[Inhoud]8.Op Zee.Di mâna kapal kita?Waar is ons schip?Di lâbuan, tuan. Di kuâla.Op de reede, mijnheer. In den riviermond.Kâlaw tâda angin, ta bôleh (ta dapăt) belâyar malăm ini.Als er geen wind is, kunnen we van nacht niet zeilen (onder zeil gaan).Sâya pikir angin nanti tûrun.Ik denk, dat er straks wind zal opsteken.Kâlaw angin deri belâkang, ñâman, kâlaw deri muka susah.Als de wind van achteren komt, is ’t heerlijk, van voren is ’t onaangenaam.Kâlaw deri sabelah, bôleh kita bêloq.Als de wind van terzijde komt, kunnen we laveeren. (Als van ter zijde …)Jangan belâyar bulan gelap, ta bôleh nampaq.Ga niet onder zeil bij donkere maan, dan kan men niet zien.Pukul berâpa bulan nâik (terbit)?Hoe laat komt de maan op?Jâuh malăm, tuan, bârang-kâli pukul sâtu.Laat (ver) in den nacht, mijnheer, misschien om een uur.Kâlaw bagitu, tûrun ke pantay pukul dua-belas, nanti sâya datăng.Dan moet je om twaalf uur naar ’t strand komen (dalen), dan kom ik daar.[28]Câri orang panday pegang kemudi.Zoek iemand, die verstand heeft van sturen (bekwaam in ’t hanteeren van ’t roer).Susah meñcâri, tuan, tetapi, kâlaw malăm terang, bôleh kita mengikut pantay, bâtu dan kârang t’âda.Die is lastig te zoeken, mijnheer, maar als ’t een heldere nacht is, kunnen we ’t strand volgen, er zijn geen rotsen of klippen.Bongkar sâuh.Haal ’t anker op.Buka lâyar semua.Hijsch al de zeilen.Lâyar âgung sâja jâdi lah dulu.Eerst maar alleen ’t groote zeil (’tgrootezeil slechts, dan is ’t in orde (geworden) vooreerst).Tûrunkăn jib.Haal ’t kluiverzeil neer.Kelat sudah kusut, pañjat tiang betulkăn-ña.De schoot is in de war, klim in de mast en maak hem in orde.Kîri kemudi, nampaq âir berôlaq di adăp, tentu âda bâtu.Bakboord (links) ’t roer, er is vóor draaiing in ’t water te zien, er zijn zeker rotsen.Kemudi ta makan, tuan.’t Roer pakt niet, Mijnheer.Kîri cikar!Bakboord ’t stuurrad!Betulkăn kemudi, kita undur.Zet ’t roer recht, we gaan achteruit.Bagi-mâna ârus sekârang?Hoe is de stroom nu?Âir pasang kah sûrut?Is er vloed of eb?Pasang-penuh.De vloed is op zijn hoogst.Sûrut-timpas.Laag water (laagste eb).Âir bunga-pasang.De vloed is juist begonnen.Sâtu âri bulan âir pasang besar.Als de maan éen dag oud is, hebben we heel hoog water.Dârat ta nampaq lâgi, lebih bâik rapăt ke pantay sedikit.’t Land is niet meer te zien, ’t is beter wat dichter bij ’t strand te gaan.Ta bôleh, tuan, pantay sudah dekăt, ta nampaq sebab ujan lebăt ini.Dat kan niet, mijnheer, ’t strand is al dichtbij, ’t is niet te zien van wege den harden regen.Kâlaw nampaq bukit Jegrâ, tuju lah betul-betul, bôleh dapăt Kuâla-Langat.Als de Jegrâ-berg in ’t zicht komt, moet je er goed op af sturen, dan kunnen we de mond der Langat binnen loopen (krijgen.)[29]Buang perum.Werp ’t lood uit.Berâpa âir?Hoeveel water staat er?Âir dalăm juga, ta jejaq perum.’t Water is nogal diep, ’t lood raakt den grond niet.Buang sa kâli lâgi.Werp ’t nog eens uit.Empat depâ betul.Precies vier vadem.Tohor sini, jâga bâik-bâik, nanti kita kenâ beting.’t Is hier ondiep, wees voorzichtig, straks raken we op een zandbank.Sudah lepas beting.We zijn al over den zandbank.Lâbuh sâuh; padămkăn api, sâtu ôrang jâga kapal, lâin ôrang semua bôleh tidur.Werp ’t anker uit; doe ’t vuur uit. Een man houdt de wacht over ’t schip, de anderen mogen allen gaan slapen.Kapal menggolèq (olèng-olèng) sangăt, susahm âu tidur.’t Schip slingert erg, ’t is lastig als men slapen wil.Pukul lima pâgi aku mâu jâlan lâgi. Arăng âda cukup kah?Om vijf uur in den ochtend wil ik weer op weg. Is er voldoende houtskool?Arăng t’âda lâgi, tetapi kâyu-bakaw bâñaq.Er is geen houtskool meer, maar rhizophoren-hout veel. (hout van strandwortelboomen).Ambil âir tâwar saberâpa bôleh muat, kâlaw pakay âir mâsin, nanti rusaq pesâwat (priuk-ña).Haal zooveel zoet water als we laden kunnen, als je zout water gebruikt, bederft de machine (de ketel, lett. pot).
[Inhoud]8.Op Zee.Di mâna kapal kita?Waar is ons schip?Di lâbuan, tuan. Di kuâla.Op de reede, mijnheer. In den riviermond.Kâlaw tâda angin, ta bôleh (ta dapăt) belâyar malăm ini.Als er geen wind is, kunnen we van nacht niet zeilen (onder zeil gaan).Sâya pikir angin nanti tûrun.Ik denk, dat er straks wind zal opsteken.Kâlaw angin deri belâkang, ñâman, kâlaw deri muka susah.Als de wind van achteren komt, is ’t heerlijk, van voren is ’t onaangenaam.Kâlaw deri sabelah, bôleh kita bêloq.Als de wind van terzijde komt, kunnen we laveeren. (Als van ter zijde …)Jangan belâyar bulan gelap, ta bôleh nampaq.Ga niet onder zeil bij donkere maan, dan kan men niet zien.Pukul berâpa bulan nâik (terbit)?Hoe laat komt de maan op?Jâuh malăm, tuan, bârang-kâli pukul sâtu.Laat (ver) in den nacht, mijnheer, misschien om een uur.Kâlaw bagitu, tûrun ke pantay pukul dua-belas, nanti sâya datăng.Dan moet je om twaalf uur naar ’t strand komen (dalen), dan kom ik daar.[28]Câri orang panday pegang kemudi.Zoek iemand, die verstand heeft van sturen (bekwaam in ’t hanteeren van ’t roer).Susah meñcâri, tuan, tetapi, kâlaw malăm terang, bôleh kita mengikut pantay, bâtu dan kârang t’âda.Die is lastig te zoeken, mijnheer, maar als ’t een heldere nacht is, kunnen we ’t strand volgen, er zijn geen rotsen of klippen.Bongkar sâuh.Haal ’t anker op.Buka lâyar semua.Hijsch al de zeilen.Lâyar âgung sâja jâdi lah dulu.Eerst maar alleen ’t groote zeil (’tgrootezeil slechts, dan is ’t in orde (geworden) vooreerst).Tûrunkăn jib.Haal ’t kluiverzeil neer.Kelat sudah kusut, pañjat tiang betulkăn-ña.De schoot is in de war, klim in de mast en maak hem in orde.Kîri kemudi, nampaq âir berôlaq di adăp, tentu âda bâtu.Bakboord (links) ’t roer, er is vóor draaiing in ’t water te zien, er zijn zeker rotsen.Kemudi ta makan, tuan.’t Roer pakt niet, Mijnheer.Kîri cikar!Bakboord ’t stuurrad!Betulkăn kemudi, kita undur.Zet ’t roer recht, we gaan achteruit.Bagi-mâna ârus sekârang?Hoe is de stroom nu?Âir pasang kah sûrut?Is er vloed of eb?Pasang-penuh.De vloed is op zijn hoogst.Sûrut-timpas.Laag water (laagste eb).Âir bunga-pasang.De vloed is juist begonnen.Sâtu âri bulan âir pasang besar.Als de maan éen dag oud is, hebben we heel hoog water.Dârat ta nampaq lâgi, lebih bâik rapăt ke pantay sedikit.’t Land is niet meer te zien, ’t is beter wat dichter bij ’t strand te gaan.Ta bôleh, tuan, pantay sudah dekăt, ta nampaq sebab ujan lebăt ini.Dat kan niet, mijnheer, ’t strand is al dichtbij, ’t is niet te zien van wege den harden regen.Kâlaw nampaq bukit Jegrâ, tuju lah betul-betul, bôleh dapăt Kuâla-Langat.Als de Jegrâ-berg in ’t zicht komt, moet je er goed op af sturen, dan kunnen we de mond der Langat binnen loopen (krijgen.)[29]Buang perum.Werp ’t lood uit.Berâpa âir?Hoeveel water staat er?Âir dalăm juga, ta jejaq perum.’t Water is nogal diep, ’t lood raakt den grond niet.Buang sa kâli lâgi.Werp ’t nog eens uit.Empat depâ betul.Precies vier vadem.Tohor sini, jâga bâik-bâik, nanti kita kenâ beting.’t Is hier ondiep, wees voorzichtig, straks raken we op een zandbank.Sudah lepas beting.We zijn al over den zandbank.Lâbuh sâuh; padămkăn api, sâtu ôrang jâga kapal, lâin ôrang semua bôleh tidur.Werp ’t anker uit; doe ’t vuur uit. Een man houdt de wacht over ’t schip, de anderen mogen allen gaan slapen.Kapal menggolèq (olèng-olèng) sangăt, susahm âu tidur.’t Schip slingert erg, ’t is lastig als men slapen wil.Pukul lima pâgi aku mâu jâlan lâgi. Arăng âda cukup kah?Om vijf uur in den ochtend wil ik weer op weg. Is er voldoende houtskool?Arăng t’âda lâgi, tetapi kâyu-bakaw bâñaq.Er is geen houtskool meer, maar rhizophoren-hout veel. (hout van strandwortelboomen).Ambil âir tâwar saberâpa bôleh muat, kâlaw pakay âir mâsin, nanti rusaq pesâwat (priuk-ña).Haal zooveel zoet water als we laden kunnen, als je zout water gebruikt, bederft de machine (de ketel, lett. pot).
8.Op Zee.
Di mâna kapal kita?Waar is ons schip?Di lâbuan, tuan. Di kuâla.Op de reede, mijnheer. In den riviermond.Kâlaw tâda angin, ta bôleh (ta dapăt) belâyar malăm ini.Als er geen wind is, kunnen we van nacht niet zeilen (onder zeil gaan).Sâya pikir angin nanti tûrun.Ik denk, dat er straks wind zal opsteken.Kâlaw angin deri belâkang, ñâman, kâlaw deri muka susah.Als de wind van achteren komt, is ’t heerlijk, van voren is ’t onaangenaam.Kâlaw deri sabelah, bôleh kita bêloq.Als de wind van terzijde komt, kunnen we laveeren. (Als van ter zijde …)Jangan belâyar bulan gelap, ta bôleh nampaq.Ga niet onder zeil bij donkere maan, dan kan men niet zien.Pukul berâpa bulan nâik (terbit)?Hoe laat komt de maan op?Jâuh malăm, tuan, bârang-kâli pukul sâtu.Laat (ver) in den nacht, mijnheer, misschien om een uur.Kâlaw bagitu, tûrun ke pantay pukul dua-belas, nanti sâya datăng.Dan moet je om twaalf uur naar ’t strand komen (dalen), dan kom ik daar.[28]Câri orang panday pegang kemudi.Zoek iemand, die verstand heeft van sturen (bekwaam in ’t hanteeren van ’t roer).Susah meñcâri, tuan, tetapi, kâlaw malăm terang, bôleh kita mengikut pantay, bâtu dan kârang t’âda.Die is lastig te zoeken, mijnheer, maar als ’t een heldere nacht is, kunnen we ’t strand volgen, er zijn geen rotsen of klippen.Bongkar sâuh.Haal ’t anker op.Buka lâyar semua.Hijsch al de zeilen.Lâyar âgung sâja jâdi lah dulu.Eerst maar alleen ’t groote zeil (’tgrootezeil slechts, dan is ’t in orde (geworden) vooreerst).Tûrunkăn jib.Haal ’t kluiverzeil neer.Kelat sudah kusut, pañjat tiang betulkăn-ña.De schoot is in de war, klim in de mast en maak hem in orde.Kîri kemudi, nampaq âir berôlaq di adăp, tentu âda bâtu.Bakboord (links) ’t roer, er is vóor draaiing in ’t water te zien, er zijn zeker rotsen.Kemudi ta makan, tuan.’t Roer pakt niet, Mijnheer.Kîri cikar!Bakboord ’t stuurrad!Betulkăn kemudi, kita undur.Zet ’t roer recht, we gaan achteruit.Bagi-mâna ârus sekârang?Hoe is de stroom nu?Âir pasang kah sûrut?Is er vloed of eb?Pasang-penuh.De vloed is op zijn hoogst.Sûrut-timpas.Laag water (laagste eb).Âir bunga-pasang.De vloed is juist begonnen.Sâtu âri bulan âir pasang besar.Als de maan éen dag oud is, hebben we heel hoog water.Dârat ta nampaq lâgi, lebih bâik rapăt ke pantay sedikit.’t Land is niet meer te zien, ’t is beter wat dichter bij ’t strand te gaan.Ta bôleh, tuan, pantay sudah dekăt, ta nampaq sebab ujan lebăt ini.Dat kan niet, mijnheer, ’t strand is al dichtbij, ’t is niet te zien van wege den harden regen.Kâlaw nampaq bukit Jegrâ, tuju lah betul-betul, bôleh dapăt Kuâla-Langat.Als de Jegrâ-berg in ’t zicht komt, moet je er goed op af sturen, dan kunnen we de mond der Langat binnen loopen (krijgen.)[29]Buang perum.Werp ’t lood uit.Berâpa âir?Hoeveel water staat er?Âir dalăm juga, ta jejaq perum.’t Water is nogal diep, ’t lood raakt den grond niet.Buang sa kâli lâgi.Werp ’t nog eens uit.Empat depâ betul.Precies vier vadem.Tohor sini, jâga bâik-bâik, nanti kita kenâ beting.’t Is hier ondiep, wees voorzichtig, straks raken we op een zandbank.Sudah lepas beting.We zijn al over den zandbank.Lâbuh sâuh; padămkăn api, sâtu ôrang jâga kapal, lâin ôrang semua bôleh tidur.Werp ’t anker uit; doe ’t vuur uit. Een man houdt de wacht over ’t schip, de anderen mogen allen gaan slapen.Kapal menggolèq (olèng-olèng) sangăt, susahm âu tidur.’t Schip slingert erg, ’t is lastig als men slapen wil.Pukul lima pâgi aku mâu jâlan lâgi. Arăng âda cukup kah?Om vijf uur in den ochtend wil ik weer op weg. Is er voldoende houtskool?Arăng t’âda lâgi, tetapi kâyu-bakaw bâñaq.Er is geen houtskool meer, maar rhizophoren-hout veel. (hout van strandwortelboomen).Ambil âir tâwar saberâpa bôleh muat, kâlaw pakay âir mâsin, nanti rusaq pesâwat (priuk-ña).Haal zooveel zoet water als we laden kunnen, als je zout water gebruikt, bederft de machine (de ketel, lett. pot).
Di mâna kapal kita?Waar is ons schip?Di lâbuan, tuan. Di kuâla.Op de reede, mijnheer. In den riviermond.Kâlaw tâda angin, ta bôleh (ta dapăt) belâyar malăm ini.Als er geen wind is, kunnen we van nacht niet zeilen (onder zeil gaan).Sâya pikir angin nanti tûrun.Ik denk, dat er straks wind zal opsteken.Kâlaw angin deri belâkang, ñâman, kâlaw deri muka susah.Als de wind van achteren komt, is ’t heerlijk, van voren is ’t onaangenaam.Kâlaw deri sabelah, bôleh kita bêloq.Als de wind van terzijde komt, kunnen we laveeren. (Als van ter zijde …)Jangan belâyar bulan gelap, ta bôleh nampaq.Ga niet onder zeil bij donkere maan, dan kan men niet zien.Pukul berâpa bulan nâik (terbit)?Hoe laat komt de maan op?Jâuh malăm, tuan, bârang-kâli pukul sâtu.Laat (ver) in den nacht, mijnheer, misschien om een uur.Kâlaw bagitu, tûrun ke pantay pukul dua-belas, nanti sâya datăng.Dan moet je om twaalf uur naar ’t strand komen (dalen), dan kom ik daar.[28]Câri orang panday pegang kemudi.Zoek iemand, die verstand heeft van sturen (bekwaam in ’t hanteeren van ’t roer).Susah meñcâri, tuan, tetapi, kâlaw malăm terang, bôleh kita mengikut pantay, bâtu dan kârang t’âda.Die is lastig te zoeken, mijnheer, maar als ’t een heldere nacht is, kunnen we ’t strand volgen, er zijn geen rotsen of klippen.Bongkar sâuh.Haal ’t anker op.Buka lâyar semua.Hijsch al de zeilen.Lâyar âgung sâja jâdi lah dulu.Eerst maar alleen ’t groote zeil (’tgrootezeil slechts, dan is ’t in orde (geworden) vooreerst).Tûrunkăn jib.Haal ’t kluiverzeil neer.Kelat sudah kusut, pañjat tiang betulkăn-ña.De schoot is in de war, klim in de mast en maak hem in orde.Kîri kemudi, nampaq âir berôlaq di adăp, tentu âda bâtu.Bakboord (links) ’t roer, er is vóor draaiing in ’t water te zien, er zijn zeker rotsen.Kemudi ta makan, tuan.’t Roer pakt niet, Mijnheer.Kîri cikar!Bakboord ’t stuurrad!Betulkăn kemudi, kita undur.Zet ’t roer recht, we gaan achteruit.Bagi-mâna ârus sekârang?Hoe is de stroom nu?Âir pasang kah sûrut?Is er vloed of eb?Pasang-penuh.De vloed is op zijn hoogst.Sûrut-timpas.Laag water (laagste eb).Âir bunga-pasang.De vloed is juist begonnen.Sâtu âri bulan âir pasang besar.Als de maan éen dag oud is, hebben we heel hoog water.Dârat ta nampaq lâgi, lebih bâik rapăt ke pantay sedikit.’t Land is niet meer te zien, ’t is beter wat dichter bij ’t strand te gaan.Ta bôleh, tuan, pantay sudah dekăt, ta nampaq sebab ujan lebăt ini.Dat kan niet, mijnheer, ’t strand is al dichtbij, ’t is niet te zien van wege den harden regen.Kâlaw nampaq bukit Jegrâ, tuju lah betul-betul, bôleh dapăt Kuâla-Langat.Als de Jegrâ-berg in ’t zicht komt, moet je er goed op af sturen, dan kunnen we de mond der Langat binnen loopen (krijgen.)[29]Buang perum.Werp ’t lood uit.Berâpa âir?Hoeveel water staat er?Âir dalăm juga, ta jejaq perum.’t Water is nogal diep, ’t lood raakt den grond niet.Buang sa kâli lâgi.Werp ’t nog eens uit.Empat depâ betul.Precies vier vadem.Tohor sini, jâga bâik-bâik, nanti kita kenâ beting.’t Is hier ondiep, wees voorzichtig, straks raken we op een zandbank.Sudah lepas beting.We zijn al over den zandbank.Lâbuh sâuh; padămkăn api, sâtu ôrang jâga kapal, lâin ôrang semua bôleh tidur.Werp ’t anker uit; doe ’t vuur uit. Een man houdt de wacht over ’t schip, de anderen mogen allen gaan slapen.Kapal menggolèq (olèng-olèng) sangăt, susahm âu tidur.’t Schip slingert erg, ’t is lastig als men slapen wil.Pukul lima pâgi aku mâu jâlan lâgi. Arăng âda cukup kah?Om vijf uur in den ochtend wil ik weer op weg. Is er voldoende houtskool?Arăng t’âda lâgi, tetapi kâyu-bakaw bâñaq.Er is geen houtskool meer, maar rhizophoren-hout veel. (hout van strandwortelboomen).Ambil âir tâwar saberâpa bôleh muat, kâlaw pakay âir mâsin, nanti rusaq pesâwat (priuk-ña).Haal zooveel zoet water als we laden kunnen, als je zout water gebruikt, bederft de machine (de ketel, lett. pot).