Caput SeptimumPræda ingens — Deest res maxime necessaria — Vota irrita — Ambulatio — Natatio — Res variæ.Crusoëus, quum solis æstus in insula interdiu esset fervidissimus, matutinum imprimis aut vespertinum tempus operi impendere solebat. Itaque primo mane surrexit, quumque ligna super focum reposuisset, dimidiam cocossæ nucem, quæ de hesternis epulis reliqua erat, comedit. Quo facto, quum aliam lamæ partem veru affigere vellet, carnem, jam putrescere, propter nimium calorem, sensit. Carendum igitur hodie fuit voluptate quam ex edenda carne percepisset.Deinde humeris pera venatoria cinctis, ad litus se contulit, ostreas collecturus. Ibi vero pro ostreis, quarum mira paucitas erat, aliud alimenti genus Robinsoni contigit invenire, quod certe utilitate ostreas vinceret ; animal cui tectum ipsa composuit natura, quod secum quocumque libuerit gestat, testudinem nimirum ; tantaque illam magnitudine quanta in his regionibus raro reperitur ; quippe librarum fere quinquaginta pondus æquabat.Sæpe ille carnem testudinis et jucundam esse et salubrem audierat. Prædam igitur humeris impositam lente domum deportat. Tum securi sua inferiorem partem conchæ percutit repetito ictu, donec frangeretur ; et sic testudine potitus, opimam ejus partem assandam resecuit. Quam quum veru affixisset, ut magnam famem explere cupiebat, vix expectare poterat donec rite cocta esset.Interim dum sedet assam versans, secum reputat quid de reliqua testudine sit faciendum, ne putrescat. Ad illam enim muria condiendam*et patina et sale carebat. Quomodo se inde expediat ?Sollicito enim animo prævidit egregiam illam testudinem, quæ sibi vel octo amplius dierum victum præbuisset*, postero die putridam fore ; neque tamen animum subiit qua ratione illam condiret. Ac subito hoc ei consilium in mentem venit. Superior testudinis crusta clipei similitudinem aptissime referebat. “ Hæc erit, ” (sic ille secum), “ pro patina. Unde autem salem petam ? O me stultum ! ” ait, fronte simul percussa. “ Nonne possum carnem aqua marina irrigare, quæ quidem idem præstabit ac si sale esset condita ? Optime ! egregie ! ” iterum iterumque exclamat, atque lætatus veru celerius versat.Et nunc caro rite assa est. Quum ille esculentum quoddam ejus frustulum gustasset, sic secum non sine suspirio locutus est : “ ah ! si modo fragmentum panis vel minutissimum mihi nunc contingat ! Quam stultus fui, qui puer non intellexerim quantum Dei erga homines beneficium panis sit ! Tunc temporis, ut satis mihi fieret, cibi lautiores dapibus addendi erant. O utinam nunc mihi adesset fragmentum quodlibet panis illius quem tunc ad canem nostrum horti custodem projiciebam ! Quam me felicem nunc prædicarem ! ”Robinson igitur quam lautissime posset epulatus est. Deinde, fervidissimo diei tempore, paululum in strato recubuit, ut secum meditaretur quodnam potissimum opus susciperet, quum remisso calore liceret operam in aliquid conferre.“ Quid nunc prius agam ? optimum erit ad venandos aliquot lamas proficisci. Quid autem proderit tanta carnis copia ? ” Sic secum reputanti in mentem incidit consilium novum, cunctisque prioribus longe præstantius. Scilicet animalia quædam, si posset, mansuefacere decrevit quæ sibivictum simul et societatem præstarent. Lamæ autem quum jam mansuetissimi natura viderentur, speravit fore ut facile nonnullos ex iis vivos exciperet. Statuit funiculum ita aptare ut esset pro laqueo, tum post arborem insidiari, et lamæ capiti, qui primus appropinquaret, laqueum injicere. Hac mente funem satis crassum contorquet ; atque paucas post horas cuncta confecta sunt. Tum identidem omnia expertus*, vidit res bene successuras esse.Quoniam vero locus ille qua lamæ ad aquam devenire solebant satis remotus erat, nec constabat*num unoquoque vespere eo venturi essent, re ad crastinum diem dilata, interim cætera ad iter faciendum paravit. Tum resecto testudinis frusto quod et vespertinæ et crastinæ cœnæ sufficeret, reliquam partem aqua marina irrigavit.Quo facto foveam mediocrem in solo fodit, quæ sibi ad tempus cellæ vicem præstaret ; atque in ea concham testudinis carne repletam condidit, ostio cellæ intextis ramalibus*occluso.Reliquum a meridie tempus jucundæ ambulationi impendit ut animum recrearet ; quam ob causam ad litus maris se contulit, unde suavis aura spirabat qua aëris æstus paululum temperabatur. Ibi dum secum spatiatur, valde delectatus est aspectu maris tam immensi cujus plana facies fluctibus sese invicem leni lapsu pellentibus vix crispabatur. Hic animo affectus, oculos in eam terrarum partem convertit*in qua sita erat cara sibi patria, quumque hæc optimorum parentum memoriam desideriumque renovarent, nonnullæ obortæ sunt lacrimæ.Atque sic obambulanti venit in mentem sibi ut corpus abluat ad squalorem detergendum. Vestem igitur deposuit. Ut vero stupuit aspecto indusio quod unicum habebat ! Quoniam in regione tam calida nunquam illud exuerat, vix cerni poterat linteum albi coloris olim fuisse.Primo igitur statuit sedulo indusium lavare. Quo quidem ex arbore suspenso, ipse in aquam desiliit.Quum autem puer natandi artem didicisset, placuit ex eo loco ubi in aquam descenderat natando pervenire ad tractum quemdam terræ satis longo spatio in mare procurrentem, quem nondum adierat.Illud quoque consilium faustissimum fuit. Vidit nimirum hunc terræ tractum aquis subeuntibus*inundari, recurrentibus vero magnam copiam testudinum ostrearumque in sicco destitui.Maris ille locus quem circumnatavit, adeo piscibus abundabat ut fere manibus capi possent. Quod si reticulo instructus fuisset, multa facile cepisset millia. Hoc autem adhuc carebat. Quum tamen omnia suscepta ei hactenus prospere cessissent, speravit fore ut aliquando piscatorium rete sibi conficeret.His rebus jucundissimis lætus Crusoëus ex aqua emergit, quum horam fere integram natando consumpsisset. Indusium quoque aëris calor penitus siccaverat ; tum ille voluptate lintei mundi induendi fruitur.Quum vero nunc consuevisset cuncta attente meditari, cogitavit hanc voluptatem non fore diuturnam, si quidem hoc unico indusio sibi nunc utendum esset, quo semel attrito nulla suppeteret ratio qua aliud compararet. Quæ meditatus gaudio simul et mærore affectus est. Attamen animo mox confirmato, domum reversus est, cœnam sumpsit, quumque Deum pie oravisset, placide se in lectulo composuit.
Caput SeptimumPræda ingens — Deest res maxime necessaria — Vota irrita — Ambulatio — Natatio — Res variæ.Crusoëus, quum solis æstus in insula interdiu esset fervidissimus, matutinum imprimis aut vespertinum tempus operi impendere solebat. Itaque primo mane surrexit, quumque ligna super focum reposuisset, dimidiam cocossæ nucem, quæ de hesternis epulis reliqua erat, comedit. Quo facto, quum aliam lamæ partem veru affigere vellet, carnem, jam putrescere, propter nimium calorem, sensit. Carendum igitur hodie fuit voluptate quam ex edenda carne percepisset.Deinde humeris pera venatoria cinctis, ad litus se contulit, ostreas collecturus. Ibi vero pro ostreis, quarum mira paucitas erat, aliud alimenti genus Robinsoni contigit invenire, quod certe utilitate ostreas vinceret ; animal cui tectum ipsa composuit natura, quod secum quocumque libuerit gestat, testudinem nimirum ; tantaque illam magnitudine quanta in his regionibus raro reperitur ; quippe librarum fere quinquaginta pondus æquabat.Sæpe ille carnem testudinis et jucundam esse et salubrem audierat. Prædam igitur humeris impositam lente domum deportat. Tum securi sua inferiorem partem conchæ percutit repetito ictu, donec frangeretur ; et sic testudine potitus, opimam ejus partem assandam resecuit. Quam quum veru affixisset, ut magnam famem explere cupiebat, vix expectare poterat donec rite cocta esset.Interim dum sedet assam versans, secum reputat quid de reliqua testudine sit faciendum, ne putrescat. Ad illam enim muria condiendam*et patina et sale carebat. Quomodo se inde expediat ?Sollicito enim animo prævidit egregiam illam testudinem, quæ sibi vel octo amplius dierum victum præbuisset*, postero die putridam fore ; neque tamen animum subiit qua ratione illam condiret. Ac subito hoc ei consilium in mentem venit. Superior testudinis crusta clipei similitudinem aptissime referebat. “ Hæc erit, ” (sic ille secum), “ pro patina. Unde autem salem petam ? O me stultum ! ” ait, fronte simul percussa. “ Nonne possum carnem aqua marina irrigare, quæ quidem idem præstabit ac si sale esset condita ? Optime ! egregie ! ” iterum iterumque exclamat, atque lætatus veru celerius versat.Et nunc caro rite assa est. Quum ille esculentum quoddam ejus frustulum gustasset, sic secum non sine suspirio locutus est : “ ah ! si modo fragmentum panis vel minutissimum mihi nunc contingat ! Quam stultus fui, qui puer non intellexerim quantum Dei erga homines beneficium panis sit ! Tunc temporis, ut satis mihi fieret, cibi lautiores dapibus addendi erant. O utinam nunc mihi adesset fragmentum quodlibet panis illius quem tunc ad canem nostrum horti custodem projiciebam ! Quam me felicem nunc prædicarem ! ”Robinson igitur quam lautissime posset epulatus est. Deinde, fervidissimo diei tempore, paululum in strato recubuit, ut secum meditaretur quodnam potissimum opus susciperet, quum remisso calore liceret operam in aliquid conferre.“ Quid nunc prius agam ? optimum erit ad venandos aliquot lamas proficisci. Quid autem proderit tanta carnis copia ? ” Sic secum reputanti in mentem incidit consilium novum, cunctisque prioribus longe præstantius. Scilicet animalia quædam, si posset, mansuefacere decrevit quæ sibivictum simul et societatem præstarent. Lamæ autem quum jam mansuetissimi natura viderentur, speravit fore ut facile nonnullos ex iis vivos exciperet. Statuit funiculum ita aptare ut esset pro laqueo, tum post arborem insidiari, et lamæ capiti, qui primus appropinquaret, laqueum injicere. Hac mente funem satis crassum contorquet ; atque paucas post horas cuncta confecta sunt. Tum identidem omnia expertus*, vidit res bene successuras esse.Quoniam vero locus ille qua lamæ ad aquam devenire solebant satis remotus erat, nec constabat*num unoquoque vespere eo venturi essent, re ad crastinum diem dilata, interim cætera ad iter faciendum paravit. Tum resecto testudinis frusto quod et vespertinæ et crastinæ cœnæ sufficeret, reliquam partem aqua marina irrigavit.Quo facto foveam mediocrem in solo fodit, quæ sibi ad tempus cellæ vicem præstaret ; atque in ea concham testudinis carne repletam condidit, ostio cellæ intextis ramalibus*occluso.Reliquum a meridie tempus jucundæ ambulationi impendit ut animum recrearet ; quam ob causam ad litus maris se contulit, unde suavis aura spirabat qua aëris æstus paululum temperabatur. Ibi dum secum spatiatur, valde delectatus est aspectu maris tam immensi cujus plana facies fluctibus sese invicem leni lapsu pellentibus vix crispabatur. Hic animo affectus, oculos in eam terrarum partem convertit*in qua sita erat cara sibi patria, quumque hæc optimorum parentum memoriam desideriumque renovarent, nonnullæ obortæ sunt lacrimæ.Atque sic obambulanti venit in mentem sibi ut corpus abluat ad squalorem detergendum. Vestem igitur deposuit. Ut vero stupuit aspecto indusio quod unicum habebat ! Quoniam in regione tam calida nunquam illud exuerat, vix cerni poterat linteum albi coloris olim fuisse.Primo igitur statuit sedulo indusium lavare. Quo quidem ex arbore suspenso, ipse in aquam desiliit.Quum autem puer natandi artem didicisset, placuit ex eo loco ubi in aquam descenderat natando pervenire ad tractum quemdam terræ satis longo spatio in mare procurrentem, quem nondum adierat.Illud quoque consilium faustissimum fuit. Vidit nimirum hunc terræ tractum aquis subeuntibus*inundari, recurrentibus vero magnam copiam testudinum ostrearumque in sicco destitui.Maris ille locus quem circumnatavit, adeo piscibus abundabat ut fere manibus capi possent. Quod si reticulo instructus fuisset, multa facile cepisset millia. Hoc autem adhuc carebat. Quum tamen omnia suscepta ei hactenus prospere cessissent, speravit fore ut aliquando piscatorium rete sibi conficeret.His rebus jucundissimis lætus Crusoëus ex aqua emergit, quum horam fere integram natando consumpsisset. Indusium quoque aëris calor penitus siccaverat ; tum ille voluptate lintei mundi induendi fruitur.Quum vero nunc consuevisset cuncta attente meditari, cogitavit hanc voluptatem non fore diuturnam, si quidem hoc unico indusio sibi nunc utendum esset, quo semel attrito nulla suppeteret ratio qua aliud compararet. Quæ meditatus gaudio simul et mærore affectus est. Attamen animo mox confirmato, domum reversus est, cœnam sumpsit, quumque Deum pie oravisset, placide se in lectulo composuit.
Caput SeptimumPræda ingens — Deest res maxime necessaria — Vota irrita — Ambulatio — Natatio — Res variæ.
Præda ingens — Deest res maxime necessaria — Vota irrita — Ambulatio — Natatio — Res variæ.
Crusoëus, quum solis æstus in insula interdiu esset fervidissimus, matutinum imprimis aut vespertinum tempus operi impendere solebat. Itaque primo mane surrexit, quumque ligna super focum reposuisset, dimidiam cocossæ nucem, quæ de hesternis epulis reliqua erat, comedit. Quo facto, quum aliam lamæ partem veru affigere vellet, carnem, jam putrescere, propter nimium calorem, sensit. Carendum igitur hodie fuit voluptate quam ex edenda carne percepisset.
Deinde humeris pera venatoria cinctis, ad litus se contulit, ostreas collecturus. Ibi vero pro ostreis, quarum mira paucitas erat, aliud alimenti genus Robinsoni contigit invenire, quod certe utilitate ostreas vinceret ; animal cui tectum ipsa composuit natura, quod secum quocumque libuerit gestat, testudinem nimirum ; tantaque illam magnitudine quanta in his regionibus raro reperitur ; quippe librarum fere quinquaginta pondus æquabat.
Sæpe ille carnem testudinis et jucundam esse et salubrem audierat. Prædam igitur humeris impositam lente domum deportat. Tum securi sua inferiorem partem conchæ percutit repetito ictu, donec frangeretur ; et sic testudine potitus, opimam ejus partem assandam resecuit. Quam quum veru affixisset, ut magnam famem explere cupiebat, vix expectare poterat donec rite cocta esset.
Interim dum sedet assam versans, secum reputat quid de reliqua testudine sit faciendum, ne putrescat. Ad illam enim muria condiendam*et patina et sale carebat. Quomodo se inde expediat ?
Sollicito enim animo prævidit egregiam illam testudinem, quæ sibi vel octo amplius dierum victum præbuisset*, postero die putridam fore ; neque tamen animum subiit qua ratione illam condiret. Ac subito hoc ei consilium in mentem venit. Superior testudinis crusta clipei similitudinem aptissime referebat. “ Hæc erit, ” (sic ille secum), “ pro patina. Unde autem salem petam ? O me stultum ! ” ait, fronte simul percussa. “ Nonne possum carnem aqua marina irrigare, quæ quidem idem præstabit ac si sale esset condita ? Optime ! egregie ! ” iterum iterumque exclamat, atque lætatus veru celerius versat.
Et nunc caro rite assa est. Quum ille esculentum quoddam ejus frustulum gustasset, sic secum non sine suspirio locutus est : “ ah ! si modo fragmentum panis vel minutissimum mihi nunc contingat ! Quam stultus fui, qui puer non intellexerim quantum Dei erga homines beneficium panis sit ! Tunc temporis, ut satis mihi fieret, cibi lautiores dapibus addendi erant. O utinam nunc mihi adesset fragmentum quodlibet panis illius quem tunc ad canem nostrum horti custodem projiciebam ! Quam me felicem nunc prædicarem ! ”
Robinson igitur quam lautissime posset epulatus est. Deinde, fervidissimo diei tempore, paululum in strato recubuit, ut secum meditaretur quodnam potissimum opus susciperet, quum remisso calore liceret operam in aliquid conferre.
“ Quid nunc prius agam ? optimum erit ad venandos aliquot lamas proficisci. Quid autem proderit tanta carnis copia ? ” Sic secum reputanti in mentem incidit consilium novum, cunctisque prioribus longe præstantius. Scilicet animalia quædam, si posset, mansuefacere decrevit quæ sibivictum simul et societatem præstarent. Lamæ autem quum jam mansuetissimi natura viderentur, speravit fore ut facile nonnullos ex iis vivos exciperet. Statuit funiculum ita aptare ut esset pro laqueo, tum post arborem insidiari, et lamæ capiti, qui primus appropinquaret, laqueum injicere. Hac mente funem satis crassum contorquet ; atque paucas post horas cuncta confecta sunt. Tum identidem omnia expertus*, vidit res bene successuras esse.
Quoniam vero locus ille qua lamæ ad aquam devenire solebant satis remotus erat, nec constabat*num unoquoque vespere eo venturi essent, re ad crastinum diem dilata, interim cætera ad iter faciendum paravit. Tum resecto testudinis frusto quod et vespertinæ et crastinæ cœnæ sufficeret, reliquam partem aqua marina irrigavit.
Quo facto foveam mediocrem in solo fodit, quæ sibi ad tempus cellæ vicem præstaret ; atque in ea concham testudinis carne repletam condidit, ostio cellæ intextis ramalibus*occluso.
Reliquum a meridie tempus jucundæ ambulationi impendit ut animum recrearet ; quam ob causam ad litus maris se contulit, unde suavis aura spirabat qua aëris æstus paululum temperabatur. Ibi dum secum spatiatur, valde delectatus est aspectu maris tam immensi cujus plana facies fluctibus sese invicem leni lapsu pellentibus vix crispabatur. Hic animo affectus, oculos in eam terrarum partem convertit*in qua sita erat cara sibi patria, quumque hæc optimorum parentum memoriam desideriumque renovarent, nonnullæ obortæ sunt lacrimæ.
Atque sic obambulanti venit in mentem sibi ut corpus abluat ad squalorem detergendum. Vestem igitur deposuit. Ut vero stupuit aspecto indusio quod unicum habebat ! Quoniam in regione tam calida nunquam illud exuerat, vix cerni poterat linteum albi coloris olim fuisse.
Primo igitur statuit sedulo indusium lavare. Quo quidem ex arbore suspenso, ipse in aquam desiliit.
Quum autem puer natandi artem didicisset, placuit ex eo loco ubi in aquam descenderat natando pervenire ad tractum quemdam terræ satis longo spatio in mare procurrentem, quem nondum adierat.
Illud quoque consilium faustissimum fuit. Vidit nimirum hunc terræ tractum aquis subeuntibus*inundari, recurrentibus vero magnam copiam testudinum ostrearumque in sicco destitui.
Maris ille locus quem circumnatavit, adeo piscibus abundabat ut fere manibus capi possent. Quod si reticulo instructus fuisset, multa facile cepisset millia. Hoc autem adhuc carebat. Quum tamen omnia suscepta ei hactenus prospere cessissent, speravit fore ut aliquando piscatorium rete sibi conficeret.
His rebus jucundissimis lætus Crusoëus ex aqua emergit, quum horam fere integram natando consumpsisset. Indusium quoque aëris calor penitus siccaverat ; tum ille voluptate lintei mundi induendi fruitur.
Quum vero nunc consuevisset cuncta attente meditari, cogitavit hanc voluptatem non fore diuturnam, si quidem hoc unico indusio sibi nunc utendum esset, quo semel attrito nulla suppeteret ratio qua aliud compararet. Quæ meditatus gaudio simul et mærore affectus est. Attamen animo mox confirmato, domum reversus est, cœnam sumpsit, quumque Deum pie oravisset, placide se in lectulo composuit.