ĒLŎQUENTĬA, æ, f.Éloquence,talent de la parole.Syn.Eloquendi vis, dicendi gravitas et copia, summa copia et singularis facultas dicendi, divinum atque incredibile genus orationis, copiose loquens sapientia. )( Infantia.Epith.Abundans sermonibus, verbis, accommodatior ad motus animorum et ad vulgi sensum, admirabilis, artificiosa, brevis, comes pacis sociaque otii et quasi alumna quædam constituta civitatis, excellens, forensis, inanis quædam et puerilis, incredibilis, justa, laudabilis, magna, major, mediocris, orba, perfecta, popularis, præclara, præstabilis, res una omnium difficillima, sapientia loquendi, summa, uberior atque latior, vera et absoluta, universa.Phras.Qui vult sibi eloquentiam comparare, Ciceronem legat,celui qui veut devenir éloquent doit lire Cicéron. Qui eloquentia valere, præstare, excellere cupit; qui orationis divitiis abundare; qui concinne, apposite, singulari eloquentia mentis suæ cogitata vult explicare; qui cum Pericle fulgurare, tonare, permiscere omnia, operam det Ciceroni. Qui non tenui dicendi vena aridus fluere, sed ingenti late copia, torrentis more redundare cupit; qui suavi et conspersa quasi verborum sententiarumque floribus oratione vult placere; qui acutis, conceptisque ingeniose sententiis auditorem excitare; qui agere rapereque obnitentes quantumvis animos in quamvis partem cupit; qui tenere dicendo animos; qui obfirmatos frangere et expugnare; qui ardentes flagrantesque restinguere, frigidos ac remissos subjectis veluti facibus inflammare; qui impellere inertes ac desides, præfervidos contra ac confidentes orando coercere; qui verbis allicere, pertrahere, movere, commovere, flectere; qui afficere audientium animos ac delectare; qui ab audientibus benevolentiam et attentionem venari, captare, elicere; qui eos, apud quos dicit, attentos, dociles et benevolos sibi vult reddere; qui de re quacunque eloquenter, ornate, numeroseque rebus ac verbis vult dicere, is, velim, existimet sibi Ciceronis lectionem non tam utilem, quam necessariam. Cf.Oratio,Moveo.
ĒLŎQUENTER,Avec éloquence.Syn.Diserte, eleganter.
ĒLŎQUĬUM, ii, n.Langage,parole,discours.Syn.Sermo.Usus: Dulci ac blando eloquio amicum solatur.
ĒLŎQUOR, eris, lŏcūtus sum, loqui, d.Parler,s’énoncer,exprimer.Syn.Dico, effero, enuntio, exprimo.Adv.Composite, copiose, ornate, polite, præclare, prudenter.Usus: Præclare eloqui cogitata mentis. Multi præclare sentiunt, nec id, quod sentiunt, polite eloqui possunt. Cf.Effero.
ĒLŪCĔO, es, luxi, ere, n.Luire,briller.Syn.Appareo, exsto, emineo, excello, vigeo.Adv.Densius, rarius.Usus: In ipso joco aliquid probi ingenii elucet. Amicitia magis elucet inter æquales. Tenuitas tua magis occultatur, magis elucet. Nemo eloquentiæ studet, nisi in foro eluceat. Cf.Appareo,Emineo.
ĒLUCTOR, aris, tātus sum, ari, d.Sortir avec effort,se faire jour avec peine.Usus: E tot tamque validis manibus, e quibus eluctandum erat, sese eripuit. Cf.Evado.
ĒLŪCŪBROR, aris, atus sum, ari, d.Travailler avec soin à,faire à force de veilles.Syn.Elaboro, excudo.Usus: Epistolam elucubratus sum. Elucubrata oratio.
ĒLŪDO, is, lūsi, lūsum, ere, n. et a.Jouer,se jouer;se moquer;tromper.Syn.Irrideo, fallo, fraudem facio.Adv.Facetius, impune.Usus: Quamdiu nos furor ille tuus eludet? Nos ab illo nebulone facete eludimur. Ille legis fraudem fecit, consulemque elusit. Cf.Irrideo,Decipio.
ĒLŪGĔO, es, luxi, gere, n.Porter le deuil,pleurer.Syn.Lugeo, defleo.Usus: Patriam eluxi gravius, quam ulla mater filium.
ĒLŬO, is, ŭi, ūtum, ere, a.Laver,nettoyer,effacer.Syn.Diluo, deleo, abstergo.Usus: Maculam hanc nemo eluet. Cf.Lavo.
ĒLŬVĬES, ĕi, f.Lie,honte,opprobre.Syn.Macula, labes, contagio.Usus: Labes et eluvies civitatis.
ĒLŬVĬO, ōnis, f.Inondation.Syn.Terræ hiatus, vorago aquarum vi facta, aquarum intemperies.Usus: Eluviones pestilentiæ. Cf.Inundo.
ĒMĂCĬO, as, atum, are, a.Amaigrir,épuiser.Syn.Macie conficio. Cf.Macies.
ĒMANCĬPO, as, avi, atum, are, a.Émanciper,affranchir.Syn.Patria potestate libero, quasi manu mitto.Usus: Liberos proprie emancipari, servos manumitti dicimus.
ĒMĀNO, as, avi, atum, are, n.Couler,sortir.Syn.Exeo, effluo.Usus: Metuo, ne ea fama, ne mala nostra emanent. Ex philosophia eloquentia emanat. Vereor, ne is sermo emanet Cf.Effluo.
ĔMAX, ācis, gen. omn.Qui a la manie d’acheter.Syn.Qui libenter emit.Usus: Non esse emacem vectigal est.
EMBLĒMA, ătis, n.Ornement en relief.Syn.Signa et ornamenta vasorum, etc. quæ detrahi possunt.Usus: Vasis crustas et emblemata avellenda curavit. Illigare et includere emblemata in aureis poculis. Emblema vermiculatum, de pavimento,mosaïque.
ĒMENDĀTĒ,Correctement.Syn.Castigate.Usus: Pure et emendate loqui.
ĒMENDĀTĬO, ōnis, f.Correction.Epith.Felicior.Usus: Correctio philosophiæ veteris, et emendatio. Cf.Correctio.
ĒMENDĀTOR, ōris, m.Celui qui corrige,réformateur.Syn.Corrector.Usus: Sisenna quasi emendator sermonis usitati esse volebat.
ĒMENDĀTRIX, īcis, f.Celle qui corrige.Usus: Lex est emendatrix vitiorum.
ĒMENDO, as, avi, atum, are, a.Corriger;réformer.Syn.Corrigo.Adv.Leviter.Phras.1. Emendavit se,il s’est corrigé. In viam rediit; ad frugem applicuit animum; in rectam redivit semitam; ad frugem bonam se recepit; de pravitate deductus est; a scelere, cupiditate revocavit semetipse; emersit e cœno vitiorum; salutem dixit supremam cupiditatibus suis; ad mores vitamque continentem se dedit; a pristinæ vitæ licentia sese ipse coercuit, sibique frena injecit; animum ad meliora consilia applicuit, appulit; a malitia abstitit; animum a vitæ pravitate ad meliora convertit; vitia posuit; iniit meliorem vitæ rationem; emersit e vitiis; e corrupta adolescentia in bonam frugem emersit; ad sanitatem mentis rediit; vitiosas animi partes sanavit; vitiosam consuetudinem et corruptam pura et incorrupta emendavit. Cf.Corrigo,Conversio. 2. Orationem emendavit,il a retouché son discours. Elimavit, mendis expurgavit; correctionem adhibuit; ad limam revocavit; ad castigationem errata vocavit; detersis maculis forma meliore donavit. Cf.Corrigo,Melius.Usus: Vitium cutis, dolorem capitis pharmaco emendare. Principum continentia emendantur mores civitatis.
ĒMENTĬOR, iris, ītus sum, iri, d.Mentir,déguiser.Syn.Mentior.Usus: Æschines legationem ementitus est. Genus suum ementitur. Cf.Mentior.
ĒMĔRĔOR, eris, mĕrĭtus sum, eri, d.Finir le service militaire.Syn.Mereo, stipendia facio.Usus: Annuæ mihi operæ emerentur. Emeritis stipendiis ambitionis quiescit.
ĒMERGO, is, mersi, mersum, ere, a.Remonter,sortir.Syn.Exeo, evado, exsisto.Adv.Aliquando, alte, commode.Usus: E servitute, mendicitate, valetudine sinistra, ære alieno emergere, respirare. Stellæ statis temporibus emergunt. Veritas e calicibus emergit. E corrupta adolescentia in bonam frugem emergere. Homo emersus e cœno vitiorum. Cf.Evado,Libero.
ĒMĒTĬOR, iris, mensus sum, iri, d.Mesurer.Syn.Metior.Usus: Ego voluntatem tibi emetiar,moi, je vous promets ma bonne volonté.
ĒMĬCO, as, ŭi, are, n.S’élancer hors,jaillir;luire.Syn.Effulgeo, resplendeo.Usus: Ex oculis quasi radii emicant. Pectus emicat, subsultat,le cœur bondit.
ĒMĬGRO, as, avi, atum, are, n.Changer de pays,émigrer;mourir.Syn.Discedo,migro, excedo.Usus: E vita velut e domo emigrare. Cf.Migro.
ĒMĬNENS, entis, gen. omn.Élevé,proéminent.Syn.Editus.Usus: 1. Oculi eminentes. Genæ leniter eminentes. Eminens, porrecta in altum columna. 2. Præstans, præclarus,éminent,distingué. Vir eminenti litteratura. Cf.Altus.
ĒMĬNENTĬA, æ, f.Saillie,bosse.Usus: Multa vident pictores in umbris et eminentiis, quæ nos non videmus.
ĒMĬNĔO, es, ŭi, ere, n.Former saillie,dépasser.Syn.Exsto, excedo; præcello, duco familiam, classem.Adv.Foras, leviter.Usus: 1. Fistula aquam,velex aqua eminens. 2. Appareo, eluceo, eniteo,sortir,paraître. E fronte ipsa pudor eminet. Ex ore crudelitas, e voce atrocitas eminet. 3. Præcello,se distinguer,surpasser. Demosthenes unus eminet inter omnes in omni genere dicendi. Cf.Excello,Præstantia.
ĒMĬNUS,De loin.Syn.E longinquo. )( Cominus.Usus: Eminus hasta, cominus gladio uti.
ĒMISSĀRĬUS, ii, m.Agent,espion.Syn.Excursor, vexator, calumniator.Usus: Hunc præcursorem habere solebat, et emissarium, et excursorem omnium deterrimum.
ĒMISSĬO, ōnis, f.Action de lancer.Syn.Jactus, ictus, conjectio.Epith.Mortifera, gravior.Usus: Tormentorum emissiones sunt graviores, quo pluribus ea pulveribus onerantur.
ĒMISSĬTĬUS, a, um,Jeté en avant.Syn.Quod emittitur.Usus: Circumspectatrix emissitiis oculis.
ĒMĬTTO, is, mīsi, missum, ere, a.Lancer,jeter.Syn.Dimitto, mitto.Adv.Repente, temere.Usus: 1. Emittere, conjicere telum. Nullum verbum emisit. Emittere oculos in omnem partem. Aculeum, maledictum in aliquem emittere et contorquere. Emissus e carcere, e vinculis. 3. Edo,publier,mettre au jour. Emittere librum. Cf.Edo,Dimitto.
ĒMO, is, ēmi, emptum, ere, a.Acheter.Syn.Coemo, mercor, paro, comparo, emptionem facio, nundinor. )( Vendo.Adv.Æqualiter, apertissime, bene, carius, impune, libentius, male, melius, porro, publice.Phras.Magno hortum pretio sum mercatus,j’ai acheté cher un jardin. Difficulter hortum comparavi; non nisi magno ære addictus est, veniit mihi hortus; magno stetit, constitit mihi hortus; impenso paratus est pretio; haud benigne, haud liberaliter emptus est hortus.Usus: Emere parvo,velmagno. Emere præsenti ære. Emi de illo domum dimidio carius, quam æstimaretur. Ea emptione emisti bene. Cf.Comparo,Mercor.
ĒMOLLĬO, is, īvi, ītum, ire, a.Amollir.Syn.Effemino.Usus: Hostis Campaniæ amœnitate emollitus. Cf.Mollio.
ĒMŎLŬMENTUM, i, n.Avantage,profit,intérêt.Syn.Accessio, utilitas, commodum. )( Detrimentum.Epith.Magnum, parvum.Usus: Erit hoc vobis honori, amicis utilitati, reipublicæ emolumento. Sine præmio et emolumento quidpiam facere. Afferet ea res magna emolumenta; magno emolumento erit. Cf.Utilitas,Commodum.
ĒMŎRĬOR, eris, mortŭus sum, mori, d.Mourir.Syn.Morior.Adv.Libenter, miserabiliter, pie.Phras.Emoritur,il se meurt. Ejus vita in desperatis numeranda est; in articulo discessus ex hac vita est; ad mortis limen perductus est; animam in momenta aget; frigescunt pedes, frons expallescit, livent labia, oculi hebetantur, os vultusque immutatur, venæ micare desinunt, mors per artus serpit lethali frigore adstrictos, sudor lethalis prorumpit, verbo, disturbatur domicilium, anima exturbatur. Cf.Morior.Usus: Pro amico emori possum. Cf.Agonia.
EMPŎRĬUM, ii, n.Marché,entrepôt.Syn.Mercatus.Usus: Emporium Puteolanum, Massiliense.
EMPTĬO, ōnis, f.Achat,acquisition.Syn.Coemptio.Epith.Acerbior, falsa et simulata, præclara.Usus: Post hanc emptionem factam pecuniam dissolvit.
EMPTOR, ōris, m.Acheteur.Epith.Malus; multi.Usus: Venalem urbem dicebat, si emptorem haberet. Bonorum emptores. Cf.Mercator.
ĒMUNGO, is, xi, ctum, ere, a.Moucher, — se,se moucher.Syn.Abstergo.Usus: 1. Tuus pater cubito emungere se solebat. 2. Furari, pecuniam fraude extorquere,velblanditiis,dépouiller de. Argento aliquem naviter emungere. Cf.Furor,Eripio.
ĒMŪNĬO, is, īvi,velĭi, ītum, ire, a.Fortifier,munir.Syn.Munio.Usus: Emunitus in modum arcis. Cf.Munio.
EN,Voici,voilà. Adv. demonstr.Usus: En crimen, en causa!
ĒNARRO, as, avi, atum, are, a.Raconter en détail.Syn.Explano, narro, propere expromo.Usus: Somnium suum enarravit. Cf.Narro.
ĒNASCOR, ĕris, nātus sum, nasci, d.Naître de,s’élever.Syn.Nascor.Usus: E multis curis una enata est. Cf.Nascor.
ĒNĂTO, as, avi, ari, n.Se sauver à la nage.Syn.Eno, evado, emergo.Usus: Ex ære alieno tandem enatavi. Cf.Nato.
ĒNĀVĬGO, as, avi, atum, are, n.Éviter de,échapper à.Syn.Evado.Usus: E logicis, velut scopulosis cotibus tandem enavigavit oratio.
ĒNĔCO, as, cŭi, nectum, are, a.Tuer,faire périr.Syn.Interficio.Usus: Enecta fame sitique provincia; frigore, squalore, illuvie enecti. Cf.Interficio.
ĒNERVO, as, avi, atum, are, a.Affaiblir,énerver,épuiser.Syn.Debilito, frango, effemino.Usus: Non te enervat, non debilitat senectus. Homo fractus, enervatus, muliebris, infirmus, afflictus. Cf.Debilito.
ĔNIM,Car.Syn.Nam, namque, etenim.Usus: Vos enim, etc. Ponitur subinde in principio orationis: Enim volo te adesse. Enim mihi morem geri æquum est.
ĔNIMVĒRO,En effet,effectivement.Syn.At enim, profecto et vero.Usus: Enimvero ferendum non est. Ille enimvero negat.
ĒNĬTĔO, es, tŭi, ere, n.Briller,se distinguer.Syn.Clareo, emineo, eluceo, emico. )( Obscurus sum, jaceo.Usus: In bello ejus virtus enituit. Nemo in omnibus eloquentiæ partibus enitere potest.
ĒNĬTESCO, is, tŭi, escere, n.Commencer à briller.Usus: Vetustate semper magis enitescit.
ĒNĪTOR, ĕris, nīsusvelnixus sum, niti, d.S’efforcer,tâcher de,tendre à.Syn.Elaboro, connitor, contendo.Adv.Vigilantius.Usus: 1. Tu enitere, labora viribus omnibus. Consilio in ea re pugna et enitere. Omni opera et ope enitere, ut quam plurimis prosis. 2. Eniti ad consulatum, honores, magna opes,tendre à,aspirer à. 3. Eniti partum, fetum, filiam,accoucher,enfanter. Cf.Conor.
ĒNIXĒ,Avec effort, énergie.Syn.Cupide, conatu maximo.Phras.Enixe rogavit me,il me supplia instamment. Multis et supplicibus verbis; precibus omnibus; infimis precibus; majorem in modum; etiam atque etiam; obnixe, magnopere, maximopere, impense, summopere; summa cura; quam studiose, quam suppliciter potuit; singulari studio; ex animo valde hoc oravit, a me petiit; precibus mecum egit, quam potuit, diligentissimis.Usus: Meam causam omnes enixe susceperunt. Cf.Valde,Vehementer.
ĒNO, as, avi, are, n.Se sauver à la nage.Syn.Enato.
ĒNŌDĀTĒ,Clairement,avec lucidité.
ĒNŌDO, as, avi, atum, are, a.Dénouer,expliquer.Syn.Explico.Usus: Verba, voluntatem legis enodare.
ENSIS, is, m.Glaive,épée.Syn.Gladius.
ENTHȲMĒMA, ătis, n.Enthymème, (t. de log.)Syn.Contentio, conclusio ex repugnantibus sententiis.
ĒNŪBO, is, nupsi, nuptum, ere, n.Se marier (hors de sa classe),se mésallier.Syn.Nubo.Usus: Quod e patriciis enupsisset nobilis, reprehenditur.
ĒNŬCLĔĀTĒ,Clairement,correctement.Usus: Presse et enucleate de re aliqua dicere.
ĒNŬCLĔO, as, avi, atum, are, a.Rendre clair,expliquer.Syn.Explico, enarro, aperio.Usus: Genus dicendi enucleatum. Cf.Explico.
ĒNŬMĔRĀTĬO, ōnis, f.Énumération,dénombrement;récapitulation.Epith.Falsa, iniqua, necessaria, oratoria, reliqua, tota, vitiosa, utilis.Usus: Enumeratio res fusas et disperse dictas in unum cogit.
ĒNŬMĔRO, as, avi, atum, are, a.Calculer,énumérer,récapituler.Syn.Numero, recenseo, percenseo, oratione percurro, persequor.Adv.Copiose, memoriter.Usus: Quis tua beneficia enumerare et consequi possit?
ĒNUNTĬĀTĬO, ōnis, f.Proposition,récit.Syn.Effatum, pronuntiatum, axioma, enuntiatum, pronuntiatio.Epith.Vera ac falsa.Usus: Explicanda est vis ratioque enuntiationum.
ĒNUNTĬO, as, avi, atum, are, a.Énoncer,exprimer,proposer.Syn.Pronuntio, propono, effero, dico.Adv.Repente.Usus: 1. Si quærit, quid sentiam, plane enuntiabo. Enuntiare mysteria religionum. 2. Patefacio, significo, aperio,dévoiler,découvrir,révéler. Sociorum consilia aliis enuntiavit. Cf.Affero.
1. ĔO, is, īvivelĭi, ĭtum, ire, n. et a.Aller,marcher.Syn.Vado, iter facio, iter habeo, iter mihi est, aliquo proficiscor, pergo, concedo, iter persequor, iter confero.Phras.1. Paucis horis multa passuum millia ivit,en quelques heures,il fit plusieurs milles. Multa passuum millia decurrit, pervolavit; progressus est mirabili alacritate ad multa passuum millia; emensus itinere est multa passuum millia; multorum millium iter confecit. 2. Quo is?Où allez-vous?Quo te agis? quo te rapis? quo te capessis? quo te nunc corripis? quo te pedes? quo tendis? quo citato cursu concedis, pergis, ambulas? quo te nunc ducis? quo contendis? quem locum petis? quo tam celeri passu te confers? quo gressum dirigis? 3. (Ivit per postam,Vulg.),il alla en poste. Per dispositos equos incredibili celeritate in urbem evolavit; cisiis in urbem advolavit; meritoriis equis citato cursu ad urbem contendit. Citatis equis; equis publicis contento cursu ad urbem festinavit. 4. Pedetentim ire,aller pas à pas,lentement. Presso gradu incedere; sedato gradu; tardius, segnius incedere, progredi. 5. Tacite ire,marcher en silence. Suspenso gradu; suspenso vestigio; tacite adrepere; placide, libratis ita vestigiis incedere, aures ut fallat. Laneo pede oberrare. Gradu clementi et silentio incedere. Furtivo pede adrepere. Cf.Abeo,Accedo.Usus: 1. In exilium ire,aller en exil. Inficias ire,aller à l’encontre,nier. In posessionem ire,entrer en possession. Ire in hominem,s’élancer sur, invado. 2. Progredior,être,exister,se trouver. Incipiuntres melius ire. Prorsus res ibat. Eo celeriter. Cf.Celer,Festino.
2. ĔO,Au point.Syn.Idcirco; usque eo.Phras.Eo res venit, ut prope desperandum sit,la chose en est venue à ce point qu’elle est presque désespérée. Eo rem produxere; ad id loci ventum est; in eum locum res adducta, reducta, deducta est; eo progressi sumus. Res eo loci est. Id illorum hominum malitia effectum est; huc recidere illa; in eum casum venimus; ea tela texitur; eo devoluta res est; eo decursum est, in eo sumus; huc processum est, in id loci redacti sumus; eo res rediit, huc res nostræ evasere, ut pro desperatis habendæ sint.Usus: 1. Eo feci, non quod te egere putarim, sed quod, etc. Eo hæc dicta sunt, in eam partem disputata, ut, etc. 2. Tanto,d’autant, cum Comparativis nominum et adverbiorum. Ille confidebat, et eo magis, quod, etc. 3. Ad illum terminum,jusque là (sans mouv.). Si non ad extremum, sed usque eo, quo opus erit.
ĔPHĒBUS, i, m.Adolescent,jeune homme (vers l’âge de 15 ans).Syn.Adolescens; Puer nobilis ex regia cohorte.Usus: Postquam ex ephebis excessit,étant sorti de l’adolescence. E gregibus epheborum vix singuli pulchri.
ĔPHĒMĔRIS, ĭdis, f.Journal.Syn.Liber, commentarius, in quem quotidiana acta referuntur.Usus: In ephemeridem referre.
ĔPHIPPĬA, ōrum,Couverture de cheval,housse.Syn.Stragula, quibus insternuntur equorum ornamenta, præsertim sella.Usus: Puto, concedi nobis oportere, ut Græco verbo utamur, siquando minus occurreret Latinum, ne hoc solis ephippiis concedatur.
ĔPĬCUS, a, um,Épique.Syn.Heroicus.Usus: Ennius, poeta epicus.
ĔPĬGRAMMA, ătis, n.Petite pièce de vers,épigramme.Usus: Epigramma in aliquem facere.
ĔPĬLŎGUS, i, m.Épilogue,péroraison.Syn.Peroratio, conclusio, orationis exitus, pars operis extrema.Epith.Lenior, miserabilior, sane disertus.Usus: Exstat ejus peroratio, quæ epilogus dicitur. Conclusio est exitus et determinatio totius orationis, quæ a Græcis epilogus nominatur.
ĒPĬPHŎRA, æ, f.Écoulement produit par une maladie,flux d’humeur.Syn.Humoris destillatio.Epith.Tanta.Usus: Tanta epiphora oppressus, ut loqui non posset.
ĔPISCŎPUS, i, m.Inspecteur.Syn.Custos, speculator.Usus: Pompeius me Campanæ oræ episcopum voluit,Pompée me préposa à la garde des côtes de Campanie.
Ĕpiscŏpus, i, m.Évêque.Syn.Antistes Sacrorum, Præsul.Phras.1. Episcopus creatus est,il fut créé évêque. Ad Episcopi gradum, ordinem, honorem evectus est; in Antistitum sacrorum ordinem adscriptus, adlectus, cooptatus est. 2. Episcopatum Albanensem accepit,il reçut l’évêché d’Albe. Ad insulas Albanenses evocatus est; Albanensis Ecclesiæ cura illi demandata est. Rerum sacrarum princeps apud Albanenses; Albanensium Antistes renuntiatus est. Jus summum sacrorum apud Albanenses obtinuit; summo apud Albanenses sacerdotio auctus, ornatus est; Albanensium Ecclesiæ præfectus, præpositus est; Præsul datus est. Mitra pedoque in Albanensium Antistitem est inauguratus. 3. (Episcopus suffraganeus,Vulg.),Coadjuteur. Episcopi vicarius; qui vicariam Ecclesiæ procurationem, administrationem habet; Episcopi partes agit; munus sustinet, peragit, exequitur, præstat. 4. Episcopatum erigere,ériger un évêché. Urbem Episcopi sede ornare; Episcopi sedem in urbe collocare.
ĔPISTŎLA, æ, f.Lettre.Syn.Litteræ.Epith.Antiquissima, valde bella; brevis, brevior, brevissima, disertissima, dulcissima, elegantissima, extrema, falsa, grandis, gratissima, gravis, plena rerum, hodierna, inscripta patri suo, paulo gravior, inanis, innocens, tempestiva, interior, jucundior, levior, liberior, longior, longissima; maxima, minuscula, modestior, objurgatoria, optima, perhumana, pervetus, pervulgata, plena consilii summæque benevolentiæ, plena festinationis et pulveris, plena jucunditatis, plena stomachi et querelarum, plenior, ponderosa, plena omnium non modo actorum, sed etiam opinionum, præclara, propior, proxima, pusilla, recens, recentior, recentissima, suavis et gravis, superior, tantula, verbosior, vetus. Epistolæ crebræ longæque, dignæ, primum iniquæ, deinde contrariæ, postremo in aliquem contumeliosæ, jucundæ, molestæ, multæ, odiosæ, plenæ omnium probrorum, quotidianæ, selectæ, cum sparsæ sale humanitatis, tum amoris notis insignes, suavissimæ, subtiles.Usus: 1. Epistolam scribere plenam festivitatis et leporis; exarare, elucubrare. Dictare, texere epistolam plenam stomachi et querelarum; epistolam bene longam, sparsam sale humanitatis et amoris notis insignem mittere,écrire une lettre. 2. Epistolam elicere,obtenir une lettre. 3. Lacessere epistola, obtundere,fatiguer qqn par des lettres. 4. Afferre; reddere epistolam, requirere, exspectare,rendre, attendre une lettre. 5. Epistolam accipere,recevoir une lettre. 6. Epistolam complicare, obsignare,plier, cacheter une lettre. 7. Epistolam resignare, solvere, aperire, vinculum epistolæ solvere,décacheter une lettre. 8. Epistolæ rescribere, respondere,répondre à une lettre. 9. Epistolam dilacerare, conscindere,déchirer une lettre. 10. Epistolam comprimere, supprimere, premere,anéantir une lettre. Cf.Litteræ,Scribo.
ĔPĬTĂPHĬUM, ii, n.Épitaphe,inscriptiontumulaire.Syn.Sepulcri inscriptio.
ĔPĬTŎME, ēs, f.Extrait,abrégé.Syn.Compendium capita libri et summam complectens.Usus: Epitomen Bruti mihi mittas.
ĒPŌTO, as, avi, atum, are, a.Boire entièrement.Usus: Veneno epoto concidit.
ĔPŬLÆ, arum, f. pl.Banquet,festin.Syn.Cibi præstantes, exquisiti.Epith.Conquisitissimæ, funestæ, horribiles, moderatæ, profusæ, pulcherrimæ, quotidianæ, solemnes.Usus: Epulis exquisitis mensas exstruere. Apud vos nec libidinum, nec epularum modus est. Mens cogitationum epulis saturata. Cf.Convivium.
ĔPŬLĀRIS, e, gen. com.De table,de festin.Usus: Epularis accubatio amicorum.
ĔPŬLĀTĬO, ōnis, f.Repas,festin.Usus: Quæ ad mensam et epulationem attinent. Cf.Convivium.
ĔPŬLO, ōnis, m.Épulon,prêtre qui présidait aux festins des sacrifices.Usus: Epulones Jovis maximi. Præfecti epularum, qui epulas Diis instituendi potestatem habebant.
ĔPŬLOR, āris, atus sum, ari, d.Assister à un festin,faire bonne chère.Syn.Convivor; epulas do.Adv.Modice, opipare.Usus: Opipare, hilarem in modum cum sodalibus epulabamur. Cf.Convivium.
ĔPŬLUM, i, n.Festin,banquet.Syn.Convivium publicum.Epith.Funebre, magnificum.Usus: Epulum dare populo. Sepulcrum alicujus cantibus, et epulis celebrare.
ĔQUA, æ, f.Cavale.Usus: Greges nobilissimarum equarum abacti.
ĔQUES, ĭtis, m.Chevalier romain;cavalier.Syn.Qui equo meret, vir equestris ordinis.Usus: Equitum turma; equitum manus. Equites ordini senatorio proximi. Equites desultorii, dimachi,dragon, loricati,cuirassier.
ĔQUESTRIS, e, gen. com.Des chevaliers,de l’ordre équestre;de cavalier.Syn.Quod equitum est.Epith.Dignus contumelia, honestus, cumprimis honestus, eruditissimus et Græcis litteris antiquitatisque nostræ, scriptorum veterumque litterate peritus. Amicissimus, locuples, ornatissimus, spectatus, splendidus, gratiosus, splendidissimus. Auxiliarii, boni et locupletes, conjunctissimi concordia, cupidi alicujus rei, graves, non obscuri, neque ignoti, illustres, non optimi, veteres, nudi, plurimi, lautissimi et honestissimi, proximi dignitate ordinis senatorii.Usus: Equestres pedestresque copiæ. Equestris splendor. Statua equestris. Cicero equestri loco natus. Equestris pugna. Equestris procella,charge de cavalerie.
ĔQUĬDEM,Certes,certainement.Syn.Ego quidem, ego vero, et quidem, quidem.Usus: Equidem doleo, quod male habeas. Vestræ equidem cœnæ jucundæ sunt.
ĔQUĪNUS, a, um,De cheval,de jument.Usus: Seta equina.
ĔQUĬTĀTŬS, ūs, m.Cavalerie.Syn.Equitum turmæ; equitum munus, agmen equestre; alarii, equestres copiæ.Usus: Ita paratus ab equitatu et peditatu, ut, etc.
ĔQUĬTO, as, avi, atum, are, n.Aller à cheval.Syn.Equo vehor,velvector, equo iter facio, in equo sedeo, vehor.Usus: Equitabat cum suis delectis equitibus. Cf.Equus.
1. ĔQUŬLĒUS, ei, m.Jeune cheval,poulain.Syn.Equulus.Usus: Equuleorum vis effrenata fame debilitatur.
2. ĔQUŬLĔUS, ei, m.Chevalet.Usus: Ex equuleo suspendi, equuleo torqueri,éprouver les tourments du chevalet. Ponite vobis ante oculos vincula, verbera, equuleum, carnificem, tortorem.
ĔQUŬLUS, i, m.Poulain.Syn.Junior equus, equuleus.Epith.Nobilis, argenteus.
ĔQUUS, i, m.Cheval.Epith.Æneus, alacer, ferocitate exsultans, fortis, victor, inanis, intractatus et novus, melior, nobilis, pretiosus, publicus.Phras.1. In equum ascendere,monter à cheval. In equum insilire; conscendere, inscendere equum. 2. Equo imponi,être hissé sur un cheval. In equum sublatus, illatus, impositus, subjectus est. 3. Equo insidere,être assis sur un cheval. Equo vehi, vectari, in equo sedere, vehi, equo sublimem ire. 4. Equo proficisci,partir à cheval. Equo expeditum provolare, flumen transmittere; equo se conferre aliquo; advehi equo; citato equo ferri. 5. Equum concitare,pousser un cheval, le faire courir. Admittere equum in hostem, equo calcaria subdere, adhibere, admovere. Citare equum; equum calcaribus incendere, incitare; equum in hostem agere, jumentum calefacere, cursum equi incitare; equum calcaribus concitare. 6. Equo celerrime provehi,courir au grand galop. Citato equo; equo calcaribus incenso; subditis calcaribus, effuso cursu ire, ruere, proruere, provolare; laxatis habenis invehi; effusis habenis evehi; detractis frenis equum concitatum calcaribus permittere; effrenatum equum, equum effrenum in hostem immittere. 7. Ex equo descendere,descendre de cheval. Desilire in pedes; desilire, descendere ex equo. 8. Equites jussit ex equis descendere,il ordonna aux cavaliers de descendre de cheval. Equitem ad pedes deduxit. 9. Ex equo decidit,il tomba de cheval. Jam dudum ægre hærens in equo ad terram defluxit; ex equo cecidit, decidit; de equo lapsus est. 10. Ex equo præcipitatus est,son cheval le jeta à bas. Effusus in præceps est; equo dejectus est. Cf.Cado,Decido. 11. Circumagere frenis equum,tourner bride.12. Frenos inhibere,serrer le mors. 13. Equo advehi, adequitare equo, advolare,accourir à cheval. 14. Equos jungere currum tracturos,atteler des chevaux à un char. 15. Equos abjungere,dételer les chevaux.
ĒRĀDĪCO, as, avi, atum, are, a.Arracher.Syn.Evello. Cf.Destruo.
ĒRĀDO, is, rāsi, rāsum, ere, a.Arracher,extirper.Syn.Ex animo cupidinem eradere.
ĒRECTUS, a, um,Élevé;fier,superbe;animé.Syn.Stans, celsus.Usus: Is vagatur lætus, et erectus toto foro. Alacri animo, et erecto. Erectior hac oratione senatus. Cf.Alacris.
ĒREPTĬO, ōnis, f.Spoliation,vol.
ĒREPTOR, ōris, m.Voleur.Syn.Direptor.Usus: Iste bonorum possessor, ereptor, expulsor. Civitatis, libertatis ereptor.
ERGA,Envers,pour.Syn.Adversum, adversus.Usus: Tua voluntas erga me, meaque erga te par et mutua. Habere benevolentiam erga aliquem. Summa Pompeii merita erga me meamque salutem. Tuum erga meam dignitatem studium.
ERGASTŬLUM, i, n.Prison d’esclaves.Syn.Mancipiorum carcer.Usus: Compingere aliquem in ergastulum. Ergastula solvere, captivos liberare.
ERGO,A cause de;donc.Syn.Igitur, causa.Usus: Ergo nemo non miser est. Virtutis ergo præmio donare,récompenser la vertu,donner le prix de sagesse. Funeris ergo ne plangant mulieres.
ĒRĬGO, is, rexi, rectum, ere, a.Dresser,relever.Syn.Tollo, extollo, excito. )( Inclino, abjicio.Adv.Alte, paululum se.Usus: 1. Natura cum cæteras animantes abjecit ad pastum, solum hominem erexit, et ad cœli conspectum excitavit. 2. Excito, confirmo, consolor, invito,relever de l’abattement,rendre le courage,ranimer. Erigere animum demissum et depressum, et respirare e metu. Erigere et recreare afflictum. Ad audiendum aures erigere, et animum attendere. Quem fortuna erexit ad gloriam, virtus extulit ad laudem. Erigere, rectum constituere, levare, attollere. Erigere se et in pedes excipere. Erigere se, et corpus in cubitum levare. Cf.Confirmo,Consolor.
ĒRĬPĬO, is, ŭi, reptum, ere, a.Emporter,enlever de force;délivrer.Syn.Aufero, adimo, extorqueo. )( Do, confero.Adv.Ad extremum e manibus, crudeliter, impune, plane, plane alacritatem animi, privatim, publice, indignissime civitati, nominatim, penitus, subito, undique.Phras.Vide, ne tantum tibi bonum eripiatur,veillez à ce que l’on ne vous ravisse un si grand bien. E manibus extorqueatur; e manibus elabatur; tibi excutiatur; ne tanto bono frauderis; ne alius id bonum occupet, præcipiat. Cf.Amitto,Jactura,Perdo.Usus: 1. Eripere sibi tempus aliquod ex summis occupationibus. Facultatem simul ac voluntatem gerendæ rei mihi eripuit. Lucem alicui, vitam, conspectum rei optatissimæ eripere. 2. Libero. Aliquem e miseriis; alicui timorem eripere. E morte tuus te pudor eripuit. Cf.Libero,Privo,Furor.
ĒRŌDO, is, rōsi, rōsum, ere, a.Ronger.Syn.Arrodo, derodo.
ĒRŎGĀTĬO, ōnis, f.Distribution.Syn.Distributio.Usus: Erogatio pecuniæ.
ĒRŎGO, as, avi, atum, are, a.Distribuer.Syn.Distribuo.Adv.Privatim, publice.Usus: Erogasti pecunias ex ærario. Pecunia in classem erogata. Cf.Largior.
ERRĀBUNDUS, a, um,Errant.Usus: Errabundi domos pervagabuntur.
ERRĀTĬCUS, a, um,Quierre,vagabond.Usus: Vitis erratico et multiplici lapsu serpens.
ERRĀTĬO, ōnis, f.Action d’errer,de s’égarer.Syn.Error.Usus: In cœlo nec fortuna, nec erratio, nec vanitas inest.
ERRĀTUM, i, n.Erreur,faute (involontaire).Syn.Mendum, error.Epith.Commune, fabrile, intolerabile, minimum.Usus: Agnoscere erratum; errato veniam petere. Defendas velim tolerabile erratum. Non hoc meum erratum est, sed tuum. Cf.Error.
ERRO, as, avi, atum, are, n.Errer,se tromper.Syn.Labor, pecco, offendo, prolabor, per errorem labor, errore ducor, in errore versor, error mihi objectus est, consilio labor, errore captus sum, in errorem rapior, in culpa sum; vagor, evagor.Adv.Diutius, latius, licenter, longe, multum, pariter, propemodum, valde, vehementer.Phras.1. Errare cujusvis hominis est,tout homme peut se tromper. Imprudentia labi; titubare aliquando et hallucinari; vulgi opinione in errorem rapi, omnium est. Nemo est, qui non offendat sæpius, et aliquo incurrat; qui nihil peccati admittat; qui semper consistat; qui ab officii religione interdum non declinet; qui nihil peccet; cujus nullum sit delictum, lapsio, titubatio; cui nullus usquam error objiciatur, offundatur; qui de via, de recto non aberret; quem nullus error implicet. Cf.Labor,Pecco. 2. Multum erras,vous vous trompez beaucoup. Tota erras via; toto cœlo aberras; janua aberras; a via degrederis, deflectis, declinas, divertis. 3. In portu impingis,vous bronchez dès le premier pas. In limine offendis.Usus: Cujusvis hominis est errare, nullius nisi insipientis, in errore perseverare. Errare malo cum Platone, quam cum his sapere. Cf.Error,Aberro.
ERROR, ōris, m.Erreur,faute.Syn.Peccatum, erratum, erratio, lapsio, prolapsio,falsa opinio; culpa, flagitium.Epith.Communis, diuturnus, humanus, longus, magnus, maximus, mediocris, obscurus, perniciosus, similis, summus, tantus, turpis; magni, maximi, multi, privati, turbulenti, varii.Phras.1. In errorem conjicere aliquem,induire qqn en erreur. In errorem inducere; errorem alicui objicere; errorem gignere, creare; errorem alicui offundere; erroris complere aliquem; erroris implere. 2. In errore esse,être dans l’erreur. Errore capi; falsa opinione duci, imbui, affici; errorem cum lacte sugere; in errore versari; error me tenet et veri ignoratio; error et caligo in animo effusa est; errores me implicant; erroribus cæcari; in errorem labi, mente labi. 3. Errorem deprehendere,saisir sa méprise. Erratum agnoscere; caliginem discutere; e tenebris in lucem emergere. 4. Errorem alicui adimere,ouvrir les yeux à qqn. Errorem eripere, depellere, tollere, eximere, extorquere. Deducere aliquem ab errore, avertere. Errore alterum exsolvere, levare. Errorem corrigere. 5. Errorem deponere,revenir d’une erreur. Redire rectam in semitem; veram in viam redire. 6. Errore carere,être sans faute. Cf.Peccatum,Flagitium.
ĒRŬBESCO, is, rŭbŭi, escere, n.Rougir.Syn.Rubeo, pudet.Phras.Ad criminis suspicionem erubuit,il rougit au seul soupçon de crime. Suffusus illi rubor est; rubore suffusus fuit; rubor consecutus est; capite demisso terram intuitus est; in ruborem datus est. Cf.Pudet,Verecundus.Usus: Non erubuit ille ora vestra. Pudici etiam de pudicitia loqui erubescunt. Digna res est, in qua omnes erubescant.
ĒRUCTO, as, avi, atum, are, a. et n.Roter;vomir.Syn.Ructo, jacto, crepo, erumpo.Adv.Turpissime.Usus: In convivio eructant cædem bonorum,dans leurs festins, ils vomissent des menaces de mort contre les gens de bien.
ĒRŬDĬO, is, īvivelĭi, ītum, ire, a.Former,instruire.Syn.Doceo, instituo, imbuo, instruo; ad humanitatem informo, expolio, operum initia trado.Adv.Egregie.Usus: Erudire juventutem laboribus; aliquem in jure civili. Erudire liberos ad pietatem, ad majorum instituta. Cf.Doceo.
ĒRŬDĪTĬO, ōnis, f.Savior,science,instruction.Syn.Doctrina, institutio.Epith.Digna, liberalis, perfecta, præclara, summa.Usus: Vir præstans ingenio, præclara eruditione, doctrina perfecta. Cf.Litteræ,Eruditus.
ĒRŬDĪTĒ,Savamment,en homme instruit.Usus: Eruditius disputare.
ĒRŬDĪTUS, a, um,Instruit;savant,habile.Syn.Doctus, perpolitus, philologus.Adv.Leviter, liberaliter, maxime, perfecte, plane.Usus: Eruditus, qui omnibus bonis artibus politus est. Doctrina et optimarum artium studiis eruditus. Socraticis disciplinis et institutionibus eruditus. Homo de schola et a magistro, et Græcis litteris eruditus; animus eruditus, qui semper aliquid ex se promat, quod delectet. Græci diutina servitute ad nimiam assentationem eruditi. Eruditus in Philosophia. Cf.Doctus,Peritus,Discipulus,Ingeniosus.
ĒRUMPO, is, rūpi, ruptum, ere, a.Sortir avec impétuosité,s’élancer;éclater,se montrer.Syn.Exeo, evado, eruptionem facio; exardeo, effervesco.Adv.Aliquando, undique fortiter.Phras.1. Erumpet tandem hoc malum ad perniciem civitatis,ce mal éclatera enfin pour le malheur de la cité. Emerget, ebulliet, prorumpet latens malum; vincula claustraque omnia perfringet tecta eatenus et dissimulata perfidia; consilia illa nefaria, compressa ad hunc diem et constricta subito se profundent et ejicient. Fiet quædam velut vitiorum eruptio; effundet se ad urbis perniciem pestilens id malum. 2. Erumpunt ex capta urbe,ils se précipitent hors de la ville prise d’assaut. Effundunt se portis; ejiciunt se ex urbe; evolant ex urbe; projiciunt se ex urbe; erumpunt se portis foras; profundunt se portis; proripiunt se portis foras; eruptionem ex urbe faciunt; refractis portarum claustris ex urbe provolant, effunduntur. Cf.Impetus.Usus: Erupit tandem e latebris conceptus dudum furor. Vis improborum diu collecta et inveterata compresso odio erumpebat in actum; in fortunas civium. Venus, risus erupit; vitia erumpunt.
ĒRŬO, is ŭi, ūtum, ere, a.Extraire;découvrir;arracher,déraciner.Syn.Eligo, eripio, extraho, protraho.Usus: Aliquid indagare, invenire; e tenebris, ex abdito eruere. Eruere obruta. Hoc nunquam mihi erues,vous ne m’enleverez jamais cette idée de l’esprit. Cf.Extraho.
ĒRUPTĬO, ōnis, f.Sortie;invasion,excursion.Epith.Præclara, salutaris.Usus: Fecere acrem eruptionem obsessi,les assiégés firent une sanglante sortie. Fortius obsidentes eruptionem sustinuere, repulere, repressere.
ESCA, æ, f.Nourriture.Syn.Cibus.Epith.Contemptissima, temperata.Usus: Voluptas esca malorum, qua capiuntur, ut hamo pisces. Tenuissimo victu, contemptissimis escis et potionibus vivere. Escam cuidam objicere, spargere.
ESCŬLENTA, ōrum, n. pl.Mets.Syn.Escæ, cibi.Usus: Ea pars oris, qua esculentis et poculentis natura iter patefecit.
ESCŬLENTUS, a, um,Nourrissant,succulent.Syn.Escas redolens.Usus: Frusta esculenta. Eligere, quæ sunt esculenta.
ESSĔDĀRĬUS, ii, m.Soldat qui combat sur un char.Syn.Auriga essedi.
ESSĔDUM, i, n.Char.Usus: Vehebatur essedo tribunus. Vehiculi genus.
ESTO,Soit. Vox concedentis.Usus: Esto hoc imperite. Esto, concedatur hæc quoque acerbitas.
ĒSŬRĬES, ĕi, f.Faim,appétit.Syn.Fames.Usus: Miserebar ejus esuriei. Cf.Fames.
ĒSŬRĬO, is, īvivelĭi, ire, n. et a.Avoir faim.Syn.Fame fatigor, conficior; famem tolero.Usus: Nostri milites esurire et algere consueverunt. Cf.Fames.
ET,Et.Syn.Que, etiam, jam vero etiam, item, itemque.Usus: Ille tamen et alacer venit. Agrum ei dedisti, et immunem.
ĔTĔNIM,En effet,à la vérité.Syn.Nam, enim, sed enim, quippe.Usus: Etenim rem totam breviter recognoscite.
ĔTĒSĬÆ, ārum, f. pl.Vents étésiens.Syn.Venti stati, qui quotannis post Caniculæ exortum fiant diebus quadraginta.Usus: Venti etesiæ tempestivi, et salutares hominibus juxta ac pecudibus, quorum flatu nimii temperantur calores, et maritimi cursus celeres et certi diriguntur.
Ethnĭcus, i,Païen.Phras.Qui nullam Christianæ Religionis disciplinam acceperunt; quos DEUS vera sui cognitione non afflavit; quorum animi densissimis errorum tenebris involuti ea, quæ nobis divinitus affulsit, veritatis luce carent; homines a vera DEI cognitione alieni; expertes doctrinæ divinioris; falsorum numinum cultores; antiquæ superstitionis sectatores; oppressi superstitionum tenebris, verique cultus divini expertes.
ĔTĬAM,Même,aussi,encore.Syn.Et, item, vel.Usus: Nobis etiam illa cognitio, nihil hoc proderit, etiam nocebit gravissime. Voce, motu, forma etiam magnifica.
ĔTĬAMNUNC,Jusqu’à présent,encore maintenant.Syn.Nunc etiam, etiamnum, adhuc etiam tum.Usus: Sed tota res etiamnunc fluctuat.
ĔTĬAMSI,Quand même,quoique.Syn.Etiam ut, quamvis, licet, quantumvis, tametsi, ut, utut, etsi.Usus: Etiamsi periculum foret nullum. Etiam, ut periculi nihil sit. Ut res sit minime periculosa, tamen, etc.
ĔTĬAM ATQUĔ ĔTĬAM,A plusieurs reprises,bien des fois,souvent;de plus en plus.Syn.Magnopere; magis ac magis; magis magisque, majorem in modum.
ETSI,Quoique,bien que.Syn.Etiamsi, tametsi.Usus: Etsi non dubitabam, quin, etc.
ĔTY̆MŎLŎGĬA, æ, f.Étymologie.Syn.Notatio, etymon vocabuli.Usus: Verborum interpretationem et etymologiam inquirere.
ĔTY̆MON, i, n.Étymologie.Syn.Etymologia.
Euchăristĭa, æ,L’Eucharistie,le Saint Sacrement de l’Autel.Phras.1. Sacrosanctum Christi Corpus; cœleste convivium; Epulum divinum; Hostia divina augustissimumque Christi corporis mysterium; Corporis ac sanguinis Christi divina mysteria; arcanum latentis sub panis specie Christi DEI mysterium. Cf.Communio S.,Cœna Domini,Consecro S. Hostiam. 2. Eucharistiam suscipere,recevoir la sainte Communion. Ad mensam divinam accedere; cœlesti excipi convivio; divinum convivium celebrare; percipere sacrosancta mysteria; ad sacram synaxin accedere; inire divinum convivium; a cœlesti convivatore cœlestibus et immortalibus epulis ad aram accipi; divino pane sese reficere. Cf.Communio sacra,Viaticum sacrum.
EUGE!Courage!Interjectio laudantis, gratulantis.
EUMĔNĬDUS, um, f. pl.Les Furies,les Euménides.Syn.Furiæ.Usus: Speculatrices et vindices facinorum et sceleris Eumenides.
EUNŪCHUS, i, m.Eunuque.Syn.Castratus.
EURĪPUS, i, m.Détroit.Usus: Quod fretum, quem Euripum tot motus, tantas ac tam varias habere putatis agitationes fluctuum, quot iste, etc.
ĒVĀDO, is, ēvāsi, ēvāsum, ere, n.Sortir,s’échapper.Syn.Effugio, elabor, emergo, exeo.Phras.Qui tandem ex hoc periculo evadam?Comment enfin pourrai-je échapper à ce danger?Qua tandem ratione e discrimine emergam? ex ista flamma; ex hoc labyrintho elabar, evolabo? ex hoc judicio me eripiam? Quæ me salus hoc e periculo servabit? Qua vi, qua ope ex his laqueis me exuam? his vinculis me explicabo? has insidias, hæc tela effugiam? ex his angustiis enatabo? ex scopulis his enavigabo? Nullum exitum reperio, adeo res tota vacillat et claudicat. Ex hac nassa non exibo, nisi occulte surripiam me. Diverticulum nullum reperio. Non modo non effugiam, sed ne moram quidem mali assequar. Ni anguilla sim, non elabar. Cf.Effugio.Usus: 1. Summus vir, orator inclitus, ex humili evasit. In dies asperior evasit. 2. Evenio, cado,parvenir à,aboutir à;s’accomplir. Videbo, quo hæc evasura sint; quorsum hæc evadant. Aliquando id quod somniamus, evadit. Id, sicut prædictum fuerat, evasit. 3. Erumpo, exeo, aufugio, evolo,passer,franchir,traverser. Ægrotus evasit ex morbo, navis e periculo, exercitus ex insidiis. Cum animus hic e corpore evaserit. Cf.Elabor.
ĒVĂGOR, aris, atus sum, ari, d.Errer,courir çà et là,s’écarter.Syn.Vagor, decedo via.Adv.Longius.Usus: Appetitus longius evagantur, finemque et modum transeunt. Cf.Vagor.
ĒVĀNESCO, is, ānui, escere, n.S’évanouir,se dissiper.Syn.Vanesco, ad nihilum recido, in nihilum occido; exaresco, obsolesco; e conspectu me aufero, oculis subducor.Phras.Evanuit vigor tuus pristinus,votre vigueur première a disparu. Consenuit tuus ille ardor; vix, ac ne vix quidem de veteri vigore tuo apparet, superest, reliquum est; diuturnitate, vetustate vigor ille tuus contabuit, obscuratus est, exolevit; abiit vis illa corporis, et defluxit; dilapsus est animi vigor, ut jam vix eumdem agnoscamus.Usus: Spes nostra extenuatur, evanescit. Jam prope evanuerat Hortensius,déjà Hortensius n’était plus que l’ombre de lui-même. Omnis gloria ejus, et memoria evanuit.
ĒVANGĔLĬA, ōrum, n. pl.Présents accordés pour l’annonce d’une bonne nouvelle.Syn.Præmia ob jucundum nuntium dari solita.Usus: Epistolis tuis evangelia quæ reddam, nescio. Evangelium prædicare, vox Eccles.,prêcher l’Evangile. Evangelium promulgare; Evangelii lumen terris barbaris inferre; legem JESU CHRISTI promulgare; monumenta Christi, DEI res gestas institutionesque complexa populo exponere, explicare. Christianæ disciplinæ fontes ex Evangelii libris ostendere, detegere, aperire.
ĒVASTO, as, avi, atum, are, a.Ravager,dévaster entièrement.Syn.Vasto. Cf.Vasto.
ĒVĔHO, is, vexi, vectum, ere, a.Transporter,emporter.Syn.Tollo, effero.Usus: Signa plaustris evecta et asportata.
ĒVELLO, is, vellivelvulsi, vulsum, ere, a.Arracher;déraciner.Syn.Exstirpo, convello. )( Infigo.Adv.Difficilius, penitus, radicitus, timide.Usus: Novas opiniones evellere. Hunc mihi ex animo scrupulum; has spinas e memoria non evelles. Omnia mala e republica funditus evellit. Cf.Adimo,Libero.
ĒVĔNĬO, nis, vēni, ventum, ire, n.Sortir de;arriver,avoir lieu.Syn.Evado, obvenio, cado, fio, obtingo, exitum habeo, accidit, usu venit, intercedo.Adv.Bene, casu, contra, facile, fauste, feliciter, male, nec opinato, optime, perraro, profluenter, prospere, rare ac insolenter, temere, vulgo.Phras.1. Verebar ne res ita eveniat,je craignais que la chose n’arrivât ainsi. Ne ita cadat; ita contingat; eo evadat; ne ea, quæ prædixi, consequantur; ne ex illo consilio hæc emanent; ne id quod usu venturum opinione præceperam, incidat. 2. Res ea mihi feliciter evenit,l’affaire a bien tourné. Fauste, belle, prospere cecidit; ex sententia cessit; prospere processit; lepide sub manus successit, exitum optabilem habuit. Cf.Cedo. 3. Id consilium male evenit,nos desseins ont échoué. Male cessit; secus cecidit, ac ominabamur; bona initia non similes exitus habuere; haud quaquam prospere, cum ad effectum operis ventum est, cœptis successit; secus omnia processere, nec quod intendebamus, effecimus; haudquaquam ad consilium eventus respondit. Cf.Cedo,Accidit,Fortuna,Successus.Usus: Nihil nobis adversi evenit. Multa improbis incommoda eveniunt. Recta consilia haud bene evenerant. Mihi omnia, quæ ago, lepide prospereque eveniunt.
ĔVENTUM, i, n.Evénement,résultat,effet.Syn.Eventus, exitus, casus, res, fortuna.Epith.Commune, dubium.Usus: Eventa magis quam causas quæri oportet. Plerique consilia eventis ponderant. Causæ eventorum magis movent, quam eventa ipsa. Conscribe historiam eventorum meorum.
ĒVENTŬS, ūs, m.Événement,issue,dénoûment,conclusion.Syn.Exitus, casus, eventum.Epith.Dubius, fatalis, humanus, incertus, adversus, secundus, prosper, varius.Phras.1. In omnem eventum, pugnam committere,livrer bataille à tout hasard. Rem in casum pugnæ ancipitis committere; rem in prœlii casum dare; ad incertum casum et eventum acie confligere; rem omnem in incerto pugnæ eventu collocare; in pugnæ casum demittere; ad casum objicere; rem communi Marti relinquere. 2. In omnem eventum aliquid peculi reservare,se réserver quelque argent pour n’importe quelle circonstance. Ad incertum casum et eventum; ad subita rerum; ad incertos rerum exitus; ad omnes casus subsidia parare. Cf.Casus.Usus: Eventus est alicujus exitus negotii. Consilia primum, deinde acta, postremo eventus. In omnem eventum forti animo et paratum esse. Cf.Accidit,Successus.
ĒVERRĬCŬLUM, i, n.Sorte de filet de pêche. Ab everrendo dictum.Usus: Indicium, everriculum malitiarum omnium,jugement qui englobe toutes les malversations.
ĒVERRO, is, i, raum, ere, a.Balayer,nettoyer;dépouiller.Usus: Omnes domos everrit.
ĒVERSĬO, ōnis, f.Renversement,destruction,ruine.Syn.Ruina, casus, pernicies, excisio, excidium.Usus: Rerum publicarum eversiones. Omnis vitæ eversio.
ĒVERSOR, ōris, m.Destructeur.Usus: Eversor civitatis, regnorum.