The Project Gutenberg eBook ofMyne eerste vlerkenThis ebook is for the use of anyone anywhere in the United States and most other parts of the world at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this ebook or online atwww.gutenberg.org. If you are not located in the United States, you will have to check the laws of the country where you are located before using this eBook.Title: Myne eerste vlerkenAuthor: Eugeen Edward StroobantRelease date: November 1, 2004 [eBook #6959]Most recently updated: September 24, 2014Language: DutchCredits: Produced by Vital Debroey*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK MYNE EERSTE VLERKEN ***
This ebook is for the use of anyone anywhere in the United States and most other parts of the world at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this ebook or online atwww.gutenberg.org. If you are not located in the United States, you will have to check the laws of the country where you are located before using this eBook.
Title: Myne eerste vlerkenAuthor: Eugeen Edward StroobantRelease date: November 1, 2004 [eBook #6959]Most recently updated: September 24, 2014Language: DutchCredits: Produced by Vital Debroey
Title: Myne eerste vlerken
Author: Eugeen Edward Stroobant
Author: Eugeen Edward Stroobant
Release date: November 1, 2004 [eBook #6959]Most recently updated: September 24, 2014
Language: Dutch
Credits: Produced by Vital Debroey
*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK MYNE EERSTE VLERKEN ***
Produced by Vital Debroey
Eug. Ed. Stroobant.
U allen, myne vrienden, zy dit myn eerste werkje opgedragen. Door het lot van u verwyderd, wil ik u hetzelve tot eene gedachtenis laten. Gy alléén, die weet hoe weinige ledige oogenblikken myne noodzakelyke en ernstige bezigheden my overlaten, gy alléén zult het geringe aenbelang myner eerste voortbrengselen verschoonen.
Eenige der in dit bundeltje vervatte stukjes zyn niet van eigene vinding, maar slechts door my in het nederduitsch overgebragt; zulkdanige zyn:Mozes op den Nyl, naer VICTOR HUGO;Winterlyden, naar TURQUÉTY;Vaerwel eens jongen dichters aen 't leven, naer GILBERT;De jongeling en de grysaerd, naer FLORIAN;De bedelaer, naer AD. MATHIEU;De tempel, naer DE LAMARTINE;De dronkaerd en de doktor, naer het hoogduitsch.
Moge deze gedachtenis u aengenaem zyn; dan is myn wensch vervuld. Dat de kritiek hare scherpe nagelen vry op myn werkje—indien zy het de moeite waerd acht—sla,… dat zy het gansch vernietige! Voor u, myne vrienden, zal het, hoop ik, toch altyd eene waerde,— die, welke men hecht aen de gedachtenis eens afwezigen vriends— blyven behouden.
Vaertwel.
Turnhout, October 1842.
Herinren we ons die stonden.—C. LEDEGANCK.—
'k Heb u vaerwel gezegd, ô rust, ô zoet vreêIn 't ouderlyke huis zoo ruim en mild genoten,En u, ô vadren dak, gy stille en veilge reê,Waer myne jeugd te snel, helaes, is heengevloten!
Welligt voor altyd, ja, heb ik u, lieve grond,Waer ik myn eersten stap, als kind, heb durven wagen,Waer ik, als jongeling, zoo vele blydschap vond,Verlaten, om het pad der wereld in te slagen.
Nu vind ik my alléén, nu ben ik gansch ontscheurdAen al wat my op aerd het duerbaerst kon bevallen;Helaes! ik moest dan ook, onzalige, op myn beurtMyn heil, myn ruste zien door 't bittre lot vergallen!
Zoo wordt, als 't laetste vruchtje in 't najaer is geplukt,De zwaluwe ook ontscheurd der plaets, waer ze onlangs zweefdeDoor 't ruim, voor de eerste mael; zoo wordt zy ook ontruktDer vensternis, waerin het moedernestje kleefde…
Vindt m'ooit een tweede vaderhart,Een hart, dat uwe vreugde en smartOf wat uw ziel mogt voeden,Als 't zyne kan bevroeden?
Wordt eener moeder liefgekoosDat in uw ziel troost-moedeloosDe vreugd kan doen herleven,Nog ergens u gegeven?…
Neen, Ouders, neen; niets kan uw hartUw liefde, uw zorg, die pynen tart,Uw heilwensch- en verlangenOoit voor uw zoon vervangen!
Neen; altyd blyft zyn liefde u trouw,En hoe hem 't lot verwyderd hoû,Zal 't uwer min herdenkenHem troost en hope schenken!
Neen, in 't midden van u allen,Zusters, zit ik niet meer neêr;Andren moog dit heil bevallen,My, helaes! niet meer.
Ja, de plaets waer ik voor dezenTusschen u gezeten was,Waer zoo blyde stonden rezenOngemerkt en ras,
Moet thans ledig, open blyven,Sedert dat ik u verliet;Eenzaem, ik myne uren dryven…Maer… het lot gebiedt!…
Niets toch kan de liefde doovenDie ik, Zusters, tot u draeg;Niets kan ze u, in 't afzyn, rooven,Ze is myn troost nog staêg!
Uw zetel ook, ô Broêr, is weggeschovenSints lang van d'ouderlyken haerd;Niets echter ga voor ons die plaets te boven,Ons blyv' zy steeds oneindig waerd.
Geheugt 't u nog, hoe we aen dien haerd gezeten,Des avonds, in een kalme rust,Te zamen onze stonden zalig sleten,Het scheidens uer nog onbewust?—
't Geheugt u, ja… vergeet men ooit de dagenVan vrede, heil en zoete droomery,Die men vergeefs een tweede mael zou vragen,Die met de jongheid zyn voorby?…
Hoe zoet, ô Broêr, blyft my gestaêg 't herdenkenVan den voor ons vervloden tyd,Hoe pynend ook, zal dit gedacht my schenkenEen balsem in mismoedigheid.
U, myn Vriend, myn trouw gezel,U, den besten aller vrinden,Die ik mogt op aerde vinden,Ja, u ook zeide ik vaerwel!
Is er van ons kindschheid afWel een dag voorby gevaren,Dat wy by elkaer niet waren,Die ons zyne vreugd niet gaf?
Kon er iets geheims wel zynIn myn hart voor u verzwegen,En datgene in 't uw gelegen,Zeg, was dit ook niet het myn?
Nooit, nooit, vind ik zulk nog één;Ook waer 'k wenden mogt myn schreden,U blyf ik, als door 't voorleden,…Gy, vergeet my ook niet, neen!…
Wanneer de winter hier de zwaluw' komt verjagenEn dat de lent' haer elders wacht,Moet zy gedwee zich aen het lot gedragenEn vlieden voor zyn magt.
Haer blyft nogtans tot troost, de hoop van deze streken,Waer hooger magt haer uit deed vliên,Die zy, helaes, ten ondank is ontweken,Nog eenmael weêr te zien.
En haest keert zy, wanneer de lentezonne wederHaer eerste strael hier lieflyk schiet:Hoe blyde dan zet zy zich weêr ter nederOp 't dak dat zy verliet.
ô Mogt ik eenmael ook, ô heil! nog wedervindenHet vadren dak en zynen haerdEn u, ô ouders, zusters, broeder, vrindenMy zoo oneindig waerd!!!…
Brussel, january 1841.
Répondre et répondre à propos font deux.—CHARIVARI.—
Een jongeling die van zyn levenNiet had dan zottigheên bedreven,Een zonder-zorg, een lossebol,… een kwast,…Ging op het eind' tot 't huwlyk zich begeven.Na 't sluiten van 't kontrakt, gaf (zoo als dit dan past)Zyn schoonmoêr hem een les,… waerbyZy hem ten slotte zei:—Tracht dan, myn zoon, van wys te worden en te blyven,Ja, 'k hoop, gy zult voortaen geen dwaesheên meer bedryven…——Stel, moeder, u gerust, sprak hy haer toe,'t Is wel de laetste die ik doe.
Brussel, 1842.
Aen myne zuster Eugenia.
Zie neêr uit den hoogen, ô vader der weezen!Van u wacht ik troost, dien de wereld niet biedt.—C. L. TERNEST.—
Bid, ô meisje, bid en ween!Laet vry zilt'ge tranen vloeijen,Laet ze u wang en borst besproeijen,Bid, ô meisje, bid en ween,Dat u 't weenen lucht verleen'!
Bid, ô meisje, bid en ween!Nu ge uw moeder hebt verloren,Nu g' haer jongst vaerwel moest hooren,Bid, ô meisje, bid en ween,Nu ge op aerde zyt alleen!
Bid, ô meisje, bid en ween!Nu gy haer, uw gids, moet derven,Nu ge moet verlaten zwerven;Bid, ô meisje, bid en ween,g' Hebt geen hoedster meer!… ô neen!
Bid, ô meisje, bid en ween!Wie, wie zal u toch geleiden?Wie van onheil u bevryden?Bid, ô meisje, bid en ween,Want uw steun, uw raed is heen!
Bid, ô meisje, bid en ween,Opdat God de nare smarteHoore, die u snydt door 't harte!Bid, ô meisje, bid en weenDat hy troost en hoop u leen'!
Bid, ô meisje, bid en ween!Hy zal in uw onheil deelen,Hy, hy zal uw pynen heelen!Bid, ô meisje, bid en ween,Hoop en steun op hem alleen!
Brussel, 15 january 1842.
Vergeeft myne al te oprechte taal.—BILDERDYK.—
Waerom? weet gy dan niet dat 't laetste woordAltyd en overal en ook in alle zaken,Om wel te zyn, haer toebehoort,En dat hetkyriëzoo nooit ten eind' zou raken?…
Brussel, 1842.
Aen mynen broeder.
Ecce antem descendebat filia Pharaonis,ut lavaretur in flumine: et puellae ejusgradiebantur per crepidinem alvei.—EXOD. 2.5.—
"Myn zusters, 't bad is frisch by 't eerste zonnelicht,Komt; eenzaem is de kust en de akkermaeijer ligtNog in een loomen slaep gezonken;Uit Memphis ryst gerucht, doch slechts verward en doof;Aurora zal alléén, in 't digtbewassen loof,Ons kuisch vermaek, ons spel belonken.
In 't vaderlyk paleis gloort kunst voorzeker hoog;Edoch dit bloemig strand vleit me aengenamer 't oog,Dan bakken van goud of porfieren;Hoe lief wordt my hier 't oor door 't hemels lied geraekt!'k Stel voor den wierook die in onze zalen blaektHet balsmend lisplen der zefieren!
Komt; 't water is zoo stil, en d'hemel is zoo puerLaet uw doorschynend kleed van 't zuiversten azuer,Daer op die rieten boschjes wimplen;Doet ook myn sluijer af, neemt my de kroon van 't hoofd;'k Wil heden, onder u, van 't lastig kleed beroofd,Het klare water ook doen rimplen.
Komt; spoedt u,… doch wat zie ik door het mistig waesOp 't water dryven?—ginds; ziet gy het?—Ik verbaes…Wat is 't?… Doch neen—vreest niets, myn zoeten:'t Is ongetwijfeld slechts een oude palmenstamDie komt, wyl hem de vloed der woesteny ontnam,De hooge piramieden groeten!
Wat zeg ik! zoo myn oog, zoo ik my niet misgis,Is het of Herme's schuitje of Isi's schelpje wis,Die 't koeltje stuert naer deze kuste,Doch neen; het is een korf, waerin op 's waters gladZoo zacht een kindje rust, hoe ook de baer 't omspat,Als of 't aen 's moeders boezem rustte.
Het slaept: en 't vlottend wiegje, dat zich herwaerts spoedt,Gestuerd, gestrengeld door den wemelenden vloed,Schynt aen een duivennestjen even.Het dobbert, dryft en vliet naer 's windjes zacht geblaes,Het water wiegt het;—'t slaept;—en 't schynt den dood ten aesIn 't diepst des afgronds wis gegeven!
't Ontwaekt: loop toe, ô Memphis maegdenrei!'t Schreit: ach! wat moeder had zoo weinig medelyHaer kroost den vloed zoo te vertrouwen?Het steekt zyn armpjes uit: de baren spoelen rond,Helaes! en niets beschut het op dees aeklig stondAls biezen die schier zaêm niet hoûen.
Hulp! hulp!… het is misschien een kind van Israël;Myn vader wil hun dood: myn vader doet niet wel,De onnoozle kindren te doen sneven!ô Magtloos wicht!… zyn leed snydt my het hart schier af,Ik wil zyn moeder zyn, zoo ik 't den dag niet gaf,ô Ja dan geven ik 't toch het leven."
Zoo sprak de schoone Iphis, eens grooten vorstes hoop,Toen op des Nyles boord, in haren vluggen loop,Een maegdenstoet volgde op haer schreden,Die ze allen, ook hoe schoon, in schoonheid ging voorby,En wier zy, 's konings spruit, ontdaen van d'hofkleedy,De godheid scheen der zee onttreden. (*)
Reeds trilt de baer op 't drukken van haer voet hoe ligt;Zy beeft; haer sterkt de liefde tot het weenend wichtHoe ook de schrik haer stap bevangen;Zy heeft den korf gevat!… Trotsch op een last zoo zoet,Mengt d'hoogmoed zich, voor de eerste mael, in haer gemoedMet 't maegdlyk blozen harer wange.
Weldra doorsnydt zy 't nat, en boort door 't riet-gewas,En langzaem brengt zy 't kind, ontroofd aen 's meeresplas,Gered, op 's Nyles vochtge kusten;En ylings, beurt aen beurt, laet gansch de maegdenstoetOp 's wichtjes voorhoofd, dat haer zoetste grimlacht groet,Haer kuissche lippen, bevend rusten!
Loop toe, gy die, van ver, in nypend twyfel staet,Uw zoon, dien 's hemels gunst bewaekt, zoo gade slaet,Kom, als een vreemde bygetreden;Vrees niets: druk Mozes vry aen uwe borst; kom aen,Noch blydschap, noch geween, ô neen, zal u verraên,Noch kent Iphis uw zaligheden!
Daerna, terwyl de maegd, de hoogmoed van een vorst,Verrukt, het arme kind, op 's moeders arm getorstAls zegevierend heen deed voeren,Toen hoorde men een koor zoo ver als d'hemel strekt,En de Englenrei, die zich voor God het aenschyn dekt,Hare eeuwge gulden lieren roeren:
"Neen, Jakob, zucht niet meer, een banneling gelyk,Neen, meng uw tranenvloed niet meer met Nilus slyk;Jordanus komt zyn kust u bieden.De dag komt aen, waerop, naer het beloofde land,Gessen, in weerwil van des vyands tegenstand,'t Verdrukte volk zal heen zien vlieden.
't Is Sinas zendeling, de vorst van 't plagental,Dien, onder 's wichtjes schyn, een maegd, ginds in dit dal,Aen 's waters woede komt 't ontschaken.ô Sterfling! gy wiens hart den Eeuwigen verzaekt,Buk!—Israël wordt door een wiegje vry gemaekt—Een wieg zal 't menschdom zalig maken!"
(*) De Egyptenaren, zoo wel als de Grieken en Tiriers, meenden dat de godin der schoonheid uit het schuim der zee geboren werd.
Brussel, 7 April 1842.
De dronkaerd Pouf lag ziek; men haelde een doktor by;Heer, sprak deze Esculaep, ik zal u iets gaen schryvenVoor dorst en koortsvuer zaêm. —Maek my van koorts maer vry,Zei Pouf, den dorst zal ik dan wel verdryven…
Turnhout, 1839.
Die zynen naesten wilt verraênEn soeckt hem te bederven,Sal zyn gewissen loon ontvaênEn noyt goet eynd' verwerven.—JACOB VAN ZEVECOTE.—
Wee hem, die onder liefdes schynZyn vriend zoekt te bedriegen;Dra zal hy zelve 't offer zynVan zyn verfoeilyk liegen!…
Dit was eens het lot van een zeker Edgard,Wiens hoon ik u hier ga vertellen;Om u des te beter, te dieper in 't hart,'t Onfeilbre dier zinspreuk te stellen.
Edgard had een vriend, en die vriend was Geeraerd,Een jongen zeer zuiver van zeden,Zoo goed en zoo zacht en zoo teder van aerd,En niet gelyk vele van heden.
Die Geeraerd beminde Helena zoo zeer,Wel uit al de kracht zyner zinnen;Zy was hem ook altyd zoo vriendlyk en teêr,Wie zou schoon- en teêrheid niet minnen?…
Helena was immers ook fraei van gestalt',Zeer schoon en van lyf en van leden,Daerby het geen immers nog meerder bevalt,Zeer stil van manier en van zeden.
Geeraerd was zoo zalig, zoo glukkig, wanneerHeleen aen zyn zy was gezeten;Dan spraken en lachten zy beide zoo teêr;De tyd was met eenen gesleten.
En was dan van scheiden het oogenblik daer,Dan was het zoo bitter: "tot morgen…"Dan kwamen hun handen zoo zacht in elkaêr;Haer oog hield een traentje verborgen.
Edgard zag 't op 't laetst met geen goed oog meer aen;En nu ging de wangunst beginnen,Zy had zyne zinnen alreede aengedaen,Hy ook scheen Heleen te beminnen.
In schyn was hy altyd met Geeraerd nog vriend,Maer zocht slechts deoccasiete vinden,(En 't spreekwoordje zegt: dat die zoekt, altyd vindt,)Om haer over hem te verblinden.
Zyn plan was gemaekt; en nu moest juist GeeraerdDe stad voor twee dagen verlaten;'t Is niet om te zeggen wat pyn hem dit baerd'Maer echter kon hem dit niet baten.
Hy neemt dan zyn afscheid met tranen zoo warm,Zegt: "Vaerwel, Heleen! voor twee dagen;"Hy geeft haer een zoen, en hy drukt ze in zyn arm,En scheen zich zoo fel te beklagen!
Hy was nu al gansch eenen dag op de baen,En dacht niet dan aen zyn geliefde;Hy dacht haer te zien, en heur beeld lacht' hem aen,Wyl 't afzyn zoo bitter hem griefde…
Terwyl hy dus dacht aen zyn liefste zoo teêr,Legde Edgard zyn listen en strikken,Hy trad voor het huis van Heleen heen en weêrEn vond haer zoo droevig aen 't snikken…
Nu ging hy tot haer, en hy vatt' haer de hand;"Waerom hebt gy toch zoo gegrezen?Gewis omdat Geert voor twee dagen uit 't landVer van u, zyn liefste, is gerezen…
"O ween daerom niet; ach! dit doet my ook pyn,Hy mint my het meest van zyn vrinden;En kan er ook ergens een enkele zynZoo trouw wel, als ik ben, te vinden?"
Dus sprak hy van zich, en zy antwoordde niet;Hy zeide: "Nu, nu wil bedaren,En maek toch daerin maer zoo groot geen verdriet,Ik moet u iets anders verklaren…
"Hy heeft me gezegd, en hy zelf door zyn mond,(Gy weet het, hy is my zeer eigen,)Dat hy voor twee dagen op 't speelreizen stond,Om… neen, neen dit mag ik niet zwygen…
"Om zich te begeven naer 't dorp hier naby,Waer zyn teêrgeliefd' hem verwachtte,En dat hy vertrok zoo verheugd en zoo bly,En dat hy met u wel wat lachte!…
"En gy; ô ge mint nog dien valschaerd zoo zeer…Zoo zeer dat ge om hem zit te weenen!…Verlaet hem, dit raed ik u aen voor uw eer,Zoo een vryer en is er toch geeneen!…"
Het meisje verstomde en het wist nu ook niet,Wat zy van dit alles moest denken,Edgard moest het weten…, ô Heer! wat verdriet!Moest z'heur hart zoo eenen toch schenken!
Zy gaf echter geen of zeer weinig geloofAen al wat Edgard kwam vertellen;Zy scheen voor zyn trouwlooze woorden als doof,Die toch haren geest kwamen kwellen.
De nacht kwam nu aen, en zy liet snik op snik,En angst kwam haer hart zoo bespringen,En Edgardes woorden die baerden haer schrik,Dien zy niet had kunnen bedwingen.
Het nachtuer bezwaert en zy, eerst zoo getrouw,Woû Geeraerd nu zelve ook vergeten,Want 't scheen heur dat hy, ver van haer, nu in rouw,Reeds was by eene andre gezeten.
Zoo kwam nu de morgen;—zy mind' hem niet meer,Of scheen hem niet meer te beminnen;Nogtans kwam 't gedacht van Geeraerdje zoo teêr,Haer nog al gedurig te binnen.
Nu ook rees Geeraerd van zyn legersteê opNog vol vreugdes- en liefdedroomen,Hy sprak in zich zelv', en zyn vreugd steeg ten top,"Van daeg zal ik nog by haer komen…"
De dag had zich naeuwlyks aen 't oosten getoond,Of Edgard trok vol van gedachtenTot haer, waer hy Geeraerd, zyn vriend, had gehoond,Wiens liefde hy wilde versmachten;
En ditmael dan klapte en dan praett' hy zoo schoon,Dat ze eindlyk hem wel moest gelooven;En dat zy op 't laetste tot Edgardes loonHaer liefde tot Geeraerd woû dooven.
En de avond was daer, en onz' Geeraerd vol spoedKwam nu tot Heleentje geloopen,Maer als hy haer zag, dan ontging hem zyn moed,Hare armen die gingen niet open!…
Hy sprak haer hoe droef hy op reis was geweest,Hoe blyde van by haer te wezen…Zoo diep was Edgardes gezegde in haer geest,Dat z' hem niet meer sprak lyk voor dezen…
Dit duerde dry dagen… misschien nog al meer,…Heleen werd al drooger en drooger;Ook Edgard die loog nu veel meer dan weleer,En bragt het al hooger en hooger.
En Geeraerd die wist nu ook niet meer waerheen;Hy vroeg haer gestaeg wat er scheelde,Waerom zy dus zat, en zoo droef en alleen,En zich nu, by hem, als verveelde.
Nu kon zy het zeker niet langer op 't laetstMeer in haren boezem verbergen,Zy zegde 't aen Geeraerd wat 't was, met er haest,Hetgeen hare ziel zoo kwam tergen.
Maer nu ze maer kwam tot den uitleg der zaek,Was droefheid weldra ook genezen,Gemaklyk was Geeraerds verdedigingstaekIn zyn liefdeblikken te lezen.
Eerlang was haer Geeraerdjes onschuld bekend,Zy opende de armen zoo blyde;En Edgard met stappen, door hartzeer gewend,Verwyderde zich van hen beide!
Sints heeft men van Edgard geen woord meer gehoord,Waer henen hy trok, die verrader;Sints zyn ze in hun liefde door niets meer gestoord,En leven zoo teeder te gader.
* * * * *
Wee hem dan, wee hem dan, die onder den schynVan liefde, zyn vriend wil bedriegen,Dra zal hy ja zelve het slagtoffer zynVan al zyn verfoeijelyk liegen!!!….
Turnhout, 1840.
Aen Henry Gregoir, kunstschilder.
Animus meminisse horret.—VIRGILIUS. Eneid. I. II. v. 12—
Wanneer de vuige vreemdelingOp 's Vaêrlands lieven grond,Den scepter zwaeide, en alles daerVoor hem gebogen stond;
Wanneer hy trotsch met fieren blikDen armen Belg bezag,Die daer door zyne looden handVerplet te zuchten lag;
Wanneer de Belgies forsche leleuwMet toegewrongen klaeuwTe sluimren lag, terwyl 't om hemNiets was dan zwarte rouw;
Wanneer de valsche Spanjaerd zochtMet zynen yzren stafVoor eeuwig 't eedle BelgenlandTe domplen in het graf;
Dan was er menig moedig hartVoor Vaderland beducht,Dan slaekte menige eedle borstEen pynelyken zucht.
Dan ook wrong menig sterke vuistEen dolk met woest geweld,Doch de yzren keten al te vastHield hen, helaes, gekneld!
Geen echter, die zyn stem verlief,Of die zich roeren dorst,Dan immers was de kerker daerOf 't stael doorstak zyn borst.
Ja, men vermoedde zelfs maer éénVan 't eene of 't andre feit,Dan werd hy daedlyk opgeligtTer vierschaer heengeleid!
Dan sloot zich de yzren kerkerdeurVoor eeuwig op hem toe,Want daer nam men hem 't leven af,Ach! waerom toch, en hoe?…
Waerom?… omdat hy zwygend vloektHet juk dat hem zoo pynt;Omdat het eedle vaêrlandsvuerIn zyne borst niet kwynt;
Omdat hy 't hart zich stukkend knaegtDoor wraekzucht en verdriet;Omdat men d'haet tot 't spaensche volkHem op het aenzigt ziet.
Ziedaer zyn misdaed: vaêrlandsmin,Liefd' voor der vaedren erf!Ziedaer waerom de vreemdelingHem stort in zyn verderf!
Hoe?… In een diepgelegen zael,Waer lucht noch dag genaekt,Dáér stort men zyn onnoozel bloedWaernaer de Spanjaerd haekt;
Dáér gaet de dolk hem door het hart,Dáér schenkt men hem 't venyn;Dáér vindt de wreedheid elken dag,Elk uer een nieuwe pyn.
Dáér zitten regters zonder eer,Verkleed, en zwart vermomd,Wee den rampzaelgen, die voor henZyne onschuld pleiten komt!
Hem blyft geen hoop meer over, neen!Zyn dood is vastgesteld,Zyn regtsgeding is haest aen 't eind;Zyn vonnis ras geveld.
Want of hy 't misdaed ook bekenn'Of zweer' met duren eed,Dat hy daeraen onnoozel isEn nooit een schelmstuk deed;
Zyn dood is in het beulen hartDer regters reeds bedacht;Zy sluiten 't oor voor zyn gesprek,Voor des onschuldgen klagt!
Beleidt hy dat hy tegen henIets zeide, iets hoorde of zag,Dan valt het zweerd hem in den halsMet ysselyken slag.
Zoo niet, dan is de pynbank daer,De pynbank… Ach! dit woordVerschrikt den dappren Belg nog meerDan of hem 't stael doorboort!
Dan brengt men hem op 't helsche tuigVan kleêren gansch ontlast,Dan bindt men d'handen aen den balk,De voeten onder vast.
Wanneer hy zoo is vastgemaekt,"Bekent ge uw misdaed?" — "Neen!"Dan geeft de regter eenen wenkEn spreekt:— "Rek uit, beul, één!"
Dan wordt de onnoozele éénen duimVerlengd op 's beules slag;Reeds juicht de Spanjaerd op zyn pyn,En spot met bittren lach.
"Bekent ge 't?" — "Neen!" — "rek uit, beul, rek"…Zoo gaet het eind'loos voort,Tot dat 't mismaekte menschen-vormGeen regters stem meer hoort!
Gelukkig die dan eeuwig slaept,…De regter weet nog raed,En kan op 't offer, dat nog leeft,Voltooijen zynen haet!
Want nu nog is zyn spaensche zielDoor 't pynen niet voldaen:De dood alléén!… dit is zyn doel…"Beul, hael de rieten aen!"
Dan zet men 't opgesplitste rietOp d'huid waer 't bloed uit spat,…Dan wordt nog elke wond daernaBesprengd met pekelnat!…
* * * * *
Zoo werkte 't spaensche snood gebroedDer dappren Belgen moord,Opdat geen enkel overbleefTot wraek van 't vaderoord!
De Hemel echter wilde 't niet,De leeuw rees haest geducht;Hem volgde de echte Belgies telg,Dreef 't spaensche ras ter vlugt.
Gy, die onz' vaedren vryheid gaeftEn bystondt in hun lot;Bevry ons van uitheemschen staf,Bevry ons, ô myn God!…
Turnhout, 1840.
Aen mynen vriend Jan Diels.
Ex substantià tuâ fac eleëmosynamet noli avertere faciem tuam ab ullopaupere: ita enim fiet ut nec a teavertatur facies Domini.—TOB. 4. 7.—
De sture winteràem heeft gansch het dal versteven,Het geel verslenste blad vliegt raetlend door de dreven,En valt ontkleurd ter neêr op het verwelkte gras!…Vaerwel der heemlen glans; hun schoon azuer wordt duister;Der vooglen zang verging, en hun verliefd gefluister,Verdween met 't bloemgewas!
Alléén huilt nu de storm op deze naekte streken;'t Is alles naer; de lucht, door 't wolkgordyn versteken,Deelt ons den dag slechts doof en twyfelachtig meê;Het onweêr is ontstaen; ziet gy den winter naken?…Hy brengt den ryken spel, en duizenden vermaken,Den armen druk en wee!
Vergeefs, ja, baert de wind, ontketend, de tempeesten,Gelukkige der aerd'! hy woedt, doch spaert uw feesten;Al uwe stonden zyn door wellust vergezeld;Een laetsten zomergeur aêmt gy nog uit de struikenEn bloemen, die gy doet, de koû ten spyt, ontluiken,Gewonnen met geweld.
Voor u begint de dans; de jufferschap met hoopenKomt op 't betoovrend spel van 't snaertuig toegeloopenNaer 't feest, alwaer vermaek en vleijery haer beidt;Vervoerd door vreugdmuzyk, door de echos die 't herhalen,Mag uwe ziel, als door een droom geliefkoosd, dwalen,Van heil tot heil geleid.
Maer ach! schuif weg, schuif weg, die zyden draperyen,Die voor het morgenlicht uw zoeten slaep bevryen;En zie eens 't venster uit, waer d'hagelbui op stort…Helaes! wat zult gy daer, voor uwe deur, ontwaren?…Een moeder 't oog betraend, een man met zilvren harenDoor honger uitgedord!
ô Neen; gy weet het niet, wat 't arm gezin moet lyden, In de enge kluis, die van geen stormwind kan bevryden, Waer deur, noch valluik, voor de jagtsneeuw hen beschut; ô Neen; gy kent het niet, het hartverscheurend kermen Der teedre moeder, die haer kroost niet kan verwarmen, Versteven in de hut!
ô Neen, gy ziet ze niet, die menschen, bleek als lyken, Die aen uw bronzen poort hun handen gretig reiken; De klank van 't spel verdooft voor u het noodgeschrei Dat klappertandend op uw breede arduinen stoepen Om eenen mondvol broods, wanhopend staet te roepen: —"ô Geef uit medely!…"—
Genâ voor 't gryze hoofd, dat reeds al bukt ter neder;Genâ voor 't arme kind; genâ voor 't weesje teeder,Dat thans uw aelmoes van een wissen dood bevrydt!Hoort gy hun droeve stem niet klinken tusschen 't weenen;Of blyft uw hart nog koud, gelyk de kille steenen,Waerop de honger schreit?…
Neen; sluit uw oor niet digt voor 't klagen van den armen;Geef hem een spaender om 't verkleumde lyf te warmen,Dek zyne naektheid, en trek u zyn nooddruft aen;'k Bezweer u in den naem van die u met de weelde,Aen anderen ontzeid, zoo rykelyk bedeelde,Maer ze ook kan doen vergaen.
Geef de aelmoes, geef ze mild; zoek daerin uw genoegen,Want weldoen is genot, het eenigst dat geen wroegenTot nasmaek meêbrengt, en des menschen heil verhoogt;Geef de aelmoes; zy alleen zal hoop en vrede schenken,En in den tegenspoed uw troost zyn, by 't herdenken:Ik heb een traen gedroogd.
Geef; in 't verschriklyk uer, wen alles weg zal zinken,En't kom ten oordeelom uw legerstèe zal klinken,Dan vindt ge uwe aelmoes weêr in de eindlooze eeuwigheid;Dan zeg met d'Engel, die u voor Gods troon zal leiden:'k Was zondaer, groote God, maer 'k kende 't medelydenEn vraeg bermhertigheid.
Brussel, december 1840.
Aen mynen boezemvriend D. Swolfs,
Wy blyven aen elkaêr toch innig vastgesnoerd.—F. J. BLIECK.—
Eer dat gy my verlaet, ontvang nog, waerde vrind,Een toon van myne lier, die tolke van myn harte;Hoor in myn ruw gezang een hart dat u bemint,En dat uw afscheid haest zal grieven met zyn smarte…
Toen ik u heb ontmoet,—toen de eerste mael uw handDe myne heeft gedrukt,—voelde ik myn ziel ontgloeijen,…En gy verstondt myn ziel!…—reeds knelde ons vriendschapsband,Die staêg ons beider hart mogt vast en vaster boeijen.
Myn boezem had weldra geen vreugd, geen hoop, noch rouwAen d'uwen onbekend, waer de uwe niet in deelde;Uw oog drong door tot in myns hartes diepste vouw;Gy waert het, die myn smart en myne pynen heelde.
Ach! wat al rein genot heeft my uw liefd' gebaerd!Hoe menig heilvol stond mogt ik door haer beleven!My waert ge steeds een gids, myn wederliefde waerd:Wat kon ik u tot loon meer dan myn harte geven?…
* * * * *
Ook eerder zal de zon aen de aerd' haer licht onttrekken,Ja eerder zal de herfst van vruchten zyn beroofd,Zelfs eerder zal de dood my met zyn floers bedekken,eer in myn hart, ô vriend, uw liefde zy gedoofd!
Ja, Swolfs, zoo lang er bloed zal door myn aders vloeijen,Zoo lang de hemel my den adem maer verleent,Zoo lang zal ook myn borst door liefde tot u gloeijen,Tot u, wien vriendschap my voor eeuwig heeft vereend.
* * * * *
Mogt ik na 't scheidens uer, waervoor myn tranen vlieten,Nog dikwyls u herzien, ô gy, myn trouw gezel!En mogt, by 't weêrzien, nog myn hart in 't uw zich gieten!…Alléén is dit de troost, dien 'ik d'hemel vraeg… Vaerwel!…
Turnhout, 11 augusty 1840.
Aen mynen vriend Wil. Dierckx.
"Riez et blasphémez dans vos heures oisives,"Moi je ferai passer vos bouches convulsives"Du rire au grincement de dents!…"—VICTOR HUGO.—
Albert, de zoon eens ryken graefs,Woonde op een prachtig slot,En leefde daer gelyk een vorstIn weelde en in genot.
De jonker deed all' naer zyn zin,Kwam nooit in kluis of kerk,Gaf nooit een aelmoes of deed nooitEen enkel goede werk.
Hy dreef den spot met al wat aenDen Godsdienst maer behoort,En zyn gesprek (want hy was ryk)Werd nooit in 't minst gestoord.
't Was immer noen- of avondmael,Of drink- of dansparty,En zonder feestje ging er wisGeen enkle dag voorby.
Dan was er weêr een vreemde vorstDien men op 't slot verzocht,En die daer eenge dagen bleef,Vermoeid van langen togt;
Dan weder werden daer verwachtAl de eedlen van de streek,Die soms aldaer met knecht en rosVerbleven gansch de week;
Of 't waren zonen van barons,Die kwamen daer ter jagt,En 't meestal zwommen in den wynTot 't midden van den nacht.
Met hen had Albert 't liefst te doen,Dit immers was zyn soort,…Dan werd er iets uit een gedaen,Gewisseld menig woord…
Eens,—z'hadden gansch den dag gevischt—De vangst was goed geweest;Daerom vermaekten zy zich goedEn dronken ze om het meest.
't Was avond; allen waren inDe groote zael vergaerd,In hun gesprek bleef niets, weêr zelfsDe Godsdienst ongespaerd.
Zy spraken spottend over all'Wat maer godsdienstig was,Wat men in heilge schriften, ofIn Godes wet eens las.
Nu was op 't laetst, ik weet niet hoe,De zamenspraek geraektOp d'hel, nu werd er vry gespotEn vry wat losgebraekt.
—"Wat! riep Albert op 't laetsten uit,Gelooft gy daervan iet?Een hel… dit maekt men kindren wys,Maer my of u toch niet.
"Neen, wat men ook van duivels zegg'Of van hun helsche magt,Ik daeg den besten van hen uit,—Hy kome nog van nacht!"—
Dat ik dit woord, dacht jonker al,Toch niet gesproken hadd'…Maer 't schaetrend lagchen van den stoetDeed dat hy 't dra vergat.
—"Neen, eene hel, die is er niet,En duivels nog al min;Kom, op Alberts gezondheid, ras,Kom, schenk me nog eens in!"—
—"My ook, loop heen, breng wyn, ras, wyn!Gezwind, lakei, en yl!—En allen schokten onder henHun glas op Alberts heil…
Nu sprak men van iets anders weêr,En de opgepropte schaelWerd nog al meer dan eens geleêgd,Eer men verliet de zael.
Op 't einde toch gaf wyn en vaekElk een tot slapen lust,En al de jonkers trokken moêEn zwymelend ter rust.
"Gods vierschaer, op uw eisch ontploeid,"Zendt u naer Satans ryk."——TH. VAN RYSWYCK.—
En de helle huilde met triompherendegalmen op Roberto's komst.—HENDRIK CONSCIENCE.—
Nog dreunde 't uer van middernachtIn menig holle graf,Wen jonker Albert 't licht uitbliesEn zich te bed begaf;
Hy had een voet reeds op de spondEn trok den tweeden aen,Wanneer hy voelde een kille handAen zyne leden slâen…
—"Hulp!"—riep hy, toen hy hoorde een woest,Een helsch en wreed gegil,Maer Satan ('t washem) maekte wel,Hy zweeg een weinig stil:
Hy sloeg zyn breeden hoornen klaeuwOp 's jonkers fynen mond;Geen knecht of makker die zyn stemGehoord had, noch verstond…
—"Wie zyt ge?" morde jonker nu,Een weinig los geraekt,"Weet dat men my in myn vertrekNiet ongestraft genaekt.
"Laet af!"—vervolgde hy, terwylHy naer een slagzweerd greep;Hoe meer toch jonker woelde en wrongHoe harder Satan neep…
Zyne oogen blonken in hun kringAls flikkerende vlam,De kamer was vol rook, die hemUit mond en neusgat kwam;
Hy had twee horens en een staert,Zyn romp was zwart en rouw,Van scherpe nagels was hy ookVoorzien aen poot en klaeuw;
—"Ik ben," sprak hy op eenen toonZoo grof, zoo hol, zoo fel,Dat hy den jonker siddren deed,"De duivel uit de hel…
"g'Hebt me onbezonnen even daerVan nacht by u gedaegd:Gy ziet hoe 'k ben gereed; ik dienGeen tweede mael gevraegd.
"Een stondje nog en 'k toon u klaerMyn ryk waer gy meê spot;Een stondje nog, we reizen zaêmNaer 't onderaerdsche kot.
"Reeds veel te lang loerde ik op u,En nu is 't uer geslaen,Dat ik voor eeuwig u bezit;Ge zyt de myn, kom aen!"—
—"Hulp!"—riep de jonker nogmaels, dochVergeefs was zyne kreet;Want de aerde scheurde rondom hemIn eene breede spleet.
En jonker Albert vastgeklamptDoor zynen reisgezel,Viel met hem langs die baen gewisIn 't brandend ryk der hel!
En drymael dreunde 't gansche slotAls door een donderslag;En ieder rees de bedsteê uitWaer hy te slapen lag.
En allen kwamen by elkaêr,Gewekt door 't wild gerucht;Doch nergens werd er iets gemerkt,Zelfs hoorde men geen zucht.
Albert alleen werd dra gemist,Men trad in zyn vertrek;Daer vond men niets dan 't spoor, hetgeenNog solfer spuwde en pek!
En ieder giste dra 't gevalEn merkte Godes magt,Die Alberts honend spotgesprekGestraft had in dien nacht.
De knechten vlugtten haestig weg,De jonkers trokken voort.—Sints bleef het slot ook onbewoond,Gesloten bleef de poort.
Turnhout, 1840.