Ĉambroj de patriarko.PATRIARKO kajAbatode ĈUDOVA MONAĤEJO.Patriarko.Kaj li forkuris, patro abato?Abato.Forkuris, sankta patro,—jen jam pasis tria tago.Patriarko.Petolulo malbenita! El kia gento li devenas?Abato.El gento de Otrepiev’oj, de nobelidoj; en frua juneco li fariĝis monaĥo,—oni ne scias kie, loĝis en Suzdal, en Jefima monaĥejo; de tie li foriris, estadis en diversaj monaĥejoj,—fine li venis al mia Ĉudova frataro; mi, vidante, ke li estas ankoraŭ juna kaj senprudenta, donis lin sub estradon de patro Pimeno, maljunulo kvieta kaj humila. Li estis scianta legi kaj skribi, li legadis niajn kronikojn, verkadis kanonojn por sanktuloj,—sed, videble, tiu ĉi sciado ne de Dio estis al li donita....Patriarko.Ho, tiuj ĉi sciuloj! Kian sensencaĵon li elpensis! «Mi estos reĝo en Moskvo!» Ho, vazo diabla!.... Sed pri tio ĉi oni ne devas eĉ raporti al reĝo; pro kio tumulti patron-regnestron? Sufiĉe estos anonci pri lia forkuro al sekretario Smirnov, aŭ al Sekretario Jefimiev... Kia herezo! «Mi estos reĝo en Moskvo!» Oni devas kapti, kapti servanton diablan, kaj forsendi lin Solovkan monaĥejon por eterna pentado.—Tio ĉi ja herezo estas, patro abato?Abato.Herezo, sankta patro, ĝusta herezo!...
Ĉambroj de patriarko.PATRIARKO kajAbatode ĈUDOVA MONAĤEJO.
Ĉambroj de patriarko.
PATRIARKO kajAbatode ĈUDOVA MONAĤEJO.
Patriarko.
Kaj li forkuris, patro abato?
Abato.
Forkuris, sankta patro,—jen jam pasis tria tago.
Patriarko.
Petolulo malbenita! El kia gento li devenas?
Abato.
El gento de Otrepiev’oj, de nobelidoj; en frua juneco li fariĝis monaĥo,—oni ne scias kie, loĝis en Suzdal, en Jefima monaĥejo; de tie li foriris, estadis en diversaj monaĥejoj,—fine li venis al mia Ĉudova frataro; mi, vidante, ke li estas ankoraŭ juna kaj senprudenta, donis lin sub estradon de patro Pimeno, maljunulo kvieta kaj humila. Li estis scianta legi kaj skribi, li legadis niajn kronikojn, verkadis kanonojn por sanktuloj,—sed, videble, tiu ĉi sciado ne de Dio estis al li donita....
Patriarko.
Ho, tiuj ĉi sciuloj! Kian sensencaĵon li elpensis! «Mi estos reĝo en Moskvo!» Ho, vazo diabla!.... Sed pri tio ĉi oni ne devas eĉ raporti al reĝo; pro kio tumulti patron-regnestron? Sufiĉe estos anonci pri lia forkuro al sekretario Smirnov, aŭ al Sekretario Jefimiev... Kia herezo! «Mi estos reĝo en Moskvo!» Oni devas kapti, kapti servanton diablan, kaj forsendi lin Solovkan monaĥejon por eterna pentado.—Tio ĉi ja herezo estas, patro abato?
Abato.
Herezo, sankta patro, ĝusta herezo!...
Reĝa palaco.Du Korteguloj.Unua.Regnestro kie?Dua.En dormejo sia.Kun ia li sorĉisto sin enŝlosis.Unua.Jen kia estas lia okupado!Sorĉistoj, magiistoj, sorĉistinoj!Divenas ĉiam, kvazaŭ fianĉino.Mi volus scii, kion li divenas?Dua.Jen iras li. Ĉu volas vi demandi?Unua.Malluma li....(ili foriras.)Reĝo(eniras).Atingis mi potencon...Jam sesan jaron reĝas mi trankvile,Feliĉon do ne havas!... Ĉu ne tielNi en juneco enamiĝas, volasPlezurojn amajn, sed nur kvietigisMalsaton koran ni per posedado,—Malvarmiĝinte jam, ni turmentiĝas!...Al mi sorĉistoj vane promesadasLongegajn tagojn de potenc’ trankvila,—Nek vivo, nek potenco min gajigas:Mi antaŭsentas tondron kaj malĝojon.Feliĉ’ forestas. Pensis mi popolonEn kontentec’, en gloro kvietigi,Kaj per boneco ĝian amon trovi,—Sed vanan provon baldaŭ mi forlasis:Potenco viva por popol’ ne estasAgrabla,—ĝi mortintojn sole amas.—Malsaĝaj estas ni, se kri’ popola,Aŭ forta plor’ tumultas nian koron.—Malsaton sendis Di’ sur nian teron;Popolo en suferoj pereadis;Por ili tuj malfermis mi grenejojn;Mi oron ŝutis; mi laborojn trovis—Kaj ili furioze min mallaŭdis!Bruleg’ iliajn domojn neniigis;Por ili mi konstruis novajn domojn—Kaj ili min riproĉis je brulego!Jen estas juĝo, amo de popolo!En familio serĉis mi konsolon,Filinon mi ekvolis edzinigi;Fianĉon morto, kvazaŭ vent’, forportis—Kaj jen subite ruza famo farasMin kulpa je filina vidvineco,Min mem, min mem, min, patron malfeliĉan!...Se iu mortas,—mortigint’ mi estas:Mi rapidigis morton Teodoran,Venenis ankaŭ mi fratin’-reĝinon,Humilan monaĥinon... mi eterne!Mi sentas: nin nenio iam povasEn mondaj malĝojegoj kvietigi;Nenio.... Eble, sola konscienco,—Jes, sola ĝi, sendube, ektriumfosJe malboneco kaj je kalumnio;Sed se en ĝi makulo kvankam unu,Nur unu, eĉ okaze, eltroviĝas,Mizero estas: kvazaŭ per ulceroAnim’ forbrulos, koro veneniĝos,Riproĉo, kvazaŭ per martelo, frapasEn kap’, kaj naŭzo ĉiam, kaj kapturno,Kaj punktoj estas sangaj en okuloj...Forkuri vi deziras, sed... Terure!Terure!... Plej mizera estas tiu,En kiu konscienc’ ne pura estas!...
Reĝa palaco.Du Korteguloj.
Reĝa palaco.
Du Korteguloj.
Unua.
Dua.
Unua.
Dua.
Unua.
(ili foriras.)
Reĝo(eniras).
Drinkejo sur Litva limo.MISAILO kajVARLAAMO, vagistoj—kvazaŭ monaĥoj; GRIGORIO OTREPIEV en ordinara vesto;Mastrino.Mastrino.Per kio do mi vin regalos, honoraj maljunuloj?Varlaamo.Per tio, kion Dio donis, mastrineto.—Ĉu vi ne havas brandon?Mastrino.Kial do ne, pastroj miaj! Mi tuj alportos.(Ŝi eliras.)Misailo.Pro kio do vi eksopiris, kolego? Jen estas limo Litva, kiun vi tiel volis atingi.Grigorio.Ĝis kiam mi ne estos en Litvo, ĝis tiu tempo mi ne povas esti trankvila.Varlaamo.Kial vi tiel ekamis Litvon? Jen ni, patro Misailo kaj mi, peka, de tiu tempo kiel ni forkuris el monaĥejo, ni pri nenio eĉ pensas: ĉu Litvo, ĉu Rusujo, ĉu fajfilo, ĉu harpo, por ni estas tute egale, estu nur brando... kaj jen ankaŭ ĝi estas!...Misailo.Bone estas dirite, patro Varlaamo.Mastrino(eniras).Jen, vi havas, patroj miaj. Trinku por sano.Misailo.Mi dankas, kara, Dio vin benu.(Ili trinkas. Varlaamo ekkantas.)Kial do vi ne kantas kaj ne trinkas?Grigorio.Mi ne volas.Misailo.Libero estas por liberulo...Varlaamo.Kaj paradizo—por malsobrulo, patro Misailo! Trinku do glaseton pro mastrineto...(li trinkas.)Tamen, patro Misailo, kiam mi drinkas, tiam mi ne amas sobrajn: alia afero estas drinkado, kaj alia—fierado; se vi volas vivi kiel ni,—ni petas, se ne—for! malaperu: arlekeno ne estas kolego por pastro.Grigorio.Sidu ĉe brando kaj pensu pri grando, patro Varlaamo!... Ĉu vi vidas, mi ankaŭ iafoje scias bone diri.Varlaamo.Pri kio do mi devas pensi?Misailo.Forlasu lin, patro Varlaamo.Varlaamo.Kial do li estas tia fastulo? Li mem al ni venis, kiel kolego, oni ne scias—kiu, ne scias—de kie, sed li tiel fieras.(Li trinkas kaj kantas.)Grigorio(al mastrino).Kien iras tiu ĉi vojo?Mastrino.Litvon, mia kara, al Luevaj montoj.Grigorio.Kaj ĉu malproksime estas Luevaj montoj?Mastrino.Ne malproksime, ĝis vespero oni povus tien aliri, se ne estus baroj reĝaj kaj gardantaj observistoj.Grigorio.Kiaj baroj? Kion tio ĉi signifas?Mastrino.Iu forkuris el Moskvo kaj estas ordonite ĉiujn kapti kaj pririgardi.Grigorio(al si mem).Jen vi havas!...(Laŭte.)Kiundo oni bezonas? Kiu forkuris el Moskvo?Mastrino.Dio lin konas, ĉu ŝtelisto, ĉu rabisto,—sed tie ĉi eĉ bonaj homoj nun ne povas trairi. Kaj kiaj rezultatoj el tio ĉi estos? Neniaj; oni eĉ laman diablon ne kaptos: kvazaŭ Litvon ne ekzistas alia vojo, krom vojo granda! Jen, ekzemple, de tie ĉi—sin turnu maldekstren, kaj per arbaro iru sur vojeto ĝis preĝejeto, kiu estas super Ĉekana rivereto, kaj poste rekte trans marĉon al Ĥlopino, de tie al Zaĥarievo, kaj tie jam ĉiu knabeto povas vin alkonduki al Luevaj montoj. Tiuj ĉi observistoj nur pasantojn premas, kaj nin, mizerulojn, ĉirkaŭŝiras.(Estas aŭdata bruo.)Kio tie ankoraŭ estas? Ha, jen estas ili, malbenitaj! ili patrolas.Grigorio.Mastrino! ĉu vi ne havas en dometo ian alian angulon?Mastrino.Ne, mia kara,—mi mem volus min kaŝi. Estas nur solaj vortoj, ke ili patrolas,—sed donu al ili brandon, panon kaj ĉion,—malviviĝu ili, malbenitaj! Ke ili....(Observistoj eniras.)Observisto.Bonan tagon, mastrino!Mastrino.Bone venu, karaj gastoj, mi petas!Unua observisto(al dua).Ba! Tie ĉi oni drinkas; ni havos, kion manĝeti.(Al monaĥoj.)Vi kiaj homoj estas?Varlaamo.Ni estas Diaj maljunuloj, monaĥoj humilaj, ni iradas en vilaĝoj, kaj kolektas almozon kristanan por monaĥejo.Observisto(al Grigorio).Kaj vi?Misailo.Nia kolego....Grigorio.Mi estas burĝo el urbeto: mi akompanis maljunulojn ĝis limo; de tie ĉi mi iros hejmen.Misailo.Ĉu vi jam ne volas....Grigorio(mallaŭte).Silentu.Observisto.Mastrino, donu ankoraŭ brandon; ni do tie ĉi kun maljunuloj trinkos kaj interparolos.Dua observisto(mallaŭte).Knabo, ŝajne, estas nuda, de li oni nenion povas preni; sed maljunuloj....Unua.Silentu, tuj ni ilin palpos.—Kio do, patroj miaj, ĉu bone iras viaj aferoj?Varlaamo.Malbone, filo, malbone! Nun kristanoj fariĝis avaraj; ili monon amas, monon kaŝas. Malmulte ili donas al Dio. Venis peko granda sur popolojn terajn. Ĉiuj komencis komercadi, profitadi; pensas pri monda riĉeco, sed ne pri savo de animo. Ni iradas, iradas; petadas; iafoje en tri tagoj eĉ tri kvaronkopekojn ne povas elpeti. Tia estas peko! Forpasas semajno, dua, ni enrigardas monujon, kaj en ĝi estas tiel malmulte, ke eĉ honte estas monaĥejon iri; kion fari? de malĝojo ni eĉ restaĵon fordrinkas; mizero estas, kaj nenio plu.—Ho, malbone estas, videble, nia lasta tempo venis....Mastrino(ploras).Dio kompatu kaj savu!(En daŭro de Varlaama parolo unua observisto signifie rigardas Misailon.)Unua observisto.Alekso! Ĉu vi havas reĝan ordonon?Dua.Jes, mi havas.Unua.Donu do ĝin al mi.Misailo.Kial vi tielatente min rigardas?Unua observisto.Jen kial: el Moskvo forkuris iu malbona herezisto, Griŝko Otrepiev. Ĉu vi tion ĉi aŭdis?Misailo.Mi ne aŭdis.Observisto.Ne aŭdis? Bone. Kaj tiun forkurintan hereziston reĝo ordonis kapti kaj sufoki.—Ĉu vi tion ĉi scias?Misailo.Ne, mi ne scias.Observisto(al Varlaamo).Ĉu vi scias legi?Varlaamo.En juneco mi sciis, sed forgesis.Observisto(al Misailo).Kaj vi?Misailo.Min ne instruis Dio.Observisto.Jen, vi havas reĝan ordonon.Misailo.Por kio mi ĝin bezonas?Observisto.Al mi ŝajnas, ke tiu ĉi forkurinta herezisto, ŝtelisto kaj fripono—estas vi.Misailo.Mi? Kompatu! kion vi diras!Observisto.Haltu! Fermu pordon. Jen ni tuj ekscios.Mastrino.Ha! malbenitaj turmentantoj! Ili eĉ maljunulon ne forlasas!Observisto.Kiu tie ĉi scias legi?Grigorio(eliras antaŭen).Mi scias!Observisto.Jen, prenu... Sed de kiu vi ellernis?Grigorio.De nia sanktaĵisto.Observisto(donas al li ordonon).Legu do laŭte.Grigorio(legas).«El Ĉudova monaĥejo seninda monaĥo Grigorio, el gento de Otrepievoj, fariĝis herezisto kaj, instruita de diablo, kuraĝis eksciti sanktan frataron per diversaj tentaĵoj kaj malpiaĵoj. Kaj, laŭ informiĝoj, montriĝis, ke forkuris li malbenita Griŝko, al limo Litva...»Observisto(al Misailo).Kiel do ne vi?Grigorio.«Kaj reĝo ordonis lin kapti....»Observisto.Kaj sufoki!Grigorio.Tie ĉi ne estas dirite: «sufoki.»Observisto.Vi mensogas! ne ĉiun vorton oni skribas en linion. Legu: kapti kaj sufoki.Grigorio.«Kaj sufoki. Aĝon havas ŝtelisto Griŝko....(rigardante Varlaamon)pli ol kvindek jaroj, lia alteco estas meza, frunton li havas senharan, barbon grizan, ventron dikan.»(Ĉiuj rigardas Varlaamon.)Unua observisto.Fratoj! Tie ĉi estas Griŝko! tenu, ligu lin! Mi eĉ ne pensis pri tio ĉi!Varlaamo(depreninte paperon).For, petoluloj! Kia mi estas Griŝko? Kiel! kvindek jaroj, barbo griza, ventro dika! Ne, frato, vi ankoraŭ juna estas por fari ŝercojn kun mi. Mi jam longe ne legis kaj legas tute malbone, sed nun mi jam tralegos, se oni min volas sufoki(Li legas silabe.)«Aĝon li havas de dudek jaroj.»—Kio, frato, kie do estas kvindek? vidu—dudek?Dua observisto.Jes, mi memoras, dudek; tiel same ankaŭ al ni estis dirite.Unua observisto(al Grigorio).Vi, frato, videble estas ŝerculo.(En daŭro de legado, Grigorio staras, mallevinte kapon, havante manon en brusta poŝo.)Varlaamo(daŭrigas).«Alteco lia estas malgranda, brusto larĝa, unu mano estas pli mallonga, ol alia, okuloj estas bluaj, haroj—flavruĝaj, sur vango estas veruko, sur frunto—alia.» Ĉu ne vi, amiko, tio ĉi estas?(Grigorio subite elmetas ponardon; ĉiuj antaŭ li disiras; li rapide sin ĵetas fenestron.)Observistoj.Tenu! Tenu!...(Ĉiuj kuras en senordo.)
Drinkejo sur Litva limo.MISAILO kajVARLAAMO, vagistoj—kvazaŭ monaĥoj; GRIGORIO OTREPIEV en ordinara vesto;Mastrino.
Drinkejo sur Litva limo.
MISAILO kajVARLAAMO, vagistoj—kvazaŭ monaĥoj; GRIGORIO OTREPIEV en ordinara vesto;Mastrino.
Mastrino.
Per kio do mi vin regalos, honoraj maljunuloj?
Varlaamo.
Per tio, kion Dio donis, mastrineto.—Ĉu vi ne havas brandon?
Mastrino.
Kial do ne, pastroj miaj! Mi tuj alportos.
(Ŝi eliras.)
Misailo.
Pro kio do vi eksopiris, kolego? Jen estas limo Litva, kiun vi tiel volis atingi.
Grigorio.
Ĝis kiam mi ne estos en Litvo, ĝis tiu tempo mi ne povas esti trankvila.
Varlaamo.
Kial vi tiel ekamis Litvon? Jen ni, patro Misailo kaj mi, peka, de tiu tempo kiel ni forkuris el monaĥejo, ni pri nenio eĉ pensas: ĉu Litvo, ĉu Rusujo, ĉu fajfilo, ĉu harpo, por ni estas tute egale, estu nur brando... kaj jen ankaŭ ĝi estas!...
Misailo.
Bone estas dirite, patro Varlaamo.
Mastrino(eniras).
Jen, vi havas, patroj miaj. Trinku por sano.
Misailo.
Mi dankas, kara, Dio vin benu.(Ili trinkas. Varlaamo ekkantas.)Kial do vi ne kantas kaj ne trinkas?
Grigorio.
Mi ne volas.
Misailo.
Libero estas por liberulo...
Varlaamo.
Kaj paradizo—por malsobrulo, patro Misailo! Trinku do glaseton pro mastrineto...(li trinkas.)Tamen, patro Misailo, kiam mi drinkas, tiam mi ne amas sobrajn: alia afero estas drinkado, kaj alia—fierado; se vi volas vivi kiel ni,—ni petas, se ne—for! malaperu: arlekeno ne estas kolego por pastro.
Grigorio.
Sidu ĉe brando kaj pensu pri grando, patro Varlaamo!... Ĉu vi vidas, mi ankaŭ iafoje scias bone diri.
Varlaamo.
Pri kio do mi devas pensi?
Misailo.
Forlasu lin, patro Varlaamo.
Varlaamo.
Kial do li estas tia fastulo? Li mem al ni venis, kiel kolego, oni ne scias—kiu, ne scias—de kie, sed li tiel fieras.(Li trinkas kaj kantas.)
Grigorio(al mastrino).
Kien iras tiu ĉi vojo?
Mastrino.
Litvon, mia kara, al Luevaj montoj.
Grigorio.
Kaj ĉu malproksime estas Luevaj montoj?
Mastrino.
Ne malproksime, ĝis vespero oni povus tien aliri, se ne estus baroj reĝaj kaj gardantaj observistoj.
Grigorio.
Kiaj baroj? Kion tio ĉi signifas?
Mastrino.
Iu forkuris el Moskvo kaj estas ordonite ĉiujn kapti kaj pririgardi.
Grigorio(al si mem).
Jen vi havas!...(Laŭte.)Kiundo oni bezonas? Kiu forkuris el Moskvo?
Mastrino.
Dio lin konas, ĉu ŝtelisto, ĉu rabisto,—sed tie ĉi eĉ bonaj homoj nun ne povas trairi. Kaj kiaj rezultatoj el tio ĉi estos? Neniaj; oni eĉ laman diablon ne kaptos: kvazaŭ Litvon ne ekzistas alia vojo, krom vojo granda! Jen, ekzemple, de tie ĉi—sin turnu maldekstren, kaj per arbaro iru sur vojeto ĝis preĝejeto, kiu estas super Ĉekana rivereto, kaj poste rekte trans marĉon al Ĥlopino, de tie al Zaĥarievo, kaj tie jam ĉiu knabeto povas vin alkonduki al Luevaj montoj. Tiuj ĉi observistoj nur pasantojn premas, kaj nin, mizerulojn, ĉirkaŭŝiras.(Estas aŭdata bruo.)Kio tie ankoraŭ estas? Ha, jen estas ili, malbenitaj! ili patrolas.
Grigorio.
Mastrino! ĉu vi ne havas en dometo ian alian angulon?
Mastrino.
Ne, mia kara,—mi mem volus min kaŝi. Estas nur solaj vortoj, ke ili patrolas,—sed donu al ili brandon, panon kaj ĉion,—malviviĝu ili, malbenitaj! Ke ili....
(Observistoj eniras.)
Observisto.
Bonan tagon, mastrino!
Mastrino.
Bone venu, karaj gastoj, mi petas!
Unua observisto(al dua).
Ba! Tie ĉi oni drinkas; ni havos, kion manĝeti.(Al monaĥoj.)Vi kiaj homoj estas?
Varlaamo.
Ni estas Diaj maljunuloj, monaĥoj humilaj, ni iradas en vilaĝoj, kaj kolektas almozon kristanan por monaĥejo.
Observisto(al Grigorio).
Kaj vi?
Misailo.
Nia kolego....
Grigorio.
Mi estas burĝo el urbeto: mi akompanis maljunulojn ĝis limo; de tie ĉi mi iros hejmen.
Misailo.
Ĉu vi jam ne volas....
Grigorio(mallaŭte).
Silentu.
Observisto.
Mastrino, donu ankoraŭ brandon; ni do tie ĉi kun maljunuloj trinkos kaj interparolos.
Dua observisto(mallaŭte).
Knabo, ŝajne, estas nuda, de li oni nenion povas preni; sed maljunuloj....
Unua.
Silentu, tuj ni ilin palpos.—Kio do, patroj miaj, ĉu bone iras viaj aferoj?
Varlaamo.
Malbone, filo, malbone! Nun kristanoj fariĝis avaraj; ili monon amas, monon kaŝas. Malmulte ili donas al Dio. Venis peko granda sur popolojn terajn. Ĉiuj komencis komercadi, profitadi; pensas pri monda riĉeco, sed ne pri savo de animo. Ni iradas, iradas; petadas; iafoje en tri tagoj eĉ tri kvaronkopekojn ne povas elpeti. Tia estas peko! Forpasas semajno, dua, ni enrigardas monujon, kaj en ĝi estas tiel malmulte, ke eĉ honte estas monaĥejon iri; kion fari? de malĝojo ni eĉ restaĵon fordrinkas; mizero estas, kaj nenio plu.—Ho, malbone estas, videble, nia lasta tempo venis....
Mastrino(ploras).
Dio kompatu kaj savu!
(En daŭro de Varlaama parolo unua observisto signifie rigardas Misailon.)
Unua observisto.
Alekso! Ĉu vi havas reĝan ordonon?
Dua.
Jes, mi havas.
Unua.
Donu do ĝin al mi.
Misailo.
Kial vi tielatente min rigardas?
Unua observisto.
Jen kial: el Moskvo forkuris iu malbona herezisto, Griŝko Otrepiev. Ĉu vi tion ĉi aŭdis?
Misailo.
Mi ne aŭdis.
Observisto.
Ne aŭdis? Bone. Kaj tiun forkurintan hereziston reĝo ordonis kapti kaj sufoki.—Ĉu vi tion ĉi scias?
Misailo.
Ne, mi ne scias.
Observisto(al Varlaamo).
Ĉu vi scias legi?
Varlaamo.
En juneco mi sciis, sed forgesis.
Observisto(al Misailo).
Kaj vi?
Misailo.
Min ne instruis Dio.
Observisto.
Jen, vi havas reĝan ordonon.
Misailo.
Por kio mi ĝin bezonas?
Observisto.
Al mi ŝajnas, ke tiu ĉi forkurinta herezisto, ŝtelisto kaj fripono—estas vi.
Misailo.
Mi? Kompatu! kion vi diras!
Observisto.
Haltu! Fermu pordon. Jen ni tuj ekscios.
Mastrino.
Ha! malbenitaj turmentantoj! Ili eĉ maljunulon ne forlasas!
Observisto.
Kiu tie ĉi scias legi?
Grigorio(eliras antaŭen).
Mi scias!
Observisto.
Jen, prenu... Sed de kiu vi ellernis?
Grigorio.
De nia sanktaĵisto.
Observisto(donas al li ordonon).
Legu do laŭte.
Grigorio(legas).
«El Ĉudova monaĥejo seninda monaĥo Grigorio, el gento de Otrepievoj, fariĝis herezisto kaj, instruita de diablo, kuraĝis eksciti sanktan frataron per diversaj tentaĵoj kaj malpiaĵoj. Kaj, laŭ informiĝoj, montriĝis, ke forkuris li malbenita Griŝko, al limo Litva...»
Observisto(al Misailo).
Kiel do ne vi?
Grigorio.
«Kaj reĝo ordonis lin kapti....»
Observisto.
Kaj sufoki!
Grigorio.
Tie ĉi ne estas dirite: «sufoki.»
Observisto.
Vi mensogas! ne ĉiun vorton oni skribas en linion. Legu: kapti kaj sufoki.
Grigorio.
«Kaj sufoki. Aĝon havas ŝtelisto Griŝko....(rigardante Varlaamon)pli ol kvindek jaroj, lia alteco estas meza, frunton li havas senharan, barbon grizan, ventron dikan.»(Ĉiuj rigardas Varlaamon.)
Unua observisto.
Fratoj! Tie ĉi estas Griŝko! tenu, ligu lin! Mi eĉ ne pensis pri tio ĉi!
Varlaamo(depreninte paperon).
For, petoluloj! Kia mi estas Griŝko? Kiel! kvindek jaroj, barbo griza, ventro dika! Ne, frato, vi ankoraŭ juna estas por fari ŝercojn kun mi. Mi jam longe ne legis kaj legas tute malbone, sed nun mi jam tralegos, se oni min volas sufoki(Li legas silabe.)«Aĝon li havas de dudek jaroj.»—Kio, frato, kie do estas kvindek? vidu—dudek?
Dua observisto.
Jes, mi memoras, dudek; tiel same ankaŭ al ni estis dirite.
Unua observisto(al Grigorio).
Vi, frato, videble estas ŝerculo.
(En daŭro de legado, Grigorio staras, mallevinte kapon, havante manon en brusta poŝo.)
Varlaamo(daŭrigas).
«Alteco lia estas malgranda, brusto larĝa, unu mano estas pli mallonga, ol alia, okuloj estas bluaj, haroj—flavruĝaj, sur vango estas veruko, sur frunto—alia.» Ĉu ne vi, amiko, tio ĉi estas?
(Grigorio subite elmetas ponardon; ĉiuj antaŭ li disiras; li rapide sin ĵetas fenestron.)
Observistoj.
Tenu! Tenu!...
(Ĉiuj kuras en senordo.)
Moskvo.—Domo de Ŝujskij.ŜUJSKIJ; multego da gastoj; vespermanĝo.Ŝujskij.Ankoraŭ vinon!(Li sin levas, ĉiuj ankaŭ.)Karaj gastoj miaj,Ĉerpilon lastan! Legu preĝon, knabo.Knabo.Ĉiela reĝ’, estanta ĉie, ĉiam!Atentu preĝon vi de sklavoj viaj:Unua preĝo pri regnestro nia,De Dio elektita kaj plej pia,Pri aŭtokrata reĝo de kristanoj.En domo gardu lin, kaj en milito,Sur vojoj, kaj sur lito de ripozo.Al li de malamikoj venkon donu,Kaj glora estu li de mar’ ĝis maro.En sano floru lia familio,Kaj ĝiaj plej amindaj branĉoj ombruSenfinan mondon; kaj al ni, al sklavoj,Li estu, kiel ĉiam, bonfavora,Afabla, bona, longepacienca;Kaj fontoj de saĝec’ lia senfinaSur nin elfluu sufiĉege, gaje!Kaj jen, ĉerpilon reĝan eklevinte,Ni preĝas antaŭ Vi, Ĉiela Reĝo.Ŝujskij(trinkas).Ho, estu ĉiam sana, granda reĝo!Adiaŭ, gastoj miaj vi plej karaj;Mi dankas, ke ne abomenis mianRegalon vi. Adiaŭ, bonan nokton!(Gastoj foriras, li akompanas ilin ĝis pordo.)Puŝkin.Fine ili foriris; nu, princo Vasilij Ivanoviĉ, mi jam pensis, ke ni ne povos eĉ interparoladi.Ŝujskij(al servantoj).Vi kial buŝon malfermis? Vi ĉiam nur sinjorojn viajn subaŭskultas. Forigu ĉion de tablo kaj iru for!—Kio okazis, Atanaso Miĥajloviĉ?Puŝkin.Mirindaĵoj, kaj nenio plu!Hodiaŭ mia nev’, Gavrilo Puŝkin,Al mi kurjeron sendis el Krakovo.Ŝujskij.Nu?Puŝkin.Strangan li al mi novaĵon skribas...Fil’ de Johan’... Atendu(aŭskultas ĉe pordo).Reĝa knabo,Laŭ ordo de Boriso mortigita....Ŝujskij.Sed tio ĉi ne estas nov’.Puŝkin.Atendu:Dimitrij vivas.Ŝujskij.Jen sciigo kia!Reĝido vivas! Nu, mirinde estas!Nur tio ĉi?Puŝkin.Aŭskultumin ĝis fino;Li estus kiu ajn, ĉu mem reĝido,Ĉu ia eĉ spirit’ en lia vido,Aŭ tre kuraĝa uzurpul’—fripono,—Sed tie nun Dimitrij ekaperis.Ŝujskij.Ne povas esti.Puŝkin.Lin mem Puŝkin vidis.Unue kiam li palacon venis,Tra vicoj da sinjoroj Litvaj rekteTrairis li sekretan ĉambron reĝan.Ŝujskij.Sed kiu li, de kie?Puŝkin.Mi ne scias.Nur oni scias, ke li longe servisĈe Viŝneveckij; kaj ke kiam estisMalsana li, li al konfesprenantoMalkovris ian sekretaĵon gravan;Kaj fierul’, sekreton eksciinte,Dorlotis lin, kaj levis lin de litoKaj lin al Sigizmund’ forveturigis.Ŝujskij.Vi ion aŭdis pri bravulo tiu?Puŝkin.Mi aŭdis, ke li estas saĝa, lerta,Al ĉiuj plaĉas. Forkurintojn MoskvajnLi ravis tute. Litvaj pastroj estasKunuloj liaj. Reĝo lin dorlotas—Kaj, oni diras, helpi lin promesis.Ŝujskij.Nu, tio ĉi konfuzo tia estas,Ke esti povas eĉ kapturno, frato.Sendube, jes, li estas uzurpulo!Konfesas mi, danĝero estas granda,Sciigo grava estas! se atingosPopolon ĝi, ventego estos forta.Puŝkin.Ventego tia, ke malcerte reĝoKonservos kronon sur saĝega kapo.Kaj prave estos, ĉar li nin regadasSimile je minaca reĝ’ Johano.Ĉu havas vi utilon, ke forestasPor ĉiuj ni videblaj ekzekutoj,Ke nun de sangigita plank’ publikeKanonojn ni ne kantas jam al Kristo,Ke oni ne bruligas nin kaj reĝoPer sia sceptro ne subŝovas karbojn?Ĉu havas garantion ni en vivo!Nin ĉiutage malfavor’ atendas,Malliberej’, kapuĉo, aŭ katenoj,Kaj ankaŭ eĉ malsata mort’, aŭ maŝo.Pli eminentaj niaj gentoj kie?Kaj Ŝestunov, kaj Sickij-princoj kie?Romanov, li, espero de patrujo?Forturmentitaj estas en ekzilo....Tiela sama estos via sorto.Eĉ hejme, kvazaŭ per Litvanoj, estasNi ĉirkaŭitaj per malfideluloj:De ĉie—langoj, pretaj nin perfidi,Ŝtelistoj, de estrar’ subaĉetitaj.Dependas ni de ĉia servutulo,Se lin ni iafoje prave punis.En propraj eĉ bienoj ni ne regas:Maldiligentan sklavon ne forpelu!Lin nutru! Laboriston eĉ ne provuForvoki de najbar’! alie—puno!Ĉu iam aŭdis vi similan ionEĉ en reĝado de Minaca reĝo?Ĉu vivas jam pli bone nun popolo?Demandu ĝin. Jen, venos uzurpulo,Al ĝi promesos li diversajn bonojn,—Kaj estos jam amuz’.Ŝujskij.Vi estas prava.Sed ĉu vi scias? Pri sciigo tiuSilentu ni ĝis tempo.Puŝkin.Kompreneble,Por si nur sciu. Estas vi prudenta;Kun vi mi ĉiam amas paroladi,Kaj se min io iam nur tumultas,Mi tion jam de vi ne povas kaŝi;Al tio mielvino kaj bieroAl mi malligis langon mian tiel...Adiaŭ princ’!Ŝujskij.Adiaŭ, ĝis sinvido.(Akompanas lin.)
Moskvo.—Domo de Ŝujskij.ŜUJSKIJ; multego da gastoj; vespermanĝo.
Moskvo.—Domo de Ŝujskij.
ŜUJSKIJ; multego da gastoj; vespermanĝo.
Ŝujskij.
Knabo.
Ŝujskij(trinkas).
(Gastoj foriras, li akompanas ilin ĝis pordo.)
Puŝkin.
Fine ili foriris; nu, princo Vasilij Ivanoviĉ, mi jam pensis, ke ni ne povos eĉ interparoladi.
Ŝujskij(al servantoj).
Vi kial buŝon malfermis? Vi ĉiam nur sinjorojn viajn subaŭskultas. Forigu ĉion de tablo kaj iru for!—Kio okazis, Atanaso Miĥajloviĉ?
Puŝkin.
Ŝujskij.
Puŝkin.
Ŝujskij.
Puŝkin.
Ŝujskij.
Puŝkin.
Ŝujskij.
Puŝkin.
Ŝujskij.
Puŝkin.
Ŝujskij.
Puŝkin.
Ŝujskij.
Puŝkin.
Ŝujskij.
Puŝkin.
Ŝujskij.
(Akompanas lin.)
Reĝaj ĉambroj.Reĝidodesegnas geografian karton.Reĝidino, Nutristinode reĝidino.Ksenio(kisas portreton).Ho, mia kara fianĉo, mia plej bela reĝido, ne al mi vi apartenas, ne al via fianĉino, sed al malluma tombeto en fremda landeto: neniam mi min konsolos, eterne mi ploros.Nutristino.Nu, reĝidino! Fraŭlino, ploras, kvazaŭ roso falas: suno suriros, roson sekigos. Vi havos alian fianĉon—kaj belegan kaj afablan. Vi lin ekamos, mia infano aminda, kaj vi forgesos Johanon-reĝidon.Ksenio.Ne, nutristineto, al li, eĉ mortinta, mi estos fidela.(Boriso eniras.)Reĝo.Ksenio mia! ho, filino kara!Ankoraŭ fianĉino—jam vidvino!Vi ĉiam ploras pri fianĉo via?Infano mia! sorto ne permesisAl mi feliĉon vian eĉ vidadi.Kredeble kolerigis ni ĉielon,Feliĉon vian mi ne povis fari;Sed vi, senkulpa! kial vi suferas?Kaj vi, fileto mia, kion faras?Teodoro.Mi? Teron Moskvan mi desegnas; vidu:Jen estas tuta nia regn’; jen Moskvo,Jen Novgorod’, jen Astraĥan’! Jen maro,Plej densaj estas jen arbaroj Permaj,Kaj jen Sibir’.Reĝo.Kaj tio kio estas,Jen, tie elkurbiĝas?Teodoro.Volgo estas.Reĝo.Tre bone! Dolĉaj fruktoj de scienco!De nubo kvazaŭ, povas tuj ekvidiVi regnon tutan: urbojn kaj riverojn....Ho, lernu, fil’; scienco mallongigasSpertadojn de rapidfluanta vivo.Jen iam, eĉ tre baldaŭ, eble, ĉiujProvincoj tiuj, kiuj vi hodiaŭDesegnis sur papero tiel bone,Sub via glora potencado estos.Ho, lernu, mia filo, pli facileLaboron regnan tiam vi komprenos.(Eniras Semiono Godunov.)Jen iras kun raporto Semiono.(Al Ksenio.)Animo mia, iru vian ĉambron;Adiaŭ, kara; Dio vin konsolu.(Ksenio kun nutristino foriras.)Nu, kion diros Semion’?Semiono Godunov.HodiaŭAl mi de Puŝkin kaj de princ’ VasilijServantoj venis frue kun raporto.Reĝo.Nu!Semiono Godunov.Kaj servant’ de Puŝkin alraportis,Ke en maten’ hieraŭ alveturisAl ili el Krakov’ kurjer’,—kaj baldaŭLi sen letero resendita estis.Reĝo.Tuj kaptu lin.Sem. Godunov.Mi sendis persekuton.Reĝo.Kaj Ŝujskij?Sem. Godunov.Jen hieraŭ li regalisAmikojn siajn: fratoj Miloslavskij,Buturlin estis, Saltikov Miĥajlo,Kaj Puŝkin, kaj ankoraŭ kelkaj homoj;Disiris ili tre malfrue. PuŝkinKun mastro mem nur en soleco restis,Kaj longe ili interparoladis.Reĝo.Alvoku tuje princon Ŝujskij.Sem. Godunov.Reĝo!Li estas tie ĉi.Reĝo.Al mi lin voku!(Godunov foriras.)Reĝo.Kun Litvo interkomuniko! Kio?!...De Puŝkin gento estas abomena,Al Ŝujskij ankaŭ mi ne tre konfidas:Li ruza kaj kuraĝa, evitema....(Ŝujskij eniras.)Bezonas mi kun vi interparoli.Sed, ŝajne, vi mem venis pro afero,Kaj tial mi aŭskultos vin unue.Ŝujskij.Regnestro! devas mi al vi raportiSciigon gravan.Reĝo.Mi jam vin aŭskultas.Ŝujskij(mallaŭte montrante Teodoron).Sed reĝo, jen...Reĝo.Reĝido povas sciiPri tio, kion scias Ŝujskij. Diru.Ŝujskij.El Kiev’ sciigo venis....Reĝo.Tiu, kiunKurjer’ al Puŝkin mem alveturigis?Ŝujskij.(Li ĉion scias!...) Pensis mi, regnestro,Ke vi ne scias tiun ĉi sekreton.Reĝo.Nenio, princo; volas mi kombiniSciigojn,—ĉar alie ne eksciosNi veron.Ŝujskij.Mi nur tion bone scias,Ke en Krakov’, aperis uzurpulo,Kaj ke sinjoroj kaj mem reĝ’ lin amas.Reĝo.Sed kiu estas tiu uzurpulo?Ŝujskij.Ne scias.Reĝo.Sed... per kio li danĝera?Ŝujskij.Regnestro! forta estas via regno;Per amo vi kaj per malavarecoAldonitigis korojn de subuloj;Sed mem vi scias, ke popolamasoPerfida estas, forte ribelema,Kaj ne espera, kaj superstiĉema,—Obea estas al inspir’ momenta,Al vero—surda kaj indiferenta,Ĝi nur al fabloj ĉiam konfidadas.Kuraĝo senprudenta al ĝi plaĉas;Kaj, se fripono tiu nesciataTransiros iel nian limon Litvan,Al li popolamason malsaĝeganAltiros nom’ reviva de Dimitrij.Reĝo.Dimitrij!... Kiel? tiu ĉi infano?Dimitrij!... Ha!...—Reĝido, vi foriru.Ŝujskij(al si mem).Ruĝiĝis li: ventego estos!...Teodoro.Reĝo,Permesu, ke....Reĝo.Ne, mia filo, iru.(Teodoro foriras.)Dimitrij!...Ŝujskij(al si mem).Li nenion tute sciis.Reĝo.Aŭskultu, princo, ĉion tuj pretigu;De Litv’ Rusujo estu debaritaPer baroj; ke neniu kreitaĵoTransiru nian limon; ke leporoEĉ ne alkuru el Poluj’; ke korvoNe flugu el Krakovo. Nu, rapidu!Ŝujskij.Tuj.Reĝo.Haltu. Ĉu ne vere, ke sciigoTre sprita estas? Ĉu vi iam konisMortintojn, el ĉerkujoj elirintajn,Por demandadi reĝojn, leĝajn reĝojn,Publike, unuvoĉe elektitajn,De sankta patriarko mem kronitajn?Ridinde? ha? Sed kial vi ne ridas?Ŝujskij.Regnestro!...Reĝo.Ne, aŭskultu, princ’ Vasilij:Eksciis kiam mi, ke tiun knabon...Ke tiu ĉi knabeto iel mortis,Mi sentis vin por esplorado; nun doPer kruco, kaj per Dio mi vin petas,Laŭ konscienco, vi anoncu veron:Ĉu vi ekkonis mortigitan knabon?Kaj ĉu ne estis ŝanĝo? Nu, respondu.Ŝujskij.Sed ĵuras mi....Reĝo.Ne, Ŝujskij, vi ne ĵuru,Respondu: ĉu reĝido estis?Ŝujskij.Jes.Reĝo.Pripensu, princ’, favoron mi promesas,Mensogon jam pasintan mi ne punosPer malfavoro. Sed se nun vi ankaŭDeziras ruzi vi—je kap’ de mia filoMi ĵuras vin kruele ekzekuti.Mi tiel ekzekutos, ke JohanoEĉ mem en ĉerko de terur’ ektremos.Ŝujskij.Ne puno,—malfavoro min timigas!Ĉu mi kuraĝos antaŭ vi malici?Kaj ĉu mi povis tiel ekerari,Ke lin mi ne ekkonis? Mi tri fojojnVizitis en preĝejo malvivulon,Portitan tien per Ugliĉo tuta.Ĉirkaŭis lin ankoraŭ dek tri korpoj,Per man’ popola disŝiritaj,—iliJam rimarkeble tute forputradis,Vizaĝo do reĝida estis klara,Trankvila, freŝa, kvazaŭli nur dormis;Profunda vund’ ankoraŭ ne krustiĝis,Kaj trajtoj liaj tute ne ŝanĝiĝis.—Ho ne, regnestro, tute mi ne dubas:Dimitrij mortis.Reĝo.Nu, sufiĉe,iru.(Ŝujskij foriras.)Ha, ŝarĝe estas!... Pensojn mi kolektu!...Mi tentis: sango tuta al vizaĝoSin ĵetis, poste reen ĝi defluis....Jen kial dek tri jarojn intersekveInfanon mortigitan mi sonĝadis!Jes, jes—jen kial! nun mi jam komprenas.Sed kiu estas mia kontraŭulo?Kaj kiu kontraŭ mi? Nur nomo, ombro,—Ĉu povas ombr’ de mi forŝiri kronon,De idoj miaj heredaĵon preni?Ho, malsaĝulo! kial mi ektimis?Nur blovu vi fantomon—ĝi forflugos.Jes, estas decidite: mi ne timos—Malŝati tamen mi nenion devas....Tre peza vi, ho, ĉapo Monomaĥa!
Reĝaj ĉambroj.Reĝidodesegnas geografian karton.Reĝidino, Nutristinode reĝidino.
Reĝaj ĉambroj.
Reĝidodesegnas geografian karton.Reĝidino, Nutristinode reĝidino.
Ksenio(kisas portreton).
Ho, mia kara fianĉo, mia plej bela reĝido, ne al mi vi apartenas, ne al via fianĉino, sed al malluma tombeto en fremda landeto: neniam mi min konsolos, eterne mi ploros.
Nutristino.
Nu, reĝidino! Fraŭlino, ploras, kvazaŭ roso falas: suno suriros, roson sekigos. Vi havos alian fianĉon—kaj belegan kaj afablan. Vi lin ekamos, mia infano aminda, kaj vi forgesos Johanon-reĝidon.
Ksenio.
Ne, nutristineto, al li, eĉ mortinta, mi estos fidela.
(Boriso eniras.)
Reĝo.
Teodoro.
Reĝo.
Teodoro.
Reĝo.
(Eniras Semiono Godunov.)
(Ksenio kun nutristino foriras.)
Semiono Godunov.
Reĝo.
Semiono Godunov.
Reĝo.
Sem. Godunov.
Reĝo.
Sem. Godunov.
Reĝo.
Sem. Godunov.
Reĝo.
(Godunov foriras.)
Reĝo.
(Ŝujskij eniras.)
Ŝujskij.
Reĝo.
Ŝujskij(mallaŭte montrante Teodoron).
Reĝo.
Ŝujskij.
Reĝo.
Ŝujskij.
Reĝo.
Ŝujskij.
Reĝo.
Ŝujskij.
Reĝo.
Ŝujskij.
Reĝo.
Ŝujskij(al si mem).
Teodoro.
Reĝo.
(Teodoro foriras.)
Ŝujskij(al si mem).
Reĝo.
Ŝujskij.
Reĝo.
Ŝujskij.
Reĝo.
Ŝujskij.
Reĝo.
Ŝujskij.
Reĝo.
Ŝujskij.
Reĝo.
Krakovo. Domo de Viŝneveckij.UzurpulokajPastro Ĉernikova.Uzurpulo.Ne, mia patro, embaras’ forestas.Animon molan de popolo miaMi bone scias: ĉiam sankta estosPor ĝi ekzemplo de regnestro ĝia.Por religio—ĝi indiferenta.Kaj baldaŭ—donas mi eĉ garantion—Entute religio orientaEkamos forte Petran vikarion.Patro.Vin bone gardu sankta Ignatio!Alie jam komencos vi vivadi.Sed nun, reĝido, devas vi ĝis tiamIntencojn viajn en anim’ kaŝadi;Ŝajnigi sin kun plej malpia mondoAl ni ordonas ofte sankta devo:Aferojn viajn, vortojn—juĝas homoj,Intencojn do nur sola Dio vidas.Uzurpulo.Amen! Kiu tie?(Eniras servanto.)Diru: ni akceptas.(Pordo malfermiĝas. Eniras amaso daRusojkajPoloj.)Kolegoj miaj! morgaŭ jam elirosNi el Krakovo. Mi deziras, Mniŝek,Al vi Samboron post tri tagoj veni.Mi scias, ke kastel’ gastama viaBriladas ĉiam per lukseco noblaKaj estas glora per mastrino juna.Marinon plej belegan mi esperasEkvidi tie. Vi do, ho amikoj,Rusujo, Litvo, kun kuraĝ’ levintajStandardojn fratajn kontraŭ malamikoMalica ĉiam, mia malbonulo,—De Slavoj filoj, baldaŭ mi kondukosPor batalado kolegarojn viajn!Sed inter vi mi vidas novajn homojn?Gavrilo Puŝkin.Alvenis ili al favoro viaPro glavo kaj servado.Uzurpulo.Mi tre ĝojas.Alvenu. Kiu do, al mi vi diru,Belulo tiu?Puŝkin.Kurbskij.Uzurpulo.Glora nomo!Parenc’ vi estas de hero’ Kazana?Kurbskij.Mi—filo lia.Uzurpulo.Vivas li?Kurbskij.Ne, mortis....Uzurpulo.Grandega saĝo! Viro de batalo!...De tiu tempo tamen, kiam estisLi sub antikva Olga urb’ kun Litvoj,Por venĝi tie siajn ofendantojn,—Pri li silentas famo.Kurbskij.Mia patroPasigis reston de vivado siaEn de Batorij donacita tero.En izoleco li trankvile vivis,Serĉante en sciencoj nur konsolon;Sed ne konsolis lin laboro paca:Patrujon de juneco memorante,Pri ĝi li ĉiam forte sopiradis.Uzurpulo.Ho, estro malfeliĉa! Kiel hele!Tre ĝojas mi, heroo mia nobla,Ke lia ido kun patruj’ paciĝas—De patroj kulpojn mi ne rememoras;Alproksimiĝu, Kurbskij... donu manon!Tre strange! Fil’ de Kurbskij mem kondukasSur tronon—kiun? filon de Johano!...Min helpas ĉio: homoj kaj mem sorto!Kaj vi?Polo.Sobanskij mi, nobel’ libera.Uzurpulo.Mi vin salutas, id’ de libereco!Al li trionon de salajr’ elpagu.Sed tiuj ĉi? Sur ili mi ekkonasPatrujan veston. Ili estas niaj.Ĥrusĉov(salutas).Jes, nia patro-reĝ’. Ni estas viajFervoraj, elpetitaj servutuloj.El Moskvo ni de malfavor’ forkurisAl vi, regnestr’,—pro vi ni estas pretajEĉ morti,—estu niaj malvivulojPor vi ŝtupar’ al Moskva reĝa trono.Uzurpulo.Kuraĝu vi, senkulpaj turmentitoj—Permesu nur al mi atingi Moskvon,Kaj tie jam Boris elpagos ĉion.Vi kiu?Karelo.Venis mi de Don’ libera.Al vi min sendis niaj kuraĝuloj,Okulojn viajn klarajn reĝajn vidi,Al vi proponi ĉiujn niajn kapojn.Uzurpulo.Mi konas Donon: mi ne dubis vidiStandardon Donan inter miaj vicoj.Tre dankas ni militon nian Donan.Ni scias, ke kozakoj nune estasMaljuste alpremataj kaj pelataj;Sed se nin Dio helpos ekposediDe patro tronon, tuj, laŭ antikveco,Favoros ni fidelan nian Donon.Poeto(alproksimiĝas, malalte salutante kaj kaptante baskon de Griŝko).Plej granda princo kaj reĝid’ plej klara!Uzurpulo.Vi kion volas?Poeto(donas al li paperon).Prenu kun favoroMizeran frukton de fervor-laboro.Uzurpulo.Ho, kion vidas mi? Latinaj versoj!Plej sankta estas lig’ de glav’ kun liro,—Ĉar unu laŭr’ amike ilin ligos.Sub norda mi ĉielo eĉ naskiĝis,Sed kun latina muzo konatiĝis,Kaj florojn de Parnas’ mi kore amas.Mi kredas profetaĵojn de poetoj.Ne vane en ilia flama brustoEkbolas ravo: faron, kiun glorisPoetoj, jam antaŭe benu, Dio!Alvenu, kara. Pro memoro miaAlprenu.(Donas al li ringon.)Kiam jam kun mi fariĝosAntaŭdifin’ de sorto, kiam krononPrapatran mi surmetos, ree aŭdosMi voĉon vian kaj inspiran himnon:«Musa gloriam coronat gloriaque musam.»Kaj nun, amikoj, ĝis sinvido morgaŭ!Ĉiuj.Eliru!... Vivu princ’ Dimitrij, vivu!Eterne vivu granda princo Moskva!
Krakovo. Domo de Viŝneveckij.UzurpulokajPastro Ĉernikova.
Krakovo. Domo de Viŝneveckij.
UzurpulokajPastro Ĉernikova.
Uzurpulo.
Patro.
Uzurpulo.
(Eniras servanto.)
(Pordo malfermiĝas. Eniras amaso daRusojkajPoloj.)
Gavrilo Puŝkin.
Uzurpulo.
Puŝkin.
Uzurpulo.
Kurbskij.
Uzurpulo.
Kurbskij.
Uzurpulo.
Kurbskij.
Uzurpulo.
Polo.
Uzurpulo.
Ĥrusĉov(salutas).
Uzurpulo.
Karelo.
Uzurpulo.
Poeto(alproksimiĝas, malalte salutante kaj kaptante baskon de Griŝko).
Uzurpulo.
Poeto(donas al li paperon).
Uzurpulo.
Ĉiuj.
Kastelo de vojevodo Mniŝek en Samboro.Tualetejo de Marino.MARINO, RUZJA(ornamas ŝin).Servantinoj.Marino(antaŭ spegulo).Ĉu baldaŭ? Vi ne povas rapidigi?Ruzja.Permesu—estas jen malfacilaĵo,—Per kio vi vin volas ornamigi,Per belaj perloj, aŭ per smeraldaĵo?Marino.Al mi vi donu kronon diamantan.Ruzja.Bonege! Vi memoras? vi ĝin vestisAnkoraŭ kiam balon plej brilantanKortegan vi veturis? Tie estisVi kvazaŭ suno,—ĉiuj viroj restisDe vi en rav’, fraŭlinoj for rapidis....Ĥotkeviĉ juna tiam vin ekvidisKaj sin mortpafis.... Kiu proksimiĝasAl vi nur, tiu tuj vin enamiĝas!...Marino.Ĉu baldaŭ?Ruzja.Tuj, fraŭlino kara mia.Je vi espera forte patro via;Ne vane vidis vin reĝido, eble;Ne povis li eĉ kaŝi ravon sian;Kaj tial povas vi jam koron lianFacile venki nun kredeble.Ĉe ni lin sole amo tenas!Monaton tutan jam, veninteAl ni, militon forgesinteKaj tronon Moskvan, li festenasKaj Rusojn, Litvojn kolerigas....Al tio kio lin devigas?Esperas mi, ke, kiam vin, fraŭlino,Dimitrij faros Moskvan jam reĝinon,Vi ne forlasos vian servantinon?Marino.Ĉu pensas vi, ke estos mi reĝino?Ruzja.Sed kiu? La plej bela vi ja estas,Je vi egalaj per belec’ forestas!De Mniŝek gento cedis al nenia;Vi estas bela super laŭdo ĉia....Feliĉa estos tiu, kiun vi ekamos,Al kiu via bona kor’ per amo flamos—Se eĉ li estus reĝo niaAŭ eĉ de francaj reĝoj ido....Ne sole tiu ĉi reĝidoMizera, nesciata ia!Marino.Reĝidon tuta mond’ lin opinias.Ruzja.Sed ja pasintan vintron li estadisĈe Viŝneveckij, kaj al li servadis.Marino.Li kaŝis sin.Ruzja.Nu, tion ĉi mi scias.Sed ĉu jam estas vi sciinta,Pri li popolo kion diras?Ke estas li el Moskvo forkurintaFripono, kiu nur pro krimo iras.Marino.Ho, kia sensencaĵo!Ruzja.Tute vere!Je tio ĉi ne kredas mi, fraŭlino;Sed danka devas esti li sen fino,Ke lin el multaj amas vi sincere....Servantino(enkuras).Alvenis gastoj!Marino.Kiel, kara mia,Vi tiel babilema estasKaj kiel longe vi min vestas!Ruzja.Tuj, tuj!...(servantinoj kuradas kaj rekuradas).Marino(al si mem).Ekscios mi pri sort’ pasinta lia....
Kastelo de vojevodo Mniŝek en Samboro.Tualetejo de Marino.MARINO, RUZJA(ornamas ŝin).Servantinoj.
Kastelo de vojevodo Mniŝek en Samboro.
Tualetejo de Marino.
MARINO, RUZJA(ornamas ŝin).Servantinoj.
Marino(antaŭ spegulo).
Ruzja.
Marino.
Ruzja.
Marino.
Ruzja.
Marino.
Ruzja.
Marino.
Ruzja.
Marino.
Ruzja.
Marino.
Ruzja.
Servantino(enkuras).
Marino.
Ruzja.
Marino(al si mem).