IX.

Gedurende de reis, hield de doctor een cursus van aardrijkskunde met de officieren.En inderdaad, sedert dien dag tot aan de aankomst te Zanzibar, opende Dick den mond niet weder, hij sprak niet meer over deze zaak dan over iets anders. Hij zweeg.IX.Men zeilt de Kaap om.—De potsenmaker voorin.—Cursus van wereldbeschrijving door Professor Joe.—Over de richting der ballons.—Over het zoeken der luchtstroomen.—Εὕρηκα.1De Resolute naderde snel de Kaap de Goede Hoop, het weder bleef voortdurend schoon, hoewel de zee onstuimiger werd.Den 30stenMaart, zeven-en-twintig dagen na het vertrek van Londen kwam de Tafelberg aan den horizon in het gezicht; de Kaapstad, aan den voet van een amphitheater van heuvels gelegen, werd zichtbaar door een verrekijker, en weldra wierp de Resolute het anker in de haven. Maar de commandant hield er zich slechts op om kolen in te nemen; dit duurde slechts één dag, den volgenden dag richtte zich het schip zuidwaarts om de zuidpunt van Afrika om te stevenen en in het kanaal van Mozambique te komen.Het was de eerste zeereis niet van Joe; weldra was hij te huis aan boord. Iedereen hield veel van hem om zijne openhartigheid en zijn goed humeur. Een groot gedeelte van den roem van zijn meester viel op hem terug. Men hoorde hem als een godspraak en hij bedroog zich niet meer dan een ander.Maar terwijl de doctor zijne beschrijvingen voor de officieren voortzette, zetelde Joe in den bak en behandelde de geschiedenis op zijne manier, eene handelwijze die overigens door de grootste geschiedschrijvers van alle tijden gevolgd is.Er was natuurlijk sprake van de luchtreis. Joe had moeite de tegensprekers van de echtheid der onderneming te overtuigen, maar toen het hem eenmaal gelukt was, kende de verbeelding der matrozen, door het verhaal van Joe opgewekt, niets onmogelijks meer.De schitterende verteller overtuigde zijne toehoorders dat men na die reis vele andere zoude maken en dat het slechts het begin was van eene reeks bovenmenschelijke ondernemingen.“Ziet gij, mijne vrienden, als men eens van deze soort van plaatsverandering ondervinding heeft gehad, kan men er niet meer buiten, daarom zullen wij ook bij onze volgende expeditie, in plaats van ter zijde af te wijken, altijd rechtuit gaan, steeds klimmende.”—“Mooi! dus naar de maan,” zeide een hoorder in verbazing.—“Naar de maan!” antwoordde Joe, “neen, dat is te algemeen! iedereen gaat naar de maan. En daar is geen water, en men is verplicht eene ontzettend groote menigte mondbehoeften mede te nemen en zelfs lucht in fleschjes, als men ten minste wil ademhalen.”“Goed! vindt men er jenever?” zeide een matroos, die een grooteminnaar van dezen drank was.—“Ook niet, mijn beste vriend. Neen! geen maan, maar wij zullen op die mooie sterren wandelen, op die bekoorlijke planeten, waarvan mijn meester mij zoo dikwijls heeft gesproken. Wij zullen dus beginnen met Saturnus te bezoeken.”—“Die een ring heeft?” vroeg de kwartiermeester.—“Ja! een huwelijksring. Maar men weet niet wat er van zijn vrouw is geworden.”—“Hoe! gij zoudt zoo hoog stijgen?” zeide een scheepsjongen verbaasd. “Uw meester is dus de duivel?”—“Daar is hij te goed voor.”—“Maar na Saturnus?” vroeg een der ongeduldigste toehoorders.—“Na Saturnus? Welnu, dan zullen wij Jupiter bezoeken; dat is een raar land, waar de dagen slechts 9½ uur duren, hetgeen gemakkelijk is voor de luiaards, en waar de jaren, bij voorbeeld, zoo lang duren als twaalf van onze jaren, hetgeen voordeelig is voor de lieden, die niet meer dan zes maanden te leven hebben. Dit verlengt een weinig hun leven.”—“Twaalf jaren?” vroeg de scheepsjongen.—“Ja, mannetje lief, dus zoudt gij in die landstreek nog zuigen, en die oude daar ginds, die naar de vijftig loopt, zou een jongen zijn van vier en een half jaar.”—“Dat is niet te gelooven!” riep de geheele bak eenstemmig uit.—“Het is toch de zuivere waarheid,” zeide Joe op vasten toon. “Maar als men voortdurend in deze wereld een plantenleven leidt, leert men niets en blijft dom als een bruinvisch. Kom eens op Jupiter en gij zult zien. Men moet daarboven zijn fatsoen houden, want hij heeft wachters die lang niet gemakkelijk zijn.”Men lachte, maar geloofde slechts ten halve; hij sprak hun ook over Neptunus, waar de zeelieden goed worden ontvangen en van Mars waar de krijgslieden de voornaamste plaats bekleeden. Wat Mercurius betreft, dat is een leelijke wereld, men vindt er niets dan dieven en kooplieden, die zoozeer op elkander gelijken dat het moeielijk is hen te onderscheiden. Eindelijk hing hij hun een bekoorlijk tafereel op van Venus.“En als wij van dien tocht terugkomen,” zeide de beminnelijke verhaler, “zal men ons decoreeren met het Zuider-kruis, dat daar ginds boven ons schittert.”—“En gij zult het wel verdiend hebben!” zeiden de matrozen.Aldus gingen de lange avonden in den bak in vroolijke gesprekken voorbij, en gedurende dien tijd gingen de leerzame gesprekken van den doctor hun gang.Eens sprak men over de richting der ballons, en Ferguson werd verzocht zijn gevoelen daaromtrent te zeggen.“Ik geloof niet,” zeide hij, “dat men er toe kan geraken om de ballons te sturen. Ik ken alle beproefde of voorgestelde stelsels, niet een is er geslaagd, niet een uitvoerbaar. Gij begrijpt wel, dat ik om deze vraag heb moeten denken, daar zij voor mij van zoo groot belang was, maar ik heb haar niet kunnen oplossen met demiddelen der tegenwoordige werktuigkunde. Men zou eene beweging van buitengewone kracht, van eene bijna onmogelijke lichtheid moeten uitvinden. En dan nog zou men geen weerstand kunnen bieden aan eenige belangrijke luchtstroomen! Tot heden heeft men zich liever bezig gehouden met het schuitje te richten dan den ballon, en dit is de fout.”“Er is echter,” antwoordde men, “eene groote overeenkomst tusschen een luchtballon en een schip, dat men naar willekeur stuurt.”—“Neen,” antwoordde doctor Ferguson, “dat is maar weinig of niets. De lucht is veel minder dicht dan het water, waarin het schip slechts ten halve gedompeld is, terwijl de luchtballon geheel door den dampkring omringd is en onbeweeglijk blijft met betrekking tot de omringende vloeistof.”“Gij denkt dan dat de wetenschap uitgeput is ten aanzien der luchtballons?”“Geenszins! Men moet iets anders zoeken, en als men een ballon niet kan sturen, moet men hem ten minste in de gunstige luchtstroomen houden. Naarmate men stijgt worden dezen meer gelijkvormig en zijn zij standvastig in hunne richting; zij worden niet meer gestoord door de bergen en dalen, die de oppervlakte van den aardbol doorploegen, en dat, gij weet het, is de voornaamste oorzaak der veranderingen van den wind. Maar als deze luchtstreken eenmaal bepaald zijn, zal de ballon zich slechts in de stroomen, die hij noodig heeft, behoeven te plaatsen.”“Maar dan,” zeide de commandant Pennet, “zal men om hen te bereiken steeds moeten rijzen en dalen. Daar zit de wezenlijke moeielijkheid, mijn waarde doctor.”—“En waarom, commandant?”—“Laat ons elkander goed verstaan: het zal slechts eene moeielijkheid en een hinderpaal zijn voor de langdurige reizen, en niet voor enkele uitstapjes in de lucht.”—“En wat is de reden daarvan?”—“Omdat gij slechts stijgt door ballast uit te werpen en daalt door gas te verliezen, dus zullen uw gas en ballast spoedig op zijn.”“Mijn waarde Pennet, daar zit de kwestie. Daar is de eenige moeielijkheid, die de wetenschap moet trachten te overwinnen. Er is geen spraak van het sturen der ballons, maar van het bewegen van boven naar beneden zonder het gas, dat hunne kracht uitmaakt, te verspillen.”—“Gij hebt gelijk, mijn waarde doctor, maar deze moeielijkheid is nog niet uit den weg geruimd, dit middel is nog niet gevonden.”—“Ik vraag u verschooning, het is gevonden.”—“Door wien?”—“Door mij.”—“Door u?”—“Gij begrijpt wel dat ik zonder dat het doortrekken van Afrika in een luchtballon niet zou hebben gewaagd. Na vier-en-twintig uren zou ik geen gas meer hebben.”—“Maar daarvan hebt gij in Engeland niet gesproken?”—“Neen, ik wilde niet gaarne over de tong van het publiek gaan,dat scheen mij noodeloos. Ik heb in het geheim eenige voorbereidende proeven genomen en ben voldaan geweest, ik had dus niet noodig er meer te doen.”—“Welnu! mijn waarde Ferguson, magmen uw geheim weten?”—“Zie hier, mijne heeren, mijn middel is zeer eenvoudig.”Joe en de matrozen. Blz. 38.Joe en de matrozen. Blz.38.De aandacht van de toehoorders bereikte haar hoogste toppunt, en de doctor nam bedaard het woord in dier voege:1Ik heb gevonden.X.Voorafgaande proeven.—De vijf kisten van den doctor.—De gaspijp.—De warmteleider.—Wijze van uitvoering: Zeker goede uitslag.“Men heeft dikwijls beproefd, mijne heeren, naar willekeur te rijzen of te dalen, zonder het gas of den ballast van een ballon te verliezen. Een Fransch luchtreiziger, Meunier, wilde dit doel bereiken door lucht samen te persen in eene inwendige ruimte. Een Belg, doctor von Hecke, ontwikkelde door middel van wieken en paletten, eene verticale kracht, die in de meeste gevallen onvoldoende zou geweest zijn. De practische resultaten door die middelen verkregen, zijn onbeduidend geweest.“Ik heb dus besloten de zaak op eene andere wijs aan te vatten. Vooreerst gebruik ik in het geheel geen ballast, dan in het geval van hooge noodzakelijkheid, zooals bij het breken van mijn toestel of de verplichting terstond te rijzen om een onvoorziene hinderpaal te mijden.“Mijne middelen om te klimmen en te dalen bestaan nergens anders in dan in het doen uitzetten of inkrimpen van het gas, dat in den luchtballon besloten is, door verschillende temperaturen. Zie hier hoe ik die uitkomst verkrijg.“Gij hebt in het schuitje verscheidene kisten zien laden, wier gebruik u onbekend is. Deze kisten zijn vijf in getal.“De eerste bevat ongeveer 25 Gallons1water, waarbij ik eenige druppels zwavelzuur voeg om zijne geleidende kracht te vergrooten, en ik ontleed het door middel van eene sterke Bunsensche batterij. Het water is, zoo als gij weet, samengesteld uit waterstofgas en zuurstofgas.“Dit laatste wordt door de werking der batterij met zijne positieve pool in eene tweede kist verplaatst. Een derde, boven detweede geplaatst en van een dubbelen inhoud, ontvangt het waterstofgas, dat daar met zijne negatieve pool komt.“Kranen, van welke de eene een tweemaal grootere opening heeft dan de andere, doen deze twee kisten gemeenschap hebben met een vierde, die kist van menging genoemd wordt. Daar vermengen zich werkelijk de twee gassoorten, die ontstaan uit de ontleding van het water. De inhoud van deze kist is ongeveer 41 kubiek voet.2“Aan het bovenste deel dezer kist is eene buis van platina, voorzien van eene kraan.“Gij hebt het reeds begrepen, mijne heeren: de toestel dien ik u beschrijf is niets anders dan een gaspijp voor zuurstof en waterstofgas, waarvan de hitte die der smidskolen overtreft.“Ik ga nu over tot het tweede gedeelte van den toestel. Uit het onderste gedeelte van mijn ballon, die hermetisch gesloten is, komen twee buizen te voorschijn, die dicht bij elkander liggen. De eene begint in het midden der bovenste lagen van het waterstofgas, de andere in de onderste lagen. Deze twee buizen zijn van afstand tot afstand voorzien van sterke geledingen van Caoutchouc, die haar veroorloven zich naar de slingeringen van den luchtballon te buigen. Zij dalen beiden tot het schuitje af en steken met het andere uiteinde in eene ijzeren, cylindervormige kist, die warmtekist genoemd wordt. Zij is aan de twee uiteinden gesloten door twee sterke schijven van hetzelfde metaal. De buis, die uit het onderste gedeelte van den ballon komt, gaat in deze cylindervormige kist, door de onderste schijf; zij dringt er in door en neemt dan de gedaante aan van eene schroefvormige slang, wier op elkander geplaatste ringen bijna de geheele hoogte der kist beslaan. Voordat de slang er uitkomt, komt zij eerst in een kleinen kegel, wiens holle basis, in de gedaante van een bolvormig kapje, naar beneden gericht is. Door den top van dien kegel komt de tweede buis te voorschijn en begeeft zich, zoo als ik u gezegd heb, naar de bovenste lagen van den ballon. Het bolvormige kapje des kegels is van platina, opdat het niet smelte door den invloed van de gaspijp, want deze is geplaatst op den bodem van de ijzeren kist, in het midden van de schroefvormige slang, en het uiteinde van zijne vlam zal dit kapje lekken. Gij weet, mijne heeren, wat een verwarmingstoestel is om de vertrekken te verwarmen, gij weet hoe die werkt. De lucht van het vertrek wordt gedwongen door de buizen te gaan, en komt er weder uit met een hoogere temperatuur. Maar wat ik u daar beschreven heb, is inderdaad niets anders dan een verwarmingstoestel. Wat gebeurt er nu? Als de gaspijp aangestoken is,wordt het waterstofgas van de slang en den hollen kegel heet en stijgt snel op door de buis, die het naar het bovenste gedeelte van den ballon voert. Onderaan komt een luchtledig en dit trekt het gas in de benedenste deelen aan, dat op zijne beurt warm wordt en voortdurend vervangen wordt; dus ontstaat er in de buizen en in de slang een zeer snelle stroom van gas, dat uit den ballon komt en er weder in terugkeert, terwijl het onophoudelijk heeter wordt.“De gassoorten zetten 1/481 van hunne massa uit bij elken graad warmte, als ik dus de temperatuur 18 graden Fahrenheit hooger maak, zal het waterstofgas van den ballon 18/481 van zijne massa uitzetten, dat is 1674 kubiek voet3, hij zal dus 1674 kubiek voet lucht meer verplaatsen, hetgeen zijne stijgingskracht met 160 pond zal vermeerderen. Dit komt op hetzelfde neer alsof men evenveel ballast uitwerpt. Als ik de temperatuur 180° verhoog zal het gas 180/481 uitzetten, het zal dan 16740 kubiek voet4meer verplaatsen, en zijne stijgkracht zal met 1600 pond vermeerderen.“Gij begrijpt, mijne heeren, dat ik dus gemakkelijk eene aanzienlijke stoornis’ in het evenwicht kan verkrijgen. De inhoud van den ballon is zoodanig berekend dat, als hij ten halve gevuld is, hij een gewicht lucht verplaatst, precies gelijk aan het omkleedsel van het waterstofgas en het schuitje beladen met de reizigers en al zijn toebehooren. Dan is hij volmaakt in evenwicht in de lucht, en hij steigt noch daalt.“Om te stijgen, breng ik het gas op eene hoogere temperatuur dan die van de omringende lucht, door middel van mijne gaspijp. Door deze overmaat van warmte verkrijgt het eene sterkere spanning en doet den ballon meer zwellen, die des te hooger stijgt, naar mate ik het gas doe uitzetten. De daling geschiedt natuurlijk door de hitte van de gaspijp te matigen en de temperatuur te verkoelen. In het algemeen zal men dus sneller klimmen dan dalen. Dit is een gelukkige omstandigheid, ik heb nooit eenig belang bij eene snelle daling, maar door eene spoedige rijzing vermijd ik de hinderpalen. De gevaren zijn beneden, niet boven.“Overigens heb ik, zoo als ik heb gezegd, eene zekere hoeveelheid ballast, die mij zal veroorloven nog sneller te rijzen, als het noodig wordt. Mijne klep, op de bovenste pool des ballons, behoudt altijd dezelfde hoeveelheid waterstofgas; de veranderingen van temperatuur,die ik in dit besloten gas voortbreng, verschaffen alleen de bewegingen van rijzen en dalen.“Nu, mijne heeren, zal ik als practische bijzonderheid het volgendehier bijvoegen. Het verbranden van waterstof en zuurstofgas aan de punt van de gaspijp brengt slechts waterdamp voort. Daarom heb ik het benedenste deel der cylindervormige ijzeren kist met eene aflatingsbuis met klep voorzien, die bij minder dan twee atmospheren druk werkt; zoodra zij die spanning bereikt heeft, ontsnapt de damp van zelve. Zie hier nauwkeurige berekeningen. Vijf-en-twintig gallons5ontleed water geven twee honderd pond zuurstofgas en 25 pond waterstofgas. Dit stelt, bij gewonen luchtdruk, 1890 kub. voet6van het eerste en 37807kub. voet van het tweede voor, te zamen 5670 kub. voet8mengsel. Maar de kraan van mijne gaspijp geheel geopend zijnde, verteert 27 kub. voet9in het uur met eene vlam, die ten minste zes malen heeter is dan die van de groote gaslantaarns. Ik zal dus gemiddeld, en om mij op eene geringe hoogte te houden, niet meer dan 9 kub. voet10per uur verbranden; mijne 25 gallons water verschaffen mij dus eene luchtreis van 630 uren, of een weinig meer dan 26 dagen. Daar ik nu naar willekeur kan dalen en mijn voorraad van water op de aarde kan vernieuwen, kan mijne reis zoo lang duren als ik wil.“Ziedaar mijn geheim, mijne heeren, het is eenvoudig en moet slagen. De uitzetting en inkrimping van het gas in den luchtballon is mijn middel, dat geen omslachtigen toestel noodig heeft. Een verwarmingstoestel om mijne temperatuur te doen veranderen, een gaspijp om die te verwarmen, is noch ongemakkelijk noch zwaar. Ik geloof dus alle voorwaarden voor een goeden uitslag te hebben vervuld.”Zanzibar. Blz. 47.Zanzibar. Blz.47.Dus eindigde doctor Ferguson zijne rede, en hij werd van harte toegejuicht. Men kon hem geene tegenwerping meer maken, alles was voorzien en opgelost.“Echter,” zeide de commandant, “het kan gevaarlijk zijn.”—“Wat komt dat er op aan,” zeide de doctor, “als het uitvoerbaar is.”1111.32 Liter.21.512 Kubieke Meters.3Ongeveer 62 Kub. Meter.4Ongeveer 620 Kub. Meter.5111.32 Liter.670 Kub. Meter zuurstofgas.7140 Kub. Meter waterstofgas.8210 Kub. Meter.9Een Kubieke Meter.10⅓ Kubieke Meter.XI.Aankomst te Zanzibar.—De engelsche consul.—Slechte stemming der inwoners.—Het eiland Koumbeni.—De regenmakers.—Vulling van den ballon.—Vertrek op den 18denApril.—Laatst vaarwel.—De Victoria.Een goede wind had den gang van de Resolute naar de plaats der bestemming begunstigd. De vaart door het kanaal van Mozambique was bijzonder kalm. De zeereis deed een goed vermoeden opvatten van de luchtreis. Ieder haakte naar het oogenblik der aankomst en wilde de laatste hand leggen aan de toebereidselen van doctor Ferguson.Eindelijk kwam het schip in het gezicht van de stad Zanzibar op het eiland van denzelfden naam gelegen, en den 15denApril, ten 11 uur ’s morgens, liet men het anker in de haven vallen.Het eiland Zanzibar behoort aan den Iman van Maskate, bondgenoot van Frankrijk en Engeland en het is zeker zijne schoonste volkplanting. In de haven komen een groot aantal schepen van de naburige streken.Het eiland is van de Afrikaansche kust slechts door een kanaal gescheiden, welks grootste breedte dertig mijlen niet te boven gaat. Het drijft een aanzienlijken handel in gom, ivoor en vooral in “ebbenhout,” want Zanzibar is de grootste slavenmarkt. Daar is het middelpunt van samenkomst van den buit, veroverd in de gevechten die de inlandsche opperhoofden elkander onophoudelijk leveren. Deze handel strekt zich over de geheele oostkust uit tot aan de breedte waaronder de Nijl ligt, en G. Le Jean heeft hem openlijk zien drijven onder Fransche vlag.1Bij de aankomst van de Resolute kwam de Engelsche consul te Zanzibar aan boord en stelde zich ter beschikking van den doctor, van wiens ontwerpen hij sedert eene maand door de Europeesche dagbladen op de hoogte was gehouden. Maar tot heden behoorde hij tot de talrijke ongeloovigen.—“Ik twijfelde,” zeide hij, de hand aan Samuel Ferguson toereikende, “maar nu twijfel ik niet meer.”Hij bood zijn eigen huis den doctor, Dick Kennedy en natuurlijk ook den braven Joe aan.Door zijne zorg kreeg de doctor kennis van verschillende brieven, die hij van kapitein Speke had ontvangen. De kapitein en zijne metgezellen hadden verschrikkelijk te lijden gehad van den honger en het slechte weder, voordat zij het land Ugogo bereikten; zij vorderden slechts met de uiterste moeielijkheid en dachten niet spoedig weder iets van zich te kunnen doen hooren.—“Ziedaarnu gevaren en ontberingen, die wij zullen weten te vermijden,” zeide de doctor.De bagage der drie reizigers werd naar het huis des consuls gebracht. Men maakte zich gereed den ballon op het strand van Zanzibar te ontschepen; bij den seinpaal was eene gunstige plek, in de nabijheid van een groot gebouw, dat hem tegen denOostenwindzou beschutten. Deze groote toren, gelijk aan een vat dat overeind staat, en in vergelijking waarvan het Heidelberger vat slechts een klein vaatje was, diende tot fort, en op het platte dak hielden Beloutchis, met lansen gewapend, de wacht.Maar toen de luchtbal ontscheept zou worden werd de consul gewaarschuwd, dat de bevolking zich met geweld daartegen zou verzetten. Niets is zoo blind als dweepzuchtige hartstochten. De tijding der aankomst van een christen, die in de lucht zou opstijgen, werd met verbittering ontvangen; de negers, veel meer ontroerd dan de Arabieren, zagen in dit ontwerp vijandelijke bedoelingen jegens hen; zij geloofden dat men het op de zon en de maan voorzien had. Deze twee hemellichamen zijn een voorwerp van vereering voor de Afrikaansche volksstammen. Men besloot dus zich tegen deze heiligschennende expeditie te verzetten.De consul, van deze stemming onderricht, hield raad met doctor Ferguson en den commandant Pennet. Deze laatste wilde niet voor bedreigingen terugdeinzen, maar zijn vriend deed hem te dien opzichte rede verstaan.“Wij zouden zekerlijk de bovenhand krijgen,” zeide hij, “de garnizoen-soldaten van den Iman zelf zouden ons, desgevorderd, gewapenderhand bijstaan, maar, mijn waarde commandant, een ongeluk ligt in een klein hoekje; er zou slechts één ongelukkig schot noodig zijn om aan den ballon een onherstelbaar nadeel toe te brengen en de reis zou voor goed verhinderd zijn; wij moeten dus met de grootste voorzorgen handelen.”“Maar wat te doen? Als wij op de kust van Afrika ontschepen, zullen wij dezelfde moeielijkheden ondervinden!”—“Niets is eenvoudiger,” antwoordde de consul. “Zie deze eilanden, die aan de andere zijde der haven liggen, ontscheep uw luchtbal op een daarvan, versterk u met eene troep matrozen en gij zult geen gevaar loopen.”“Kapitaal!” zeide de doctor, “en wij zullen op ons gemak onze toebereidselen kunnen maken.”De commandant gaf gehoor aan dien raad. De Resolute naderde het eiland Koumbeni. In den morgen van den 16den April werd de ballon in veiligheid gebracht te midden eener opene plek in de groote bosschen die daar groeien.Men plaatste twee palen, 80 voet hoog en op even grooten afstand van elkander; een stel katrollen aan hun uiteinde vastgemaakt,veroorloofde den luchtballon in de hoogte te heffen door een dwars gelegen kabel; toen was hij nog geheel ongevuld. De binnenste ballon was aan den top van den buitensten zoodanig vastgemaakt, dat hij eveneens kon worden opgelicht. Aan het binnenste verlengstuk van iederen ballon waren de geleibuizen voor het waterstofgas bevestigd. De dag van den 17denwerd doorgebracht met het schikken van den toestel, bestemd tot vorming van het gas; hij was samengesteld uit 30 tonnen, in welke het water ontleed werd door middel van oud ijzer enzwavelzuur, dat in eene groote menigte water met elkander in verband werd gebracht. Het waterstof kwam in eene groote, in het midden geplaatste ton, na bij zijn doorgang te zijn gewasschen, en vandaar in elken luchtballon door de geleibuizen. Op deze wijze werden beiden met eene bepaalde hoeveelheid gas gevuld.De lege ballon, opgehezen tussen twee palen twee palen.Voor deze bewerking moest men 1866 gallons2zwavelzuur, 16050 pond ijzer3en 9166 gallons4water gebruiken. Zij begon den volgenden morgen tegen drie uur en duurde bijna acht uren. Des anderen daags hing de ballon, bedekt met zijn net, bevallig in evenwicht boven het schuitje, vastgehouden door een groot aantal zakken aarde. De toestel voor de uitzetting werd met groote zorg in elkander gezet en de buizen, die uit den ballon kwamen, werden aan de cylindervormige kist vastgemaakt.De ballon, gedeeltelijk gevuld.De ankers, touwen, werktuigen, dekens, de tent, de levensmiddelen en de wapens namen elk hunne bepaalde plaats in het schuitje in; de voorraad water werd te Zanzibar ingenomen. De tweehonderd pond ballast werd verdeeld in vijftig zakken op den bodem van het schuitje, maar onder het bereik van de hand.Deze toebereidselen eindigden tegen 5 uur des avonds; schildwachten waakten onophoudelijk rondom het eiland, en de sloepen van de Resolute doorkruisten het kanaal. De negers betoonden voortdurend hun toorn door kreten, grimassen en allerlei lichaamsverdraaiingen. De toovenaars doorliepen de vertoornde groepen, deze verbittering aanwakkerende, en eenige dweepzuchtigen beproefden het eiland met zwemmen te bereiken, maar men verwijderde hen gemakkelijk.Toen begonnen de duivelskunsten en de bezweringen, de regenmakers, die beweren de wolken te kunnen bevelen, riepen de orkanen en de “steenregens,”5te hulp; daarvoor plukten zij bladeren van alle soorten van boomen des lands, deden die koken op een klein vuur, terwijl men een schaap doodde, door het eene lange naald in het hart te stooten. Maar in spijt van hunne plechtigheden bleef de hemel helder.De ballon, geheel gevuld.De negers gaven zich toen over aan woedende drinkgelagen, zich dronken makende met den “tembo”, een bedwelmenden drank, dien men van den kokosboom verkrijgt, of met een soort van zeer koppig bier “togwa” genoemd. Hunne zangen, zonder eenige geregelde melodie, maar met eene zeer juiste maat, duurden tot laat in den nacht.Tegen zes uur des avonds vereenigde een laatste maaltijd de reizigers aan de tafel van den commandant en zijne officieren. Kennedy, wien niemand meer ondervroeg, mompelde onhoorbare woorden; hij verloor doctor Ferguson niet uit het gezicht.Deze maaltijd was niet vroolijk. Het naderende laatste oogenblik veroorzaakte pijnlijke overdenkingen. Wat zou het lot van die stoutmoedige reizigers zijn? Zouden zij elkaar ooit terugvinden te midden hunner vrienden aan den huiselijken haard? Als de middelen van vervoer begonnen te ontbreken, wat zou er dan van hen wordente midden dier woeste volksstammen, in deze ondoorzochte streken en onmetelijke woestenijen?Toen begonnen de duivelskunsten en de bezweringen,...Deze gedachten, tot nu toe verward, en waaraan men weinig hechtte, bekropen toen de verhitte verbeelding. Doctor Ferguson, altijd koel en bedaard, sprak over verschillende zaken. Maar te vergeefs poogde hij die algemeene treurigheid te verbannen.Daar men eenige onaangenaamheden voor den persoon van Ferguson en zijne reisgezellen vreesde, sliepen zij alle drie aan boord van de Resolute. Te zes uur des morgens verlieten zij hunne hut en begaven zich naar het eiland Koumbeni.De ballon slingerde een weinig door den oostenwind. De zakken aarde, die hem tegenhielden, waren vervangen door twintig matrozen. De commandant Pennet en zijne officieren waren bij dit plechtig vertrek tegenwoordig.Op dit oogenblik ging Kennedy recht op den doctor toe, vatte zijne hand en zeide: “Gij zijt vast besloten om te vertrekken.”— “Zeker, waarde Dick.”—“Ik heb alles gedaan wat ik kon om die reis te verhinderen?”—“Alles.”—“Dan is mijn geweten hieromtrent gerust en ik vergezel u.”—“Ik was er zeker van,” antwoordde de doctor, een weinig ontroerd.Het oogenblik van het laatste afscheid kwam. De commandant en zijne officieren omhelsden met vervoering hunne onverschrokken vrienden, zonder den waardigen Joe te vergeten. Ieder der aanwezigen wilde doctor Ferguson de hand schudden.Te negen uur namen de drie reisgezellen plaats in het schuitje; de doctor stak zijn gaspijp aan en zette de vlam aan om eene spoedige warmte voort te brengen. De ballon, die in volmaakt evenwicht hing, begon na eenige minuten te rijzen. De matrozen moesten de touwen, die hem terughielden, een weinig laten schieten. Het schuitje verhief zich ongeveer twintig voet.“Mijne vrienden,” zeide de doctor, rechtop staande tusschen zijne twee metgezellen, en zijn hoed afnemende, “laat ons aan ons luchtschip een naam geven, die het geluk aanbrengt! Laat ons het de Victoria noemen.”Een luid hoezee weergalmde: “Leve de koningin! leve Engeland!”Ferguson, Kennedy en Joe zeiden een laatst vaarwel aan hunne vrienden.Op dit oogenblik nam de stijgkracht van den ballon sterk toe. Ferguson, Kennedy en Joe zeiden een laatst vaarwel aan hunne vrienden.—“Laat alles los.” riep de doctor.—En de Victoria verhief zich snel in de lucht, terwijl de vier kanonnen van de Resolute te zijner eer losbrandden.1Dit heeft door toedoen der Engelschen thans (1877) opgehouden.23250 liter.3Meer dan 800 ton ijzer.4Bijna 41250 liter.5Naam dien de negers aan den hagel geven.XII.Overtocht der zee-engte.—De Mrima.—Gesprekken van Dick en voorstel van Joe.—Recept voor koffie.—De Uzaramo.—De ongelukkige Maizan.—De berg Duthumi.—De kaarten van den doctor.—Nacht op een Konzenilje-Kaktus.De lucht was helder, de wind matig; de Victoria steeg bijna tot eene hoogte van 1500 voet, die aangewezen werd door eene drukking van 5 duim min 2 strepen1van de barometer-kolom.Op deze hoogte richtte een snellere luchtstroom den ballon naar het zuidwesten. Welk prachtig schouwspel vertoonde zich aan de oogen der reizigers! Het eiland Zanzibar was geheel zichtbaar en teekende zich met donkerder kleuren, even als op eene groote vlakke kaart; de velden namen een schijn aan van stalen van verschillende kleuren; eene groote menigte boomen wees de bosschen en het kreupelhout aan.De inwoners van het eiland geleken veel op insecten. De hoezee’s en de kreten verloren zich langzamerhand in den dampkring en de kanonschoten van het schip trilden alleen in de binnenholte van den luchtballon.“Hoe schoon is dit alles!” riep Joe uit, het stilzwijgen voor het eerst afbrekende.Hij kreeg geen antwoord. De doctor hield zich bezig met de veranderingen van den barometer waar te nemen, en de verschillende bijzonderheden zijner opstijging op te teekenen. Kennedy zag rond en had geen oogen genoeg om alles te zien. De zonnestralen kwamen de gaspijp te hulp, de spanning van het gas vermeerderde. De Victoria bereikte eene hoogte van 2500 voet. De Resolute geleek eene kleine boot en de Afrikaansche kust teekende zich in het oosten af door een grooten rand schuim.—“Gij spreekt niet,” zeide Joe.—“Wij beschouwen,” antwoordde de doctor, zijn verrekijker op het vasteland richtende.—“Ik moet spreken.”—“Zoo als gij wilt! Joe, spreek zooveel het u behaagt.”Joe liet alleen eene groote menigte klanknabootsingen hooren. Gedurende den overtocht der zee oordeelde de doctor het goed zich op die hoogte te houden; hij kon de kust over eene grootere uitgestrektheid waarnemen; de thermometer en de barometer, binnen de tent opgehangen, waren steeds onder het bereik van zijn gezicht;een tweede barometer, die buiten hing, moest gedurende den nacht dienen.Boven de zeeëngte. Blz. 54.Boven de zeeëngte. Blz.54.Na twee uren kwam de Victoria, met eene snelheid van meerdan acht mijlen voortgestuwd, aanmerkelijk dichter bij de kust. De doctor besloot de aarde te naderen; hij matigde de vlam van de gaspijp, en weldra daalde de ballon tot op 300 voet hoogte van den grond.De ballon bevond zich boven Mrima, welken naam de oostkust van Afrika daar draagt.Het bevond zich boven Mrima, welken naam de oostkust van Afrika daar draagt; dikke zoomen van wortelboomen beschermden de oevers; het lage getij liet hunne wortels zien, die door den Indischen oceaan werden bespoeld. De duinen, die vroeger de kustlijn vormden, vertoonden zich aan den horizon, en de berg Nguru hief in het noorden zijn top in de hoogte.De Victoria ging voorbij een dorp, dat de doctor op zijne kaart herkende Kaole te zijn. De geheele bevolking liet een gehuil van woede en vrees hooren, pijlen werden te vergeefs afgeschoten tegen dit monster der lucht, dat majestueus boven al deze machtelooze teekens van woede zweefde.De wind ging naar het zuiden, maar de doctor verontrustte zich niet over die richting, zij veroorloofde hem, integendeel, den weg te volgen, afgebakend door de kapiteins Burton en Speke. Kennedy was eindelijk even spraakzaam geworden als Joe, zij uitten woorden van verwondering tot elkander.—“Weg met de diligences!” zeide de een.—“Weg met de stoombooten,” zeide de ander.—“Weg met de spoorwegen!” antwoordde Kennedy, “met welke men de landen doortrekt zonder ze te zien.”—“Spreek mij van een ballon!”hernam Joe;“men voelt niet dat men gaat en de natuur ontrolt zich voor uwe oogen. Welk een schouwspel! Welke bewondering! welke verrukking! een droom in eene hangmat.”—“Als wij eens gingen ontbijten?” zeide Joe, die honger kreeg van de lucht.—“Dat is een goed denkbeeld, mijn jongen.”—“O! de toebereidselen zullen niet lang duren! Beschuit en verduurzaamd vleesch.”—“En koffie zooveel gij lust,” voegde de doctor er bij. “Ik veroorloof u de warmte van mijne gaspijp te gebruiken, er is genoeg. En op die wijze zullen wij geen brand behoeven te vreezen.”—“Dat zou verschrikkelijk zijn,” hernam Kennedy. “Het zou zijn als of wij een kruithoorn onder ons hadden.”—“Niet geheel en al,” antwoordde Ferguson, “maar als het gas vlam zette, zou het langzamerhand verteren en wij zouden dalen, hetgeen voor ons zeer onaangenaam zou zijn; wees echter onbevreesd, onze luchtballon is hermetisch gesloten.”—“Laat ons dan eten,” zeide Kennedy; “zie daar, mijne heeren,” zeide Joe, “terwijl ik u navolg, zal ik eene koffie gereed maken, welke gij eens moet proeven.”—“De zaak is deze,” zeide de doctor, “dat Joe, bij duizend goede hoedanigheden, een bijzonder talent heeft, om dien lekkeren drank gereed te maken; hij stelt dien samen uit verschillende voortbrengselen, die hij mij nooit heeft willen noemen.”—“Welnu, meester, dewijl wij nu in de volle lucht zijn, wil ik u mijn recept mededeelen. Het is enkel een mengsel van gelijke hoeveelheden mokka, bourbon en rio-nuez.”

Gedurende de reis, hield de doctor een cursus van aardrijkskunde met de officieren.

En inderdaad, sedert dien dag tot aan de aankomst te Zanzibar, opende Dick den mond niet weder, hij sprak niet meer over deze zaak dan over iets anders. Hij zweeg.

Men zeilt de Kaap om.—De potsenmaker voorin.—Cursus van wereldbeschrijving door Professor Joe.—Over de richting der ballons.—Over het zoeken der luchtstroomen.—Εὕρηκα.1

De Resolute naderde snel de Kaap de Goede Hoop, het weder bleef voortdurend schoon, hoewel de zee onstuimiger werd.

Den 30stenMaart, zeven-en-twintig dagen na het vertrek van Londen kwam de Tafelberg aan den horizon in het gezicht; de Kaapstad, aan den voet van een amphitheater van heuvels gelegen, werd zichtbaar door een verrekijker, en weldra wierp de Resolute het anker in de haven. Maar de commandant hield er zich slechts op om kolen in te nemen; dit duurde slechts één dag, den volgenden dag richtte zich het schip zuidwaarts om de zuidpunt van Afrika om te stevenen en in het kanaal van Mozambique te komen.

Het was de eerste zeereis niet van Joe; weldra was hij te huis aan boord. Iedereen hield veel van hem om zijne openhartigheid en zijn goed humeur. Een groot gedeelte van den roem van zijn meester viel op hem terug. Men hoorde hem als een godspraak en hij bedroog zich niet meer dan een ander.

Maar terwijl de doctor zijne beschrijvingen voor de officieren voortzette, zetelde Joe in den bak en behandelde de geschiedenis op zijne manier, eene handelwijze die overigens door de grootste geschiedschrijvers van alle tijden gevolgd is.

Er was natuurlijk sprake van de luchtreis. Joe had moeite de tegensprekers van de echtheid der onderneming te overtuigen, maar toen het hem eenmaal gelukt was, kende de verbeelding der matrozen, door het verhaal van Joe opgewekt, niets onmogelijks meer.

De schitterende verteller overtuigde zijne toehoorders dat men na die reis vele andere zoude maken en dat het slechts het begin was van eene reeks bovenmenschelijke ondernemingen.

“Ziet gij, mijne vrienden, als men eens van deze soort van plaatsverandering ondervinding heeft gehad, kan men er niet meer buiten, daarom zullen wij ook bij onze volgende expeditie, in plaats van ter zijde af te wijken, altijd rechtuit gaan, steeds klimmende.”—“Mooi! dus naar de maan,” zeide een hoorder in verbazing.—“Naar de maan!” antwoordde Joe, “neen, dat is te algemeen! iedereen gaat naar de maan. En daar is geen water, en men is verplicht eene ontzettend groote menigte mondbehoeften mede te nemen en zelfs lucht in fleschjes, als men ten minste wil ademhalen.”

“Goed! vindt men er jenever?” zeide een matroos, die een grooteminnaar van dezen drank was.—“Ook niet, mijn beste vriend. Neen! geen maan, maar wij zullen op die mooie sterren wandelen, op die bekoorlijke planeten, waarvan mijn meester mij zoo dikwijls heeft gesproken. Wij zullen dus beginnen met Saturnus te bezoeken.”—“Die een ring heeft?” vroeg de kwartiermeester.—“Ja! een huwelijksring. Maar men weet niet wat er van zijn vrouw is geworden.”—“Hoe! gij zoudt zoo hoog stijgen?” zeide een scheepsjongen verbaasd. “Uw meester is dus de duivel?”—“Daar is hij te goed voor.”—“Maar na Saturnus?” vroeg een der ongeduldigste toehoorders.—“Na Saturnus? Welnu, dan zullen wij Jupiter bezoeken; dat is een raar land, waar de dagen slechts 9½ uur duren, hetgeen gemakkelijk is voor de luiaards, en waar de jaren, bij voorbeeld, zoo lang duren als twaalf van onze jaren, hetgeen voordeelig is voor de lieden, die niet meer dan zes maanden te leven hebben. Dit verlengt een weinig hun leven.”—“Twaalf jaren?” vroeg de scheepsjongen.—“Ja, mannetje lief, dus zoudt gij in die landstreek nog zuigen, en die oude daar ginds, die naar de vijftig loopt, zou een jongen zijn van vier en een half jaar.”—“Dat is niet te gelooven!” riep de geheele bak eenstemmig uit.—“Het is toch de zuivere waarheid,” zeide Joe op vasten toon. “Maar als men voortdurend in deze wereld een plantenleven leidt, leert men niets en blijft dom als een bruinvisch. Kom eens op Jupiter en gij zult zien. Men moet daarboven zijn fatsoen houden, want hij heeft wachters die lang niet gemakkelijk zijn.”

Men lachte, maar geloofde slechts ten halve; hij sprak hun ook over Neptunus, waar de zeelieden goed worden ontvangen en van Mars waar de krijgslieden de voornaamste plaats bekleeden. Wat Mercurius betreft, dat is een leelijke wereld, men vindt er niets dan dieven en kooplieden, die zoozeer op elkander gelijken dat het moeielijk is hen te onderscheiden. Eindelijk hing hij hun een bekoorlijk tafereel op van Venus.

“En als wij van dien tocht terugkomen,” zeide de beminnelijke verhaler, “zal men ons decoreeren met het Zuider-kruis, dat daar ginds boven ons schittert.”—“En gij zult het wel verdiend hebben!” zeiden de matrozen.

Aldus gingen de lange avonden in den bak in vroolijke gesprekken voorbij, en gedurende dien tijd gingen de leerzame gesprekken van den doctor hun gang.

Eens sprak men over de richting der ballons, en Ferguson werd verzocht zijn gevoelen daaromtrent te zeggen.

“Ik geloof niet,” zeide hij, “dat men er toe kan geraken om de ballons te sturen. Ik ken alle beproefde of voorgestelde stelsels, niet een is er geslaagd, niet een uitvoerbaar. Gij begrijpt wel, dat ik om deze vraag heb moeten denken, daar zij voor mij van zoo groot belang was, maar ik heb haar niet kunnen oplossen met demiddelen der tegenwoordige werktuigkunde. Men zou eene beweging van buitengewone kracht, van eene bijna onmogelijke lichtheid moeten uitvinden. En dan nog zou men geen weerstand kunnen bieden aan eenige belangrijke luchtstroomen! Tot heden heeft men zich liever bezig gehouden met het schuitje te richten dan den ballon, en dit is de fout.”

“Er is echter,” antwoordde men, “eene groote overeenkomst tusschen een luchtballon en een schip, dat men naar willekeur stuurt.”—“Neen,” antwoordde doctor Ferguson, “dat is maar weinig of niets. De lucht is veel minder dicht dan het water, waarin het schip slechts ten halve gedompeld is, terwijl de luchtballon geheel door den dampkring omringd is en onbeweeglijk blijft met betrekking tot de omringende vloeistof.”

“Gij denkt dan dat de wetenschap uitgeput is ten aanzien der luchtballons?”

“Geenszins! Men moet iets anders zoeken, en als men een ballon niet kan sturen, moet men hem ten minste in de gunstige luchtstroomen houden. Naarmate men stijgt worden dezen meer gelijkvormig en zijn zij standvastig in hunne richting; zij worden niet meer gestoord door de bergen en dalen, die de oppervlakte van den aardbol doorploegen, en dat, gij weet het, is de voornaamste oorzaak der veranderingen van den wind. Maar als deze luchtstreken eenmaal bepaald zijn, zal de ballon zich slechts in de stroomen, die hij noodig heeft, behoeven te plaatsen.”

“Maar dan,” zeide de commandant Pennet, “zal men om hen te bereiken steeds moeten rijzen en dalen. Daar zit de wezenlijke moeielijkheid, mijn waarde doctor.”—“En waarom, commandant?”—“Laat ons elkander goed verstaan: het zal slechts eene moeielijkheid en een hinderpaal zijn voor de langdurige reizen, en niet voor enkele uitstapjes in de lucht.”—“En wat is de reden daarvan?”—“Omdat gij slechts stijgt door ballast uit te werpen en daalt door gas te verliezen, dus zullen uw gas en ballast spoedig op zijn.”

“Mijn waarde Pennet, daar zit de kwestie. Daar is de eenige moeielijkheid, die de wetenschap moet trachten te overwinnen. Er is geen spraak van het sturen der ballons, maar van het bewegen van boven naar beneden zonder het gas, dat hunne kracht uitmaakt, te verspillen.”—“Gij hebt gelijk, mijn waarde doctor, maar deze moeielijkheid is nog niet uit den weg geruimd, dit middel is nog niet gevonden.”—“Ik vraag u verschooning, het is gevonden.”—“Door wien?”—“Door mij.”—“Door u?”—“Gij begrijpt wel dat ik zonder dat het doortrekken van Afrika in een luchtballon niet zou hebben gewaagd. Na vier-en-twintig uren zou ik geen gas meer hebben.”—“Maar daarvan hebt gij in Engeland niet gesproken?”—“Neen, ik wilde niet gaarne over de tong van het publiek gaan,dat scheen mij noodeloos. Ik heb in het geheim eenige voorbereidende proeven genomen en ben voldaan geweest, ik had dus niet noodig er meer te doen.”—“Welnu! mijn waarde Ferguson, magmen uw geheim weten?”—“Zie hier, mijne heeren, mijn middel is zeer eenvoudig.”

Joe en de matrozen. Blz. 38.Joe en de matrozen. Blz.38.

Joe en de matrozen. Blz. 38.

Joe en de matrozen. Blz.38.

De aandacht van de toehoorders bereikte haar hoogste toppunt, en de doctor nam bedaard het woord in dier voege:

1Ik heb gevonden.

Voorafgaande proeven.—De vijf kisten van den doctor.—De gaspijp.—De warmteleider.—Wijze van uitvoering: Zeker goede uitslag.

“Men heeft dikwijls beproefd, mijne heeren, naar willekeur te rijzen of te dalen, zonder het gas of den ballast van een ballon te verliezen. Een Fransch luchtreiziger, Meunier, wilde dit doel bereiken door lucht samen te persen in eene inwendige ruimte. Een Belg, doctor von Hecke, ontwikkelde door middel van wieken en paletten, eene verticale kracht, die in de meeste gevallen onvoldoende zou geweest zijn. De practische resultaten door die middelen verkregen, zijn onbeduidend geweest.

“Ik heb dus besloten de zaak op eene andere wijs aan te vatten. Vooreerst gebruik ik in het geheel geen ballast, dan in het geval van hooge noodzakelijkheid, zooals bij het breken van mijn toestel of de verplichting terstond te rijzen om een onvoorziene hinderpaal te mijden.

“Mijne middelen om te klimmen en te dalen bestaan nergens anders in dan in het doen uitzetten of inkrimpen van het gas, dat in den luchtballon besloten is, door verschillende temperaturen. Zie hier hoe ik die uitkomst verkrijg.

“Gij hebt in het schuitje verscheidene kisten zien laden, wier gebruik u onbekend is. Deze kisten zijn vijf in getal.

“De eerste bevat ongeveer 25 Gallons1water, waarbij ik eenige druppels zwavelzuur voeg om zijne geleidende kracht te vergrooten, en ik ontleed het door middel van eene sterke Bunsensche batterij. Het water is, zoo als gij weet, samengesteld uit waterstofgas en zuurstofgas.

“Dit laatste wordt door de werking der batterij met zijne positieve pool in eene tweede kist verplaatst. Een derde, boven detweede geplaatst en van een dubbelen inhoud, ontvangt het waterstofgas, dat daar met zijne negatieve pool komt.

“Kranen, van welke de eene een tweemaal grootere opening heeft dan de andere, doen deze twee kisten gemeenschap hebben met een vierde, die kist van menging genoemd wordt. Daar vermengen zich werkelijk de twee gassoorten, die ontstaan uit de ontleding van het water. De inhoud van deze kist is ongeveer 41 kubiek voet.2

“Aan het bovenste deel dezer kist is eene buis van platina, voorzien van eene kraan.

“Gij hebt het reeds begrepen, mijne heeren: de toestel dien ik u beschrijf is niets anders dan een gaspijp voor zuurstof en waterstofgas, waarvan de hitte die der smidskolen overtreft.

“Ik ga nu over tot het tweede gedeelte van den toestel. Uit het onderste gedeelte van mijn ballon, die hermetisch gesloten is, komen twee buizen te voorschijn, die dicht bij elkander liggen. De eene begint in het midden der bovenste lagen van het waterstofgas, de andere in de onderste lagen. Deze twee buizen zijn van afstand tot afstand voorzien van sterke geledingen van Caoutchouc, die haar veroorloven zich naar de slingeringen van den luchtballon te buigen. Zij dalen beiden tot het schuitje af en steken met het andere uiteinde in eene ijzeren, cylindervormige kist, die warmtekist genoemd wordt. Zij is aan de twee uiteinden gesloten door twee sterke schijven van hetzelfde metaal. De buis, die uit het onderste gedeelte van den ballon komt, gaat in deze cylindervormige kist, door de onderste schijf; zij dringt er in door en neemt dan de gedaante aan van eene schroefvormige slang, wier op elkander geplaatste ringen bijna de geheele hoogte der kist beslaan. Voordat de slang er uitkomt, komt zij eerst in een kleinen kegel, wiens holle basis, in de gedaante van een bolvormig kapje, naar beneden gericht is. Door den top van dien kegel komt de tweede buis te voorschijn en begeeft zich, zoo als ik u gezegd heb, naar de bovenste lagen van den ballon. Het bolvormige kapje des kegels is van platina, opdat het niet smelte door den invloed van de gaspijp, want deze is geplaatst op den bodem van de ijzeren kist, in het midden van de schroefvormige slang, en het uiteinde van zijne vlam zal dit kapje lekken. Gij weet, mijne heeren, wat een verwarmingstoestel is om de vertrekken te verwarmen, gij weet hoe die werkt. De lucht van het vertrek wordt gedwongen door de buizen te gaan, en komt er weder uit met een hoogere temperatuur. Maar wat ik u daar beschreven heb, is inderdaad niets anders dan een verwarmingstoestel. Wat gebeurt er nu? Als de gaspijp aangestoken is,wordt het waterstofgas van de slang en den hollen kegel heet en stijgt snel op door de buis, die het naar het bovenste gedeelte van den ballon voert. Onderaan komt een luchtledig en dit trekt het gas in de benedenste deelen aan, dat op zijne beurt warm wordt en voortdurend vervangen wordt; dus ontstaat er in de buizen en in de slang een zeer snelle stroom van gas, dat uit den ballon komt en er weder in terugkeert, terwijl het onophoudelijk heeter wordt.

“De gassoorten zetten 1/481 van hunne massa uit bij elken graad warmte, als ik dus de temperatuur 18 graden Fahrenheit hooger maak, zal het waterstofgas van den ballon 18/481 van zijne massa uitzetten, dat is 1674 kubiek voet3, hij zal dus 1674 kubiek voet lucht meer verplaatsen, hetgeen zijne stijgingskracht met 160 pond zal vermeerderen. Dit komt op hetzelfde neer alsof men evenveel ballast uitwerpt. Als ik de temperatuur 180° verhoog zal het gas 180/481 uitzetten, het zal dan 16740 kubiek voet4meer verplaatsen, en zijne stijgkracht zal met 1600 pond vermeerderen.

“Gij begrijpt, mijne heeren, dat ik dus gemakkelijk eene aanzienlijke stoornis’ in het evenwicht kan verkrijgen. De inhoud van den ballon is zoodanig berekend dat, als hij ten halve gevuld is, hij een gewicht lucht verplaatst, precies gelijk aan het omkleedsel van het waterstofgas en het schuitje beladen met de reizigers en al zijn toebehooren. Dan is hij volmaakt in evenwicht in de lucht, en hij steigt noch daalt.

“Om te stijgen, breng ik het gas op eene hoogere temperatuur dan die van de omringende lucht, door middel van mijne gaspijp. Door deze overmaat van warmte verkrijgt het eene sterkere spanning en doet den ballon meer zwellen, die des te hooger stijgt, naar mate ik het gas doe uitzetten. De daling geschiedt natuurlijk door de hitte van de gaspijp te matigen en de temperatuur te verkoelen. In het algemeen zal men dus sneller klimmen dan dalen. Dit is een gelukkige omstandigheid, ik heb nooit eenig belang bij eene snelle daling, maar door eene spoedige rijzing vermijd ik de hinderpalen. De gevaren zijn beneden, niet boven.

“Overigens heb ik, zoo als ik heb gezegd, eene zekere hoeveelheid ballast, die mij zal veroorloven nog sneller te rijzen, als het noodig wordt. Mijne klep, op de bovenste pool des ballons, behoudt altijd dezelfde hoeveelheid waterstofgas; de veranderingen van temperatuur,die ik in dit besloten gas voortbreng, verschaffen alleen de bewegingen van rijzen en dalen.

“Nu, mijne heeren, zal ik als practische bijzonderheid het volgendehier bijvoegen. Het verbranden van waterstof en zuurstofgas aan de punt van de gaspijp brengt slechts waterdamp voort. Daarom heb ik het benedenste deel der cylindervormige ijzeren kist met eene aflatingsbuis met klep voorzien, die bij minder dan twee atmospheren druk werkt; zoodra zij die spanning bereikt heeft, ontsnapt de damp van zelve. Zie hier nauwkeurige berekeningen. Vijf-en-twintig gallons5ontleed water geven twee honderd pond zuurstofgas en 25 pond waterstofgas. Dit stelt, bij gewonen luchtdruk, 1890 kub. voet6van het eerste en 37807kub. voet van het tweede voor, te zamen 5670 kub. voet8mengsel. Maar de kraan van mijne gaspijp geheel geopend zijnde, verteert 27 kub. voet9in het uur met eene vlam, die ten minste zes malen heeter is dan die van de groote gaslantaarns. Ik zal dus gemiddeld, en om mij op eene geringe hoogte te houden, niet meer dan 9 kub. voet10per uur verbranden; mijne 25 gallons water verschaffen mij dus eene luchtreis van 630 uren, of een weinig meer dan 26 dagen. Daar ik nu naar willekeur kan dalen en mijn voorraad van water op de aarde kan vernieuwen, kan mijne reis zoo lang duren als ik wil.

“Ziedaar mijn geheim, mijne heeren, het is eenvoudig en moet slagen. De uitzetting en inkrimping van het gas in den luchtballon is mijn middel, dat geen omslachtigen toestel noodig heeft. Een verwarmingstoestel om mijne temperatuur te doen veranderen, een gaspijp om die te verwarmen, is noch ongemakkelijk noch zwaar. Ik geloof dus alle voorwaarden voor een goeden uitslag te hebben vervuld.”

Zanzibar. Blz. 47.Zanzibar. Blz.47.

Zanzibar. Blz. 47.

Zanzibar. Blz.47.

Dus eindigde doctor Ferguson zijne rede, en hij werd van harte toegejuicht. Men kon hem geene tegenwerping meer maken, alles was voorzien en opgelost.

“Echter,” zeide de commandant, “het kan gevaarlijk zijn.”—“Wat komt dat er op aan,” zeide de doctor, “als het uitvoerbaar is.”

1111.32 Liter.21.512 Kubieke Meters.3Ongeveer 62 Kub. Meter.4Ongeveer 620 Kub. Meter.5111.32 Liter.670 Kub. Meter zuurstofgas.7140 Kub. Meter waterstofgas.8210 Kub. Meter.9Een Kubieke Meter.10⅓ Kubieke Meter.

1111.32 Liter.

21.512 Kubieke Meters.

3Ongeveer 62 Kub. Meter.

4Ongeveer 620 Kub. Meter.

5111.32 Liter.

670 Kub. Meter zuurstofgas.

7140 Kub. Meter waterstofgas.

8210 Kub. Meter.

9Een Kubieke Meter.

10⅓ Kubieke Meter.

Aankomst te Zanzibar.—De engelsche consul.—Slechte stemming der inwoners.—Het eiland Koumbeni.—De regenmakers.—Vulling van den ballon.—Vertrek op den 18denApril.—Laatst vaarwel.—De Victoria.

Een goede wind had den gang van de Resolute naar de plaats der bestemming begunstigd. De vaart door het kanaal van Mozambique was bijzonder kalm. De zeereis deed een goed vermoeden opvatten van de luchtreis. Ieder haakte naar het oogenblik der aankomst en wilde de laatste hand leggen aan de toebereidselen van doctor Ferguson.

Eindelijk kwam het schip in het gezicht van de stad Zanzibar op het eiland van denzelfden naam gelegen, en den 15denApril, ten 11 uur ’s morgens, liet men het anker in de haven vallen.

Het eiland Zanzibar behoort aan den Iman van Maskate, bondgenoot van Frankrijk en Engeland en het is zeker zijne schoonste volkplanting. In de haven komen een groot aantal schepen van de naburige streken.

Het eiland is van de Afrikaansche kust slechts door een kanaal gescheiden, welks grootste breedte dertig mijlen niet te boven gaat. Het drijft een aanzienlijken handel in gom, ivoor en vooral in “ebbenhout,” want Zanzibar is de grootste slavenmarkt. Daar is het middelpunt van samenkomst van den buit, veroverd in de gevechten die de inlandsche opperhoofden elkander onophoudelijk leveren. Deze handel strekt zich over de geheele oostkust uit tot aan de breedte waaronder de Nijl ligt, en G. Le Jean heeft hem openlijk zien drijven onder Fransche vlag.1

Bij de aankomst van de Resolute kwam de Engelsche consul te Zanzibar aan boord en stelde zich ter beschikking van den doctor, van wiens ontwerpen hij sedert eene maand door de Europeesche dagbladen op de hoogte was gehouden. Maar tot heden behoorde hij tot de talrijke ongeloovigen.—“Ik twijfelde,” zeide hij, de hand aan Samuel Ferguson toereikende, “maar nu twijfel ik niet meer.”

Hij bood zijn eigen huis den doctor, Dick Kennedy en natuurlijk ook den braven Joe aan.

Door zijne zorg kreeg de doctor kennis van verschillende brieven, die hij van kapitein Speke had ontvangen. De kapitein en zijne metgezellen hadden verschrikkelijk te lijden gehad van den honger en het slechte weder, voordat zij het land Ugogo bereikten; zij vorderden slechts met de uiterste moeielijkheid en dachten niet spoedig weder iets van zich te kunnen doen hooren.—“Ziedaarnu gevaren en ontberingen, die wij zullen weten te vermijden,” zeide de doctor.

De bagage der drie reizigers werd naar het huis des consuls gebracht. Men maakte zich gereed den ballon op het strand van Zanzibar te ontschepen; bij den seinpaal was eene gunstige plek, in de nabijheid van een groot gebouw, dat hem tegen denOostenwindzou beschutten. Deze groote toren, gelijk aan een vat dat overeind staat, en in vergelijking waarvan het Heidelberger vat slechts een klein vaatje was, diende tot fort, en op het platte dak hielden Beloutchis, met lansen gewapend, de wacht.

Maar toen de luchtbal ontscheept zou worden werd de consul gewaarschuwd, dat de bevolking zich met geweld daartegen zou verzetten. Niets is zoo blind als dweepzuchtige hartstochten. De tijding der aankomst van een christen, die in de lucht zou opstijgen, werd met verbittering ontvangen; de negers, veel meer ontroerd dan de Arabieren, zagen in dit ontwerp vijandelijke bedoelingen jegens hen; zij geloofden dat men het op de zon en de maan voorzien had. Deze twee hemellichamen zijn een voorwerp van vereering voor de Afrikaansche volksstammen. Men besloot dus zich tegen deze heiligschennende expeditie te verzetten.

De consul, van deze stemming onderricht, hield raad met doctor Ferguson en den commandant Pennet. Deze laatste wilde niet voor bedreigingen terugdeinzen, maar zijn vriend deed hem te dien opzichte rede verstaan.

“Wij zouden zekerlijk de bovenhand krijgen,” zeide hij, “de garnizoen-soldaten van den Iman zelf zouden ons, desgevorderd, gewapenderhand bijstaan, maar, mijn waarde commandant, een ongeluk ligt in een klein hoekje; er zou slechts één ongelukkig schot noodig zijn om aan den ballon een onherstelbaar nadeel toe te brengen en de reis zou voor goed verhinderd zijn; wij moeten dus met de grootste voorzorgen handelen.”

“Maar wat te doen? Als wij op de kust van Afrika ontschepen, zullen wij dezelfde moeielijkheden ondervinden!”—“Niets is eenvoudiger,” antwoordde de consul. “Zie deze eilanden, die aan de andere zijde der haven liggen, ontscheep uw luchtbal op een daarvan, versterk u met eene troep matrozen en gij zult geen gevaar loopen.”

“Kapitaal!” zeide de doctor, “en wij zullen op ons gemak onze toebereidselen kunnen maken.”

De commandant gaf gehoor aan dien raad. De Resolute naderde het eiland Koumbeni. In den morgen van den 16den April werd de ballon in veiligheid gebracht te midden eener opene plek in de groote bosschen die daar groeien.

Men plaatste twee palen, 80 voet hoog en op even grooten afstand van elkander; een stel katrollen aan hun uiteinde vastgemaakt,veroorloofde den luchtballon in de hoogte te heffen door een dwars gelegen kabel; toen was hij nog geheel ongevuld. De binnenste ballon was aan den top van den buitensten zoodanig vastgemaakt, dat hij eveneens kon worden opgelicht. Aan het binnenste verlengstuk van iederen ballon waren de geleibuizen voor het waterstofgas bevestigd. De dag van den 17denwerd doorgebracht met het schikken van den toestel, bestemd tot vorming van het gas; hij was samengesteld uit 30 tonnen, in welke het water ontleed werd door middel van oud ijzer enzwavelzuur, dat in eene groote menigte water met elkander in verband werd gebracht. Het waterstof kwam in eene groote, in het midden geplaatste ton, na bij zijn doorgang te zijn gewasschen, en vandaar in elken luchtballon door de geleibuizen. Op deze wijze werden beiden met eene bepaalde hoeveelheid gas gevuld.

De lege ballon, opgehezen tussen twee palen twee palen.

Voor deze bewerking moest men 1866 gallons2zwavelzuur, 16050 pond ijzer3en 9166 gallons4water gebruiken. Zij begon den volgenden morgen tegen drie uur en duurde bijna acht uren. Des anderen daags hing de ballon, bedekt met zijn net, bevallig in evenwicht boven het schuitje, vastgehouden door een groot aantal zakken aarde. De toestel voor de uitzetting werd met groote zorg in elkander gezet en de buizen, die uit den ballon kwamen, werden aan de cylindervormige kist vastgemaakt.

De ballon, gedeeltelijk gevuld.

De ankers, touwen, werktuigen, dekens, de tent, de levensmiddelen en de wapens namen elk hunne bepaalde plaats in het schuitje in; de voorraad water werd te Zanzibar ingenomen. De tweehonderd pond ballast werd verdeeld in vijftig zakken op den bodem van het schuitje, maar onder het bereik van de hand.

Deze toebereidselen eindigden tegen 5 uur des avonds; schildwachten waakten onophoudelijk rondom het eiland, en de sloepen van de Resolute doorkruisten het kanaal. De negers betoonden voortdurend hun toorn door kreten, grimassen en allerlei lichaamsverdraaiingen. De toovenaars doorliepen de vertoornde groepen, deze verbittering aanwakkerende, en eenige dweepzuchtigen beproefden het eiland met zwemmen te bereiken, maar men verwijderde hen gemakkelijk.

Toen begonnen de duivelskunsten en de bezweringen, de regenmakers, die beweren de wolken te kunnen bevelen, riepen de orkanen en de “steenregens,”5te hulp; daarvoor plukten zij bladeren van alle soorten van boomen des lands, deden die koken op een klein vuur, terwijl men een schaap doodde, door het eene lange naald in het hart te stooten. Maar in spijt van hunne plechtigheden bleef de hemel helder.

De ballon, geheel gevuld.

De negers gaven zich toen over aan woedende drinkgelagen, zich dronken makende met den “tembo”, een bedwelmenden drank, dien men van den kokosboom verkrijgt, of met een soort van zeer koppig bier “togwa” genoemd. Hunne zangen, zonder eenige geregelde melodie, maar met eene zeer juiste maat, duurden tot laat in den nacht.

Tegen zes uur des avonds vereenigde een laatste maaltijd de reizigers aan de tafel van den commandant en zijne officieren. Kennedy, wien niemand meer ondervroeg, mompelde onhoorbare woorden; hij verloor doctor Ferguson niet uit het gezicht.

Deze maaltijd was niet vroolijk. Het naderende laatste oogenblik veroorzaakte pijnlijke overdenkingen. Wat zou het lot van die stoutmoedige reizigers zijn? Zouden zij elkaar ooit terugvinden te midden hunner vrienden aan den huiselijken haard? Als de middelen van vervoer begonnen te ontbreken, wat zou er dan van hen wordente midden dier woeste volksstammen, in deze ondoorzochte streken en onmetelijke woestenijen?

Toen begonnen de duivelskunsten en de bezweringen,...

Deze gedachten, tot nu toe verward, en waaraan men weinig hechtte, bekropen toen de verhitte verbeelding. Doctor Ferguson, altijd koel en bedaard, sprak over verschillende zaken. Maar te vergeefs poogde hij die algemeene treurigheid te verbannen.

Daar men eenige onaangenaamheden voor den persoon van Ferguson en zijne reisgezellen vreesde, sliepen zij alle drie aan boord van de Resolute. Te zes uur des morgens verlieten zij hunne hut en begaven zich naar het eiland Koumbeni.

De ballon slingerde een weinig door den oostenwind. De zakken aarde, die hem tegenhielden, waren vervangen door twintig matrozen. De commandant Pennet en zijne officieren waren bij dit plechtig vertrek tegenwoordig.

Op dit oogenblik ging Kennedy recht op den doctor toe, vatte zijne hand en zeide: “Gij zijt vast besloten om te vertrekken.”— “Zeker, waarde Dick.”—“Ik heb alles gedaan wat ik kon om die reis te verhinderen?”—“Alles.”—“Dan is mijn geweten hieromtrent gerust en ik vergezel u.”—“Ik was er zeker van,” antwoordde de doctor, een weinig ontroerd.

Het oogenblik van het laatste afscheid kwam. De commandant en zijne officieren omhelsden met vervoering hunne onverschrokken vrienden, zonder den waardigen Joe te vergeten. Ieder der aanwezigen wilde doctor Ferguson de hand schudden.

Te negen uur namen de drie reisgezellen plaats in het schuitje; de doctor stak zijn gaspijp aan en zette de vlam aan om eene spoedige warmte voort te brengen. De ballon, die in volmaakt evenwicht hing, begon na eenige minuten te rijzen. De matrozen moesten de touwen, die hem terughielden, een weinig laten schieten. Het schuitje verhief zich ongeveer twintig voet.

“Mijne vrienden,” zeide de doctor, rechtop staande tusschen zijne twee metgezellen, en zijn hoed afnemende, “laat ons aan ons luchtschip een naam geven, die het geluk aanbrengt! Laat ons het de Victoria noemen.”

Een luid hoezee weergalmde: “Leve de koningin! leve Engeland!”

Ferguson, Kennedy en Joe zeiden een laatst vaarwel aan hunne vrienden.

Op dit oogenblik nam de stijgkracht van den ballon sterk toe. Ferguson, Kennedy en Joe zeiden een laatst vaarwel aan hunne vrienden.—“Laat alles los.” riep de doctor.—En de Victoria verhief zich snel in de lucht, terwijl de vier kanonnen van de Resolute te zijner eer losbrandden.

1Dit heeft door toedoen der Engelschen thans (1877) opgehouden.23250 liter.3Meer dan 800 ton ijzer.4Bijna 41250 liter.5Naam dien de negers aan den hagel geven.

1Dit heeft door toedoen der Engelschen thans (1877) opgehouden.

23250 liter.

3Meer dan 800 ton ijzer.

4Bijna 41250 liter.

5Naam dien de negers aan den hagel geven.

Overtocht der zee-engte.—De Mrima.—Gesprekken van Dick en voorstel van Joe.—Recept voor koffie.—De Uzaramo.—De ongelukkige Maizan.—De berg Duthumi.—De kaarten van den doctor.—Nacht op een Konzenilje-Kaktus.

De lucht was helder, de wind matig; de Victoria steeg bijna tot eene hoogte van 1500 voet, die aangewezen werd door eene drukking van 5 duim min 2 strepen1van de barometer-kolom.

Op deze hoogte richtte een snellere luchtstroom den ballon naar het zuidwesten. Welk prachtig schouwspel vertoonde zich aan de oogen der reizigers! Het eiland Zanzibar was geheel zichtbaar en teekende zich met donkerder kleuren, even als op eene groote vlakke kaart; de velden namen een schijn aan van stalen van verschillende kleuren; eene groote menigte boomen wees de bosschen en het kreupelhout aan.

De inwoners van het eiland geleken veel op insecten. De hoezee’s en de kreten verloren zich langzamerhand in den dampkring en de kanonschoten van het schip trilden alleen in de binnenholte van den luchtballon.

“Hoe schoon is dit alles!” riep Joe uit, het stilzwijgen voor het eerst afbrekende.

Hij kreeg geen antwoord. De doctor hield zich bezig met de veranderingen van den barometer waar te nemen, en de verschillende bijzonderheden zijner opstijging op te teekenen. Kennedy zag rond en had geen oogen genoeg om alles te zien. De zonnestralen kwamen de gaspijp te hulp, de spanning van het gas vermeerderde. De Victoria bereikte eene hoogte van 2500 voet. De Resolute geleek eene kleine boot en de Afrikaansche kust teekende zich in het oosten af door een grooten rand schuim.—“Gij spreekt niet,” zeide Joe.—“Wij beschouwen,” antwoordde de doctor, zijn verrekijker op het vasteland richtende.—“Ik moet spreken.”—“Zoo als gij wilt! Joe, spreek zooveel het u behaagt.”

Joe liet alleen eene groote menigte klanknabootsingen hooren. Gedurende den overtocht der zee oordeelde de doctor het goed zich op die hoogte te houden; hij kon de kust over eene grootere uitgestrektheid waarnemen; de thermometer en de barometer, binnen de tent opgehangen, waren steeds onder het bereik van zijn gezicht;een tweede barometer, die buiten hing, moest gedurende den nacht dienen.

Boven de zeeëngte. Blz. 54.Boven de zeeëngte. Blz.54.

Boven de zeeëngte. Blz. 54.

Boven de zeeëngte. Blz.54.

Na twee uren kwam de Victoria, met eene snelheid van meerdan acht mijlen voortgestuwd, aanmerkelijk dichter bij de kust. De doctor besloot de aarde te naderen; hij matigde de vlam van de gaspijp, en weldra daalde de ballon tot op 300 voet hoogte van den grond.

De ballon bevond zich boven Mrima, welken naam de oostkust van Afrika daar draagt.

Het bevond zich boven Mrima, welken naam de oostkust van Afrika daar draagt; dikke zoomen van wortelboomen beschermden de oevers; het lage getij liet hunne wortels zien, die door den Indischen oceaan werden bespoeld. De duinen, die vroeger de kustlijn vormden, vertoonden zich aan den horizon, en de berg Nguru hief in het noorden zijn top in de hoogte.

De Victoria ging voorbij een dorp, dat de doctor op zijne kaart herkende Kaole te zijn. De geheele bevolking liet een gehuil van woede en vrees hooren, pijlen werden te vergeefs afgeschoten tegen dit monster der lucht, dat majestueus boven al deze machtelooze teekens van woede zweefde.

De wind ging naar het zuiden, maar de doctor verontrustte zich niet over die richting, zij veroorloofde hem, integendeel, den weg te volgen, afgebakend door de kapiteins Burton en Speke. Kennedy was eindelijk even spraakzaam geworden als Joe, zij uitten woorden van verwondering tot elkander.—“Weg met de diligences!” zeide de een.—“Weg met de stoombooten,” zeide de ander.—“Weg met de spoorwegen!” antwoordde Kennedy, “met welke men de landen doortrekt zonder ze te zien.”—“Spreek mij van een ballon!”hernam Joe;“men voelt niet dat men gaat en de natuur ontrolt zich voor uwe oogen. Welk een schouwspel! Welke bewondering! welke verrukking! een droom in eene hangmat.”—“Als wij eens gingen ontbijten?” zeide Joe, die honger kreeg van de lucht.—“Dat is een goed denkbeeld, mijn jongen.”—“O! de toebereidselen zullen niet lang duren! Beschuit en verduurzaamd vleesch.”—“En koffie zooveel gij lust,” voegde de doctor er bij. “Ik veroorloof u de warmte van mijne gaspijp te gebruiken, er is genoeg. En op die wijze zullen wij geen brand behoeven te vreezen.”—“Dat zou verschrikkelijk zijn,” hernam Kennedy. “Het zou zijn als of wij een kruithoorn onder ons hadden.”—“Niet geheel en al,” antwoordde Ferguson, “maar als het gas vlam zette, zou het langzamerhand verteren en wij zouden dalen, hetgeen voor ons zeer onaangenaam zou zijn; wees echter onbevreesd, onze luchtballon is hermetisch gesloten.”—“Laat ons dan eten,” zeide Kennedy; “zie daar, mijne heeren,” zeide Joe, “terwijl ik u navolg, zal ik eene koffie gereed maken, welke gij eens moet proeven.”—“De zaak is deze,” zeide de doctor, “dat Joe, bij duizend goede hoedanigheden, een bijzonder talent heeft, om dien lekkeren drank gereed te maken; hij stelt dien samen uit verschillende voortbrengselen, die hij mij nooit heeft willen noemen.”—“Welnu, meester, dewijl wij nu in de volle lucht zijn, wil ik u mijn recept mededeelen. Het is enkel een mengsel van gelijke hoeveelheden mokka, bourbon en rio-nuez.”

Back to Index Next