FAUSTUS, a, um,Heureux,fortuné,propice.Syn.Fortunatus.Usus: O nox fausta orbi! “Quod bonum, felix, faustum fortunatumque sit,” veteres præfabantur,les anciens faisaient précéder leurs actions de cette formule, “que tout ici soit bon, heureux, favorable et fortuné.”Cf.Felix, Fortuna prospera.
FAUTOR, ōris, m.Fauteur,partisan.Syn.Studiosus, patronus.Epith.Improbissimus.Usus: Multi sunt cupidi tui, multi fautores laudis tuæ. Ei semper fautor et adjutor exstiti. Ego consiliorum tuorum auctor, dignitatis fautor et amplificator. Cf.Patronus,Benevolus.
FAUTRIX, īcis, f.Celle qui favorise,amie,protectrice.Usus: Amicitiæ fautrices fidelissimæ voluptatum.
FĂVĔO, es, fāvi, fautum, ere, n.Favoriser.Syn.Studeo, amo, complector; æquus sum alicui, æquum me præbeo. )( Invideo, odi.Adv.Aperte, mirabiliter dignitati, mire, validissime alicui, vere.Phras.1. Favet tibi tota civitas,toute la ville vous est favorable, vous approuve, vous aime. Mirabilis te bonorum virorum benevolentia comitatur; ardent omnes studio tui et amore; tua causa volunt cupiuntque omnes; uteris populo plane tuo; existimationis tuæ cupidissimum studiosissimumque habes populum totum; honori tuo omnes velificantur; divino omnes studio, constanti benevolentia exsistunt; tui honoris fautores habes plurimos; honestissime tibi cupiunt; tuorum studia ardentia habes; gratiosus es omnibus; animo in te sunt singulari; benevolentia te summa complectuntur, inclinatione voluntatis in te propendent; omnium animi ad dignitatem tuam sunt propensi; plebs omni te favore complectitur; tui sunt omnes, tibi gratificari cupiunt; in te civitas versa est tota; ita effusi sunt in te omnes, tanta et tam secunda in te voluntate, ut studia omnium in te unum inclinent, respiciant; firmissima hominum benevolentia munitus es; cives omnes unice tibi sunt dediti. 2. Plebs tibi favebit,le peuple vous accueillera avec faveur. Plebis gratiam unus maxime feres, civitas omnis in tua dignitate studia sua figet omnia, ejus studium honori tuo nullo loco deerit; omnem illa industriam, curam, operam, diligentiam ad honorem ac dignitatem tuam conferet; nullum in te ornando, honestando, colendo locum, aut tempus; nullum studii, officii, observantiæ genus prætermittet; præsens tibi ubique auctoritate, studio, gratia aderit. Cf.Gratiosus,Favor,Gratia,Acceptus.Usus: Saluti, dignitati, honori, laudi, industriæ et gloriæ tuæ mirabiliter faveo. Favete linguis,gardez un religieux silence. Favere alicujus voluntati, et adjutorem esse.
FĂVILLA, æ, f.Cendres chaudes;étincelle.Usus: Contectus ignis e se favillam discutit.
FĂVŌNĬUS, ii, m.Zéphyre.Syn.Zephyrus, ventus ab occasu flans.
FĂVOR, ōris, m.,Faveur,bienveillance,sympathie.Syn.Gratia, studium, aura cursusque popularis, prosper flatus fortunæ, benevolentia. )( Invidia.Phras.1. Est in maximo favore apud Principem,il est fort avant dans les bonnes grâces du prince. Summa apud Principem gratis valet; floret præ aliis gratia Principis; in amore et deliciis est Principi; primum in gratia Principis locum obtinet; in magna apud Principem caritate est. Cf.Gratiosus. 2. (Ille hoc pro favore habet,Vulg.),il regarde cela comme une faveur. In summi beneficii loco ponit; inter maxima beneficia refert, numerat; ea res apud illum non vulgaris gratiæ locum obtine. 3. Populi favorem captat,il recherche la faveur populaire. Aucupatur gratiam populit; ventum popularem quærit, ubique colligit; captat auram popularem; in gratiam populi se ponere, vulgi gratiam inire, quærere, benevolentiam colligere studet. Cf.Gratia,Faveo,Benevolentia.Usus: Eum amorem, et, ut hoc verbo utar, favorem ad consilia advocabo.
FĂVŌRĀBĬLIS, e, gen. com.Bienveillant,bien disposé.Usus: Auram favorabilis populi ex Dictatoris invidia petiit.
FĀVUS, i, m.Rayon de miel.Usus: Apes favos fingunt.
FAX, făcis, f.Torche.Syn.Tæda, funale.Usus: Ardentes faces ad reipublicæ incendium furiis Clodianis ministrabat, in vicinorum tecta jactabat. Malleolos ad incendendam urbem, facesque comparabat. Non sunt parvis in rebus adhibendæ hæ dicendi faces. Dolorum faces admovere. Ad libidinem facem præferre. Antonius omnium Clodii incendiorum fax.
FĔBRĬCĬTO, as, avi, are, n.Avoir la fièvre.Syn.Febri corripior,veltentor.Usus: Febricitavit aliquis, vel inhorruit. Cf.Febris.
FĔBRĬCŬLA, æ, f.Petite fièvre.Syn.Commotiuncula.Epith.Assidua et satis molesta.Usus: In febriculam incidi satis molestam.
FĔBRIS, is, f.Fièvre.Syn.Febricula tertiana, quartana.Phras.Febri laborat,il a la fièvre. Febri jactatur, afflictatur; in febriculam incidit, lentis febribus detinetur; febribus corripitur, tentatur; febrim habet; febrim nactus est; quartanam patitur.Usus: Incommoda valetudine emersit febris; in quartanam conversa est vis morbi,la maladie s’est changée en fièvre quarte. Cum febri domum redii. In tertium diem febris incurrit,la fièvre revient tous les trois jours. Febris accedit, desinit, pares accessiones habet, levatur, continuat; per accessiones increscit, per discessiones mollitur, circuitum habere solita finitur. Febris assidue inhæret; se inclinat, et jam sine horrore est,la fièvre diminue. Febris decessit,la fièvre l’a quitté. Febri caruit. A febre relictus, liberatus est.
FĔBRŬĀRĬUS, ii, m.Février,mois.Syn.Mensis intercalaris.Epith.Sterilis.Usus: Februarius mensis extremus anni olim apud Romanos.
FĒCĬĀLES, ĭum, m. pl.Féciaux,prêtres chargés de la déclaration la guerre et de la sanction des traités.Usus: Fœderum, pacis, belli, induciarum feciales judices sunto.
FĒCĬĀLIS, e, gen. com.Des féciaux,qui concerne les féciaux.Syn.A feciali factum, constitutumque.Usus: Belli æquitas jure feciali sanctissime perscripta est.
FĔCUNDĬTAS, ātis, f.Fécondité,fertilité.Syn.Ubertas, fertilitas. )( Sterilitas.Epith.Calamitosa.Usus: Cœli temperatio, fecunditas terrarum, agri uberrimi maximeque fertiles, in quibus multa propter fecunditatem fingi gignique possunt. O miseram mulieris fecunditatem! Cf.Fertilis.
FĒCUNDO, as, are, a.Féconder,fertiliser.Syn.Fructiferum facio, fecunditatem do.Usus: Nilus Ægyptum fecundat.
FEL, fellis, n.Fiel.Syn.Flava bilis.
FĒLĪCĬTAS, ātis, f.Bonheur,félicité.Syn.Beatitudo, prosperitas, res secundæ. )( Afflicta fortuna.Epith.Incredibilis, par, perpetua, summa.Phras.1. Nemo perpetuam hic felicitatem habet,ici-bas, personne ne jouit d’un bonheur sans mélange. Nemo fortuna utitur perpetuo bona; nemo est, cui prospere omnia succedant, cui ad voluntatem fluant omnia; cui nihil contra voluntatem eveniat; cui nullum accidat infortunium; cui secunda sint omnia; cui optata omnia contingant. Quis est, qui nihil unquam mali in vita videat? qui nihil sustineat incommodi? qui nullam ferat calamitatem? cujus felicitas sit perpetua, et nullis interrupta malis? Cf.Fortuna. 2. Felicitate omnibus es superior,vous avez plus de bonheur que personne. Tuas fortunas nemo superat; ea uteris fortuna, quæ potest esse maxima; tam beatus es, quam qui maxime; ita beatus es, ut nemo magis; iis vel ornamentis, vel præsidiis redundas, quibus majora nulla esse possunt. Nihil ad felicitatem tibi deest; nemo te potior iis rebus, in quibus sita est felicitas; ita prospere tecum agitur, ut invidere possis nemini; felicitate tecum conferri possunt aliqui, præferri, anteferri, præponi, anteponi tibi certe nemo potest. Æquas omnium fortunas; rebus omnibus affluis; non est, quod quidquam desideres; nihil non optabile consecutus es; ea possides, quæ, qui possidet, fortunam accusare nullo pacto possit, nullius fortunam sibi exoptare debeat; ea possides ac tenes, quæ vitam beatam efficiant; quæ sunt in vita expetenda. Optimus est rerum tuarum status; animi et fortunæ bona sic in te sunt, ut in nullo magis; tibi satis est vel ingenii, vel fortunæ ad bene beateque vivendum. Cf.Fortuna prospera,Eventus,Successus bonus,Felix.
FĒLĪCĬTER,Heureusement,avec bonheur.Syn.Prospere, fortunate, fauste; bonis avibus, secundis avibus, secundo omine; non invita Minerva; secunda fortuna, dextro Marte.Phras.Res feliciter successit,l’affaire a eu un heureux succès. Res secundissime processit; res plane ex sententia gesta est; res supra votum fluxit; rerum initia satis prospera fuere; non ancipiti fortuna res gesta est; secunda omnia cadebant; secunda admodum fortuna rerum fuit. Cf.Cedo,Succedo,Evenio,Bene,Fortuna.Usus: Respublica bene et feliciter gesta.
FĒLIS, is, f.Chat.Syn.Domestica bestia, muribus infesta.Usus: Qui canem et felem ut deos colunt. Felis quo silentio, quam levibus vestigiis avibus obrepit?
FĒLIX, īcis, omn. gen.Heureux,content.Syn.Beatus, fortunatus, florens, cui bene est.Phras.1. Te amico felix sum et beatus,avec votre amitié, je suis toujours heureux et content. Digito cœlum attingo; in cœlo sum; secundum mihi vitæ sine ulla offensione cursum polliceor; tranquilla et pacata habeo omnia; fortunam ipsam anteibo fortunis meis; rebus utar secundissimis, rebus omnibus florebo; nemo hominum me vivet fortunatior. 2. Felix ad id tempus erat,il était heureux jusqu’à ce jour. Ad eam diem fortuna ei nihil non tribuit; fortuna indulgendo illi nunquam fatigata erat, fortunam in potestate habuit; secunda fortuna, magna felicitate usus erat; fortuna illi ubique præsto erat; nusquam illi aberat; perpetua felicitate florebat; ad cum diem felicitatis nihil illi defuit; prospera fungebatur fortuna; secundæ illi res erant; vitam vivebat omni felicitatis genere cumulatam; ab omni molestia remotam, sejunctam; mersus erat felicitate; mersus secundis rebus; luxuriari felicitate atque indulgentia fortunæ videbatur; divorum vitam adeptus videbatur. Cf.Beatus.Usus: Felix ad casum fortunamque.
FĔMEN, (anom.) ĭnis, n.Cuisse (partie interne).Syn.Coxendicis pars interior.Usus: Redundas pedibus, feminibus, cruribus.
FĒMĬNA, æ, f.Femme.Syn.Mulier.Epith.Bona, et locuples, sanctissima, optima, præstantissima, primaria, probatissima et summo loco nata.Usus: Prudentissima, diligentissima, eximia forma, et summo loco nata femina. Cf.Mulier.
FĒMĬNĔUS, a, um,De femme.Usus: Femineus plangor.
FĔMUR, ŏris, n.Cuisse (partie externe).Syn.Coxendicis pars exterior.
FĔNĔSTRA, æ, f.Fenêtre.Syn.Locus apertus ad lumen accipiendum, ad admittendum solem, diem.Usus: Fenestrarum angustias reprehendis. Latis luminibus fenestræ. Oculi quasi fenestræ animi.
FĒNĔBRĬS, e, gen. com.Qui concerne l’usure,usuraire.Syn.Ad fenus pertinens.
FĒNĔRĀTĬO, ōnis, f.Action de prêter à usure,usure.Syn.Fenoris exercitatio, pecuniæ nundinatio.Usus: Non hoc beneficium habendum est, sed feneratio. Feneratio pecuniæ publicæ.
FĒNĔRĀTO,Usurairement,avec usure,à usure.Usus: Pallam fenerato abstulit.
FĒNĔRĀTOR, ōris, m.Usurier.Syn.Qui fenus exercet.Usus: Feneratorum quæstus odia hominum incurrit.
FĒNĔROR, aris, atus sum, ari, d.Prêter à usure.Syn.Fenori do, fenori loco.Usus: Non feneramur beneficium,nous n’escomptons pas les bienfaits. Pecuniam centesimis fenerari.
FĒNUS (fœnus), ŏris, n.Intérêt de l’argent,usure.Syn.Usura.Epith.Grave, grande, iniquissimum, perpetuum, renovatum, tolerabile.Usus: Fenori dare, locare argentum,prêter à intérêt. Pecuniam gravissimo fenore sumere; fenori accipere,emprunter. Fenore iniquissimo trucidare cives,accabler les citoyens par un intérêt exorbitant. Cf.Usura.
FĔRA, æ, f.Bête féroce.Syn.Bestia.Usus: Feræ rationis et orationis expertes.
FĔRĀLĬA, ōrum, n. pl.Féralies,fêtes en l’honneur des mânes. Dies erant diis manibus consecrati, quod ad tumulos epulas ferrent ibique cœnas agitarent.Usus: Feralibus præfecta est.
FĔRAX, ācis, omn. gen.Fertile.Syn.Uber, secundus, fertilis, frugifer.Usus: Nihil feracius ingeniis. Cf.Fertilis.
FERCŬLUM, i, n.Brancard sur lequel on portait dans les processions les dépouilles ou les objets sacrés;par ext. plat,services (à table).Usus: Pomparum ferculis similis, ita lento gressu ingreditur.
FĔRE,Presque.Syn.Ferme, propemodum, prope.Phras.1. Similitudo fere me fefellit,la ressemblance m’a presque trompé, Propius factum est nihil, ac ut alterum pro altero compellarem. Prope erat, non multum aberat, parum aberat, ut me similitudo vestra falleret; haud procul, minimum abfuit, quin similitudine vestra fallerer; pene, proxime me similitudo vestra fefellisset. 2. Seditio fere orta esset,la sédition allait commencer. Prope seditionem res erat; quid propius fuit, quam ut omnia discordiis miscerentur? res ad seditionem spectabat. Jam in eo res erat, ut seditionibus omnia arderent. 3. Quingenti quatuor fere saucii fuere,il y eut à peu près 504 blessés. Ad quatuor et quingenti saucii fuere.Usus: 1. Probabile est, quod fere fieri solet. Nihil ætate, aut fere nihil differunt. 2. Tantum,seulement. Hæc fere dicenda habui. 3. Profecto,certainement. Non fere quemquam invidia consecuta est. 4. Potissimum, maxime,de cette façon, surtout. Ad hunc fere modum; ad hunc maxime modum locutus est. Cf.Quasi.
FĒRĬÆ, ārum, f. pl.Féries,jours de fêtes;vacances.Syn.Dies festi cœlestium, dies quietis.Epith.Forenses, novendiales, publicæ.Usus: Feriarum festorumque dierum ratio in liberis requietem habet litium et jurgiorum, in servis operum et laborum. Imperare ferias forenses. Feriæ quantum mihi temporis indulserint.
FĒRĬĀTUS, a, um,Qui est oisif.Syn.Otiosus, vacans.Usus: Epicurei DEUM feriatum volunt otio torpere. Non putes me feriatum a studiis futurum. Cf.Otiosus.
FĔRĪNUS, a, um,De bête sauvage.Syn.Feris communis.Usus: Ferinus victus.
FĔRĬO, is, ire, a.Frapper,tuer.Syn.Percutio.Phras.Securi feritur,on lui tranche la tête. Securi percutitur; securis in caput dejicitur; ferro caput demetitur; caput cervicibus abscinditur; jugulum ferro resolvitur; cervix abscinditur, præciditur, inciditur; caput a cervicibus avellitur, amputatur; caput ense aufertur; collum secatur, obtruncatur.Usus: 1. Feriunt hæc aures hominum. Oculi spectris feriuntur. Hostem ferire,battre l’ennemi. 2. Ferire fœdus cum aliquo,conclure un traité, (parce qu’en même temps on immolait une victime).
FĔRĬTAS, ātis, f.,Barbarie,cruauté.Syn.Immanitas. )( Mansuetudo animi.Epith.Humana.Usus: Pars animi, in qua feritas sit, et agrestis immanitas. Ex feritate aliquem ad humanitatem et mansuetudinem transferre. Cf.Crudelitas.
FERMĒ,Presque.Syn.Fere.Usus: Mihi ferme acta est ætas. Cf.Fere.
FERMENTUM, i, n.Levain.Syn.Portio farinæ subactæ acida.Usus: Uxor tota in fermento jacet, vehementer irata est,ma femme est toute fâchée, tout en colère.
FĔRO, fers, tŭli, lātum, ferre, a.Porter.Syn.Porto, gero.Adv.Abjecte, acerbe, acerbissime dissidium, ægre, æque adversam fortunam, aperte, apte, atrociter, clam, clementer, constanter, continenter, de integro, difficilius, diutius, egregie, facile, familiariter, fortiter, graviter humane, humaniter, jam dudum, immoderate, indigne, insolenter, læte, lente, levius, leviter, libenter, mediocriter, mirabiliter, moderate, modice, moleste, molliter, negligenter, nominatim, obscure, obviam sese, omnino, pariter, patienter, placate, placide, plane, pulcherrime, quam humanissime, quam lenissime, quiete, recte, remissius, sane, sapienter, sedate, stulte, submoleste, tacite, toleranter, tranquille, valde, graviter, vere, vitiose.Phras.Ferre non possum hanc injuriam,je ne puis supporter cette injure. Concoquere hanc injuriam non possum; grave est, hominis tot ineptias ac injurias devorare; acerbe me accipere hanc injuriam quid mirum? cujus indignitatem nullius nec oculi, nec aures ferebant. Cf.Patior,Sustineo.Usus: 1. Terra fert fruges. 2. Opinor, conjicio, spero,permettre,admettre. Ut mea fert opinio; ut conjectura fert. 3. Constituo, nuntio, decerno,proposer. Ferre ad populum de re aliqua. Ferre legem. 4. Patior, tolero, perfero,supporter,souffrir,subir. Æquo,veliniquo animo; modeste,velparum modeste; leviter, graviter; molliter, indigne; fortiter, sapienter, quieto animo; immoderate, adversos casus ferre. 5. Requiro, postulo, volo, jubeo,demander,exiger,vouloir. Uti natura, consuetudo tulerit. Si tuum commodum ita fert. Ita credebam, reipublicæ tempora ferre. Ut amor tuus fert, perscribe. 6. Reporto, percipio,obtenir,remporter,recueillir. Palmam, primas, prædæ partem tulit; responsum tulit; fructum ex ea re maximum tulit. 7. Affero, do,porter,apporter,procurer. Opem, auxilia, præsidium suffragium ferre. Hæc ætas primum oratorem tulit. 8. Obtineo, consequor,avoir,obtenir. Quot suffragia tulisti? 9. Amo,aimer. In oculis aliquem fero. 10. Celebro, laudo,élever,porter. In cœlum te omnes laudibus ferunt. 11. Dico, prædico,dire;annoncer,prétendre. Homo, ut ferunt, ut fertur, acerrimus. 12. Attribuo, adscribo,porter au compte de. Ferre alicui expensum.
FĔRŌCĬA, æ, f.Orgueil,insolence;fierté.Syn.Ferocitas.Epith.Effrenata, intoleranda, tanta.Usus: Quos illorum animos, quos impetus, quam ferociam, quam intolerandam arrogantiam fuisse putatis? Cf.Insolentia.
FĔRŌCĬTAS, ātis, f.Orgueil.Syn.Ferocia.Usus: Ferocitatem illius et audaciam frangere, reprimere.
FĔRŌCĬTER,Avec dureté,orgueil.Usus: Maledicta in aliquem aspere, ferociter et libere dicta,paroles hautaines,dures et hardies.
FĔROX, ōcis, f. omn. gen.Fier,orgueilleux,hautain;farouche,féroce.Syn.Vehemens. )( Humanus.Phras.Homo viribus ferox, et efferatis longa militia animis,homme fier de ses forces et rendu farouche par une longue habitude des camps. Atrox ingenium, et accendi facile; homo truci ingenio; præferocis animi; irarum, et animorum plenus, indomitus, implacabilis; homo ingenio asper; vultu truci, voce accusatoria, stolida audacia ferox; homo vehemens feroxque natura; ferox et indomitum ingenium; ingenio violentus et inexorabilis; torvus et minax, voce, vultu, oculis ardescens. Cf.Audax,Insolens,Agrestis.Usus: Victoria reddidit hominem ferociorem ac impotentem.
FĔRRĀMENTUM, i, n.Instrument de fer.Syn.Ferrea instrumenta.Epith.Bona.Usus: Dicebat se bonorum ferramentorum studiosum. Quæ ferramenta, qui vectes?
FĔRRĀRĬA, æ, f.Mine de fer.Syn.Montis caverna, ex qua ferrum extrahitur.Usus: Apud eos magnæ sunt ferrariæ.
FĔRRĀTUS, a, um,Ferré,garni de fer.Syn.Ferro devinctus.Usus: Hastæ ferratæ.
FĔRRĔUS, a, um,De fer;dur,rigide,inflexible.Syn.Durus.Usus: 1. O durum te, ferreum, ac inhumanum, qui ejus periculis non moveris! 2. Impudens,impudent. Os tuum ferreum.
FĔRRUM, i, n.Fer. Metalli genus durissimum.Epith.Civile, impium.Usus: 1. E terræ cavernis ferrum elicimus, rem ad colendos agros necessariam. 2. Arma, gladius,épée,javelot,arme en gen. Patriæ igni ferroque minatur. Homines certis locis cum ferro collocati.
FĔRTĬLIS, e, gen. com.Fertile,fécond.Syn.Ferax, fecundus, uber, frugifer, fructuosus, opimus.Adv.Maxime.Phras.Terra fertilis,terre fertile. Tam uber et pingue solum est, ut repelli a pastu pecora dicantur, ne satietas perimat; solum pinguissimum, et pabuli fertile, idemque crebris fontibus rigatum. Uberrimum gignendis uvis solum; copiosus ager et opimus, quique et ubertate et varietate frugum facile omnibus terris antecellat; ager frugum fertilis, quem cum obsitum videas, annonæ caritatem non vereare; ager nobilissimæ fertilitatis; abundans omnium copia rerum regio.Usus: Agri opimi, maximeque fertiles. Asia tam fertilis est, ut ubertate agrorum, varietate fructuum, magnitudine pastionis, multitudine earum rerum, quæ exportantur, facile omnibus terris antecellat.
FĔRTĬLĬTAS, ātis, f.Fertilité,abondance.Syn.Ubertas agrorum, rerumque abundantia omnium, bonitas agrorum et fecunditas. )( Sterilitas agrorum.Epith.Barbara.Usus: Quæ sit vel sterilitas agrorum, vel fertilitas. Cf.Ager.
FĔRUS, a, um,Grossier;farouche,cruel.Syn.Barbarus, immansuetus, immanis. )( Mitis, mansuetus, cicur.Usus: Homo ferus et agrestis; ferus ac ferreus. Gentes feræ, et omni diritate atque immanitate teterrimæ. Mores feri, immanis natura Scytharum. Cf.Crudelis,Barbarus.
FERVENTER,Avec ardeur.Syn.Vehementer.Usus: De damnatione ferventer loqui cœptum,on commença à parler avec chaleur de sa condamnation.
FERVĔO, es, bŭi, ere, n.Bouillir,bouillonner.Syn.Ebullio, caleo. )( Frigeo.Usus: Fervet æstu pelagus. Usque eo fervet, et fertur, et exæstuat avaritia. Lites fervent, calent judicia.
FERVĬDĒ,Avec chaleur.Syn.Ferventer.
FERVĬDUS, a, um,Ardent,bouillant.Syn.Ardens. )( Frigidus.Phras.Juvenis est natura fervidus,le jeune homme est naturellement plein de feu. Magnum ardorem vultu præ se ferens, animo ferventior; fervore quodam ætatis incitatior; effervescens sæpius; in verba effervescentia facilis; animo ardenti; ardore quodam et impetu ferox; præproperum et fervidum est ingenium. Cf.Præceps,Vehemens,Ferox.Usus: Oratio seria, fervida. Fervida ingenia prudenti et moderato viro adjuncto temperanda sunt.
FERVOR, ōris, m.Ardeur,chaleur;fougue.Syn.Ardor, calor. )( Frigus.Epith.Purior, perlucidior nobiliorque, multo ob eas causas aptior ad sensus commovendos.Usus: Iracundia est fervor mentis. Fervor ætatis, maris, pelagi. Cf.Impetus,Zelus.
FESSUS, a, um,Fatigué,épuisé,malade.Syn.Defessus, languens, de via lassus, defatigatus.Usus: Fessus plorando, de via; fessus inedia. Cf.Fatigo.
FESTĪNANTER,Avec précipitation,à la hâte.Syn.Omni festinatione; equis velisque; equis et quadrigis.Usus: Nimium festinanter facere aliquid, proficisci, abire. Cf.Celeriter.
FESTĪNĀTĬO, ōnis, f.Grande hâte,précipitation.Syn.Properatio.Usus: In festinationibus ne suscipiamus nimias celeritates. Habes epistolam plenam festinationis et pulveris.
FESTĪNO, as, avi, atum, are, n.Se hâter.Syn.Propero, maturo. )( Moror, commoror.Adv.Valde.Phras.Festinandum est,il faut se hâter. Maturato opus est; res non recipit cunctationem; abjicienda omnis cunctatio est; summa celeritas adhibenda, suscipienda est; acriter instandum et urgendum; mora nulla interponenda est. Cf.Accelero,Celeritas,Propero.Usus: Jam ad reliqua festinat animus, oratio. Plura scripsissem, ni festinarent nuntii.
FESTĪNUS, a, um,Qui se hâte,prompt,rapide.Syn.Properans.Usus: Festino simillimus decurro.
FESTĪVĒ,Gaiement,joyeusement.Syn.Belle, apte.Usus: 1. At quam festive crimen contexitur! 2. Accurate,finement,avec esprit. Belle et festive dicere. Dialectica festive tradit elementa loquendi.
FESTĪVĬTAS, ātis, f.Allégresse;plaisanterie spirituelle,délicatesse de style.Syn.Lepor, jucunditas.Usus: Festivitas, splendor, concinnitudo, lepos hominis, orationis.Usus: Habet ea res festivitatem. Cf.Jucunditas,Lepor. (ProDie festo,fête,vulg. est).
FESTĪVUS, a, um,Gai,joyeux,plaisant.Syn.Lepidus, facetus, venustus, omni lepore et venustate affluens, omni urbanitate, lepore, suavitate conditus.Usus: 1. Festivus materculæ suæ filius. Puer festivus. 2. Egregius, eximius, magnus,aimable,gracieux,charmant. Habeo festivam librorum copiam,j’ai une délicieuse collection de livres. Festivum acroama,amusant,bouffon. Cf.Facetus,Lepidus. (Festivus concionator,Vulg.),prédicateur de fête. Qui festis diebus pro concione dicit.
FESTUS, a, um,De fête.Syn.Sacer, religiosus, dies festus, feriæ.Phras.1. (Festum est,Vulg.),c’est jour de fête. Festus dies est; dies religiosus, et a laboribus feriatus. Dies festa, quæque summa religione ac cerimonia celebratur; dies sancti N.autsanctæ N. memoria sacer; dies sanctorum NN. honoribus consecratus, dicatus. Feriæ Natales Servatoris nostri JESU CHRISTI,fête de Noël. Feriæ redivivi a morte Servatoris nostri memoria solemnes,fête de Pâques. Feriæ divini Spiritus adventu nobis celebres,fête de la Pentecôte. Dies Virgineæ Matris ortu; in cœlum transitu nobis religiosus,fête de la Nativité, de l’Assomption de la B. V. MARIE. 2. Festum instituere,instituer une fête. Ferias imperare; diem festum instituere, constituere; solemne instituere; diem festum indicere, solemnem esse velle; festa religione ac cerimonia observandum præcipere; ferias indicere. 3. Festum celebrare,célébrer une fête. Ferias agere, celebrare; festum diem anniversarium agere, agitare, celebrem omni cerimoniarum genere diem esse populo; diem religioni consecrare. 4. Festum observare,observer les jours de fête. Feriatum ab opere, dies festos agere, peragere, celebrare; ferias agere; per otium, sacro in otio agitare; vacuum ab opere diem religioni consecrare; rebus divinis tribuere; stata religione, et solemni ab opere vacatione diem festum celebrare. 5. Festum violare,ne pas sanctifier les fêtes. Festæ diei sanctitatem violare; diemfestum Christiano ritu religiosum ac sanctum non habere; diei religione non impediri, quo minus servili in opere tempus omne exigatur; indictam ab opere vacationem pensi nihil habere. Manus ab opere solemni die non abstinere; diem servili opere ex sacro profanum facere; diem festum profestumque promiscuum habere.
FĒTŪRA, (fœt.) æ, f.Temps de la gestation.Usus: Libertas lactis et feturæ.
FĒTUS, (fœt.) a, um,Rempli,fécond.Syn.Gravidus.Usus: Terra feta frugibus.
FĒTŬS, (fœt.) ūs, m.Enfantement,production.Syn.Partus, proles, soboles, fructus.Epith.Majores, multiplices, uberiores et grandiores.Usus: Fetum procreare, fundere, edere,mettre bas,enfanter. Nulla ætate poetarum uberior fetus est,à aucune époque,on ne vit plus ample moisson de poëtes. Edit meliores fetus ager aratus, innovatus.
FĒX, fēcis,velFÆX, fæcis, f.Lie;tourbe,rebut.Syn.Subsidens purgamentum.Transl.Sentina, sordes, eluvies, labes.Usus: Perditissima, infima fex populi. Sordes urbis et fex. Fex vulgi ac urbium purgamenta. Cf.Vilis.
FĬBER, bri, m.Castor.Syn.Castor.Usus: Fibri redimunt se ea corporis parte, propter quam maxime appetuntur.
FĬBRA, æ, f.Fibre. Fibræ sunt veluti capilli, in extis animalium, radicibus stirpium et aliis rebus.Usus: Non ramos solum amputare, sed et radicum fibras evellere.
FĪBŬLA, æ, f.Agrafe,crochet. Ornamentum cinguli ad vestem sublevandam.Usus: Prætor fibulis aureis donavit milites.
FĪCTĒ,Avec feinte.Syn.Simulate. )( Vere.Usus: Ficte, fallaciter conciliata gratia,après un semblant de réconciliation.
FICTĬLIS, e, gen. com.De terre cuite,d’argile.Syn.Quod ex terra,autalia materia fictum est.Usus: Vasa fictilia. Urna fictilis.
FICTOR, ōris, m.Ouvrier,statuaire,sculpteur.Syn.Qui ex ære,velalia materia fabricat.Usus: Pictores, fictores ex cera.
FICTRIX, īcis, f.Celle qui façonne.Usus: Divina providentia, fictrix et moderatrix naturæ.
FICTUS, a, um,Feint,faux.Syn.Commentitius, simulatus, adumbratus.Phras.Ficti homines non diu placent,les fourbes ne plaisent pas longtemps. Homines ficte et fallaciter virtutem professi; fictæ et adumbratæ virtutes hominum non diu in pretio sunt; ficta illa virtutis species ut flosculus decidit; virtutis ille color facile desinit; virtutis illa simulacra, vana utique, et ostentationi parata, ætatem non ferunt; personatam illam virtutis speciem dies delet; quorum in vita nihil nisi fictum, compositum, coloratum, eorum fama et gratia facile exstinguitur.Usus: Ficti et commentitii dii. Hæc causa a te per summam malitiam et fraudem ficta est. Res fictæ, et fabularum commenta. Cf.Vanus,Simulatio.
FĪCULNĔUS, a, um,De figuier.Usus: Ficulneum lignum.
1. FĪCUS, i, f.Figue.Syn.Pomum fici.
2. FĪCŬS, ūs, f.Figuier.Syn.Arbor fici.Usus: Suspendit se de ficu.
FĪDĒ,Avec fidélité.Usus: Fidissime et amantissime te horum admonitum volui.
FĬDĒLĬA, æ, f.Grand vase;jarre.Syn.Vas Samium ad plurimos usus.Usus: Duos parietes de eadem fidelia dealbare,faire d’une pierre deux coups(Prov.).
FĬDĒLĬS, e, gen. com.Fidèle.Syn.Fidus, qui fidem suam præstat, fide præditus.Adv.Egregie, maxime.Phras.Famulus fidelis esse debet,un serviteur doit être fidèle. Fide officioque singulari esse debet; oportet, ut famulus non sit ambigua fide, non fluxa, non levi, sed nota et explorata, sed optima et præstantissima; ut fidem colat; ut is sit, cui omnia credi possint. In famulo probo ac frugi fides potissimum requiritur; in famulo fidelitas præcipue spectatur; is sit famulus, in quo fidelitatem nemo desideret. Famulus ea fide sit, cui permittere se herus tuto possit; fidem colere vel cum periculo capitis famulum decet; famuli cavere debent, ne fluxam fidem gerant. Famulus frugi, studio ac fide erga dominum cedat nemini, oportet. Famulus in fide stet, oportet; fidem ad ultimum conservet; inviolatam fidem præstet; fide ad ultimum invicta sit; ultima pro fide experiatur. Famulus magna, eximia, præcipua in herum fide sit, oportet; famulus ejusmodi sit, in quo fides sita sit egregia. Cf.Fidem servare.Usus: 1. Firmus et fidelis amicus. 2.Transl.Ager, domus, doctrina, ars fidelis. (Pro: Christi legem ac disciplinam professo,un fidèle,un chrétien, fidelis,vulg. est).
FĬDĒLĬTAS, ātis, f.Fidélité.Syn.Fidei sanctior observatio. )( Perfidia, infidelitas.Epith.Perutilis, summa.Usus: Amicorum me fidelitas et benevolentia custodit. Nunquam iis fidelitas erga me defecit. Quantum studio ac fidelitate consequi possunt, nutui præsto sunt. Nunquam eorum operam et fidelitatem requisivi, desideravi. Cf.Fides,Fidelis.
FĬDĒLĬTER,D’une manière fidèle,sûre,loyalement.Syn.Summa, constanti, integra, integerrima fide.Usus: Prædia tua fideliter curabuntur.
FĪDĒNS, entis, omn. gen.Confiant;audacieux,intrépide.Syn.Audens. )( Dubius,timidus.Usus: Animus prudentia et consilio fidens. Fidenti animo ad mortem gradi. Dubitans magis de suis rebus, quam iis fidens.
FĪDENTER,Avec audace.Syn.Audacter. )( Timide, dubitanter.Usus: Fidenter respondere; fidenter agere, aggredi, colloqui.
FĪDENTĬA, æ, f.Confiance,audace.Syn.Securitas, fiducia, confisio. )( Diffidentia.Usus: Fidentia est firma animi confisio. Fidentia est scientia quædam et opinio gravis non temere assentiens, per quam magnis in rebus multum ipse animus in se fiduciæ certa cum spe reponit. Cf.Securitas.
1. FĬDĒS, ei,Fidélité,foi.Syn.Constantia, promissum. )( Perfidia, fraudatio.Epith.Alma, apta, bona, clara, communis, consularis, egregia, singularis, incredibilis, infirmior, insignis, jucunda auditu, magna, mala, melior, mira, optima et speratissima, præstans ac singularis, prompta, publica, sancta.Phras.1. Fidem dedi nemini,je n’ai engagé ma parole à personne. Fidem nemini obstrinxi, obligavi; in eam pactionem fidem meam non interposui; nemini fidem dedi; vadem me nemo habuit. 2. Fidem, quam dedi, servabo,je garderai la parole que j’ai donnée. Fidem, quam dedi, præstabo; bona fide agam; stabo, perstabo in fide; tenebo, retinebo fidem; fidem meam liberabo, solvam; fidem, quam dedi, colam integerrime; salvam præstabo; fides, quam dedi, constabit mihi; fidem integre exsolvam, exonerabo; promissis stabo. 3. Qui fidem publicam violat, humanam societatem convellit,celui qui viole la foi publique ruine les fondements de la société. Qui fidem publicam frangit, prodit, violat, mutat, per scelus abrumpit; is, per quem stat, ut fides civitatis concidat, labefactetur; fluxa ac vana sit, ut fides publica labet, fluctuet, fluitet, infirmetur, concutiatur, angustior sit; commercium generis humani tollit, omnium commune præsidium oppugnat. 4. Fidem alicujus minuere,diminuer le crédit de qqn. Fidem infirmare, elevare; vanam facere alicujus fidem; alicui abrogare, imminuere, labefactare, derogare, concutere. 5. Fidem non habet,on ne le croit pas. Fundata leviter ejus fides est; fidem non facit; fides illi non habetur; fluxa fide est; testis est haud sane locuples, haud fide dignus; non is est, quo satis certo auctore stetur; fluxa et vana hominis fides est; angustior illi fides est, sublesta fide est. 6. In fidem alicujus se dare,se mettre sous le patronage de qqn. In alicujus se fidem conferre, tradere, permittere; alicujus se fidei mandare; in tutelam se tradere; tutelæ se commendare, se subjicere. Cf.Commendo,Cliens. 7. Fidem Christianam negare,renier sa foi,apostasier. A Christo desciscere; religionem omnem ejurare; Christo fidem cultumque renuntiare. Cf.Apostata.Usus: 1. Fides, dictorum conventorumque constantia et veritas. Fidem dare,donner sa parole. Fidem servare, præstare,garder sa parole, ses engagements. Fidem violare, frangere,manquer à la foi jurée,violer son serment. 2. Auctoritas, firma opinio, persuasio, confirmatio,garantie,authenticité,témoignage. Fidem facere,affirmer. Fidem alicui habere,croire qqn. Fidem et auctoritatem afferre; fidem affirmare,affirmer positivement. Fidem infirmare, abrogare,ne pas garantir,rétracter. 3. Tutela, patrocinium, clientela, defensio,protection,appui,assistance. In alicujus fidem se tradere,se mettre sous le patronage de qqn. In fidem accipere, recipere,prendre sous sa protection. In fide et clientela alicujus esse,être le client de qqn. Cf.Fido,Fidelis.
2. FĬDES, ĭum, f. pl.Instrument à cordes,lyre.Syn.Lyra.Epith.Contentæ, plurimæ.Usus: Dicere, canere fidibus, fidibus scire; fides pulsare.
FĬDĬCEN, ĭnis, m.Joueur de lyre.Syn.Qui fidibus, lyra canit, lyricus.Epith.Nobilissimus.Usus: Nobilissimus fidicen.
FĬDĬCŬLA, æ, f.Petite lyre.Syn.Lyra parva.Usus: Fidiculæ numerose sonantes, et tibiæ modulate canentes.
FĪDO, is, fisus sum, ere, n.Se fier,avoir confiance,croire.Syn.Credo, confido.Phras.Fortunæ ne nimium fidas,ne vous fiez pas trop à la fortune. Spem certam in fortuna ne reponas; fortunæ ne nimium credas, confidas; fidem ne habeas; ne te fortunæ credas, committas; ne multum in fortuna ponas, a fortuna exspectes; ut caute agas cum fortuna; minimum tibi de fortuna pollicearis; spem nullam in fortuna constituas, ne fidam, stabilem, firmam, constantem, certam fortunam ducas; auctor tibi sum, ut fortunæ instabilitatem, levitatem, inconstantiam, varietatem, mutationem, varios casus, vicissitudinem pertimescas, extimescas; fortunæ fidem ne habeas; salutem resque tuas non credas. Cf.Credo,Confido.Usus: Somniis, amicorum præsidiis fidere. )( Diffido, Dubito.
FĪDŪCĬA, æ, f.Confiance,assurance.Syn.Spes certa.Epith.Stabilis.Phras.In te fiduciam habeo,j’ai confiance en vous. Quidquid est fiduciæ, in te uno certa cum spe repono; spes mea, quantacumque est, in te recumbit, in te sita est; fiduciam omnem in te locatam habeo; spem omnem in te collocatam habeo; præcipuam spem, ac propemodum unicam in te habeo. Cf.Spes.Usus: 1. Artis suæ fiducia insolescit. Hominis præpotentis fiducia; tua fiducia ita se effert. 2. Pactum cum conditione redimendi redhibendique, quod venditum est,(vulgo: Obligatio),vente simulée,contrat fictif,fidéicommis. Qui fiduciam accepit, debet præstare fidem. Commissam fiduciam tenere et possidere.
FĪDUS, a, um,Fidèle.Syn.Fidelis.Phras.Fidissimus amicorum est,c’est le plus fidèle de mes amis. Rara inter paucissimos est fidelitate; is est, quem secundæ adversæque res mecum copularint; cujus fidelitas nunquam erga me defecit; qui datam fidem et colere norit, et tueri; cujus fidei subnixus tutus mihi esse videar. Cf.Fidelis.Usus: Fidæ familiaritates amantium.
FĪGO, is, fixi, fixum, ere, a.Enfoncer,assujettir.Syn.Affigo.Adv.Omnimodo.Usus: Beneficium trabali clavo figere. 2. Pono,appliquer. Mentem totam, cogitationem omnem, operam, industriam, studia in consulatu tuo fixi et locavi. Garrulitati; cupiditati modum figere. 3. Configo,percer,traverser. Maledictis aliquem figere, vulnerare, perfodere.
FĬGŪRA, æ, f.Figure,aspect.Syn.Forma, species.Epith.Apta, conglobata, dissimilis, divina, habilis, humana, miranda, muliebris, mira, optima, pulchra, reliqua, tacita, torva, vastior.Usus: Delectabant illum figura et lineamenta hospitæ. Tacita corporis figura conjecturam affert. Conformatio quædam et figura totius oris ac corporis. Corporis partes, forma, statura, figura. In hominis figura belluæ feritas. Formæ figura.
FĬGŪRO, as, avi, atum, are, a.Façonner,former.Syn.Formo, effingo.Usus: Terga boum non sunt ad onus ferendum figurata. Ita figuratum est hoc corpus, ut aliis excellat. DEUS mundum hac forma figuravit. Cf.Fingo.
FĪLĬA, æ, f.Fille.Epith.Carissima, grandis, nubilis, major, optima, singularis, vetula, multarum nuptiarum unica.Usus: Filiam suscipere. Filiam habere. Filiam spondere alicui, pacisci, collocare; viro dare, mandare, committere,promettre en mariage,marier.
FĬLĬCĀTUS, a, um,Garni de fougère.Syn.Quod filicis, herbæ, speciem refert.Usus: Pateræ filicatæ,coupes où sont sculptées des feuilles de fougère (ou dentelées comme la fougère).
FĪLĬŎLA, æ, f.Petite fille,fille chérie.Epith.Amabilis, carissima, dulcior, nostra vita, parva, jucunda, tristicula.
FĪLĬŎLUS, i, m.Tout petit enfant,fils chéri.
FĪLĬUS, ii, m.Fils.Syn.Stirps virilis, natus, gnatus; liberi, soboles virilis.Epith.Assiduus, bellissimus, blandus et gratiosus, carus, consularis, delicatior, dignus tanto patre, disertus, dissolutus, festivus, gnavus, prudens, probus, grandis, honestissimus, imago animi et corporis paterni, imbecillus, immanis; impurus, innocens, avarus, non amans suorum, præditus patria virtute, probus, pupillus, rusticus, simillimus patris, studiosus, eruditus, modestus, suavissimus, venustissimus, unicus.Usus: Filius effigies probitatis paternæ, imago animi et corporis. Est is in me pietate filius, consiliis parens, amore frater. Filium gignere, suscipere, procreare,enfanter un fils. Filium adoptare,adopter un fils. Filium supponere,supposer un enfant. Filium exponere,exposer son fils. Filium efferre,emporter un fils. Filii caritate aliquem diligere,aimer qqn comme un fils.
FĪLUM, i, n.Fil.Syn.Linum.Transl.Orationis contextus.Usus: Munusculum levidense crasso filo. Argumentandi tenue filum orationis.
FIMBRĬÆ, ārum, f. pl.Bord,franges (d’un vêtement).Syn.Vestiumautaliarum rerum extremitas.Epith.Madentes.Usus: Cincinnorum fimbriæ,estrémité bouclée des cheveux.
FĪNDO, is, fīdi, fissum, ere, a.Fendre,ouvrir,diviser.Syn.Diffindo, aperio, divido.Usus: Hoc quasi rostro finditur flumen. Paries finditur, et rimas agit.
FINGO, is, fingi, fictum, ere, a.Faire,façonner.Syn.Formo, informo, creo.Adv.Omnimodo, commode, extemplo, præclare.Phras.1. Alium se fingit,il se montre autre qu’il n’est. Alium se, quam sit, ementitur, venditat; alium se gerit, alius est; novum sibi ingenium induit; nobilem se fert claro loco natum. Cf.Simulo. 2. Multa finxerunt,ils ont imaginé, inventé beaucoup de choses. Rem multis mendaciunculis adspersere; multa veris falsa affinxerunt; res magnam partem commentitiæ sunt; multa in his fabulis similia et composita videntur; fabulam dedere, qui ista commenti sunt. Cf.Fictus,Affingo.Usus: 1. E cera, e materia, e marmore suos avos fingere. Natura te ad honestatem finxit. Se totum ad nutum, arbitrium, voluntatem alicujus fingere. 2. Simulo, imitor,contrefaire,déguiser. Fingere sibi vultum et incessum. Fingere, dissimulare, obtegere. 3. Comminiscor,inventer. Fingere crimen. 4. Æstimo,juger. Alios ex sua natura fingunt,ils jugent des autres par eux-mêmes. 5. Concipio animo,méditer,imaginer. Fingere animo ac cogitatione aliquid.
FĪNĬO, is, ĭivelĭvi, ītum, ire, a.Finir,terminer.Syn.Perficio, conficio, absolvo, finem facio, claudo, concludo, termino, modum statuo, finem affero, compleo, fastigium impono, perfungor, extrema persequor, modum facio, modumvelfinem constituo, ad exitum perduco. )( Exordior, fundamenta jacio.Phras.1. Bellum pace finiit,il termina la guerre par la paix. Ad belli exitum pervenit; bello defunctus est; bellum delevit;exitum bello imposuit; bellum restinxit; victoria ac pace terminavit; belli reliquias confecit, sustulit, delevit; belli ne scintillam quidem reliquit; bellum pace conclusit; belli reliquias persecutus est ac confecit; a diurnis belli contentionibus conquievit. Cf.Absolvo,Bellum. 2. Negotium brevi finiam,je terminerai bientôt cette affaire. Negotio propediem supremam manum imponam; negotium propediem ad finem deducam; operi finem statuam; res propediem confecta erit; ad exitum perveniet, provehetur; negotio brevi finem afferam; negotium optato exitu concludam, terminabo. 3. Finitæ jam erant induciæ,l’armistice était terminé. Exierant, abierant jam induciæ. Cf.Absolvo,Perficio,Finis.Usus: Omnia utilitate finire, definire,définir.
FĪNIS, is, m.Fin,terme.Syn.Modus, terminus, exitus, ultimum, extremum. )( Initium, principium.Epith.Similis, optimus, simplex, teterrimus, vetus.Phras.1. (Non multum deest ad finem,Vulg.),je suis presque à la fin. Parum abest a fine; parum abest, quin ad exitum res perveniat; res ab exitu non longe abest, in exitu res est; summam manum exspectat; affecta, nondum perfecta, confecta, absoluta res est. Cf.Absolvo. 2. Sub autumni finem,vers la fin de l’automne. Extremo jam autumno; autumno vertente, præcipitante, exeunte, prope exacto, circumacto. Cum in exitu jam autumnus esset; in extrema parte, ac conclusione autumni; autumno jam senescente; desinente in hiemem autumno; inclinante jam autumno. 3. A principio usque ad finem,du commencement à la fin. A capite ad calcem; a carceribus ad metam. 4. A fine ad principium redire,revenir de la fin au commencement. A calce ad carceres revocari; a meta ad carceres revocari; redire ad fontem; iter remetiri ad caput rei. 5. Finis principio non respondet,la fin ne répond pas au commencement. Extrema primis non respondent; extrema primis non congruunt; res exitum habet principio dissimilem; abludit a principio exitus.Usus: 1. Non faciam finem rogandi. Illa victoria finem bello attulit, præscripsit. Finem statuere, constituere, reperire, habere. 2. Causa, cujus gratia,fin,but,dessein. Cur? quem ad finem? Finis causa aliquid facimus. Finis honorum, quo referuntur et referenda sunt omnia. 3. Locorum, provinciarum extrema, unde finitimi,contrée;frontières. Lingua Latina finibus sane exiguis continetur. Imperii fines proferre,reculer les bornes de l’empire. Fines tueri, defendere ab incursionibus. Cf.Extremus.
FĪNĪTĒ,Dans certaines limites,modérément.Syn.Definite.Usus: Avarus erit, sed finite; adulter, sed habebit modum.
FĪNĬTĬMUS, a, um,Voisin,proche.Syn.Vicinus, propinquus, confinis, proximus.Usus: Finitimus oratori poeta est. Falsa veris, ægritudini finitimus est metus. Vitia propinqua inter se et finitima. Regnum, gens finitima,peuples limitrophes. Cf.Vicinus.
FĪNĪTOR, ōris, m.Arpenteur.Syn.Decempedator, metator, qui agrorum terminos constituit.Usus: Delecta finitorum juventus.
FĪO, fis, factus sum, fĭĕri, p. verbi FACIO,Être fait,se faire,se passer,arriver,devenir.Syn.Evenio, accido, evado, confio, conflor.Adv.Acriter, acrius, acerrime, amantissime, animose, apte, arrogantius, atrociter, bellissime, benigne, benevole, casu, caute, clarius, cogitato, commode, considerate, constanter, consulto, crebro, cumulatius, cupide, difficile, diligenter, divinitus, diutius, dupliciter, faciliter, forte, fortuito, frequentius, honorifice, honeste, humane, improbe, improviso, inepte, injuste, insulse, iracunde, lepide, limatius, longius, mature, melius, modestissime, necessario, obscure, occultus, omnino, petulantissime, pie, privatim, publice, rite, sedulo, severius, simulate, suaviter, tardius, temere, turpiter, varie, vehementer, vere, viriliter, vitiose, utiliter.Phras.1. Vide ne inde seditio fiat,prenez garde que de là ne sorte quelque sédition. Ne seditio exsistat, confletur; ne tumultus aliquid enascatur; contentiones gignantur, consequantur; ne in seditionem res vertatur; ne tumultus hic in seditionem evadat, degeneret, delabatur. Cf.Facio. 2. Si fieri potest,si cela peut se faire. Si fortuna daret; si res et locus permittit; si confieri res potest; si integrum tibi est; si facultatem causa dat, præbet; si res facultatem habitura tibi videtur; si videris id, quod peto, posse consequi; si rem confici, effici, ad exitum deduci posse putas; si eventum speras cum animo meo congruentem; non alienum, non abhorrentem a voluntate mea. 3. Tribunus factus est,il fut fait,il devint tribun. Creatus, renuntiatus est tribunus; ordines ducere jussus est; tribunitia dignitate auctus; tribunis adscriptus; in tribunorum ordinem adlectus est.Usus: Sæpe fit, ut, etc. Fato fiunt omnia. Si ita factum esset, ut senatus haberetur, nobis magno usui fuisset. Cf.Facio.
FIRMĀMENTUM, i, n.Support,soutien,appui.Syn.Robur, vires.Epith.Contrarium, gravissimum.Usus: Hic ordo est firmamentum cæterorum. Flos Italiæ, firmamentum imperii, ornamentum civitatis. Est hoc firmamentum disciplinæ. Firmamentum et robur accusationis.
FIRMĒ,Solidement,fortement.Syn.Firmiter.Usus: Habere aliquid bene cognitum et firme conceptum animo. Graviter, firmissime aliquid asseverare.
FIRMĬTAS, ātis, f.Fermeté. )( Infirmitas.Usus: Constantia et firmitas animi.
FIRMĬTER,Fermement.Syn.Firme.
FIRMĬTŪDO, ĭnis, f.Solidité;constance.Syn.Firmitas.Epith.Gladiatoria.Usus: Firmitudo gravitasque animi. Cf.Constantia.
FIRMO, as, avi, atum, are, a.Affermir.Syn.Stabilio, firmum facio.Usus: Firmare imperium et augere. Nondum pro firmato jus stetit,le droit n’est pas encore bien établi. Aliquid rationibus firmare. Corpora juvenum labore firmantur. Cf.Confirmo.
FIRMUS, a, um,Ferme,solide,stable.Syn.Stabilis, ratus, fixus, constans, immortalis, quod multum firmamenti et virium habet; quod nulla vi labefactari, nunquam dimoveri loco potest.Adv.Bene.Phras.Id quidem firmum teneo,je tiens cela pour indubitable. Mihi id confirmatissimum est; hoc penitus mihi persuasum, ut adeo animo insitum innatumque videatur, nec convelli possit. Ab illa opinione nulla unquam conditione discedam; nemo me deducere, amovere poterit. Firmo concepta est animo ea opinio, quam nulla dies evellet, convellet extrahet, excutiet.Usus: Firma, stabilis, perpetua amicitia. Senatus tua auctoritate firmior. Tenere aliquid firmum. Firmus ab equitatu. Civitas firma et valens. Jam sum paulo firmior. Firmiore corpore esse. Cf.Certus,Fixus.
FISCĬNA, æ, f.Corbeille.Syn.Canistrum.
FISCUS, i, m.Corbeille,panier,cassette;fisc,trésor public.Syn.Sacculus ad majoris pecuniæ summam capiendam, et pecuniam publicam.Phras.(Bona fisco addicta sunt,seuconfiscata,Vulg.),ses biens furent confisqués. Bona in publicum redacta sunt, publicata sunt; hastæ, præconis voci subjecta sunt, pecunia in ærarium relata.Usus: Reperi fiscos complures cum pecunia Siciliensi.
FISSĬO, ōnis, f.Action de briser. Terræ subiguntur fissione glebarum.
FISSUM, i, n.Fissure (dans le foie des victimes).Syn.Fissio.Epith.Familiare et vitale.Usus: Fissum jecoris; quid fissum in extis, quid fibra valeat.
FISTŬCA, æ, f.Mouton (pour enfoncer des pilotis).Syn.Machina, qua trabes in terramvelfluminis alveum panguntur.
FISTŬLA, æ, f.Flûte. Musicum instrumentum diversum a tibia;item: Tubus.Epith.Eburnea, pastoritia.Usus: Fistula canere, modulari, (fistulare,Vulg.),jouer de la flûte.
FISTŬLĀTOR, ōris, m.Joueur de flûte.Usus: Fistulatorem domi relinque.
FIXUS, a, um,Fixé,immobile,arrêté.Syn.Decretus, statutus, stabilis, firmus, ratus.Usus: Illud maneat ac fixum sit. Fixum in animo suo tenere. Cf.Firmus,Decretum.
FLĀBELLUM, i, n.Éventail. Instrumentum, quo æstate ventum excitamus refrigerandi causa.Usus: Cujus lingua quasi flabello seditionis est concio ventilata.
FLĀBĬLIS, e, gen. com.D’air,aérien.Syn.Spirabilis, aerius.Usus: Nihil est in animis flabile, humidum, igneum.
FLACCESCO, is, ere, n.Devenir mou,perdre son énergie.Syn.Languidus fio.Usus: Cum eum motus omnis animi, tanquam ventus deficeret, flaccescebat oratio. Cf.Langueo.
FLACCUS, a, um,Qui a de longues oreilles.Syn.Qui aures habent magnas et languidas.Usus: Sili, flacci, frontones, capitones.
FLĂGELLUM, i, n.Fouet.Syn.Lorum flagrum.Phras.1. Flagellis hominem atrociter cædi jussit,il ordonna de le battre cruellement de verges. Flagellis conscindi, lacerari hominem jussit; depromi ad flagra hominem; lora in alterum expediri; flagris hominem excipi, mulctari, violari jussit. Cf.Disciplina. 2. Si falsa dixeris, flagella senties,si vous mentez, vous aurez le fouet. Si me celaveris, ferventem te flagris faciam, loris te flagrisque depexum dabo, loris excruciabere, dorsum liberaliter flagrorum vibicibus conscribetur, exarabitur, pro commerita noxa, flagris castigabere; loris vapulabis; verberatio te manet.Usus: Flagellis, loris aliquem cædere.
FLĀGĬTĀTOR, ōris, m.Qui demande d’une manière pressante.Syn.Qui assidue flagitat.Usus: Video flagitatorem fore, non quidem molestum, sed assiduum et acrem.
FLĀGĬTĬŌSĒ,D’une manière déshonnête,infâme.Usus: Flagitiose ac turpiter.
FLĀGĬTĬŌSUS, a, um,Débauché,dissolu,infâme.Syn.Flagitiis contaminatus, fœdus ac turpis.Usus: Homo flagitiosissimus, libidinosissimus, nequissimus. Cf.Turpis,Scelestus,Sceleratus,Flagitium.
FLĀGĬTĬUM, ii, n.Crime,infamie.Syn.Crimen cum dedecore ac turpitudine conjunctum.Epith.Incestum, turpe, alienum, domesticum, fraternum, inauditum, manifestum, occultum.Phras.Multa flagitia commisit,il est tout souillé d’infamies. Flagitia multa fecit, admisit, commisit, suscepit; diu multumque in flagitiis versatus, volutatus est; plurimis flagitiis contaminatus, inquinatus, coopertus est; flagitiis tantum nobilitatus est; multa in flagitia se ingurgitavit; nulla prope pars vitæ turpitudinis expers est. Quæ libido ab oculis, quod facinus a manibus ejus, quod flagitium a toto corpore abfuit? Cf.Crimen,Scelus,Facinus,Sceleratus.Usus: Flagitium facere, suscipere, admittere, committere.