LĂBĔFĂCĬO, is, fēci, factum, ere, a.Ébranler,renverser.Syn.Labefacto, corrumpo, perfringo, dissolvo, conquasso, concutio, solvo, enervo, frango, debilito, infirmo. )( Sustento, restituo.Usus: Virum fortem nulla unquam vis, nullæ minæ, nullæ invidiæ labefecerunt. Is pugnis mihi omnes dentes labefecit. Cf.Labefacto.
LĂBĔFACTO, as, avi, atum, are, a.Ébranler,détruire.Adv.Mediocriter.Usus: 1. Homo improbus rempublicam, jura, leges, vitam hominum, probe ab aliis constituta, societatem et conspirationem bonorum, dignitatem, consulatum vehementer labefactavit. Ecquid commoda mea, ecquid oratores labefactas et oppugnas? 2. Commoveo, a proposito averto,ébranler la fidélité,séduire. Firmus sum, non me labefactabis. Ne crede, te fidem meam pecunia, cogitationem, sententiam, amicitiam insidiis labefactare posse.
LĂBES, is, f.Chute;fléau,maladie;tache,souillure.Syn.Ruina, pernicies; macula, dedecus, ignominia, infamia, vitium, nævus.Epith.Domestica, nefaria et perniciosa.Usus: Multis locis labes agrorum facta, terræque desederunt,dans bien des endroits, il y a eu des éboulements de terrain. 2. Macula,tache,souillure. Labem ejus dignitati aspersit, intulit. Vide, ne qua labes integris, probrum castis, infamia bonis inferatur. 3. Vitium,mal,défaut. Num tu hanc conscientiæ, animique labem, et vulnera perferre diutius potes? 4. Pernicies, pestis, lues,fléau. Hunc hominem reipublicæ, provinciæ labem fore prævideo. Cf.Macula,Dedecus.
LĂBĬUM, ii, n.sæpiusLĂBĬA, ōrum, n. pl.Lèvre.Syn.Labellum.
LĂBO, as, are, n.Être ébranlé, chanceler.Syn.Ruo, repente concido, vacillo, nuto, in casum vergo; casum, ruinam minor; corruo, cado, ruinæ proximus sum.Usus: 1. Refice ædes labantes. 2.Transl.Vides consilium tuum, animos militum labare atque deficere. Sana, confirma rempublicam, fortunam civitatis labantem magnopere et inclinantem.
1. LĀBOR, ĕris, lapsus sum, labi, d.Tomber;faillir,se tromper.Syn.Prolabor, cado, ruo;item: dilabor, deficio;item: erro, fallor, decipior.Adv.Continenter, longius, proclivius, turpissime, tuto.Phras.Quis in tam lubrica, tam difficili rerum humanarum via non labitur?Qui ne chancelle parfois dans ce chemin de la vie si glissant et si difficile?Quis non offendit? Quis vitat, effugit omnem offensionem? Quis est, qui nusquam incurrat imprudens; quis de se præstare offensionem omnem possit?Usus: 1. Labuntur omnia, fluunt, occidunt. Res cum semel labi cœperit, proclivis est in perniciem. 2. Deficio,se laisser aller,être entraîné. Mores civitatis in perniciem lapsi. Cave, ne ad illorum opiniones delabaris. 3. Erro, fallor,se tromper. Imprudentia, consilio, opinione mea lapsus sum. Ambitione labi. Si me audies, nunquam laberis.
2. LĂBOR, ōris, m.Travail;peine.Syn.Opera, opus, sudor, vigiliæ, assiduitas, contentio animi, studium, industria.Epith.Alienus a nostra ætate et dignitate, assiduus et quotidianus, continuatus, certus, clarus et nobilitatus, gravior, medius, vitæ tolerabilis, domesticus, gloriosus, incredibilis, major, extremus, facilis, jucundus, maximus, forensis, summus, illiberalis, gravis, oratorius, tum infinitus, tum puerilis, injucundus, levis, magnus, parvus, superior industria, tantus, durus, justus, honestus, militaris, minor, multus, minime necessarius, plurimus, pristinus, utilis, sollicitus, insomnis. Labores nocturni, officiosi, patibiles, quotidiani, reliqui, tanti, veteres.Phras.1. Magnos habeo labores,je suis accablé de travaux. Multis oneribus susceptarum rerum premor, assiduis laboribus et vigiliis conficior; multum mihi oneris imposui, injunxi; deprimit me laborum moles; quæ res operam exercet meam, immensi est operis multique certaminis; opera, quam sumpsi, suscepi, multi sudoris est, ac contentionis non mediocris; onus, quod in me recepi, suscepi, onus, quod sustuli, quod sustineo, grave sane est, ac multiplex; multis magnisque perfungor laboribus; magnæ mihi quotidie in iis, quos subeo, laboribus molestiæ sunt exsorbendæ. Cf.Laboro. 2. Frustra laboravi,c’est en vain que j’ai travaillé. Laborem inanem sumpsi, suscepi; spes meæ infirmis et labantibus fundamentis nitebantur; spem secutus sum cæcam et incertam; arido solo, campo infructuoso, arenæ semina mandavi, commisi; oleum ac operam perdidi; operam inutiliter consumpsi; inani studio ductus operam lusi; tanto labore nihil egi, nihil profeci; irato genio in rem ingressus sum, nullus mei laboris fructus exstat; studium omne ac operam inutiliter locavi.Usus: Suscipere, ferre, sustinere, finire laborem. Multum laboris ac operæ in Latinitatem, in his studiis insumpsi, impendi, consumpsi, exantlavi.
LĂBŌRĬŌSĒ,Soigneusement.Syn.Diligenter.
LĂBŌRO, as, avi, atum, are, n.Travailler;souffrir.Syn.Elaboro, contendo,laborem suscipio, opus facio, labore me exerceo, laboribus me frango, operam do.Adv.Æque ut, graviter, magnopere, mediocriter, non ita valde, præcipue, vehementer, vehementius.Phras.1. Improbe laborat,il travaille énormément. Infinitum laborem suscipit; naturam pene studio vincit; semper operis aliquid facit, ac improbo labore pene se conficit; laborem unum ex alio capit; noctes adeo totas operi dat; quotidiana opera pene se frangit. 2. Nunquam deerit quod labores,vous aurez toujours assez de travail. Non deerit, in quo operam quotidianam edas; in quo operam præbeas aliis; in quo nervos omnes ætatis industriæque contendas; in quo omne vitæ tuæ curriculum conficias; in quo studium, atque opera elaboret tua; in quo operam utiliter ponas, consumas; in quo industriam, ac vigilandi laborem expromas tuum; in quo novus de integro exsudetur labor. 3. Vides quantum laborem?Voyez-vous comme je me fatigue?Videsne, ut sudem? ut diligentia omni enitar? quantum certamen mihi exsudandum sit? quantum laboris sumam, subeam, exhauriam? quantum operæ his rebus tribuam? quot curis angar ac vigiliis? quantum laborem capiam, quantum molestiæ assumam? ut in iis studiis me conteram, ut laboribus frangam? 4. Diu jam in hoc laboro,depuis longtemps déjà je travaille à cette affaire. Satis diu hoc saxum volvo; diu jam in hoc pistrino hæreo; diu jam in his desudo atque elaboro; diu multumque jam labor is me exercet; magnos jam in hoc opere exantlavi labores et diuturnos. Cf.Labor.Usus: 1. Quid enim laboravi; quid egi? 2. Curo, sollicitus sum,se mettre en peine de,s’inquiéter. De republica magis, quam de tuis rebus laboras. Nihil de me, de fama mea laboro. Nunc in minimis habeo, de quibas antea maxime laborabam. 3. Afficior, vexor, discrucior: relatum ad morbos corporis,souffrir,être malade. Ex intestinis, renibus, pedibus, stomacho laborare. 4. Vexor: relatum ad morbos animi,être accablé. Inscitia, ambitione, animo, ex desiderio alicujus laborare. Ex invidia laborat,il est en butte aux coups de l’envie. 5. Affligor: relatum ad mala aliunde provenientia,être fatigué, succomber. Aliena injuria laboro, commoveor, afficior. Domestica crudelitate, intestinis hostibus laborat. 6. Inopia premor,manquer. Re frumentaria laboramus. Cf.Conor.
LĂBŌRĬŌSUS, a, um,Laborieux;fatigant,pénible,difficile.Syn.Industrius, sedulus, sollicitus, assiduus, operosus, studiosus;item: Molestus, difficilis.Phras.1. Laboriosus homo est,cet homme est laborieux. Quid eo homine sollicitum magis ac exercitum fingi potest? Homo est multæ industriæ, et magni laboris. Operosus, et semper aliquid agens, aliquid moliens; homo, cui de communi quidem otio otiosum esse liceat. 2. Laboriosa res est,cette chose est fatigante. Res est multi sudoris; non mediocris contentionis; magni certaminis; magni laboris; multæ operæ; res est immensi operis.Usus: 1. Quid nobis laboriosius, quid magis sollicitum, magis exercitum fingi potest? 2. Laboriosa exercitatio, deambulatio. Cf.Diligens,Difficilis.
LĂBRUM, i, n.Lèvre.Syn.Labium, labellum.Epith.Tremens.Usus: 1. Oris humani extrema labra sunt. Summis, primoribus labris gustavit philosophiam, leviter attigit,toucher à qqche du bout des lèvres,effleurer;étudier ou connaître superficiellement. Versatur mihi in primoribus labris,je l’ai sur le bout des lèvres. 2. Extrema ora fontis, etc.bord d’une fontaine, d’un vase, etc.Vasis genus ad lavandum aptum,baignoire,cuve. Labrum si in balneo non est, fac, ut sit.
LAC, actis, n.Lait.Epith.Lætum, dulce, pingue, primum.Usus: Lacte fetum depellere.
LĂCER, ĕra, ĕrum,Déchiré,mis en pièces. Artus laceri.
LĂCĔRĀTĬO, ōnis, f.Action de déchirer.Syn.Laniatio.Usus: Muliebres lacerationes genarum. Tui corporis laceratio mihi dolori fuit.
LĂCERNA, æ, f.Vêtement d’homme. Vestis virilis ac fere militum.
LĂCĔRO, as, avi, atum, are, a.Déchirer,mettre en pièces.Syn.Concerpo, conscindo, discindo, dilacero, dilanio, carpo, dirumpo.Usus: 1. Laceratum fœde corpus abjicere. Virgis tergum lacerare. 2.Transl.Graviter lædo,blâmer,critiquer;ruiner,détruire. Meus me mœror, animum ægritudo, patriam improbi cives omni scelere ac injuria lacerant, exedunt, conficiunt. Verborum contumeliis, oratione virulenta laceravit illum et cruentavit. Num et vitæ, quæ superest, reliquias lacerabis et distrahes?
LĂCERTŌSUS, a, um,Musculeux,robuste.Syn.Robustus, nervosus.Usus: Pugnaces et lacertosi centuriones. Cf.Robustus.
LĂCERTUS, i, m.Force,muscles.Syn.Vires, nervi, robur, torus.Epith.Obesior, carnosus.Usus: Oratoriis lacertis viribusque argumenta torquere.
LĂCESSO, is, īvivelĭi, ītum, ere, a.Provoquer,harceler,entreprendre.Syn.Provoco, irrito, tento. )( Respondeo.Adv.Ultro, mediocriter.Usus: Neque te ferro, nec maledictis, nec injuria, ne verbo quidem unquam lacessivi. Non sum ad lacessendum procax.
LĂCRĬMA, æ, f.Larme,pleurs.Syn.Fletus.Epith.Diuturnæ, gratæ, invidiosæ, multæ et assiduæ, plures, plurimæ, populares, pueriles, quotidianæ.Phras.1. Ad lacrimas me movit,il m’a ému jusq’aux larmes. Lacrimas mihi commovit, excivit; lacrimas nolenti excussit ea commemoratio; fletum movitea commemoratio; lacrimas expressit, extorsit; in lacrimas me solvit. 2. Eccur tot lacrimas fundis?Pourquoi répandre tant de larmes?Ecquid te lacrimis adeo dedis, tradis? Lamentis te conficis? Ecquid tot lacrimas effundis, profundis? Quid istas tot eduxit lacrimas? Quid est, quod totus lacrimis diffluas? Quid ita vim tantam profundis lacrimarum? Quid ita totus abis in lacrimas? 3. Viri est comprimere lacrimas,un homme doit retenir ses larmes. Viri est, tenere lacrimas, cohibere, reprimere; imperare dolori, temperare lacrimis. 4. Præ lacrimis scribere non possum,mes larmes m’empêchent de vous écrire. Fletu impedior, quominus pleniores dem ad te litteras; epistolam lacrimis prope deleo; defluentes ex oculis lacrimæ scribendi facultatem eripiunt; perfusus fletu vix pauculos hos versus exarare sine litura possum. Fletu reprimor, ne scribam reliqua; non queo reliqua scribere, tanta vis lacrimarum est. Cf.Fleo,Fletus.Usus: Lacrimis nihil citius arescit. Consumitur lacrima in alienis malis.
LĂCRĬMĀBĬLIS, e, gen. com.Digne d’être pleuré. Lacrimabile bellum.
LĂCRĬMĀBUNDUS, a, um,Baigné de larmes. Atque ille lacrimabundus: Gratum est, inquit, etc.
LĂCRĬMO, as, are, n. et LĂCRĬMOR, aris, atus sum, ari, d.Pleurer.Syn.Illacrimor, ploro, fleo, lugeo.Phras.1. Cœpit lacrimari,il se mit à pleurer. Obortæ repente lacrimæ, manare ab oculis lacrimæ, effusæ oculis lacrimæ os totum opplere, fluere ex oculis lacrimæ, decurrentes ex oculis lacrimæ vultum omnem humectare cœpere. 2. Non cessat lacrimari,il pleure toujours. Modum lugendi nullum facit; in lacrimis jacet; totus in luctu versatur; luctu consumitur et contabescit; lacrimis usque indulget; lacrimis oculos terit, corrumpit; lacrimis debilitatur et conficitur; lacrimæ illi vocem pene et spiritum intercludunt; lacrimis totus diffluit. 3. Ad hoc spectaculum omnes lacrimabantur,à cette vue, tous se prirent à pleurer. Omnium in ore erant lacrimæ; ingens comploratio ab omni turba exorta erat; eum casum lamentabilis omnium comploratio excepit; rei atrocissimæ species omnia misto puerorum ac mulierum ploratu complebat; hæc cum aspicerent, omnium ex oculis lacrimæ se subito profuderunt; omnibus lacrimæ cecidere, prosiliere, prorupere.Usus: Lacrimasse te in discessu meo, moleste ferebam. Ecquis erat omnium, quin lacrimaretur? Cf.Gemo,Fleo,Tristitia,Luctus.
LĂCRĬMŌSUS, a, um,Lamentable. Poemata lacrimosa.
LACTENS, entis, omn. gen.Qui tette.Syn.Lac sugens.Usus: Lactens puer.
LACTESCO, is, ere, n.Se convertir en lait.Syn.In lac convertor, lacte impleor.Usus: In iis animantibus, quæ lacte utuntur, omnis fere cibus lactescere incipit.
LACTĔUS, a, um,De lait.Usus: Orbis lacteus, circulus lacteus,la voie lactée.
LACTO, as, avi, atum, are, a.Allaiter.Syn.Lac præbeo, mammam submissam præbeo. )( Lacte depello,sevrer.Usus: 1. Lactare fetum. 2.Transl.Per blanditias circumduco, decipio,séduire,tromper. Lactasti nempe me, et falsa spe produxisti.
LĂCŪNA, æ, f.Fosse;creux,enfoncement.Syn.Fossa;item: Vacuitas, hiatus.Epith.Cæca.Usus: Vide, ut illam rei familiaris lacunam expleas, damnum sarcias,faites en sorte de réparer la brèche faite à votre patrimoine.
LĂCŪNAR, āris, n.Plafond,lambris,Syn.Laqueare.Usus: Gladius a lacunari equina seta pendens.
LĂCŬS, ūs, m.Lac.Rad.a λάκκος.
LÆDO, is, si, sum, ere, a.Heurter violemment;blesser,outrager.Syn.Offendo, violo, injuriam facio, mali aliquid infero.Adv.Aperte, contumeliose, gravissime, imprudenter, injuste.Phras.1. Tu te ipse læsisti,vous vous êtes fait tort à vous-même. Tuo, ut dicitur, gladio te jugulasti; in tuum ipse mucronem incurristi; si quid offensionis, incommodi oblatum est, a temetipso id accidit; causa tua a temetipso graviter vulnerata est. 2. Eo lapsu se læsit,il s’est blessé en tombant. Ex illo lapsu crus vitiatum, perstrictum, afflictum est; a vexatione non intactum fuit; crus fœde mulctatum saxisque laceratum est, sauciatum, cruentatum. 3. Verba illa me graviter læserunt,ces paroles m’ont fort offensé. Hæc me oratio, si qua superest pars sensus, numquid laceret, et cruentet? vox ea me graviter violavit; verborum ea asperitate graviter vulneratus sum; confectus mihi ac trucidatus videbar ea verborum contumelia. 4. Ejus maledicta parum lædent honorem tuum,ses calomnies nuiront peu à votre réputation. Ejus maledicta nomini tuo non officient, labem inferent, maculam injicient et aspergent; maledicta ea nominis existimationi jacturam non afferent, detrimento non erunt, non obscurabunt honorem tuum, splendorem nominis non perstringent, nomini tuo obscuritatem non afferent, tenebras non obducent, lucem non eripient; ejus ex maledictis nihil adversi patietur tua dignitas; nihil de tua dignitate detrahetur; dignitatis damnum non facies; dignitas tua nulla labe afficietur; nullam maculam tuus honor contrahet. Cf.Offendo,Detraho.Usus: Perjurio, dictis aut factis, ludibriis aliquem lædere.
LÆNA, æ, f.Vêtement de dessus,manteau.Syn.Amiculum.
LÆSĬO, ōnis, f.Attaque. Cf.Offensio.
LÆTĀBĬLIS, e, gen. com.Agréable.Syn.Lætitia dignus. Ut ea res lætabilis tibi sit et gloriosa opto. Cf.Lætus.
LÆTĒ,Joyeusement.Syn.Jucunde, hilariter.
LÆTĬFĬCO, as, avi, atum, are, a.Réjouir.Syn.Lætitiam affero, lætitia afficio, hilaro, exhilaro, oblecto, recreo.Usus: Solis accessus terram, agros lætificat. Cf.Lætitia.
LÆTĬTĬA, æ, f.Joie,allégresse.Syn.Voluptas, hilaritas, gaudium.Epith.Ingens, insolens, insolita.Phras.1. Is nuntius magnam mihi fecit lætitiam,cette nouvelle m’a comblé de joie. Magnam mihi lætitiam attulit, dedit, objecit; insolitam in lætitiam me conjecit; magna lætitia me affecit; magnæ voluptati fuit; animum mira voluptate perfudit. Cf.Gratus,jucundus. 2. Lætitiam inde percepi magnam,j’ai reçu de là une grande joie. Lætitiam cepi non mediocrem; actus sum inde lætitia non mediocri et voluptate; omnibus lætitiis incessi accepto hoc nuntio; efferebar lætitia; exsilii, exsultavi lætitia ad eum nuntium. Cf.Lætor,Gaudeo. 3. Hominis adventus lætitiam omnem ademit,l’arrivée de cet homme a enlevé toute la joie. Omnem lætitiam mihi detraxit, ademit, labefactavit. Cf.Gaudium.
LÆTOR, aris, atus sum, ari, d.Se réjouir.Syn.Exsulto, triumpho, lætitia efferor, omnibus lætitiis incedo.Adv.Magnopere, mirabiliter, valde, vehementer, vehementissime.Phras.Tuis rebus valde lætor,je me réjouis du succès de vos affaires. Lætitiam sumo, haurio, suscipio ex rebus tuis; gaudium mihi res tuæ pariunt, præbent; gaudio me afficiunt res tuæ; magna mihi e rebus tuis voluptas, jucunditas, delectatio oritur; lætitia me res tuæ secundæ complent, cumulant, perfundunt; magnam hilaritatem colligo ex secundis rebus tuis. Cf.Gaudeo.Usus: De tua fortuna lætor. Tuis præclaris operibus, in tuis progressionibus magnopere mihi lætandum est. Lætanti animo et erecto fortunam subiit.
LÆTUS, a, um,Joyeux.Syn.Alacer, hilaris, jucundus.Usus: Vultus lætus; lætissimi fructus. Cf.Hilaris,Jucundus,Gaudeo.
LÆVĬGO, as, avi, atum, are, a.Polir,rendre lisse.Usus: Parietes tectorio lævigantur,les murs sont recouverts d’un enduit bien poli.
LÆVUS, a, um,Gauche.Syn.Sinister.Usus: Læva manus, auris. Lævus homo,seuineptus. Lævum tonitru, fausti ominis.
LĂGĒNA, æ, f.Bouteille. Genus vasis.
LAMBO, is, bi, bĭtum, ere, a.Lécher.Usus: Bos lingua se lambit. Mei mihi lambere videor.
LĀMENTĀTĬO, ōnis, f.Lamentation,gémissement.Syn.Querimonia, questus, lessus, plangor, gemitus, querela.Epith.Mœrens, lugubris.Usus: Lamentatione forum complevere. Fletus mulierum et lamentationes fieri solitæ. Cf.Gemitus,Luctus,Querela.
LĀMENTOR, aris, atus sum, ari, d.Se lamenter.Syn.Deploro, lamentationem facio.Adv.Flebiliter, modice, temere.Phras.Misere lamentatus est,il s’est fort désolé. Clamore et fletu omnia complevit; lamentis, querelis se totum dedidit; lamentis omnia, lamentis cœlum complevit; in questus effundebatur totus.Usus: Lapides ipsi cæcitatem tuam flevissent, et lamentati essent. Cf.Gemo,Queror,Luctus.
LĀMENTUM, i, n.Lamentation.Syn.Lamentatio.Usus: In lacrimis, lamentis, sordibus jacuisti. Num lamentis querelisque te dedes? Cf.Luctus,Querela,Gemitus.
LĀMĬNA, æ, f.Feuille,lame,plaque.Usus: Titulus laminæ aureæ inscriptus.
LAMPAS, ădis, f.Torche,flambeau.Syn.Lucerna, lychnus.Usus: Templum multis lampadibus illustratum. Cœli lampades stellæ.
LĀNA, æ, f.Laine.Epith.Candidior, alba, tenera.Usus: Lanam carpere; lanam facere; lanæ manus admovere; lanæ deditum esse,être occupé à filer. Lana colorem ducit,la laine peut se teindre.
LĀNĔUS, a, um,De laine.Usus: Pallium laneum injecit.
LANGUĔFĂCĬO, is, fēci, factum, ere, a.Rendre faible,languissant.Syn.Languorem affero. )( Incito.Usus: Incitare languentes, et languefacere excitatos.
LANGUĔO, es, ere, n. et LANGUESCO, is, gŭi, ere, n.Être faible;devenir faible.Syn.Flaccesco, languidus fio, torpeo, torpesco, marcesco.Adv.Plane.Phras.Languet juventus nostra,notre jeunesse est sans énergie. Ut pulcherrime calebat, ita ignaviter nunc facit omnia; indormit juventus nostra restincto studiorum ardore; ita frigide agit, ut nolle existimetur; juventute utimur frigidissima; ardor omnis refrixit penitus, et obriguit; elanguescit fractis jam dudum animis, et noxia cessatione torpet; veternus quidam invasit, occupavit juventutem nostram, et tam leviter tam solute, tam oscitanter agit omnia; nisi faces admoveamus, nisi calefaciamus, frigore conglaciant eorum studia; otio senescere, hebescere videmus juventutem nostram; juventus non gloria movetur, non utilitate; non jam eadem est juventus nostra, ita tarde commovetur, ita raro incalescit; socordius aguntur omnia, sic ut incisos industriæ nervos esse nemo non intelligat; industria elanguit, ardor animi restinctus est; dormit juventus nostra, aut nescio quæ torpedo animos oppressit. Frigore frigescunt plurimi, dici non potest,quam jaceant omnia et torpescant; paucis ad studia litterarum animus, segniores plerique, qui ab honestis consiliis plurimum refugiant.Usus: Otio, senectute, corpore languescit. Ne patere industriam languere tuam. Languet tua oratio, et jacet.
LANGUĬDĒ,Languissamment,mollement,lentement.Syn.Cunctanter, negligenter.
LANGUĬDUS, a, um,Languissant,débile,paresseux.Syn.Languens, tardus, debilitatus, mollis, enervatus, remissus, solutus, frigidus. )( Operosus, strenuus.Usus: Senectus, oratio, studia languida. Languidiore studio in causa fuistis. Nos etiam languidiores facti sumus, et pene frigidi. Cf.Langueo,Debilis.
LANGUOR, ōris, m.Faiblesse,fatigue,paresse.Syn.Torpor, desidia.Epith.Gravis, segnis, lentus.Usus: Exspectatio diutina, otium et solitudo magnam affert languorem. Languori se dare, permittere, dedere.
LĂNĬĀTĬO, ōnis, f.Action de déchirer.Syn.Laniatus.
LĂNĬĀTŬS, ūs, m.Action de mettre en pièces.Usus: Quid mihi ferarum laniatus oberit nihil sentienti.
LĂNĬĒNA, æ, f.Étal de boucher,boucherie.
LĂNĬO, as, avi, atum, are, a.Déchirer,mettre en pièces.Syn.Dilanio, lacero.
LĂNISTA, æ, m.Celui qui forme les gladiateurs.Syn.Gladiatorum magister.
LĂNĬUS, ii, m.Boucher.Syn.Carnarius.
LĂNŪGO, ĭnis, f.Poil follet,duvet. Prima pilorum eruptio: ita dicta a lanæ similitudine, qualis in adolescentum genis, et pomis quibusdam.Epith.Prima.
LANX, ancis, f.Plat,écuelle,plateau,balance.Syn.Patina, statera, libra.Usus: Lancibus et canistris esculenta inferre. Virtutis amplitudo, lanci imposita, terram mihi crede, et maria deprimat,placez la vertu dans un des plateaux d’une balance: ce plateau, croyez-moi, emportera par son poids la terre et les mers.
LĂPĬCĬDĪNÆ, ārum, f. pl.Carrière à pierres.Syn.Latomia. Alii Lapicidina scribunt, sed perperam.
LĂPĬDĀTĬO, ōnis, f.Action de lapider;pluie,grêle de pierres.Syn.Lapidum jactus.Usus: Inde fit saxis magna lapidatio. Lapidatione et hominum concursu prohibitus est a nostris.
LĂPĬDĀTOR, ōris, m.Celui qui lance des pierres.Syn.Percussor. De homine improbo et seditioso.
LĂPĬDĔUS, a, um,De pierre.Usus: Murus lapideus.
LĂPĬDO, as, avi, atum, are, a.Lapider.Syn.Lapidibus obruo, cooperio, operio. Cf.Lapis.
LĂPĬDŌSUS, a, um,Pierreux.Usus: Terra, ager, loca lapidosa.
LĂPIS, ĭdis, m.Pierre.Phras.Lapides in eum jacti sunt,on lui jeta des pierres,on le lapida. Lapides in eum missi, saxa conjecta sunt; lapidibus appetitus, ictus, percussus est; vis ingens lapidum grandinis modo in eum effusa est; non defuere, qui lapidibus eum incesserent, qui saxa in eum jacerent, lapidum conjectu arcerent, lapidum saxorumque nimbo operirent.Usus: Fracta domus conjectu lapidum. Homo de lapide emptus, e quo præco venalia mancipia prædicabat; de capite quoque vilissimo dicitur,homme vendu,soudoyé;méprisable. Ad tertium, quartum lapidem,à la troisième, à la quatrième pierre ou borne milliaire. Nam lapidibus par intervalla defixis milliaria designabant veteres.
LAPSŬS, ūs, m.Chute,faux pas,erreur.Syn.Prolapsio, lapsio, casus.Epith.Certus, multiplex, præceps, vetustus. Multi, populares variique.Usus: Lapsus fluminis et cursus. Continere temeritatem in lapsu arduum est. Cf.Error.
LĂQUĔAR, āris, n. *Lambris.Syn.Lacunar.Usus: Tecti laquearia.
LĂQUĔUS, i, m.Lacet;piége.Syn.Vinculum, restis, funis;item: Dolus, et res quæcumque, qua irretiriautcapi possumus.Usus: Disputationum, legum, verborum laqueis irretire, tenere, constringere. Laqueos alteri tendere. In laqueum collum inseruit. Laqueo vitam finivit. Judicii laqueos solertia declinare, evitare.
LĂQUĔĀTUS, a, um,Lambrissé.Usus: Considerat templum, videt undique tectum pulcherrime laqueatum.
LĂRES, lărum et ărĭum, m. pl.Dieux lares,protecteurs du foyer;de là: Foyer, habitation, maison.Syn.Penates, focus, ædes.Epith.Familiaris.Usus: Relinquere, redire ad larem suum.
LARGĒ,Largement.Syn.Largiter, liberaliter, copiose, munifice, effuse.Usus: Large dare, large promittere, large parare convivium.
LARGĬOR, īris, ītus sum, iri, d.Donner libéralement,prodiguer.Syn.Dono, gratificor, largitionem facio.Adv.Apertissime, inconsulto, liberalissime.Usus: Natura tua facultatem insignem, et copiam dicendi largitur. Largire hoc amori nostro. Cf.Do,Dono.
LARGĬTAS, ātis, f.Largesse.Syn.Liberalitas.Usus: Terra fruges maxima largitate fundit. Cf.Liberalitas.
LARGĪTĬO, ōnis, f.Largesses,libéralité.Syn.Effusio, corruptela.Epith.Agraria,frumentaria, infinita, maxima, modica, intolerabilis, necessaria, perniciosa, popularis, regia, salutaris, singularis, turpis, maxima.Usus: 1. Largitione quemdam corrumpere, emere, animos conciliare. 2. Concessio. In largitione civitatis haud difficiles fuere Romani,les Romains accordaient facilement le droit de cité. Cf.Corruptela.
LARGĬTOR, ōris, m.Celui qui fait des largesses, corrupteur.Syn.Corruptor.Epith.Factiosus, prodigus.
LARGUS, a, um,Libéral.Syn.Liberalis.Usus: Duo genera sunt largorum, quorum alteri prodigi, alii liberales. Larga compensatio. Cf.Beneficus,Liberalis.
LARVA, æ, f.Spectre,fantôme.Usus: 1. Num hunc hominem larvæ, intemperiæ, furiæ agitant? 2. Persona,masque de théâtre. Non illa larva opus est. Larvam deponere,jeter le masque.
LARVĀTUS, a, um,Ensorcelé,furieux;masqué.Syn.A larvis exterritus; furiosus;item: Personatus.
LASCĬVĬA, æ, f.Libertinage,effronterie.Syn.Petulantia, procacitas. Cf.Luxuria.
LĀSCĬVĬO, is, ĭi, ītum, ire, n.S’abandonner à la licence, au désordre.Usus: Petulanter agere, lascivire. Longo otio plebs lascivire cœpit.
LASCĪVUS, a, um,Enjoué;licencieux.Syn.Petulans, procax. Cf.Petulans,Luxuriosus,Impudicus.
LASSĬTŪDO, ĭnis, f.Lassitude,fatigue.Syn.Defatigatio.Usus: Vino, interposita quiete, lassitudinem abstergere, membris eximere.
LASSUS, a, um,Las,fatigué.Syn.Labore tum animi, tum corporis fatigatus.Phras.Lassus sum,je suis fatigué. A viribus deficior; vires lassitudine me deficiunt; labori succumbo; labore fractus sum. Cf.Fatigo,Fessus.
LĀTĒ,Au loin.Syn.Laxe.Phras.Malum late se extendit,le mal s’étend au loin. Longe lateque dispersum est, latius opinione disseminatum, late diffusum est malum, latius serpit, quam credatur, ad plures pertinet, latissime fluxit, manavit.Usus: Vagabitur nomen tuum longe lateque. Fuse lateque dicere.
LĂTĔBRA, æ, f.Cachette,refuge.Syn.Recessus, locus in quo latere quis possit.Epith.Malefica, parva, tanta.Usus: 1. Multæ sunt animorum latebræ, multi recessus. Erupit e latebris tenebrisque conspiratio. 2.Transl.Excusatio, declinatio rei objectæ,excuse,prétexte. Quære latebram tuo perjurio. Suspicionum, obscuritatis latebræ.
LĂTĔBRŌSUS, a, um,Secret,caché.Usus: Via latebrosa.
LĂTENS, entis, omn. gen.Caché,secret.Syn.Obscurus, involutus.
LĂTENTER,En secret.Syn.Clam, occulte.
LĂTĔO, es, ŭi, ere, n.Se cacher.Syn.Delitesco, clam sum.Adv.Abdite, occulto, utiliter.Phras.1. Latuit homo improbus,ce brigand s’est caché. Fefellit quæsitorum industriam; occultorum locorum latibulis delituit; latitavit in tenebris abditus et retrusus; nequitiam suam tenebrarum ac parietum custodiis texit, condidit, occuluit, occultavit. 2. Scelera latere diu non possunt,les crimes ne peuvent demeurer longtemps cachés. Nullum crimen diu esse potest, quin indicio se prodat aliquo; quin in lucem prodeat; quin emanet; nullum scelus tegi, premi, tenebris involvi perpetuo potest. 3. Latere optat,il aime la retraite. Abstinet publico; latebris se involvit; latebris se commendat studiose; id agit studiose, ut ex hominum se conspectu subducat. Cf.Abdo,Abscondo.Usus: Non latebat me tuum flagitium. Sub nomine pacis bellum latet. Non id abditum latebat in tenebris, sed in oculis erat positum. Cf.Ignoro.
LĀTERNA, æ, f.Lanterne.
LĂTĬBŬLUM, i, n.Retraite,tanière.Usus: Latibula quærere. Latibulis se tegere. Cf.Latebra.
LĂTĪNĒ,En latin.Usus: Plane ac Latine loqui. Græca Latine reddere. Latine scire; non pessime Latine loqui.
LĂTĪNĬTAS, ātis, f.Latinité,la langue latine dans sa pureté.Syn.Sermonis Latini puritas.Phras.Latinitate utitur optima,il se sert d’un latin très pur. Incorrupta utitur Latini sermonis integritate; caste pureque utitur Latina lingua; elucet in ejus sermone mira Latinæ linguæ elegantia; in ejus dictione inest mirus Latini sermonis candor; stilo dicendique genere utitur terso et castigato; quod in Latina lingua cultissimum ac ornatissimum, id totum in ejus sermone ita deprehendas, ut per manus tradita, ac velut testamento legata illi Latinitas videatur; casti incorruptique sermonis laude floret; nemo illo purius ac emendatius Latino sermone utitur; inest in ejus sermone nativa et omnibus numeris absoluta Latinitas; hunc tu cum audies, Musas ipsas Latine loqui putabis.Usus: Latinitas est, quæ sermonem purum conservat, et ab omni vitio remotum. Cæcilius non bonus auctor Latinitatis. Epistolam Græcam Latinitate donare.
LĂTĪNUS, a, um,Latin.Usus: Latinus es; Latinas litteras præclare calles, tenes, exhausisti.
LĀTĬO, ōnis, f.Action de porter.Usus: Exspecto legis lationem,j’attends la proposition de la loi.
LĂTĬTO, as, avi, atum, are, n.Être caché.Usus: Non latitabis diutius.
LĂTĬTŪDO, ĭnis, f.Étendue,grandeur. )( Angustia.Usus: Tuarum latitudinem possessionum tueri non poteris.
LĀTOR, ōris, m.Celui qui propose une loi.Usus: Quis talis latorem legis perferret?
LĂTRĀTŬS, ūs, m.Aboiement.
LĂTRO, as, avi, atum, are, n. et a.Aboyer,hurler.Usus: Latrant hi oratores, non loquuntur.Transl.Vociferari.
LĂTRO, ōnis, m.Bandit,voleur.Syn.Grassator, prædo, excursor, sicarius.Epith.Funestus, demens, paratissimus ad omnia, expeditus, perditus abjectusque, fortis, impurus, maleficus, sceleratus, agens, sceleratissimus, deterrimus; impune latrocinans, turpissimus. Latrones armati, conscelerati, fœdissimi, furentes, importunissimi, noti ac insignes, nefarii, perditissimi.Phras.Latronem agit,il vit en brigand. In cæde atque ex cæde vivit; maleficio et scelere pascitur; per latrocinia et rapinas vitam tolerat; latrociniis se alit; in latrocinium versus vias insidet et itinera, prædasque agit. Cf.Prædo.
LĂTRŌCĬNĬUM, ĭi, n.Brigandage.Syn.Excursio.Epith.Apertum, castrense, civile, domesticum, forense, honestum, impium, intolerabile, intestinum, nefarium, nocturnum, novum ac singulare, sceleratissimum ac deterrimum.Usus: Hoc equidem latrocinium est, non judicium. Tueri fines ab excursionibus et latrociniis. Per latrocinium hunc hominem despoliasti; latrocinio oppressisti innocentem.
LĂTRŌCĬNOR, aris, atus sum, ari, d.Voler à main armée.Syn.Prædor, excurro, grassor.Usus: Duo millia latrocinari dicuntur.
LĀTŬMĬÆvelLĀTŎMĬÆ, ārum, f. pl.Carrières servant de prison.Item: Carcer Syracusanus.
1. LĀTUS, a, um,Large,étendu.Syn.Amplus, laxus. )( Angustus.Usus: 1. Satis lato a Sicilia mari. 2. Particip. a Fero. Nulla rogatio, nulla lex est lata,porté.
2. LĂTUS, ĕris, n.Flanc,côté.Syn.Pars dextravelsinistra corporisvelregionis.Epith.Bonum, valens.Usus: 1. Latus ei condoluit. Lateris dolore consumptus est. Ad Cæsaris latus assedit. Per alicujus latus petere, ferire alterum. Latera cingebant filii. 2. Provincia altero latere mari alluitur.
LAUDĀBĬLIS, e, gen. com.Louable.Syn.Laudandus, probabilis, prædicabilis, prædicandus, laude dignus.Usus: Honestum, etsi a nullo laudetur, laudabile est natura et prædicabile.
LAUDĀBĬLĬTER,D’une manière louable.Syn.Recte, laudate, honeste, cum laude.
LAUDĀTĬO, ōnis, f.Louange.Syn.Præconium, commendatio. )( Vituperatio.Epith.Gravis et honesta.Usus: Laudatio alicui data.
LAUDĀTOR, oris, m.Celui qui loue,approbateur;témoin à décharge.Syn.Præco virtutis, testis innocentiæ.Usus: Te mihi laudatorem mearum rerum, testem, auctorem cupio. Habebis in me tuæ virtutis præconem, laudatorem ac probatorem rerum tuarum.
LAUDĀTRIX, īcis, f.Celle qui loue.Usus: Vitiorum laudatrix fama popularis.
LAUDĀTUS, a, um,Loué.Syn.Spectatus, probatus. )( Obscurus.Phras.Laudatissimum te omnes sciunt,tout le monde sait que vous êtes très renommé. Cumulatum te omni laude, omnibus laudibus abundantem, illustri laude florentem, celebratum omnes norunt; neminem fugit, quam excelso illustrique loco sita sit laus tua; quanta in te sit commendatio virtutis; quanta in laude sis apud omnes. Cf.Laudo.Usus: Homo omnium consentione laudatus.
LAUDO, as, avi, atum, are, a.Louer,célébrer.Syn.Commendo, celebro, laudem tribuo, impertiovelimpertior; eximia laude orno, nomen orno; verbis amplissimis, maximis laudibus orno; laudibus effero, afficio; in cœlum laudibus tollo, extollo, fero; nobilito, laudem alicujus celebro; in majus celebro; laudibus onero; gloria et prædicatione effero; in aliquem laudes confero; aliquid verbis probo, approbo.Adv.Aperte, commode, copiose, copiosissime, egregie, graviter, honorificentissime, merito, mirifice, nimis, valde, nominatim, ornatius, plane, privatim, publice, recte, valde, vehementer, vere, verissime, unice.Phras.1. Vir dignus est qui ab omnibus laudetur,cet homme mérite les louanges de tous. Qui omnium vocibus scriptisque decoretur; qui omnium laudibus ornetur, cumuletur; cujus fama æternis laudibus floreat; quem semper omnes in ore animisque habeant. Vir est, cujus laudes nemo consequitur; cujus virtus satis extolli nequit; quem omnes laudibus ad cœlum ferant; laudibus æternis prosequantur; qui fama et litteris celebretur; cujus mentionem cum honore inferant omnes posteri; de quo sermonem nemo, nisi cum admiratione laudum instituat; cujus nomen cum æternitate conjungatur; cujus virtutes et res gestas posteritas omnis æternis laudibus exornet, prosequatur; cujus virtutem omnium sermones monumentaque illustrent. 2. Laudatur in eo mira erga omnes caritas,il est surtout recommandable par sa grande bonté. Præcipua laude fertur, magnis in laudibus est, magnis in cœlum laudibus effertur, in summa apud omnes laude est ejus caritas; egregia adversus omnes caritate magnam adeptus est gloriam; laudem præcipuam habet ejus caritas; præcipua in laude ponitur ejus caritas; præcipua laus ejus caritatitribuitur; præcipua in eo est caritatis commendatio, æterna in laude versatur; caritas ejus ad summam laudem pervenit; fertur in primis ejus caritas omniumque sermonibus celebratur; pleno ore laudatur. Cf.Laus,Illustro.Usus: Hunc pro dignitate laudare nemo satis potest.
LAURĔA, æ, f.Couronne de laurier.Syn.Corona laurea, laureola.Usus: Quem currum, quam lauream cum laudatione tua conferam?
LAURĔĀTUS, a, um,Couronné de laurier.Usus: Lictores, fasces laureati; litteræ laureatæ,bulletin d’une victoire,lettre d’un général victorieux.
LAURĔŎLA, æ, f.Rameau de laurier.
LAURUS, i, f.Laurier;triomphe.Usus: Sed incurrit hæc laurus nostra in oculos malevolorum. Lauri baccæ.
LAUS, audis, f.Éloge,renom,célébrité.Syn.Præconium, commendatio, gloria, splendor, decus.Epith.Summa, divina, domestica, publica, admirabilis, æqua, aliena, amplior, antiquior, bellica, communis, consimilis, immortalis, egregia, eximia, exigua, forensis, gratissima, honesta, satis idonea, illustris, imperatoria, inanis, infinita, jucunda, magna, digna, media, non mediocris, militaris, mira, modica, nova, oratoria, par, perennis, perfecta, popularis, præcipua, præclara, propria sempiterna, singularis, solida, summa, tenuis, sera, falsa, una, regia. )( Dedecus, vitium.Phras.1. Laudem quærere,rechercher la gloire. Laudem petere; toto pectore, totis animis incumbere in laudem; duci laude, gloria; gloriæ studio atque amore flagrare; spectare laudem unam; nihil habere antiquius laude et gloria. Servire laudi atque gloriæ; nihil in vita magnopere expetere, nisi laudem ac honestatem, et in ea persequenda omnia pericula parvi ducere; laudis studio efferri; inflammato rapi ad laudem studio. 2. Laudi inhiare,soupirer après la célébrité. Laudes venari; aucupari opinionem; auram popularem captare; æstu gloriæ esse percitum; gloriæ stimulis agitari. Cf.Gloria. 3. Laudem sibi parare,tirer honneur de qqchose. Laudem sibi comparare, sibi adsciscere, nancisci, consequi; existimationem colligere; in existimationem venire. Cf.Gloria. 4. Laudem habere,être honoré. In laude esse, laudibus florere, abundare, procedere, cumulari; præcipua laude ferri. Cf.Laudo. 5. Laudem alteri tribuere,combler qqn d’éloges. Laudes suas in alterum transfundere, transmovere; servire, subservire, suffragari, favere alterius laudibus; laudes cum altero communicare; in alterum omnia laudum ornamenta congerere, conferre, transferre. 6. Laudem alterius sibi vindicare,s’attribuer la gloire d’un autre. De alterius laudibus delibare; alienas laudes in se transmovere; offerre se in societatem, communionem alienæ laudis; laudem alteri præripere; ex alienis laboribus suo nomini libare laudem. 7. De laude detrahere,détruire la réputation. Laudes alterius obterere, minuere, imminuere, obscurare. Cf.Detraho.
LAUTĒ,Somptueusement.Usus: Laute vivere, et curare se molliter.
LAUTĬA, ōrum, n. pl.Hospitalité,présents offerts aux ambassadeurs étrangers.Syn.Munera, quæ legatis exteris per quæstores præbebantur a Romanis. Cf.Donum.
LAUTĬTĬA, æ, f.Magnificence,luxe.Syn.Munditia, elegantia.Epith.Nova.
LAUTUS, a, um,Somptueux,riche.Syn.Elegans, splendidus, dives, mollis, delicatus.Usus: Lautus victus et elegans. Villa lautius ædificata, in qua nihil non lautum, exquisitum, magnopere sumptuosum. Patrimonium sane lautum, copiosum, splendidum luxu dissipavit. Lautus homo et urbanus,personnage riche et élégant.
LĂVĀTĬO, ōnis, f.Bain.Syn.Balneum.Usus: Cura ut, cum venero, lavatio parata sit.
LĂVO, as, lăvi, lautumvellōtum, are, a.Laver,baigner.Syn.Abluo;item: Perfundor vivo flumine, perluor flumine.Usus: Ubi nos laverimus, tu, si voles, lavato.
LAXĀMENTUM, i, n.Action d’étendre;adoucissement,repos.Syn.Dilatatio.Transl.Remissio; relaxatio.Usus: A curis paulum laxamenti nactus sum. Causæ tuæ nihil laxamenti datum est.
LAXĬTAS, ātis, f.Étendue,espace,Syn.Amplitudo, dilatatio.Usus: In ædibus adhibenda cura laxitatis.
LAXO, as, avi, atum, are, a.Agrandir;relâcher.Syn.Dilato, solvo, remitto.Phras.Disciplina laxatur,la discipline se relâche. Diffluit, dilabitur, remittit disciplinæ severitas, disceditur a pristina consuetudine et legum severitate; disciplinæ frena laxantur, remittuntur.Usus: 1. Quam te a libidinum vinculis laxatum vellem! Animi corpore laxati in cœlum evolant. 2. Remitto,soulager,donner du relâche. Curis et molestiis, animum a contentione laxa. Cf.Relaxo.
LAXUS, a, um,Large,ample.Syn.Amplus. )( Adductus, angustus.Usus: 1. Laxæ ædes. Amicitiæ frena laxissima sint oportet, quæ ex usu adducas et remittas. 2. Longus,long. Diem tibi statuo satis laxum; tempus sat longum,j’accorde un terme assez long. Cf.Amplus.
LECTĪCA, æ, f.Litière.Syn.Lecticula, hexaphorus, octophorus.Epith.Aperta, operta.Usus: Lecticula in curiam illatus, delatus est.
LECTĪCĀRĬUS, ii, m.Porteur de litière.Syn.Qui lecticam fert.
LECTĬO, ōnis, f.Lecture;choix.Syn.Legendi actus;item: Electio.Usus: Hac tali judicum lectione grande reipublicæ inustum est dedecus.
LECTOR, ōris, m.Lecteur.Syn.Recitator, anagnostes.
1. LECTUS, i, m.Lit.Syn.Lectulus, cubile, torus, stratum, grabatus.Epith.Ligneus, ceratus, genialis, cubicularis.Usus: 1. In lecto collocare; lecto se commendare,se coucher. 2. In lecto est; in lecto pellibus constrato jacet,être couché. Dolor eum in lectulo affixit. 3. Lectum sternere, ornare, componere,faire,arranger un lit.
2. LECTUS, a, um,Choisi;de choix.Usus: Adolescens lectissimus. Femina lectissima et ornatissimis moribus.
LĒGĀTĬO, ōnis, f.Ambassade,légation.Epith.Libera, quæ honoris causa, titulotenus deferebatur alioquin sua negotia agendi in provincia. Votiva, voti prætextu suscepta.Usus: Legationem accipere, suscipere, gerere, habere, obire, perficere,remplir les fonctions d’ambassadeur. In legatione esse. Legationem renuntiare, referre acta legationis. Legatio benigne audita.
LĒGĀTUS, i, m.Ambassadeur.Syn.Orator, nuntius pacis et belli.Epith.Consularis, dignus imperatoribus, clarissimis exercitibus, ornatissimis provinciis, improbissimus, quæstorius, regius, temperatissimus.Phras.Est legatus apud Turcas,il est ambassadeur près la Sublime Porte. Est orator Cæsareus apud Turcas; in legatione turcica est; legati apud Turcas locum obtinet, legatione fungitur; legationem obit, gerit apud Turcas.Usus: Legatos adhibuit et deprecatores.
LĔGĬO, ōnis, f.Légion romaine.Rad.a legendo milite dicta. Dividitur in 10 cohortes; cohors in 60 manipulos; manipulus in 10 milites, quibus adduntur equites 600, Centuriones 66.Epith.Acrisautpugnax, avida, cœlestis et divina, digna imperatore, hiberna, luculentissima, martia, veterana, universa, aliena, firma, fortis. Legiones frequentes, inimicissimæ, idoneæ, invictæ, honestæ, paratissimæ ad liberandam patriam.Usus: 1. Legiones scribere, conscribere, legere, conficere,enrôler. 2. Complere legiones,compléter. Supplementa legionibus scribere, legiones implere. 3. Legionibus præesse, legiones accipere, habere,être à la tête d’une légion, la commander. Cf.Exercitus.
LĔGĬŌNĀRĬUS, a, um,De légion,légionnaire. Milesautres ad legionem pertinens.
LĒGISLĀTOR, ōris, m.Législateur.Syn.Lator legis, legis scriptor, auctor, conditor, qui legem dat, leges fert; jura statuit, præscribit.
LĒGĬTĬMĒ,Conformément aux lois.Syn.Juste, jure, more majorum.Usus: Nihil legitime, nihil jure, nihil legibus actum.
LĒGĬTĬMUS, a, um,Régulier,juste,légal.Syn.Justus, verus, æquus, secundum legem.Usus: Justa et legitima potestas, concio, quæstio. Dies habendis comitiis legitimus. Jus legitimum.
1. LĒGO, as, avi, atum, are, a.Envoyer en ambassade.Syn.Legatum mitto.Usus: 1. Siculi Andronem ad senatum legarunt. 2. Testamentoautcodicillo aliquid alteri relinquo,léguer. Usumfructum omnium bonorum uxori legavit.
2. LĒGO, is, gi, ctum, ere, a.Lire. Recito, volvo, voluto, evolvo, verso.Adv.Attente, diligenter, diligentius, libentius, nihil, studiose, curiose atque contente, cursim, suavissime et peritissime, clare et intente, de plano.Phras.Ciceronem unum lego,je ne lis que Cicéron. Ciceronis libros unice legendo contero; in his acquiesco unice; hos inexhausta aviditate volvo; in his volutandis tempus omne pono, consumo; hos assidua lectione evolvo; Cicero mihi assidue in manibus est; est mihi voluptas plurima in ejus commentationibus identidem regustandis, accurate lectitandis, assidue tractandis; Ciceronis libros semper in sinu circumfero, circumgesto. Unius Ciceronis lectio animum meum pascit; unus Cicero mihi placet; me delectat, me tenet; in uno Cicerone studium omne colloco; uni Ciceroni studium meum omne dicavi; ad unum Ciceronem operam omnem confero; meas uni Ciceroni vigilias do, dico, trado, addico; ab hoc avelli non possum. Ciceronis lectioni ita affixus sum totis animis, ut, etc. Unus sibi horas meas omnes vindicat, rapit Cicero.Usus: 1. Omnium bonarum artium auctores legendi sunt, et pervolutandi. 2. Colligo,cueillir,recueillir. Flores, nuces, poma legere. 3. Seligo,choisir. Senatum, milites legere. Aliquem in demortui locum legere.
LĒGŬLĒIUS, a, um,Procédurier,formaliste.Syn.Formularum cantor, præco actionum. Formularum duntaxat forensium et albi gnarus.Epith.Lautus et acutus.
LĔGŪMEN, ĭnis, n.Légume. Quod legitur e terra; ut pisa, fabæ, ciceres, lentes, phaseol, milium, panicum, sesama, lupinum, linum, etc.
LEMBUS, i, m.Nacelle,barque.Syn.Navicula brevis et velox.
LEMMA, ătis, n. *Ce qui sert à démontrer;thèse.Syn.Assumptum.
LĒNA, æ, f.Séductrice.Syn.Transl.Conciliatrix.Usus: Vide, ut blanda conciliatrix et veluti lena natura sit,voyez combien la nature est attentive et habile à se rendre aimable.
LĒNĬO, is, īviveliĭ, ītum, ire, a.Adoucir,calmer.Syn.Placo, mitigo, flecto, sedo. )( Inflammo.Phras.Furor populi apposita oratione lenitur,on apaise la fureur du peuple en lui faisant un discours. Placatur, sedatur, componitur; plebs permulcendo, sensimque alio trahendo mansuescit, ad mansuetudinem traducitur; seditio ac furentis populi tumultus apposita oratione comprimitur. 2. Iratum Principem tandem lenivit,il a enfin calmé la colère du prince. Permulsit tandem blanda oratione efferatum Principis animum et quas daturus erat, tempestates eloquentia discussit; tranquillum fecit ac placabilem Principis animum, placatum effecit; permulcendo tractandoque mansuefecit; iram sedavit, permulsit; animum mollivit; animi intemperiem omnem in tranquillum contulit; faces omnes irarum restinxit. 3. Lenita tandem est hominis ira,la colère de cet homme a cessé. Dedit se tandem ad lenitatem homo iracundia præceps, remisit indomitos spiritus, compressit animum; ira relanguit; ætas, dies intemperiem illam mitigavit; vehementes illi impetus consenuere, omnisque iræ impetus, quasi ventus hominem defecit; sedata est ac restincta diuturna illa perturbatio animi; resedit, deferbuit, refrixit æstus ille; impetus ille animi ardorque tandem remisit. 4. Temporis diuturnitas dolorem leniet,le temps apaisera votre douleur. Dies dolorem minuetvelexhauriet; temporis longinquitas multum de dolore detrahet; medicinam dolori dies afferet; longa dies malorum memoriam ex animo delebit; dolori medebitur tempus; dolorem animo infixum tempus evellet atque ejiciet; vetustate inflicta a fortuna vulnera sanabuntur.Usus: Cæsar irritatos muneribus lenivit. Incommoda commodorum compensatione lenienda sunt. Desiderium tui litteris accipiendis leniam. Cf.Lenio,Placo.
LĒNIS, e, gen. com.Doux,calme,paisible.Syn.Facilis, mitis, indulgens, clemens, placidus, mansuetus, comis, humanus, minime austerus. )( Asper, severus, durus.Phras.Leni homo est animo,cet homme a un caractère doux. Leni est animo natus; natura lenissimus; nonnullis ad lenitatem propensior; nonnullis ejus lenitas solutior est visa; est in eo summa lenitas, mollisque ad accipiendam et deponendam offensionem animus; omnibus se placabilem exorabilemque præbet; summa placabilitate, summa animi facilitate est; nihil illo lenius aut mitius. Cf.Mitis,Mansuetus.Usus: Romani in hostes lenissimi. Tractus orationis lenis et æquabilis.
LĒNĬTAS, ātis, f.Douceur,bonté.Syn.Lenitudo.Epith.Æquabilis, grata, nova, perpetua, pristina, soluta.Usus: Lenitatem mollitia quadam animi imitatur. Nostrum est, mentes ad lenitatem et misericordiam revocare, traducere. Asperitate tua hominem de lenitate sua deduxisti. Profluens oratio æquabili lenitate. Cf.Mansuetudo.
LĒNĬTER,Doucement,légèrement.Syn.Molliter, suaviter, molli manu, molli brachio. )( Aspere.Usus: Leniter sentire et dicere. Leniter arridere alicui. Sensim ac leniter accendere animos. Remisse ac leniter dicere, procedere, minime festinanter.
LĒNĬTŪDO, ĭnis, f.Douceur du style;douceur du caractère.Syn.Clementia, suavitas.Epith.Nimia.Usus: Lenitudo orationis, mollitudo corporis.
LĒNO, ōnis, m.Corrupteur.Syn.Minister libidinis, minister improbissimæ cupiditatis.Epith.Impudentissimus, improbissimus, perjurissimus, turpissimus, impurissimus.
LĒNŌCĬNĬUM, ĭi, n.Trafic de l’entremetteur;caresses.Syn.Delinimentum, allectamentum.Epith.Domesticum.Usus: Nempe lenocinio se sustentat. Lenocinium facit; cupiditatum lenociniis se dediderunt.
LĒNŌCĬNOR, aris, atus sum, ari, d.Flatter bassement,caresser.Syn.Blandior, allicio.Usus: Tibi serviet, tibi lenocinabitur. Cf.Assentor,Allicio.
LENS, entis, accus. lentim, f.Lentille.
LENTĒ,Lentement.Syn.Remisse.Usus: Lente aliquid ferre, lente respondere.
LENTĬTŪDO, ĭnis, f.Lenteur;insensibilité,indolence.Syn.Tarditas.Epith.Semper viridis.Usus: Quod nos lenitatem dicimus, illi vitioso lentitudinis vocabulo appellant,ce que nous appelons douceur, ils l’appellent indolence, faisant ainsi d’une qualité un défaut. Omnino non irasci est non solum gravitatis, sed nonnunquam etiam lentitudinis.
LENTUS a, um,Souple;lent;calme.Syn.Tardus, frigidus, remissus, lentulus, flexibilis.Usus: Lentior fuit pugna; lentum negotium; lentus homo ac prope frigidus. Lenta salix; lentiora vincula. Cf.Tardus.
LĔO, ōnis, m.Lion.Epith.Magnus.Usus: Fraus quasi vulpeculæ, vis leonis videtur.
LĔPĬDĒ,Joliment,élégamment.Syn.Venuste, eleganter, festive.Usus: Lepide hoc tibi effectum dabo.
LĔPĬDUS, a, um,Charmant,agréable,spirituel.Syn.Venustus, festivus, elegans.Phras.Nihil illo lepidius,rien de plus aimable que cet homme. Nemo illo est urbanitate, lepore, suavitate conditior; agnoscas in eo homine imaginem germanæ festivitatis; atticis et urbanis salibus, omni venustate et lepore mire affluit; summa est in ejus moribus festivitas, lepor, concinnitudo. Cf.Facetus.
LĔPOR, ōris, m.Grâce,beauté,charme.Syn.Festivitas, jucunditas, venustas, hilaritas, humanitas, urbanitas.Epith.Admirabilis,eximius, inusitatus, magnus, major, multus, oratorius, tantus, vetus.Usus: Sunt in oratione tua omnes verborum, omnes sententiarum lepores. Elucet in ea species humanitatis, suavitatis, leporis. Facetiarum oratorius non scurrilis lepor.
LĔPRA, æ, f. *Lèpre.Usus: Morbus elephantiacus.
LĔPUS, ŏris, m.Lièvre.Usus: Lepus tute es, et lepores quæris,comment! gibier que tu es, il te faut des lièvres.