Nu hort, wat sihier binnendaden,2403Die den coninc hadden verraden.2404Brune, die bere, sendde uut2405Verholenlikesijnsaluut2406Achter lande, ende omboot2407Al den ghenenrijcheitgroot,2408Die dienen wilden ommetsout:2409Hi beloofde hem selver ende gout2410Te ghevene met milder hant.2411Mijn vader liep in al dat lant,2412Ende droech des Brunen brieve:2413Hoe lettel wiste hi, dat die dieve2414Te sinen scatte waren gheraect,2415Dies hemquite hadden ghemaect.2416En ware die scat nietontgonnen,2417Hi hadder met die stat van Lonnen2418Al te gader moghen copen.2419Dus wan hi an sijn omme lopen.2420Doe mijn vader, al omme ende omme,2421Tusscen dier Elve entier Somme2422Haddeghelopenal dat lant,2423Ende hi meneghenseriant2424Hadde ghewonnen met sinen goude,2425Die hem te hulpe comen soude,2426Alse die somer quame int lant,2427Keerde mijn vader daer hi vant2428Brune entie ghesellen sine.2429Doe teldi die grote pine2430Ende diemenichfoudesorghe,2431Die hi vor den hoghen borghen2432Int lant van Sassen haddeleden,2433Daer die jagheren na hem reden2434Alle daghe met haren honden,2435Die hem vervaerden te menegher stonde.2436Ditteldehite speleal gader.2437Daer na so toghede mijn vader2438Brieve, die Brunen welbequamen,2439DaerXII.cal bi namen2440Ser Isengrijns maghe in stonden,2441Met scerpen claeuwen, met diepen monden;2442Sonder die catten, ende die baren,2443Die alle in Bruunssoudewaren,2444Ende die vosse metten dassen2445Van Doringen ende van Sassen.2446Dese hadden alle ghesworen,2447Indiendat men hem te voren2448VanXXdaghen gave haer sout,2449Si souden Brunen metghewout2450Sekerwesen tsinen ghebode.2451Ditbenamic al, danc Gode!2452Doe mijn vader hadde ghedaen2453Sinebodscap, soude hi gaen2454Endescouwensinen scat;2455Ende als hi quam ter selver stat,2456Daer hine ghelaten hadde te voren,2457Was die scat al verloren,2458Ende sijn hol was uptebroken.2459Wat holpe vele hier af ghesproken?2460Doe mijn vader datvernam,2461Wart hiserichendegram,2462Dat hi van torne hem selven hinc.2463Dusbleef achterBrunendinc2464Bi mierebehendichedeal.2465Numercthier mijnongheval:2466Here Isengrijn ende Brune, die vraet,2467Hebben nu dennauwenraet2468Metten coninc openbare,2469Ende arm man Reinaert es dieblare!”2470Die coninc ende die coninghinne,2471Die beidehopeden ten ghewinne,2472SiledenReinaert butente rade,2473Ende baden hem, dat hi wel dade,2474Ende hi hemwijsdesinen scat.2475Ende alse Reinaert hoorde dat2476Sprac hi: »Wijsdic u mijn goet,2477Here coninc, die mi hanghen doet,2478So waer ic ute minensinne.”2479—»Neen Reinaert, sprac die coninghinne,2480Mijn here sal u laten leven,2481Ende sal u vriendelike vergheven2482Algader sinenevelen moet;2483Ende ghi sultvortmeersijn vroet2484Ende goet, endeghetrouwe.”2485Reinaert sprac: »Dit doe ic, vrouwe,2486Indiendat mi die coninc nu2487Vasteghelove, hier vore u,2488Dat hi mi gheve sinehulde,2489Ende Brune alle mine sculde2490Wille vergheven; ende omme dat2491So willic hem wisen minen scat,2492Den coninc, al daer hi leghet.”2493Die coninc sprac: »Ic wareontweghet,2494Wildic Reinaerde velegheloven:2495Hem es dat stelen ende dat roven2496Ende dat lieghengheboren int been.”2497Die coninghinne sprac: »Here, neen,2498Ghi moghet Reinaerde gheloven wel:2499Al was hi hier te vorenfel,2500Hi nes nu niet dat hi was.2501Ghi hebt ghehort, hoe hi den das2502Ende sinen vader hevetbedreghen2503Met morde, die hi welbeteghen2504Mochte hebben andren dieren,2505Wildi meer sijnarghertiere2506Oftefel, ofteonghetrouwe.”2507Doe sprac die coninc: »Gentelvrouwe,2508Al waendic dat mi soude scaden,2509Eist dat ghijt midorretraden,2510So willict laten up ughenent,2511Desevorwordeende ditcovent,2512Up Reinaerts trouwe staen:2513Newaer, ic segghe hem,sonder waen,2514Doet hi meerarchede,2515Alle die hem ten tienden lede2516Sijn belanc, sullent becopen!”2517Reinaert sach den conincbelopen,2518Ende wart blide in sinenmoet,2519Ende sprac: »Here, ic ware onvroet,2520Negheloofdicniet also.”2521Doe nam die coninc een stro2522EndevergafReinaerde algader2523Diewanconstvan sinen vader,2524Endesijns selvesmesdaettoe.2525Al was Reinaert blide doe,2526Dan dinct mi gheen wonder wesen:2527Janewas hi vander doot ghenesen!2528Doe Reinaertquitewasghelaten,2529Was hi blide utermaten,2530Ende sprac: »Coninc, edel here,2531God moete u lonen al der ere2532Die ghi mi doet, ende mine vrouwe.2533Ic secht u wel, bi miere trouwe,2534Dat ghi mi vele ere doet:2535So grote ere, ende so groot goet,2536Dat niemen nes onder die sonne,2537Dien ic alse wale soude onnen2538Mijns scats ende miere trouwe,2539Als ic u doe, ende miere vrouwe.”2540Reinaert nam een stro vor hem2541Ende sprac: »Here coninc, nem,2542Hiergeveicdiupden scat2543DiewilenErmelinc besat.”2544Die coninc ontfinc dat stro,2545Ende dancte Reinaerde so,2546Als quansijs: »Dese maect mi here!”2547Reinarts herte loech so sere,2548Dat ment wel na an hemvernam,2549Doe die coninc soghehorsam2550Algader was te sinen wille.2551Hi sprac: »Here, swighet stille;2552Merket, waer mine redene gaet:2553Int oostende van Vlaendren staet2554Een bosch, ende heet Hulsterlo.2555Coninc, ghi moghet wesenvro,2556Mochti onthouden dit:2557Eenborne, heet Kriekepit,2558Gaet suutwest niet verredane;2559Here coninc, ghinedorftniet wanen,2560Dat ic u der waerheit ietmesse:2561Dats een diemeestewildernesse,2562Die men hevet in enich rike.2563Ic segghe u oocghewaerlike,2564Dat somwilen es een half jaer,2565Dat totenbornecomet daer2566No weder man nochtewijf,2567Nocreaturedie hevetlijf,2568Sonderdie ule entiescuvuut,2569Die daer nestelen in dat cruut,2570Oft enich andervoghelijn2571Dat daerwaert gherne wilde sijn,2572Ende daerbiavonturelidet:2573Daer in leghet mijn scatghehidet.2574Verstaet wel ditte, hets u nutte:2575Die stede hetet Kriekeputte.2576Ghi sult daer gaen, ende mine vrouwe;2577Newesetooc niemene soghetrouwe,2578Die ghi sult laten wesen u bode,2579Verstaet mi wel, coninc,dorGode,2580Maer gaet daer selve. Ende alse ghi2581Dien selven putte comet bi,2582Ghi sult vinden jonghe berken.2583Here coninc, dit suldimerken:2584Die alrenaest den putte staet,2585Coninc, tote dier berken gaet:2586Daer leghet die scat onder begraven.2587Daer suldi delven endescraven2588Een lettel mosan ene side:2589Daer suldi vinden menichghesmide2590Van goude, rikelijc ende scone:2591Daer suldi vinden ooc die crone,2592Die Ermelinc die coninc droech,2593Ende anderchierheitghenoech,2594Edele stene, guldijn werc:2595Men cocht niet omme dusent merc.2596Ai coninc, als ghi hebt dat goet,2597Hoe suldi peinsen in uwenmoet:2598Ai, Reinaert, ghetrouwe vos,2599Die hiergroevesin dit mos,2600Desen scat bi dijnre list,2601God gheve di goet, waerdu bist!”2602Doe andworde die conincsaen:2603»Reinaert, sal ic dievaertbestaen,2604Ghi moet sijn mede in die vaert,2605Ende ghi moet ons, Reinaert,2606Helpen den scatontdelven.2607Ic ne wanebimi selven2608Aldaer nemmermeer gheraken;2609Ic hebbe ghehort noemen Aken2610Ende Parijs, eist daerietna?2611Ende also als ic versta,2612Sosmekedi, Reinaert, enderoemt;2613Kriekeputte, dat ghi hier noemt,2614Wanic, es een gheveinsde name.”2615Dit was Reinaerdeombequame,2616Endeverbalch hem, ende seide: »Ja,2617Coninc, ghi sijter also na,2618Alsevan Colne tote Meie;2619Waendi, dat ic u dieLeie2620Wille wisen in dienflumeJordane?2621Ic sal u weltoghen, dat ic wane,2622Orcondeghenoech, al openbare.”2623Lude riep hi: »Cuwaert, comthare,2624Comet vor den coninc, Cuwaert!”2625Die diere saghen desevaert:2626Hem allenwonderde, wat daer ware,2627Cuwaert hi ghinc met vare:2628Hem wonderde, wat die coninc woude.2629Reinaert sprac: »Cuwaert, hebdicoude?2630Ghi bevet; sijt blide al sondervaer,2631Ende secht minen here den coninc waer,2632Diesmaneic u, bi der trouwe2633Die ghi sijt sculdich miere vrouwe,2634[Van al dat ic u sal vraghen.”2635—»Al sout mi gaen an minecraghe,2636Sprac Cuwaert, ic u niet en loghe;2637Ghi hebt mi ghemaent also hoghe,2638Dat ict te segghene sculdich bem.”]2639Doe sprac Reinaert: »So secht hem:2640Weetstu waer Kriekeputte steet?”2641Cuwaert sprac: »Oft ict weet?2642Jaic, hoene sout wesen so?2643Ne staet hi niet bi Hulsterlo,2644Up dienmoer, in diewoestine!2645Ic hebberghedogetgrotepine,2646Ende meneghen hongher, menichcoude,2647Ende armoede so menichfoude,2648Up Kriekeputte, so menighen dach,2649Dat icsverghetenniet ne mach.2650Hoe mochte ic vergheten dies,2651Dat aldaer Reinout die Vries2652Die valsche penninghe sloech,2653Daer hihemmedebedroech2654Entie ghesellen sine?2655Dat was eer ic met Rine2656Mijn gheselscap makedevast,2657Die migequijttemeneghen last.”2658—»Owi, sprac Reinaert, soete Rijn,2659Lieve gheselle, scoon hondekijn,2660VergaveGod, waerdi nu hier,2661Ghi souttoghenwederdese dier,2662Met uwen sone, waers te doene,2663Dat icnointwart so coene,2664Dat ic eneghesakedede,2665Daer ic den coninc mochte mede2666Te miwaert belghen doen met rechte.2667Gaetwederonder ghene cnechte,2668(Sprac Reinaert) haestelic, Cuwaert;2669Mijn here die coninc ne heefttuwaert2670Neghenesakete sprekene meer.”2671Cuwaertdede een wederkeer,2672Ende ghinc van sconinxrade daer.2673Reinaert sprac: »Coninc, eist waer2674Dat ic seide?”—»Reinaert, jaet,2675Verghevet mi, ic dede quaet,2676Dat ic u mestroude iet:2677Reinaert, goede vrient, nusiet2678Den raet, dat ghi met ons gaet2679Ten putte, al daer die berke staet,2680Daer die scat leghet begraven onder.”2681Reinaert sprac: »Ghi secht wonder:2682Waendi in waers hardevro,2683Coninc, oftmi stondealso,2684Dat ic met u wandelen mochte,2685Also als ons beiden dochte,2686Ende ghi waert al sonder sonde?2687Neent, hets alse ic uorconde,2688Ende ict u segghe, al eistscame:2689Doe Isengrijn in sduvels name2690Indordineghinc hier te voren,2691Ende hi temonkewartbescoren,2692Doene conste hem niet ghenoeghen,2693DaerVImonkehembibedroeghen.2694Hiclaghedeende kermede2695So sere, dats miontfermede.2696Doe hi cranc wart ende traech,2697Doe haddics rouwe, als een sijn maech,2698Ende gaf hem raet, dat hiontran:2699Daer omme bem ic in spaeusban.2700
Nu hort, wat sihier binnendaden,2403Die den coninc hadden verraden.2404Brune, die bere, sendde uut2405Verholenlikesijnsaluut2406Achter lande, ende omboot2407Al den ghenenrijcheitgroot,2408Die dienen wilden ommetsout:2409Hi beloofde hem selver ende gout2410Te ghevene met milder hant.2411Mijn vader liep in al dat lant,2412Ende droech des Brunen brieve:2413Hoe lettel wiste hi, dat die dieve2414Te sinen scatte waren gheraect,2415Dies hemquite hadden ghemaect.2416En ware die scat nietontgonnen,2417Hi hadder met die stat van Lonnen2418Al te gader moghen copen.2419Dus wan hi an sijn omme lopen.2420Doe mijn vader, al omme ende omme,2421Tusscen dier Elve entier Somme2422Haddeghelopenal dat lant,2423Ende hi meneghenseriant2424Hadde ghewonnen met sinen goude,2425Die hem te hulpe comen soude,2426Alse die somer quame int lant,2427Keerde mijn vader daer hi vant2428Brune entie ghesellen sine.2429Doe teldi die grote pine2430Ende diemenichfoudesorghe,2431Die hi vor den hoghen borghen2432Int lant van Sassen haddeleden,2433Daer die jagheren na hem reden2434Alle daghe met haren honden,2435Die hem vervaerden te menegher stonde.2436Ditteldehite speleal gader.2437Daer na so toghede mijn vader2438Brieve, die Brunen welbequamen,2439DaerXII.cal bi namen2440Ser Isengrijns maghe in stonden,2441Met scerpen claeuwen, met diepen monden;2442Sonder die catten, ende die baren,2443Die alle in Bruunssoudewaren,2444Ende die vosse metten dassen2445Van Doringen ende van Sassen.2446Dese hadden alle ghesworen,2447Indiendat men hem te voren2448VanXXdaghen gave haer sout,2449Si souden Brunen metghewout2450Sekerwesen tsinen ghebode.2451Ditbenamic al, danc Gode!2452Doe mijn vader hadde ghedaen2453Sinebodscap, soude hi gaen2454Endescouwensinen scat;2455Ende als hi quam ter selver stat,2456Daer hine ghelaten hadde te voren,2457Was die scat al verloren,2458Ende sijn hol was uptebroken.2459Wat holpe vele hier af ghesproken?2460Doe mijn vader datvernam,2461Wart hiserichendegram,2462Dat hi van torne hem selven hinc.2463Dusbleef achterBrunendinc2464Bi mierebehendichedeal.2465Numercthier mijnongheval:2466Here Isengrijn ende Brune, die vraet,2467Hebben nu dennauwenraet2468Metten coninc openbare,2469Ende arm man Reinaert es dieblare!”2470Die coninc ende die coninghinne,2471Die beidehopeden ten ghewinne,2472SiledenReinaert butente rade,2473Ende baden hem, dat hi wel dade,2474Ende hi hemwijsdesinen scat.2475Ende alse Reinaert hoorde dat2476Sprac hi: »Wijsdic u mijn goet,2477Here coninc, die mi hanghen doet,2478So waer ic ute minensinne.”2479—»Neen Reinaert, sprac die coninghinne,2480Mijn here sal u laten leven,2481Ende sal u vriendelike vergheven2482Algader sinenevelen moet;2483Ende ghi sultvortmeersijn vroet2484Ende goet, endeghetrouwe.”2485Reinaert sprac: »Dit doe ic, vrouwe,2486Indiendat mi die coninc nu2487Vasteghelove, hier vore u,2488Dat hi mi gheve sinehulde,2489Ende Brune alle mine sculde2490Wille vergheven; ende omme dat2491So willic hem wisen minen scat,2492Den coninc, al daer hi leghet.”2493Die coninc sprac: »Ic wareontweghet,2494Wildic Reinaerde velegheloven:2495Hem es dat stelen ende dat roven2496Ende dat lieghengheboren int been.”2497Die coninghinne sprac: »Here, neen,2498Ghi moghet Reinaerde gheloven wel:2499Al was hi hier te vorenfel,2500Hi nes nu niet dat hi was.2501Ghi hebt ghehort, hoe hi den das2502Ende sinen vader hevetbedreghen2503Met morde, die hi welbeteghen2504Mochte hebben andren dieren,2505Wildi meer sijnarghertiere2506Oftefel, ofteonghetrouwe.”2507Doe sprac die coninc: »Gentelvrouwe,2508Al waendic dat mi soude scaden,2509Eist dat ghijt midorretraden,2510So willict laten up ughenent,2511Desevorwordeende ditcovent,2512Up Reinaerts trouwe staen:2513Newaer, ic segghe hem,sonder waen,2514Doet hi meerarchede,2515Alle die hem ten tienden lede2516Sijn belanc, sullent becopen!”2517Reinaert sach den conincbelopen,2518Ende wart blide in sinenmoet,2519Ende sprac: »Here, ic ware onvroet,2520Negheloofdicniet also.”2521Doe nam die coninc een stro2522EndevergafReinaerde algader2523Diewanconstvan sinen vader,2524Endesijns selvesmesdaettoe.2525Al was Reinaert blide doe,2526Dan dinct mi gheen wonder wesen:2527Janewas hi vander doot ghenesen!2528Doe Reinaertquitewasghelaten,2529Was hi blide utermaten,2530Ende sprac: »Coninc, edel here,2531God moete u lonen al der ere2532Die ghi mi doet, ende mine vrouwe.2533Ic secht u wel, bi miere trouwe,2534Dat ghi mi vele ere doet:2535So grote ere, ende so groot goet,2536Dat niemen nes onder die sonne,2537Dien ic alse wale soude onnen2538Mijns scats ende miere trouwe,2539Als ic u doe, ende miere vrouwe.”2540Reinaert nam een stro vor hem2541Ende sprac: »Here coninc, nem,2542Hiergeveicdiupden scat2543DiewilenErmelinc besat.”2544Die coninc ontfinc dat stro,2545Ende dancte Reinaerde so,2546Als quansijs: »Dese maect mi here!”2547Reinarts herte loech so sere,2548Dat ment wel na an hemvernam,2549Doe die coninc soghehorsam2550Algader was te sinen wille.2551Hi sprac: »Here, swighet stille;2552Merket, waer mine redene gaet:2553Int oostende van Vlaendren staet2554Een bosch, ende heet Hulsterlo.2555Coninc, ghi moghet wesenvro,2556Mochti onthouden dit:2557Eenborne, heet Kriekepit,2558Gaet suutwest niet verredane;2559Here coninc, ghinedorftniet wanen,2560Dat ic u der waerheit ietmesse:2561Dats een diemeestewildernesse,2562Die men hevet in enich rike.2563Ic segghe u oocghewaerlike,2564Dat somwilen es een half jaer,2565Dat totenbornecomet daer2566No weder man nochtewijf,2567Nocreaturedie hevetlijf,2568Sonderdie ule entiescuvuut,2569Die daer nestelen in dat cruut,2570Oft enich andervoghelijn2571Dat daerwaert gherne wilde sijn,2572Ende daerbiavonturelidet:2573Daer in leghet mijn scatghehidet.2574Verstaet wel ditte, hets u nutte:2575Die stede hetet Kriekeputte.2576Ghi sult daer gaen, ende mine vrouwe;2577Newesetooc niemene soghetrouwe,2578Die ghi sult laten wesen u bode,2579Verstaet mi wel, coninc,dorGode,2580Maer gaet daer selve. Ende alse ghi2581Dien selven putte comet bi,2582Ghi sult vinden jonghe berken.2583Here coninc, dit suldimerken:2584Die alrenaest den putte staet,2585Coninc, tote dier berken gaet:2586Daer leghet die scat onder begraven.2587Daer suldi delven endescraven2588Een lettel mosan ene side:2589Daer suldi vinden menichghesmide2590Van goude, rikelijc ende scone:2591Daer suldi vinden ooc die crone,2592Die Ermelinc die coninc droech,2593Ende anderchierheitghenoech,2594Edele stene, guldijn werc:2595Men cocht niet omme dusent merc.2596Ai coninc, als ghi hebt dat goet,2597Hoe suldi peinsen in uwenmoet:2598Ai, Reinaert, ghetrouwe vos,2599Die hiergroevesin dit mos,2600Desen scat bi dijnre list,2601God gheve di goet, waerdu bist!”2602Doe andworde die conincsaen:2603»Reinaert, sal ic dievaertbestaen,2604Ghi moet sijn mede in die vaert,2605Ende ghi moet ons, Reinaert,2606Helpen den scatontdelven.2607Ic ne wanebimi selven2608Aldaer nemmermeer gheraken;2609Ic hebbe ghehort noemen Aken2610Ende Parijs, eist daerietna?2611Ende also als ic versta,2612Sosmekedi, Reinaert, enderoemt;2613Kriekeputte, dat ghi hier noemt,2614Wanic, es een gheveinsde name.”2615Dit was Reinaerdeombequame,2616Endeverbalch hem, ende seide: »Ja,2617Coninc, ghi sijter also na,2618Alsevan Colne tote Meie;2619Waendi, dat ic u dieLeie2620Wille wisen in dienflumeJordane?2621Ic sal u weltoghen, dat ic wane,2622Orcondeghenoech, al openbare.”2623Lude riep hi: »Cuwaert, comthare,2624Comet vor den coninc, Cuwaert!”2625Die diere saghen desevaert:2626Hem allenwonderde, wat daer ware,2627Cuwaert hi ghinc met vare:2628Hem wonderde, wat die coninc woude.2629Reinaert sprac: »Cuwaert, hebdicoude?2630Ghi bevet; sijt blide al sondervaer,2631Ende secht minen here den coninc waer,2632Diesmaneic u, bi der trouwe2633Die ghi sijt sculdich miere vrouwe,2634[Van al dat ic u sal vraghen.”2635—»Al sout mi gaen an minecraghe,2636Sprac Cuwaert, ic u niet en loghe;2637Ghi hebt mi ghemaent also hoghe,2638Dat ict te segghene sculdich bem.”]2639Doe sprac Reinaert: »So secht hem:2640Weetstu waer Kriekeputte steet?”2641Cuwaert sprac: »Oft ict weet?2642Jaic, hoene sout wesen so?2643Ne staet hi niet bi Hulsterlo,2644Up dienmoer, in diewoestine!2645Ic hebberghedogetgrotepine,2646Ende meneghen hongher, menichcoude,2647Ende armoede so menichfoude,2648Up Kriekeputte, so menighen dach,2649Dat icsverghetenniet ne mach.2650Hoe mochte ic vergheten dies,2651Dat aldaer Reinout die Vries2652Die valsche penninghe sloech,2653Daer hihemmedebedroech2654Entie ghesellen sine?2655Dat was eer ic met Rine2656Mijn gheselscap makedevast,2657Die migequijttemeneghen last.”2658—»Owi, sprac Reinaert, soete Rijn,2659Lieve gheselle, scoon hondekijn,2660VergaveGod, waerdi nu hier,2661Ghi souttoghenwederdese dier,2662Met uwen sone, waers te doene,2663Dat icnointwart so coene,2664Dat ic eneghesakedede,2665Daer ic den coninc mochte mede2666Te miwaert belghen doen met rechte.2667Gaetwederonder ghene cnechte,2668(Sprac Reinaert) haestelic, Cuwaert;2669Mijn here die coninc ne heefttuwaert2670Neghenesakete sprekene meer.”2671Cuwaertdede een wederkeer,2672Ende ghinc van sconinxrade daer.2673Reinaert sprac: »Coninc, eist waer2674Dat ic seide?”—»Reinaert, jaet,2675Verghevet mi, ic dede quaet,2676Dat ic u mestroude iet:2677Reinaert, goede vrient, nusiet2678Den raet, dat ghi met ons gaet2679Ten putte, al daer die berke staet,2680Daer die scat leghet begraven onder.”2681Reinaert sprac: »Ghi secht wonder:2682Waendi in waers hardevro,2683Coninc, oftmi stondealso,2684Dat ic met u wandelen mochte,2685Also als ons beiden dochte,2686Ende ghi waert al sonder sonde?2687Neent, hets alse ic uorconde,2688Ende ict u segghe, al eistscame:2689Doe Isengrijn in sduvels name2690Indordineghinc hier te voren,2691Ende hi temonkewartbescoren,2692Doene conste hem niet ghenoeghen,2693DaerVImonkehembibedroeghen.2694Hiclaghedeende kermede2695So sere, dats miontfermede.2696Doe hi cranc wart ende traech,2697Doe haddics rouwe, als een sijn maech,2698Ende gaf hem raet, dat hiontran:2699Daer omme bem ic in spaeusban.2700
Nu hort, wat sihier binnendaden,2403Die den coninc hadden verraden.2404Brune, die bere, sendde uut2405Verholenlikesijnsaluut2406Achter lande, ende omboot2407Al den ghenenrijcheitgroot,2408Die dienen wilden ommetsout:2409Hi beloofde hem selver ende gout2410Te ghevene met milder hant.2411Mijn vader liep in al dat lant,2412Ende droech des Brunen brieve:2413Hoe lettel wiste hi, dat die dieve2414Te sinen scatte waren gheraect,2415Dies hemquite hadden ghemaect.2416En ware die scat nietontgonnen,2417Hi hadder met die stat van Lonnen2418Al te gader moghen copen.2419Dus wan hi an sijn omme lopen.2420
Doe mijn vader, al omme ende omme,2421Tusscen dier Elve entier Somme2422Haddeghelopenal dat lant,2423Ende hi meneghenseriant2424Hadde ghewonnen met sinen goude,2425Die hem te hulpe comen soude,2426Alse die somer quame int lant,2427Keerde mijn vader daer hi vant2428Brune entie ghesellen sine.2429Doe teldi die grote pine2430Ende diemenichfoudesorghe,2431Die hi vor den hoghen borghen2432Int lant van Sassen haddeleden,2433Daer die jagheren na hem reden2434Alle daghe met haren honden,2435Die hem vervaerden te menegher stonde.2436Ditteldehite speleal gader.2437Daer na so toghede mijn vader2438Brieve, die Brunen welbequamen,2439DaerXII.cal bi namen2440Ser Isengrijns maghe in stonden,2441Met scerpen claeuwen, met diepen monden;2442Sonder die catten, ende die baren,2443Die alle in Bruunssoudewaren,2444Ende die vosse metten dassen2445Van Doringen ende van Sassen.2446Dese hadden alle ghesworen,2447Indiendat men hem te voren2448VanXXdaghen gave haer sout,2449Si souden Brunen metghewout2450Sekerwesen tsinen ghebode.2451Ditbenamic al, danc Gode!2452
Doe mijn vader hadde ghedaen2453Sinebodscap, soude hi gaen2454Endescouwensinen scat;2455Ende als hi quam ter selver stat,2456Daer hine ghelaten hadde te voren,2457Was die scat al verloren,2458Ende sijn hol was uptebroken.2459Wat holpe vele hier af ghesproken?2460Doe mijn vader datvernam,2461Wart hiserichendegram,2462Dat hi van torne hem selven hinc.2463Dusbleef achterBrunendinc2464Bi mierebehendichedeal.2465Numercthier mijnongheval:2466Here Isengrijn ende Brune, die vraet,2467Hebben nu dennauwenraet2468Metten coninc openbare,2469Ende arm man Reinaert es dieblare!”2470
Die coninc ende die coninghinne,2471Die beidehopeden ten ghewinne,2472SiledenReinaert butente rade,2473Ende baden hem, dat hi wel dade,2474Ende hi hemwijsdesinen scat.2475Ende alse Reinaert hoorde dat2476Sprac hi: »Wijsdic u mijn goet,2477Here coninc, die mi hanghen doet,2478So waer ic ute minensinne.”2479—»Neen Reinaert, sprac die coninghinne,2480Mijn here sal u laten leven,2481Ende sal u vriendelike vergheven2482Algader sinenevelen moet;2483Ende ghi sultvortmeersijn vroet2484Ende goet, endeghetrouwe.”2485Reinaert sprac: »Dit doe ic, vrouwe,2486Indiendat mi die coninc nu2487Vasteghelove, hier vore u,2488Dat hi mi gheve sinehulde,2489Ende Brune alle mine sculde2490Wille vergheven; ende omme dat2491So willic hem wisen minen scat,2492Den coninc, al daer hi leghet.”2493Die coninc sprac: »Ic wareontweghet,2494Wildic Reinaerde velegheloven:2495Hem es dat stelen ende dat roven2496Ende dat lieghengheboren int been.”2497
Die coninghinne sprac: »Here, neen,2498Ghi moghet Reinaerde gheloven wel:2499Al was hi hier te vorenfel,2500Hi nes nu niet dat hi was.2501Ghi hebt ghehort, hoe hi den das2502Ende sinen vader hevetbedreghen2503Met morde, die hi welbeteghen2504Mochte hebben andren dieren,2505Wildi meer sijnarghertiere2506Oftefel, ofteonghetrouwe.”2507
Doe sprac die coninc: »Gentelvrouwe,2508Al waendic dat mi soude scaden,2509Eist dat ghijt midorretraden,2510So willict laten up ughenent,2511Desevorwordeende ditcovent,2512Up Reinaerts trouwe staen:2513Newaer, ic segghe hem,sonder waen,2514Doet hi meerarchede,2515Alle die hem ten tienden lede2516Sijn belanc, sullent becopen!”2517
Reinaert sach den conincbelopen,2518Ende wart blide in sinenmoet,2519Ende sprac: »Here, ic ware onvroet,2520Negheloofdicniet also.”2521Doe nam die coninc een stro2522EndevergafReinaerde algader2523Diewanconstvan sinen vader,2524Endesijns selvesmesdaettoe.2525Al was Reinaert blide doe,2526Dan dinct mi gheen wonder wesen:2527Janewas hi vander doot ghenesen!2528
Doe Reinaertquitewasghelaten,2529Was hi blide utermaten,2530Ende sprac: »Coninc, edel here,2531God moete u lonen al der ere2532Die ghi mi doet, ende mine vrouwe.2533Ic secht u wel, bi miere trouwe,2534Dat ghi mi vele ere doet:2535So grote ere, ende so groot goet,2536Dat niemen nes onder die sonne,2537Dien ic alse wale soude onnen2538Mijns scats ende miere trouwe,2539Als ic u doe, ende miere vrouwe.”2540Reinaert nam een stro vor hem2541Ende sprac: »Here coninc, nem,2542Hiergeveicdiupden scat2543DiewilenErmelinc besat.”2544
Die coninc ontfinc dat stro,2545Ende dancte Reinaerde so,2546Als quansijs: »Dese maect mi here!”2547Reinarts herte loech so sere,2548Dat ment wel na an hemvernam,2549Doe die coninc soghehorsam2550Algader was te sinen wille.2551Hi sprac: »Here, swighet stille;2552Merket, waer mine redene gaet:2553Int oostende van Vlaendren staet2554Een bosch, ende heet Hulsterlo.2555Coninc, ghi moghet wesenvro,2556Mochti onthouden dit:2557Eenborne, heet Kriekepit,2558Gaet suutwest niet verredane;2559Here coninc, ghinedorftniet wanen,2560Dat ic u der waerheit ietmesse:2561Dats een diemeestewildernesse,2562Die men hevet in enich rike.2563Ic segghe u oocghewaerlike,2564Dat somwilen es een half jaer,2565Dat totenbornecomet daer2566No weder man nochtewijf,2567Nocreaturedie hevetlijf,2568Sonderdie ule entiescuvuut,2569Die daer nestelen in dat cruut,2570Oft enich andervoghelijn2571Dat daerwaert gherne wilde sijn,2572Ende daerbiavonturelidet:2573Daer in leghet mijn scatghehidet.2574Verstaet wel ditte, hets u nutte:2575Die stede hetet Kriekeputte.2576Ghi sult daer gaen, ende mine vrouwe;2577Newesetooc niemene soghetrouwe,2578Die ghi sult laten wesen u bode,2579Verstaet mi wel, coninc,dorGode,2580Maer gaet daer selve. Ende alse ghi2581Dien selven putte comet bi,2582Ghi sult vinden jonghe berken.2583Here coninc, dit suldimerken:2584Die alrenaest den putte staet,2585Coninc, tote dier berken gaet:2586Daer leghet die scat onder begraven.2587Daer suldi delven endescraven2588Een lettel mosan ene side:2589Daer suldi vinden menichghesmide2590Van goude, rikelijc ende scone:2591Daer suldi vinden ooc die crone,2592Die Ermelinc die coninc droech,2593Ende anderchierheitghenoech,2594Edele stene, guldijn werc:2595Men cocht niet omme dusent merc.2596
Ai coninc, als ghi hebt dat goet,2597Hoe suldi peinsen in uwenmoet:2598Ai, Reinaert, ghetrouwe vos,2599Die hiergroevesin dit mos,2600Desen scat bi dijnre list,2601God gheve di goet, waerdu bist!”2602Doe andworde die conincsaen:2603»Reinaert, sal ic dievaertbestaen,2604Ghi moet sijn mede in die vaert,2605Ende ghi moet ons, Reinaert,2606Helpen den scatontdelven.2607Ic ne wanebimi selven2608Aldaer nemmermeer gheraken;2609Ic hebbe ghehort noemen Aken2610Ende Parijs, eist daerietna?2611Ende also als ic versta,2612Sosmekedi, Reinaert, enderoemt;2613Kriekeputte, dat ghi hier noemt,2614Wanic, es een gheveinsde name.”2615Dit was Reinaerdeombequame,2616Endeverbalch hem, ende seide: »Ja,2617Coninc, ghi sijter also na,2618Alsevan Colne tote Meie;2619Waendi, dat ic u dieLeie2620Wille wisen in dienflumeJordane?2621Ic sal u weltoghen, dat ic wane,2622Orcondeghenoech, al openbare.”2623Lude riep hi: »Cuwaert, comthare,2624Comet vor den coninc, Cuwaert!”2625Die diere saghen desevaert:2626Hem allenwonderde, wat daer ware,2627Cuwaert hi ghinc met vare:2628Hem wonderde, wat die coninc woude.2629Reinaert sprac: »Cuwaert, hebdicoude?2630Ghi bevet; sijt blide al sondervaer,2631Ende secht minen here den coninc waer,2632Diesmaneic u, bi der trouwe2633Die ghi sijt sculdich miere vrouwe,2634[Van al dat ic u sal vraghen.”2635—»Al sout mi gaen an minecraghe,2636Sprac Cuwaert, ic u niet en loghe;2637Ghi hebt mi ghemaent also hoghe,2638Dat ict te segghene sculdich bem.”]2639Doe sprac Reinaert: »So secht hem:2640Weetstu waer Kriekeputte steet?”2641Cuwaert sprac: »Oft ict weet?2642Jaic, hoene sout wesen so?2643Ne staet hi niet bi Hulsterlo,2644Up dienmoer, in diewoestine!2645Ic hebberghedogetgrotepine,2646Ende meneghen hongher, menichcoude,2647Ende armoede so menichfoude,2648Up Kriekeputte, so menighen dach,2649Dat icsverghetenniet ne mach.2650Hoe mochte ic vergheten dies,2651Dat aldaer Reinout die Vries2652Die valsche penninghe sloech,2653Daer hihemmedebedroech2654Entie ghesellen sine?2655Dat was eer ic met Rine2656Mijn gheselscap makedevast,2657Die migequijttemeneghen last.”2658—»Owi, sprac Reinaert, soete Rijn,2659Lieve gheselle, scoon hondekijn,2660VergaveGod, waerdi nu hier,2661Ghi souttoghenwederdese dier,2662Met uwen sone, waers te doene,2663Dat icnointwart so coene,2664Dat ic eneghesakedede,2665Daer ic den coninc mochte mede2666Te miwaert belghen doen met rechte.2667Gaetwederonder ghene cnechte,2668(Sprac Reinaert) haestelic, Cuwaert;2669Mijn here die coninc ne heefttuwaert2670Neghenesakete sprekene meer.”2671Cuwaertdede een wederkeer,2672Ende ghinc van sconinxrade daer.2673Reinaert sprac: »Coninc, eist waer2674Dat ic seide?”—»Reinaert, jaet,2675Verghevet mi, ic dede quaet,2676Dat ic u mestroude iet:2677Reinaert, goede vrient, nusiet2678Den raet, dat ghi met ons gaet2679Ten putte, al daer die berke staet,2680Daer die scat leghet begraven onder.”2681Reinaert sprac: »Ghi secht wonder:2682Waendi in waers hardevro,2683Coninc, oftmi stondealso,2684Dat ic met u wandelen mochte,2685Also als ons beiden dochte,2686Ende ghi waert al sonder sonde?2687Neent, hets alse ic uorconde,2688Ende ict u segghe, al eistscame:2689Doe Isengrijn in sduvels name2690Indordineghinc hier te voren,2691Ende hi temonkewartbescoren,2692Doene conste hem niet ghenoeghen,2693DaerVImonkehembibedroeghen.2694Hiclaghedeende kermede2695So sere, dats miontfermede.2696Doe hi cranc wart ende traech,2697Doe haddics rouwe, als een sijn maech,2698Ende gaf hem raet, dat hiontran:2699Daer omme bem ic in spaeusban.2700