vollen overvloedt°

Van veele dranck, en°spijsen,

Des menschen lichaem voedt

Als hy met lusten soet

Sijn graghen hongher boet;

Maer bruyckt hy ’s meer,* daer moet

Ghebreck*, en last uyt rijsen.

774Van alle ’s werelts lustIs soete brandt van MinneVoor d’heftichste bewust*,Wanneer zy wordt gheblustAls lief by lieve rust;Daer aertsche mondt ghekustVoldoet voor een Godinne.

774Van alle ’s werelts lust

Is soete brandt van Minne

Voor d’heftichste bewust*,

Wanneer zy wordt gheblust

Als lief by lieve rust;

Daer aertsche mondt ghekust

Voldoet voor een Godinne.

781Dees lusten allegaer,En duysent van ghelijcken,Als oefnen, aesmen maer,*En d’onghetelde schaerVan al ons handtghebaer,Voor Liefd’ oprecht, en waer,Nochtans in vreuchde wijcken.°

781Dees lusten allegaer,

En duysent van ghelijcken,

Als oefnen, aesmen maer,*

En d’onghetelde schaer

Van al ons handtghebaer,

Voor Liefd’ oprecht, en waer,

Nochtans in vreuchde wijcken.°

788Sy doet dat vreuchd’ ontspring,In twee verbonden harten;En maeckt dat yder dinghDubbele lust in bring,°Door haer vereeniging;Iae ’t draghen onderlingTreckt soetheyt uyt de smarten.

788Sy doet dat vreuchd’ ontspring,

In twee verbonden harten;

En maeckt dat yder dingh

Dubbele lust in bring,°

Door haer vereeniging;

Iae ’t draghen onderling

Treckt soetheyt uyt de smarten.

795Dees salighende deucht*Op aerden kan doen smakenEen goddelijcke vreucht,Die luttel liên verheucht,Want meest een yder veucht*Sich omme sijn gheneuchtVan leur*, of niet te maken.

795Dees salighende deucht*

Op aerden kan doen smaken

Een goddelijcke vreucht,

Die luttel liên verheucht,

Want meest een yder veucht*

Sich omme sijn gheneucht

Van leur*, of niet te maken.

802Och hoe swaer ist te rakenAen vrientschap onbevleckt,Daer vrienden keur ontbreekt!*

802Och hoe swaer ist te raken

Aen vrientschap onbevleckt,

Daer vrienden keur ontbreekt!*

805Dien lust tot staet en eerenBoven de maet verheft,Moet dese lust ontbeerenDie ’t alles overtreft.

805Dien lust tot staet en eeren

Boven de maet verheft,

Moet dese lust ontbeeren

Die ’t alles overtreft.

809Want onder luttel liedenDaer hy uyt kiesen gaet,Can ’t swaerelijck gheschieden,Dat een hem annestaet.

809Want onder luttel lieden

Daer hy uyt kiesen gaet,

Can ’t swaerelijck gheschieden,

Dat een hem annestaet.

813Wat vrientschap vol van trouwenEn van gheneuchten blyKan Liefd’ en Minne bouwen,°Daer gheen behaghen zy?

813Wat vrientschap vol van trouwen

En van gheneuchten bly

Kan Liefd’ en Minne bouwen,°

Daer gheen behaghen zy?

817De nacht komt opter aerdenGhevallen met haer schim*,En met haer bruyne* paerden°Berijden onse kim.

817De nacht komt opter aerden

Ghevallen met haer schim*,

En met haer bruyne* paerden°

Berijden onse kim.

821Morghen ’t ghevecht sal makenMijns Vrouwen huwlijck klaer,En in soo grooten sake°Kiest het gheluck voor haer.°

821Morghen ’t ghevecht sal maken

Mijns Vrouwen huwlijck klaer,

En in soo grooten sake°

Kiest het gheluck voor haer.°

GRANIDA. DAIFILO.

GRANIDA.825Ach wat bekommeringhen°Comen mijn siel°bespringhen!De nacht, die ’t al ontlast,Maeckt dat mijn sorghe wast.De swaricheyt ghenakende830Houdt mijn ghedachten wakende:Villicht* dat hier voorbyKoom sang of spel, om myWat uyt den sin te stellenDe sorghen die my quellen.835Maer wie komt gins ghegaenBy ’t schijnen van de Maen?Wat soudt Daifilo°zijn, ick sal de venster sluyten,Van binnen kan ick sien door ’tglas, hy niet van buyten.

GRANIDA.

825Ach wat bekommeringhen°Comen mijn siel°bespringhen!De nacht, die ’t al ontlast,Maeckt dat mijn sorghe wast.De swaricheyt ghenakende830Houdt mijn ghedachten wakende:Villicht* dat hier voorbyKoom sang of spel, om myWat uyt den sin te stellenDe sorghen die my quellen.835Maer wie komt gins ghegaenBy ’t schijnen van de Maen?Wat soudt Daifilo°zijn, ick sal de venster sluyten,Van binnen kan ick sien door ’tglas, hy niet van buyten.

825Ach wat bekommeringhen°

Comen mijn siel°bespringhen!

De nacht, die ’t al ontlast,

Maeckt dat mijn sorghe wast.

De swaricheyt ghenakende

830Houdt mijn ghedachten wakende:

Villicht* dat hier voorby

Koom sang of spel, om my

Wat uyt den sin te stellen

De sorghen die my quellen.

835Maer wie komt gins ghegaen

By ’t schijnen van de Maen?

Wat soudt Daifilo°zijn, ick sal de venster sluyten,

Van binnen kan ick sien door ’tglas, hy niet van buyten.

DAIFILO.Kond ’t lichaem als de siel vervolghen daer ’t nae staet,840’T was nu by mijn Godin, en niet hier op de straet:Maer ’t soeckt, nae zijn vermeughen,Sich, volghende te veughen*Daer ’t van sijn leydtsman ’t hartHenen°ghetrocken werdt.845Ayme°Granida! doel van mijn ghenegentheyden,Hoe nood’ is liefde van haer lieve lief°verscheyden*?Maer wat vertoeve ick langh? best ist dat ick vertreck,Eer yemandt my ghewaer hier wordende, begeckMijn lieven als verwaent, en sonder grondt verheven850Kasteelen inde lucht.* Dan ick ben niet ghedreven°Door een begeerte van besit ghelijck als zy,Nae dienst is dat ick tracht, en niet naer heerschappy.Iuppijn, Princesse waerdich,Zy voor u sorrechvaerdich,855En ’t heyr van ’s hemels GoônDe wacht van u Persoon.

DAIFILO.

Kond ’t lichaem als de siel vervolghen daer ’t nae staet,840’T was nu by mijn Godin, en niet hier op de straet:Maer ’t soeckt, nae zijn vermeughen,Sich, volghende te veughen*Daer ’t van sijn leydtsman ’t hartHenen°ghetrocken werdt.845Ayme°Granida! doel van mijn ghenegentheyden,Hoe nood’ is liefde van haer lieve lief°verscheyden*?Maer wat vertoeve ick langh? best ist dat ick vertreck,Eer yemandt my ghewaer hier wordende, begeckMijn lieven als verwaent, en sonder grondt verheven850Kasteelen inde lucht.* Dan ick ben niet ghedreven°Door een begeerte van besit ghelijck als zy,Nae dienst is dat ick tracht, en niet naer heerschappy.Iuppijn, Princesse waerdich,Zy voor u sorrechvaerdich,855En ’t heyr van ’s hemels GoônDe wacht van u Persoon.

Kond ’t lichaem als de siel vervolghen daer ’t nae staet,

840’T was nu by mijn Godin, en niet hier op de straet:

Maer ’t soeckt, nae zijn vermeughen,

Sich, volghende te veughen*

Daer ’t van sijn leydtsman ’t hart

Henen°ghetrocken werdt.

845Ayme°Granida! doel van mijn ghenegentheyden,

Hoe nood’ is liefde van haer lieve lief°verscheyden*?

Maer wat vertoeve ick langh? best ist dat ick vertreck,

Eer yemandt my ghewaer hier wordende, begeck

Mijn lieven als verwaent, en sonder grondt verheven

850Kasteelen inde lucht.* Dan ick ben niet ghedreven°

Door een begeerte van besit ghelijck als zy,

Nae dienst is dat ick tracht, en niet naer heerschappy.

Iuppijn, Princesse waerdich,

Zy voor u sorrechvaerdich,

855En ’t heyr van ’s hemels Goôn

De wacht van u Persoon.

GRANIDA.Hoe menich klaecht van liefd’ een onbeproefde smarte?*Dees openbaertse niet daer* hyse voedt in ’t harte:Maer sy ontdeckt haer selfs, en ongheveynsde vlam860Wierd noyt verborghen dat zy niet te voorschijn quam.O rechten sonder reên! o wetten sonder weten!Met recht mach ’t opperst recht wel ’t opperst onrecht heten:Besit van staet, van landt, van gelts ontelbre som,Dat deylt ghy nae ’t gheluck, niet nae de reden om,865Des vaeck, de slechste krijcht°hier van de grootste winste,En die het meeste waert is lijdt* hem met het minste:Van d’erfgoên die natuyr ons achterliet ghemeen,Deyldy den eenen veel den andren ganslijck geen.O rechten sonder reên!870Verkeerder* menschen lust, en snoode schelmerijen,Hebben u°voortghebracht; want in de gulden tijen,Doen ’s werelts kintsheyt soet niet deed, dan sliep, of loech,Doe niemandt vorder als voor noodruft* sorghe droech,En hadder niemandt veel, maer yder had ghenoech.875Doe waerdy onbekent, maer nu, door boosheyts woeden.Zydy een noodich quaet, om quader te verhoeden.Doe koos men Lief nae lust, nu dwingt het onderscheydtVan staten*, vaken* ons te maken lief van leydt:En d’overvloedt die maeckt den aldermeest van machten°880Behoeftich in het geen dat aldermeest is t’ achten.Twee eyschen my tot Lief, de strijdt sal rechter zijn,En wie dat wint, helas! ’t verlies is altoos mijn.°Want wien my ’t blindt gheluck van beyden toe sal legghenHet kost mijns levens rust. Soo luttel heeft te segghen885Een Coningin, in saeck, die haer soo seer betreft.De spits is hooch, maar eng, daer ’t luck ons op verheft.

GRANIDA.

Hoe menich klaecht van liefd’ een onbeproefde smarte?*Dees openbaertse niet daer* hyse voedt in ’t harte:Maer sy ontdeckt haer selfs, en ongheveynsde vlam860Wierd noyt verborghen dat zy niet te voorschijn quam.O rechten sonder reên! o wetten sonder weten!Met recht mach ’t opperst recht wel ’t opperst onrecht heten:Besit van staet, van landt, van gelts ontelbre som,Dat deylt ghy nae ’t gheluck, niet nae de reden om,865Des vaeck, de slechste krijcht°hier van de grootste winste,En die het meeste waert is lijdt* hem met het minste:Van d’erfgoên die natuyr ons achterliet ghemeen,Deyldy den eenen veel den andren ganslijck geen.O rechten sonder reên!870Verkeerder* menschen lust, en snoode schelmerijen,Hebben u°voortghebracht; want in de gulden tijen,Doen ’s werelts kintsheyt soet niet deed, dan sliep, of loech,Doe niemandt vorder als voor noodruft* sorghe droech,En hadder niemandt veel, maer yder had ghenoech.875Doe waerdy onbekent, maer nu, door boosheyts woeden.Zydy een noodich quaet, om quader te verhoeden.Doe koos men Lief nae lust, nu dwingt het onderscheydtVan staten*, vaken* ons te maken lief van leydt:En d’overvloedt die maeckt den aldermeest van machten°880Behoeftich in het geen dat aldermeest is t’ achten.Twee eyschen my tot Lief, de strijdt sal rechter zijn,En wie dat wint, helas! ’t verlies is altoos mijn.°Want wien my ’t blindt gheluck van beyden toe sal legghenHet kost mijns levens rust. Soo luttel heeft te segghen885Een Coningin, in saeck, die haer soo seer betreft.De spits is hooch, maar eng, daer ’t luck ons op verheft.

Hoe menich klaecht van liefd’ een onbeproefde smarte?*

Dees openbaertse niet daer* hyse voedt in ’t harte:

Maer sy ontdeckt haer selfs, en ongheveynsde vlam

860Wierd noyt verborghen dat zy niet te voorschijn quam.

O rechten sonder reên! o wetten sonder weten!

Met recht mach ’t opperst recht wel ’t opperst onrecht heten:

Besit van staet, van landt, van gelts ontelbre som,

Dat deylt ghy nae ’t gheluck, niet nae de reden om,

865Des vaeck, de slechste krijcht°hier van de grootste winste,

En die het meeste waert is lijdt* hem met het minste:

Van d’erfgoên die natuyr ons achterliet ghemeen,

Deyldy den eenen veel den andren ganslijck geen.

O rechten sonder reên!

870Verkeerder* menschen lust, en snoode schelmerijen,

Hebben u°voortghebracht; want in de gulden tijen,

Doen ’s werelts kintsheyt soet niet deed, dan sliep, of loech,

Doe niemandt vorder als voor noodruft* sorghe droech,

En hadder niemandt veel, maer yder had ghenoech.

875Doe waerdy onbekent, maer nu, door boosheyts woeden.

Zydy een noodich quaet, om quader te verhoeden.

Doe koos men Lief nae lust, nu dwingt het onderscheydt

Van staten*, vaken* ons te maken lief van leydt:

En d’overvloedt die maeckt den aldermeest van machten°

880Behoeftich in het geen dat aldermeest is t’ achten.

Twee eyschen my tot Lief, de strijdt sal rechter zijn,

En wie dat wint, helas! ’t verlies is altoos mijn.°

Want wien my ’t blindt gheluck van beyden toe sal legghen

Het kost mijns levens rust. Soo luttel heeft te segghen

885Een Coningin, in saeck, die haer soo seer betreft.

De spits is hooch, maar eng, daer ’t luck ons op verheft.

Back to Index Next